Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / વિમાનવત્થુ-અટ્ઠકથા • Vimānavatthu-aṭṭhakathā |
૪. ચતુત્થપીઠવિમાનવણ્ણના
4. Catutthapīṭhavimānavaṇṇanā
પીઠં તે વેળુરિયમયન્તિ ચતુત્થપીઠવિમાનં. ઇમસ્સાપિ વત્થુ રાજગહે સમુટ્ઠિતં, તં દુતિયવિમાને વુત્તનયેનેવ વેદિતબ્બં. નીલવત્થેન હિ અત્થરિત્વા પીઠસ્સ દિન્નત્તા ઇમિસ્સાપિ વિમાનં વેળુરિયમયં નિબ્બત્તં. સેસં પઠમવિમાને વુત્તસદિસં. તેન વુત્તં –
Pīṭhaṃ te veḷuriyamayanti catutthapīṭhavimānaṃ. Imassāpi vatthu rājagahe samuṭṭhitaṃ, taṃ dutiyavimāne vuttanayeneva veditabbaṃ. Nīlavatthena hi attharitvā pīṭhassa dinnattā imissāpi vimānaṃ veḷuriyamayaṃ nibbattaṃ. Sesaṃ paṭhamavimāne vuttasadisaṃ. Tena vuttaṃ –
૨૩.
23.
‘‘પીઠં તે વેળુરિયમયં ઉળારં, મનોજવં ગચ્છતિ યેનકામં;
‘‘Pīṭhaṃ te veḷuriyamayaṃ uḷāraṃ, manojavaṃ gacchati yenakāmaṃ;
અલઙ્કતે મલ્યધરે સુવત્થે, ઓભાસસિ વિજ્જુરિવબ્ભકૂટં.
Alaṅkate malyadhare suvatthe, obhāsasi vijjurivabbhakūṭaṃ.
૨૪.
24.
‘‘કેન તેતાદિસો વણ્ણો, કેન તે ઇધ મિજ્ઝતિ;
‘‘Kena tetādiso vaṇṇo, kena te idha mijjhati;
ઉપ્પજ્જન્તિ ચ તે ભોગા, યે કેચિ મનસો પિયા.
Uppajjanti ca te bhogā, ye keci manaso piyā.
૨૫.
25.
‘‘પુચ્છામિ તં દેવિ મહાનુભાવે, મનુસ્સભૂતા કિમકાસિ પુઞ્ઞં;
‘‘Pucchāmi taṃ devi mahānubhāve, manussabhūtā kimakāsi puññaṃ;
કેનાસિ એવં જલિતાનુભાવા, વણ્ણો ચ તે સબ્બદિસા પભાસતી’’તિ.
Kenāsi evaṃ jalitānubhāvā, vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti.
૨૬.
26.
‘‘સા દેવતા અત્તમના, મોગ્ગલ્લાનેન પુચ્છિતા;
‘‘Sā devatā attamanā, moggallānena pucchitā;
પઞ્હં પુટ્ઠા વિયાકાસિ, યસ્સ કમ્મસ્સિદં ફલં’’.
Pañhaṃ puṭṭhā viyākāsi, yassa kammassidaṃ phalaṃ’’.
૨૭.
27.
‘‘અપ્પસ્સ કમ્મસ્સ ફલં મમેદં, યેનમ્હિ એવં જલિતાનુભાવા;
‘‘Appassa kammassa phalaṃ mamedaṃ, yenamhi evaṃ jalitānubhāvā;
અહં મનુસ્સેસુ મનુસ્સભૂતા, પુરિમાય જાતિયા મનુસ્સલોકે.
Ahaṃ manussesu manussabhūtā, purimāya jātiyā manussaloke.
૨૮.
28.
‘‘અદ્દસં વિરજં ભિક્ખું, વિપ્પસન્નમનાવિલં;
‘‘Addasaṃ virajaṃ bhikkhuṃ, vippasannamanāvilaṃ;
તસ્સ અદાસહં પીઠં, પસન્ના સેહિ પાણિભિ.
Tassa adāsahaṃ pīṭhaṃ, pasannā sehi pāṇibhi.
૨૯.
29.
‘‘તેન મેતાદિસો વણ્ણો, તેન મે ઇધ મિજ્ઝતિ;
‘‘Tena metādiso vaṇṇo, tena me idha mijjhati;
ઉપ્પજ્જન્તિ ચ મે ભોગા, યે કેચિ મનસો પિયા.
Uppajjanti ca me bhogā, ye keci manaso piyā.
૩૦.
30.
‘‘અક્ખામિ તે ભિક્ખુ મહાનુભાવ, મનુસ્સભૂતા યમકાસિ પુઞ્ઞં;
‘‘Akkhāmi te bhikkhu mahānubhāva, manussabhūtā yamakāsi puññaṃ;
તેનમ્હિ એવં જલિતાનુભાવા, વણ્ણો ચ મે સબ્બદિસા પભાસતી’’તિ.
Tenamhi evaṃ jalitānubhāvā, vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī’’ti.
એત્થાપિ હિ નીલવત્થેન અત્થરિત્વા પીઠસ્સ દિન્નત્તા ઇમિસ્સાપિ વિમાનં વેળુરિયમયં નિબ્બત્તં. તેનેવેત્થ ‘‘પીઠં તે વેળુરિયમય’’ન્તિ આદિતો આગતં. સેસં તતિયસદિસમેવાતિ તત્થ વુત્તનયેનેવ અત્થો વેદિતબ્બો.
Etthāpi hi nīlavatthena attharitvā pīṭhassa dinnattā imissāpi vimānaṃ veḷuriyamayaṃ nibbattaṃ. Tenevettha ‘‘pīṭhaṃ te veḷuriyamaya’’nti ādito āgataṃ. Sesaṃ tatiyasadisamevāti tattha vuttanayeneva attho veditabbo.
ચતુત્થપીઠવિમાનવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Catutthapīṭhavimānavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / ખુદ્દકનિકાય • Khuddakanikāya / વિમાનવત્થુપાળિ • Vimānavatthupāḷi / ૪. ચતુત્થપીઠવિમાનવત્થુ • 4. Catutthapīṭhavimānavatthu