Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā)

    ૧૦. ચતુત્થઅનાગતભયસુત્તવણ્ણના

    10. Catutthaanāgatabhayasuttavaṇṇanā

    ૮૦. દસમે પઞ્ચવિધેન સંસગ્ગેનાતિ ‘‘સવનસંસગ્ગો, દસ્સનસંસગ્ગો, સમુલ્લાપસંસગ્ગો, સમ્ભોગસંસગ્ગો, કાયસંસગ્ગો’’તિ એવં વુત્તેન પઞ્ચવિધેન સંસગ્ગેન. સંસજ્જતિ એતેનાતિ સંસગ્ગો, રાગો. સવનહેતુકો, સવનવસેન વા પવત્તો સંસગ્ગો સવનસંસગ્ગો. એસ નયો સેસેસુપિ. કાયસંસગ્ગો પન કાયપરામાસો. તેસુ પરેહિ વા કથિયમાનં રૂપાદિસમ્પત્તિં અત્તના વા સિતલપિતગીતસદ્દં સુણન્તસ્સ સોતવિઞ્ઞાણવીથિવસેન ઉપ્પન્નો રાગો સવનસંસગ્ગો નામ. વિસભાગરૂપં ઓલોકેન્તસ્સ પન ચક્ખુવિઞ્ઞાણવીથિવસેન ઉપ્પન્નો રાગો દસ્સનસંસગ્ગો નામ. અઞ્ઞમઞ્ઞઆલાપસલ્લાપવસેન ઉપ્પન્નરાગો સમુલ્લાપસંસગ્ગો નામ. ભિક્ખુનો ભિક્ખુનિયા સન્તકં, ભિક્ખુનિયા ભિક્ખુસ્સ સન્તકં ગહેત્વા પરિભોગકરણવસેન ઉપ્પન્નરાગો સમ્ભોગસંસગ્ગો નામ. હત્થગ્ગાહાદિવસેન ઉપ્પન્નો રાગો કાયસંસગ્ગો નામ.

    80. Dasame pañcavidhena saṃsaggenāti ‘‘savanasaṃsaggo, dassanasaṃsaggo, samullāpasaṃsaggo, sambhogasaṃsaggo, kāyasaṃsaggo’’ti evaṃ vuttena pañcavidhena saṃsaggena. Saṃsajjati etenāti saṃsaggo, rāgo. Savanahetuko, savanavasena vā pavatto saṃsaggo savanasaṃsaggo. Esa nayo sesesupi. Kāyasaṃsaggo pana kāyaparāmāso. Tesu parehi vā kathiyamānaṃ rūpādisampattiṃ attanā vā sitalapitagītasaddaṃ suṇantassa sotaviññāṇavīthivasena uppanno rāgo savanasaṃsaggo nāma. Visabhāgarūpaṃ olokentassa pana cakkhuviññāṇavīthivasena uppanno rāgo dassanasaṃsaggo nāma. Aññamaññaālāpasallāpavasena uppannarāgo samullāpasaṃsaggo nāma. Bhikkhuno bhikkhuniyā santakaṃ, bhikkhuniyā bhikkhussa santakaṃ gahetvā paribhogakaraṇavasena uppannarāgo sambhogasaṃsaggo nāma. Hatthaggāhādivasena uppanno rāgo kāyasaṃsaggo nāma.

    અનેકવિહિતન્તિ અન્નસન્નિધિપાનસન્નિધિવત્થસન્નિધિયાનસન્નિધિસયનસન્નિધિગન્ધસન્નિધિ- આમિસસન્નિધિવસેન અનેકપ્પકારં. સન્નિધિકતસ્સાતિ એતેન ‘‘સન્નિધિકારપરિભોગ’’ન્તિ (ધ॰ સ॰ તિકમાતિકા ૧૦) એત્થ કાર-સદ્દસ્સ કમ્મત્થતં દસ્સેતિ. યથા વા ‘‘આચયં ગામિનો’’તિ વત્તબ્બે અનુનાસિકલોપેન ‘‘આચયગામિનો’’તિ નિદ્દેસો કતો, એવં ‘‘સન્નિધિકારં પરિભોગ’’ન્તિ વત્તબ્બે અનુનાસિકલોપેન ‘‘સન્નિધિકારપરિભોગ’’ન્તિ વુત્તં, સન્નિધિં કત્વા પરિભોગન્તિ અત્થો.

    Anekavihitanti annasannidhipānasannidhivatthasannidhiyānasannidhisayanasannidhigandhasannidhi- āmisasannidhivasena anekappakāraṃ. Sannidhikatassāti etena ‘‘sannidhikāraparibhoga’’nti (dha. sa. tikamātikā 10) ettha kāra-saddassa kammatthataṃ dasseti. Yathā vā ‘‘ācayaṃ gāmino’’ti vattabbe anunāsikalopena ‘‘ācayagāmino’’ti niddeso kato, evaṃ ‘‘sannidhikāraṃ paribhoga’’nti vattabbe anunāsikalopena ‘‘sannidhikāraparibhoga’’nti vuttaṃ, sannidhiṃ katvā paribhoganti attho.

    ‘‘સન્નિધિકતસ્સ પરિભોગ’’ન્તિ એત્થ (દી॰ નિ॰ અટ્ઠ॰ ૧.૧૨) પન દુવિધા કથા વિનયવસેન સલ્લેખવસેન ચ. વિનયવસેન તાવ યં કિઞ્ચિ અન્નં અજ્જ પટિગ્ગહિતં અપરજ્જુ સન્નિધિકારં હોતિ, તસ્સ પરિભોગે પાચિત્તિયં. અત્તના લદ્ધં પન સામણેરાનં દત્વા તેહિ લદ્ધં વા પાપેત્વા દુતિયદિવસે ભુઞ્જિતું વટ્ટતિ, સલ્લેખો પન ન હોતિ. પાનસન્નિધિમ્હિપિ એસેવ નયો. વત્થસન્નિધિમ્હિ અનધિટ્ઠિતાવિકપ્પિતં સન્નિધિ ચ હોતિ, સલ્લેખઞ્ચ કોપેતિ. અયં નિપ્પરિયાયકથા. પરિયાયતો પન તિચીવરસન્તુટ્ઠેન ભવિતબ્બં, ચતુત્થં લભિત્વા અઞ્ઞસ્સ દાતબ્બં. સચે યસ્સ કસ્સચિ દાતું ન સક્કોતિ, યસ્સ પન દાતુકામો હોતિ, સો ઉદ્દેસત્થાય વા પરિપુચ્છત્થાય વા ગતો, આગતમત્તે દાતબ્બં, અદાતું ન વટ્ટતિ. ચીવરે પન અપ્પહોન્તે, સતિયા વા પચ્ચાસાય અનુઞ્ઞાતકાલં ઠપેતું વટ્ટતિ. સૂચિસુત્તચીવરકારકાનં અલાભે તતોપિ વિનયકમ્મં કત્વા ઠપેતું વટ્ટતિ ‘‘ઇમસ્મિં જિણ્ણે પુન ઈદિસં કુતો લભિસ્સામી’’તિ પન ઠપેતું ન વટ્ટતિ, સન્નિધિ ચ હોતિ, સલ્લેખઞ્ચ કોપેતિ.

    ‘‘Sannidhikatassa paribhoga’’nti ettha (dī. ni. aṭṭha. 1.12) pana duvidhā kathā vinayavasena sallekhavasena ca. Vinayavasena tāva yaṃ kiñci annaṃ ajja paṭiggahitaṃ aparajju sannidhikāraṃ hoti, tassa paribhoge pācittiyaṃ. Attanā laddhaṃ pana sāmaṇerānaṃ datvā tehi laddhaṃ vā pāpetvā dutiyadivase bhuñjituṃ vaṭṭati, sallekho pana na hoti. Pānasannidhimhipi eseva nayo. Vatthasannidhimhi anadhiṭṭhitāvikappitaṃ sannidhi ca hoti, sallekhañca kopeti. Ayaṃ nippariyāyakathā. Pariyāyato pana ticīvarasantuṭṭhena bhavitabbaṃ, catutthaṃ labhitvā aññassa dātabbaṃ. Sace yassa kassaci dātuṃ na sakkoti, yassa pana dātukāmo hoti, so uddesatthāya vā paripucchatthāya vā gato, āgatamatte dātabbaṃ, adātuṃ na vaṭṭati. Cīvare pana appahonte, satiyā vā paccāsāya anuññātakālaṃ ṭhapetuṃ vaṭṭati. Sūcisuttacīvarakārakānaṃ alābhe tatopi vinayakammaṃ katvā ṭhapetuṃ vaṭṭati ‘‘imasmiṃ jiṇṇe puna īdisaṃ kuto labhissāmī’’ti pana ṭhapetuṃ na vaṭṭati, sannidhi ca hoti, sallekhañca kopeti.

    યાનસન્નિધિમ્હિ યાનં નામ વય્હં રથો સકટં સન્દમાનિકા પાટઙ્કીતિ. ન પનેતં પબ્બજિતસ્સ યાનં, ઉપાહનં પન યાનં. એકભિક્ખુસ્સ હિ એકો અરઞ્ઞવાસત્થાય, એકો ધોતપાદકત્થાયાતિ ઉક્કંસતો દ્વે ઉપાહનસઙ્ઘાટકા વટ્ટન્તિ, તતિયં લભિત્વા અઞ્ઞસ્સ દાતબ્બો. ‘‘ઇમસ્મિં જિણ્ણે અઞ્ઞં કુતો લભિસ્સામી’’તિ ઠપેતું ન વટ્ટતિ, સન્નિધિ ચ હોતિ, સલ્લેખઞ્ચ કોપેતિ. સયનસન્નિધિમ્હિ સયનન્તિ મઞ્ચો. એકસ્સ ભિક્ખુનો એકો સયનગબ્ભે, એકો દિવાટ્ઠાનેતિ ઉક્કંસતો દ્વે મઞ્ચા વટ્ટન્તિ. તતો ઉત્તરિં લભિત્વા અઞ્ઞસ્સ ભિક્ખુનો, ગણસ્સ વા દાતબ્બો, અદાતું ન વટ્ટતિ, સન્નિધિ ચેવ હોતિ, સલ્લેખો ચ કુપ્પતિ. ગન્ધસન્નિધિમ્હિ ભિક્ખુનો કણ્ડુકચ્છુછવિદોસાદિઆબાધે સતિ ગન્ધા વટ્ટન્તિ. ગન્ધત્થિકેન ગન્ધઞ્ચ આહરાપેત્વા તસ્મિં રોગે વૂપસન્તે અઞ્ઞેસં વા આબાધિકાનં દાતબ્બં, દ્વારે પઞ્ચઙ્ગુલિઘરધૂપનાદીસુ વા ઉપનેતબ્બં. ‘‘પુન રોગે સતિ ભવિસ્સતી’’તિ ઠપેતું ન વટ્ટતિ, ગન્ધસન્નિધિ ચ હોતિ, સલ્લેખઞ્ચ કોપેતિ.

    Yānasannidhimhi yānaṃ nāma vayhaṃ ratho sakaṭaṃ sandamānikā pāṭaṅkīti. Na panetaṃ pabbajitassa yānaṃ, upāhanaṃ pana yānaṃ. Ekabhikkhussa hi eko araññavāsatthāya, eko dhotapādakatthāyāti ukkaṃsato dve upāhanasaṅghāṭakā vaṭṭanti, tatiyaṃ labhitvā aññassa dātabbo. ‘‘Imasmiṃ jiṇṇe aññaṃ kuto labhissāmī’’ti ṭhapetuṃ na vaṭṭati, sannidhi ca hoti, sallekhañca kopeti. Sayanasannidhimhi sayananti mañco. Ekassa bhikkhuno eko sayanagabbhe, eko divāṭṭhāneti ukkaṃsato dve mañcā vaṭṭanti. Tato uttariṃ labhitvā aññassa bhikkhuno, gaṇassa vā dātabbo, adātuṃ na vaṭṭati, sannidhi ceva hoti, sallekho ca kuppati. Gandhasannidhimhi bhikkhuno kaṇḍukacchuchavidosādiābādhe sati gandhā vaṭṭanti. Gandhatthikena gandhañca āharāpetvā tasmiṃ roge vūpasante aññesaṃ vā ābādhikānaṃ dātabbaṃ, dvāre pañcaṅguligharadhūpanādīsu vā upanetabbaṃ. ‘‘Puna roge sati bhavissatī’’ti ṭhapetuṃ na vaṭṭati, gandhasannidhi ca hoti, sallekhañca kopeti.

    આમિસન્તિ વુત્તાવસેસં દટ્ઠબ્બં. સેય્યથિદં – ઇધેકચ્ચો ભિક્ખુ ‘‘તથારૂપે કાલે ઉપકારાય ભવિસ્સન્તી’’તિ તિલતણ્ડુલમુગ્ગમાસનાળિકેરલોણમચ્છસપ્પિતેલકુલાલભાજનાદીનિ આહરાપેત્વા ઠપેતિ. સો વસ્સકાલે કાલસ્સેવ સામણેરેહિ યાગું પચાપેત્વા પરિભુઞ્જિત્વા ‘‘સામણેર ઉદકકદ્દમે દુક્ખં ગામં પવિસિતું, ગચ્છ અસુકકુલં ગન્ત્વા મય્હં વિહારે નિસિન્નભાવં આરોચેહિ, અસુકકુલતો દધિઆદીનિ આહરા’’તિ પેસેતિ. ભિક્ખૂહિ ‘‘કિં, ભન્તે , ગામં પવિસિસ્સામા’’તિ વુત્તેપિ ‘‘દુપ્પવેસો, આવુસો, ઇદાનિ ગામો’’તિ વદતિ. તે ‘‘હોતુ, ભન્તે, અચ્છથ તુમ્હે, મયં ભિક્ખં પરિયેસિત્વા આહરિસ્સામા’’તિ ગચ્છન્તિ. અથ સામણેરો દધિઆદીનિ આહરિત્વા ભત્તઞ્ચ બ્યઞ્જનઞ્ચ સમ્પાદેત્વા ઉપનેતિ, તં ભુઞ્જન્તસ્સેવ ઉપટ્ઠાકા ભત્તં પહિણન્તિ, તતોપિ મનાપમનાપં ભુઞ્જતિ. અથ ભિક્ખૂ પિણ્ડપાતં ગહેત્વા આગચ્છન્તિ, તતોપિ મનાપમનાપં ભુઞ્જતિયેવ. એવં ચતુમાસમ્પિ વીતિનામેતિ. અયં વુચ્ચતિ ભિક્ખુ મુણ્ડકુટુમ્બિકજીવિકં જીવતિ, ન સમણજીવિકન્તિ. એવરૂપો આમિસસન્નિધિ નામ હોતિ. ભિક્ખુનો પન વસનટ્ઠાને એકા તણ્ડુલનાળિ એકો ગુળપિણ્ડો કુડુવમત્તં સપ્પીતિ એત્તકં નિધેતું વટ્ટતિ અકાલે સમ્પત્તચોરાનં અત્થાય. તે હિ એત્તકં આમિસપટિસન્થારં અલભન્તા જીવિતા વોરોપેય્યું, તસ્મા સચે હિ એત્તકં નત્થિ, આહરાપેત્વાપિ ઠપેતું વટ્ટતિ. અફાસુકકાલે ચ યદેત્થ કપ્પિયં, તં અત્તનાપિ પરિભુઞ્જિતું વટ્ટતિ. કપ્પિયકુટિયં પન બહું ઠપેન્તસ્સપિ સન્નિધિ નામ નત્થિ.

    Āmisanti vuttāvasesaṃ daṭṭhabbaṃ. Seyyathidaṃ – idhekacco bhikkhu ‘‘tathārūpe kāle upakārāya bhavissantī’’ti tilataṇḍulamuggamāsanāḷikeraloṇamacchasappitelakulālabhājanādīni āharāpetvā ṭhapeti. So vassakāle kālasseva sāmaṇerehi yāguṃ pacāpetvā paribhuñjitvā ‘‘sāmaṇera udakakaddame dukkhaṃ gāmaṃ pavisituṃ, gaccha asukakulaṃ gantvā mayhaṃ vihāre nisinnabhāvaṃ ārocehi, asukakulato dadhiādīni āharā’’ti peseti. Bhikkhūhi ‘‘kiṃ, bhante , gāmaṃ pavisissāmā’’ti vuttepi ‘‘duppaveso, āvuso, idāni gāmo’’ti vadati. Te ‘‘hotu, bhante, acchatha tumhe, mayaṃ bhikkhaṃ pariyesitvā āharissāmā’’ti gacchanti. Atha sāmaṇero dadhiādīni āharitvā bhattañca byañjanañca sampādetvā upaneti, taṃ bhuñjantasseva upaṭṭhākā bhattaṃ pahiṇanti, tatopi manāpamanāpaṃ bhuñjati. Atha bhikkhū piṇḍapātaṃ gahetvā āgacchanti, tatopi manāpamanāpaṃ bhuñjatiyeva. Evaṃ catumāsampi vītināmeti. Ayaṃ vuccati bhikkhu muṇḍakuṭumbikajīvikaṃ jīvati, na samaṇajīvikanti. Evarūpo āmisasannidhi nāma hoti. Bhikkhuno pana vasanaṭṭhāne ekā taṇḍulanāḷi eko guḷapiṇḍo kuḍuvamattaṃ sappīti ettakaṃ nidhetuṃ vaṭṭati akāle sampattacorānaṃ atthāya. Te hi ettakaṃ āmisapaṭisanthāraṃ alabhantā jīvitā voropeyyuṃ, tasmā sace hi ettakaṃ natthi, āharāpetvāpi ṭhapetuṃ vaṭṭati. Aphāsukakāle ca yadettha kappiyaṃ, taṃ attanāpi paribhuñjituṃ vaṭṭati. Kappiyakuṭiyaṃ pana bahuṃ ṭhapentassapi sannidhi nāma natthi.

    ચતુત્થઅનાગતભયસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.

    Catutthaanāgatabhayasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.

    યોધાજીવવગ્ગવણ્ણના નિટ્ઠિતા.

    Yodhājīvavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya / ૧૦. ચતુત્થઅનાગતભયસુત્તં • 10. Catutthaanāgatabhayasuttaṃ

    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૧૦. ચતુત્થઅનાગતભયસુત્તવણ્ણના • 10. Catutthaanāgatabhayasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact