Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဒ္ဝေမာတိကာပာဠိ • Dvemātikāpāḷi |
၉. ဆတ္တုပာဟနဝဂ္ဂော
9. Chattupāhanavaggo
၁. ဆတ္တုပာဟနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
1. Chattupāhanasikkhāpadavaṇṇanā
ဆတ္တဝဂ္ဂသ္သ ပဌမေ ဆတ္တုပာဟနန္တိ ပဒဘာဇနေ (ပာစိ. ၁၁၇၈-၁၁၈၂) ဝုတ္တလက္ခဏံ ဆတ္တဉ္စ ဥပာဟနာယော စ။ ဓာရေယ္ယာတိ ပရိဘောဂဝသေန မဂ္ဂဂမနေ ဧကပ္ပယောဂေနေဝ ဒိဝသမ္ပိ ဓာရေန္တိယာ ဧကာ အာပတ္တိ။ သစေ ပန တာဒိသံ ဌာနံ ပတ္ဝာ ဆတ္တမ္ပိ အပနာမေတ္ဝာ ဥပာဟနာပိ ဩမုဉ္စိတ္ဝာ ပုနပ္ပုနံ ဓာရေတိ, ပယောဂဂဏနာယ ပာစိတ္တိယံ။
Chattavaggassa paṭhame chattupāhananti padabhājane (pāci. 1178-1182) vuttalakkhaṇaṃ chattañca upāhanāyo ca. Dhāreyyāti paribhogavasena maggagamane ekappayogeneva divasampi dhārentiyā ekā āpatti. Sace pana tādisaṃ ṭhānaṃ patvā chattampi apanāmetvā upāhanāpi omuñcitvā punappunaṃ dhāreti, payogagaṇanāya pācittiyaṃ.
သာဝတ္ထိယံ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ ဆတ္တုပာဟနဓာရဏဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ, ‘‘အဂိလာနာ’’တိ အယမေတ္ထ အနုပညတ္တိ , ဆတ္တသ္သေဝ ဥပာဟနာနံယေဝ ဝာ ဓာရဏေ ဒုက္ကဋံ, အဂိလာနာယ တိကပာစိတ္တိယံ, ဂိလာနာယ ဒ္ဝိကဒုက္ကဋံ။ ဂိလာနသညာယ ပန, အာရာမေ အာရာမူပစာရေ ဓာရေန္တိယာ, အာပဒာသု, ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဥဘိန္နံ ဓာရဏံ, အနုညာတကာရဏာဘာဝောတိ ဣမာနေတ္ထ ဒ္ဝေ အင္ဂာနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ဧဠကလောမသဒိသာနီတိ။
Sāvatthiyaṃ chabbaggiyā bhikkhuniyo ārabbha chattupāhanadhāraṇavatthusmiṃ paññattaṃ, ‘‘agilānā’’ti ayamettha anupaññatti , chattasseva upāhanānaṃyeva vā dhāraṇe dukkaṭaṃ, agilānāya tikapācittiyaṃ, gilānāya dvikadukkaṭaṃ. Gilānasaññāya pana, ārāme ārāmūpacāre dhārentiyā, āpadāsu, ummattikādīnañca anāpatti. Ubhinnaṃ dhāraṇaṃ, anuññātakāraṇābhāvoti imānettha dve aṅgāni. Samuṭṭhānādīni eḷakalomasadisānīti.
ဆတ္တုပာဟနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Chattupāhanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
၂. ယာနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
2. Yānasikkhāpadavaṇṇanā
ဒုတိယေ ယာနေနာတိ ဝယ္ဟာဒိနာ။ ဧတ္ထာပိ ဩရောဟိတ္ဝာ ပုနပ္ပုနံ အဘိရုဟန္တိယာ ပယောဂဂဏနာယ ပာစိတ္တိယံ။ အနာပတ္တိယံ ‘‘အာရာမေ အာရာမူပစာရေ’’တိ နတ္ထိ, သေသံ ပဌမေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ။
Dutiye yānenāti vayhādinā. Etthāpi orohitvā punappunaṃ abhiruhantiyā payogagaṇanāya pācittiyaṃ. Anāpattiyaṃ ‘‘ārāme ārāmūpacāre’’ti natthi, sesaṃ paṭhame vuttanayeneva veditabbanti.
ယာနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Yānasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
၃. သင္ဃာဏိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
3. Saṅghāṇisikkhāpadavaṇṇanā
တတိယေ သင္ဃာဏိန္တိ ယံကိဉ္စိ ကဋူပဂံ။ ဓာရေယ္ယာတိ ကဋိယံ ပဋိမုဉ္စေယ္ယ။ ဧတ္ထာပိ ဩမုဉ္စိတ္ဝာ ဩမုဉ္စိတ္ဝာ ဓာရေန္တိယာ ပယောဂဂဏနာယ ပာစိတ္တိယံ။
Tatiye saṅghāṇinti yaṃkiñci kaṭūpagaṃ. Dhāreyyāti kaṭiyaṃ paṭimuñceyya. Etthāpi omuñcitvā omuñcitvā dhārentiyā payogagaṇanāya pācittiyaṃ.
သာဝတ္ထိယံ အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ သင္ဃာဏိံ ဓာရဏဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ။ အာဗာဓပစ္စယာ ကဋိသုတ္တံ ဓာရေန္တိယာ, ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ သေသံ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗံ, ဣဒံ ပန အကုသလစိတ္တန္တိ။
Sāvatthiyaṃ aññataraṃ bhikkhuniṃ ārabbha saṅghāṇiṃ dhāraṇavatthusmiṃ paññattaṃ. Ābādhapaccayā kaṭisuttaṃ dhārentiyā, ummattikādīnañca anāpatti. Sesaṃ vuttanayeneva veditabbaṃ, idaṃ pana akusalacittanti.
သင္ဃာဏိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Saṅghāṇisikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
၄. ဣတ္ထာလင္ကာရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
4. Itthālaṅkārasikkhāpadavaṇṇanā
စတုတ္ထေ ဣတ္ထာလင္ကာရန္တိ သီသူပဂာဒီသု အညတရံ ယံကိဉ္စိ ပိဠန္ဓနံ။ ဣဓ တသ္သ တသ္သ ဝသေန ဝတ္ထုဂဏနာယ အာပတ္တိ ဝေဒိတဗ္ဗာ။
Catutthe itthālaṅkāranti sīsūpagādīsu aññataraṃ yaṃkiñci piḷandhanaṃ. Idha tassa tassa vasena vatthugaṇanāya āpatti veditabbā.
သာဝတ္ထိယံ ဆဗ္ဗဂ္ဂိယာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ ဣတ္ထာလင္ကာရံ ဓာရဏဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ, အာဗာဓပစ္စယာ ကိဉ္စိဒေဝ ဓာရေန္တိယာ, ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ သေသံ ဝုတ္တသဒိသမေဝာတိ။
Sāvatthiyaṃ chabbaggiyā bhikkhuniyo ārabbha itthālaṅkāraṃ dhāraṇavatthusmiṃ paññattaṃ, ābādhapaccayā kiñcideva dhārentiyā, ummattikādīnañca anāpatti. Sesaṃ vuttasadisamevāti.
ဣတ္ထာလင္ကာရသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Itthālaṅkārasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
၅. ဂန္ဓဝဏ္ဏကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
5. Gandhavaṇṇakasikkhāpadavaṇṇanā
ပဉ္စမေ ဂန္ဓဝဏ္ဏကေနာတိ ယေနကေနစိ ဂန္ဓေန စ ဝဏ္ဏကေန စ။ ဣဓ ဂန္ဓာဒိယောဇနတော ပဋ္ဌာယ ပုဗ္ဗပယောဂေ ဒုက္ကဋံ, နဟာနပရိယောသာနေ ပာစိတ္တိယံ။ အာဗာဓပစ္စယာ, ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ သေသံ စတုတ္ထသဒိသမေဝာတိ။
Pañcame gandhavaṇṇakenāti yenakenaci gandhena ca vaṇṇakena ca. Idha gandhādiyojanato paṭṭhāya pubbapayoge dukkaṭaṃ, nahānapariyosāne pācittiyaṃ. Ābādhapaccayā, ummattikādīnañca anāpatti. Sesaṃ catutthasadisamevāti.
