Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / વિમાનવત્થુપાળિ • Vimānavatthupāḷi |
૩. છત્તમાણવકવિમાનવત્થુ
3. Chattamāṇavakavimānavatthu
૮૮૬.
886.
‘‘યે વદતં પવરો મનુજેસુ, સક્યમુની ભગવા કતકિચ્ચો;
‘‘Ye vadataṃ pavaro manujesu, sakyamunī bhagavā katakicco;
પારગતો બલવીરિયસમઙ્ગી 1, તં સુગતં સરણત્થમુપેહિ.
Pāragato balavīriyasamaṅgī 2, taṃ sugataṃ saraṇatthamupehi.
૮૮૭.
887.
‘‘રાગવિરાગમનેજમસોકં, ધમ્મમસઙ્ખતમપ્પટિકૂલં;
‘‘Rāgavirāgamanejamasokaṃ, dhammamasaṅkhatamappaṭikūlaṃ;
મધુરમિમં પગુણં સુવિભત્તં, ધમ્મમિમં સરણત્થમુપેહિ.
Madhuramimaṃ paguṇaṃ suvibhattaṃ, dhammamimaṃ saraṇatthamupehi.
૮૮૮.
888.
‘‘યત્થ ચ દિન્ન મહપ્ફલમાહુ, ચતૂસુ સુચીસુ પુરિસયુગેસુ;
‘‘Yattha ca dinna mahapphalamāhu, catūsu sucīsu purisayugesu;
અટ્ઠ ચ પુગ્ગલધમ્મદસા તે, સઙ્ઘમિમં સરણત્થમુપેહિ.
Aṭṭha ca puggaladhammadasā te, saṅghamimaṃ saraṇatthamupehi.
૮૮૯.
889.
‘‘ન તથા તપતિ નભે સૂરિયો, ચન્દો ચ ન ભાસતિ ન ફુસ્સો;
‘‘Na tathā tapati nabhe sūriyo, cando ca na bhāsati na phusso;
યથા અતુલમિદં મહપ્પભાસં, કો નુ ત્વં તિદિવા મહિં ઉપાગા.
Yathā atulamidaṃ mahappabhāsaṃ, ko nu tvaṃ tidivā mahiṃ upāgā.
૮૯૦.
890.
‘‘છિન્દતિ રંસી પભઙ્કરસ્સ, સાધિકવીસતિયોજનાનિ આભા;
‘‘Chindati raṃsī pabhaṅkarassa, sādhikavīsatiyojanāni ābhā;
રત્તિમપિ યથા દિવં કરોતિ, પરિસુદ્ધં વિમલં સુભં વિમાનં.
Rattimapi yathā divaṃ karoti, parisuddhaṃ vimalaṃ subhaṃ vimānaṃ.
૮૯૧.
891.
‘‘બહુપદુમવિચિત્રપુણ્ડરીકં, વોકિણ્ણં કુસુમેહિ નેકચિત્તં;
‘‘Bahupadumavicitrapuṇḍarīkaṃ, vokiṇṇaṃ kusumehi nekacittaṃ;
અરજવિરજહેમજાલછન્નં, આકાસે તપતિ યથાપિ સૂરિયો.
Arajavirajahemajālachannaṃ, ākāse tapati yathāpi sūriyo.
૮૯૨.
892.
‘‘રત્તમ્બરપીતવસસાહિ, અગરુપિયઙ્ગુચન્દનુસ્સદાહિ;
‘‘Rattambarapītavasasāhi, agarupiyaṅgucandanussadāhi;
કઞ્ચનતનુસન્નિભત્તચાહિ, પરિપૂરં ગગનંવ તારકાહિ.
Kañcanatanusannibhattacāhi, paripūraṃ gaganaṃva tārakāhi.
૮૯૩.
893.
‘‘નરનારિયો 3 બહુકેત્થનેકવણ્ણા, કુસુમવિભૂસિતાભરણેત્થ સુમના;
‘‘Naranāriyo 4 bahuketthanekavaṇṇā, kusumavibhūsitābharaṇettha sumanā;
૮૯૪.
894.
‘‘કિસ્સ સંયમસ્સ 9 અયં વિપાકો, કેનાસિ કમ્મફલેનિધૂપપન્નો;
‘‘Kissa saṃyamassa 10 ayaṃ vipāko, kenāsi kammaphalenidhūpapanno;
યથા ચ તે અધિગતમિદં વિમાનં, તદનુપદં અવચાસિ ઇઙ્ઘ પુટ્ઠો’’તિ.
Yathā ca te adhigatamidaṃ vimānaṃ, tadanupadaṃ avacāsi iṅgha puṭṭho’’ti.
૮૯૫.
895.
‘‘સયમિધ 11 પથે સમેચ્ચ માણવેન, સત્થાનુસાસિ અનુકમ્પમાનો;
‘‘Sayamidha 12 pathe samecca māṇavena, satthānusāsi anukampamāno;
તવ રતનવરસ્સ ધમ્મં સુત્વા, કરિસ્સામીતિ ચ બ્રવિત્થ છત્તો.
Tava ratanavarassa dhammaṃ sutvā, karissāmīti ca bravittha chatto.
૮૯૬.
896.
નોતિ પઠમં અવોચહં 17 ભન્તે, પચ્છા તે વચનં તથેવકાસિં.
Noti paṭhamaṃ avocahaṃ 18 bhante, pacchā te vacanaṃ tathevakāsiṃ.
૮૯૭.
897.
‘‘મા ચ પાણવધં વિવિધં ચરસ્સુ અસુચિં,
‘‘Mā ca pāṇavadhaṃ vividhaṃ carassu asuciṃ,
ન હિ પાણેસુ અસઞ્ઞતં અવણ્ણયિંસુ સપ્પઞ્ઞા;
Na hi pāṇesu asaññataṃ avaṇṇayiṃsu sappaññā;
નોતિ પઠમં અવોચહં ભન્તે,
Noti paṭhamaṃ avocahaṃ bhante,
પચ્છા તે વચનં તથેવકાસિં.
Pacchā te vacanaṃ tathevakāsiṃ.
૮૯૮.
898.
‘‘મા ચ પરજનસ્સ રક્ખિતમ્પિ, આદાતબ્બમમઞ્ઞિથો 19 અદિન્નં;
‘‘Mā ca parajanassa rakkhitampi, ādātabbamamaññitho 20 adinnaṃ;
નોતિ પઠમં અવોચહં ભન્તે, પચ્છા વચનં તથેવકાસિં.
Noti paṭhamaṃ avocahaṃ bhante, pacchā vacanaṃ tathevakāsiṃ.
૮૯૯.
899.
‘‘મા ચ પરજનસ્સ રક્ખિતાયો, પરભરિયા અગમા અનરિયમેતં;
‘‘Mā ca parajanassa rakkhitāyo, parabhariyā agamā anariyametaṃ;
નોતિ પઠમં અવોચહં ભન્તે, પચ્છા તે વચનં તથેવકાસિં;
Noti paṭhamaṃ avocahaṃ bhante, pacchā te vacanaṃ tathevakāsiṃ;
૯૦૦.
900.
‘‘મા ચ વિતથં અઞ્ઞથા અભાણિ,
‘‘Mā ca vitathaṃ aññathā abhāṇi,
ન હિ મુસાવાદં અવણ્ણયિંસુ સપ્પઞ્ઞા;
Na hi musāvādaṃ avaṇṇayiṃsu sappaññā;
નોતિ પઠમં અવોચહં ભન્તે, પચ્છા તે વચનં તથેવકાસિં.
Noti paṭhamaṃ avocahaṃ bhante, pacchā te vacanaṃ tathevakāsiṃ.
૯૦૧.
901.
‘‘યેન ચ પુરિસસ્સ અપેતિ સઞ્ઞા, તં મજ્જં પરિવજ્જયસ્સુ સબ્બં;
‘‘Yena ca purisassa apeti saññā, taṃ majjaṃ parivajjayassu sabbaṃ;
નોતિ પઠમં અવોચહં ભન્તે, પચ્છા તે વચનં તથેવકાસિં.
Noti paṭhamaṃ avocahaṃ bhante, pacchā te vacanaṃ tathevakāsiṃ.
૯૦૨.
902.
‘‘સ્વાહં ઇધ પઞ્ચ સિક્ખા કરિત્વા, પટિપજ્જિત્વા તથાગતસ્સ ધમ્મે;
‘‘Svāhaṃ idha pañca sikkhā karitvā, paṭipajjitvā tathāgatassa dhamme;
દ્વેપથમગમાસિં ચોરમજ્ઝે, તે મં તત્થ વધિંસુ ભોગહેતુ.
Dvepathamagamāsiṃ coramajjhe, te maṃ tattha vadhiṃsu bhogahetu.
૯૦૩.
903.
‘‘એત્તકમિદં અનુસ્સરામિ કુસલં, તતો પરં ન મે વિજ્જતિ અઞ્ઞં;
‘‘Ettakamidaṃ anussarāmi kusalaṃ, tato paraṃ na me vijjati aññaṃ;
૯૦૪.
904.
‘‘પસ્સ ખણમુહુત્તસઞ્ઞમસ્સ, અનુધમ્મપ્પટિપત્તિયા વિપાકં;
‘‘Passa khaṇamuhuttasaññamassa, anudhammappaṭipattiyā vipākaṃ;
જલમિવ યસસા સમેક્ખમાના, બહુકા મં પિહયન્તિ હીનકમ્મા.
Jalamiva yasasā samekkhamānā, bahukā maṃ pihayanti hīnakammā.
૯૦૫.
905.
‘‘પસ્સ કતિપયાય દેસનાય, સુગતિઞ્ચમ્હિ ગતો સુખઞ્ચ પત્તો;
‘‘Passa katipayāya desanāya, sugatiñcamhi gato sukhañca patto;
યે ચ તે સતતં સુણન્તિ ધમ્મં, મઞ્ઞે તે અમતં ફુસન્તિ ખેમં.
Ye ca te satataṃ suṇanti dhammaṃ, maññe te amataṃ phusanti khemaṃ.
૯૦૬.
906.
‘‘અપ્પમ્પિ કતં મહાવિપાકં, વિપુલં હોતિ 25 તથાગતસ્સ ધમ્મે;
‘‘Appampi kataṃ mahāvipākaṃ, vipulaṃ hoti 26 tathāgatassa dhamme;
પસ્સ કતપુઞ્ઞતાય છત્તો, ઓભાસેતિ પથવિં યથાપિ સૂરિયો.
Passa katapuññatāya chatto, obhāseti pathaviṃ yathāpi sūriyo.
૯૦૭.
907.
‘‘કિમિદં કુસલં કિમાચરેમ, ઇચ્ચેકે હિ સમેચ્ચ મન્તયન્તિ;
‘‘Kimidaṃ kusalaṃ kimācarema, icceke hi samecca mantayanti;
તે મયં પુનરેવ 27 લદ્ધ માનુસત્તં, પટિપન્ના વિહરેમુ સીલવન્તો.
Te mayaṃ punareva 28 laddha mānusattaṃ, paṭipannā viharemu sīlavanto.
૯૦૮.
908.
‘‘બહુકારો અનુકમ્પકો ચ સત્થા, ઇતિ મે સતિ અગમા દિવા દિવસ્સ;
‘‘Bahukāro anukampako ca satthā, iti me sati agamā divā divassa;
સ્વાહં ઉપગતોમ્હિ સચ્ચનામં, અનુકમ્પસ્સુ પુનપિ સુણેમુ 29 ધમ્મં.
Svāhaṃ upagatomhi saccanāmaṃ, anukampassu punapi suṇemu 30 dhammaṃ.
૯૦૯.
909.
‘‘યે ચિધ 31 પજહન્તિ કામરાગં, ભવરાગાનુસયઞ્ચ પહાય મોહં;
‘‘Ye cidha 32 pajahanti kāmarāgaṃ, bhavarāgānusayañca pahāya mohaṃ;
ન ચ તે પુનમુપેન્તિ ગબ્ભસેય્યં, પરિનિબ્બાનગતા હિ સીતિભૂતા’’તિ.
Na ca te punamupenti gabbhaseyyaṃ, parinibbānagatā hi sītibhūtā’’ti.
છત્તમાણવકવિમાનં તતિયં.
Chattamāṇavakavimānaṃ tatiyaṃ.
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ખુદ્દકનિકાય (અટ્ઠકથા) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / વિમાનવત્થુ-અટ્ઠકથા • Vimānavatthu-aṭṭhakathā / ૩. છત્તમાણવકવિમાનવણ્ણના • 3. Chattamāṇavakavimānavaṇṇanā