Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / નેત્તિપ્પકરણ-અટ્ઠકથા • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā

    ૬. ચતુબ્યૂહહારસમ્પાતવણ્ણના

    6. Catubyūhahārasampātavaṇṇanā

    ૬૮. રક્ખીયતીતિ રક્ખિતં. ઇદં પદવસેન નિબ્બચનં. યસ્મા પન અત્થવસેન નિબ્બચને વુત્તે પદવસેન નિબ્બચનં વુત્તમેવ હોતિ, તસ્મા ‘‘રક્ખિતં પરિપાલીયતીતિ એસા નિરુત્તી’’તિ વુત્તં. તત્થ ઇતિ-સદ્દો આદ્યત્થો, પકારે વા. તેન એવમાદિકા એવંપકારા વા એસા નિરુત્તીતિ વુત્તં હોતિ. તસ્મા ચિન્તેતીતિ ચિત્તં. અત્તનો સન્તાનં ચિનોતીતિ ચિત્તં, પચ્ચયેહિ ચિતન્તિ ચિત્તં, ચિત્તવિચિત્તટ્ઠેન ચિત્તં, ચિત્તકરણટ્ઠેન ચિત્તં. સમ્મા સઙ્કપ્પેતીતિ સમ્માસઙ્કપ્પોતિઆદિના નિરુત્તિ વેદિતબ્બા.

    68. Rakkhīyatīti rakkhitaṃ. Idaṃ padavasena nibbacanaṃ. Yasmā pana atthavasena nibbacane vutte padavasena nibbacanaṃ vuttameva hoti, tasmā ‘‘rakkhitaṃ paripālīyatīti esā niruttī’’ti vuttaṃ. Tattha iti-saddo ādyattho, pakāre vā. Tena evamādikā evaṃpakārā vā esā niruttīti vuttaṃ hoti. Tasmā cintetīti cittaṃ. Attano santānaṃ cinotīti cittaṃ, paccayehi citanti cittaṃ, cittavicittaṭṭhena cittaṃ, cittakaraṇaṭṭhena cittaṃ. Sammā saṅkappetīti sammāsaṅkappotiādinā nirutti veditabbā.

    અયં એત્થ ભગવતો અધિપ્પાયોતિ ‘‘રક્ખિતચિત્તો અસ્સા’’તિઆદિના ઇન્દ્રિયસંવરાદયો દુગ્ગતિપહાનઞ્ચ વદતો ભગવતો એત્થ ગાથાયં અધિપ્પાયો. કોકાલિકો હીતિઆદિ નિદાનનિદ્દેસો. તત્થ હિ-સદ્દો કારણે. ઇદં વુત્તં હોતિ – યસ્મા કોકાલિકો (સં॰ નિ॰ ૧.૧૮૧; અ॰ નિ॰ ૧૦.૮૯; સુ॰ નિ॰ કોકાલિકસુત્ત) અરક્ખિતચિત્તતાય અગ્ગસાવકેસુ ચિત્તં પદોસેત્વા પદુમનિરયં ઉપપન્નો, તસ્મા દુગ્ગતિયો જહિતુકામો રક્ખિતચિત્તો અસ્સાતિ ભગવા સતિઆરક્ખેન ચેતસા સમન્નાગતો સબ્બા દુગ્ગતિયો જહતીતિ અત્થો. સુત્તમ્હિ વુત્તં ‘‘સતિયા ચિત્તં રક્ખિતબ્બ’’ન્તિ દેસનાનુસન્ધિદસ્સનં.

    Ayaṃ ettha bhagavato adhippāyoti ‘‘rakkhitacitto assā’’tiādinā indriyasaṃvarādayo duggatipahānañca vadato bhagavato ettha gāthāyaṃ adhippāyo. Kokāliko hītiādi nidānaniddeso. Tattha hi-saddo kāraṇe. Idaṃ vuttaṃ hoti – yasmā kokāliko (saṃ. ni. 1.181; a. ni. 10.89; su. ni. kokālikasutta) arakkhitacittatāya aggasāvakesu cittaṃ padosetvā padumanirayaṃ upapanno, tasmā duggatiyo jahitukāmo rakkhitacitto assāti bhagavā satiārakkhena cetasā samannāgato sabbā duggatiyo jahatīti attho. Suttamhi vuttaṃ ‘‘satiyā cittaṃ rakkhitabba’’nti desanānusandhidassanaṃ.

    ચતુબ્યૂહહારસમ્પાતવણ્ણના નિટ્ઠિતા.

    Catubyūhahārasampātavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / નેત્તિપ્પકરણપાળિ • Nettippakaraṇapāḷi / ૬. ચતુબ્યૂહહારસમ્પાતો • 6. Catubyūhahārasampāto

    ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ખુદ્દકનિકાય (ટીકા) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / નેત્તિવિભાવિની • Nettivibhāvinī / ૬. ચતુબ્યૂહહારસમ્પાતવિભાવના • 6. Catubyūhahārasampātavibhāvanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact