| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ • Saṃyuttanikāya |
೪. ಛನ್ನಸುತ್ತಂ
4. Channasuttaṃ
೮೭. ಏಕಂ ಸಮಯಂ ಭಗವಾ ರಾಜಗಹೇ ವಿಹರತಿ ವೇಳುವನೇ ಕಲನ್ದಕನಿವಾಪೇ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಚ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಚ ಮಹಾಚುನ್ದೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಚ ಛನ್ನೋ ಗಿಜ್ಝಕೂಟೇ ಪಬ್ಬತೇ ವಿಹರನ್ತಿ। ತೇನ ಖೋ ಪನ ಸಮಯೇನ ಯೇನ ಆಯಸ್ಮಾ ಛನ್ನೋ ಆಬಾಧಿಕೋ ಹೋತಿ ದುಕ್ಖಿತೋ ಬಾಳ್ಹಗಿಲಾನೋ । ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಸಾಯನ್ಹಸಮಯಂ ಪಟಿಸಲ್ಲಾನಾ ವುಟ್ಠಿತೋ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಚುನ್ದೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಮಹಾಚುನ್ದಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಆಯಾಮಾವುಸೋ ಚುನ್ದ, ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಛನ್ನೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಸ್ಸಾಮ ಗಿಲಾನಪುಚ್ಛಕಾ’’ತಿ। ‘‘ಏವಮಾವುಸೋ’’ತಿ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಚುನ್ದೋ ಆಯಸ್ಮತೋ ಸಾರಿಪುತ್ತಸ್ಸ ಪಚ್ಚಸ್ಸೋಸಿ।
87. Ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena āyasmā ca sāriputto āyasmā ca mahācundo āyasmā ca channo gijjhakūṭe pabbate viharanti. Tena kho pana samayena yena āyasmā channo ābādhiko hoti dukkhito bāḷhagilāno . Atha kho āyasmā sāriputto sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yenāyasmā mahācundo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantaṃ mahācundaṃ etadavoca – ‘‘āyāmāvuso cunda, yenāyasmā channo tenupasaṅkamissāma gilānapucchakā’’ti. ‘‘Evamāvuso’’ti kho āyasmā mahācundo āyasmato sāriputtassa paccassosi.
ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಚ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಚ ಮಹಾಚುನ್ದೋ ಯೇನಾಯಸ್ಮಾ ಛನ್ನೋ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿಂಸು; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಪಞ್ಞತ್ತೇ ಆಸನೇ ನಿಸೀದಿಂಸು। ನಿಸಜ್ಜ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಛನ್ನಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಕಚ್ಚಿ ತೇ, ಆವುಸೋ ಛನ್ನ, ಖಮನೀಯಂ, ಕಚ್ಚಿ ಯಾಪನೀಯಂ, ಕಚ್ಚಿ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ ಪಟಿಕ್ಕಮನ್ತಿ ನೋ ಅಭಿಕ್ಕಮನ್ತಿ, ಪಟಿಕ್ಕಮೋಸಾನಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ ನೋ ಅಭಿಕ್ಕಮೋ’’ತಿ?
Atha kho āyasmā ca sāriputto āyasmā ca mahācundo yenāyasmā channo tenupasaṅkamiṃsu; upasaṅkamitvā paññatte āsane nisīdiṃsu. Nisajja kho āyasmā sāriputto āyasmantaṃ channaṃ etadavoca – ‘‘kacci te, āvuso channa, khamanīyaṃ, kacci yāpanīyaṃ, kacci dukkhā vedanā paṭikkamanti no abhikkamanti, paṭikkamosānaṃ paññāyati no abhikkamo’’ti?
‘‘ನ ಮೇ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಖಮನೀಯಂ ನ ಯಾಪನೀಯಂ, ಬಾಳ್ಹಾ ಮೇ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ ಅಭಿಕ್ಕಮನ್ತಿ ನೋ ಪಟಿಕ್ಕಮನ್ತಿ, ಅಭಿಕ್ಕಮೋಸಾನಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ ನೋ ಪಟಿಕ್ಕಮೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಆವುಸೋ, ಬಲವಾ ಪುರಿಸೋ ತಿಣ್ಹೇನ ಸಿಖರೇನ 1 ಮುದ್ಧನಿ 2 ಅಭಿಮತ್ಥೇಯ್ಯ 3; ಏವಮೇವ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅಧಿಮತ್ತಾ ವಾತಾ ಮುದ್ಧನಿ 4 ಊಹನನ್ತಿ 5। ನ ಮೇ, ಆವುಸೋ, ಖಮನೀಯಂ, ನ ಯಾಪನೀಯಂ…ಪೇ॰… ನೋ ಪಟಿಕ್ಕಮೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ , ಆವುಸೋ, ಬಲವಾ ಪುರಿಸೋ ದಳ್ಹೇನ ವರತ್ತಕ್ಖಣ್ಡೇನ ಸೀಸೇ ಸೀಸವೇಠಂ ದದೇಯ್ಯ; ಏವಮೇವ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅಧಿಮತ್ತಾ ಸೀಸೇ ಸೀಸವೇದನಾ। ನ ಮೇ, ಆವುಸೋ, ಖಮನೀಯಂ , ನ ಯಾಪನೀಯಂ…ಪೇ॰… ನೋ ಪಟಿಕ್ಕಮೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಆವುಸೋ, ದಕ್ಖೋ ಗೋಘಾತಕೋ ವಾ ಗೋಘಾತಕನ್ತೇವಾಸೀ ವಾ ತಿಣ್ಹೇನ ಗೋವಿಕನ್ತನೇನ ಕುಚ್ಛಿಂ ಪರಿಕನ್ತೇಯ್ಯ; ಏವಮೇವ ಖೋ ಅಧಿಮತ್ತಾ ವಾತಾ ಕುಚ್ಛಿಂ ಪರಿಕನ್ತನ್ತಿ। ನ ಮೇ, ಆವುಸೋ, ಖಮನೀಯಂ, ನ ಯಾಪನೀಯಂ…ಪೇ॰… ನೋ ಪಟಿಕ್ಕಮೋ। ಸೇಯ್ಯಥಾಪಿ, ಆವುಸೋ, ದ್ವೇ ಬಲವನ್ತೋ ಪುರಿಸಾ ದುಬ್ಬಲತರಂ ಪುರಿಸಂ ನಾನಾಬಾಹಾಸು ಗಹೇತ್ವಾ ಅಙ್ಗಾರಕಾಸುಯಾ ಸನ್ತಾಪೇಯ್ಯುಂ ಸಮ್ಪರಿತಾಪೇಯ್ಯುಂ; ಏವಮೇವ ಖೋ, ಆವುಸೋ, ಅಧಿಮತ್ತೋ ಕಾಯಸ್ಮಿಂ ಡಾಹೋ। ನ ಮೇ, ಆವುಸೋ, ಖಮನೀಯಂ, ನ ಯಾಪನೀಯಂ, ಬಾಳ್ಹಾ ಮೇ ದುಕ್ಖಾ ವೇದನಾ ಅಭಿಕ್ಕಮನ್ತಿ ನೋ ಪಟಿಕ್ಕಮನ್ತಿ, ಅಭಿಕ್ಕಮೋಸಾನಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ ನೋ ಪಟಿಕ್ಕಮೋ। ಸತ್ಥಂ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಆಹರಿಸ್ಸಾಮಿ, ನಾವಕಙ್ಖಾಮಿ 6 ಜೀವಿತ’’ನ್ತಿ।
‘‘Na me, āvuso sāriputta, khamanīyaṃ na yāpanīyaṃ, bāḷhā me dukkhā vedanā abhikkamanti no paṭikkamanti, abhikkamosānaṃ paññāyati no paṭikkamo. Seyyathāpi, āvuso, balavā puriso tiṇhena sikharena 7 muddhani 8 abhimattheyya 9; evameva kho, āvuso, adhimattā vātā muddhani 10 ūhananti 11. Na me, āvuso, khamanīyaṃ, na yāpanīyaṃ…pe… no paṭikkamo. Seyyathāpi , āvuso, balavā puriso daḷhena varattakkhaṇḍena sīse sīsaveṭhaṃ dadeyya; evameva kho, āvuso, adhimattā sīse sīsavedanā. Na me, āvuso, khamanīyaṃ , na yāpanīyaṃ…pe… no paṭikkamo. Seyyathāpi, āvuso, dakkho goghātako vā goghātakantevāsī vā tiṇhena govikantanena kucchiṃ parikanteyya; evameva kho adhimattā vātā kucchiṃ parikantanti. Na me, āvuso, khamanīyaṃ, na yāpanīyaṃ…pe… no paṭikkamo. Seyyathāpi, āvuso, dve balavanto purisā dubbalataraṃ purisaṃ nānābāhāsu gahetvā aṅgārakāsuyā santāpeyyuṃ samparitāpeyyuṃ; evameva kho, āvuso, adhimatto kāyasmiṃ ḍāho. Na me, āvuso, khamanīyaṃ, na yāpanīyaṃ, bāḷhā me dukkhā vedanā abhikkamanti no paṭikkamanti, abhikkamosānaṃ paññāyati no paṭikkamo. Satthaṃ, āvuso sāriputta, āharissāmi, nāvakaṅkhāmi 12 jīvita’’nti.
‘‘ಮಾ ಆಯಸ್ಮಾ ಛನ್ನೋ ಸತ್ಥಂ ಆಹರೇಸಿ। ಯಾಪೇತಾಯಸ್ಮಾ ಛನ್ನೋ, ಯಾಪೇನ್ತಂ ಮಯಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಛನ್ನಂ ಇಚ್ಛಾಮ। ಸಚೇ ಆಯಸ್ಮತೋ ಛನ್ನಸ್ಸ ನತ್ಥಿ ಸಪ್ಪಾಯಾನಿ ಭೋಜನಾನಿ, ಅಹಂ ಆಯಸ್ಮತೋ ಛನ್ನಸ್ಸ ಸಪ್ಪಾಯಾನಿ ಭೋಜನಾನಿ ಪರಿಯೇಸಿಸ್ಸಾಮಿ। ಸಚೇ ಆಯಸ್ಮತೋ ಛನ್ನಸ್ಸ ನತ್ಥಿ ಸಪ್ಪಾಯಾನಿ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ, ಅಹಂ ಆಯಸ್ಮತೋ ಛನ್ನಸ್ಸ ಸಪ್ಪಾಯಾನಿ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ ಪರಿಯೇಸಿಸ್ಸಾಮಿ। ಸಚೇ ಆಯಸ್ಮತೋ ಛನ್ನಸ್ಸ ನತ್ಥಿ ಪತಿರೂಪಾ ಉಪಟ್ಠಾಕಾ, ಅಹಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಛನ್ನಂ ಉಪಟ್ಠಹಿಸ್ಸಾಮಿ। ಮಾ ಆಯಸ್ಮಾ ಛನ್ನೋ ಸತ್ಥಂ ಆಹರೇಸಿ। ಯಾಪೇತಾಯಸ್ಮಾ ಛನ್ನೋ, ಯಾಪೇನ್ತಂ ಮಯಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಛನ್ನಂ ಇಚ್ಛಾಮಾ’’ತಿ।
‘‘Mā āyasmā channo satthaṃ āharesi. Yāpetāyasmā channo, yāpentaṃ mayaṃ āyasmantaṃ channaṃ icchāma. Sace āyasmato channassa natthi sappāyāni bhojanāni, ahaṃ āyasmato channassa sappāyāni bhojanāni pariyesissāmi. Sace āyasmato channassa natthi sappāyāni bhesajjāni, ahaṃ āyasmato channassa sappāyāni bhesajjāni pariyesissāmi. Sace āyasmato channassa natthi patirūpā upaṭṭhākā, ahaṃ āyasmantaṃ channaṃ upaṭṭhahissāmi. Mā āyasmā channo satthaṃ āharesi. Yāpetāyasmā channo, yāpentaṃ mayaṃ āyasmantaṃ channaṃ icchāmā’’ti.
‘‘ನ ಮೇ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ನತ್ಥಿ ಸಪ್ಪಾಯಾನಿ ಭೋಜನಾನಿ; ಅತ್ಥಿ ಮೇ ಸಪ್ಪಾಯಾನಿ ಭೋಜನಾನಿ। ನಪಿ ಮೇ ನತ್ಥಿ ಸಪ್ಪಾಯಾನಿ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ; ಅತ್ಥಿ ಮೇ ಸಪ್ಪಾಯಾನಿ ಭೇಸಜ್ಜಾನಿ। ನಪಿ ಮೇ ನತ್ಥಿ ಪತಿರೂಪಾ ಉಪಟ್ಠಾಕಾ; ಅತ್ಥಿ ಮೇ ಪತಿರೂಪಾ ಉಪಟ್ಠಾಕಾ। ಅಪಿ ಚ ಮೇ, ಆವುಸೋ, ಸತ್ಥಾ ಪರಿಚಿಣ್ಣೋ ದೀಘರತ್ತಂ ಮನಾಪೇನೇವ, ನೋ ಅಮನಾಪೇನ। ಏತಞ್ಹಿ, ಆವುಸೋ, ಸಾವಕಸ್ಸ ಪತಿರೂಪಂ ಯಂ ಸತ್ಥಾರಂ ಪರಿಚರೇಯ್ಯ ಮನಾಪೇನೇವ, ನೋ ಅಮನಾಪೇನ। ‘ಅನುಪವಜ್ಜಂ 13 ಛನ್ನೋ ಭಿಕ್ಖು ಸತ್ಥಂ ಆಹರಿಸ್ಸತೀ’ತಿ – ಏವಮೇತಂ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಧಾರೇಹೀ’’ತಿ।
‘‘Na me, āvuso sāriputta, natthi sappāyāni bhojanāni; atthi me sappāyāni bhojanāni. Napi me natthi sappāyāni bhesajjāni; atthi me sappāyāni bhesajjāni. Napi me natthi patirūpā upaṭṭhākā; atthi me patirūpā upaṭṭhākā. Api ca me, āvuso, satthā pariciṇṇo dīgharattaṃ manāpeneva, no amanāpena. Etañhi, āvuso, sāvakassa patirūpaṃ yaṃ satthāraṃ paricareyya manāpeneva, no amanāpena. ‘Anupavajjaṃ 14 channo bhikkhu satthaṃ āharissatī’ti – evametaṃ, āvuso sāriputta, dhārehī’’ti.
‘‘ಪುಚ್ಛೇಯ್ಯಾಮ ಮಯಂ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಛನ್ನಂ ಕಞ್ಚಿದೇವ 15 ದೇಸಂ, ಸಚೇ ಆಯಸ್ಮಾ ಛನ್ನೋ ಓಕಾಸಂ ಕರೋತಿ ಪಞ್ಹಸ್ಸ ವೇಯ್ಯಾಕರಣಾಯಾ’’ತಿ। ‘‘ಪುಚ್ಛಾವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಸುತ್ವಾ ವೇದಿಸ್ಸಾಮಾ’’ತಿ।
‘‘Puccheyyāma mayaṃ āyasmantaṃ channaṃ kañcideva 16 desaṃ, sace āyasmā channo okāsaṃ karoti pañhassa veyyākaraṇāyā’’ti. ‘‘Pucchāvuso sāriputta, sutvā vedissāmā’’ti.
‘‘ಚಕ್ಖುಂ, ಆವುಸೋ ಛನ್ನ, ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ‘ಏತಂ ಮಮ, ಏಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ಏಸೋ ಮೇ ಅತ್ತಾ’ತಿ ಸಮನುಪಸ್ಸಸಿ…ಪೇ॰… ಜಿವ್ಹಂ, ಆವುಸೋ ಛನ್ನ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ‘ಏತಂ ಮಮ, ಏಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ಏಸೋ ಮೇ ಅತ್ತಾ’ತಿ ಸಮನುಪಸ್ಸಸಿ…ಪೇ॰… ಮನಂ, ಆವುಸೋ ಛನ್ನ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ‘ಏತಂ ಮಮ, ಏಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ಏಸೋ ಮೇ ಅತ್ತಾ’ತಿ ಸಮನುಪಸ್ಸಸೀ’’ತಿ?
‘‘Cakkhuṃ, āvuso channa, cakkhuviññāṇaṃ cakkhuviññāṇaviññātabbe dhamme ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’ti samanupassasi…pe… jivhaṃ, āvuso channa, jivhāviññāṇaṃ jivhāviññāṇaviññātabbe dhamme ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’ti samanupassasi…pe… manaṃ, āvuso channa, manoviññāṇaṃ manoviññāṇaviññātabbe dhamme ‘etaṃ mama, esohamasmi, eso me attā’ti samanupassasī’’ti?
‘‘ಚಕ್ಖುಂ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ‘ನೇತಂ ಮಮ, ನೇಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ನ ಮೇಸೋ ಅತ್ತಾ’ತಿ ಸಮನುಪಸ್ಸಾಮಿ…ಪೇ॰… ಜಿವ್ಹಂ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ‘ನೇತಂ ಮಮ, ನೇಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ನ ಮೇಸೋ ಅತ್ತಾ’ತಿ ಸಮನುಪಸ್ಸಾಮಿ…ಪೇ॰… ಮನಂ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ‘ನೇತಂ ಮಮ, ನೇಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ನ ಮೇಸೋ ಅತ್ತಾ’ತಿ ಸಮನುಪಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ।
‘‘Cakkhuṃ, āvuso sāriputta, cakkhuviññāṇaṃ cakkhuviññāṇaviññātabbe dhamme ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassāmi…pe… jivhaṃ, āvuso sāriputta, jivhāviññāṇaṃ jivhāviññāṇaviññātabbe dhamme ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassāmi…pe… manaṃ, āvuso sāriputta, manoviññāṇaṃ manoviññāṇaviññātabbe dhamme ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassāmī’’ti.
‘‘ಚಕ್ಖುಸ್ಮಿಂ, ಆವುಸೋ ಛನ್ನ, ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣೇ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಕಿಂ ದಿಸ್ವಾ ಕಿಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ಚಕ್ಖುಂ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ‘ನೇತಂ ಮಮ, ನೇಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ನ ಮೇಸೋ ಅತ್ತಾ’ತಿ ಸಮನುಪಸ್ಸಸಿ… ಜಿವ್ಹಾಯ, ಆವುಸೋ ಛನ್ನ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣೇ ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಕಿಂ ದಿಸ್ವಾ ಕಿಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ಜಿವ್ಹಂ ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ‘ನೇತಂ ಮಮ, ನೇಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ನ ಮೇಸೋ ಅತ್ತಾ’ತಿ ಸಮನುಪಸ್ಸಸಿ… ಮನಸ್ಮಿಂ, ಆವುಸೋ ಛನ್ನ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣೇ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ಕಿಂ ದಿಸ್ವಾ ಕಿಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ಮನಂ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ‘ನೇತಂ ಮಮ, ನೇಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ನ ಮೇಸೋ ಅತ್ತಾ’ತಿ ಸಮನುಪಸ್ಸಸೀ’’ತಿ?
‘‘Cakkhusmiṃ, āvuso channa, cakkhuviññāṇe cakkhuviññāṇaviññātabbesu dhammesu kiṃ disvā kiṃ abhiññāya cakkhuṃ cakkhuviññāṇaṃ cakkhuviññāṇaviññātabbe dhamme ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassasi… jivhāya, āvuso channa, jivhāviññāṇe jivhāviññāṇaviññātabbesu dhammesu kiṃ disvā kiṃ abhiññāya jivhaṃ jivhāviññāṇaṃ jivhāviññāṇaviññātabbe dhamme ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassasi… manasmiṃ, āvuso channa, manoviññāṇe manoviññāṇaviññātabbesu dhammesu kiṃ disvā kiṃ abhiññāya manaṃ manoviññāṇaṃ manoviññāṇaviññātabbe dhamme ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassasī’’ti?
‘‘ಚಕ್ಖುಸ್ಮಿಂ , ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣೇ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ನಿರೋಧಂ ದಿಸ್ವಾ ನಿರೋಧಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ಚಕ್ಖುಂ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣಂ ಚಕ್ಖುವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ‘ನೇತಂ ಮಮ, ನೇಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ನ ಮೇಸೋ ಅತ್ತಾ’ತಿ ಸಮನುಪಸ್ಸಾಮಿ…ಪೇ॰… ಜಿವ್ಹಾಯ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣೇ ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ನಿರೋಧಂ ದಿಸ್ವಾ ನಿರೋಧಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ಜಿವ್ಹಂ ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣಂ ಜಿವ್ಹಾವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ‘ನೇತಂ ಮಮ, ನೇಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ನ ಮೇಸೋ ಅತ್ತಾ’ತಿ ಸಮನುಪಸ್ಸಾಮಿ…ಪೇ॰… ಮನಸ್ಮಿಂ, ಆವುಸೋ ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣೇ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇಸು ಧಮ್ಮೇಸು ನಿರೋಧಂ ದಿಸ್ವಾ ನಿರೋಧಂ ಅಭಿಞ್ಞಾಯ ಮನಂ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣಂ ಮನೋವಿಞ್ಞಾಣವಿಞ್ಞಾತಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮೇ ‘ನೇತಂ ಮಮ, ನೇಸೋಹಮಸ್ಮಿ, ನ ಮೇಸೋ ಅತ್ತಾ’ತಿ ಸಮನುಪಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ।
‘‘Cakkhusmiṃ , āvuso sāriputta, cakkhuviññāṇe cakkhuviññāṇaviññātabbesu dhammesu nirodhaṃ disvā nirodhaṃ abhiññāya cakkhuṃ cakkhuviññāṇaṃ cakkhuviññāṇaviññātabbe dhamme ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassāmi…pe… jivhāya, āvuso sāriputta, jivhāviññāṇe jivhāviññāṇaviññātabbesu dhammesu nirodhaṃ disvā nirodhaṃ abhiññāya jivhaṃ jivhāviññāṇaṃ jivhāviññāṇaviññātabbe dhamme ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassāmi…pe… manasmiṃ, āvuso sāriputta, manoviññāṇe manoviññāṇaviññātabbesu dhammesu nirodhaṃ disvā nirodhaṃ abhiññāya manaṃ manoviññāṇaṃ manoviññāṇaviññātabbe dhamme ‘netaṃ mama, nesohamasmi, na meso attā’ti samanupassāmī’’ti.
ಏವಂ ವುತ್ತೇ, ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಚುನ್ದೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಛನ್ನಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ತಸ್ಮಾತಿಹ, ಆವುಸೋ ಛನ್ನ, ಇದಮ್ಪಿ ತಸ್ಸ ಭಗವತೋ ಸಾಸನಂ ನಿಚ್ಚಕಪ್ಪಂ ಸಾಧುಕಂ ಮನಸಿ ಕಾತಬ್ಬಂ – ‘ನಿಸ್ಸಿತಸ್ಸ ಚಲಿತಂ, ಅನಿಸ್ಸಿತಸ್ಸ ಚಲಿತಂ ನತ್ಥಿ। ಚಲಿತೇ ಅಸತಿ ಪಸ್ಸದ್ಧಿ ಹೋತಿ। ಪಸ್ಸದ್ಧಿಯಾ ಸತಿ ನತಿ ನ ಹೋತಿ। ನತಿಯಾ ಅಸತಿ ಆಗತಿಗತಿ ನ ಹೋತಿ। ಆಗತಿಗತಿಯಾ ಅಸತಿ ಚುತೂಪಪಾತೋ ನ ಹೋತಿ। ಚುತೂಪಪಾತೇ ಅಸತಿ ನೇವಿಧ ನ ಹುರಂ ನ ಉಭಯಮನ್ತರೇನ। ಏಸೇವನ್ತೋ ದುಕ್ಖಸ್ಸಾ’’’ತಿ।
Evaṃ vutte, āyasmā mahācundo āyasmantaṃ channaṃ etadavoca – ‘‘tasmātiha, āvuso channa, idampi tassa bhagavato sāsanaṃ niccakappaṃ sādhukaṃ manasi kātabbaṃ – ‘nissitassa calitaṃ, anissitassa calitaṃ natthi. Calite asati passaddhi hoti. Passaddhiyā sati nati na hoti. Natiyā asati āgatigati na hoti. Āgatigatiyā asati cutūpapāto na hoti. Cutūpapāte asati nevidha na huraṃ na ubhayamantarena. Esevanto dukkhassā’’’ti.
ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಚ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಚ ಮಹಾಚುನ್ದೋ ಆಯಸ್ಮನ್ತಂ ಛನ್ನಂ ಇಮಿನಾ ಓವಾದೇನ ಓವದಿತ್ವಾ ಉಟ್ಠಾಯಾಸನಾ ಪಕ್ಕಮಿಂಸು। ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಛನ್ನೋ ಅಚಿರಪಕ್ಕನ್ತೇಸು ತೇಸು ಆಯಸ್ಮನ್ತೇಸು ಸತ್ಥಂ ಆಹರೇಸಿ।
Atha kho āyasmā ca sāriputto āyasmā ca mahācundo āyasmantaṃ channaṃ iminā ovādena ovaditvā uṭṭhāyāsanā pakkamiṃsu. Atha kho āyasmā channo acirapakkantesu tesu āyasmantesu satthaṃ āharesi.
ಅಥ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಯೇನ ಭಗವಾ ತೇನುಪಸಙ್ಕಮಿ; ಉಪಸಙ್ಕಮಿತ್ವಾ ಭಗವನ್ತಂ ಅಭಿವಾದೇತ್ವಾ ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸೀದಿ। ಏಕಮನ್ತಂ ನಿಸಿನ್ನೋ ಖೋ ಆಯಸ್ಮಾ ಸಾರಿಪುತ್ತೋ ಭಗವನ್ತಂ ಏತದವೋಚ – ‘‘ಆಯಸ್ಮತಾ, ಭನ್ತೇ, ಛನ್ನೇನ ಸತ್ಥಂ ಆಹರಿತಂ। ತಸ್ಸ ಕಾ ಗತಿ ಕೋ ಅಭಿಸಮ್ಪರಾಯೋ’’ತಿ? ‘‘ನನು ತೇ, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಛನ್ನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸಮ್ಮುಖಾಯೇವ ಅನುಪವಜ್ಜತಾ ಬ್ಯಾಕತಾ’’ತಿ ? ‘‘ಅತ್ಥಿ, ಭನ್ತೇ, ಪುಬ್ಬವಿಜ್ಜನಂ 17 ನಾಮ ವಜ್ಜಿಗಾಮೋ। ತತ್ಥಾಯಸ್ಮತೋ ಛನ್ನಸ್ಸ ಮಿತ್ತಕುಲಾನಿ ಸುಹಜ್ಜಕುಲಾನಿ ಉಪವಜ್ಜಕುಲಾನೀ’’ತಿ। ‘‘ಹೋನ್ತಿ ಹೇತೇ, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಛನ್ನಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ಮಿತ್ತಕುಲಾನಿ ಸುಹಜ್ಜಕುಲಾನಿ ಉಪವಜ್ಜಕುಲಾನಿ। ನ ಖೋ ಪನಾಹಂ, ಸಾರಿಪುತ್ತ , ಏತ್ತಾವತಾ ಸಉಪವಜ್ಜೋತಿ ವದಾಮಿ। ಯೋ ಖೋ, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ತಞ್ಚ ಕಾಯಂ ನಿಕ್ಖಿಪತಿ, ಅಞ್ಞಞ್ಚ ಕಾಯಂ ಉಪಾದಿಯತಿ, ತಮಹಂ ಸಉಪವಜ್ಜೋತಿ ವದಾಮಿ। ತಂ ಛನ್ನಸ್ಸ ಭಿಕ್ಖುನೋ ನತ್ಥಿ। ‘ಅನುಪವಜ್ಜಂ ಛನ್ನೇನ ಭಿಕ್ಖುನಾ ಸತ್ಥಂ ಆಹರಿತ’ನ್ತಿ – ಏವಮೇತಂ, ಸಾರಿಪುತ್ತ, ಧಾರೇಹೀ’’ತಿ। ಚತುತ್ಥಂ।
Atha kho āyasmā sāriputto yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā sāriputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘āyasmatā, bhante, channena satthaṃ āharitaṃ. Tassa kā gati ko abhisamparāyo’’ti? ‘‘Nanu te, sāriputta, channena bhikkhunā sammukhāyeva anupavajjatā byākatā’’ti ? ‘‘Atthi, bhante, pubbavijjanaṃ 18 nāma vajjigāmo. Tatthāyasmato channassa mittakulāni suhajjakulāni upavajjakulānī’’ti. ‘‘Honti hete, sāriputta, channassa bhikkhuno mittakulāni suhajjakulāni upavajjakulāni. Na kho panāhaṃ, sāriputta , ettāvatā saupavajjoti vadāmi. Yo kho, sāriputta, tañca kāyaṃ nikkhipati, aññañca kāyaṃ upādiyati, tamahaṃ saupavajjoti vadāmi. Taṃ channassa bhikkhuno natthi. ‘Anupavajjaṃ channena bhikkhunā satthaṃ āharita’nti – evametaṃ, sāriputta, dhārehī’’ti. Catutthaṃ.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ೪. ಛನ್ನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 4. Channasuttavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಸಂಯುತ್ತನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ೪. ಛನ್ನಸುತ್ತವಣ್ಣನಾ • 4. Channasuttavaṇṇanā
