Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മജ്ഝിമനികായ (അട്ഠകഥാ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā)

    ൨. ഛബ്ബിസോധനസുത്തവണ്ണനാ

    2. Chabbisodhanasuttavaṇṇanā

    ൯൮. ഏവം മേ സുതന്തി ഛബ്ബിസോധനസുത്തം. തത്ഥ ഖീണാ ജാതീതിആദീസു ഏകേനാപി പദേന അഞ്ഞാ ബ്യാകതാവ ഹോതി, ദ്വീഹിപി. ഇധ പന ചതൂഹി പദേഹി അഞ്ഞബ്യാകരണം ആഗതം. ദിട്ഠേ ദിട്ഠവാദിതാതിആദീസു യായ ചേതനായ ദിട്ഠേ ദിട്ഠം മേതി വദതി, സാ ദിട്ഠേ ദിട്ഠവാദിതാ നാമ. സേസപദേസുപി ഏസേവ നയോ. അയമനുധമ്മോതി അയം സഭാവോ. അഭിനന്ദിതബ്ബന്തി ന കേവലം അഭിനന്ദിതബ്ബം, പരിനിബ്ബുതസ്സ പനസ്സ സബ്ബോപി ഖീണാസവസ്സ സക്കാരോ കാതബ്ബോ. ഉത്തരിം പഞ്ഹോതി സചേ പനസ്സ വേയ്യാകരണേന അസന്തുട്ഠാ ഹോഥ, ഉത്തരിമ്പി അയം പഞ്ഹോ പുച്ഛിതബ്ബോതി ദസ്സേതി. ഇതോ പരേസുപി തീസു വാരേസു അയമേവ നയോ.

    98.Evaṃme sutanti chabbisodhanasuttaṃ. Tattha khīṇā jātītiādīsu ekenāpi padena aññā byākatāva hoti, dvīhipi. Idha pana catūhi padehi aññabyākaraṇaṃ āgataṃ. Diṭṭhe diṭṭhavāditātiādīsu yāya cetanāya diṭṭhe diṭṭhaṃ meti vadati, sā diṭṭhe diṭṭhavāditā nāma. Sesapadesupi eseva nayo. Ayamanudhammoti ayaṃ sabhāvo. Abhinanditabbanti na kevalaṃ abhinanditabbaṃ, parinibbutassa panassa sabbopi khīṇāsavassa sakkāro kātabbo. Uttariṃ pañhoti sace panassa veyyākaraṇena asantuṭṭhā hotha, uttarimpi ayaṃ pañho pucchitabboti dasseti. Ito paresupi tīsu vāresu ayameva nayo.

    ൯൯. അബലന്തി ദുബ്ബലം. വിരാഗുനന്തി വിഗച്ഛനസഭാവം. അനസ്സാസികന്തി അസ്സാസവിരഹിതം. ഉപായൂപാദാനാതി തണ്ഹാദിട്ഠീനമേതം അധിവചനം. തണ്ഹാദിട്ഠിയോ ഹി തേഭൂമകധമ്മേ ഉപേന്തീതി ഉപായാ, ഉപാദിയന്തീതി ഉപാദാനാ. ചേതസോ അദിട്ഠാനാഭിനിവേസാനുസയാതിപി താസംയേവ നാമം. ചിത്തഞ്ഹി തണ്ഹാദിട്ഠീഹി സക്കായധമ്മേസു തിട്ഠതി അധിതിട്ഠതീതി തണ്ഹാദിട്ഠിയോ ചേതസോ അധിട്ഠാനാ, താഹി തം അഭിനിവിസതീതി അഭിനിവേസാ, താഹിയേവ തം അനുസേതീതി അനുസയാതി വുച്ചന്തി. ഖയാ വിരാഗാതിആദീസു ഖയേന വിരാഗേനാതി അത്ഥോ. സബ്ബാനി ചേതാനി അഞ്ഞമഞ്ഞവേവചനാനേവ.

    99.Abalanti dubbalaṃ. Virāgunanti vigacchanasabhāvaṃ. Anassāsikanti assāsavirahitaṃ. Upāyūpādānāti taṇhādiṭṭhīnametaṃ adhivacanaṃ. Taṇhādiṭṭhiyo hi tebhūmakadhamme upentīti upāyā, upādiyantīti upādānā. Cetaso adiṭṭhānābhinivesānusayātipi tāsaṃyeva nāmaṃ. Cittañhi taṇhādiṭṭhīhi sakkāyadhammesu tiṭṭhati adhitiṭṭhatīti taṇhādiṭṭhiyo cetaso adhiṭṭhānā, tāhi taṃ abhinivisatīti abhinivesā, tāhiyeva taṃ anusetīti anusayāti vuccanti. Khayāvirāgātiādīsu khayena virāgenāti attho. Sabbāni cetāni aññamaññavevacanāneva.

    ൧൦൦. പഥവീധാതൂതി പതിട്ഠാനധാതു. ആപോധാതൂതി ആബന്ധനധാതു. തേജോധാതൂതി പരിപാചനധാതു. വായോധാതൂതി വിത്ഥമ്ഭനധാതു. ആകാസധാതൂതി അസമ്ഫുട്ഠധാതു. വിഞ്ഞാണധാതൂതി വിജാനനധാതു. ന അനത്തതോ ഉപഗച്ഛിന്തി അഹം അത്താതി അത്തകോട്ഠാസേന ന ഉപഗമിം. ന ച പഥവീധാതുനിസ്സിതന്തി പഥവീധാതുനിസ്സിതാ സേസധാതുയോ ച ഉപാദാരൂപഞ്ച അരൂപക്ഖന്ധാ ച. തേപി ഹി നിസ്സിതവത്ഥുരൂപാനം പഥവീധാതുനിസ്സിതത്താ ഏകേന പരിയായേന പഥവീധാതുനിസ്സിതാവ. തസ്മാ ‘‘ന ച പഥവീധാതുനിസ്സിത’’ന്തി വദന്തോ സേസരൂപാരൂപധമ്മേപി അത്തതോ ന ഉപഗച്ഛിന്തി വദതി. ആകാസധാതുനിസ്സിതപദേ പന അവിനിബ്ഭോഗവസേന സബ്ബമ്പി ഭൂതുപാദാരൂപം ആകാസധാതുനിസ്സിതം നാമ , തഥാ തംനിസ്സിതരൂപവത്ഥുകാ അരൂപക്ഖന്ധാ. ഏവം ഇധാപി രൂപാരൂപം ഗഹിതമേവ ഹോതി. വിഞ്ഞാണധാതുനിസ്സിതപദേ പന സഹജാതാ തയോ ഖന്ധാ ചിത്തസമുട്ഠാനരൂപഞ്ച വിഞ്ഞാണധാതുനിസ്സിതന്തി രൂപാരൂപം ഗഹിതമേവ ഹോതി.

    100.Pathavīdhātūti patiṭṭhānadhātu. Āpodhātūti ābandhanadhātu. Tejodhātūti paripācanadhātu. Vāyodhātūti vitthambhanadhātu. Ākāsadhātūti asamphuṭṭhadhātu. Viññāṇadhātūti vijānanadhātu. Na anattato upagacchinti ahaṃ attāti attakoṭṭhāsena na upagamiṃ. Na ca pathavīdhātunissitanti pathavīdhātunissitā sesadhātuyo ca upādārūpañca arūpakkhandhā ca. Tepi hi nissitavatthurūpānaṃ pathavīdhātunissitattā ekena pariyāyena pathavīdhātunissitāva. Tasmā ‘‘na ca pathavīdhātunissita’’nti vadanto sesarūpārūpadhammepi attato na upagacchinti vadati. Ākāsadhātunissitapade pana avinibbhogavasena sabbampi bhūtupādārūpaṃ ākāsadhātunissitaṃ nāma , tathā taṃnissitarūpavatthukā arūpakkhandhā. Evaṃ idhāpi rūpārūpaṃ gahitameva hoti. Viññāṇadhātunissitapade pana sahajātā tayo khandhā cittasamuṭṭhānarūpañca viññāṇadhātunissitanti rūpārūpaṃ gahitameva hoti.

    ൧൦൧. രൂപേ ചക്ഖുവിഞ്ഞാണേ ചക്ഖുവിഞ്ഞാണവിഞ്ഞാതബ്ബേസു ധമ്മേസൂതി ഏത്ഥ യം അതീതേ ചക്ഖുദ്വാരസ്സ ആപാഥം ആഗന്ത്വാ നിരുദ്ധം, യഞ്ച അനാഗതേ ആപാഥം ആഗന്ത്വാ നിരുജ്ഝിസ്സതി, യമ്പി ഏതരഹി ആഗന്ത്വാ നിരുദ്ധം, തം സബ്ബം രൂപം നാമ. യം പന അതീതേപി ആപാഥം അനാഗന്ത്വാ നിരുദ്ധം, അനാഗതേപി അനാഗന്ത്വാ നിരുജ്ഝിസ്സതി, ഏതരഹിപി അനാഗന്ത്വാ നിരുദ്ധം, തം ചക്ഖുവിഞ്ഞാണവിഞ്ഞാതബ്ബധമ്മേസു സങ്ഗഹിതന്തി വുത്തേ തിപിടകചൂളാഭയത്ഥേരോ ആഹ – ‘‘ഇമസ്മിം ഠാനേ ദ്വിധാ കരോഥ, ഉപരി ഛന്ദോവാരേ കിന്തി കരിസ്സഥ, നയിദം ലബ്ഭതീ’’തി. തസ്മാ തീസു കാലേസു ആപാഥം ആഗതം വാ അനാഗതം വാ സബ്ബമ്പി തം രൂപമേവ, ചക്ഖുവിഞ്ഞാണസമ്പയുത്താ പന തയോ ഖന്ധാ ചക്ഖുവിഞ്ഞാണവിഞ്ഞാതബ്ബധമ്മാതി വേദിതബ്ബാ. അയഞ്ഹേത്ഥ അത്ഥോ ‘‘ചക്ഖുവിഞ്ഞാണേന സദ്ധിം വിഞ്ഞാതബ്ബേസു ധമ്മേസൂ’’തി. ഛന്ദോതി തണ്ഹാഛന്ദോ. രാഗോതി സ്വേവ രജ്ജനവസേന രാഗോ. നന്ദീതി സ്വേവ അഭിനന്ദനവസേന നന്ദീ. തണ്ഹാതി സ്വേവ തണ്ഹായനവസേന തണ്ഹാ. സേസദ്വാരേസുപി ഏസേവ നയോ.

    101.Rūpe cakkhuviññāṇe cakkhuviññāṇaviññātabbesu dhammesūti ettha yaṃ atīte cakkhudvārassa āpāthaṃ āgantvā niruddhaṃ, yañca anāgate āpāthaṃ āgantvā nirujjhissati, yampi etarahi āgantvā niruddhaṃ, taṃ sabbaṃ rūpaṃ nāma. Yaṃ pana atītepi āpāthaṃ anāgantvā niruddhaṃ, anāgatepi anāgantvā nirujjhissati, etarahipi anāgantvā niruddhaṃ, taṃ cakkhuviññāṇaviññātabbadhammesu saṅgahitanti vutte tipiṭakacūḷābhayatthero āha – ‘‘imasmiṃ ṭhāne dvidhā karotha, upari chandovāre kinti karissatha, nayidaṃ labbhatī’’ti. Tasmā tīsu kālesu āpāthaṃ āgataṃ vā anāgataṃ vā sabbampi taṃ rūpameva, cakkhuviññāṇasampayuttā pana tayo khandhā cakkhuviññāṇaviññātabbadhammāti veditabbā. Ayañhettha attho ‘‘cakkhuviññāṇena saddhiṃ viññātabbesu dhammesū’’ti. Chandoti taṇhāchando. Rāgoti sveva rajjanavasena rāgo. Nandīti sveva abhinandanavasena nandī. Taṇhāti sveva taṇhāyanavasena taṇhā. Sesadvāresupi eseva nayo.

    ൧൦൨. അഹങ്കാരമമങ്കാരമാനാനുസയാതി ഏത്ഥ അഹങ്കാരോ മാനോ, മമങ്കാരോ തണ്ഹാ, സ്വേവ മാനാനുസയോ. ആസവാനം ഖയഞാണായാതി ഇദം പുബ്ബേനിവാസം ദിബ്ബചക്ഖുഞ്ച അവത്വാ കസ്മാ വുത്തം? ഭിക്ഖൂ ലോകിയധമ്മം ന പുച്ഛന്തി, ലോകുത്തരമേവ പുച്ഛന്തി, തസ്മാ പുച്ഛിതപഞ്ഹംയേവ കഥേന്തോ ഏവമാഹ. ഏകവിസ്സജ്ജിതസുത്തം നാമേതം, ഛബ്ബിസോധനന്തിപിസ്സ നാമം. ഏത്ഥ ഹി ചത്താരോ വോഹാരാ പഞ്ച ഖന്ധാ ഛ ധാതുയോ ഛ അജ്ഝത്തികബാഹിരാനി ആയതനാനി അത്തനോ സവിഞ്ഞാണകകായോ പരേസം സവിഞ്ഞാണകകായോതി ഇമേ ഛ കോട്ഠാസാ വിസുദ്ധാ, തസ്മാ ‘‘ഛബ്ബിസോധനിയ’’ന്തി വുത്തം. പരസമുദ്ദവാസിത്ഥേരാ പന അത്തനോ ച പരസ്സ ച വിഞ്ഞാണകകായം ഏകമേവ കത്വാ ചതൂഹി ആഹാരേഹി സദ്ധിന്തി ഛ കോട്ഠാസേ വദന്തി.

    102.Ahaṅkāramamaṅkāramānānusayāti ettha ahaṅkāro māno, mamaṅkāro taṇhā, sveva mānānusayo. Āsavānaṃ khayañāṇāyāti idaṃ pubbenivāsaṃ dibbacakkhuñca avatvā kasmā vuttaṃ? Bhikkhū lokiyadhammaṃ na pucchanti, lokuttarameva pucchanti, tasmā pucchitapañhaṃyeva kathento evamāha. Ekavissajjitasuttaṃ nāmetaṃ, chabbisodhanantipissa nāmaṃ. Ettha hi cattāro vohārā pañca khandhā cha dhātuyo cha ajjhattikabāhirāni āyatanāni attano saviññāṇakakāyo paresaṃ saviññāṇakakāyoti ime cha koṭṭhāsā visuddhā, tasmā ‘‘chabbisodhaniya’’nti vuttaṃ. Parasamuddavāsittherā pana attano ca parassa ca viññāṇakakāyaṃ ekameva katvā catūhi āhārehi saddhinti cha koṭṭhāse vadanti.

    ഇമേ പന ഛ കോട്ഠാസാ ‘‘കിം തേ അധിഗതം, കിന്തി തേ അധിഗതം, കദാ തേ അധിഗതം, കത്ഥ തേ അധിഗതം, കതമേ തേ കിലേസാ പഹീനാ, കതമേസം ത്വം ധമ്മാനം ലാഭീ’’തി (പാരാ॰ ൧൯൮) ഏവം വിനയനിദ്ദേസപരിയായേന സോധേതബ്ബാ.

    Ime pana cha koṭṭhāsā ‘‘kiṃ te adhigataṃ, kinti te adhigataṃ, kadā te adhigataṃ, kattha te adhigataṃ, katame te kilesā pahīnā, katamesaṃ tvaṃ dhammānaṃ lābhī’’ti (pārā. 198) evaṃ vinayaniddesapariyāyena sodhetabbā.

    ഏത്ഥ ഹി കിം തേ അധിഗതന്തി അധിഗമപുച്ഛാ, ഝാനവിമോക്ഖാദീസു സോതാപത്തിമഗ്ഗാദീസു വാ കിം തയാ അധിഗതം. കിന്തി തേ അധിഗതന്തി ഉപായപുച്ഛാ. അയഞ്ഹി ഏത്ഥാധിപ്പായോ – കിം തയാ അനിച്ചലക്ഖണം ധുരം കത്വാ അധിഗതം, ദുക്ഖാനത്തലക്ഖണേസു അഞ്ഞതരം വാ, കിം വാ സമാധിവസേന അഭിനിവിസിത്വാ , ഉദാഹു വിപസ്സനാവസേന, തഥാ കിം രൂപേ അഭിനിവിസിത്വാ, ഉദാഹു അരൂപേ, കിം വാ അജ്ഝത്തം അഭിനിവിസിത്വാ, ഉദാഹു ബഹിദ്ധാതി. കദാ തേ അധിഗതന്തി കാലപുച്ഛാ, പുബ്ബണ്ഹമജ്ഝന്ഹികാദീസു കതരസ്മിം കാലേതി വുത്തം ഹോതി.

    Ettha hi kiṃ te adhigatanti adhigamapucchā, jhānavimokkhādīsu sotāpattimaggādīsu vā kiṃ tayā adhigataṃ. Kinti te adhigatanti upāyapucchā. Ayañhi etthādhippāyo – kiṃ tayā aniccalakkhaṇaṃ dhuraṃ katvā adhigataṃ, dukkhānattalakkhaṇesu aññataraṃ vā, kiṃ vā samādhivasena abhinivisitvā , udāhu vipassanāvasena, tathā kiṃ rūpe abhinivisitvā, udāhu arūpe, kiṃ vā ajjhattaṃ abhinivisitvā, udāhu bahiddhāti. Kadā te adhigatanti kālapucchā, pubbaṇhamajjhanhikādīsu katarasmiṃ kāleti vuttaṃ hoti.

    കത്ഥ തേ അധിഗതന്തി ഓകാസപുച്ഛാ, കിസ്മിം ഓകാസേ, കിം രത്തിട്ഠാനേ ദിവാട്ഠാനേ രുക്ഖമൂലേ മണ്ഡപേ കതരസ്മിം വാ വിഹാരേതി വുത്തം ഹോതി. കതമേ തേ കിലേസാ പഹീനാതി പഹീനകിലേസേ പുച്ഛതി, കതരമഗ്ഗവജ്ഝാ തവ കിലേസാ പഹീനാതി വുത്തം ഹോതി.

    Kattha te adhigatanti okāsapucchā, kismiṃ okāse, kiṃ rattiṭṭhāne divāṭṭhāne rukkhamūle maṇḍape katarasmiṃ vā vihāreti vuttaṃ hoti. Katame te kilesā pahīnāti pahīnakilese pucchati, kataramaggavajjhā tava kilesā pahīnāti vuttaṃ hoti.

    കതമേസം ത്വം ധമ്മാനം ലാഭീതി പടിലദ്ധധമ്മപുച്ഛാ, പഠമമഗ്ഗാദീസു കതമേസം ത്വം ധമ്മാനം ലാഭീതി വുത്തം ഹോതി.

    Katamesaṃ tvaṃ dhammānaṃ lābhīti paṭiladdhadhammapucchā, paṭhamamaggādīsu katamesaṃ tvaṃ dhammānaṃ lābhīti vuttaṃ hoti.

    തസ്മാ ഇദാനി ചേപി കോചി ഭിക്ഖു ഉത്തരിമനുസ്സധമ്മാധിഗമം ബ്യാകരേയ്യ, ന സോ ഏത്താവതാവ സക്കാതബ്ബോ. ഇമേസു പന ഛസു ഠാനേസു സോധനത്ഥം വത്തബ്ബോ ‘‘കിം തേ അധിഗതം, കിം ഝാനം ഉദാഹു വിമോക്ഖാദീസു അഞ്ഞതര’’ന്തി? യോ ഹി യേന അധിഗതോ ധമ്മോ, സോ തസ്സ പാകടോ ഹോതി. സചേ ‘‘ഇദം നാമ മേ അധിഗത’’ന്തി വദതി, തതോ ‘‘കിന്തി തേ അധിഗത’’ന്തി പുച്ഛിതബ്ബോ. അനിച്ചലക്ഖണാദീസു കിം ധുരം കത്വാ, അട്ഠതിംസായ വാ ആരമ്മണേസു രൂപാരൂപഅജ്ഝത്തബഹിദ്ധാദിഭേദേസു വാ ധമ്മേസു കേന മുഖേന അഭിനിവിസിത്വാതി? യോ ഹി യസ്സാഭിനിവേസോ, സോ തസ്സ പാകടോ ഹോതി.

    Tasmā idāni cepi koci bhikkhu uttarimanussadhammādhigamaṃ byākareyya, na so ettāvatāva sakkātabbo. Imesu pana chasu ṭhānesu sodhanatthaṃ vattabbo ‘‘kiṃ te adhigataṃ, kiṃ jhānaṃ udāhu vimokkhādīsu aññatara’’nti? Yo hi yena adhigato dhammo, so tassa pākaṭo hoti. Sace ‘‘idaṃ nāma me adhigata’’nti vadati, tato ‘‘kinti te adhigata’’nti pucchitabbo. Aniccalakkhaṇādīsu kiṃ dhuraṃ katvā, aṭṭhatiṃsāya vā ārammaṇesu rūpārūpaajjhattabahiddhādibhedesu vā dhammesu kena mukhena abhinivisitvāti? Yo hi yassābhiniveso, so tassa pākaṭo hoti.

    സചേ പന ‘‘അയം നാമ മേ അഭിനിവേസോ, ഏവം മയാ അധിഗത’’ന്തി വദതി, തതോ ‘‘കദാ തേ അധിഗത’’ന്തി പുച്ഛിതബ്ബോ, ‘‘കിം പുബ്ബണ്ഹേ, ഉദാഹു മജ്ഝന്ഹികാദീസു അഞ്ഞതരസ്മിം കാലേ’’തി ? സബ്ബേസഞ്ഹി അത്തനാ അധിഗതകാലോ പാകടോ ഹോതി. സചേ ‘‘അമുകസ്മിം നാമ മേ കാലേ അധിഗത’’ന്തി വദതി, തതോ ‘‘കത്ഥ തേ അധിഗത’’ന്തി പുച്ഛിതബ്ബോ, ‘‘കിം ദിവാട്ഠാനേ, ഉദാഹു രത്തിട്ഠാനാദീസു അഞ്ഞതരസ്മിം ഓകാസേ’’തി? സബ്ബേസഞ്ഹി അത്തനാ അധിഗതോകാസോ പാകടോ ഹോതി. സചേ ‘‘അമുകസ്മിം നാമ മേ ഓകാസേ അധിഗത’’ന്തി വദതി, തതോ ‘‘കതമേ തേ കിലേസാ പഹീനാ’’തി പുച്ഛിതബ്ബോ, ‘‘കിം പഠമമഗ്ഗവജ്ഝാ, ഉദാഹു ദുതിയാദിമഗ്ഗവജ്ഝാ’’തി? സബ്ബേസഞ്ഹി അത്തനാ അധിഗതമഗ്ഗേന പഹീനകിലേസാ പാകടാ ഹോന്തി.

    Sace pana ‘‘ayaṃ nāma me abhiniveso, evaṃ mayā adhigata’’nti vadati, tato ‘‘kadā te adhigata’’nti pucchitabbo, ‘‘kiṃ pubbaṇhe, udāhu majjhanhikādīsu aññatarasmiṃ kāle’’ti ? Sabbesañhi attanā adhigatakālo pākaṭo hoti. Sace ‘‘amukasmiṃ nāma me kāle adhigata’’nti vadati, tato ‘‘kattha te adhigata’’nti pucchitabbo, ‘‘kiṃ divāṭṭhāne, udāhu rattiṭṭhānādīsu aññatarasmiṃ okāse’’ti? Sabbesañhi attanā adhigatokāso pākaṭo hoti. Sace ‘‘amukasmiṃ nāma me okāse adhigata’’nti vadati, tato ‘‘katame te kilesā pahīnā’’ti pucchitabbo, ‘‘kiṃ paṭhamamaggavajjhā, udāhu dutiyādimaggavajjhā’’ti? Sabbesañhi attanā adhigatamaggena pahīnakilesā pākaṭā honti.

    സചേ ‘‘ഇമേ നാമ മേ കിലേസാ പഹീനാ’’തി വദതി, തതോ ‘‘കതമേസം ത്വം ധമ്മാനം ലാഭീ’’തി പുച്ഛിതബ്ബോ, ‘‘കിം സോതാപത്തിമഗ്ഗസ്സ, ഉദാഹു സകദാഗാമിമഗ്ഗാദീസു അഞ്ഞതരസ്സാ’’തി? സബ്ബേസഞ്ഹി അത്തനാ അധിഗതധമ്മോ പാകടോ ഹോതി. സചേ ‘‘ഇമേസം നാമാഹം ധമ്മാനം ലാഭീ’’തി വദതി, ഏത്താവതാപിസ്സ വചനം ന സദ്ധാതബ്ബം. ബഹുസ്സുതാ ഹി ഉഗ്ഗഹപരിപുച്ഛാകുസലാ ഭിക്ഖൂ ഇമാനി ഛ ഠാനാനി സോധേതും സക്കോന്തി. ഇമസ്സ ഭിക്ഖുനോ ആഗമനപടിപദാ സോധേതബ്ബാ, യദി ആഗമനപടിപദാ ന സുജ്ഝതി, ‘‘ഇമായ പടിപദായ ലോകുത്തരധമ്മാ നാമ ന ലബ്ഭന്തീ’’തി അപനേതബ്ബോ.

    Sace ‘‘ime nāma me kilesā pahīnā’’ti vadati, tato ‘‘katamesaṃ tvaṃ dhammānaṃ lābhī’’ti pucchitabbo, ‘‘kiṃ sotāpattimaggassa, udāhu sakadāgāmimaggādīsu aññatarassā’’ti? Sabbesañhi attanā adhigatadhammo pākaṭo hoti. Sace ‘‘imesaṃ nāmāhaṃ dhammānaṃ lābhī’’ti vadati, ettāvatāpissa vacanaṃ na saddhātabbaṃ. Bahussutā hi uggahaparipucchākusalā bhikkhū imāni cha ṭhānāni sodhetuṃ sakkonti. Imassa bhikkhuno āgamanapaṭipadā sodhetabbā, yadi āgamanapaṭipadā na sujjhati, ‘‘imāya paṭipadāya lokuttaradhammā nāma na labbhantī’’ti apanetabbo.

    യദി പനസ്സ ആഗമനപടിപദാ സുജ്ഝതി, ‘‘ദീഘരത്തം തീസു സിക്ഖാസു അപ്പമത്തോ ജാഗരിയമനുയുത്തോ ചതൂസു പച്ചയേസു അലഗ്ഗോ ആകാസേ പാണിസമേന ചേതസാ വിഹരതീ’’തി പഞ്ഞായതി, തസ്സ ഭിക്ഖുനോ ബ്യാകരണം പടിപദായ സദ്ധിം സംസന്ദതി സമേതി. ‘‘സേയ്യഥാപി നാമ ഗങ്ഗോദകം യമുനോദകേന സദ്ധിം സംസന്ദതി സമേതി, ഏവമേവ സുപഞ്ഞത്താ തേന ഭഗവതാ സാവകാനം നിബ്ബാനഗാമിനീ പടിപദാ സംസന്ദതി സമേതി നിബ്ബാനഞ്ച പടിപദാ ചാ’’തി (ദീ॰ നി॰ ൨.൨൯൬) വുത്തസദിസം ഹോതി.

    Yadi panassa āgamanapaṭipadā sujjhati, ‘‘dīgharattaṃ tīsu sikkhāsu appamatto jāgariyamanuyutto catūsu paccayesu alaggo ākāse pāṇisamena cetasā viharatī’’ti paññāyati, tassa bhikkhuno byākaraṇaṃ paṭipadāya saddhiṃ saṃsandati sameti. ‘‘Seyyathāpi nāma gaṅgodakaṃ yamunodakena saddhiṃ saṃsandati sameti, evameva supaññattā tena bhagavatā sāvakānaṃ nibbānagāminī paṭipadā saṃsandati sameti nibbānañca paṭipadā cā’’ti (dī. ni. 2.296) vuttasadisaṃ hoti.

    അപിച ഖോ ഏത്തകേനാപി സക്കാരോ ന കാതബ്ബോ. കസ്മാ? ഏകച്ചസ്സ ഹി പുഥുജ്ജനസ്സാപി സതോ ഖീണാസവപടിപത്തിസദിസാ പടിപദാ ഹോതി. തസ്മാ സോ ഭിക്ഖു തേഹി തേഹി ഉപായേഹി ഉത്താസേതബ്ബോ. ഖീണാസവസ്സ നാമ അസനിയാപി മത്ഥകേ പതമാനായ ഭയം വാ ഛമ്ഭിതത്തം വാ ലോമഹംസോ വാ ന ഹോതി, പുഥുജ്ജനസ്സ അപ്പമത്തകേനാപി ഹോതി.

    Apica kho ettakenāpi sakkāro na kātabbo. Kasmā? Ekaccassa hi puthujjanassāpi sato khīṇāsavapaṭipattisadisā paṭipadā hoti. Tasmā so bhikkhu tehi tehi upāyehi uttāsetabbo. Khīṇāsavassa nāma asaniyāpi matthake patamānāya bhayaṃ vā chambhitattaṃ vā lomahaṃso vā na hoti, puthujjanassa appamattakenāpi hoti.

    തത്രിമാനി വത്ഥൂനി – ദീഘഭാണകഅഭയത്ഥേരോ കിര ഏകം പിണ്ഡപാതികം പരിഗ്ഗഹേതും അസക്കോന്തോ ദഹരസ്സ സഞ്ഞം അദാസി. സോ തം ന്ഹായമാനം കല്യാണീനദീമുഖദ്വാരേ നിമുജ്ജിത്വാ പാദേ അഗ്ഗഹേസി. പിണ്ഡപാതികോ കുമ്ഭീലോതി സഞ്ഞായ മഹാസദ്ദമകാസി, തദാ നം പുഥുജ്ജനോതി സഞ്ജാനിംസു. ചന്ദമുഖതിസ്സരാജകാലേ പന മഹാവിഹാരേ സങ്ഘത്ഥേരോ ഖീണാസവോ ദുബ്ബലചക്ഖുകോ വിഹാരേയേവ അച്ഛി. രാജാ ഥേരം പരിഗ്ഗണ്ഹിസ്സാമീതി ഭിക്ഖൂസു ഭിക്ഖാചാരം ഗതേസു അപ്പസദ്ദോ ഉപസങ്കമിത്വാ സപ്പോ വിയ പാദേ അഗ്ഗഹേസി. ഥേരോ സിലാഥമ്ഭോ വിയ നിച്ചലോ ഹുത്വാ കോ ഏത്ഥാതി ആഹ ? അഹം, ഭന്തേ, തിസ്സോതി. സുഗന്ധം വായസി നോ തിസ്സാതി? ഏവം ഖീണാസവസ്സ ഭയം നാമ നത്ഥീതി.

    Tatrimāni vatthūni – dīghabhāṇakaabhayatthero kira ekaṃ piṇḍapātikaṃ pariggahetuṃ asakkonto daharassa saññaṃ adāsi. So taṃ nhāyamānaṃ kalyāṇīnadīmukhadvāre nimujjitvā pāde aggahesi. Piṇḍapātiko kumbhīloti saññāya mahāsaddamakāsi, tadā naṃ puthujjanoti sañjāniṃsu. Candamukhatissarājakāle pana mahāvihāre saṅghatthero khīṇāsavo dubbalacakkhuko vihāreyeva acchi. Rājā theraṃ pariggaṇhissāmīti bhikkhūsu bhikkhācāraṃ gatesu appasaddo upasaṅkamitvā sappo viya pāde aggahesi. Thero silāthambho viya niccalo hutvā ko etthāti āha ? Ahaṃ, bhante, tissoti. Sugandhaṃ vāyasi no tissāti? Evaṃ khīṇāsavassa bhayaṃ nāma natthīti.

    ഏകച്ചോ പന പുഥുജ്ജനോപി അതിസൂരോ ഹോതി നിബ്ഭയോ. സോ രഞ്ജനീയേന ആരമ്മണേന പരിഗ്ഗണ്ഹിതബ്ബോ. വസഭരാജാപി ഹി ഏകം ഥേരം പരിഗ്ഗണ്ഹമാനോ ഘരേ നിസീദാപേത്വാ തസ്സ സന്തികേ ബദരസാളവം മദ്ദമാനോ നിസീദി. മഹാഥേരസ്സ ഖേളോ ചലി, തതോ ഥേരസ്സ പുഥുജ്ജനഭാവോ ആവിഭൂതോ. ഖീണാസവസ്സ ഹി രസതണ്ഹാ നാമ സുപ്പഹീനാ, ദിബ്ബേസുപി രസേസു നികന്തി നാമ ന ഹോതി. തസ്മാ ഇമേഹി ഉപായേഹി പരിഗ്ഗഹേത്വാ സചസ്സ ഭയം വാ ഛമ്ഭിതത്തം വാ ലോമഹംസോ വാ രസതണ്ഹാ വാ ഉപ്പജ്ജതി, ന ത്വം അരഹാതി അപനേതബ്ബോ. സചേ പന അഭീരൂ അച്ഛമ്ഭീ അനുത്രാസീ ഹുത്വാ സീഹോ വിയ നിസീദതി, ദിബ്ബാരമ്മണേപി നികന്തിം ന ജനേതി. അയം ഭിക്ഖു സമ്പന്നവേയ്യാകരണോ സമന്താ രാജരാജമഹാമത്താദീഹി പേസിതം സക്കാരം അരഹതീതി.

    Ekacco pana puthujjanopi atisūro hoti nibbhayo. So rañjanīyena ārammaṇena pariggaṇhitabbo. Vasabharājāpi hi ekaṃ theraṃ pariggaṇhamāno ghare nisīdāpetvā tassa santike badarasāḷavaṃ maddamāno nisīdi. Mahātherassa kheḷo cali, tato therassa puthujjanabhāvo āvibhūto. Khīṇāsavassa hi rasataṇhā nāma suppahīnā, dibbesupi rasesu nikanti nāma na hoti. Tasmā imehi upāyehi pariggahetvā sacassa bhayaṃ vā chambhitattaṃ vā lomahaṃso vā rasataṇhā vā uppajjati, na tvaṃ arahāti apanetabbo. Sace pana abhīrū acchambhī anutrāsī hutvā sīho viya nisīdati, dibbārammaṇepi nikantiṃ na janeti. Ayaṃ bhikkhu sampannaveyyākaraṇo samantā rājarājamahāmattādīhi pesitaṃ sakkāraṃ arahatīti.

    പപഞ്ചസൂദനിയാ മജ്ഝിമനികായട്ഠകഥായ

    Papañcasūdaniyā majjhimanikāyaṭṭhakathāya

    ഛബ്ബിസോധനസുത്തവണ്ണനാ നിട്ഠിതാ.

    Chabbisodhanasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    തിപിടക (മൂല) • Tipiṭaka (Mūla) / സുത്തപിടക • Suttapiṭaka / മജ്ഝിമനികായ • Majjhimanikāya / ൨. ഛബ്ബിസോധനസുത്തം • 2. Chabbisodhanasuttaṃ

    ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / മജ്ഝിമനികായ (ടീകാ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ൨. ഛബ്ബിസോധനസുത്തവണ്ണനാ • 2. Chabbisodhanasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact