Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya |
૪. બ્યાકરણસુત્તં
4. Byākaraṇasuttaṃ
૮૪. તત્ર ખો આયસ્મા મહામોગ્ગલ્લાનો ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘આવુસો ભિક્ખવે’’તિ. ‘‘આવુસો’’તિ ખો તે ભિક્ખૂ આયસ્મતો મહામોગ્ગલ્લાનસ્સ પચ્ચસ્સોસું. આયસ્મા મહામોગ્ગલ્લાનો એતદવોચ –
84. Tatra kho āyasmā mahāmoggallāno bhikkhū āmantesi – ‘‘āvuso bhikkhave’’ti. ‘‘Āvuso’’ti kho te bhikkhū āyasmato mahāmoggallānassa paccassosuṃ. Āyasmā mahāmoggallāno etadavoca –
‘‘ઇધાવુસો, ભિક્ખુ અઞ્ઞં બ્યાકરોતિ – ‘ખીણા જાતિ, વુસિતં બ્રહ્મચરિયં, કતં કરણીયં, નાપરં ઇત્થત્તાયાતિ પજાનામી’તિ. તમેનં તથાગતો વા તથાગતસાવકો વા ઝાયી સમાપત્તિકુસલો પરચિત્તકુસલો પરચિત્તપરિયાયકુસલો સમનુયુઞ્જતિ સમનુગ્ગાહતિ સમનુભાસતિ. સો તથાગતેન વા તથાગતસાવકેન વા ઝાયિના સમાપત્તિકુસલેન પરચિત્તકુસલેન પરચિત્તપરિયાયકુસલેન સમનુયુઞ્જિયમાનો સમનુગ્ગાહિયમાનો સમનુભાસિયમાનો ઇરીણં આપજ્જતિ વિચિનં 1 આપજ્જતિ અનયં આપજ્જતિ બ્યસનં આપજ્જતિ અનયબ્યસનં આપજ્જતિ.
‘‘Idhāvuso, bhikkhu aññaṃ byākaroti – ‘khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyāti pajānāmī’ti. Tamenaṃ tathāgato vā tathāgatasāvako vā jhāyī samāpattikusalo paracittakusalo paracittapariyāyakusalo samanuyuñjati samanuggāhati samanubhāsati. So tathāgatena vā tathāgatasāvakena vā jhāyinā samāpattikusalena paracittakusalena paracittapariyāyakusalena samanuyuñjiyamāno samanuggāhiyamāno samanubhāsiyamāno irīṇaṃ āpajjati vicinaṃ 2 āpajjati anayaṃ āpajjati byasanaṃ āpajjati anayabyasanaṃ āpajjati.
‘‘તમેનં તથાગતો વા તથાગતસાવકો વા ઝાયી સમાપત્તિકુસલો પરચિત્તકુસલો પરચિત્તપરિયાયકુસલો એવં ચેતસા ચેતો પરિચ્ચ મનસિ કરોતિ – ‘કિં નુ ખો અયમાયસ્મા અઞ્ઞં બ્યાકરોતિ – ખીણા જાતિ, વુસિતં બ્રહ્મચરિયં, કતં કરણીયં, નાપરં ઇત્થત્તાયાતિ પજાનામી’તિ?
‘‘Tamenaṃ tathāgato vā tathāgatasāvako vā jhāyī samāpattikusalo paracittakusalo paracittapariyāyakusalo evaṃ cetasā ceto paricca manasi karoti – ‘kiṃ nu kho ayamāyasmā aññaṃ byākaroti – khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyāti pajānāmī’ti?
‘‘તમેનં તથાગતો વા તથાગતસાવકો વા ઝાયી સમાપત્તિકુસલો પરચિત્તકુસલો પરચિત્તપરિયાયકુસલો એવં ચેતસા ચેતો પરિચ્ચ પજાનાતિ –
‘‘Tamenaṃ tathāgato vā tathāgatasāvako vā jhāyī samāpattikusalo paracittakusalo paracittapariyāyakusalo evaṃ cetasā ceto paricca pajānāti –
‘કોધનો ખો અયમાયસ્મા; કોધપરિયુટ્ઠિતેન ચેતસા બહુલં વિહરતિ. કોધપરિયુટ્ઠાનં ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘Kodhano kho ayamāyasmā; kodhapariyuṭṭhitena cetasā bahulaṃ viharati. Kodhapariyuṭṭhānaṃ kho pana tathāgatappavedite dhammavinaye parihānametaṃ.
‘ઉપનાહી ખો પન અયમાયસ્મા; ઉપનાહપરિયુટ્ઠિતેન ચેતસા બહુલં વિહરતિ. ઉપનાહપરિયુટ્ઠાનં ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘Upanāhī kho pana ayamāyasmā; upanāhapariyuṭṭhitena cetasā bahulaṃ viharati. Upanāhapariyuṭṭhānaṃ kho pana tathāgatappavedite dhammavinaye parihānametaṃ.
‘મક્ખી ખો પન અયમાયસ્મા; મક્ખપરિયુટ્ઠિતેન ચેતસા બહુલં વિહરતિ. મક્ખપરિયુટ્ઠાનં ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘Makkhī kho pana ayamāyasmā; makkhapariyuṭṭhitena cetasā bahulaṃ viharati. Makkhapariyuṭṭhānaṃ kho pana tathāgatappavedite dhammavinaye parihānametaṃ.
‘પળાસી ખો પન અયમાયસ્મા; પળાસપરિયુટ્ઠિતેન ચેતસા બહુલં વિહરતિ. પળાસપરિયુટ્ઠાનં ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘Paḷāsī kho pana ayamāyasmā; paḷāsapariyuṭṭhitena cetasā bahulaṃ viharati. Paḷāsapariyuṭṭhānaṃ kho pana tathāgatappavedite dhammavinaye parihānametaṃ.
‘ઇસ્સુકી ખો પન અયમાયસ્મા; ઇસ્સાપરિયુટ્ઠિતેન ચેતસા બહુલં વિહરતિ. ઇસ્સાપરિયુટ્ઠાનં ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘Issukī kho pana ayamāyasmā; issāpariyuṭṭhitena cetasā bahulaṃ viharati. Issāpariyuṭṭhānaṃ kho pana tathāgatappavedite dhammavinaye parihānametaṃ.
‘મચ્છરી ખો પન અયમાયસ્મા; મચ્છેરપરિયુટ્ઠિતેન ચેતસા બહુલં વિહરતિ. મચ્છેરપરિયુટ્ઠાનં ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘Maccharī kho pana ayamāyasmā; maccherapariyuṭṭhitena cetasā bahulaṃ viharati. Maccherapariyuṭṭhānaṃ kho pana tathāgatappavedite dhammavinaye parihānametaṃ.
‘સઠો ખો પન અયમાયસ્મા; સાઠેય્યપરિયુટ્ઠિતેન ચેતસા બહુલં વિહરતિ. સાઠેય્યપરિયુટ્ઠાનં ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘Saṭho kho pana ayamāyasmā; sāṭheyyapariyuṭṭhitena cetasā bahulaṃ viharati. Sāṭheyyapariyuṭṭhānaṃ kho pana tathāgatappavedite dhammavinaye parihānametaṃ.
‘માયાવી ખો પન અયમાયસ્મા; માયાપરિયુટ્ઠિતેન ચેતસા બહુલં વિહરતિ. માયાપરિયુટ્ઠાનં ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘Māyāvī kho pana ayamāyasmā; māyāpariyuṭṭhitena cetasā bahulaṃ viharati. Māyāpariyuṭṭhānaṃ kho pana tathāgatappavedite dhammavinaye parihānametaṃ.
‘પાપિચ્છો ખો પન અયમાયસ્મા; ઇચ્છાપરિયુટ્ઠિતેન ચેતસા બહુલં વિહરતિ. ઇચ્છાપરિયુટ્ઠાનં ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં.
‘Pāpiccho kho pana ayamāyasmā; icchāpariyuṭṭhitena cetasā bahulaṃ viharati. Icchāpariyuṭṭhānaṃ kho pana tathāgatappavedite dhammavinaye parihānametaṃ.
‘સતિ 3 ખો પન અયમાયસ્મા ઉત્તરિ કરણીયે ઓરમત્તકેન વિસેસાધિગમેન અન્તરા વોસાનં આપન્નો. અન્તરા વોસાનગમનં ખો પન તથાગતપ્પવેદિતે ધમ્મવિનયે પરિહાનમેતં’.
‘Sati 4 kho pana ayamāyasmā uttari karaṇīye oramattakena visesādhigamena antarā vosānaṃ āpanno. Antarā vosānagamanaṃ kho pana tathāgatappavedite dhammavinaye parihānametaṃ’.
‘‘સો વતાવુસો, ભિક્ખુ ‘ઇમે દસ ધમ્મે અપ્પહાય ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે વુદ્ધિં વિરૂળ્હિં વેપુલ્લં આપજ્જિસ્સતી’તિ નેતં ઠાનં વિજ્જતિ. સો વતાવુસો, ભિક્ખુ ‘ઇમે દસ ધમ્મે પહાય ઇમસ્મિં ધમ્મવિનયે વુદ્ધિં વિરૂળ્હિં વેપુલ્લં આપજ્જિસ્સતી’તિ ઠાનમેતં વિજ્જતી’’તિ. ચતુત્થં.
‘‘So vatāvuso, bhikkhu ‘ime dasa dhamme appahāya imasmiṃ dhammavinaye vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjissatī’ti netaṃ ṭhānaṃ vijjati. So vatāvuso, bhikkhu ‘ime dasa dhamme pahāya imasmiṃ dhammavinaye vuddhiṃ virūḷhiṃ vepullaṃ āpajjissatī’ti ṭhānametaṃ vijjatī’’ti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૪. બ્યાકરણસુત્તવણ્ણના • 4. Byākaraṇasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૧-૮. વાહનસુત્તાદિવણ્ણના • 1-8. Vāhanasuttādivaṇṇanā