Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya |
૭. છળઙ્ગદાનસુત્તં
7. Chaḷaṅgadānasuttaṃ
૩૭. એકં સમયં ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. તેન ખો પન સમયેન વેળુકણ્ડકી 1 નન્દમાતા ઉપાસિકા સારિપુત્તમોગ્ગલ્લાનપ્પમુખે ભિક્ખુસઙ્ઘે છળઙ્ગસમન્નાગતં દક્ખિણં પતિટ્ઠાપેતિ. અદ્દસા ખો ભગવા દિબ્બેન ચક્ખુના વિસુદ્ધેન અતિક્કન્તમાનુસકેન વેળુકણ્ડકિં નન્દમાતરં ઉપાસિકં સારિપુત્તમોગ્ગલ્લાનપ્પમુખે ભિક્ખુસઙ્ઘે છળઙ્ગસમન્નાગતં દક્ખિણં પતિટ્ઠાપેન્તિં. દિસ્વા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘એસા, ભિક્ખવે, વેળુકણ્ડકી નન્દમાતા ઉપાસિકા સારિપુત્તમોગ્ગલ્લાનપ્પમુખે ભિક્ખુસઙ્ઘે છળઙ્ગસમન્નાગતં દક્ખિણં પતિટ્ઠાપેતિ’’.
37. Ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Tena kho pana samayena veḷukaṇḍakī 2 nandamātā upāsikā sāriputtamoggallānappamukhe bhikkhusaṅghe chaḷaṅgasamannāgataṃ dakkhiṇaṃ patiṭṭhāpeti. Addasā kho bhagavā dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena veḷukaṇḍakiṃ nandamātaraṃ upāsikaṃ sāriputtamoggallānappamukhe bhikkhusaṅghe chaḷaṅgasamannāgataṃ dakkhiṇaṃ patiṭṭhāpentiṃ. Disvā bhikkhū āmantesi – ‘‘esā, bhikkhave, veḷukaṇḍakī nandamātā upāsikā sāriputtamoggallānappamukhe bhikkhusaṅghe chaḷaṅgasamannāgataṃ dakkhiṇaṃ patiṭṭhāpeti’’.
‘‘કથઞ્ચ, ભિક્ખવે, છળઙ્ગસમન્નાગતા દક્ખિણા હોતિ? ઇધ, ભિક્ખવે , દાયકસ્સ તીણઙ્ગાનિ હોન્તિ, પટિગ્ગાહકાનં તીણઙ્ગાનિ. કતમાનિ દાયકસ્સ તીણઙ્ગાનિ? ઇધ, ભિક્ખવે, દાયકો પુબ્બેવ દાના સુમનો હોતિ, દદં ચિત્તં પસાદેતિ, દત્વા અત્તમનો હોતિ. ઇમાનિ દાયકસ્સ તીણઙ્ગાનિ.
‘‘Kathañca, bhikkhave, chaḷaṅgasamannāgatā dakkhiṇā hoti? Idha, bhikkhave , dāyakassa tīṇaṅgāni honti, paṭiggāhakānaṃ tīṇaṅgāni. Katamāni dāyakassa tīṇaṅgāni? Idha, bhikkhave, dāyako pubbeva dānā sumano hoti, dadaṃ cittaṃ pasādeti, datvā attamano hoti. Imāni dāyakassa tīṇaṅgāni.
‘‘કતમાનિ પટિગ્ગાહકાનં તીણઙ્ગાનિ? ઇધ, ભિક્ખવે, પટિગ્ગાહકા વીતરાગા વા હોન્તિ રાગવિનયાય વા પટિપન્ના, વીતદોસા વા હોન્તિ દોસવિનયાય વા પટિપન્ના, વીતમોહા વા હોન્તિ મોહવિનયાય વા પટિપન્ના. ઇમાનિ પટિગ્ગાહકાનં તીણઙ્ગાનિ. ઇતિ દાયકસ્સ તીણઙ્ગાનિ, પટિગ્ગાહકાનં તીણઙ્ગાનિ. એવં ખો, ભિક્ખવે, છળઙ્ગસમન્નાગતા દક્ખિણા હોતિ.
‘‘Katamāni paṭiggāhakānaṃ tīṇaṅgāni? Idha, bhikkhave, paṭiggāhakā vītarāgā vā honti rāgavinayāya vā paṭipannā, vītadosā vā honti dosavinayāya vā paṭipannā, vītamohā vā honti mohavinayāya vā paṭipannā. Imāni paṭiggāhakānaṃ tīṇaṅgāni. Iti dāyakassa tīṇaṅgāni, paṭiggāhakānaṃ tīṇaṅgāni. Evaṃ kho, bhikkhave, chaḷaṅgasamannāgatā dakkhiṇā hoti.
‘‘એવં છળઙ્ગસમન્નાગતાય, ભિક્ખવે, દક્ખિણાય ન સુકરં પુઞ્ઞસ્સ પમાણં ગહેતું – ‘એત્તકો પુઞ્ઞાભિસન્દો કુસલાભિસન્દો સુખસ્સાહારો સોવગ્ગિકો સુખવિપાકો સગ્ગસંવત્તનિકો ઇટ્ઠાય કન્તાય મનાપાય હિતાય સુખાય સંવત્તતી’તિ. અથ ખો અસઙ્ખ્યેય્યો 3 અપ્પમેય્યો મહાપુઞ્ઞક્ખન્ધોત્વેવ સઙ્ખં ગચ્છતિ.
‘‘Evaṃ chaḷaṅgasamannāgatāya, bhikkhave, dakkhiṇāya na sukaraṃ puññassa pamāṇaṃ gahetuṃ – ‘ettako puññābhisando kusalābhisando sukhassāhāro sovaggiko sukhavipāko saggasaṃvattaniko iṭṭhāya kantāya manāpāya hitāya sukhāya saṃvattatī’ti. Atha kho asaṅkhyeyyo 4 appameyyo mahāpuññakkhandhotveva saṅkhaṃ gacchati.
‘‘સેય્યથાપિ, ભિક્ખવે, મહાસમુદ્દે ન સુકરં ઉદકસ્સ પમાણં ગહેતું – ‘એત્તકાનિ ઉદકાળ્હકાનીતિ વા એત્તકાનિ ઉદકાળ્હકસતાનીતિ વા એત્તકાનિ ઉદકાળ્હકસહસ્સાનીતિ વા એત્તકાનિ ઉદકાળ્હકસતસહસ્સાની’તિ વા. અથ ખો અસઙ્ખ્યેય્યો અપ્પમેય્યો મહાઉદકક્ખન્ધોત્વેવ સઙ્ખં ગચ્છતિ. એવમેવં ખો, ભિક્ખવે, એવં છળઙ્ગસમન્નાગતાય દક્ખિણાય ન સુકરં પુઞ્ઞસ્સ પમાણં ગહેતું – ‘એત્તકો પુઞ્ઞાભિસન્દો કુસલાભિસન્દો સુખસ્સાહારો સોવગ્ગિકો સુખવિપાકો સગ્ગસંવત્તનિકો ઇટ્ઠાય કન્તાય મનાપાય હિતાય સુખાય સંવત્તતી’તિ. અથ ખો અસઙ્ખ્યેય્યો અપ્પમેય્યો મહાપુઞ્ઞક્ખન્ધોત્વેવ સઙ્ખં ગચ્છતી’’તિ.
‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, mahāsamudde na sukaraṃ udakassa pamāṇaṃ gahetuṃ – ‘ettakāni udakāḷhakānīti vā ettakāni udakāḷhakasatānīti vā ettakāni udakāḷhakasahassānīti vā ettakāni udakāḷhakasatasahassānī’ti vā. Atha kho asaṅkhyeyyo appameyyo mahāudakakkhandhotveva saṅkhaṃ gacchati. Evamevaṃ kho, bhikkhave, evaṃ chaḷaṅgasamannāgatāya dakkhiṇāya na sukaraṃ puññassa pamāṇaṃ gahetuṃ – ‘ettako puññābhisando kusalābhisando sukhassāhāro sovaggiko sukhavipāko saggasaṃvattaniko iṭṭhāya kantāya manāpāya hitāya sukhāya saṃvattatī’ti. Atha kho asaṅkhyeyyo appameyyo mahāpuññakkhandhotveva saṅkhaṃ gacchatī’’ti.
ખેત્તં યઞ્ઞસ્સ સમ્પન્નં, સઞ્ઞતા બ્રહ્મચારયો 11.
Khettaṃ yaññassa sampannaṃ, saññatā brahmacārayo 12.
‘‘સયં આચમયિત્વાન, દત્વા સકેહિ પાણિભિ;
‘‘Sayaṃ ācamayitvāna, datvā sakehi pāṇibhi;
અત્તનો પરતો ચેસો, યઞ્ઞો હોતિ મહપ્ફલો.
Attano parato ceso, yañño hoti mahapphalo.
અબ્યાપજ્જં સુખં લોકં, પણ્ડિતો ઉપપજ્જતી’’તિ. સત્તમં;
Abyāpajjaṃ sukhaṃ lokaṃ, paṇḍito upapajjatī’’ti. sattamaṃ;
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૭. દાનસુત્તવણ્ણના • 7. Dānasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૭. છળઙ્ગદાનસુત્તવણ્ણના • 7. Chaḷaṅgadānasuttavaṇṇanā