Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મિલિન્દપઞ્હપાળિ • Milindapañhapāḷi

    ૩. બુદ્ધઅપ્પાબાધપઞ્હો

    3. Buddhaappābādhapañho

    . ‘‘ભન્તે નાગસેન, ભાસિતમ્પેતં ભગવતા ‘અહમસ્મિ, ભિક્ખવે, બ્રાહ્મણો યાચયોગો સદા પયતપાણિ અન્તિમદેહધરો અનુત્તરો ભિસક્કો સલ્લકત્તો’તિ. પુન ચ ભણિતં ભગવતા ‘એતદગ્ગં, ભિક્ખવે, મમ સાવકાનં ભિક્ખૂનં અપ્પાબાધાનં યદિદં બાકુલો’તિ. ભગવતો ચ સરીરે બહુક્ખત્તું આબાધો ઉપ્પન્નો દિસ્સતિ. યદિ, ભન્તે નાગસેન, તથાગતો અનુત્તરો, તેન હિ ‘એતદગ્ગં…પે॰… બાકુલો’તિ યં વચનં, તં મિચ્છા. યદિ થેરો બાકુલો અપ્પાબાધાનં અગ્ગો, તેન હિ ‘અહમસ્મિ…પે॰… સલ્લકત્તો’તિ તમ્પિ વચનં મિચ્છા. અયમ્પિ ઉભતો કોટિકો પઞ્હો તવાનુપ્પત્તો, સો તયા નિબ્બાહિતબ્બો’’તિ.

    3. ‘‘Bhante nāgasena, bhāsitampetaṃ bhagavatā ‘ahamasmi, bhikkhave, brāhmaṇo yācayogo sadā payatapāṇi antimadehadharo anuttaro bhisakko sallakatto’ti. Puna ca bhaṇitaṃ bhagavatā ‘etadaggaṃ, bhikkhave, mama sāvakānaṃ bhikkhūnaṃ appābādhānaṃ yadidaṃ bākulo’ti. Bhagavato ca sarīre bahukkhattuṃ ābādho uppanno dissati. Yadi, bhante nāgasena, tathāgato anuttaro, tena hi ‘etadaggaṃ…pe… bākulo’ti yaṃ vacanaṃ, taṃ micchā. Yadi thero bākulo appābādhānaṃ aggo, tena hi ‘ahamasmi…pe… sallakatto’ti tampi vacanaṃ micchā. Ayampi ubhato koṭiko pañho tavānuppatto, so tayā nibbāhitabbo’’ti.

    ‘‘ભાસિતમ્પેતં, મહારાજ, ભગવતા ‘અહમસ્મિ…પે॰… સલ્લકત્તો’તિ, ભણિતઞ્ચ ‘એતદગ્ગં…પે॰… બાકુલો’તિ, તઞ્ચ પન બાહિરાનં આગમાનં અધિગમાનં પરિયત્તીનં અત્તનિ વિજ્જમાનતં સન્ધાય ભાસિતં.

    ‘‘Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā ‘ahamasmi…pe… sallakatto’ti, bhaṇitañca ‘etadaggaṃ…pe… bākulo’ti, tañca pana bāhirānaṃ āgamānaṃ adhigamānaṃ pariyattīnaṃ attani vijjamānataṃ sandhāya bhāsitaṃ.

    ‘‘સન્તિ ખો પન, મહારાજ, ભગવતો સાવકા ઠાનચઙ્કમિકા, તે ઠાનેન ચઙ્કમેન દિવારત્તિં વીતિનામેન્તિ, ભગવા પન, મહારાજ, ઠાનેન ચઙ્કમેન નિસજ્જાય સયનેન દિવારત્તિં વીતિનામેતિ, યે તે, મહારાજ, ભિક્ખૂ ઠાનચઙ્કમિકા, તે તેન અઙ્ગેન અતિરેકા.

    ‘‘Santi kho pana, mahārāja, bhagavato sāvakā ṭhānacaṅkamikā, te ṭhānena caṅkamena divārattiṃ vītināmenti, bhagavā pana, mahārāja, ṭhānena caṅkamena nisajjāya sayanena divārattiṃ vītināmeti, ye te, mahārāja, bhikkhū ṭhānacaṅkamikā, te tena aṅgena atirekā.

    ‘‘સન્તિ ખો પન, મહારાજ, ભગવતો સાવકા એકાસનિકા, તે જીવિતહેતુપિ દુતિયં ભોજનં ન ભુઞ્જન્તિ, ભગવા પન, મહારાજ, દુતિયમ્પિ યાવ તતિયમ્પિ ભોજનં ભુઞ્જતિ, યે તે, મહારાજ, ભિક્ખૂ એકાસનિકા, તે તેન અઙ્ગેન અતિરેકા, અનેકવિધાનિ, મહારાજ, તાનિ કારણાનિ તેસં તેસં તં તં સન્ધાય ભણિતાનિ. ભગવા પન, મહારાજ, અનુત્તરો સીલેન સમાધિના પઞ્ઞાય વિમુત્તિયા વિમુત્તિઞાણદસ્સનેન દસહિ ચ બલેહિ ચતૂહિ વેસારજ્જેહિ અટ્ઠારસહિ બુદ્ધધમ્મેહિ છહિ અસાધારણેહિ ઞાણેહિ, કેવલે ચ બુદ્ધવિસયે તં સન્ધાય ભણિતં ‘અહમસ્મિ…પે॰… સલ્લકત્તો’તિ.

    ‘‘Santi kho pana, mahārāja, bhagavato sāvakā ekāsanikā, te jīvitahetupi dutiyaṃ bhojanaṃ na bhuñjanti, bhagavā pana, mahārāja, dutiyampi yāva tatiyampi bhojanaṃ bhuñjati, ye te, mahārāja, bhikkhū ekāsanikā, te tena aṅgena atirekā, anekavidhāni, mahārāja, tāni kāraṇāni tesaṃ tesaṃ taṃ taṃ sandhāya bhaṇitāni. Bhagavā pana, mahārāja, anuttaro sīlena samādhinā paññāya vimuttiyā vimuttiñāṇadassanena dasahi ca balehi catūhi vesārajjehi aṭṭhārasahi buddhadhammehi chahi asādhāraṇehi ñāṇehi, kevale ca buddhavisaye taṃ sandhāya bhaṇitaṃ ‘ahamasmi…pe… sallakatto’ti.

    ‘‘ઇધ, મહારાજ, મનુસ્સેસુ એકો જાતિમા હોતિ, એકો ધનવા, એકો વિજ્જવા, એકો સિપ્પવા, એકો સૂરો, એકો વિચક્ખણો, સબ્બેપેતે અભિભવિય રાજા યેવ તેસં ઉત્તમો હોતિ, એવમેવ ખો, મહારાજ, ભગવા સબ્બસત્તાનં અગ્ગો જેટ્ઠો સેટ્ઠો.

    ‘‘Idha, mahārāja, manussesu eko jātimā hoti, eko dhanavā, eko vijjavā, eko sippavā, eko sūro, eko vicakkhaṇo, sabbepete abhibhaviya rājā yeva tesaṃ uttamo hoti, evameva kho, mahārāja, bhagavā sabbasattānaṃ aggo jeṭṭho seṭṭho.

    ‘‘યં પન આયસ્મા બાકુલો અપ્પાબાધો અહોસિ, તં અભિનીહારવસેન, સો હિ, મહારાજ, અનોમદસ્સિસ્સ ભગવતો ઉદરવાતાબાધે ઉપ્પન્ને વિપસ્સિસ્સ ચ ભગવતો અટ્ઠસટ્ઠિયા ચ ભિક્ખુસતસહસ્સાનં તિણપુપ્ફકરોગે ઉપ્પન્ને સયં તાપસો સમાનો નાનાભેસજ્જેહિ તં બ્યાધિં અપનેત્વા અપ્પાબાધતં પત્તો, ભણિતો ચ ‘એતદગ્ગં…પે॰… બાકુલો’તિ.

    ‘‘Yaṃ pana āyasmā bākulo appābādho ahosi, taṃ abhinīhāravasena, so hi, mahārāja, anomadassissa bhagavato udaravātābādhe uppanne vipassissa ca bhagavato aṭṭhasaṭṭhiyā ca bhikkhusatasahassānaṃ tiṇapupphakaroge uppanne sayaṃ tāpaso samāno nānābhesajjehi taṃ byādhiṃ apanetvā appābādhataṃ patto, bhaṇito ca ‘etadaggaṃ…pe… bākulo’ti.

    ‘‘ભગવતો, મહારાજ, બ્યાધિમ્હિ ઉપ્પજ્જન્તેપિ અનુપ્પજ્જન્તેપિ ધુતઙ્ગં આદિયન્તેપિ અનાદિયન્તેપિ નત્થિ ભગવતા સદિસો કોચિ સત્તો. ભાસિતમ્પેતં મહારાજ ભગવતા દેવાતિદેવેન સંયુત્તનિકાયવરલઞ્છકે –

    ‘‘Bhagavato, mahārāja, byādhimhi uppajjantepi anuppajjantepi dhutaṅgaṃ ādiyantepi anādiyantepi natthi bhagavatā sadiso koci satto. Bhāsitampetaṃ mahārāja bhagavatā devātidevena saṃyuttanikāyavaralañchake –

    ‘‘‘યાવતા, ભિક્ખવે, સત્તા અપદા વા દ્વિપદા વા ચતુપ્પદા વા બહુપ્પદા વા રૂપિનો વા અરૂપિનો વા સઞ્ઞિનો વા અસઞ્ઞિનો વા નેવસઞ્ઞીનાસઞ્ઞિનો વા, તથાગતો તેસં અગ્ગમક્ખાયતિ અરહં સમ્માસમ્બુદ્ધો’તિ. ‘સાધુ, ભન્તે નાગસેન, એવમેતં તથા સમ્પટિચ્છામી’’’તિ.

    ‘‘‘Yāvatā, bhikkhave, sattā apadā vā dvipadā vā catuppadā vā bahuppadā vā rūpino vā arūpino vā saññino vā asaññino vā nevasaññīnāsaññino vā, tathāgato tesaṃ aggamakkhāyati arahaṃ sammāsambuddho’ti. ‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmī’’’ti.

    બુદ્ધઅપ્પાબાધપઞ્હો તતિયો.

    Buddhaappābādhapañho tatiyo.





    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact