Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સુત્તનિપાતપાળિ • Suttanipātapāḷi

    ૭. બ્રાહ્મણધમ્મિકસુત્તં

    7. Brāhmaṇadhammikasuttaṃ

    એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. અથ ખો સમ્બહુલા કોસલકા બ્રાહ્મણમહાસાલા જિણ્ણા વુડ્ઢા મહલ્લકા અદ્ધગતા વયોઅનુપ્પત્તા યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિંસુ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવતા સદ્ધિં સમ્મોદિંસુ. સમ્મોદનીયં કથં સારણીયં વીતિસારેત્વા એકમન્તં નિસીદિંસુ. એકમન્તં નિસિન્ના ખો તે બ્રાહ્મણમહાસાલા ભગવન્તં એતદવોચું – ‘‘સન્દિસ્સન્તિ નુ ખો, ભો ગોતમ, એતરહિ બ્રાહ્મણા પોરાણાનં બ્રાહ્મણાનં બ્રાહ્મણધમ્મે’’તિ? ‘‘ન ખો, બ્રાહ્મણા, સન્દિસ્સન્તિ એતરહિ બ્રાહ્મણા પોરાણાનં બ્રાહ્મણાનં બ્રાહ્મણધમ્મે’’તિ. ‘‘સાધુ નો ભવં ગોતમો પોરાણાનં બ્રાહ્મણાનં બ્રાહ્મણધમ્મં ભાસતુ, સચે ભોતો ગોતમસ્સ અગરૂ’’તિ. ‘‘તેન હિ, બ્રાહ્મણા, સુણાથ, સાધુકં મનસિ કરોથ, ભાસિસ્સામી’’તિ. ‘‘એવં, ભો’’તિ ખો તે બ્રાહ્મણમહાસાલા ભગવતો પચ્ચસ્સોસું. ભગવા એતદવોચ –

    Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho sambahulā kosalakā brāhmaṇamahāsālā jiṇṇā vuḍḍhā mahallakā addhagatā vayoanuppattā yena bhagavā tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodiṃsu. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnā kho te brāhmaṇamahāsālā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘sandissanti nu kho, bho gotama, etarahi brāhmaṇā porāṇānaṃ brāhmaṇānaṃ brāhmaṇadhamme’’ti? ‘‘Na kho, brāhmaṇā, sandissanti etarahi brāhmaṇā porāṇānaṃ brāhmaṇānaṃ brāhmaṇadhamme’’ti. ‘‘Sādhu no bhavaṃ gotamo porāṇānaṃ brāhmaṇānaṃ brāhmaṇadhammaṃ bhāsatu, sace bhoto gotamassa agarū’’ti. ‘‘Tena hi, brāhmaṇā, suṇātha, sādhukaṃ manasi karotha, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bho’’ti kho te brāhmaṇamahāsālā bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –

    ૨૮૬.

    286.

    ‘‘ઇસયો પુબ્બકા આસું, સઞ્ઞતત્તા તપસ્સિનો;

    ‘‘Isayo pubbakā āsuṃ, saññatattā tapassino;

    પઞ્ચ કામગુણે હિત્વા, અત્તદત્થમચારિસું.

    Pañca kāmaguṇe hitvā, attadatthamacārisuṃ.

    ૨૮૭.

    287.

    ‘‘ન પસૂ બ્રાહ્મણાનાસું, ન હિરઞ્ઞં ન ધાનિયં;

    ‘‘Na pasū brāhmaṇānāsuṃ, na hiraññaṃ na dhāniyaṃ;

    સજ્ઝાયધનધઞ્ઞાસું, બ્રહ્મં નિધિમપાલયું.

    Sajjhāyadhanadhaññāsuṃ, brahmaṃ nidhimapālayuṃ.

    ૨૮૮.

    288.

    ‘‘યં નેસં પકતં આસિ, દ્વારભત્તં ઉપટ્ઠિતં;

    ‘‘Yaṃ nesaṃ pakataṃ āsi, dvārabhattaṃ upaṭṭhitaṃ;

    સદ્ધાપકતમેસાનં, દાતવે તદમઞ્ઞિસું.

    Saddhāpakatamesānaṃ, dātave tadamaññisuṃ.

    ૨૮૯.

    289.

    ‘‘નાનારત્તેહિ વત્થેહિ, સયનેહાવસથેહિ ચ;

    ‘‘Nānārattehi vatthehi, sayanehāvasathehi ca;

    ફીતા જનપદા રટ્ઠા, તે નમસ્સિંસુ બ્રાહ્મણે.

    Phītā janapadā raṭṭhā, te namassiṃsu brāhmaṇe.

    ૨૯૦.

    290.

    ‘‘અવજ્ઝા બ્રાહ્મણા આસું, અજેય્યા ધમ્મરક્ખિતા;

    ‘‘Avajjhā brāhmaṇā āsuṃ, ajeyyā dhammarakkhitā;

    ન ને કોચિ નિવારેસિ, કુલદ્વારેસુ સબ્બસો.

    Na ne koci nivāresi, kuladvāresu sabbaso.

    ૨૯૧.

    291.

    ‘‘અટ્ઠચત્તાલીસં વસ્સાનિ, (કોમાર) બ્રહ્મચરિયં ચરિંસુ તે;

    ‘‘Aṭṭhacattālīsaṃ vassāni, (komāra) brahmacariyaṃ cariṃsu te;

    વિજ્જાચરણપરિયેટ્ઠિં, અચરું બ્રાહ્મણા પુરે.

    Vijjācaraṇapariyeṭṭhiṃ, acaruṃ brāhmaṇā pure.

    ૨૯૨.

    292.

    ‘‘ન બ્રાહ્મણા અઞ્ઞમગમું, નપિ ભરિયં કિણિંસુ તે;

    ‘‘Na brāhmaṇā aññamagamuṃ, napi bhariyaṃ kiṇiṃsu te;

    સમ્પિયેનેવ સંવાસં, સઙ્ગન્ત્વા સમરોચયું.

    Sampiyeneva saṃvāsaṃ, saṅgantvā samarocayuṃ.

    ૨૯૩.

    293.

    ‘‘અઞ્ઞત્ર તમ્હા સમયા, ઉતુવેરમણિં પતિ;

    ‘‘Aññatra tamhā samayā, utuveramaṇiṃ pati;

    અન્તરા મેથુનં ધમ્મં, નાસ્સુ ગચ્છન્તિ બ્રાહ્મણા.

    Antarā methunaṃ dhammaṃ, nāssu gacchanti brāhmaṇā.

    ૨૯૪.

    294.

    ‘‘બ્રહ્મચરિયઞ્ચ સીલઞ્ચ, અજ્જવં મદ્દવં તપં;

    ‘‘Brahmacariyañca sīlañca, ajjavaṃ maddavaṃ tapaṃ;

    સોરચ્ચં અવિહિંસઞ્ચ, ખન્તિઞ્ચાપિ અવણ્ણયું.

    Soraccaṃ avihiṃsañca, khantiñcāpi avaṇṇayuṃ.

    ૨૯૫.

    295.

    ‘‘યો નેસં પરમો આસિ, બ્રહ્મા દળ્હપરક્કમો;

    ‘‘Yo nesaṃ paramo āsi, brahmā daḷhaparakkamo;

    સ વાપિ મેથુનં ધમ્મં, સુપિનન્તેપિ નાગમા.

    Sa vāpi methunaṃ dhammaṃ, supinantepi nāgamā.

    ૨૯૬.

    296.

    ‘‘તસ્સ વત્તમનુસિક્ખન્તા, ઇધેકે વિઞ્ઞુજાતિકા;

    ‘‘Tassa vattamanusikkhantā, idheke viññujātikā;

    બ્રહ્મચરિયઞ્ચ સીલઞ્ચ, ખન્તિઞ્ચાપિ અવણ્ણયું.

    Brahmacariyañca sīlañca, khantiñcāpi avaṇṇayuṃ.

    ૨૯૭.

    297.

    ‘‘તણ્ડુલં સયનં વત્થં, સપ્પિતેલઞ્ચ યાચિય;

    ‘‘Taṇḍulaṃ sayanaṃ vatthaṃ, sappitelañca yāciya;

    ધમ્મેન સમોધાનેત્વા, તતો યઞ્ઞમકપ્પયું.

    Dhammena samodhānetvā, tato yaññamakappayuṃ.

    ૨૯૮.

    298.

    ‘‘ઉપટ્ઠિતસ્મિં યઞ્ઞસ્મિં, નાસ્સુ ગાવો હનિંસુ તે;

    ‘‘Upaṭṭhitasmiṃ yaññasmiṃ, nāssu gāvo haniṃsu te;

    યથા માતા પિતા ભાતા, અઞ્ઞે વાપિ ચ ઞાતકા;

    Yathā mātā pitā bhātā, aññe vāpi ca ñātakā;

    ગાવો નો પરમા મિત્તા, યાસુ જાયન્તિ ઓસધા.

    Gāvo no paramā mittā, yāsu jāyanti osadhā.

    ૨૯૯.

    299.

    ‘‘અન્નદા બલદા ચેતા, વણ્ણદા સુખદા તથા 1;

    ‘‘Annadā baladā cetā, vaṇṇadā sukhadā tathā 2;

    એતમત્થવસં ઞત્વા, નાસ્સુ ગાવો હનિંસુ તે.

    Etamatthavasaṃ ñatvā, nāssu gāvo haniṃsu te.

    ૩૦૦.

    300.

    ‘‘સુખુમાલા મહાકાયા, વણ્ણવન્તો યસસ્સિનો;

    ‘‘Sukhumālā mahākāyā, vaṇṇavanto yasassino;

    બ્રાહ્મણા સેહિ ધમ્મેહિ, કિચ્ચાકિચ્ચેસુ ઉસ્સુકા;

    Brāhmaṇā sehi dhammehi, kiccākiccesu ussukā;

    યાવ લોકે અવત્તિંસુ, સુખમેધિત્થયં પજા.

    Yāva loke avattiṃsu, sukhamedhitthayaṃ pajā.

    ૩૦૧.

    301.

    ‘‘તેસં આસિ વિપલ્લાસો, દિસ્વાન અણુતો અણું;

    ‘‘Tesaṃ āsi vipallāso, disvāna aṇuto aṇuṃ;

    રાજિનો ચ વિયાકારં, નારિયો સમલઙ્કતા.

    Rājino ca viyākāraṃ, nāriyo samalaṅkatā.

    ૩૦૨.

    302.

    ‘‘રથે ચાજઞ્ઞસંયુત્તે, સુકતે ચિત્તસિબ્બને;

    ‘‘Rathe cājaññasaṃyutte, sukate cittasibbane;

    નિવેસને નિવેસે ચ, વિભત્તે ભાગસો મિતે.

    Nivesane nivese ca, vibhatte bhāgaso mite.

    ૩૦૩.

    303.

    ‘‘ગોમણ્ડલપરિબ્યૂળ્હં, નારીવરગણાયુતં;

    ‘‘Gomaṇḍalaparibyūḷhaṃ, nārīvaragaṇāyutaṃ;

    ઉળારં માનુસં ભોગં, અભિજ્ઝાયિંસુ બ્રાહ્મણા.

    Uḷāraṃ mānusaṃ bhogaṃ, abhijjhāyiṃsu brāhmaṇā.

    ૩૦૪.

    304.

    ‘‘તે તત્થ મન્તે ગન્થેત્વા, ઓક્કાકં તદુપાગમું;

    ‘‘Te tattha mante ganthetvā, okkākaṃ tadupāgamuṃ;

    પહૂતધનધઞ્ઞોસિ , યજસ્સુ બહુ તે વિત્તં;

    Pahūtadhanadhaññosi , yajassu bahu te vittaṃ;

    યજસ્સુ બહુ તે ધનં.

    Yajassu bahu te dhanaṃ.

    ૩૦૫.

    305.

    ‘‘તતો ચ રાજા સઞ્ઞત્તો, બ્રાહ્મણેહિ રથેસભો;

    ‘‘Tato ca rājā saññatto, brāhmaṇehi rathesabho;

    અસ્સમેધં પુરિસમેધં, સમ્માપાસં વાજપેય્યં નિરગ્ગળં;

    Assamedhaṃ purisamedhaṃ, sammāpāsaṃ vājapeyyaṃ niraggaḷaṃ;

    એતે યાગે યજિત્વાન, બ્રાહ્મણાનમદા ધનં.

    Ete yāge yajitvāna, brāhmaṇānamadā dhanaṃ.

    ૩૦૬.

    306.

    ‘‘ગાવો સયનઞ્ચ વત્થઞ્ચ, નારિયો સમલઙ્કતા;

    ‘‘Gāvo sayanañca vatthañca, nāriyo samalaṅkatā;

    રથે ચાજઞ્ઞસંયુત્તે, સુકતે ચિત્તસિબ્બને.

    Rathe cājaññasaṃyutte, sukate cittasibbane.

    ૩૦૭.

    307.

    ‘‘નિવેસનાનિ રમ્માનિ, સુવિભત્તાનિ ભાગસો;

    ‘‘Nivesanāni rammāni, suvibhattāni bhāgaso;

    નાનાધઞ્ઞસ્સ પૂરેત્વા, બ્રાહ્મણાનમદા ધનં.

    Nānādhaññassa pūretvā, brāhmaṇānamadā dhanaṃ.

    ૩૦૮.

    308.

    ‘‘તે ચ તત્થ ધનં લદ્ધા, સન્નિધિં સમરોચયું;

    ‘‘Te ca tattha dhanaṃ laddhā, sannidhiṃ samarocayuṃ;

    તેસં ઇચ્છાવતિણ્ણાનં, ભિય્યો તણ્હા પવડ્ઢથ;

    Tesaṃ icchāvatiṇṇānaṃ, bhiyyo taṇhā pavaḍḍhatha;

    તે તત્થ મન્તે ગન્થેત્વા, ઓક્કાકં પુનમુપાગમું.

    Te tattha mante ganthetvā, okkākaṃ punamupāgamuṃ.

    ૩૦૯.

    309.

    ‘‘યથા આપો ચ પથવી ચ, હિરઞ્ઞં ધનધાનિયં;

    ‘‘Yathā āpo ca pathavī ca, hiraññaṃ dhanadhāniyaṃ;

    એવં ગાવો મનુસ્સાનં, પરિક્ખારો સો હિ પાણિનં;

    Evaṃ gāvo manussānaṃ, parikkhāro so hi pāṇinaṃ;

    યજસ્સુ બહુ તે વિત્તં, યજસ્સુ બહુ તે ધનં.

    Yajassu bahu te vittaṃ, yajassu bahu te dhanaṃ.

    ૩૧૦.

    310.

    ‘‘તતો ચ રાજા સઞ્ઞત્તો, બ્રાહ્મણેહિ રથેસભો;

    ‘‘Tato ca rājā saññatto, brāhmaṇehi rathesabho;

    નેકા સતસહસ્સિયો, ગાવો યઞ્ઞે અઘાતયિ.

    Nekā satasahassiyo, gāvo yaññe aghātayi.

    ૩૧૧.

    311.

    ‘‘ન પાદા ન વિસાણેન, નાસ્સુ હિંસન્તિ કેનચિ;

    ‘‘Na pādā na visāṇena, nāssu hiṃsanti kenaci;

    ગાવો એળકસમાના, સોરતા કુમ્ભદૂહના;

    Gāvo eḷakasamānā, soratā kumbhadūhanā;

    તા વિસાણે ગહેત્વાન, રાજા સત્થેન ઘાતયિ.

    Tā visāṇe gahetvāna, rājā satthena ghātayi.

    ૩૧૨.

    312.

    ‘‘તતો દેવા પિતરો ચ 3, ઇન્દો અસુરરક્ખસા;

    ‘‘Tato devā pitaro ca 4, indo asurarakkhasā;

    અધમ્મો ઇતિ પક્કન્દું, યં સત્થં નિપતી ગવે.

    Adhammo iti pakkanduṃ, yaṃ satthaṃ nipatī gave.

    ૩૧૩.

    313.

    ‘‘તયો રોગા પુરે આસું, ઇચ્છા અનસનં જરા;

    ‘‘Tayo rogā pure āsuṃ, icchā anasanaṃ jarā;

    પસૂનઞ્ચ સમારમ્ભા, અટ્ઠાનવુતિમાગમું.

    Pasūnañca samārambhā, aṭṭhānavutimāgamuṃ.

    ૩૧૪.

    314.

    ‘‘એસો અધમ્મો દણ્ડાનં, ઓક્કન્તો પુરાણો અહુ;

    ‘‘Eso adhammo daṇḍānaṃ, okkanto purāṇo ahu;

    અદૂસિકાયો હઞ્ઞન્તિ, ધમ્મા ધંસન્તિ 5 યાજકા.

    Adūsikāyo haññanti, dhammā dhaṃsanti 6 yājakā.

    ૩૧૫.

    315.

    ‘‘એવમેસો અણુધમ્મો, પોરાણો વિઞ્ઞુગરહિતો;

    ‘‘Evameso aṇudhammo, porāṇo viññugarahito;

    યત્થ એદિસકં પસ્સતિ, યાજકં ગરહતી 7 જનો.

    Yattha edisakaṃ passati, yājakaṃ garahatī 8 jano.

    ૩૧૬.

    316.

    ‘‘એવં ધમ્મે વિયાપન્ને, વિભિન્ના સુદ્દવેસ્સિકા;

    ‘‘Evaṃ dhamme viyāpanne, vibhinnā suddavessikā;

    પુથૂ વિભિન્ના ખત્તિયા, પતિં ભરિયાવમઞ્ઞથ.

    Puthū vibhinnā khattiyā, patiṃ bhariyāvamaññatha.

    ૩૧૭.

    317.

    ‘‘ખત્તિયા બ્રહ્મબન્ધૂ ચ, યે ચઞ્ઞે ગોત્તરક્ખિતા;

    ‘‘Khattiyā brahmabandhū ca, ye caññe gottarakkhitā;

    જાતિવાદં નિરંકત્વા 9, કામાનં વસમન્વગુ’’ન્તિ.

    Jātivādaṃ niraṃkatvā 10, kāmānaṃ vasamanvagu’’nti.

    એવં વુત્તે, તે બ્રાહ્મણમહાસાલા ભગવન્તં એતદવોચું – ‘‘અભિક્કન્તં, ભો ગોતમ…પે॰ … ઉપાસકે નો ભવં ગોતમો ધારેતુ અજ્જતગ્ગે પાણુપેતે સરણં ગતે’’તિ.

    Evaṃ vutte, te brāhmaṇamahāsālā bhagavantaṃ etadavocuṃ – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama…pe. … upāsake no bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupete saraṇaṃ gate’’ti.

    બ્રાહ્મણધમ્મિકસુત્તં સત્તમં નિટ્ઠિતં.

    Brāhmaṇadhammikasuttaṃ sattamaṃ niṭṭhitaṃ.







    Footnotes:
    1. સુખદા ચ તા (ક॰)
    2. sukhadā ca tā (ka.)
    3. તતો ચ દેવા પિતરો (સી॰ સ્યા॰)
    4. tato ca devā pitaro (sī. syā.)
    5. ધંસેન્તિ (સી॰ પી॰)
    6. dhaṃsenti (sī. pī.)
    7. ગરહી (ક॰)
    8. garahī (ka.)
    9. નિરાકત્વા (?) યથા અનિરાકતજ્ઝાનોતિ
    10. nirākatvā (?) yathā anirākatajjhānoti



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / સુત્તનિપાત-અટ્ઠકથા • Suttanipāta-aṭṭhakathā / ૭. બ્રાહ્મણધમ્મિકસુત્તવણ્ણના • 7. Brāhmaṇadhammikasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact