Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / കഥാവത്ഥുപാളി • Kathāvatthupāḷi |
൫. പഞ്ചമവഗ്ഗോ
5. Pañcamavaggo
(൪൯) ൭. ചിത്താരമ്മണകഥാ
(49) 7. Cittārammaṇakathā
൪൩൬. ചേതോപരിയായേ ഞാണം ചിത്താരമ്മണഞ്ഞേവ ന അഞ്ഞാരമ്മണന്തി? ആമന്താ. നനു അത്ഥി കോചി ‘‘സരാഗം ചിത്തം സരാഗം ചിത്ത’’ന്തി പജാനാതീതി? ആമന്താ. ഹഞ്ചി അത്ഥി കോചി ‘‘സരാഗം ചിത്തം സരാഗം ചിത്ത’’ന്തി പജാനാതി, നോ ച വത രേ വത്തബ്ബേ – ‘‘ചേതോപരിയായേ ഞാണം ചിത്താരമ്മണഞ്ഞേവ ന അഞ്ഞാരമ്മണ’’ന്തി.
436. Cetopariyāye ñāṇaṃ cittārammaṇaññeva na aññārammaṇanti? Āmantā. Nanu atthi koci ‘‘sarāgaṃ cittaṃ sarāgaṃ citta’’nti pajānātīti? Āmantā. Hañci atthi koci ‘‘sarāgaṃ cittaṃ sarāgaṃ citta’’nti pajānāti, no ca vata re vattabbe – ‘‘cetopariyāye ñāṇaṃ cittārammaṇaññeva na aññārammaṇa’’nti.
നനു അത്ഥി കോചി വീതരാഗം ചിത്തം…പേ॰… സദോസം ചിത്തം… വീതദോസം ചിത്തം… സമോഹം ചിത്തം… വീതമോഹം ചിത്തം… സംഖിത്തം ചിത്തം… വിക്ഖിത്തം ചിത്തം… മഹഗ്ഗതം ചിത്തം… അമഹഗ്ഗതം ചിത്തം… സഉത്തരം ചിത്തം… അനുത്തരം ചിത്തം… സമാഹിതം ചിത്തം… അസമാഹിതം ചിത്തം… വിമുത്തം ചിത്തം…പേ॰… അവിമുത്തം ചിത്തം ‘‘അവിമുത്തം ചിത്ത’’ന്തി പജാനാതീതി? ആമന്താ. ഹഞ്ചി അത്ഥി കോചി ‘‘അവിമുത്തം ചിത്തം അവിമുത്തം ചിത്ത’’ന്തി പജാനാതി, നോ ച വത രേ വത്തബ്ബേ – ‘‘ചേതോപരിയായേ ഞാണം ചിത്താരമ്മണഞ്ഞേവ ന അഞ്ഞാരമ്മണ’’ന്തി.
Nanu atthi koci vītarāgaṃ cittaṃ…pe… sadosaṃ cittaṃ… vītadosaṃ cittaṃ… samohaṃ cittaṃ… vītamohaṃ cittaṃ… saṃkhittaṃ cittaṃ… vikkhittaṃ cittaṃ… mahaggataṃ cittaṃ… amahaggataṃ cittaṃ… sauttaraṃ cittaṃ… anuttaraṃ cittaṃ… samāhitaṃ cittaṃ… asamāhitaṃ cittaṃ… vimuttaṃ cittaṃ…pe… avimuttaṃ cittaṃ ‘‘avimuttaṃ citta’’nti pajānātīti? Āmantā. Hañci atthi koci ‘‘avimuttaṃ cittaṃ avimuttaṃ citta’’nti pajānāti, no ca vata re vattabbe – ‘‘cetopariyāye ñāṇaṃ cittārammaṇaññeva na aññārammaṇa’’nti.
൪൩൭. ഫസ്സാരമ്മണേ ഞാണം വത്തബ്ബം – ‘‘ചേതോപരിയായേ ഞാണ’’ന്തി? ആമന്താ . ഹഞ്ചി ഫസ്സാരമ്മണേ ഞാണം വത്തബ്ബം ചേതോപരിയായേ ഞാണം, നോ ച വത രേ വത്തബ്ബേ – ‘‘ചേതോപരിയായേ ഞാണം ചിത്താരമ്മണഞ്ഞേവ ന അഞ്ഞാരമ്മണ’’ന്തി. വേദനാരമ്മണേ ഞാണം…പേ॰… സഞ്ഞാരമ്മണേ ഞാണം… ചേതനാരമ്മണേ ഞാണം… ചിത്താരമ്മണേ ഞാണം… സദ്ധാരമ്മണേ ഞാണം… വീരിയാരമ്മണേ ഞാണം… സതാരമ്മണേ ഞാണം… സമാധാരമ്മണേ ഞാണം… പഞ്ഞാരമ്മണേ ഞാണം… രാഗാരമ്മണേ ഞാണം … ദോസാരമ്മണേ ഞാണം… മോഹാരമ്മണേ ഞാണം…പേ॰… അനോത്തപ്പാരമ്മണേ ഞാണം വത്തബ്ബം – ‘‘ചേതോപരിയായേ ഞാണ’’ന്തി? ആമന്താ. ഹഞ്ചി അനോത്തപ്പാരമ്മണേ ഞാണം വത്തബ്ബം ചേതോപരിയായേ ഞാണം, നോ ച വത രേ വത്തബ്ബേ – ‘‘ചേതോപരിയായേ ഞാണം ചിത്താരമ്മണഞ്ഞേവ ന അഞ്ഞാരമ്മണ’’ന്തി.
