| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / ભિક્ખુનીવિભઙ્ગ • Bhikkhunīvibhaṅga |
૪. ચતુત્થસઙ્ઘાદિસેસસિક્ખાપદં
4. Catutthasaṅghādisesasikkhāpadaṃ
૬૯૪. તેન સમયેન બુદ્ધો ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તેન ખો પન સમયેન ચણ્ડકાળી ભિક્ખુની ભણ્ડનકારિકા હોતિ કલહકારિકા વિવાદકારિકા ભસ્સકારિકા સઙ્ઘે અધિકરણકારિકા. થુલ્લનન્દા ભિક્ખુની તસ્સા કમ્મે કરીયમાને પટિક્કોસતિ. તેન ખો પન સમયેન થુલ્લનન્દા ભિક્ખુની ગામકં અગમાસિ કેનચિદેવ કરણીયેન. અથ ખો ભિક્ખુનિસઙ્ઘો – ‘‘થુલ્લનન્દા ભિક્ખુની પક્કન્તા’’તિ , ચણ્ડકાળિં ભિક્ખુનિં આપત્તિયા અદસ્સને 1 ઉક્ખિપિ. થુલ્લનન્દા ભિક્ખુની ગામકે તં કરણીયં તીરેત્વા પુનદેવ સાવત્થિં પચ્ચાગચ્છિ. ચણ્ડકાળી ભિક્ખુની થુલ્લનન્દાય ભિક્ખુનિયા આગચ્છન્તિયા નેવ આસનં પઞ્ઞપેસિ ન પાદોદકં પાદપીઠં પાદકઠલિકં ઉપનિક્ખિપિ ન પચ્ચુગ્ગન્ત્વા પત્તચીવરં પટિગ્ગહેસિ ન પાનીયેન આપુચ્છિ. થુલ્લનન્દા ભિક્ખુની ચણ્ડકાળિં ભિક્ખુનિં એતદવોચ – ‘‘કિસ્સ ત્વં, અય્યે, મયિ આગચ્છન્તિયા નેવ આસનં પઞ્ઞપેસિ ન પાદોદકં પાદપીઠં પાદકઠલિકં ઉપનિક્ખિપિ ન પચ્ચુગ્ગન્ત્વા પત્તચીવરં પટિગ્ગહેસિ ન પાનીયેન આપુચ્છી’’તિ? ‘‘એવઞ્હેતં, અય્યે, હોતિ યથા તં અનાથાયા’’તિ. ‘‘કિસ્સ પન ત્વં, અય્યે, અનાથા’’તિ? ‘‘ઇમા મં, અય્યે, ભિક્ખુનિયો – ‘‘અયં અનાથા અપ્પઞ્ઞાતા, નત્થિ ઇમિસ્સા કાચિ પટિવત્તા’’તિ, આપત્તિયા અદસ્સને 2 ઉક્ખિપિંસૂ’’તિ.
694. Tena samayena buddho bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena caṇḍakāḷī bhikkhunī bhaṇḍanakārikā hoti kalahakārikā vivādakārikā bhassakārikā saṅghe adhikaraṇakārikā. Thullanandā bhikkhunī tassā kamme karīyamāne paṭikkosati. Tena kho pana samayena thullanandā bhikkhunī gāmakaṃ agamāsi kenacideva karaṇīyena. Atha kho bhikkhunisaṅgho – ‘‘thullanandā bhikkhunī pakkantā’’ti , caṇḍakāḷiṃ bhikkhuniṃ āpattiyā adassane 3 ukkhipi. Thullanandā bhikkhunī gāmake taṃ karaṇīyaṃ tīretvā punadeva sāvatthiṃ paccāgacchi. Caṇḍakāḷī bhikkhunī thullanandāya bhikkhuniyā āgacchantiyā neva āsanaṃ paññapesi na pādodakaṃ pādapīṭhaṃ pādakaṭhalikaṃ upanikkhipi na paccuggantvā pattacīvaraṃ paṭiggahesi na pānīyena āpucchi. Thullanandā bhikkhunī caṇḍakāḷiṃ bhikkhuniṃ etadavoca – ‘‘kissa tvaṃ, ayye, mayi āgacchantiyā neva āsanaṃ paññapesi na pādodakaṃ pādapīṭhaṃ pādakaṭhalikaṃ upanikkhipi na paccuggantvā pattacīvaraṃ paṭiggahesi na pānīyena āpucchī’’ti? ‘‘Evañhetaṃ, ayye, hoti yathā taṃ anāthāyā’’ti. ‘‘Kissa pana tvaṃ, ayye, anāthā’’ti? ‘‘Imā maṃ, ayye, bhikkhuniyo – ‘‘ayaṃ anāthā appaññātā, natthi imissā kāci paṭivattā’’ti, āpattiyā adassane 4 ukkhipiṃsū’’ti.
થુલ્લનન્દા ભિક્ખુની – ‘‘બાલા એતા અબ્યત્તા એતા, નેવ જાનન્તિ કમ્મં વા કમ્મદોસં વા કમ્મવિપત્તિં વા કમ્મસમ્પત્તિં વા. મયં ખો જાનામ કમ્મમ્પિ કમ્મદોસમ્પિ કમ્મવિપત્તિમ્પિ કમ્મસમ્પત્તિમ્પિ. મયં ખો અકતં વા કમ્મં કારેય્યામ કતં વા કમ્મં કોપેય્યામા’’તિ, લહું લહું ભિક્ખુનિસઙ્ઘં સન્નિપાતેત્વા ચણ્ડકાળિં ભિક્ખુનિં ઓસારેસિ. યા તા ભિક્ખુનિયો અપ્પિચ્છા…પે॰… તા ઉજ્ઝાયન્તિ ખિય્યન્તિ વિપાચેન્તિ – ‘‘કથઞ્હિ નામ અય્યા થુલ્લનન્દા સમગ્ગેન સઙ્ઘેન ઉક્ખિત્તં ભિક્ખુનિં ધમ્મેન વિનયેન સત્થુસાસનેન અનપલોકેત્વા કારકસઙ્ઘં અનઞ્ઞાય ગણસ્સ છન્દં ઓસારેસ્સતી’’તિ…પે॰… સચ્ચં કિર, ભિક્ખવે, થુલ્લનન્દા ભિક્ખુની સમગ્ગેન સઙ્ઘેન ઉક્ખિત્તં ભિક્ખુનિં ધમ્મેન વિનયેન સત્થુસાસનેન અનપલોકેત્વા કારકસઙ્ઘં અનઞ્ઞાય ગણસ્સ છન્દં ઓસારેતીતિ 5? ‘‘સચ્ચં , ભગવા’’તિ. વિગરહિ બુદ્ધો ભગવા…પે॰… કથઞ્હિ નામ, ભિક્ખવે, થુલ્લનન્દા ભિક્ખુની સમગ્ગેન સઙ્ઘેન ઉક્ખિત્તં ભિક્ખુનિં ધમ્મેન વિનયેન સત્થુસાસનેન અનપલોકેત્વા કારકસઙ્ઘં અનઞ્ઞાય ગણસ્સ છન્દં ઓસારેસ્સતિ! નેતં, ભિક્ખવે, અપ્પસન્નાનં વા પસાદાય…પે॰… એવઞ્ચ પન, ભિક્ખવે, ભિક્ખુનિયો ઇમં સિક્ખાપદં ઉદ્દિસન્તુ –
Thullanandā bhikkhunī – ‘‘bālā etā abyattā etā, neva jānanti kammaṃ vā kammadosaṃ vā kammavipattiṃ vā kammasampattiṃ vā. Mayaṃ kho jānāma kammampi kammadosampi kammavipattimpi kammasampattimpi. Mayaṃ kho akataṃ vā kammaṃ kāreyyāma kataṃ vā kammaṃ kopeyyāmā’’ti, lahuṃ lahuṃ bhikkhunisaṅghaṃ sannipātetvā caṇḍakāḷiṃ bhikkhuniṃ osāresi. Yā tā bhikkhuniyo appicchā…pe… tā ujjhāyanti khiyyanti vipācenti – ‘‘kathañhi nāma ayyā thullanandā samaggena saṅghena ukkhittaṃ bhikkhuniṃ dhammena vinayena satthusāsanena anapaloketvā kārakasaṅghaṃ anaññāya gaṇassa chandaṃ osāressatī’’ti…pe… saccaṃ kira, bhikkhave, thullanandā bhikkhunī samaggena saṅghena ukkhittaṃ bhikkhuniṃ dhammena vinayena satthusāsanena anapaloketvā kārakasaṅghaṃ anaññāya gaṇassa chandaṃ osāretīti 6? ‘‘Saccaṃ , bhagavā’’ti. Vigarahi buddho bhagavā…pe… kathañhi nāma, bhikkhave, thullanandā bhikkhunī samaggena saṅghena ukkhittaṃ bhikkhuniṃ dhammena vinayena satthusāsanena anapaloketvā kārakasaṅghaṃ anaññāya gaṇassa chandaṃ osāressati! Netaṃ, bhikkhave, appasannānaṃ vā pasādāya…pe… evañca pana, bhikkhave, bhikkhuniyo imaṃ sikkhāpadaṃ uddisantu –
૬૯૫. ‘‘યા પન ભિક્ખુની સમગ્ગેન સઙ્ઘેન ઉક્ખિત્તં ભિક્ખુનિં ધમ્મેન વિનયેન સત્થુસાસનેન અનપલોકેત્વા કારકસઙ્ઘં અનઞ્ઞાય ગણસ્સ છન્દં ઓસારેય્ય, અયમ્પિ ભિક્ખુની પઠમાપત્તિકં ધમ્મં આપન્ના નિસ્સારણીયં સઙ્ઘાદિસેસ’’ન્તિ.
695.‘‘Yā pana bhikkhunī samaggena saṅghena ukkhittaṃ bhikkhuniṃ dhammena vinayena satthusāsanena anapaloketvā kārakasaṅghaṃ anaññāya gaṇassa chandaṃ osāreyya, ayampi bhikkhunī paṭhamāpattikaṃ dhammaṃ āpannā nissāraṇīyaṃ saṅghādisesa’’nti.
૬૯૬. યા પનાતિ યા યાદિસા…પે॰… ભિક્ખુનીતિ…પે॰… અયં ઇમસ્મિં અત્થે અધિપ્પેતા ભિક્ખુનીતિ.
696.Yā panāti yā yādisā…pe… bhikkhunīti…pe… ayaṃ imasmiṃ atthe adhippetā bhikkhunīti.
સમગ્ગો નામ સઙ્ઘો સમાનસંવાસકો સમાનસીમાયં ઠિતો.
Samaggo nāma saṅgho samānasaṃvāsako samānasīmāyaṃ ṭhito.
ઉક્ખિત્તા નામ આપત્તિયા અદસ્સને વા અપ્પટિકમ્મે વા અપ્પટિનિસ્સગ્ગે વા 7 ઉક્ખિત્તા.
Ukkhittā nāma āpattiyā adassane vā appaṭikamme vā appaṭinissagge vā 8 ukkhittā.
ધમ્મેન વિનયેનાતિ યેન ધમ્મેન યેન વિનયેન.
Dhammena vinayenāti yena dhammena yena vinayena.
સત્થુસાસનેનાતિ જિનસાસનેન બુદ્ધસાસનેન.
Satthusāsanenāti jinasāsanena buddhasāsanena.
અનપલોકેત્વા કારકસઙ્ઘન્તિ કમ્મકારકસઙ્ઘં અનાપુચ્છા.
Anapaloketvākārakasaṅghanti kammakārakasaṅghaṃ anāpucchā.
અનઞ્ઞાય ગણસ્સ છન્દન્તિ ગણસ્સ છન્દં અજાનિત્વા.
Anaññāya gaṇassa chandanti gaṇassa chandaṃ ajānitvā.
‘‘ઓસારેસ્સામી’’તિ ગણં વા પરિયેસતિ, સીમં વા સમ્મન્નતિ , આપત્તિ દુક્કટસ્સ. ઞત્તિયા દુક્કટં, દ્વીહિ કમ્મવાચાહિ થુલ્લચ્ચયા, કમ્મવાચાપરિયોસાને આપત્તિ સઙ્ઘાદિસેસસ્સ.
