Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / જાતકપાળિ • Jātakapāḷi |
૫૦૬. ચમ્પેય્યજાતકં (૧૦)
506. Campeyyajātakaṃ (10)
૨૪૦.
240.
કા નુ વિજ્જુરિવાભાસિ, ઓસધી વિય તારકા;
Kā nu vijjurivābhāsi, osadhī viya tārakā;
૨૪૧.
241.
નમ્હિ દેવી ન ગન્ધબ્બી, ન મહારાજ માનુસી;
Namhi devī na gandhabbī, na mahārāja mānusī;
નાગકઞ્ઞાસ્મિ ભદ્દન્તે, અત્થેનમ્હિ ઇધાગતા.
Nāgakaññāsmi bhaddante, atthenamhi idhāgatā.
૨૪૨.
242.
વિબ્ભન્તચિત્તા કુપિતિન્દ્રિયાસિ, નેત્તેહિ તે વારિગણા સવન્તિ;
Vibbhantacittā kupitindriyāsi, nettehi te vārigaṇā savanti;
કિં તે નટ્ઠં કિં પન પત્થયાના, ઇધાગતા નારિ તદિઙ્ઘ બ્રૂહિ.
Kiṃ te naṭṭhaṃ kiṃ pana patthayānā, idhāgatā nāri tadiṅgha brūhi.
૨૪૩.
243.
યમુગ્ગતેજો ઉરગોતિ ચાહુ, નાગોતિ નં આહુ જના જનિન્દ;
Yamuggatejo uragoti cāhu, nāgoti naṃ āhu janā janinda;
તમગ્ગહી પુરિસો જીવિકત્થો, તં બન્ધના મુઞ્ચ પતી મમેસો.
Tamaggahī puriso jīvikattho, taṃ bandhanā muñca patī mameso.
૨૪૪.
244.
કથં ન્વયં બલવિરિયૂપપન્નો, હત્થત્ત 3 માગચ્છિ વનિબ્બકસ્સ;
Kathaṃ nvayaṃ balaviriyūpapanno, hatthatta 4 māgacchi vanibbakassa;
અક્ખાહિ મે નાગકઞ્ઞે તમત્થં, કથં વિજાનેમુ ગહીતનાગં.
Akkhāhi me nāgakaññe tamatthaṃ, kathaṃ vijānemu gahītanāgaṃ.
૨૪૫.
245.
નગરમ્પિ નાગો ભસ્મં કરેય્ય, તથા હિ સો બલવિરિયૂપપન્નો;
Nagarampi nāgo bhasmaṃ kareyya, tathā hi so balaviriyūpapanno;
ધમ્મઞ્ચ નાગો અપચાયમાનો, તસ્મા પરક્કમ્મ તપો કરોતિ.
Dhammañca nāgo apacāyamāno, tasmā parakkamma tapo karoti.
૨૪૬.
246.
ચાતુદ્દસિં પઞ્ચદસિં 5 ચ રાજ, ચતુપ્પથે સમ્મતિ નાગરાજા;
Cātuddasiṃ pañcadasiṃ 6 ca rāja, catuppathe sammati nāgarājā;
તમગ્ગહી પુરિસો જીવિકત્થો, તં બન્ધના મુઞ્ચ પતી મમેસો.
Tamaggahī puriso jīvikattho, taṃ bandhanā muñca patī mameso.
૨૪૭.
247.
સોળસિત્થિસહસ્સાનિ, આમુત્તમણિકુણ્ડલા;
Soḷasitthisahassāni, āmuttamaṇikuṇḍalā;
૨૪૮.
248.
ધમ્મેન મોચેહિ અસાહસેન, ગામેન નિક્ખેન ગવં સતેન;
Dhammena mocehi asāhasena, gāmena nikkhena gavaṃ satena;
ઓસ્સટ્ઠકાયો ઉરગો ચરાતુ, પુઞ્ઞત્થિકો મુઞ્ચતુ બન્ધનસ્મા.
Ossaṭṭhakāyo urago carātu, puññatthiko muñcatu bandhanasmā.
૨૪૯.
249.
ધમ્મેન મોચેમિ અસાહસેન, ગામેન નિક્ખેન ગવં સતેન;
Dhammena mocemi asāhasena, gāmena nikkhena gavaṃ satena;
ઓસ્સટ્ઠકાયો ઉરગો ચરાતુ, પુઞ્ઞત્થિકો મુઞ્ચતુ બન્ધનસ્મા.
Ossaṭṭhakāyo urago carātu, puññatthiko muñcatu bandhanasmā.
૨૫૦.
250.
દમ્મિ નિક્ખસતં લુદ્દ, થૂલઞ્ચ મણિકુણ્ડલં;
Dammi nikkhasataṃ ludda, thūlañca maṇikuṇḍalaṃ;
ચતુસ્સદઞ્ચ પલ્લઙ્કં, ઉમાપુપ્ફસરિન્નિભં.
Catussadañca pallaṅkaṃ, umāpupphasarinnibhaṃ.
૨૫૧.
251.
દ્વે ચ સાદિસિયો ભરિયા, ઉસભઞ્ચ ગવં સતં;
Dve ca sādisiyo bhariyā, usabhañca gavaṃ sataṃ;
ઓસ્સટ્ઠકાયો ઉરગો ચરાતુ, પુઞ્ઞત્થિકો મુઞ્ચતુ બન્ધનસ્મા.
Ossaṭṭhakāyo urago carātu, puññatthiko muñcatu bandhanasmā.
૨૫૨.
252.
વિનાપિ દાના તવ વચનં જનિન્દ, મુઞ્ચેમુ નં ઉરગં બન્ધનસ્મા;
Vināpi dānā tava vacanaṃ janinda, muñcemu naṃ uragaṃ bandhanasmā;
ઓસ્સટ્ઠકાયો ઉરગો ચરાતુ, પુઞ્ઞત્થિકો મુઞ્ચતુ બન્ધનસ્મા.
Ossaṭṭhakāyo urago carātu, puññatthiko muñcatu bandhanasmā.
૨૫૩.
253.
મુત્તો ચમ્પેય્યકો નાગો, રાજાનં એતદબ્રવિ;
Mutto campeyyako nāgo, rājānaṃ etadabravi;
નમો તે કાસિરાજત્થુ, નમો તે કાસિવડ્ઢન;
Namo te kāsirājatthu, namo te kāsivaḍḍhana;
અઞ્જલિં તે પગ્ગણ્હામિ, પસ્સેય્યં મે નિવેસનં.
Añjaliṃ te paggaṇhāmi, passeyyaṃ me nivesanaṃ.
૨૫૪.
254.
અદ્ધા હિ દુબ્બિસ્સસમેતમાહુ, યં માનુસો વિસ્સસે અમાનુસમ્હિ;
Addhā hi dubbissasametamāhu, yaṃ mānuso vissase amānusamhi;
સચે ચ મં યાચસિ એતમત્થં, દક્ખેમુ તે નાગ નિવેસનાનિ.
Sace ca maṃ yācasi etamatthaṃ, dakkhemu te nāga nivesanāni.
૨૫૫.
255.
સચેપિ 9 વાતો ગિરિમાવહેય્ય, ચન્દો ચ સુરિયો ચ છમા પતેય્યું;
Sacepi 10 vāto girimāvaheyya, cando ca suriyo ca chamā pateyyuṃ;
સબ્બા ચ નજ્જો પટિસોતં વજેય્યું, ન ત્વેવહં રાજ મુસા ભણેય્યં.
Sabbā ca najjo paṭisotaṃ vajeyyuṃ, na tvevahaṃ rāja musā bhaṇeyyaṃ.
૨૫૬.
256.
નભં ફલેય્ય ઉદધીપિ સુસ્સે, સંવટ્ટયે 11 ભૂતધરા વસુન્ધરા;
Nabhaṃ phaleyya udadhīpi susse, saṃvaṭṭaye 12 bhūtadharā vasundharā;
સિલુચ્ચયો મેરુ સમૂલમુપ્પતે 13, ન ત્વેવહં રાજ મુસા ભણેય્યં.
Siluccayo meru samūlamuppate 14, na tvevahaṃ rāja musā bhaṇeyyaṃ.
૨૫૭.
257.
અદ્ધા હિ દુબ્બિસ્સસમેતમાહુ, યં માનુસો વિસ્સસે અમાનુસમ્હિ;
Addhā hi dubbissasametamāhu, yaṃ mānuso vissase amānusamhi;
સચે ચ મં યાચસિ એતમત્થં, દક્ખેમુ તે નાગ નિવેસનાનિ.
Sace ca maṃ yācasi etamatthaṃ, dakkhemu te nāga nivesanāni.
૨૫૮.
258.
તુમ્હે ખોત્થ ઘોરવિસા ઉળારા, મહાતેજા ખિપ્પકોપી ચ હોથ;
Tumhe khottha ghoravisā uḷārā, mahātejā khippakopī ca hotha;
૨૫૯.
259.
સો પચ્ચતં નિરયે ઘોરરૂપે, મા કાયિકં સાતમલત્થ કિઞ્ચિ;
So paccataṃ niraye ghorarūpe, mā kāyikaṃ sātamalattha kiñci;
પેળાય બદ્ધો મરણં ઉપેતુ, યો તાદિસં કમ્મકતં ન જાને.
Peḷāya baddho maraṇaṃ upetu, yo tādisaṃ kammakataṃ na jāne.
૨૬૦.
260.
સચ્ચપ્પટિઞ્ઞા તવમેસ હોતુ, અક્કોધનો હોહિ અનુપનાહી;
Saccappaṭiññā tavamesa hotu, akkodhano hohi anupanāhī;
સબ્બઞ્ચ તે નાગકુલં સુપણ્ણા, અગ્ગિંવ ગિમ્હેસુ 19 વિવજ્જયન્તુ.
Sabbañca te nāgakulaṃ supaṇṇā, aggiṃva gimhesu 20 vivajjayantu.
૨૬૧.
261.
અનુકમ્પસી નાગકુલં જનિન્દ, માતા યથા સુપ્પિયં એકપુત્તં;
Anukampasī nāgakulaṃ janinda, mātā yathā suppiyaṃ ekaputtaṃ;
અહઞ્ચ તે નાગકુલેન સદ્ધિં, કાહામિ વેય્યાવટિકં ઉળારં.
Ahañca te nāgakulena saddhiṃ, kāhāmi veyyāvaṭikaṃ uḷāraṃ.
૨૬૨.
262.
યોજેન્તુ વે રાજરથે સુચિત્તે, કમ્બોજકે અસ્સતરે સુદન્તે;
Yojentu ve rājarathe sucitte, kambojake assatare sudante;
નાગે ચ યોજેન્તુ સુવણ્ણકપ્પને, દક્ખેમુ નાગસ્સ નિવેસનાનિ.
Nāge ca yojentu suvaṇṇakappane, dakkhemu nāgassa nivesanāni.
૨૬૩.
263.
ભેરી મુદિઙ્ગા 21 પણવા ચ સઙ્ખા, અવજ્જયિંસુ ઉગ્ગસેનસ્સ રઞ્ઞો;
Bherī mudiṅgā 22 paṇavā ca saṅkhā, avajjayiṃsu uggasenassa rañño;
પાયાસિ રાજા બહુસોભમાનો, પુરક્ખતો નારિગણસ્સ મજ્ઝે.
Pāyāsi rājā bahusobhamāno, purakkhato nārigaṇassa majjhe.
૨૬૪.
264.
સુવણ્ણચિતકં ભૂમિં, અદ્દક્ખિ કાસિવડ્ઢનો;
Suvaṇṇacitakaṃ bhūmiṃ, addakkhi kāsivaḍḍhano;
સોવણ્ણમયપાસાદે, વેળુરિયફલકત્થતે.
Sovaṇṇamayapāsāde, veḷuriyaphalakatthate.
૨૬૫.
265.
સ રાજા પાવિસિ બ્યમ્હં, ચમ્પેય્યસ્સ નિવેસનં;
Sa rājā pāvisi byamhaṃ, campeyyassa nivesanaṃ;
આદિચ્ચવણ્ણસન્નિભં, કંસવિજ્જુ પભસ્સરં.
Ādiccavaṇṇasannibhaṃ, kaṃsavijju pabhassaraṃ.
૨૬૬.
266.
નાનારુક્ખેહિ સઞ્છન્નં, નાનાગન્ધસમીરિતં;
Nānārukkhehi sañchannaṃ, nānāgandhasamīritaṃ;
સો પાવેક્ખિ કાસિરાજા, ચમ્પેય્યસ્સ નિવેસનં.
So pāvekkhi kāsirājā, campeyyassa nivesanaṃ.
૨૬૭.
267.
પવિટ્ઠસ્મિં કાસિરઞ્ઞે, ચમ્પેય્યસ્સ નિવેસનં;
Paviṭṭhasmiṃ kāsiraññe, campeyyassa nivesanaṃ;
૨૬૮.
268.
તં નાગકઞ્ઞા ચરિતં ગણેન, અન્વારુહી કાસિરાજા પસન્નો;
Taṃ nāgakaññā caritaṃ gaṇena, anvāruhī kāsirājā pasanno;
નિસીદિ સોવણ્ણમયમ્હિ પીઠે, સાપસ્સયે 25 ચન્દનસારલિત્તે.
Nisīdi sovaṇṇamayamhi pīṭhe, sāpassaye 26 candanasāralitte.
૨૬૯.
269.
સો તત્થ ભુત્વા ચ અથો રમિત્વા, ચમ્પેય્યકં કાસિરાજા અવોચ;
So tattha bhutvā ca atho ramitvā, campeyyakaṃ kāsirājā avoca;
વિમાનસેટ્ઠાનિ ઇમાનિ તુય્હં, આદિચ્ચવણ્ણાનિ પભસ્સરાનિ;
Vimānaseṭṭhāni imāni tuyhaṃ, ādiccavaṇṇāni pabhassarāni;
નેતાદિસં અત્થિ મનુસ્સલોકે, કિં પત્થયં 27 નાગ તપો કરોસિ.
Netādisaṃ atthi manussaloke, kiṃ patthayaṃ 28 nāga tapo karosi.
૨૭૦.
270.
તા કમ્બુકાયૂરધરા સુવત્થા, વટ્ટઙ્ગુલી તમ્બતલૂપપન્ના;
Tā kambukāyūradharā suvatthā, vaṭṭaṅgulī tambatalūpapannā;
પગ્ગય્હ પાયેન્તિ અનોમવણ્ણા, નેતાદિસં અત્થિ મનુસ્સલોકે;
Paggayha pāyenti anomavaṇṇā, netādisaṃ atthi manussaloke;
કિં પત્થયં નાગ તપો કરોસિ.
Kiṃ patthayaṃ nāga tapo karosi.
૨૭૧.
271.
નજ્જો ચ તેમા પુથુલોમમચ્છા, આટા 29 સકુન્તાભિરુદા સુતિત્થા;
Najjo ca temā puthulomamacchā, āṭā 30 sakuntābhirudā sutitthā;
નેતાદિસં અત્થિ મનુસ્સલોકે, કિં પત્થયં નાગ તપો કરોસિ.
Netādisaṃ atthi manussaloke, kiṃ patthayaṃ nāga tapo karosi.
૨૭૨.
272.
કોઞ્ચા મયૂરા દિવિયા ચ હંસા, વગ્ગુસ્સરા કોકિલા સમ્પતન્તિ;
Koñcā mayūrā diviyā ca haṃsā, vaggussarā kokilā sampatanti;
નેતાદિસં અત્થિ મનુસ્સલોકે, કિં પત્થયં નાગ તપો કરોસિ.
Netādisaṃ atthi manussaloke, kiṃ patthayaṃ nāga tapo karosi.
૨૭૩.
273.
અમ્બા ચ સાલા તિલકા ચ જમ્બુયો, ઉદ્દાલકા પાટલિયો ચ ફુલ્લા;
Ambā ca sālā tilakā ca jambuyo, uddālakā pāṭaliyo ca phullā;
નેતાદિસં અત્થિ મનુસ્સલોકે, કિં પત્થયં નાગ તપો કરોસિ.
Netādisaṃ atthi manussaloke, kiṃ patthayaṃ nāga tapo karosi.
૨૭૪.
274.
ઇમા ચ તે પોક્ખરઞ્ઞો સમન્તતો, દિબ્બા 31 ચ ગન્ધા સતતં પવાયન્તિ;
Imā ca te pokkharañño samantato, dibbā 32 ca gandhā satataṃ pavāyanti;
નેતાદિસં અત્થિ મનુસ્સલોકે, કિં પત્થયં નાગ તપો કરોસિ.
Netādisaṃ atthi manussaloke, kiṃ patthayaṃ nāga tapo karosi.
૨૭૫.
275.
ન પુત્તહેતુ ન ધનસ્સ હેતુ, ન આયુનો ચાપિ 33 જનિન્દ હેતુ;
Na puttahetu na dhanassa hetu, na āyuno cāpi 34 janinda hetu;
મનુસ્સયોનિં અભિપત્થયાનો, તસ્મા પરક્કમ્મ તપો કરોમિ.
Manussayoniṃ abhipatthayāno, tasmā parakkamma tapo karomi.
૨૭૬.
276.
ત્વં લોહિતક્ખો વિહતન્તરંસો, અલઙ્કતો કપ્પિતકેસમસ્સુ;
Tvaṃ lohitakkho vihatantaraṃso, alaṅkato kappitakesamassu;
સુરોસિતો લોહિતચન્દનેન, ગન્ધબ્બરાજાવ દિસા પભાસસિ.
Surosito lohitacandanena, gandhabbarājāva disā pabhāsasi.
૨૭૭.
277.
દેવિદ્ધિપત્તોસિ મહાનુભાવો, સબ્બેહિ કામેહિ સમઙ્ગિભૂતો;
Deviddhipattosi mahānubhāvo, sabbehi kāmehi samaṅgibhūto;
પુચ્છામિ તં નાગરાજેતમત્થં, સેય્યો ઇતો કેન મનુસ્સલોકો.
Pucchāmi taṃ nāgarājetamatthaṃ, seyyo ito kena manussaloko.
૨૭૮.
278.
જનિન્દ નાઞ્ઞત્ર મનુસ્સલોકા, સુદ્ધી વ સંવિજ્જતિ સંયમો વા;
Janinda nāññatra manussalokā, suddhī va saṃvijjati saṃyamo vā;
અહઞ્ચ લદ્ધાન મનુસ્સયોનિં, કાહામિ જાતિમરણસ્સ અન્તં.
Ahañca laddhāna manussayoniṃ, kāhāmi jātimaraṇassa antaṃ.
૨૭૯.
279.
અદ્ધા હવે સેવિતબ્બા સપઞ્ઞા, બહુસ્સુતા યે બહુઠાનચિન્તિનો;
Addhā have sevitabbā sapaññā, bahussutā ye bahuṭhānacintino;
નારિયો ચ દિસ્વાન તુવઞ્ચ નાગ, કાહામિ પુઞ્ઞાનિ અનપ્પકાનિ.
Nāriyo ca disvāna tuvañca nāga, kāhāmi puññāni anappakāni.
૨૮૦.
280.
અદ્ધા હવે સેવિતબ્બા સપઞ્ઞા, બહુસ્સુતા યે બહુઠાનચિન્તિનો;
Addhā have sevitabbā sapaññā, bahussutā ye bahuṭhānacintino;
નારિયો ચ દિસ્વાન મમઞ્ચ રાજ, કરોહિ પુઞ્ઞાનિ અનપ્પકાનિ.
Nāriyo ca disvāna mamañca rāja, karohi puññāni anappakāni.
૨૮૧.
281.
ઇદઞ્ચ મે જાતરૂપં પહૂતં, રાસી સુવણ્ણસ્સ ચ તાલમત્તા;
Idañca me jātarūpaṃ pahūtaṃ, rāsī suvaṇṇassa ca tālamattā;
૨૮૨.
282.
મુત્તા ચ 39 વાહસહસ્સાનિ પઞ્ચ, વેળુરિયમિસ્સાનિ ઇતો હરિત્વા;
Muttā ca 40 vāhasahassāni pañca, veḷuriyamissāni ito haritvā;
અન્તેપુરે ભૂમિયં સન્થરન્તુ, નિક્કદ્દમા હેહિતિ નીરજા ચ.
Antepure bhūmiyaṃ santharantu, nikkaddamā hehiti nīrajā ca.
૨૮૩.
283.
એતાદિસં આવસ રાજસેટ્ઠ, વિમાનસેટ્ઠં બહુ સોભમાનં;
Etādisaṃ āvasa rājaseṭṭha, vimānaseṭṭhaṃ bahu sobhamānaṃ;
બારાણસિં નગરં ઇદ્ધં ફીતં, રજ્જઞ્ચ કારેહિ અનોમપઞ્ઞાતિ.
Bārāṇasiṃ nagaraṃ iddhaṃ phītaṃ, rajjañca kārehi anomapaññāti.
ચમ્પેય્યજાતકં દસમં.
Campeyyajātakaṃ dasamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / જાતક-અટ્ઠકથા • Jātaka-aṭṭhakathā / [૫૦૬] ૧૦. ચમ્પેય્યજાતકવણ્ણના • [506] 10. Campeyyajātakavaṇṇanā