| Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മിലിന്ദപഞ്ഹപാളി • Milindapañhapāḷi |
൭. ചന്ദങ്ഗപഞ്ഹോ
7. Candaṅgapañho
൭. ‘‘ഭന്തേ നാഗസേന, ‘ചന്ദസ്സ പഞ്ച അങ്ഗാനി ഗഹേതബ്ബാനീ’തി യം വദേസി, കതമാനി താനി പഞ്ച അങ്ഗാനി ഗഹേതബ്ബാനീ’’തി? ‘‘യഥാ, മഹാരാജ, ചന്ദോ സുക്കപക്ഖേ ഉദയന്തോ ഉത്തരുത്തരിം വഡ്ഢതി, ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, യോഗിനാ യോഗാവചരേന ആചാരസീലഗുണവത്തപ്പടിപത്തിയാ ആഗമാധിഗമേ പടിസല്ലാനേ സതിപട്ഠാനേ ഇന്ദ്രിയേസു ഗുത്തദ്വാരതായ ഭോജനേ മത്തഞ്ഞുതായ ജാഗരിയാനുയോഗേ ഉത്തരുത്തരിം വഡ്ഢിതബ്ബം. ഇദം, മഹാരാജ, ചന്ദസ്സ പഠമം അങ്ഗം ഗഹേതബ്ബം.
7. ‘‘Bhante nāgasena, ‘candassa pañca aṅgāni gahetabbānī’ti yaṃ vadesi, katamāni tāni pañca aṅgāni gahetabbānī’’ti? ‘‘Yathā, mahārāja, cando sukkapakkhe udayanto uttaruttariṃ vaḍḍhati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena ācārasīlaguṇavattappaṭipattiyā āgamādhigame paṭisallāne satipaṭṭhāne indriyesu guttadvāratāya bhojane mattaññutāya jāgariyānuyoge uttaruttariṃ vaḍḍhitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, candassa paṭhamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘പുന ചപരം, മഹാരാജ, ചന്ദോ ഉളാരാധിപതി, ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, യോഗിനാ യോഗാവചരേന ഉളാരേന ഛന്ദാധിപതിനാ ഭവിതബ്ബം. ഇദം, മഹാരാജ, ചന്ദസ്സ ദുതിയം അങ്ഗം ഗഹേതബ്ബം.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, cando uḷārādhipati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena uḷārena chandādhipatinā bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, candassa dutiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘പുന ചപരം, മഹാരാജ, ചന്ദോ നിസായ ചരതി, ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, യോഗിനാ യോഗാവചരേന പവിവിത്തേന ഭവിതബ്ബം. ഇദം, മഹാരാജ, ചന്ദസ്സ തതിയം അങ്ഗം ഗഹേതബ്ബം.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, cando nisāya carati, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena pavivittena bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, candassa tatiyaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘പുന ചപരം, മഹാരാജ, ചന്ദോ വിമാനകേതു, ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, യോഗിനാ യോഗാവചരേന സീലകേതുനാ ഭവിതബ്ബം. ഇദം, മഹാരാജ, ചന്ദസ്സ ചതുത്ഥം അങ്ഗം ഗഹേതബ്ബം.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, cando vimānaketu, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena sīlaketunā bhavitabbaṃ. Idaṃ, mahārāja, candassa catutthaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ.
‘‘പുന ചപരം, മഹാരാജ, ചന്ദോ ആയാചിതപത്ഥിതോ ഉദേതി, ഏവമേവ ഖോ, മഹാരാജ, യോഗിനാ യോഗാവചരേന ആയാചിതപത്ഥിതേന കുലാനി ഉപസങ്കമിതബ്ബാനി. ഇദം, മഹാരാജ, ചന്ദസ്സ പഞ്ചമം അങ്ഗം ഗഹേതബ്ബം. ഭാസിതമ്പേതം, മഹാരാജ, ഭഗവതാ ദേവാതിദേവേന സംയുത്തനികായവരേ ‘ചന്ദൂപമാ, ഭിക്ഖവേ, കുലാനി ഉപസങ്കമഥ, അപകസ്സേവ കായം അപകസ്സ ചിത്തം നിച്ചനവകാ കുലേസു അപ്പഗബ്ഭാ’’’തി 1.
‘‘Puna caparaṃ, mahārāja, cando āyācitapatthito udeti, evameva kho, mahārāja, yoginā yogāvacarena āyācitapatthitena kulāni upasaṅkamitabbāni. Idaṃ, mahārāja, candassa pañcamaṃ aṅgaṃ gahetabbaṃ. Bhāsitampetaṃ, mahārāja, bhagavatā devātidevena saṃyuttanikāyavare ‘candūpamā, bhikkhave, kulāni upasaṅkamatha, apakasseva kāyaṃ apakassa cittaṃ niccanavakā kulesu appagabbhā’’’ti 2.
ചന്ദങ്ഗപഞ്ഹോ സത്തമോ.
Candaṅgapañho sattamo.
Footnotes:
