Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పాచిత్యాదియోజనాపాళి • Pācityādiyojanāpāḷi |
౭. సఙ్ఘభేదకక్ఖన్ధకం
7. Saṅghabhedakakkhandhakaṃ
ఛసక్యపబ్బజ్జాకథా
Chasakyapabbajjākathā
౩౩౦. సఙ్ఘభేదకక్ఖన్ధకే అభిఞ్ఞాతా అభిఞ్ఞాతాతి ఏత్థ అభిపుబ్బో ఞాతసద్దో పాకటత్థోతి ఆహ ‘‘పాకటా పాకటా’’తి. కాళుదాయిప్పభూతయోతి కాళుదాయిఆదయో. పరివారేహి సద్ధిం దస దూతా చ అఞ్ఞే చ బహూ జనా సక్యకుమారా నామాతి యోజనా. అమ్హేసూతి సక్యకులసఙ్ఖాతేసు అమ్హేసు, నిద్ధారణే భుమ్మం. ఇమినా పాఠసేసం దస్సేతి. ‘‘కులతో’’తి ఇమినా ‘‘కులా’’తి ఏత్థ నిస్సక్కత్థే నిస్సక్కవచనన్తి దస్సేతి. ఘరావాసత్థన్తి ఏత్థ ఘరే ఆవసన్తానం మనుస్సానం కిచ్చన్తి దస్సేన్తో ఆహ ‘‘ఘరావాసే య’’న్తిఆది. తత్థ యన్తి యంకిఞ్చి. ఉదకం నిన్నేతబ్బన్తి ఏత్థ ఉదకం నీహరిత్వా నేతబ్బం అపనేతబ్బన్తి దస్సేన్తో ఆహ ‘‘యథా ఉదకం సబ్బట్ఠానేసు సుసం హోతీ’’తి. సుసన్తి సుక్ఖం. తిణానీతి సస్సదూసకాని తిణాని. ‘‘ఉద్ధరితబ్బానీ’’తి ఇమినా నిద్ధాపేతబ్బన్తి ఏత్థ ధుధాతుయా పప్ఫోటనధంసనత్థే దస్సేతి . భుసాతి సస్సనాళదణ్డా, తేహి మిస్సా పలాలా భుసికా. ఓఫుణాపేతబ్బన్తి ఏత్థ ఫుణధాతుయా అవకిరణత్థం దస్సేన్తో ఆహ ‘‘అపనేతబ్బ’’న్తి. త్వఞ్ఞేవ ఘరావాసత్థేన ఉపజానాతి ఏత్థ ఘరావాసత్థేనాతి ఉపయోగత్థే కరణవచనం. ఉపజానాతి ఉపత్యూపసగ్గో ధాత్వత్థానువత్తకో, హివిభత్తి చ లోపో హోతి, తేన వుత్తం ‘‘త్వఞ్ఞేవ ఘరావాసత్థం జానాహీ’’తి. అహన్తి భద్దియకుమారనామకో అహం. తయాతి అనురుద్ధకుమారనామకేన తయా. ‘‘సద్ధిం పబ్బజిస్సామీ’’తి ఇమినా పాఠసేసం దస్సేతి. సేసన్తి ‘‘సద్ధిం పబ్బజిస్సామీ’’తి వచనం.
330. Saṅghabhedakakkhandhake abhiññātā abhiññātāti ettha abhipubbo ñātasaddo pākaṭatthoti āha ‘‘pākaṭā pākaṭā’’ti. Kāḷudāyippabhūtayoti kāḷudāyiādayo. Parivārehi saddhiṃ dasa dūtā ca aññe ca bahū janā sakyakumārā nāmāti yojanā. Amhesūti sakyakulasaṅkhātesu amhesu, niddhāraṇe bhummaṃ. Iminā pāṭhasesaṃ dasseti. ‘‘Kulato’’ti iminā ‘‘kulā’’ti ettha nissakkatthe nissakkavacananti dasseti. Gharāvāsatthanti ettha ghare āvasantānaṃ manussānaṃ kiccanti dassento āha ‘‘gharāvāse ya’’ntiādi. Tattha yanti yaṃkiñci. Udakaṃ ninnetabbanti ettha udakaṃ nīharitvā netabbaṃ apanetabbanti dassento āha ‘‘yathā udakaṃ sabbaṭṭhānesu susaṃ hotī’’ti. Susanti sukkhaṃ. Tiṇānīti sassadūsakāni tiṇāni. ‘‘Uddharitabbānī’’ti iminā niddhāpetabbanti ettha dhudhātuyā papphoṭanadhaṃsanatthe dasseti . Bhusāti sassanāḷadaṇḍā, tehi missā palālā bhusikā. Ophuṇāpetabbanti ettha phuṇadhātuyā avakiraṇatthaṃ dassento āha ‘‘apanetabba’’nti. Tvaññeva gharāvāsatthena upajānāti ettha gharāvāsatthenāti upayogatthe karaṇavacanaṃ. Upajānāti upatyūpasaggo dhātvatthānuvattako, hivibhatti ca lopo hoti, tena vuttaṃ ‘‘tvaññeva gharāvāsatthaṃ jānāhī’’ti. Ahanti bhaddiyakumāranāmako ahaṃ. Tayāti anuruddhakumāranāmakena tayā. ‘‘Saddhiṃ pabbajissāmī’’ti iminā pāṭhasesaṃ dasseti. Sesanti ‘‘saddhiṃ pabbajissāmī’’ti vacanaṃ.
౩౩౧. నిప్పాతితాతి ఏత్థ నిక్ఖమిత్వా గమాపితాతి దస్సేన్తో ఆహ ‘‘నిక్ఖామితా’’తి. మానస్సినోతి ఏత్థ మానం సయన్తి నిస్సయన్తీతి మానస్సినోతి దస్సేన్తో ఆహ ‘‘మానస్సయినో’’తి.
331.Nippātitāti ettha nikkhamitvā gamāpitāti dassento āha ‘‘nikkhāmitā’’ti. Mānassinoti ettha mānaṃ sayanti nissayantīti mānassinoti dassento āha ‘‘mānassayino’’ti.
౩౩౨. యస్సన్తరతో న సన్తి కోపాతి ఏత్థ అన్తరసద్దో చిత్తవాచకో, తోపచ్చయో చ సత్తమ్యత్థవాచకోతి దస్సేన్తో ఆహ ‘‘యస్స చిత్తే’’తి. కస్మా కోపా న సన్తీతి ఆహ ‘‘తతియమగ్గేన సమూహతత్తా’’తి. అనాగామిమగ్గేన దోసస్స సమూహతత్తా యస్స ఖీణాసవస్స చిత్తే కోపా న సన్తీతి అధిప్పాయో. ఇతి భవాభవతఞ్చ వీతివత్తోతి ఏత్థ అత్థం దస్సేన్తో ఆహ ‘‘యస్మా పనా’’తిఆది. తత్థ యస్మా పన వుచ్చతి, తస్మా ఏవమత్థో దట్ఠబ్బోతి యోజనా . విభవోతి పాపం వుచ్చతీతి సమ్బన్ధో. నను పాళియం ‘‘విభవో’’తి నత్థి, ‘‘అభవో’’తి ఏవ అత్థి, అథ కస్మా ‘‘విభవోతి అభవో’’తి వుత్తన్తి ఆహ ‘‘విభవోతి చ అభవోతి చ అత్థతో ఏకమేవా’’తి. ఇమినా సద్దతోయేవ నానన్తి దస్సేతి. యా ఏసా భవాభవతా వుచ్చతీతి సమ్బన్ధో. ‘‘అనేకప్పకారా’’తి ఇమినా ఇతిసద్దస్స పకారత్థం దస్సేతి. చతూహిపి మగ్గేహి వీతివత్తోతి సమ్బన్ధో. తస్సాతి ఖీణాసవస్స.
332.Yassantarato na santi kopāti ettha antarasaddo cittavācako, topaccayo ca sattamyatthavācakoti dassento āha ‘‘yassa citte’’ti. Kasmā kopā na santīti āha ‘‘tatiyamaggena samūhatattā’’ti. Anāgāmimaggena dosassa samūhatattā yassa khīṇāsavassa citte kopā na santīti adhippāyo. Iti bhavābhavatañca vītivattoti ettha atthaṃ dassento āha ‘‘yasmā panā’’tiādi. Tattha yasmā pana vuccati, tasmā evamattho daṭṭhabboti yojanā . Vibhavoti pāpaṃ vuccatīti sambandho. Nanu pāḷiyaṃ ‘‘vibhavo’’ti natthi, ‘‘abhavo’’ti eva atthi, atha kasmā ‘‘vibhavoti abhavo’’ti vuttanti āha ‘‘vibhavoti ca abhavoti ca atthato ekamevā’’ti. Iminā saddatoyeva nānanti dasseti. Yā esā bhavābhavatā vuccatīti sambandho. ‘‘Anekappakārā’’ti iminā itisaddassa pakāratthaṃ dasseti. Catūhipi maggehi vītivattoti sambandho. Tassāti khīṇāsavassa.
౩౩౩. అహిమేఖలికాతి మేఖలా వియ మేఖలికా, అహిమేవ మేఖలికా అహిమేఖలికా. తమేవత్థం దస్సేన్తో ఆహ ‘‘అహిం కటియం బన్ధిత్వా’’తి.
333.Ahimekhalikāti mekhalā viya mekhalikā, ahimeva mekhalikā ahimekhalikā. Tamevatthaṃ dassento āha ‘‘ahiṃ kaṭiyaṃ bandhitvā’’ti.
౩౩౪. సమ్మన్నతీతి ఏత్థ ‘‘సమ్మానేతీ’’తి చురాదిగణికధాతువసేన వత్తబ్బే దివాదిగణికధాతువసేన వుత్తన్తి దస్సేన్తో ఆహ ‘‘సమ్మానేతీ’’తి. అచిన్తేయ్యో హి పాళినయో. సమ్మానేతీతి సమ్మానం కరోతి. యన్తి కమ్మం. సోతి సత్థా. ఇమినా యం తుమోతి ఏత్థ తుమోతి రుళ్హీసద్దో ఇధ ‘‘సో’’తి సబ్బనామసద్దేన సదిసత్థోతి దస్సేతి.
334.Sammannatīti ettha ‘‘sammānetī’’ti curādigaṇikadhātuvasena vattabbe divādigaṇikadhātuvasena vuttanti dassento āha ‘‘sammānetī’’ti. Acinteyyo hi pāḷinayo. Sammānetīti sammānaṃ karoti. Yanti kammaṃ. Soti satthā. Iminā yaṃ tumoti ettha tumoti ruḷhīsaddo idha ‘‘so’’ti sabbanāmasaddena sadisatthoti dasseti.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / వినయపిటక • Vinayapiṭaka / చూళవగ్గపాళి • Cūḷavaggapāḷi
ఛసక్యపబ్బజ్జాకథా • Chasakyapabbajjākathā
దేవదత్తవత్థు • Devadattavatthu
పఞ్చసత్థుకథా • Pañcasatthukathā
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / వినయపిటక (అట్ఠకథా) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / చూళవగ్గ-అట్ఠకథా • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ఛసక్యపబ్బజ్జాకథా • Chasakyapabbajjākathā
టీకా • Tīkā / వినయపిటక (టీకా) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / సారత్థదీపనీ-టీకా • Sāratthadīpanī-ṭīkā
ఛసక్యపబ్బజ్జాకథావణ్ణనా • Chasakyapabbajjākathāvaṇṇanā
పఞ్చసత్థుకథావణ్ణనా • Pañcasatthukathāvaṇṇanā