| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મિલિન્દપઞ્હપાળિ • Milindapañhapāḷi |
૭. ચન્દઙ્ગપઞ્હો
7. Candaṅgapañho
૭. ‘‘ભન્તે નાગસેન, ‘ચન્દસ્સ પઞ્ચ અઙ્ગાનિ ગહેતબ્બાની’તિ યં વદેસિ, કતમાનિ તાનિ પઞ્ચ અઙ્ગાનિ ગહેતબ્બાની’’તિ? ‘‘યથા, મહારાજ, ચન્દો સુક્કપક્ખે ઉદયન્તો ઉત્તરુત્તરિં વડ્ઢતિ, એવમેવ ખો, મહારાજ, યોગિના યોગાવચરેન આચારસીલગુણવત્તપ્પટિપત્તિયા આગમાધિગમે પટિસલ્લાને સતિપટ્ઠાને ઇન્દ્રિયેસુ ગુત્તદ્વારતાય ભોજને મત્તઞ્ઞુતાય જાગરિયાનુયોગે ઉત્તરુત્તરિં વડ્ઢિતબ્બં. ઇદં, મહારાજ, ચન્દસ્સ પઠમં અઙ્ગં ગહેતબ્બં.
7. ‘‘Bhante nāgasena, ‘candassa pañca aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni pañca aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, cando sukkapakkhe udayanto uttaruttariṃ vaḍḍhati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena ācārasīlaguṇavattappaṭipattiyā āgamādhigame paṭisallāne satipaṭṭhāne indriyesu guttadvāratāya bhojane mattaññutāya jāgariyānuyoge uttaruttariṃ vaḍḍhitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, candassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘પુન ચપરં, મહારાજ, ચન્દો ઉળારાધિપતિ, એવમેવ ખો, મહારાજ, યોગિના યોગાવચરેન ઉળારેન છન્દાધિપતિના ભવિતબ્બં. ઇદં, મહારાજ, ચન્દસ્સ દુતિયં અઙ્ગં ગહેતબ્બં.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, cando uḷārādhipati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena uḷārena chandādhipatinā bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, candassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘પુન ચપરં, મહારાજ, ચન્દો નિસાય ચરતિ, એવમેવ ખો, મહારાજ, યોગિના યોગાવચરેન પવિવિત્તેન ભવિતબ્બં. ઇદં, મહારાજ, ચન્દસ્સ તતિયં અઙ્ગં ગહેતબ્બં.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, cando nisāya carati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena pavivittena bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, candassa tatiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘પુન ચપરં, મહારાજ, ચન્દો વિમાનકેતુ, એવમેવ ખો, મહારાજ, યોગિના યોગાવચરેન સીલકેતુના ભવિતબ્બં. ઇદં, મહારાજ, ચન્દસ્સ ચતુત્થં અઙ્ગં ગહેતબ્બં.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, cando vimānaketu, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena sīlaketunā bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, candassa catutthaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘પુન ચપરં, મહારાજ, ચન્દો આયાચિતપત્થિતો ઉદેતિ, એવમેવ ખો, મહારાજ, યોગિના યોગાવચરેન આયાચિતપત્થિતેન કુલાનિ ઉપસઙ્કમિતબ્બાનિ. ઇદં, મહારાજ, ચન્દસ્સ પઞ્ચમં અઙ્ગં ગહેતબ્બં. ભાસિતમ્પેતં, મહારાજ, ભગવતા દેવાતિદેવેન સંયુત્તનિકાયવરે ‘ચન્દૂપમા, ભિક્ખવે, કુલાનિ ઉપસઙ્કમથ, અપકસ્સેવ કાયં અપકસ્સ ચિત્તં નિચ્ચનવકા કુલેસુ અપ્પગબ્ભા’’’તિ 1.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, cando āyācitapatthito udeti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena āyācitapatthitena kulāni upasaṅkamitabbāni. Idaṃ, mahārāja, candassa pañcamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena saṃyuttanikāyavare ‘candūpamā, bhikkhave, kulāni upasaṅkamatha, apakasseva kāyaṃ apakassa cittaṃ niccanavakā kulesu appagabbhā’’’ti 2.
ચન્દઙ્ગપઞ્હો સત્તમો.
Candaṅgapañho sattamo.
Footnotes:
