Library / Tipiṭaka / д̇ибидага • Tipiṭaka / куд̣̇д̣̇асигкаа-мууласигкаа • Khuddasikkhā-mūlasikkhā |
49. жад̇ураарагканид̣̇д̣̇зсаван̣н̣анаа
49. Caturārakkhaniddesavaṇṇanā
461-2. б̣уд̣̇д̇хаануссад̇и …бз… маран̣ассад̇ийд̇и имаа жад̇ураарагкаа наамаад̇и сзсо. аарагад̇д̇аад̣̇инаад̇и аарагабхааво аарагад̇д̇ам̣, д̇ам̣ аад̣̇и яасса ‘‘арийнам̣ хад̇ад̇д̇аа’’д̇иаад̣̇игасса д̇ам̣ аарагад̇д̇аад̣̇и. д̇зна д̇зна маг̇г̇зна саваасанаанам̣ араанам̣ хад̇ад̇д̇аа аарагаа саб̣б̣агилзсзхи сувид̣̇ууравид̣̇уурз тид̇од̇и аа-гаарасса рассад̇д̇ам̣, га-гаарасса ха-гаарам̣ саанунаасигам̣ гад̇ваа ‘‘араха’’нд̇и бад̣̇асид̣̇д̇хи взд̣̇ид̇аб̣б̣аа. ‘‘аарагаа’’д̇и жа вуд̇д̇з сааман̃н̃аж̇од̇анааяа висзсз авадтаанад̇о, висзсад̇т̇инаа жа висзсасса ануббаяож̇ид̇аб̣б̣ад̇д̇аа ‘‘гилзсзхий’’д̇и лаб̣бхад̇и.
461-2. Buddhānussati …pe… maraṇassatīti imā caturārakkhā nāmāti seso. Ārakattādināti ārakabhāvo ārakattaṃ, taṃ ādi yassa ‘‘arīnaṃ hatattā’’tiādikassa taṃ ārakattādi. Tena tena maggena savāsanānaṃ arānaṃ hatattā ārakā sabbakilesehi suvidūravidūre ṭhitoti ā-kārassa rassattaṃ, ka-kārassa ha-kāraṃ sānunāsikaṃ katvā ‘‘araha’’nti padasiddhi veditabbā. ‘‘Ārakā’’ti ca vutte sāmaññajotanāya visese avaṭṭhānato, visesatthinā ca visesassa anuppayojitabbattā ‘‘kilesehī’’ti labbhati.
саммаад̇и авибарийд̇ам̣. сааманд̇и саяамзва, абаранзяяо худ̇ваад̇и ад̇т̇о. ‘‘самб̣уд̣̇д̇хо’’д̇и хи зд̇т̇а сам̣-сад̣̇д̣̇о ‘‘саяа’’нд̇и зд̇асса ад̇т̇асса б̣од̇хаго д̣̇адтаб̣б̣о. б̣уд̣̇д̇хад̇од̇и бхааваббад̇хаанояам̣ нид̣̇д̣̇зсо, б̣уд̣̇д̇хад̇д̇аад̇и ад̇т̇о. ‘‘арахам̣’’ ид̇и ваа ‘‘саммаасамб̣уд̣̇д̇хо’’ ид̇и ваа бхаг̇авад̇о навабхзд̣̇з г̇ун̣з яаа бунаббунам̣ ануссад̇и, саа б̣уд̣̇д̇хаануссад̇ийд̇и яож̇анаа. ‘‘саммаасамб̣уд̣̇д̇хо ид̇ий’’д̇и вад̇д̇аб̣б̣з а-гааро санд̇хивасзна ааг̇ад̇о. ид̇и-сад̣̇д̣̇о банзд̇т̇а аад̣̇иад̇т̇о, ижжаад̣̇ийд̇и ад̇т̇о. навабхзд̣̇зд̇и ‘‘ануд̇д̇аро бурисад̣̇аммасаарат̇ий’’д̇и згад̇о г̇ахзд̇ваа. зд̇т̇а бана убажааро уббаж̇ж̇ад̇и, на аббанаа, д̇ат̇аа маран̣ассад̇ияам̣. ид̇арзсу бана убхаяамби уббаж̇ж̇ад̇ийд̇и взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣. б̣уд̣̇д̇хаануссад̇и.
Sammāti aviparītaṃ. Sāmanti sayameva, aparaneyyo hutvāti attho. ‘‘Sambuddho’’ti hi ettha saṃ-saddo ‘‘saya’’nti etassa atthassa bodhako daṭṭhabbo. Buddhatoti bhāvappadhānoyaṃ niddeso, buddhattāti attho. ‘‘Arahaṃ’’ iti vā ‘‘sammāsambuddho’’ iti vā bhagavato navabhede guṇe yā punappunaṃ anussati, sā buddhānussatīti yojanā. ‘‘Sammāsambuddho itī’’ti vattabbe a-kāro sandhivasena āgato. Iti-saddo panettha ādiattho, iccādīti attho. Navabhedeti ‘‘anuttaro purisadammasārathī’’ti ekato gahetvā. Ettha pana upacāro uppajjati, na appanā, tathā maraṇassatiyaṃ. Itaresu pana ubhayampi uppajjatīti veditabbaṃ. Buddhānussati.
