Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဝိမာနဝတ္ထု-အဋ္ဌကထာ • Vimānavatthu-aṭṭhakathā |
၇. သုနိက္ခိတ္တဝိမာနဝဂ္ဂော
7. Sunikkhittavimānavaggo
၁. စိတ္တလတာဝိမာနဝဏ္ဏနာ
1. Cittalatāvimānavaṇṇanā
ယထာ ဝနံ စိတ္တလတံ ပဘာသတီတိ စိတ္တလတာဝိမာနံ။ တသ္သ ကာ ဥပ္ပတ္တိ? ဘဂဝာ သာဝတ္ထိယံ ဝိဟရတိ ဇေတဝနေ။ တေန သမယေန သာဝတ္ထိယံ အညတရော ဥပာသကော ဒလိဒ္ဒော အပ္ပဘောဂော ပရေသံ ကမ္မံ ကတ္ဝာ ဇီဝတိ။ သော သဒ္ဓော ပသန္နော ဇိဏ္ဏေ ဝုဍ္ဎေ မာတာပိတရော ပောသေန္တော ‘‘ဣတ္ထိယော နာမ ပတိကုလေ ဌိတာ ဣသ္သရိယံ ကရောန္တိ, သသ္သုသသုရာနံ မနာပစာရိနိယော ဒုလ္လဘာ’’တိ မာတာပိတူနံ စိတ္တဒုက္ခံ ပရိဟရန္တော ဒာရပရိဂ္ဂဟံ အကတ္ဝာ သယမေဝ နေ ဥပဋ္ဌဟတိ, သီလာနိ ရက္ခတိ, ဥပောသထံ ဥပဝသတိ , ယထာဝိဘဝံ ဒာနာနိ ဒေတိ။ သော အပရဘာဂေ ကာလံ ကတ္ဝာ တာဝတိံသေသု ဒ္ဝာဒသယောဇနိကေ ဝိမာနေ နိဗ္ဗတ္တိ။ တံ အာယသ္မာ မဟာမောဂ္ဂလ္လာနော ဟေဋ္ဌာ ဝုတ္တနယေန ဂန္တ္ဝာ ကတကမ္မံ ဣမာဟိ ဂာထာဟိ ပဋိပုစ္ဆိ –
Yathāvanaṃ cittalataṃ pabhāsatīti cittalatāvimānaṃ. Tassa kā uppatti? Bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane. Tena samayena sāvatthiyaṃ aññataro upāsako daliddo appabhogo paresaṃ kammaṃ katvā jīvati. So saddho pasanno jiṇṇe vuḍḍhe mātāpitaro posento ‘‘itthiyo nāma patikule ṭhitā issariyaṃ karonti, sassusasurānaṃ manāpacāriniyo dullabhā’’ti mātāpitūnaṃ cittadukkhaṃ pariharanto dārapariggahaṃ akatvā sayameva ne upaṭṭhahati, sīlāni rakkhati, uposathaṃ upavasati , yathāvibhavaṃ dānāni deti. So aparabhāge kālaṃ katvā tāvatiṃsesu dvādasayojanike vimāne nibbatti. Taṃ āyasmā mahāmoggallāno heṭṭhā vuttanayena gantvā katakammaṃ imāhi gāthāhi paṭipucchi –
၁၁၁၄.
1114.
‘‘ယထာ ဝနံ စိတ္တလတံ ပဘာသတိ၊ ဥယ္ယာနသေဋ္ဌံ တိဒသာနမုတ္တမံ။
‘‘Yathā vanaṃ cittalataṃ pabhāsati, uyyānaseṭṭhaṃ tidasānamuttamaṃ;
တထူပမံ တုယ္ဟမိဒံ ဝိမာနံ၊ ဩဘာသယံ တိဋ္ဌတိ အန္တလိက္ခေ။
Tathūpamaṃ tuyhamidaṃ vimānaṃ, obhāsayaṃ tiṭṭhati antalikkhe.
၁၁၁၅.
1115.
‘‘ဒေဝိဒ္ဓိပတ္တောသိ မဟာနုဘာဝော။ပေ.။
‘‘Deviddhipattosi mahānubhāvo…pe…
ဝဏ္ဏော စ တေ သဗ္ဗဒိသာ ပဘာသတီ’’တိ။
Vaṇṇo ca te sabbadisā pabhāsatī’’ti.
၁၁၁၆.
1116.
‘‘သော ဒေဝပုတ္တော အတ္တမနော။ပေ.။ ယသ္သ ကမ္မသ္သိဒံ ဖလံ’’။
‘‘So devaputto attamano…pe… yassa kammassidaṃ phalaṃ’’.
၁၁၁၇.
1117.
‘‘အဟံ မနုသ္သေသု မနုသ္သဘူတော၊ ဒလိဒ္ဒော အတာဏော ကပဏော ကမ္မကရော အဟောသိံ။
‘‘Ahaṃ manussesu manussabhūto, daliddo atāṇo kapaṇo kammakaro ahosiṃ;
ဇိဏ္ဏေ စ မာတာပိတရော အဘာရိံ၊ ပိယာ စ မေ သီလဝန္တော အဟေသုံ။
Jiṇṇe ca mātāpitaro abhāriṃ, piyā ca me sīlavanto ahesuṃ;
အန္နဉ္စ ပာနဉ္စ ပသန္နစိတ္တော၊ သက္ကစ္စ ဒာနံ ဝိပုလံ အဒာသိံ။
Annañca pānañca pasannacitto, sakkacca dānaṃ vipulaṃ adāsiṃ.
၁၁၁၈.
1118.
‘‘တေန မေတာဒိသော ဝဏ္ဏော။ပေ.။ဝဏ္ဏော စ မေ သဗ္ဗဒိသာ ပဘာသတီ’’တိ။ –
‘‘Tena metādiso vaṇṇo…pe…vaṇṇo ca me sabbadisā pabhāsatī’’ti. –
သောပိ တသ္သ ဗ္ယာကာသိ။ သေသံ ဝုတ္တနယမေဝ။
Sopi tassa byākāsi. Sesaṃ vuttanayameva.
စိတ္တလတာဝိမာနဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။
Cittalatāvimānavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / ဝိမာနဝတ္ထုပာဠိ • Vimānavatthupāḷi / ၁. စိတ္တလတာဝိမာနဝတ္ထု • 1. Cittalatāvimānavatthu