Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / സാരത്ഥദീപനീ-ടീകാ • Sāratthadīpanī-ṭīkā |
ചത്താരോനിസ്സയാദികഥാവണ്ണനാ
Cattāronissayādikathāvaṇṇanā
൧൩൦. സമ്ഭോഗേതി ധമ്മസമ്ഭോഗേ ആമിസസമ്ഭോഗേ ച. അനാപത്തി സമ്ഭോഗേ സംവാസേതി ഏത്ഥ ച അയമധിപ്പായോ – യസ്മാ അയം ഓസാരണകമ്മസ്സ കതത്താ പകതത്തട്ഠാനേ ഠിതോ, തസ്മാ ന ഉക്ഖിത്തകേന സദ്ധിം സമ്ഭോഗാദിപച്ചയാ പാചിത്തിയം, നാപി അലജ്ജിനാ സദ്ധിം പരിഭോഗപച്ചയാ ദുക്കടം അലജ്ജീലക്ഖണാനുപപത്തിതോ. യോ ഹി ഉച്ഛുരസകസടാനം സത്താഹകാലികയാവജീവികത്താ വട്ടതി വികാലേ ഉച്ഛു ഖാദിതുന്തി സഞ്ഞം ഉപ്പാദേത്വാ തം ഖാദിത്വാ തപ്പച്ചയാ പാചിത്തിയം ന പസ്സതി ‘‘വട്ടതീ’’തി തഥാസഞ്ഞിതായ, യോ വാ പന ആപത്തിമാപന്നഭാവം പടിജാനിത്വാ ‘‘ന പടികരോമീ’’തി അഭിനിവിസതി, അയം –
130.Sambhogeti dhammasambhoge āmisasambhoge ca. Anāpatti sambhoge saṃvāseti ettha ca ayamadhippāyo – yasmā ayaṃ osāraṇakammassa katattā pakatattaṭṭhāne ṭhito, tasmā na ukkhittakena saddhiṃ sambhogādipaccayā pācittiyaṃ, nāpi alajjinā saddhiṃ paribhogapaccayā dukkaṭaṃ alajjīlakkhaṇānupapattito. Yo hi ucchurasakasaṭānaṃ sattāhakālikayāvajīvikattā vaṭṭati vikāle ucchu khāditunti saññaṃ uppādetvā taṃ khāditvā tappaccayā pācittiyaṃ na passati ‘‘vaṭṭatī’’ti tathāsaññitāya, yo vā pana āpattimāpannabhāvaṃ paṭijānitvā ‘‘na paṭikaromī’’ti abhinivisati, ayaṃ –
‘‘സഞ്ചിച്ച ആപത്തിം ആപജ്ജതി, ആപത്തിം പരിഗൂഹതി;
‘‘Sañcicca āpattiṃ āpajjati, āpattiṃ parigūhati;
അഗതിഗമനഞ്ച ഗച്ഛതി, ഏദിസോ വുച്ചതി അലജ്ജീപുഗ്ഗലോ’’തി. (പരി॰ ൩൫൯) –
Agatigamanañca gacchati, ediso vuccati alajjīpuggalo’’ti. (pari. 359) –
വുത്തലക്ഖണേ അപതനതോ അലജ്ജീ നാമ ന ഹോതി. തസ്മാ യഥാ പുബ്ബേ യാവ ഉക്ഖേപനീയകമ്മം കതം, താവ തേന സദ്ധിം സമ്ഭോഗേ സംവാസേ ച അനാപത്തി, ഏവമിധാപീതി സബ്ബഥാ അനാപത്തിട്ഠാനേയേവ അനാപത്തി വുത്താതി വേദിതബ്ബം . ന ഹി ഭഗവാ അലജ്ജിനാ സദ്ധിം സമ്ഭോഗപച്ചയാ ആപത്തിസമ്ഭവേ സതി ‘‘അനാപത്തി സമ്ഭോഗേ സംവാസേ’’തി വദതി. തതോ യമേത്ഥ കേനചി ‘‘അനാപത്തി സമ്ഭോഗേ സംവാസേ’’തി ഇമിനാ പാചിത്തിയേന അനാപത്തി വുത്താ, ‘‘അലജ്ജീപരിഭോഗപച്ചയാ ദുക്കടം പന ആപജ്ജതിയേവാ’’തി വത്വാ ബഹുധാ പപഞ്ചിതം, ന തം സാരതോ പച്ചേതബ്ബം. സേസമേത്ഥ ഉത്താനമേവ.
Vuttalakkhaṇe apatanato alajjī nāma na hoti. Tasmā yathā pubbe yāva ukkhepanīyakammaṃ kataṃ, tāva tena saddhiṃ sambhoge saṃvāse ca anāpatti, evamidhāpīti sabbathā anāpattiṭṭhāneyeva anāpatti vuttāti veditabbaṃ . Na hi bhagavā alajjinā saddhiṃ sambhogapaccayā āpattisambhave sati ‘‘anāpatti sambhoge saṃvāse’’ti vadati. Tato yamettha kenaci ‘‘anāpatti sambhoge saṃvāse’’ti iminā pācittiyena anāpatti vuttā, ‘‘alajjīparibhogapaccayā dukkaṭaṃ pana āpajjatiyevā’’ti vatvā bahudhā papañcitaṃ, na taṃ sārato paccetabbaṃ. Sesamettha uttānameva.
ഇതി സമന്തപാസാദികായ വിനയട്ഠകഥായ സാരത്ഥദീപനിയം
Iti samantapāsādikāya vinayaṭṭhakathāya sāratthadīpaniyaṃ
മഹാഖന്ധകവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.
Mahākhandhakavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / വിനയപിടക • Vinayapiṭaka / മഹാവഗ്ഗപാളി • Mahāvaggapāḷi / ൬൬. ആപത്തിയാ അദസ്സനേ ഉക്ഖിത്തകവത്ഥൂനി • 66. Āpattiyā adassane ukkhittakavatthūni
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / വിനയപിടക (അട്ഠകഥാ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / മഹാവഗ്ഗ-അട്ഠകഥാ • Mahāvagga-aṭṭhakathā / ചത്താരോനിസ്സയാദികഥാ • Cattāronissayādikathā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വജിരബുദ്ധി-ടീകാ • Vajirabuddhi-ṭīkā / ചത്താരോനിസ്സയാദികഥാവണ്ണനാ • Cattāronissayādikathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / വിമതിവിനോദനീ-ടീകാ • Vimativinodanī-ṭīkā / ചത്താരോനിസ്സയാദികഥാവണ്ണനാ • Cattāronissayādikathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / വിനയപിടക (ടീകാ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / പാചിത്യാദിയോജനാപാളി • Pācityādiyojanāpāḷi / ൬൪. ചത്താരോനിസ്സയാദികഥാ • 64. Cattāronissayādikathā