| Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਮੂਲਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
੪. ਚਤੁਤ੍ਥਨਯੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦવਣ੍ਣਨਾ
4. Catutthanayo saṅgahitenasaṅgahitapadavaṇṇanā
੧੯੧. ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦਨਿਦ੍ਦੇਸੇ ਯਸ੍ਮਾ ਯਥਾ ਦੁਤਿਯਤਤਿਯਨਯਾ ਤਿਣ੍ਣਂ ਸਙ੍ਗਹਾਨਂ ਸਙ੍ਗਹਣਾਸਙ੍ਗਹਣਪ੍ਪવਤ੍ਤਿવਿਸੇਸੇਨ ‘‘ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਂ, ਅਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤ’’ਨ੍ਤਿ ਚ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਾ, ਨੇવਂ ਚਤੁਤ੍ਥਪਞ੍ਚਮਾ। ਸਙ੍ਗਹਣਪ੍ਪવਤ੍ਤਿਯਾ ਏવ ਹਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ ਉਦ੍ਦਿਟ੍ਠਂ, ਅਸਙ੍ਗਹਣਪ੍ਪવਤ੍ਤਿਯਾ ਏવ ਚ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨ ਅਸਙ੍ਗਹਿਤਨ੍ਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਸਙ੍ਗਹਣਪ੍ਪવਤ੍ਤਿવਿਸੇਸવਿਰਹੇ ਸਙ੍ਗਹਿਤਧਮ੍ਮਾਸਙ੍ਗਹਿਤਧਮ੍ਮવਿਸੇਸੇ ਨਿਸ੍ਸਿਤਾ ਏਤੇ ਦ੍વੇ ਨਯਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕੇਨਚਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨ ਧਮ੍ਮવਿਸੇਸੇਨ ਪੁਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ ਧਮ੍ਮવਿਸੇਸੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤਤਾਯ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬੋ ਚ, ਤਮੇવ ਤਾવ ਯਥਾਨਿਦ੍ਧਾਰਿਤਂ ਦਸ੍ਸੇਨ੍ਤੋ ‘‘ਸਮੁਦਯਸਚ੍ਚੇਨ ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਖਨ੍ਧ…ਪੇ॰… ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ, ਤੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਯੇ ਧਮ੍ਮਾ ਖਨ੍ਧ…ਪੇ॰… ਸਙ੍ਗਹਿਤਾ’’ਤਿ ਆਹ। ਏਤ੍ਥ ਚ ਯੇ ਤੀਹਿਪਿ ਸਙ੍ਗਹੇਹਿ ਨ ਸਙ੍ਗਾਹਕਾ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧવਿਞ੍ਞਾਣਕ੍ਖਨ੍ਧਧਮ੍ਮਾਯਤਨਦੁਕ੍ਖਸਚ੍ਚਾਦੀਨਿ વਿਯ, ਯੇ ਚ ਦ੍વੀਹਾਯਤਨਧਾਤੁਸਙ੍ਗਹੇਹਿ ਅਸਙ੍ਗਾਹਕਾ ਚਕ੍ਖਾਯਤਨਾਦੀਨਿ વਿਯ, ਯੇ ਚ ਏਕੇਨ ਖਨ੍ਧਸਙ੍ਗਹੇਨੇવ ਧਾਤੁਸਙ੍ਗਹੇਨੇવ ਚ ਨ ਸਙ੍ਗਾਹਕਾ વੇਦਨਾਦਿਕ੍ਖਨ੍ਧਨਿਰੋਧਸਚ੍ਚਜੀવਿਤਿਨ੍ਦ੍ਰਿਯਾਦੀਨਿ વਿਯ ਚਕ੍ਖੁવਿਞ੍ਞਾਣਧਾਤਾਦਯੋ વਿਯ ਚ, ਤੇ ਧਮ੍ਮਾ ਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤਾਭਾવਸਬ੍ਭਾવਾ ਸਙ੍ਗਾਹਕਭਾવੇਨ ਨ ਉਦ੍ਧਟਾ, ਤੀਹਿਪਿ ਪਨ ਸਙ੍ਗਹੇਹਿ ਯੇ ਸਙ੍ਗਾਹਕਾ, ਤੇ ਸਙ੍ਗਾਹਕਤ੍ਤਾਭਾવਾਭਾવਤੋ ਇਧ ਉਦ੍ਧਟਾ। ਤੇਹਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤਾਪਿ ਹਿ ਏਕਨ੍ਤੇਨ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਙ੍ਗਾਹਕਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਾਹਕਾ ਹੋਨ੍ਤਿ, ਯਸ੍ਸ ਪੁਨ ਸਙ੍ਗਹੋ ਪੁਚ੍ਛਿਤਬ੍ਬੋ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤਬ੍ਬੋ ਚਾਤਿ।
191. Saṅgahitenasaṅgahitapadaniddese yasmā yathā dutiyatatiyanayā tiṇṇaṃ saṅgahānaṃ saṅgahaṇāsaṅgahaṇappavattivisesena ‘‘saṅgahitena asaṅgahitaṃ, asaṅgahitena saṅgahita’’nti ca uddiṭṭhā, nevaṃ catutthapañcamā. Saṅgahaṇappavattiyā eva hi saṅgahitena saṅgahitaṃ uddiṭṭhaṃ, asaṅgahaṇappavattiyā eva ca asaṅgahitena asaṅgahitanti, tasmā saṅgahaṇappavattivisesavirahe saṅgahitadhammāsaṅgahitadhammavisese nissitā ete dve nayāti ettha kenaci saṅgahitena dhammavisesena puna saṅgahito dhammaviseso saṅgahitena saṅgahito saṅgahitatāya pucchitabbo vissajjitabbo ca, tameva tāva yathāniddhāritaṃ dassento ‘‘samudayasaccena ye dhammā khandha…pe… saṅgahitā, tehi dhammehi ye dhammā khandha…pe… saṅgahitā’’ti āha. Ettha ca ye tīhipi saṅgahehi na saṅgāhakā rūpakkhandhaviññāṇakkhandhadhammāyatanadukkhasaccādīni viya, ye ca dvīhāyatanadhātusaṅgahehi asaṅgāhakā cakkhāyatanādīni viya, ye ca ekena khandhasaṅgaheneva dhātusaṅgaheneva ca na saṅgāhakā vedanādikkhandhanirodhasaccajīvitindriyādīni viya cakkhuviññāṇadhātādayo viya ca, te dhammā saṅgāhakattābhāvasabbhāvā saṅgāhakabhāvena na uddhaṭā, tīhipi pana saṅgahehi ye saṅgāhakā, te saṅgāhakattābhāvābhāvato idha uddhaṭā. Tehi saṅgahitāpi hi ekantena attano saṅgāhakassa saṅgāhakā honti, yassa puna saṅgaho pucchitabbo vissajjitabbo cāti.
ਅਟ੍ਠਕਥਾਯਂ ਪਨ ਸਕਲੇਨ ਹਿ ਖਨ੍ਧਾਦਿਪਦੇਨਾਤਿ ਸਕਲવਾਚਕੇਨ ਰੂਪਕ੍ਖਨ੍ਧਾਦਿਪਦੇਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ। ਯਂ ਪਨੇਤਂ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਯਂ ਅਤ੍ਤਨੋ ਸਙ੍ਗਾਹਕਂ ਸਙ੍ਗਣ੍ਹਿਤ੍વਾ ਪੁਨ ਤੇਨੇવ ਸਙ੍ਗਹਂ ਗਚ੍ਛੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ, ਤਂ ਤੇਨ ਖਨ੍ਧਾਦਿਪਦੇਨਾਤਿ ਏવਂ ਅਯੋਜੇਤ੍વਾ ਤਂ ਅਞ੍ਞਂ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ ਨਾਮ ਨਤ੍ਥੀਤਿ ਏવਂ ਨ ਸਕ੍ਕਾ વਤ੍ਤੁਂ। ਨ ਹਿ ਯੇਨ ਯਂ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ, ਤੇਨੇવ ਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹੋ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤੋ, ਨ ਚ ਤਸ੍ਸੇવ, ਅਥ ਖੋ ਤੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਸ੍ਸਾਤਿ। ਯਥਾ વੇਦਨਾ ਸਦ੍ਦੋ ਚ ਖਨ੍ਧੋ ਆਯਤਨਞ੍ਚ, ਨ ਏવਂ ਸੁਖੁਮਰੂਪਂ, ਤਂ ਪਨ ਖਨ੍ਧਾਯਤਨਾਨਂ ਏਕਦੇਸੋવ, ਤਸ੍ਮਾ ‘‘ਸੁਖੁਮਰੂਪੇਕਦੇਸਂ વਾ’’ਤਿ ਅવਤ੍વਾ ‘‘ਸੁਖੁਮਰੂਪਂ વਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਸਬ੍ਬਤ੍ਥ ਚ ਅਞ੍ਞੇਨ ਅਸਮ੍ਮਿਸ੍ਸਨ੍ਤਿ ਯੋਜੇਤਬ੍ਬਂ। ਯਮ੍ਪਿ ਚੇਤਂ વੁਤ੍ਤਂ ‘‘ਤਦੇવ ਯੇਹਿ ਧਮ੍ਮੇਹਿ ਖਨ੍ਧਾਦਿવਸੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਂ, ਤੇ ਧਮ੍ਮੇ ਸਨ੍ਧਾਯਾ’’ਤਿ, ਤਮ੍ਪਿ ਤਥਾ ਨ ਸਕ੍ਕਾ વਤ੍ਤੁਂ। ਨ ਹਿ ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨ ਸਙ੍ਗਹੋ ਏਤ੍ਥ ਪੁਚ੍ਛਿਤੋ વਿਸ੍ਸਜ੍ਜਿਤੋ ਚ, ਅਥ ਖੋ ਸਙ੍ਗਹੋવ, ਤਸ੍ਮਾ ਏਕੇਨ ਖਨ੍ਧੇਨਾਤਿ ਏਕੇਨ ਖਨ੍ਧਗਣਨੇਨਾਤਿ ਅਯਮੇવੇਤ੍ਥ ਅਤ੍ਥੋ, ਨ ਸਙ੍ਗਾਹਕੇਨਾਤਿ। ਨ ਹਿ ਏਕੋ ਖਨ੍ਧੋ ਅਤ੍ਤਨੋ ਏਕਦੇਸਸ੍ਸ ਸਙ੍ਗਾਹਕੋਤਿ।
Aṭṭhakathāyaṃ pana sakalena hi khandhādipadenāti sakalavācakena rūpakkhandhādipadenāti attho. Yaṃ panetaṃ vuttaṃ ‘‘yaṃ attano saṅgāhakaṃ saṅgaṇhitvā puna teneva saṅgahaṃ gaccheyyā’’ti, taṃ tena khandhādipadenāti evaṃ ayojetvā taṃ aññaṃ saṅgahitaṃ nāma natthīti evaṃ na sakkā vattuṃ. Na hi yena yaṃ saṅgahitaṃ, teneva tassa saṅgaho pucchito vissajjito, na ca tasseva, atha kho tena saṅgahitassāti. Yathā vedanā saddo ca khandho āyatanañca, na evaṃ sukhumarūpaṃ, taṃ pana khandhāyatanānaṃ ekadesova, tasmā ‘‘sukhumarūpekadesaṃ vā’’ti avatvā ‘‘sukhumarūpaṃ vā’’ti vuttaṃ. Sabbattha ca aññena asammissanti yojetabbaṃ. Yampi cetaṃ vuttaṃ ‘‘tadeva yehi dhammehi khandhādivasena saṅgahitaṃ, te dhamme sandhāyā’’ti, tampi tathā na sakkā vattuṃ. Na hi saṅgahitena saṅgahitassa saṅgahitena saṅgaho ettha pucchito vissajjito ca, atha kho saṅgahova, tasmā ekena khandhenāti ekena khandhagaṇanenāti ayamevettha attho, na saṅgāhakenāti. Na hi eko khandho attano ekadesassa saṅgāhakoti.
ਚਤੁਤ੍ਥਨਯਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Catutthanayasaṅgahitenasaṅgahitapadavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ • Abhidhammapiṭaka / ਧਾਤੁਕਥਾਪਾਲ਼ਿ • Dhātukathāpāḷi / ੪. ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦਨਿਦ੍ਦੇਸੋ • 4. Saṅgahitenasaṅgahitapadaniddeso
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ੪. ਚਤੁਤ੍ਥਨਯੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 4. Catutthanayo saṅgahitenasaṅgahitapadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / ਅਭਿਧਮ੍ਮਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / ਪਞ੍ਚਪਕਰਣ-ਅਨੁਟੀਕਾ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ੪. ਚਤੁਤ੍ਥਨਯੋ ਸਙ੍ਗਹਿਤੇਨਸਙ੍ਗਹਿਤਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 4. Catutthanayo saṅgahitenasaṅgahitapadavaṇṇanā
