| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ • Aṅguttaranikāya |
೭. ಚತುಮಹಾರಾಜಸುತ್ತಂ
7. Catumahārājasuttaṃ
೩೭. ‘‘ಅಟ್ಠಮಿಯಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಕ್ಖಸ್ಸ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾರಾಜಾನಂ ಅಮಚ್ಚಾ ಪಾರಿಸಜ್ಜಾ ಇಮಂ ಲೋಕಂ ಅನುವಿಚರನ್ತಿ – ‘ಕಚ್ಚಿ ಬಹೂ ಮನುಸ್ಸಾ ಮನುಸ್ಸೇಸು ಮತ್ತೇಯ್ಯಾ ಪೇತ್ತೇಯ್ಯಾ ಸಾಮಞ್ಞಾ ಬ್ರಹ್ಮಞ್ಞಾ ಕುಲೇ ಜೇಟ್ಠಾಪಚಾಯಿನೋ ಉಪೋಸಥಂ ಉಪವಸನ್ತಿ ಪಟಿಜಾಗರೋನ್ತಿ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕರೋನ್ತೀ’ತಿ। ಚಾತುದ್ದಸಿಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಪಕ್ಖಸ್ಸ ಚತುನ್ನಂ ಮಹಾರಾಜಾನಂ ಪುತ್ತಾ ಇಮಂ ಲೋಕಂ ಅನುವಿಚರನ್ತಿ – ‘ಕಚ್ಚಿ ಬಹೂ ಮನುಸ್ಸಾ ಮನುಸ್ಸೇಸು ಮತ್ತೇಯ್ಯಾ ಪೇತ್ತೇಯ್ಯಾ ಸಾಮಞ್ಞಾ ಬ್ರಹ್ಮಞ್ಞಾ ಕುಲೇ ಜೇಟ್ಠಾಪಚಾಯಿನೋ ಉಪೋಸಥಂ ಉಪವಸನ್ತಿ ಪಟಿಜಾಗರೋನ್ತಿ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕರೋನ್ತೀ’ತಿ। ತದಹು, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಉಪೋಸಥೇ ಪನ್ನರಸೇ ಚತ್ತಾರೋ ಮಹಾರಾಜಾನೋ ಸಾಮಞ್ಞೇವ ಇಮಂ ಲೋಕಂ ಅನುವಿಚರನ್ತಿ – ‘ಕಚ್ಚಿ ಬಹೂ ಮನುಸ್ಸಾ ಮನುಸ್ಸೇಸು ಮತ್ತೇಯ್ಯಾ ಪೇತ್ತೇಯ್ಯಾ ಸಾಮಞ್ಞಾ ಬ್ರಹ್ಮಞ್ಞಾ ಕುಲೇ ಜೇಟ್ಠಾಪಚಾಯಿನೋ ಉಪೋಸಥಂ ಉಪವಸನ್ತಿ ಪಟಿಜಾಗರೋನ್ತಿ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕರೋನ್ತೀ’’’ತಿ।
37. ‘‘Aṭṭhamiyaṃ, bhikkhave, pakkhassa catunnaṃ mahārājānaṃ amaccā pārisajjā imaṃ lokaṃ anuvicaranti – ‘kacci bahū manussā manussesu matteyyā petteyyā sāmaññā brahmaññā kule jeṭṭhāpacāyino uposathaṃ upavasanti paṭijāgaronti puññāni karontī’ti. Cātuddasiṃ, bhikkhave, pakkhassa catunnaṃ mahārājānaṃ puttā imaṃ lokaṃ anuvicaranti – ‘kacci bahū manussā manussesu matteyyā petteyyā sāmaññā brahmaññā kule jeṭṭhāpacāyino uposathaṃ upavasanti paṭijāgaronti puññāni karontī’ti. Tadahu, bhikkhave, uposathe pannarase cattāro mahārājāno sāmaññeva imaṃ lokaṃ anuvicaranti – ‘kacci bahū manussā manussesu matteyyā petteyyā sāmaññā brahmaññā kule jeṭṭhāpacāyino uposathaṃ upavasanti paṭijāgaronti puññāni karontī’’’ti.
‘‘ಸಚೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಅಪ್ಪಕಾ ಹೋನ್ತಿ ಮನುಸ್ಸಾ ಮನುಸ್ಸೇಸು ಮತ್ತೇಯ್ಯಾ ಪೇತ್ತೇಯ್ಯಾ ಸಾಮಞ್ಞಾ ಬ್ರಹ್ಮಞ್ಞಾ ಕುಲೇ ಜೇಟ್ಠಾಪಚಾಯಿನೋ ಉಪೋಸಥಂ ಉಪವಸನ್ತಿ ಪಟಿಜಾಗರೋನ್ತಿ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕರೋನ್ತಿ। ತಮೇನಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಚತ್ತಾರೋ ಮಹಾರಾಜಾನೋ ದೇವಾನಂ ತಾವತಿಂಸಾನಂ ಸುಧಮ್ಮಾಯ ಸಭಾಯ ಸನ್ನಿಸಿನ್ನಾನಂ ಸನ್ನಿಪತಿತಾನಂ ಆರೋಚೇನ್ತಿ – ‘ಅಪ್ಪಕಾ ಖೋ, ಮಾರಿಸಾ, ಮನುಸ್ಸಾ ಮನುಸ್ಸೇಸು ಮತ್ತೇಯ್ಯಾ ಪೇತ್ತೇಯ್ಯಾ ಸಾಮಞ್ಞಾ ಬ್ರಹ್ಮಞ್ಞಾ ಕುಲೇ ಜೇಟ್ಠಾಪಚಾಯಿನೋ ಉಪೋಸಥಂ ಉಪವಸನ್ತಿ ಪಟಿಜಾಗರೋನ್ತಿ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕರೋನ್ತೀ’ತಿ। ತೇನ ಖೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ , ದೇವಾ ತಾವತಿಂಸಾ ಅನತ್ತಮನಾ ಹೋನ್ತಿ – ‘ದಿಬ್ಬಾ ವತ, ಭೋ, ಕಾಯಾ ಪರಿಹಾಯಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಪರಿಪೂರಿಸ್ಸನ್ತಿ ಅಸುರಕಾಯಾ’’’ತಿ।
‘‘Sace, bhikkhave, appakā honti manussā manussesu matteyyā petteyyā sāmaññā brahmaññā kule jeṭṭhāpacāyino uposathaṃ upavasanti paṭijāgaronti puññāni karonti. Tamenaṃ, bhikkhave, cattāro mahārājāno devānaṃ tāvatiṃsānaṃ sudhammāya sabhāya sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ārocenti – ‘appakā kho, mārisā, manussā manussesu matteyyā petteyyā sāmaññā brahmaññā kule jeṭṭhāpacāyino uposathaṃ upavasanti paṭijāgaronti puññāni karontī’ti. Tena kho, bhikkhave , devā tāvatiṃsā anattamanā honti – ‘dibbā vata, bho, kāyā parihāyissanti, paripūrissanti asurakāyā’’’ti.
‘‘ಸಚೇ ಪನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬಹೂ ಹೋನ್ತಿ ಮನುಸ್ಸಾ ಮನುಸ್ಸೇಸು ಮತ್ತೇಯ್ಯಾ ಪೇತ್ತೇಯ್ಯಾ ಸಾಮಞ್ಞಾ ಬ್ರಹ್ಮಞ್ಞಾ ಕುಲೇ ಜೇಟ್ಠಾಪಚಾಯಿನೋ ಉಪೋಸಥಂ ಉಪವಸನ್ತಿ ಪಟಿಜಾಗರೋನ್ತಿ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕರೋನ್ತಿ। ತಮೇನಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ , ಚತ್ತಾರೋ ಮಹಾರಾಜಾನೋ ದೇವಾನಂ ತಾವತಿಂಸಾನಂ ಸುಧಮ್ಮಾಯ ಸಭಾಯ ಸನ್ನಿಸಿನ್ನಾನಂ ಸನ್ನಿಪತಿತಾನಂ ಆರೋಚೇನ್ತಿ – ‘ಬಹೂ ಖೋ , ಮಾರಿಸಾ, ಮನುಸ್ಸಾ ಮನುಸ್ಸೇಸು ಮತ್ತೇಯ್ಯಾ ಪೇತ್ತೇಯ್ಯಾ ಸಾಮಞ್ಞಾ ಬ್ರಹ್ಮಞ್ಞಾ ಕುಲೇ ಜೇಟ್ಠಾಪಚಾಯಿನೋ ಉಪೋಸಥಂ ಉಪವಸನ್ತಿ ಪಟಿಜಾಗರೋನ್ತಿ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕರೋನ್ತೀ’ತಿ। ತೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೇವಾ ತಾವತಿಂಸಾ ಅತ್ತಮನಾ ಹೋನ್ತಿ – ‘ದಿಬ್ಬಾ ವತ, ಭೋ, ಕಾಯಾ ಪರಿಪೂರಿಸ್ಸನ್ತಿ, ಪರಿಹಾಯಿಸ್ಸನ್ತಿ ಅಸುರಕಾಯಾ’’’ತಿ।
‘‘Sace pana, bhikkhave, bahū honti manussā manussesu matteyyā petteyyā sāmaññā brahmaññā kule jeṭṭhāpacāyino uposathaṃ upavasanti paṭijāgaronti puññāni karonti. Tamenaṃ, bhikkhave , cattāro mahārājāno devānaṃ tāvatiṃsānaṃ sudhammāya sabhāya sannisinnānaṃ sannipatitānaṃ ārocenti – ‘bahū kho , mārisā, manussā manussesu matteyyā petteyyā sāmaññā brahmaññā kule jeṭṭhāpacāyino uposathaṃ upavasanti paṭijāgaronti puññāni karontī’ti. Tena, bhikkhave, devā tāvatiṃsā attamanā honti – ‘dibbā vata, bho, kāyā paripūrissanti, parihāyissanti asurakāyā’’’ti.
‘‘ಭೂತಪುಬ್ಬಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಕ್ಕೋ ದೇವಾನಮಿನ್ದೋ ದೇವೇ ತಾವತಿಂಸೇ ಅನುನಯಮಾನೋ ತಾಯಂ ವೇಲಾಯಂ ಇಮಂ ಗಾಥಂ ಅಭಾಸಿ –
‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, sakko devānamindo deve tāvatiṃse anunayamāno tāyaṃ velāyaṃ imaṃ gāthaṃ abhāsi –
‘‘ಚಾತುದ್ದಸಿಂ ಪಞ್ಚದಸಿಂ, ಯಾ ಚ ಪಕ್ಖಸ್ಸ ಅಟ್ಠಮೀ।
‘‘Cātuddasiṃ pañcadasiṃ, yā ca pakkhassa aṭṭhamī;
ಪಾಟಿಹಾರಿಯಪಕ್ಖಞ್ಚ, ಅಟ್ಠಙ್ಗಸುಸಮಾಗತಂ।
Pāṭihāriyapakkhañca, aṭṭhaṅgasusamāgataṃ;
‘‘ಸಾ ಖೋ ಪನೇಸಾ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಸಕ್ಕೇನ ದೇವಾನಮಿನ್ದೇನ ಗಾಥಾ ದುಗ್ಗೀತಾ ನ ಸುಗೀತಾ ದುಬ್ಭಾಸಿತಾ ನ ಸುಭಾಸಿತಾ। ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಸಕ್ಕೋ ಹಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೇವಾನಮಿನ್ದೋ ಅವೀತರಾಗೋ ಅವೀತದೋಸೋ ಅವೀತಮೋಹೋ।
‘‘Sā kho panesā, bhikkhave, sakkena devānamindena gāthā duggītā na sugītā dubbhāsitā na subhāsitā. Taṃ kissa hetu? Sakko hi, bhikkhave, devānamindo avītarāgo avītadoso avītamoho.
‘‘ಯೋ ಚ ಖೋ ಸೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ಅರಹಂ ಖೀಣಾಸವೋ ವುಸಿತವಾ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯೋ ಕತಕರಣೀಯೋ ಓಹಿತಭಾರೋ ಅನುಪ್ಪತ್ತಸದತ್ಥೋ ಪರಿಕ್ಖೀಣಭವಸಂಯೋಜನೋ ಸಮ್ಮದಞ್ಞಾ ವಿಮುತ್ತೋ, ತಸ್ಸ ಖೋ ಏತಂ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖುನೋ 3 ಕಲ್ಲಂ ವಚನಾಯ –
‘‘Yo ca kho so, bhikkhave, bhikkhu arahaṃ khīṇāsavo vusitavā brahmacariyo katakaraṇīyo ohitabhāro anuppattasadattho parikkhīṇabhavasaṃyojano sammadaññā vimutto, tassa kho etaṃ, bhikkhave, bhikkhuno 4 kallaṃ vacanāya –
‘‘ಚಾತುದ್ದಸಿಂ ಪಞ್ಚದಸಿಂ, ಯಾ ಚ ಪಕ್ಖಸ್ಸ ಅಟ್ಠಮೀ।
‘‘Cātuddasiṃ pañcadasiṃ, yā ca pakkhassa aṭṭhamī;
ಪಾಟಿಹಾರಿಯಪಕ್ಖಞ್ಚ, ಅಟ್ಠಙ್ಗಸುಸಮಾಗತಂ।
Pāṭihāriyapakkhañca, aṭṭhaṅgasusamāgataṃ;
ಉಪೋಸಥಂ ಉಪವಸೇಯ್ಯ, ಯೋಪಿಸ್ಸ ಮಾದಿಸೋ ನರೋ’’ತಿ॥
Uposathaṃ upavaseyya, yopissa mādiso naro’’ti.
‘‘ತಂ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತು? ಸೋ ಹಿ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಭಿಕ್ಖು ವೀತರಾಗೋ ವೀತದೋಸೋ ವೀತಮೋಹೋ’’ತಿ। ಸತ್ತಮಂ।
‘‘Taṃ kissa hetu? So hi, bhikkhave, bhikkhu vītarāgo vītadoso vītamoho’’ti. Sattamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ೭. ಚತುಮಹಾರಾಜಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 7. Catumahārājasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಅಙ್ಗುತ್ತರನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ೭. ಚತುಮಹಾರಾಜಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 7. Catumahārājasuttavaṇṇanā
