Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਟੀਕਾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
੪. ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ
4. Cakkavattisuttavaṇṇanā
੧੪. ਚਤੁਤ੍ਥੇ ਚਤੂਹਿ ਸਙ੍ਗਹવਤ੍ਥੂਹੀਤਿ ਦਾਨਪਿਯવਚਨਅਤ੍ਥਚਰਿਯਾਸਮਾਨਤ੍ਤਤਾਸਙ੍ਖਾਤੇਹਿ ਚਤੂਹਿ ਸਙ੍ਗਹਕਾਰਣੇਹਿ। ਚਕ੍ਕਂ વਤ੍ਤੇਤੀਤਿ ਆਣਾਚਕ੍ਕਂ ਪવਤ੍ਤੇਤਿ। ਚਕ੍ਕਨ੍ਤਿ વਾ ਇਧ ਰਤਨਚਕ੍ਕਂ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ਅਯਞ੍ਹਿ ਚਕ੍ਕਸਦ੍ਦੋ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ, ਲਕ੍ਖਣੇ, ਰਥਙ੍ਗੇ, ਇਰਿਯਾਪਥੇ, ਦਾਨੇ, ਰਤਨਧਮ੍ਮਖੁਰਚਕ੍ਕਾਦੀਸੁ ਚ ਦਿਸ੍ਸਤਿ। ‘‘ਚਤ੍ਤਾਰਿਮਾਨਿ, ਭਿਕ੍ਖવੇ, ਚਕ੍ਕਾਨਿ, ਯੇਹਿ ਸਮਨ੍ਨਾਗਤਾਨਂ ਦੇવਮਨੁਸ੍ਸਾਨ’’ਨ੍ਤਿਆਦੀਸੁ (ਅ॰ ਨਿ॰ ੪.੩੧) ਹਿ ਸਮ੍ਪਤ੍ਤਿਯਂ ਦਿਸ੍ਸਤਿ। ‘‘ਪਾਦਤਲੇਸੁ ਚਕ੍ਕਾਨਿ ਜਾਤਾਨੀ’’ਤਿ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੨.੩੫; ੩.੨੦੪) ਏਤ੍ਥ ਲਕ੍ਖਣੇ। ‘‘ਚਕ੍ਕਂવ વਹਤੋ ਪਦ’’ਨ੍ਤਿ (ਧ॰ ਪ॰ ੧) ਏਤ੍ਥ ਰਥਙ੍ਗੇ। ‘‘ਚਤੁਚਕ੍ਕਂ ਨવਦ੍વਾਰ’’ਨ੍ਤਿ (ਸਂ॰ ਨਿ॰ ੧.੨੯) ਏਤ੍ਥ ਇਰਿਯਾਪਥੇ। ‘‘ਦਦਂ ਭੁਞ੍ਜ ਮਾ ਚ ਪਮਾਦੋ, ਚਕ੍ਕਂ વਤ੍ਤਯ ਸਬ੍ਬਪਾਣਿਨ’’ਨ੍ਤਿ (ਜਾ॰ ੧.੭.੧੪੯) ਏਤ੍ਥ ਦਾਨੇ। ‘‘ਦਿਬ੍ਬਂ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਪਾਤੁਰਹੋਸੀ’’ਤਿ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੨.੨੪੩) ਏਤ੍ਥ ਰਤਨਚਕ੍ਕੇ। ‘‘ਮਯਾ ਪવਤ੍ਤਿਤਂ ਚਕ੍ਕ’’ਨ੍ਤਿ (ਸੁ॰ ਨਿ॰ ੫੬੨) ਏਤ੍ਥ ਧਮ੍ਮਚਕ੍ਕੇ। ‘‘ਇਚ੍ਛਾਹਤਸ੍ਸ ਪੋਸਸ੍ਸ, ਚਕ੍ਕਂ ਭਮਤਿ ਮਤ੍ਥਕੇ’’ਤਿ (ਜਾ॰ ੧.੫.੧੦੩) ਏਤ੍ਥ ਖੁਰਚਕ੍ਕੇ। ‘‘ਖੁਰਪਰਿਯਨ੍ਤੇਨ ਚਕ੍ਕੇਨਾ’’ਤਿ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੧.੧੬੬) ਏਤ੍ਥ ਪਹਰਣਚਕ੍ਕੇ। ‘‘ਅਸਨਿવਿਚਕ੍ਕ’’ਨ੍ਤਿ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੩.੬੧) ਏਤ੍ਥ ਅਸਨਿਮਣ੍ਡਲੇ। ਇਧ ਪਨਾਯਂ ਰਤਨਚਕ੍ਕੇ ਦਟ੍ਠਬ੍ਬੋ।
14. Catutthe catūhi saṅgahavatthūhīti dānapiyavacanaatthacariyāsamānattatāsaṅkhātehi catūhi saṅgahakāraṇehi. Cakkaṃ vattetīti āṇācakkaṃ pavatteti. Cakkanti vā idha ratanacakkaṃ veditabbaṃ. Ayañhi cakkasaddo sampattiyaṃ, lakkhaṇe, rathaṅge, iriyāpathe, dāne, ratanadhammakhuracakkādīsu ca dissati. ‘‘Cattārimāni, bhikkhave, cakkāni, yehi samannāgatānaṃ devamanussāna’’ntiādīsu (a. ni. 4.31) hi sampattiyaṃ dissati. ‘‘Pādatalesu cakkāni jātānī’’ti (dī. ni. 2.35; 3.204) ettha lakkhaṇe. ‘‘Cakkaṃva vahato pada’’nti (dha. pa. 1) ettha rathaṅge. ‘‘Catucakkaṃ navadvāra’’nti (saṃ. ni. 1.29) ettha iriyāpathe. ‘‘Dadaṃ bhuñja mā ca pamādo, cakkaṃ vattaya sabbapāṇina’’nti (jā. 1.7.149) ettha dāne. ‘‘Dibbaṃ cakkaratanaṃ pāturahosī’’ti (dī. ni. 2.243) ettha ratanacakke. ‘‘Mayā pavattitaṃ cakka’’nti (su. ni. 562) ettha dhammacakke. ‘‘Icchāhatassa posassa, cakkaṃ bhamati matthake’’ti (jā. 1.5.103) ettha khuracakke. ‘‘Khurapariyantena cakkenā’’ti (dī. ni. 1.166) ettha paharaṇacakke. ‘‘Asanivicakka’’nti (dī. ni. 3.61) ettha asanimaṇḍale. Idha panāyaṃ ratanacakke daṭṭhabbo.
ਕਿਤ੍ਤਾવਤਾ ਪਨਾਯਂ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ ਨਾਮ ਹੋਤਿ? ਏਕਙ੍ਗੁਲਦ੍વਙ੍ਗੁਲਮਤ੍ਤਮ੍ਪਿ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਆਕਾਸਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪવਤ੍ਤਤਿ। ਸਬ੍ਬਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀਨਞ੍ਹਿ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਸਨਤੋ ਉਟ੍ਠਹਿਤ੍વਾ ਚਕ੍ਕਰਤਨਸਮੀਪਂ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਹਤ੍ਥਿਸੋਣ੍ਡਸਦਿਸਪਨਾਲ਼ਿਂ ਸੁવਣ੍ਣਭਿਙ੍ਗਾਰਂ ਉਕ੍ਖਿਪਿਤ੍વਾ ਉਦਕੇਨ ਅਬ੍ਭੁਕ੍ਕਿਰਿਤ੍વਾ ‘‘ਅਭਿવਿਜਿਨਾਤੁ ਭવਂ ਚਕ੍ਕਰਤਨ’’ਨ੍ਤਿ વਚਨਸਮਨਨ੍ਤਰਮੇવ વੇਹਾਸਂ ਅਬ੍ਭੁਗ੍ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਚਕ੍ਕਰਤਨਂ ਪવਤ੍ਤਤੀਤਿ। ਯਸ੍ਸ ਪવਤ੍ਤਿਸਮਕਾਲਮੇવ, ਸੋ ਰਾਜਾ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀ ਨਾਮ ਹੋਤਿ।
Kittāvatā panāyaṃ cakkavattī nāma hoti? Ekaṅguladvaṅgulamattampi cakkaratanaṃ ākāsaṃ abbhuggantvā pavattati. Sabbacakkavattīnañhi nisinnāsanato uṭṭhahitvā cakkaratanasamīpaṃ gantvā hatthisoṇḍasadisapanāḷiṃ suvaṇṇabhiṅgāraṃ ukkhipitvā udakena abbhukkiritvā ‘‘abhivijinātu bhavaṃ cakkaratana’’nti vacanasamanantarameva vehāsaṃ abbhuggantvā cakkaratanaṃ pavattatīti. Yassa pavattisamakālameva, so rājā cakkavattī nāma hoti.
ਧਮ੍ਮੋਤਿ ਦਸਕੁਸਲਕਮ੍ਮਪਥਧਮ੍ਮੋ, ਦਸવਿਧਂ વਾ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿવਤ੍ਤਂ। ਦਸવਿਧੇ વਾ ਕੁਸਲਧਮ੍ਮੇ ਅਗਰਹਿਤੇ વਾ ਰਾਜਧਮ੍ਮੇ ਨਿਯੁਤ੍ਤੋਤਿ ਧਮ੍ਮਿਕੋ। ਤੇਨ ਚ ਧਮ੍ਮੇਨ ਸਕਲਲੋਕਂ ਰਞ੍ਜੇਤੀਤਿ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾ। ਧਮ੍ਮੇਨ વਾ ਲਦ੍ਧਰਜ੍ਜਤ੍ਤਾ ਧਮ੍ਮਰਾਜਾ। ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀਹਿ ਧਮ੍ਮੇਨ ਞਾਯੇਨ ਰਜ੍ਜਂ ਅਧਿਗਚ੍ਛਤਿ, ਨ ਅਧਮ੍ਮੇਨ। ਦਸવਿਧੇਨ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿવਤ੍ਤੇਨਾਤਿ ਦਸਪ੍ਪਭੇਦੇਨ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤੀਨਂ વਤ੍ਤੇਨ।
Dhammoti dasakusalakammapathadhammo, dasavidhaṃ vā cakkavattivattaṃ. Dasavidhe vā kusaladhamme agarahite vā rājadhamme niyuttoti dhammiko. Tena ca dhammena sakalalokaṃ rañjetīti dhammarājā. Dhammena vā laddharajjattā dhammarājā. Cakkavattīhi dhammena ñāyena rajjaṃ adhigacchati, na adhammena. Dasavidhena cakkavattivattenāti dasappabhedena cakkavattīnaṃ vattena.
ਕਿਂ ਪਨ ਤਂ ਦਸવਿਧਂ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿવਤ੍ਤਨ੍ਤਿ? વੁਚ੍ਚਤੇ –
Kiṃ pana taṃ dasavidhaṃ cakkavattivattanti? Vuccate –
‘‘ਕਤਮਂ ਪਨ ਤਂ, ਦੇવ, ਅਰਿਯਂ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿવਤ੍ਤਨ੍ਤਿ? ਤੇਨ ਹਿ ਤ੍વਂ, ਤਾਤ, ਧਮ੍ਮਂਯੇવ ਨਿਸ੍ਸਾਯ ਧਮ੍ਮਂ ਸਕ੍ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਗਰੁਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਮਾਨੇਨ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਪੂਜੇਨ੍ਤੋ ਧਮ੍ਮਂ ਅਪਚਾਯਮਾਨੋ ਧਮ੍ਮਦ੍ਧਜੋ ਧਮ੍ਮਕੇਤੁ ਧਮ੍ਮਾਧਿਪਤੇਯ੍ਯੋ ਧਮ੍ਮਿਕਂ ਰਕ੍ਖਾવਰਣਗੁਤ੍ਤਿਂ ਸਂવਿਦਹਸ੍ਸੁ ਅਨ੍ਤੋਜਨਸ੍ਮਿਂ ਬਲਕਾਯਸ੍ਮਿਂ ਖਤ੍ਤਿਯੇਸੁ ਅਨੁਯਨ੍ਤੇਸੁ ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਪਤਿਕੇਸੁ ਨੇਗਮਜਾਨਪਦੇਸੁ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਸੁ ਮਿਗਪਕ੍ਖੀਸੁ। ਮਾ ਚ ਤੇ, ਤਾਤ, વਿਜਿਤੇ ਅਧਮ੍ਮਕਾਰੋ ਪવਤ੍ਤਿਤ੍ਥ। ਯੇ ਚ ਤੇ, ਤਾਤ, વਿਜਿਤੇ ਅਧਨਾ ਅਸ੍ਸੁ, ਤੇਸਞ੍ਚ ਧਨਮਨੁਪ੍ਪਦੇਯ੍ਯਾਸਿ। ਯੇ ਚ ਤੇ, ਤਾਤ, વਿਜਿਤੇ ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਾ ਮਦਪ੍ਪਮਾਦਾ ਪਟਿવਿਰਤਾ ਖਨ੍ਤਿਸੋਰਚ੍ਚੇ ਨਿવਿਟ੍ਠਾ ਏਕਮਤ੍ਤਾਨਂ ਦਮੇਨ੍ਤਿ, ਏਕਮਤ੍ਤਾਨਂ ਸਮੇਨ੍ਤਿ, ਏਕਮਤ੍ਤਾਨਂ ਪਰਿਨਿਬ੍ਬਾਪੇਨ੍ਤਿ। ਤੇ ਕਾਲੇਨ ਕਾਲਂ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਰਿਪੁਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾਸਿ ਪਰਿਗ੍ਗਣ੍ਹੇਯ੍ਯਾਸਿ – ‘ਕਿਂ, ਭਨ੍ਤੇ, ਕੁਸਲਂ ਕਿਂ ਅਕੁਸਲਂ, ਕਿਂ ਸਾવਜ੍ਜਂ ਕਿਂ ਅਨવਜ੍ਜਂ, ਕਿਂ ਸੇવਿਤਬ੍ਬਂ ਕਿਂ ਨ ਸੇવਿਤਬ੍ਬਂ, ਕਿਂ ਮੇ ਕਰਿਯਮਾਨਂ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਅਹਿਤਾਯ ਦੁਕ੍ਖਾਯ ਅਸ੍ਸ, ਕਿਂ વਾ ਪਨ ਮੇ ਕਰਿਯਮਾਨਂ ਦੀਘਰਤ੍ਤਂ ਹਿਤਾਯ ਸੁਖਾਯ ਅਸ੍ਸਾ’ਤਿ। ਤੇਸਂ ਸੁਤ੍વਾ ਯਂ ਅਕੁਸਲਂ, ਤਂ ਅਭਿਨਿવਜ੍ਜੇਯ੍ਯਾਸਿ, ਯਂ ਕੁਸਲਂ, ਤਂ ਸਮਾਦਾਯ વਤ੍ਤੇਯ੍ਯਾਸਿ। ਇਦਂ ਖੋ, ਤਾਤ, ਤਂ ਅਰਿਯਂ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿવਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ –
‘‘Katamaṃ pana taṃ, deva, ariyaṃ cakkavattivattanti? Tena hi tvaṃ, tāta, dhammaṃyeva nissāya dhammaṃ sakkaronto dhammaṃ garuṃ karonto dhammaṃ mānento dhammaṃ pūjento dhammaṃ apacāyamāno dhammaddhajo dhammaketu dhammādhipateyyo dhammikaṃ rakkhāvaraṇaguttiṃ saṃvidahassu antojanasmiṃ balakāyasmiṃ khattiyesu anuyantesu brāhmaṇagahapatikesu negamajānapadesu samaṇabrāhmaṇesu migapakkhīsu. Mā ca te, tāta, vijite adhammakāro pavattittha. Ye ca te, tāta, vijite adhanā assu, tesañca dhanamanuppadeyyāsi. Ye ca te, tāta, vijite samaṇabrāhmaṇā