| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಧಮ್ಮಸಙ್ಗಣೀ-ಅನುಟೀಕಾ • Dhammasaṅgaṇī-anuṭīkā |
ಚತುಬ್ಬಿಧಾದಿರೂಪಸಙ್ಗಹವಣ್ಣನಾ
Catubbidhādirūpasaṅgahavaṇṇanā
೫೮೬. ಚಿತ್ತತೋ ಏವ ಸಮುಟ್ಠಾತೀತಿ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಇಮಮೇವ ಅತ್ಥಂ ಗಹೇತ್ವಾ ‘‘ವಿಞ್ಞತ್ತಿದುಕಾದೀಹಿ ಸಮಾನಗತಿಕೋ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನದುಕೋ’’ತಿ ವುತ್ತಂ । ವಿನಿವತ್ತಿತೇ ಹಿ ಸಾಮಞ್ಞೇ ಯಂ ರೂಪಂ ಜನಕಪಚ್ಚಯೇಸು ಚಿತ್ತತೋ ಸಮುಟ್ಠಾತಿ, ತಂ ಚಿತ್ತತೋ ಏವ ಸಮುಟ್ಠಾತೀತಿ। ವಿಞ್ಞತ್ತಿದುಕಾದೀಹೀತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಚಿತ್ತಸಹಭುಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿದುಕೇ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ। ಲಬ್ಭಮಾನೋತಿ ಯಂ ತಂ ರೂಪಂ ಉಪಾದಾ, ತಂ ಅತ್ಥಿ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಅತ್ಥಿ ನ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಂ। ಯಂ ತಂ ರೂಪಂ ನುಪಾದಾ, ತಂ ಅತ್ಥಿ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಂ, ಅತ್ಥಿ ನ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನನ್ತಿ ಏವಂ ಲಬ್ಭಮಾನೋ। ಸನಿದಸ್ಸನದುಕಾದೀನನ್ತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಸಪ್ಪಟಿಘಮಹಾಭೂತದುಕಾದಯೋ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ। ತೇನಾತಿ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನದುಕೇನ। ತಸ್ಸಾತಿ ಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನದುಕಸ್ಸೇವ। ಅಞ್ಞೇ ಪನಾತಿ ವಿಞ್ಞತ್ತಿಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನಚಿತ್ತಸಹಭುಚಿತ್ತಾನುಪರಿವತ್ತಿದುಕೇಹಿ ಅಞ್ಞೇಪಿ ಪಕಿಣ್ಣಕದುಕಾ।
586. Cittato eva samuṭṭhātīti cittasamuṭṭhānanti imameva atthaṃ gahetvā ‘‘viññattidukādīhi samānagatiko cittasamuṭṭhānaduko’’ti vuttaṃ . Vinivattite hi sāmaññe yaṃ rūpaṃ janakapaccayesu cittato samuṭṭhāti, taṃ cittato eva samuṭṭhātīti. Viññattidukādīhīti ādi-saddena cittasahabhucittānuparivattiduke saṅgaṇhāti. Labbhamānoti yaṃ taṃ rūpaṃ upādā, taṃ atthi cittasamuṭṭhānaṃ, atthi na cittasamuṭṭhānaṃ. Yaṃ taṃ rūpaṃ nupādā, taṃ atthi cittasamuṭṭhānaṃ, atthi na cittasamuṭṭhānanti evaṃ labbhamāno. Sanidassanadukādīnanti ādi-saddena sappaṭighamahābhūtadukādayo saṅgaṇhāti. Tenāti cittasamuṭṭhānadukena. Tassāti cittasamuṭṭhānadukasseva. Aññe panāti viññatticittasamuṭṭhānacittasahabhucittānuparivattidukehi aññepi pakiṇṇakadukā.
ಸದ್ದಾಯತನಸ್ಸ ಏಕನ್ತತೋ ಅನುಪಾದಿನ್ನತ್ತಾ ‘‘ಸೋತಸಮ್ಫಸ್ಸಾರಮ್ಮಣದುಕಾದಯೋ ವಜ್ಜೇತ್ವಾ’’ತಿ ವುತ್ತಂ। ಚತುಕ್ಕಾ ಲಬ್ಭನ್ತೀತಿ ಯಂ ತಂ ರೂಪಂ ಉಪಾದಿನ್ನಂ, ತಂ ಅತ್ಥಿ ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಸ್ಸ ಆರಮ್ಮಣಂ, ಅತ್ಥಿ ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಸ್ಸ ನಾರಮ್ಮಣಂ। ಯಂ ತಂ ರೂಪಂ ಅನುಪಾದಿನ್ನಂ, ತಂ ಅತ್ಥಿ ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಸ್ಸ ಆರಮ್ಮಣಂ, ಅತ್ಥಿ ಚಕ್ಖುಸಮ್ಫಸ್ಸಸ್ಸ ನಾರಮ್ಮಣನ್ತಿ ಏವಮಾದಯೋ ಸಬ್ಬಾರಮ್ಮಣಬಾಹಿರಾಯತನಾದಿಲಬ್ಭಮಾನದುಕೇಹಿ ಯೋಜನಾಯಂ ಚತುಕ್ಕಾ ಲಬ್ಭನ್ತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ। ಅವಸೇಸೇಹೀತಿ ಆರಮ್ಮಣಬಾಹಿರಾಯತನರೂಪಧಾತುದುಕಾದಿತೋ ಲಬ್ಭಮಾನದುಕೇಹೀತಿ ವುತ್ತದುಕರಾಸಿತೋ ಅವಸೇಸೇಹಿ। ತೇಸನ್ತಿ ಉಪಾದಿನ್ನಉಪಾದಿನ್ನುಪಾದಾನಿಯಚಿತ್ತಸಮುಟ್ಠಾನದುಕಾನಂ। ಅಞ್ಞೇಸನ್ತಿ ಉಪಾದಿನ್ನದುಕಾದಿತೋ ಅಞ್ಞೇಸಂ ಉಪಾದಾದುಕಾದೀನಂ। ವತ್ಥುದುಕಾದೀಹೀತಿ ಆದಿ-ಸದ್ದೇನ ಚಕ್ಖಾಯತನದುಕಾದಯೋ ಸಙ್ಗಣ್ಹಾತಿ। ಏತ್ಥಾಪಿ ಅವಸೇಸೇಹಿ ತೇಸಂ ಅಞ್ಞೇಸಞ್ಚ ಯೋಜನಾಯ ಚತುಕ್ಕಾ ನ ಲಬ್ಭನ್ತೀತಿ ಸಮ್ಬನ್ಧೋ।
Saddāyatanassa ekantato anupādinnattā ‘‘sotasamphassārammaṇadukādayo vajjetvā’’ti vuttaṃ. Catukkā labbhantīti yaṃ taṃ rūpaṃ upādinnaṃ, taṃ atthi cakkhusamphassassa ārammaṇaṃ, atthi cakkhusamphassassa nārammaṇaṃ. Yaṃ taṃ rūpaṃ anupādinnaṃ, taṃ atthi cakkhusamphassassa ārammaṇaṃ, atthi cakkhusamphassassa nārammaṇanti evamādayo sabbārammaṇabāhirāyatanādilabbhamānadukehi yojanāyaṃ catukkā labbhantīti sambandho. Avasesehīti ārammaṇabāhirāyatanarūpadhātudukādito labbhamānadukehīti vuttadukarāsito avasesehi. Tesanti upādinnaupādinnupādāniyacittasamuṭṭhānadukānaṃ. Aññesanti upādinnadukādito aññesaṃ upādādukādīnaṃ. Vatthudukādīhīti ādi-saddena cakkhāyatanadukādayo saṅgaṇhāti. Etthāpi avasesehi tesaṃ aññesañca yojanāya catukkā na labbhantīti sambandho.
ಚತುಬ್ಬಿಧಾದಿರೂಪಸಙ್ಗಹವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Catubbidhādirūpasaṅgahavaṇṇanā niṭṭhitā.
ಉದ್ದೇಸವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Uddesavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ • Abhidhammapiṭaka / ಧಮ್ಮಸಙ್ಗಣೀಪಾಳಿ • Dhammasaṅgaṇīpāḷi / ಮಾತಿಕಾ • Mātikā
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಧಮ್ಮಸಙ್ಗಣಿ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Dhammasaṅgaṇi-aṭṭhakathā / ಚತುಬ್ಬಿಧಾದಿರೂಪಸಙ್ಗಹಾ • Catubbidhādirūpasaṅgahā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಅಭಿಧಮ್ಮಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ಧಮ್ಮಸಙ್ಗಣೀ-ಮೂಲಟೀಕಾ • Dhammasaṅgaṇī-mūlaṭīkā / ಚತುಬ್ಬಿಧಾದಿರೂಪಸಙ್ಗಹವಣ್ಣನಾ • Catubbidhādirūpasaṅgahavaṇṇanā