‘‘Osāressāmī’’ti gaṇaṃ vā pariyesati, sīmaṃ vā sammannati , āpatti dukkaṭassa. Ñattiyā dukkaṭaṃ, dvīhi kammavācāhi thullaccayā, kammavācāpariyosāne āpatti saṅghādisesassa.
અયમ્પીતિ પુરિમાયો ઉપાદાય વુચ્ચતિ.
Ayampīti purimāyo upādāya vuccati.
પઠમાપત્તિકન્તિ સહ વત્થુજ્ઝાચારા આપજ્જતિ અસમનુભાસનાય.
Paṭhamāpattikanti saha vatthujjhācārā āpajjati asamanubhāsanāya.
નિસ્સારણીયન્તિ સઙ્ઘમ્હા નિસ્સારીયતિ.
Nissāraṇīyanti saṅghamhā nissārīyati.
સઙ્ઘાદિસેસોતિ…પે॰… તેનપિ વુચ્ચતિ સઙ્ઘાદિસેસોતિ.
Saṅghādisesoti…pe… tenapi vuccati saṅghādisesoti.
૬૯૭. ધમ્મકમ્મે ધમ્મકમ્મસઞ્ઞા ઓસારેતિ, આપત્તિ સઙ્ઘાદિસેસસ્સ. ધમ્મકમ્મે વેમતિકા ઓસારેતિ આપત્તિ સઙ્ઘાદિસેસસ્સ. ધમ્મકમ્મે અધમ્મકમ્મસઞ્ઞા ઓસારેતિ, આપત્તિ સઙ્ઘાદિસેસસ્સ.
697. Dhammakamme dhammakammasaññā osāreti, āpatti saṅghādisesassa. Dhammakamme vematikā osāreti āpatti saṅghādisesassa. Dhammakamme adhammakammasaññā osāreti, āpatti saṅghādisesassa.
અધમ્મકમ્મે ધમ્મકમ્મસઞ્ઞા, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અધમ્મકમ્મે વેમતિકા, આપત્તિ દુક્કટસ્સ. અધમ્મકમ્મે અધમ્મકમ્મસઞ્ઞા, આપત્તિ દુક્કટસ્સ.
Adhammakamme dhammakammasaññā, āpatti dukkaṭassa. Adhammakamme vematikā, āpatti dukkaṭassa. Adhammakamme adhammakammasaññā, āpatti dukkaṭassa.
૬૯૮. અનાપત્તિ કમ્મકારકસઙ્ઘં અપલોકેત્વા ઓસારેતિ, ગણસ્સ છન્દં જાનિત્વા ઓસારેતિ, વત્તે વત્તન્તિં ઓસારેતિ, અસન્તે કમ્મકારકસઙ્ઘે ઓસારેતિ, ઉમ્મત્તિકાય, આદિકમ્મિકાયાતિ.
698. Anāpatti kammakārakasaṅghaṃ apaloketvā osāreti, gaṇassa chandaṃ jānitvā osāreti, vatte vattantiṃ osāreti, asante kammakārakasaṅghe osāreti, ummattikāya, ādikammikāyāti.
ચતુત્થસઙ્ઘાદિસેસસિક્ખાપદં નિટ્ઠિતં.
Catutthasaṅghādisesasikkhāpadaṃ niṭṭhitaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ભિક્ખુનીવિભઙ્ગ-અટ્ઠકથા • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / ૪. ચતુત્થસઙ્ઘાદિસેસસિક્ખાપદવણ્ણના • 4. Catutthasaṅghādisesasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ૪. ચતુત્થસઙ્ઘાદિસેસસિક્ખાપદવણ્ણના • 4. Catutthasaṅghādisesasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / ૪. ચતુત્થસઙ્ઘાદિસેસસિક્ખાપદવણ્ણના • 4. Catutthasaṅghādisesasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ૪. ચતુત્થસઙ્ઘાદિસેસસિક્ખાપદવણ્ણના • 4. Catutthasaṅghādisesasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૪. ચતુત્થસઙ્ઘાદિસેસસિક્ખાપદં • 4. Catutthasaṅghādisesasikkhāpadaṃ