madappamādā paṭiviratā khantisoracce niviṭṭhā ekamattānaṃ damenti, ekamattānaṃ samenti, ekamattānaṃ parinibbāpenti. Te kālena kālaṃ upasaṅkamitvā paripuccheyyāsi pariggaṇheyyāsi – ‘kiṃ, bhante, kusalaṃ kiṃ akusalaṃ, kiṃ sāvajjaṃ kiṃ anavajjaṃ, kiṃ sevitabbaṃ kiṃ na sevitabbaṃ, kiṃ me kariyamānaṃ dīgharattaṃ ahitāya dukkhāya assa, kiṃ vā pana me kariyamānaṃ dīgharattaṃ hitāya sukhāya assā’ti. Tesaṃ sutvā yaṃ akusalaṃ, taṃ abhinivajjeyyāsi, yaṃ kusalaṃ, taṃ samādāya vatteyyāsi. Idaṃ kho, tāta, taṃ ariyaṃ cakkavattivatta’’nti –
ਏવਂ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸੁਤ੍ਤੇ (ਦੀ॰ ਨਿ॰ ੩.੮੪) ਆਗਤਨਯੇਨ ਅਨ੍ਤੋਜਨਸ੍ਮਿਂ ਬਲਕਾਯੇ ਏਕਂ, ਖਤ੍ਤਿਯੇਸੁ ਏਕਂ, ਅਨੁਯਨ੍ਤੇਸੁ ਏਕਂ, ਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣਗਹਪਤਿਕੇਸੁ ਏਕਂ, ਨੇਗਮਜਾਨਪਦੇਸੁ ਏਕਂ, ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇਸੁ ਏਕਂ, ਮਿਗਪਕ੍ਖੀਸੁ ਏਕਂ, ਅਧਮ੍ਮਕਾਰਪ੍ਪਟਿਕ੍ਖੇਪੋ ਏਕਂ, ਅਧਨਾਨਂ ਧਨਾਨੁਪ੍ਪਦਾਨਂ ਏਕਂ, ਸਮਣਬ੍ਰਾਹ੍ਮਣੇ ਉਪਸਙ੍ਕਮਿਤ੍વਾ ਪਞ੍ਹਪੁਚ੍ਛਨਂ ਏਕਨ੍ਤਿ ਏવਮੇવਂ ਤਂ ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿવਤ੍ਤਂ ਦਸવਿਧਂ ਹੋਤਿ। ਗਹਪਤਿਕੇ ਪਨ ਪਕ੍ਖਿਜਾਤੇ ਚ વਿਸੁਂ ਕਤ੍વਾ ਗਣ੍ਹਨ੍ਤਸ੍ਸ ਦ੍વਾਦਸવਿਧਂ ਹੋਤਿ।
Evaṃ cakkavattisutte (dī. ni. 3.84) āgatanayena antojanasmiṃ balakāye ekaṃ, khattiyesu ekaṃ, anuyantesu ekaṃ, brāhmaṇagahapatikesu ekaṃ, negamajānapadesu ekaṃ, samaṇabrāhmaṇesu ekaṃ, migapakkhīsu ekaṃ, adhammakārappaṭikkhepo ekaṃ, adhanānaṃ dhanānuppadānaṃ ekaṃ, samaṇabrāhmaṇe upasaṅkamitvā pañhapucchanaṃ ekanti evamevaṃ taṃ cakkavattivattaṃ dasavidhaṃ hoti. Gahapatike pana pakkhijāte ca visuṃ katvā gaṇhantassa dvādasavidhaṃ hoti.
ਅਞ੍ਞਥਾ વਤ੍ਤਿਤੁਂ ਅਦੇਨ੍ਤੋ ਸੋ ਧਮ੍ਮੋ ਅਧਿਟ੍ਠਾਨਂ ਏਤਸ੍ਸਾਤਿ ਤਦਧਿਟ੍ਠਾਨਂ। ਤੇਨ ਤਦਧਿਟ੍ਠਾਨੇਨ ਚੇਤਸਾ। ਸਕ੍ਕਰੋਨ੍ਤੋਤਿ ਆਦਰਕਿਰਿਯਾવਸੇਨ ਕਰੋਨ੍ਤੋ। ਤੇਨਾਹ ‘‘ਯਥਾ’’ਤਿਆਦਿ। ਗਰੁਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋਤਿ ਪਾਸਾਣਚ੍ਛਤ੍ਤਂ વਿਯ ਗਰੁਕਰਣવਸੇਨ ਗਰੁਂ ਕਰੋਨ੍ਤੋ। ਤੇਨੇવਾਹ ‘‘ਤਸ੍ਮਿਂ ਗਾਰવੁਪ੍ਪਤ੍ਤਿਯਾ’’ਤਿ। ਧਮ੍ਮਾਧਿਪਤਿਭੂਤਾਗਤਭਾવੇਨਾਤਿ ਇਮਿਨਾ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਸ੍ਸ ਜੇਟ੍ਠਕਭਾવੇਨ ਪੁਰਿਮਤਰਂ ਅਤ੍ਤਭਾવੇਸੁ ਸਕ੍ਕਚ੍ਚਂ ਸਮੁਪਚਿਤਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਧਮ੍ਮવਸੇਨੇવ ਚ ਸਬ੍ਬਕਿਰਿਯਾਨਂ ਕਰਣੇਨਾਤਿ ਏਤੇਨ ਠਾਨਨਿਸਜ੍ਜਾਦੀਸੁ ਯਥਾવੁਤ੍ਤਧਮ੍ਮਨਿਨ੍ਨਪੋਣਪਬ੍ਭਾਰਭਾવਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। ਅਸ੍ਸਾਤਿ ਰਕ੍ਖਾવਰਣਗੁਤ੍ਤਿਯਾ। ਪਰਂ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤੋਤਿ ਅਞ੍ਞਂ ਦਿਟ੍ਠਧਮ੍ਮਿਕਾਦਿਅਨਤ੍ਥਤੋ ਰਕ੍ਖਨ੍ਤੋ। ਤੇਨੇવ ਪਰਰਕ੍ਖਸਾਧਨੇਨ ਖਨ੍ਤਿਆਦਿਗੁਣੇਨ ਅਤ੍ਤਾਨਂ ਤਤੋ ਏવ ਰਕ੍ਖਤਿ। ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਤਾਤਿ ਮੇਤ੍ਤਚਿਤ੍ਤਤਾਯ। ਨਿવਾਸਨਪਾਰੁਪਨਗੇਹਾਦੀਨਿ ਸੀਤੁਣ੍ਹਾਦਿਪ੍ਪਟਿਬਾਹਨੇਨ ਆવਰਣਂ।
Aññathā vattituṃ adento so dhammo adhiṭṭhānaṃ etassāti tadadhiṭṭhānaṃ. Tena tadadhiṭṭhānena cetasā. Sakkarontoti ādarakiriyāvasena karonto. Tenāha ‘‘yathā’’tiādi. Garuṃ karontoti pāsāṇacchattaṃ viya garukaraṇavasena garuṃ karonto. Tenevāha ‘‘tasmiṃ gāravuppattiyā’’ti. Dhammādhipatibhūtāgatabhāvenāti iminā yathāvuttadhammassa jeṭṭhakabhāvena purimataraṃ attabhāvesu sakkaccaṃ samupacitabhāvaṃ dasseti. Dhammavaseneva ca sabbakiriyānaṃ karaṇenāti etena ṭhānanisajjādīsu yathāvuttadhammaninnapoṇapabbhārabhāvaṃ dasseti. Assāti rakkhāvaraṇaguttiyā. Paraṃ rakkhantoti aññaṃ diṭṭhadhammikādianatthato rakkhanto. Teneva pararakkhasādhanena khantiādiguṇena attānaṃ tato eva rakkhati. Mettacittatāti mettacittatāya. Nivāsanapārupanagehādīni sītuṇhādippaṭibāhanena āvaraṇaṃ.
ਅਨ੍ਤੋਜਨਸ੍ਮਿਨ੍ਤਿ ਅਬ੍ਭਨ੍ਤਰਭੂਤੇ ਪੁਤ੍ਤਦਾਰਾਦਿਜਨੇ। ਸੀਲਸਂવਰੇ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪੇਨ੍ਤੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਰਕ੍ਖਂ ਦਸ੍ਸੇਤਿ। વਤ੍ਥਗਨ੍ਧਮਾਲਾਦੀਨਿ ਚਸ੍ਸ ਦਦਮਾਨੋਤਿ ਇਮਿਨਾ ਆવਰਣਂ, ਇਤਰੇਨ ਗੁਤ੍ਤਿਂ। ਸਮ੍ਪਦਾਨੇਨਪੀਤਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦੇਨ ਸੀਲਸਂવਰੇਸੁ ਪਤਿਟ੍ਠਾਪਨਾਦੀਨਂ ਸਮ੍ਪਿਣ੍ਡੇਤਿ। ਏਸ ਨਯੋ ਪਰੇਸੁਪਿ ਪਿ-ਸਦ੍ਦਗ੍ਗਹਣੇ। ਨਿਗਮੋ ਨਿવਾਸੋ ਏਤੇਸਨ੍ਤਿ ਨੇਗਮਾ। ਏવਂ ਜਾਨਪਦਾਤਿ ਆਹ ‘‘ਤਥਾ ਨਿਗਮવਾਸਿਨੋ’’ਤਿਆਦਿਨਾ।
Antojanasminti abbhantarabhūte puttadārādijane. Sīlasaṃvare patiṭṭhāpentoti iminā rakkhaṃ dasseti. Vatthagandhamālādīni cassa dadamānoti iminā āvaraṇaṃ, itarena guttiṃ. Sampadānenapīti pi-saddena sīlasaṃvaresu patiṭṭhāpanādīnaṃ sampiṇḍeti. Esa nayo paresupi pi-saddaggahaṇe. Nigamo nivāso etesanti negamā. Evaṃ jānapadāti āha ‘‘tathā nigamavāsino’’tiādinā.
ਰਕ੍ਖਾવਰਣਗੁਤ੍ਤਿਯਾ ਕਾਯਕਮ੍ਮਾਦੀਸੁ ਸਂવਿਦਹਨਂ ਠਪਨਂ ਨਾਮ ਤਦੁਪਦੇਸੋਯੇવਾਤਿ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਕਥੇਤ੍વਾ’’ਤਿ। ਏਤੇਸੂਤਿ ਪਾਲ਼ਿਯਂ વੁਤ੍ਤੇਸੁ ਸਮਣਾਦੀਸੁ। ਪਟਿવਤ੍ਤੇਤੁਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ ਖੀਣਾਨਂ ਕਿਲੇਸਾਨਂ ਪੁਨ ਅਨੁਪ੍ਪਜ੍ਜਨਤੋ। ਸੇਸਮੇਤ੍ਥ ਸੁવਿਞ੍ਞੇਯ੍ਯਮੇવ।
Rakkhāvaraṇaguttiyā kāyakammādīsu saṃvidahanaṃ ṭhapanaṃ nāma tadupadesoyevāti vuttaṃ ‘‘kathetvā’’ti. Etesūti pāḷiyaṃ vuttesu samaṇādīsu. Paṭivattetuṃ na sakkā khīṇānaṃ kilesānaṃ puna anuppajjanato. Sesamettha suviññeyyameva.
ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Cakkavattisuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ • Suttapiṭaka / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ • Aṅguttaranikāya / ੪. ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸੁਤ੍ਤਂ • 4. Cakkavattisuttaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਸੁਤ੍ਤਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਅਙ੍ਗੁਤ੍ਤਰਨਿਕਾਯ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ੪. ਚਕ੍ਕવਤ੍ਤਿਸੁਤ੍ਤવਣ੍ਣਨਾ • 4. Cakkavattisuttavaṇṇanā