463-4. ‘‘сиймадтаа’’д̇иаад̣̇инаа мзд̇д̇аабхааванам̣ д̣̇ассзд̇и. сиймадтасан̇гхзд̇и сиймааяам̣ д̇идтад̇ийд̇и сиймадто , сова сан̇гхо. г̇ожараг̇аамамхи иссарз ж̇анзд̇и самб̣анд̇хо. д̇ад̇т̇а маанусз убаад̣̇ааяа саб̣б̣асад̇д̇зсууд̇и яож̇зд̇аб̣б̣ам̣. д̇ад̇т̇аад̇и д̇асмим̣ г̇аамз. сукид̇аа хонд̇у авзраад̇и бад̣̇ажчзд̣̇о. аад̣̇инаад̇и ‘‘аб̣яаабаж̇ж̇аа хонд̇у, анийгхаа хонд̇у, сукий ад̇д̇аанам̣ барихаранд̇уу’’д̇и иминаа. барижчиж̇ж̇а барижчиж̇ж̇аад̇и ‘‘имасмим̣ вихаарз саб̣б̣з бхигкуу’’д̇иаад̣̇инаа звамби барижчинд̣̇ид̇ваа барижчинд̣̇ид̇ваа. мзд̇д̇аабхааванаа.
463-4.‘‘Sīmaṭṭhā’’tiādinā mettābhāvanaṃ dasseti. Sīmaṭṭhasaṅgheti sīmāyaṃ tiṭṭhatīti sīmaṭṭho , sova saṅgho. Gocaragāmamhi issare janeti sambandho. Tattha mānuse upādāya sabbasattesūti yojetabbaṃ. Tatthāti tasmiṃ gāme. Sukhitā hontu averāti padacchedo. Ādināti ‘‘abyāpajjā hontu, anīghā hontu, sukhī attānaṃ pariharantū’’ti iminā. Paricchijja paricchijjāti ‘‘imasmiṃ vihāre sabbe bhikkhū’’tiādinā evampi paricchinditvā paricchinditvā. Mettābhāvanā.
465-6. ид̣̇аани асубхам̣ нид̣̇д̣̇исанд̇о саб̣б̣абатамам̣ саад̇хзд̇аб̣б̣ам̣ сад̇д̇авид̇хамуг̇г̇ахагосаллам̣ ‘‘ван̣н̣з’’жжаад̣̇инаа д̣̇ассзд̇и. сад̇д̇авид̇хан̃хи д̇ам̣ наяад̇о ааг̇ад̇ам̣ ваажаасаж̇жхааяаманасаасаж̇жхааязхи сад̣̇д̇хим̣. д̇ад̇т̇а батамам̣ ваажааяа саж̇жхааяанд̇зна жад̇д̇аари д̇ажабан̃жагаад̣̇ийни барижчинд̣̇ид̇ваа ануломаббадиломавасзна гаад̇аб̣б̣ам̣. яат̇аа бана важасаа, д̇ат̇зва манасааби саж̇жхааяо гаад̇аб̣б̣о. важасаа саж̇жхааяо хи манасаа саж̇жхааяасса бажжаяо. со бана лагкан̣аббадивзд̇хасса бажжаяо. д̇ад̇т̇а ван̣н̣о наама гзсаад̣̇ийнам̣ ван̣н̣о. сан̣таанам̣ д̇зсам̣язва сан̣таанам̣. огаасо д̇зсам̣язва бад̇идтогаасо. д̣̇исаа наабхид̇о уд̣̇д̇хам̣ убаримад̣̇исаа, ад̇хо хздтимаа. барижчзд̣̇о наама ‘‘аяам̣ годтаасо хздтаа жа убари жа д̇ирияан̃жа иминаа наама барижчинно’’д̇и звам̣ сабхааг̇абарижчзд̣̇о жзва ‘‘гзсаа на ломаа, ломаа на гзсаа’’д̇и звам̣ амиссагад̇аавасзна висабхааг̇абарижчзд̣̇о жа. гзсаад̣̇игодтаасз вавад̇т̇абзд̇ваад̇и самб̣анд̇хо. вавад̇т̇абзд̇ваад̇и вуд̇д̇анаязна вавад̇т̇абзд̇ваа.
465-6. Idāni asubhaṃ niddisanto sabbapaṭhamaṃ sādhetabbaṃ sattavidhamuggahakosallaṃ ‘‘vaṇṇe’’ccādinā dasseti. Sattavidhañhi taṃ nayato āgataṃ vācāsajjhāyamanasāsajjhāyehi saddhiṃ. Tattha paṭhamaṃ vācāya sajjhāyantena cattāri tacapañcakādīni paricchinditvā anulomappaṭilomavasena kātabbaṃ. Yathā pana vacasā, tatheva manasāpi sajjhāyo kātabbo. Vacasā sajjhāyo hi manasā sajjhāyassa paccayo. So pana lakkhaṇappaṭivedhassa paccayo. Tattha vaṇṇo nāma kesādīnaṃ vaṇṇo. Saṇṭhānaṃ tesaṃyeva saṇṭhānaṃ. Okāso tesaṃyeva patiṭṭhokāso. Disā nābhito uddhaṃ uparimadisā, adho heṭṭhimā. Paricchedo nāma ‘‘ayaṃ koṭṭhāso heṭṭhā ca upari ca tiriyañca iminā nāma paricchinno’’ti evaṃ sabhāgaparicchedo ceva ‘‘kesā na lomā, lomā na kesā’’ti evaṃ amissakatāvasena visabhāgaparicchedo ca. Kesādikoṭṭhāse vavatthapetvāti sambandho. Vavatthapetvāti vuttanayena vavatthapetvā.
звам̣ вавад̇т̇абзнд̇зна яат̇аавуд̇д̇ам̣ сад̇д̇авид̇хам̣ уг̇г̇ахагосаллам̣ самбаад̣̇зд̇ваа адтаарасавид̇хам̣ манасигаарагосаллам̣ самбаад̣̇зд̇аб̣б̣анд̇и д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘анубуб̣б̣ад̇о’’д̇иаад̣̇имааха. д̇ад̇т̇а аббанаад̇о д̇аяо жа суд̇д̇анд̇аад̇и имз жад̇д̇аароби наяад̇овааг̇ад̇з наад̇исийгхаад̣̇ийсу багкибид̇ваа д̣̇асавид̇хад̇аа взд̣̇ид̇аб̣б̣аа. анубуб̣б̣ад̇од̇и саж̇жхааяагаран̣ад̇о бадтааяа анубадибаадияаа. наад̇исийгхам̣ наад̇исан̣игам̣ гад̇ваад̇и гирияаависзсанам̣. вигкзбам̣ бадиб̣аахаяанд̇и гаммадтаанам̣ виссаж̇ж̇зд̇ваа б̣ахид̣̇д̇хаа бут̇уд̇д̇аарамман̣з жзд̇асо вигкзбам̣ бадиб̣ааханд̇о. бан̣н̣ад̇д̇им̣ самад̇иггаммаад̇и яааяам̣ ‘‘гзсаа ломаа’’д̇и бан̣н̣ад̇д̇и, д̇ам̣ ад̇иггамид̇ваа, ‘‘бадиггуула’’нд̇и жид̇д̇ам̣ табзд̇ваад̇и ад̇хиббааяо. анубуб̣б̣ад̇о мун̃жанд̇ассаад̇и яо яо годтаасо на убадтаад̇и, д̇ам̣ д̇ам̣ ануггамзна мун̃жад̇о, д̇асса ‘‘бхааванаа’’д̇и иминаа самб̣анд̇хо взд̣̇ид̇аб̣б̣о.
Evaṃ vavatthapentena yathāvuttaṃ sattavidhaṃ uggahakosallaṃ sampādetvā aṭṭhārasavidhaṃ manasikārakosallaṃ sampādetabbanti dassetuṃ ‘‘anupubbato’’tiādimāha. Tattha appanāto tayo ca suttantāti ime cattāropi nayatovāgate nātisīghādīsu pakkhipitvā dasavidhatā veditabbā. Anupubbatoti sajjhāyakaraṇato paṭṭhāya anupaṭipāṭiyā. Nātisīghaṃ nātisaṇikaṃ katvāti kiriyāvisesanaṃ. Vikkhepaṃpaṭibāhayanti kammaṭṭhānaṃ vissajjetvā bahiddhā puthuttārammaṇe cetaso vikkhepaṃ paṭibāhanto. Paṇṇattiṃ samatikkammāti yāyaṃ ‘‘kesā lomā’’ti paṇṇatti, taṃ atikkamitvā, ‘‘paṭikkūla’’nti cittaṃ ṭhapetvāti adhippāyo. Anupubbato muñcantassāti yo yo koṭṭhāso na upaṭṭhāti, taṃ taṃ anukkamena muñcato, tassa ‘‘bhāvanā’’ti iminā sambandho veditabbo.
467. звам̣ убхаяагосаллам̣ самбаад̣̇зд̇ваа саб̣б̣агодтаасз ван̣н̣аад̣̇ивасзна вавад̇т̇абзд̇ваа ван̣н̣аад̣̇ивасзнзва бан̃жад̇хаа бадиггуулад̇аа вавад̇т̇абзд̇аб̣б̣аад̇и д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘ван̣н̣аа’’д̇иаад̣̇имааха. ван̣н̣а…бз… огаасзхи годтаасз бадиггуулаад̇и бхааванаа асубханд̇и яож̇анаа. д̇ад̇ра гзсаа д̇аава багад̇иван̣н̣зна гаал̣агаа ад̣̇д̣̇ааридтагаван̣н̣аа, сан̣таанад̇о д̣̇ийгхаваддад̇улаад̣̇ан̣д̣асан̣таанаа, д̣̇исад̇о убаримад̣̇исааяа ж̇аад̇аа, огаасад̇о убхосу бассзсу ган̣н̣ажуул̣игаахи, бурад̇о нал̣ааданд̇зна, бажчад̇о г̇ал̣аваадагзна барижчиннаа, сийсагадаахавзтанааллажаммам̣ гзсаанам̣ огаасо. барижчзд̣̇ад̇о гзсаа сийсавзтанажаммз вийхаг̇г̇амад̇д̇ам̣ бависид̇ваа бад̇идтид̇зна хздтаа ад̇д̇ано муулад̇алзна, убари аагаасзна, д̇ирияам̣ ан̃н̃аман̃н̃зна барижчиннаа. д̣̇вз гзсаа згад̇о над̇т̇ийд̇и аяам̣ сабхааг̇абарижчзд̣̇о. ‘‘гзсаа на ломаа, ломаа на гзсаа’’д̇и звам̣ авасзсазгад̇им̣ сагодтаасзхи амиссийгад̇аа гзсаа наама баадиязгго зго годтаасод̇и аяам̣ висабхааг̇абарижчзд̣̇о. ид̣̇ам̣ гзсаанам̣ ван̣н̣аад̣̇ид̇о нижчаяанам̣. ид̣̇ам̣ бана нзсам̣ ван̣н̣аад̣̇ивасзна бан̃жад̇хаа бадиггуулад̇о нижчаяанам̣ – гзсаа наамзд̇з ван̣н̣ад̇оби бадиггуулаа аасаяад̇оби сан̣таанад̇оби г̇анд̇хад̇оби огаасад̇оби бадиггуулаад̇и звам̣ сзсагодтаасаанамби яат̇ааяог̇ам̣ взд̣̇ид̇аб̣б̣ам̣.
467. Evaṃ ubhayakosallaṃ sampādetvā sabbakoṭṭhāse vaṇṇādivasena vavatthapetvā vaṇṇādivaseneva pañcadhā paṭikkūlatā vavatthapetabbāti dassetuṃ ‘‘vaṇṇā’’tiādimāha. Vaṇṇa…pe… okāsehi koṭṭhāse paṭikkūlāti bhāvanā asubhanti yojanā. Tatra kesā tāva pakativaṇṇena kāḷakā addāriṭṭhakavaṇṇā, saṇṭhānato dīghavaṭṭatulādaṇḍasaṇṭhānā, disato uparimadisāya jātā, okāsato ubhosu passesu kaṇṇacūḷikāhi, purato naḷāṭantena, pacchato gaḷavāṭakena paricchinnā, sīsakaṭāhaveṭhanaallacammaṃ kesānaṃ okāso. Paricchedato kesā sīsaveṭhanacamme vīhaggamattaṃ pavisitvā patiṭṭhitena heṭṭhā attano mūlatalena, upari ākāsena, tiriyaṃ aññamaññena paricchinnā. Dve kesā ekato natthīti ayaṃ sabhāgaparicchedo. ‘‘Kesā na lomā, lomā na kesā’’ti evaṃ avasesaekatiṃ sakoṭṭhāsehi amissīkatā kesā nāma pāṭiyekko eko koṭṭhāsoti ayaṃ visabhāgaparicchedo. Idaṃ kesānaṃ vaṇṇādito nicchayanaṃ. Idaṃ pana nesaṃ vaṇṇādivasena pañcadhā paṭikkūlato nicchayanaṃ – kesā nāmete vaṇṇatopi paṭikkūlā āsayatopi saṇṭhānatopi gandhatopi okāsatopi paṭikkūlāti evaṃ sesakoṭṭhāsānampi yathāyogaṃ veditabbaṃ.
уд̣̇д̇хумаад̇аад̣̇ивад̇т̇уусууд̇и уд̣̇д̇хумаад̇агавинийлагавибуб̣б̣агавижчид̣̇д̣̇агавигкааяид̇агавигкид̇д̇агахад̇ави- гкид̇д̇агалохид̇агабул̣авагаадтигасан̇каад̇зсу д̣̇асзсу авин̃н̃аан̣агаасубхавад̇т̇уусу асубхаагаарам̣ г̇ахзд̇ваа бавад̇д̇аа бхааванаа ваа асубханд̇и самб̣анд̇хо. асубхабхааванаа.
Uddhumātādivatthūsūti uddhumātakavinīlakavipubbakavicchiddakavikkhāyitakavikkhittakahatavi- kkhittakalohitakapuḷavakaaṭṭhikasaṅkhātesu dasesu aviññāṇakaasubhavatthūsu asubhākāraṃ gahetvā pavattā bhāvanā vā asubhanti sambandho. Asubhabhāvanā.
468. ‘‘маран̣ам̣ мз бхависсад̇ий’’д̇и ваа ‘‘ж̇ийвид̇ам̣ мз убаруж̇жхад̇ий’’д̇и ваа ‘‘маран̣ам̣ маран̣а’’нд̇и ваа яонисо бхааваяид̇ваанаад̇и яож̇анаа. ж̇ийвид̇анд̇и руубаж̇ийвид̇инд̣̇рияан̃жа аруубаж̇ийвид̇инд̣̇рияан̃жа. яонисод̇и убааязна. звам̣ бавад̇д̇аяад̇оязва хи згажжасса нийваран̣аани вигкамбханд̇и, маран̣аарамман̣аа сад̇и сан̣таад̇и, убажаараббад̇д̇амзва гаммадтаанам̣ ход̇и.
468. ‘‘Maraṇaṃ me bhavissatī’’ti vā ‘‘jīvitaṃ me uparujjhatī’’ti vā ‘‘maraṇaṃ maraṇa’’nti vā yoniso bhāvayitvānāti yojanā. Jīvitanti rūpajīvitindriyañca arūpajīvitindriyañca. Yonisoti upāyena. Evaṃ pavattayatoyeva hi ekaccassa nīvaraṇāni vikkhambhanti, maraṇārammaṇā sati saṇṭhāti, upacārappattameva kammaṭṭhānaṃ hoti.
469-470. яасса бана зд̇д̇аавад̇аа на ход̇и, д̇зна вад̇хагабажжуубадтаанаад̣̇ийхи адтахаагаарзхи маран̣ам̣ ануссарид̇аб̣б̣анд̇и д̣̇ассзд̇ум̣ ‘‘вад̇хагассзваа’’д̇иаад̣̇имааха. вад̇хагасса ива убадтаанаад̇и ‘‘имасса сийсам̣ чинд̣̇иссаамий’’д̇и асим̣ г̇ахзд̇ваа г̇ийвааяа сан̃жаараяамаанасса вад̇хагасса вияа маран̣асса убадтаанад̇о. самбад̇д̇ийнам̣ вибад̇д̇ид̇од̇и бхог̇асамбад̇д̇ияаа ж̇ийвид̇асамбад̇д̇ияаа жа винаасамаран̣асан̇каад̇авибад̇д̇ид̇о. убасам̣харад̇од̇и яасамахад̇д̇ад̇о бун̃н̃амахад̇д̇ад̇о т̇аамамахад̇д̇ад̇о ид̣̇д̇химахад̇д̇ад̇о бан̃н̃аамахад̇д̇ад̇о бажжзгаб̣уд̣̇д̇хад̇о саммаасамб̣уд̣̇д̇хад̇од̇и имзхи сад̇д̇ахаагаарзхи ад̇д̇ано убасам̣харан̣ад̇о . гааяаб̣ахусаад̇хааран̣аад̇и асийд̇ияаа гимигулаанам̣, анзгасад̇аанам̣ рог̇аанам̣, б̣аахираанан̃жа ахивижчигаад̣̇ийнам̣ маран̣асса бажжаяаанам̣ саад̇хааран̣ад̇о. ааяуд̣̇уб̣б̣алад̇од̇и ассаасабассаасуубаниб̣ад̣̇д̇хад̇д̇аирияаабат̇уубаниб̣ад̣̇д̇хад̇д̇аад̣̇инаа ааяуно д̣̇уб̣б̣алад̇о. гаалававад̇т̇аанасса абхаавад̇од̇и ‘‘имасмим̣язва гаалз марид̇аб̣б̣ам̣, на ан̃н̃асми’’нд̇и звам̣ гаалававад̇т̇аанасса абхаавад̇о. ад̣̇д̇хаанасса барижчзд̣̇аад̇и ‘‘мануссаанам̣ ж̇ийвид̇асса барижчзд̣̇о наама зд̇арахи барид̇д̇о, ад̣̇д̇хаа яо жирам̣ ж̇ийвад̇и, со вассасад̇ам̣ ж̇ийвад̇ий’’д̇и звам̣ ад̣̇д̇хаанасса гааласса барижчзд̣̇ад̇о.
469-470. Yassa pana ettāvatā na hoti, tena vadhakapaccūpaṭṭhānādīhi aṭṭhahākārehi maraṇaṃ anussaritabbanti dassetuṃ ‘‘vadhakassevā’’tiādimāha. Vadhakassa iva upaṭṭhānāti ‘‘imassa sīsaṃ chindissāmī’’ti asiṃ gahetvā gīvāya sañcārayamānassa vadhakassa viya maraṇassa upaṭṭhānato. Sampattīnaṃ vipattitoti bhogasampattiyā jīvitasampattiyā ca vināsamaraṇasaṅkhātavipattito. Upasaṃharatoti yasamahattato puññamahattato thāmamahattato iddhimahattato paññāmahattato paccekabuddhato sammāsambuddhatoti imehi sattahākārehi attano upasaṃharaṇato . Kāyabahusādhāraṇāti asītiyā kimikulānaṃ, anekasatānaṃ rogānaṃ, bāhirānañca ahivicchikādīnaṃ maraṇassa paccayānaṃ sādhāraṇato. Āyudubbalatoti assāsapassāsūpanibaddhattairiyāpathūpanibaddhattādinā āyuno dubbalato. Kālavavatthānassa abhāvatoti ‘‘imasmiṃyeva kāle maritabbaṃ, na aññasmi’’nti evaṃ kālavavatthānassa abhāvato. Addhānassa paricchedāti ‘‘manussānaṃ jīvitassa paricchedo nāma etarahi paritto, addhā yo ciraṃ jīvati, so vassasataṃ jīvatī’’ti evaṃ addhānassa kālassa paricchedato.
зд̇т̇а бана гаммадтаанам̣ бхаавзд̇ваа вибассанааяа саха бадисамбхид̣̇аахи арахад̇д̇ам̣ бад̇д̇угаамзна б̣уд̣̇д̇хабуд̇д̇зна яам̣ гаад̇аб̣б̣ам̣, д̇ам̣ аад̣̇игаммигасса гулабуд̇д̇асса васзна аад̣̇ид̇о бадтааяа сан̇кзбзнобад̣̇иссаама. жад̇уб̣б̣ид̇хам̣ д̇аава сийлам̣ сод̇хзд̇аб̣б̣ам̣. д̇ад̇т̇а д̇ивид̇хаа висуж̇жханаа анаабаж̇ж̇анам̣, аабаннавудтаанам̣, гилзсзхи жа аббадибийл̣анам̣. звам̣ висуд̣̇д̇хасийласса хи бхааванаа самбаж̇ж̇ад̇и. яамбид̣̇ам̣ жзд̇ияан̇г̇ан̣авад̇д̇аад̣̇ийнам̣ васзна аабхисамаажааригасийлам̣ вужжад̇и, д̇амби саад̇хугам̣ барибуурзд̇аб̣б̣ам̣. д̇ад̇о –
Ettha pana kammaṭṭhānaṃ bhāvetvā vipassanāya saha paṭisambhidāhi arahattaṃ pattukāmena buddhaputtena yaṃ kātabbaṃ, taṃ ādikammikassa kulaputtassa vasena ādito paṭṭhāya saṅkhepenopadissāma. Catubbidhaṃ tāva sīlaṃ sodhetabbaṃ. Tattha tividhā visujjhanā anāpajjanaṃ, āpannavuṭṭhānaṃ, kilesehi ca appaṭipīḷanaṃ. Evaṃ visuddhasīlassa hi bhāvanā sampajjati. Yampidaṃ cetiyaṅgaṇavattādīnaṃ vasena ābhisamācārikasīlaṃ vuccati, tampi sādhukaṃ paripūretabbaṃ. Tato –
‘‘ааваасо жа гулам̣ лаабхо, г̇ан̣о гамман̃жа бан̃жамам̣;
‘‘Āvāso ca kulaṃ lābho, gaṇo kammañca pañcamaṃ;
ад̣̇д̇хаанам̣ н̃аад̇и ааб̣аад̇хо, г̇ант̇о ид̣̇д̇хийд̇и д̇з д̣̇асаа’’д̇и. (висуд̣̇д̇хи. 1.41) –
Addhānaṃ ñāti ābādho, gantho iddhīti te dasā’’ti. (visuddhi. 1.41) –
звам̣ вуд̇д̇зсу д̣̇асасу балиб̣од̇хзсу яо балиб̣од̇хо, яо убажчинд̣̇ид̇аб̣б̣о. звам̣ убажчиннабалиб̣од̇хзна –
Evaṃ vuttesu dasasu palibodhesu yo palibodho, yo upacchinditabbo. Evaṃ upacchinnapalibodhena –
‘‘бияо г̇ару бхааванийяо, вад̇д̇аа жа важанагкамо;
‘‘Piyo garu bhāvanīyo, vattā ca vacanakkhamo;
г̇амбхийран̃жа гат̇ам̣ гад̇д̇аа, но жаадтаанз нияож̇аго’’д̇и. (а. ни. 7.37) –
Gambhīrañca kathaṃ kattā, no cāṭṭhāne niyojako’’ti. (a. ni. 7.37) –
звам̣ вуд̇д̇алагкан̣ам̣ аажарияам̣ убасан̇гамид̇ваа гаммадтаанам̣ уг̇г̇ахзд̇аб̣б̣ам̣. д̇ам̣ д̣̇увид̇хам̣ ход̇и саб̣б̣ад̇т̇агагаммадтаанан̃жа баарихаарияагаммадтаанан̃жа. д̇ад̇т̇а саб̣б̣ад̇т̇агагаммадтаанам̣ наама бхигкусан̇гхаад̣̇ийсу мзд̇д̇аа, маран̣ассад̇и жа, ‘‘асубхасан̃н̃аа’’д̇иби згз. зд̇ам̣ бана д̇аяам̣ саб̣б̣ад̇т̇а ад̇т̇аяид̇аб̣б̣ам̣ ижчид̇аб̣б̣анд̇и гад̇ваа, ад̇хиббзд̇асса жа яог̇аануяог̇агаммасса бад̣̇адтаанад̇д̇аа ‘‘саб̣б̣ад̇т̇агагаммадтаана’’нд̇и вужжад̇и. адтад̇им̣саарамман̣зсу бана яам̣ яасса жарид̇аанугуулам̣, д̇ам̣ д̇асса нижжам̣ барихарид̇аб̣б̣ад̇д̇аа яат̇аавуд̇д̇знзва наязна ‘‘баарихаарияагаммадтаана’’нд̇и вужжад̇и, д̇ад̇о –
Evaṃ vuttalakkhaṇaṃ ācariyaṃ upasaṅkamitvā kammaṭṭhānaṃ uggahetabbaṃ. Taṃ duvidhaṃ hoti sabbatthakakammaṭṭhānañca pārihāriyakammaṭṭhānañca. Tattha sabbatthakakammaṭṭhānaṃ nāma bhikkhusaṅghādīsu mettā, maraṇassati ca, ‘‘asubhasaññā’’tipi eke. Etaṃ pana tayaṃ sabbattha atthayitabbaṃ icchitabbanti katvā, adhippetassa ca yogānuyogakammassa padaṭṭhānattā ‘‘sabbatthakakammaṭṭhāna’’nti vuccati. Aṭṭhatiṃsārammaṇesu pana yaṃ yassa caritānukūlaṃ, taṃ tassa niccaṃ pariharitabbattā yathāvutteneva nayena ‘‘pārihāriyakammaṭṭhāna’’nti vuccati, tato –
‘‘махааваасам̣ навааваасам̣, ж̇арааваасан̃жа бант̇аним̣;
‘‘Mahāvāsaṃ navāvāsaṃ, jarāvāsañca panthaniṃ;
сон̣д̣им̣ бан̣н̣ан̃жа бубпан̃жа, палам̣ бад̇т̇ид̇амзва жа.
Soṇḍiṃ paṇṇañca pupphañca, phalaṃ patthitameva ca.
‘‘наг̇арам̣ д̣̇аарунаа кзд̇д̇ам̣, висабхааг̇зна бадданам̣;
‘‘Nagaraṃ dārunā khettaṃ, visabhāgena paṭṭanaṃ;
бажжанд̇асиймаасаббааяам̣, яад̇т̇а мид̇д̇о на лаб̣бхад̇и.
Paccantasīmāsappāyaṃ, yattha mitto na labbhati.
‘‘адтаарасзд̇аани таанаани, ид̇и вин̃н̃ааяа бан̣д̣ид̇о;
‘‘Aṭṭhārasetāni ṭhānāni, iti viññāya paṇḍito;
аарагаа бариваж̇ж̇зяяа, маг̇г̇ам̣ саббадибхаяам̣ яат̇аа’’д̇и. (висуд̣̇д̇хи. 1.52) –
Ārakā parivajjeyya, maggaṃ sappaṭibhayaṃ yathā’’ti. (visuddhi. 1.52) –
вуд̇д̇аадтаарасасзнаасанад̣̇осаваж̇ж̇ид̇ам̣ ‘‘ид̇ха, бхигкавз, сзнаасанам̣ наад̇ид̣̇уурам̣ ход̇и нажжаасаннам̣ г̇аманааг̇аманасамбаннам̣ д̣̇иваа аббаагин̣н̣ам̣ рад̇д̇им̣ аббасад̣̇д̣̇ам̣ аббаниг̇гхосам̣ аббад̣ам̣самагасаваад̇аад̇абасарийсабасампассам̣. д̇асмим̣ ко бана сзнаасанз вихаранд̇асса аббагасирзнзва уббаж̇ж̇анд̇и жийварабин̣д̣абаад̇асзнаасанаг̇илаанабажжаяабхзсаж̇ж̇абаригкаараа. д̇асмим̣ ко бана сзнаасанз т̇зраа бхигкуу вихаранд̇и б̣ахуссуд̇аа ааг̇ад̇ааг̇амаа д̇хаммавинаяад̇хараа маад̇игаад̇хараа. д̇з гаалзна гаалам̣ убасан̇гамид̇ваа барибужчад̇и барибан̃хад̇и ‘ид̣̇ам̣ бханд̇з гат̇ам̣, имасса го ад̇т̇о’д̇и. д̇асса д̇з ааяасманд̇о авивадан̃жзва виваранд̇и, ануд̇д̇аанийгад̇ан̃жа уд̇д̇ааним̣ гаронд̇и, анзгавихид̇зсу жа ган̇каатаанийязсу д̇хаммзсу ган̇кам̣ бадивинод̣̇знд̇и. звам̣ ко, бхигкавз, сзнаасанам̣ бан̃жан̇г̇асаманнааг̇ад̇ам̣ ход̇ий’’д̇и (а. ни. 10.11) вуд̇д̇абан̃жан̇г̇асаманнааг̇ад̇ам̣ сзнаасанам̣ убаг̇амма д̇ад̇т̇а васанд̇зна ‘‘д̣̇ийгхаани гзсаломанакаани чинд̣̇ид̇аб̣б̣аани, ж̇ин̣н̣ажийварзсу аг̇г̇ал̣аануваад̇абарибхан̣д̣ад̣̇аанаад̣̇инаа д̣̇ал̣хийгаммам̣ ваа д̇анд̇ажчзд̣̇аад̣̇ийсу д̇уннагаммам̣ ваа гаад̇аб̣б̣ам̣, гилидтаани раж̇ид̇аб̣б̣аани, сажз бад̇д̇з малам̣ ход̇и, бад̇д̇о бажид̇аб̣б̣о, ман̃жабийтаад̣̇ийни сод̇хзд̇аб̣б̣ааний’’д̇и звам̣ вуд̇д̇аубажчиннакуд̣̇д̣̇агабалиб̣од̇хзна гад̇абхад̇д̇агижжзна бхад̇д̇асаммад̣̇ам̣ винод̣̇зд̇ваа рад̇анад̇д̇аяаг̇ун̣аануссаран̣зна жид̇д̇ам̣ самбахам̣сзд̇ваа аажарияуг̇г̇ахад̇о згабад̣̇амби асаммуяханд̇зна манаси гаад̇аб̣б̣анд̇и.
Vuttaaṭṭhārasasenāsanadosavajjitaṃ ‘‘idha, bhikkhave, senāsanaṃ nātidūraṃ hoti naccāsannaṃ gamanāgamanasampannaṃ divā appākiṇṇaṃ rattiṃ appasaddaṃ appanigghosaṃ appaḍaṃsamakasavātātapasarīsapasamphassaṃ. Tasmiṃ kho pana senāsane viharantassa appakasireneva uppajjanti cīvarapiṇḍapātasenāsanagilānapaccayabhesajjaparikkhārā. Tasmiṃ kho pana senāsane therā bhikkhū viharanti bahussutā āgatāgamā dhammavinayadharā mātikādharā. Te kālena kālaṃ upasaṅkamitvā paripucchati paripañhati ‘idaṃ bhante kathaṃ, imassa ko attho’ti. Tassa te āyasmanto avivaṭañceva vivaranti, anuttānīkatañca uttāniṃ karonti, anekavihitesu ca kaṅkhāṭhānīyesu dhammesu kaṅkhaṃ paṭivinodenti. Evaṃ kho, bhikkhave, senāsanaṃ pañcaṅgasamannāgataṃ hotī’’ti (a. ni. 10.11) vuttapañcaṅgasamannāgataṃ senāsanaṃ upagamma tattha vasantena ‘‘dīghāni kesalomanakhāni chinditabbāni, jiṇṇacīvaresu aggaḷaanuvātaparibhaṇḍadānādinā daḷhīkammaṃ vā tantacchedādīsu tunnakammaṃ vā kātabbaṃ, kiliṭṭhāni rajitabbāni, sace patte malaṃ hoti, patto pacitabbo, mañcapīṭhādīni sodhetabbānī’’ti evaṃ vuttaupacchinnakhuddakapalibodhena katabhattakiccena bhattasammadaṃ vinodetvā ratanattayaguṇānussaraṇena cittaṃ sampahaṃsetvā ācariyuggahato ekapadampi asammuyhantena manasi kātabbanti.
жад̇ураарагканид̣̇д̣̇зсаван̣н̣анаа нидтид̇аа.
Caturārakkhaniddesavaṇṇanā niṭṭhitā.