ဂန္ဓဝဏ္ဏကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Gandhavaṇṇakasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
၆. ဝာသိတကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
6. Vāsitakasikkhāpadavaṇṇanā
ဆဋ္ဌေ ဝာသိတကေနာတိ ဂန္ဓဝာသိတကေန။ ပိညာကေနာတိ တိလပိဋ္ဌေန။ သေသံ ပဉ္စမသဒိသမေဝာတိ။
Chaṭṭhe vāsitakenāti gandhavāsitakena. Piññākenāti tilapiṭṭhena. Sesaṃ pañcamasadisamevāti.
ဝာသိတကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Vāsitakasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
၇. ဘိက္ခုနိဥမ္မဒ္ဒာပနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
7. Bhikkhuniummaddāpanasikkhāpadavaṇṇanā
သတ္တမေ ဥမ္မဒ္ဒာပေယ္ယာတိ ဥဗ္ဗဋ္ဋာပေယ္ယ။ ပရိမဒ္ဒာပေယ္ယာတိ သမ္ဗာဟာပေယ္ယ။ ဧတ္ထ စ ဟတ္ထံ အမုဉ္စိတ္ဝာ ဥဗ္ဗဋ္ဋနေ ဧကာဝ အာပတ္တိ, မောစေတ္ဝာ မောစေတ္ဝာ ဥဗ္ဗဋ္ဋနေ ပယောဂဂဏနာယ အာပတ္တိယော။ သမ္ဗာဟနေပိ ဧသေဝ နယော။
Sattame ummaddāpeyyāti ubbaṭṭāpeyya. Parimaddāpeyyāti sambāhāpeyya. Ettha ca hatthaṃ amuñcitvā ubbaṭṭane ekāva āpatti, mocetvā mocetvā ubbaṭṭane payogagaṇanāya āpattiyo. Sambāhanepi eseva nayo.
သာဝတ္ထိယံ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ ဘိက္ခုနိယာ ဥမ္မဒ္ဒာပနပရိမဒ္ဒာပနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ, ဂိလာနာယ, အာပဒာသု, ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဣဓ မဂ္ဂဂမနပရိသ္သမောပိ ဂေလညံ, စောရဘယာဒီဟိ သရီရကမ္ပနာဒယောပိ အာပဒာ။ သေသံ စတုတ္ထေ ဝုတ္တနယေနေဝ ဝေဒိတဗ္ဗန္တိ။
Sāvatthiyaṃ sambahulā bhikkhuniyo ārabbha bhikkhuniyā ummaddāpanaparimaddāpanavatthusmiṃ paññattaṃ, gilānāya, āpadāsu, ummattikādīnañca anāpatti. Idha maggagamanaparissamopi gelaññaṃ, corabhayādīhi sarīrakampanādayopi āpadā. Sesaṃ catutthe vuttanayeneva veditabbanti.
ဘိက္ခုနိဥမ္မဒ္ဒာပနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Bhikkhuniummaddāpanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
၈-၉-၁၀. သိက္ခမာနဥမ္မဒ္ဒာပနာဒိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
8-9-10. Sikkhamānaummaddāpanādisikkhāpadavaṇṇanā
အဋ္ဌမနဝမဒသမေသုပိ သိက္ခမာနာယ သာမဏေရိယာ ဂိဟိနိယာတိ ဧတ္တကမေဝ နာနံ။ သေသံ သတ္တမသဒိသမေဝာတိ။
Aṭṭhamanavamadasamesupi sikkhamānāya sāmaṇeriyā gihiniyāti ettakameva nānaṃ. Sesaṃ sattamasadisamevāti.
သိက္ခမာနဥမ္မဒ္ဒာပနာဒိသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Sikkhamānaummaddāpanādisikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
၁၁. အနာပုစ္ဆာသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
11. Anāpucchāsikkhāpadavaṇṇanā
ဧကာဒသမေ ဘိက္ခုသ္သ ပုရတောတိ န အဘိမုခမေဝာတိ အတ္ထော, ဣဒံ ပန ဥပစာရံ သန္ဓာယ ကထိတန္တိ ဝေဒိတဗ္ဗံ။ တသ္မာ ဘိက္ခုသ္သ ဥပစာရေ အန္တမသော ဆမာယပိ ‘‘နိသီဒာမိ, အယ္ယာ’’တိ အနာပုစ္ဆိတ္ဝာ နိသီဒန္တိယာ ပာစိတ္တိယံ။
Ekādasame bhikkhussa puratoti na abhimukhamevāti attho, idaṃ pana upacāraṃ sandhāya kathitanti veditabbaṃ. Tasmā bhikkhussa upacāre antamaso chamāyapi ‘‘nisīdāmi, ayyā’’ti anāpucchitvā nisīdantiyā pācittiyaṃ.
သာဝတ္ထိယံ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ အနာပုစ္ဆာ နိသီဒနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ, တိကပာစိတ္တိယံ, အာပုစ္ဆိတေ ဒ္ဝိကဒုက္ကဋံ။ တသ္မိံ အာပုစ္ဆိတသညာယ, ဂိလာနာယ, အာပဒာသု, ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဘိက္ခုသ္သ အနာပုစ္ဆာ, ဥပစာရေ နိသဇ္ဇာ, အနုညာတကာရဏာဘာဝောတိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင္ဂာနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ကထိနသဒိသာနိ, ဣဒံ ပန ကိရိယာကိရိယန္တိ။
Sāvatthiyaṃ sambahulā bhikkhuniyo ārabbha anāpucchā nisīdanavatthusmiṃ paññattaṃ, tikapācittiyaṃ, āpucchite dvikadukkaṭaṃ. Tasmiṃ āpucchitasaññāya, gilānāya, āpadāsu, ummattikādīnañca anāpatti. Bhikkhussa anāpucchā, upacāre nisajjā, anuññātakāraṇābhāvoti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni kathinasadisāni, idaṃ pana kiriyākiriyanti.
အနာပုစ္ဆာသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Anāpucchāsikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
၁၂. ပဉ္ဟာပုစ္ဆနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
12. Pañhāpucchanasikkhāpadavaṇṇanā
ဒ္ဝာဒသမေ အနောကာသကတန္တိ ‘‘အသုကသ္မိံ နာမ ဌာနေ ပုစ္ဆာမီ’’တိ ဧဝံ အကတဩကာသံ, တသ္မာ သုတ္တန္တေ ဩကာသံ ကာရာပေတ္ဝာ ဝိနယံ ဝာ အဘိဓမ္မံ ဝာ ပုစ္ဆန္တိယာ ပာစိတ္တိယံ။ သေသေသုပိ ဧသေဝ နယော, သဗ္ဗသော အကာရိတေ ပန ဝတ္တဗ္ဗမေဝ နတ္ထိ။
Dvādasame anokāsakatanti ‘‘asukasmiṃ nāma ṭhāne pucchāmī’’ti evaṃ akataokāsaṃ, tasmā suttante okāsaṃ kārāpetvā vinayaṃ vā abhidhammaṃ vā pucchantiyā pācittiyaṃ. Sesesupi eseva nayo, sabbaso akārite pana vattabbameva natthi.
သာဝတ္ထိယံ သမ္ဗဟုလာ ဘိက္ခုနိယော အာရဗ္ဘ အနောကာသကတံ ဘိက္ခုံ ပဉ္ဟံ ပုစ္ဆနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ။ တတ္ထ တတ္ထ ဩကာသံ ကာရာပေတ္ဝာ ပုစ္ဆန္တိယာ, အနောဒိသ္သ ဩကာသံ ကာရာပေတ္ဝာ ယတ္ထ ကတ္ထစိ ပုစ္ဆန္တိယာ, ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ ဘိက္ခုသ္သ အနောကာသကာရာပနံ, ပဉ္ဟံ ပုစ္ဆနန္တိ ဣမာနေတ္ထ ဒ္ဝေ အင္ဂာနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ပဒသောဓမ္မသဒိသာနိ, ဣဒံ ပန ကိရိယာကိရိယန္တိ။
Sāvatthiyaṃ sambahulā bhikkhuniyo ārabbha anokāsakataṃ bhikkhuṃ pañhaṃ pucchanavatthusmiṃ paññattaṃ. Tattha tattha okāsaṃ kārāpetvā pucchantiyā, anodissa okāsaṃ kārāpetvā yattha katthaci pucchantiyā, ummattikādīnañca anāpatti. Bhikkhussa anokāsakārāpanaṃ, pañhaṃ pucchananti imānettha dve aṅgāni. Samuṭṭhānādīni padasodhammasadisāni, idaṃ pana kiriyākiriyanti.
ပဉ္ဟာပုစ္ဆနသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Pañhāpucchanasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
၁၃. အသံကစ္စိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ
13. Asaṃkaccikasikkhāpadavaṇṇanā
တေရသမေ အသံကစ္စိကာတိ အဓက္ခကဥဗ္ဘနာဘိမဏ္ဍလသင္ခာတသ္သ သရီရသ္သ ပဋိစ္ဆာဒနတ္ထံ အနုညာတသံကစ္စိကဝိရဟိတာ။ ဂာမံ ပဝိသေယ္ယာတိ ဧတ္ထ ပရိက္ခိတ္တသ္သ ဂာမသ္သ ပရိက္ခေပံ, အပရိက္ခိတ္တသ္သ ဥပစာရံ အတိက္ကမန္တိယာ ဝာ ဩက္ကမန္တိယာ ဝာ ပဌမပာဒေ ဒုက္ကဋံ, ဒုတိယေ ပာစိတ္တိယံ။
Terasame asaṃkaccikāti adhakkhakaubbhanābhimaṇḍalasaṅkhātassa sarīrassa paṭicchādanatthaṃ anuññātasaṃkaccikavirahitā. Gāmaṃ paviseyyāti ettha parikkhittassa gāmassa parikkhepaṃ, aparikkhittassa upacāraṃ atikkamantiyā vā okkamantiyā vā paṭhamapāde dukkaṭaṃ, dutiye pācittiyaṃ.
သာဝတ္ထိယံ အညတရံ ဘိက္ခုနိံ အာရဗ္ဘ အသံကစ္စိကာယ ဂာမံ ပဝိသနဝတ္ထုသ္မိံ ပညတ္တံ။ ယသ္သာ ပန သံကစ္စိကစီဝရံ အစ္ဆိန္နံ ဝာ နဋ္ဌံ ဝာ, တသ္သာ, ဂိလာနာယ, အာပဒာသု, ဥမ္မတ္တိကာဒီနဉ္စ အနာပတ္တိ။ အသံကစ္စိကတာ, ဝုတ္တပရိစ္ဆေဒာတိက္ကမော, အနုညာတကာရဏာဘာဝောတိ ဣမာနေတ္ထ တီဏိ အင္ဂာနိ။ သမုဋ္ဌာနာဒီနိ ဧဠကလောမသဒိသာနီတိ။
Sāvatthiyaṃ aññataraṃ bhikkhuniṃ ārabbha asaṃkaccikāya gāmaṃ pavisanavatthusmiṃ paññattaṃ. Yassā pana saṃkaccikacīvaraṃ acchinnaṃ vā naṭṭhaṃ vā, tassā, gilānāya, āpadāsu, ummattikādīnañca anāpatti. Asaṃkaccikatā, vuttaparicchedātikkamo, anuññātakāraṇābhāvoti imānettha tīṇi aṅgāni. Samuṭṭhānādīni eḷakalomasadisānīti.
အသံကစ္စိကသိက္ခာပဒဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Asaṃkaccikasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
ဆတ္တုပာဟနဝဂ္ဂော နဝမော။
Chattupāhanavaggo navamo.