| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મિલિન્દપઞ્હપાળિ • Milindapañhapāḷi |
૧૦. બુદ્ધસબ્બઞ્ઞુભાવપઞ્હો
10. Buddhasabbaññubhāvapañho
૧૦. ‘‘ભન્તે નાગસેન, તુમ્હે ભણથ ‘તથાગતો સબ્બઞ્ઞૂ’તિ. પુન ચ ભણથ ‘તથાગતેન સારિપુત્તમોગ્ગલ્લાનપ્પમુખે ભિક્ખુસઙ્ઘે પણામિતે ચાતુમેય્યકા ચ સક્યા બ્રહ્મા ચ સહમ્પતિ બીજૂપમઞ્ચ વચ્છતરુણૂપમઞ્ચ ઉપદસ્સેત્વા ભગવન્તં પસાદેસું ખમાપેસું નિજ્ઝત્તં અકંસૂ’તિ. કિં નુ ખો, ભન્તે નાગસેન, અઞ્ઞાતા તા ઉપમા તથાગતસ્સ, યાહિ તથાગતો ઉપમાહિ ઓરતો ખમિતો ઉપસન્તો નિજ્ઝત્તં ગતો? યદિ, ભન્તે નાગસેન, તથાગતસ્સ તા ઉપમા અઞ્ઞાતા, તેન હિ બુદ્ધો અસબ્બઞ્ઞૂ, યદિ ઞાતા, તેન હિ ઓકસ્સ પસય્હ વીમંસાપેક્ખો પણામેસિ, તેન હિ તસ્સ અકારુઞ્ઞતા સમ્ભવતિ. અયમ્પિ ઉભતો કોટિકો પઞ્હો તવાનુપ્પત્તો, સો તયા નિબ્બાહિતબ્બો’’તિ.
10. ‘‘Bhante nāgasena, tumhe bhaṇatha ‘tathāgato sabbaññū’ti. Puna ca bhaṇatha ‘tathāgatena sāriputtamoggallānappamukhe bhikkhusaṅghe paṇāmite cātumeyyakā ca sakyā brahmā ca sahampati bījūpamañca vacchataruṇūpamañca upadassetvā bhagavantaṃ pasādesuṃ khamāpesuṃ nijjhattaṃ akaṃsū’ti. Kiṃ nu kho, bhante nāgasena, aññātā tā upamā tathāgatassa, yāhi tathāgato upamāhi orato khamito upasanto nijjhattaṃ gato? Yadi, bhante nāgasena, tathāgatassa tā upamā aññātā, tena hi buddho asabbaññū, yadi ñātā, tena hi okassa pasayha vīmaṃsāpekkho paṇāmesi, tena hi tassa akāruññatā sambhavati. Ayampi ubhato koṭiko pañho tavānuppatto, so tayā nibbāhitabbo’’ti.
‘‘સબ્બઞ્ઞૂ, મહારાજ, તથાગતો, તાહિ ચ ઉપમાહિ ભગવા પસન્નો ઓરતો ખમિતો ઉપસન્તો નિજ્ઝત્તં ગતો. ધમ્મસ્સામી, મહારાજ, તથાગતો, તથાગતપ્પવેદિતેહેવ તે ઓપમ્મેહિ તથાગતં આરાધેસું તોસેસું પસાદેસું, તેસઞ્ચ તથાગતો પસન્નો ‘સાધૂ’તિ અબ્ભાનુમોદિ.
‘‘Sabbaññū, mahārāja, tathāgato, tāhi ca upamāhi bhagavā pasanno orato khamito upasanto nijjhattaṃ gato. Dhammassāmī, mahārāja, tathāgato, tathāgatappavediteheva te opammehi tathāgataṃ ārādhesuṃ tosesuṃ pasādesuṃ, tesañca tathāgato pasanno ‘sādhū’ti abbhānumodi.
‘‘યથા, મહારાજ, ઇત્થી સામિકસ્સ સન્તકેનેવ ધનેન સામિકં આરાધેતિ તોસેતિ પસાદેતિ, તઞ્ચ સામિકો ‘સાધૂ’તિ અબ્ભાનુમોદતિ, એવમેવ ખો, મહારાજ, ચાતુમેય્યકા ચ સક્યા બ્રહ્મા ચ સહમ્પતિ તથાગતપ્પવેદિતેહેવ ઓપમ્મેહિ તથાગતં આરાધેસું તોસેસું પસાદેસું, તેસઞ્ચ તથાગતો પસન્નો ‘સાધૂ’તિ અબ્ભાનુમોદિ.
‘‘Yathā, mahārāja, itthī sāmikassa santakeneva dhanena sāmikaṃ ārādheti toseti pasādeti, tañca sāmiko ‘sādhū’ti abbhānumodati, evameva kho, mahārāja, cātumeyyakā ca sakyā brahmā ca sahampati tathāgatappavediteheva opammehi tathāgataṃ ārādhesuṃ tosesuṃ pasādesuṃ, tesañca tathāgato pasanno ‘sādhū’ti abbhānumodi.
‘‘યથા વા પન, મહારાજ, કપ્પકો રઞ્ઞો સન્તકેનેવ સુવણ્ણફણકેન રઞ્ઞો ઉત્તમઙ્ગં પસાધયમાનો રાજાનં આરાધેતિ તોસેતિ પસાદેતિ, તસ્સ ચ રાજા પસન્નો ‘સાધૂ’તિ અબ્ભાનુમોદતિ, યથિચ્છિતમનુપ્પદેતિ, એવમેવ ખો, મહારાજ, ચાતુમેય્યકા ચ સક્યા બ્રહ્મા ચ સહમ્પતિ તથાગતપ્પવેદિતેહેવ ઓપમ્મેહિ તથાગતં આરાધેસું તોસેસું પસાદેસું, તેસઞ્ચ તથાગતો પસન્નો ‘સાધૂ’તિ અબ્ભાનુમોદિ.
‘‘Yathā vā pana, mahārāja, kappako rañño santakeneva suvaṇṇaphaṇakena rañño uttamaṅgaṃ pasādhayamāno rājānaṃ ārādheti toseti pasādeti, tassa ca rājā pasanno ‘sādhū’ti abbhānumodati, yathicchitamanuppadeti, evameva kho, mahārāja, cātumeyyakā ca sakyā brahmā ca sahampati tathāgatappavediteheva opammehi tathāgataṃ ārādhesuṃ tosesuṃ pasādesuṃ, tesañca tathāgato pasanno ‘sādhū’ti abbhānumodi.
‘‘યથા વા પન, મહારાજ, સદ્ધિવિહારિકો ઉપજ્ઝાયાભતં પિણ્ડપાતં ગહેત્વા ઉપજ્ઝાયસ્સ ઉપનામેન્તો ઉપજ્ઝાયં આરાધેતિ તોસેતિ પસાદેતિ, તઞ્ચ ઉપજ્ઝાયો પસન્નો ‘સાધૂ’તિ અબ્ભાનુમોદતિ, એવમેવ ખો, મહારાજ, ચાતુમેય્યકા ચ સક્યા બ્રહ્મા ચ સહમ્પતિ તથાગતપ્પવેદિતેહેવ ઓપમ્મેહિ તથાગતં આરાધેસું તોસેસું પસાદેસું, તેસઞ્ચ તથાગતો પસન્નો ‘સાધૂ’તિ અબ્ભાનુમોદિત્વા સબ્બદુક્ખપરિમુત્તિયા ધમ્મં દેસેસી’’તિ. ‘‘સાધુ, ભન્તે નાગસેન, એવમેતં તથા સમ્પટિચ્છામીતિ.
‘‘Yathā vā pana, mahārāja, saddhivihāriko upajjhāyābhataṃ piṇḍapātaṃ gahetvā upajjhāyassa upanāmento upajjhāyaṃ ārādheti toseti pasādeti, tañca upajjhāyo pasanno ‘sādhū’ti abbhānumodati, evameva kho, mahārāja, cātumeyyakā ca sakyā brahmā ca sahampati tathāgatappavediteheva opammehi tathāgataṃ ārādhesuṃ tosesuṃ pasādesuṃ, tesañca tathāgato pasanno ‘sādhū’ti abbhānumoditvā sabbadukkhaparimuttiyā dhammaṃ desesī’’ti. ‘‘Sādhu, bhante nāgasena, evametaṃ tathā sampaṭicchāmīti.
બુદ્ધસબ્બઞ્ઞુભાવપઞ્હો દસમો.
Buddhasabbaññubhāvapañho dasamo.
સબ્બઞ્ઞુતઞાણવગ્ગો ચતુત્થો.
Sabbaññutañāṇavaggo catuttho.
ઇમસ્મિં વગ્ગે દસ પઞ્હા.
Imasmiṃ vagge dasa pañhā.