437. Phassārammaṇe ñāṇaṃ vattabbaṃ – ‘‘cetopariyāye ñāṇa’’nti? Āmantā . Hañci phassārammaṇe ñāṇaṃ vattabbaṃ cetopariyāye ñāṇaṃ, no ca vata re vattabbe – ‘‘cetopariyāye ñāṇaṃ cittārammaṇaññeva na aññārammaṇa’’nti. Vedanārammaṇe ñāṇaṃ…pe… saññārammaṇe ñāṇaṃ… cetanārammaṇe ñāṇaṃ… cittārammaṇe ñāṇaṃ… saddhārammaṇe ñāṇaṃ… vīriyārammaṇe ñāṇaṃ… satārammaṇe ñāṇaṃ… samādhārammaṇe ñāṇaṃ… paññārammaṇe ñāṇaṃ… rāgārammaṇe ñāṇaṃ … dosārammaṇe ñāṇaṃ… mohārammaṇe ñāṇaṃ…pe… anottappārammaṇe ñāṇaṃ vattabbaṃ – ‘‘cetopariyāye ñāṇa’’nti? Āmantā. Hañci anottappārammaṇe ñāṇaṃ vattabbaṃ cetopariyāye ñāṇaṃ, no ca vata re vattabbe – ‘‘cetopariyāye ñāṇaṃ cittārammaṇaññeva na aññārammaṇa’’nti.
ഫസ്സാരമ്മണേ ഞാണം ന വത്തബ്ബം – ‘‘ചേതോപരിയായേ ഞാണ’’ന്തി? ആമന്താ. ഫസ്സപരിയായേ ഞാണന്തി? ന ഹേവം വത്തബ്ബേ…പേ॰… വേദനാരമ്മണേ ഞാണം…പേ॰… സഞ്ഞാരമ്മണേ ഞാണം…പേ॰… അനോത്തപ്പാരമ്മണേ ഞാണം ന വത്തബ്ബം – ‘‘ചേതോപരിയായേ ഞാണ’’ന്തി? ആമന്താ. അനോത്തപ്പപരിയായേ ഞാണന്തി? ന ഹേവം വത്തബ്ബേ…പേ॰….
Phassārammaṇe ñāṇaṃ na vattabbaṃ – ‘‘cetopariyāye ñāṇa’’nti? Āmantā. Phassapariyāye ñāṇanti? Na hevaṃ vattabbe…pe… vedanārammaṇe ñāṇaṃ…pe… saññārammaṇe ñāṇaṃ…pe… anottappārammaṇe ñāṇaṃ na vattabbaṃ – ‘‘cetopariyāye ñāṇa’’nti? Āmantā. Anottappapariyāye ñāṇanti? Na hevaṃ vattabbe…pe….
൪൩൮. ന വത്തബ്ബം – ‘‘ചേതോപരിയായേ ഞാണം ചിത്താരമ്മണഞ്ഞേവ ന അഞ്ഞാരമ്മണ’’ന്തി? ആമന്താ. നനു ചേതോപരിയായേ ഞാണന്തി? ആമന്താ. ഹഞ്ചി ചേതോപരിയായേ ഞാണം, തേന വത രേ വത്തബ്ബേ – ‘‘ചേതോപരിയായേ ഞാണം ചിത്താരമ്മണഞ്ഞേവ ന അഞ്ഞാരമ്മണ’’ന്തി.
438. Na vattabbaṃ – ‘‘cetopariyāye ñāṇaṃ cittārammaṇaññeva na aññārammaṇa’’nti? Āmantā. Nanu cetopariyāye ñāṇanti? Āmantā. Hañci cetopariyāye ñāṇaṃ, tena vata re vattabbe – ‘‘cetopariyāye ñāṇaṃ cittārammaṇaññeva na aññārammaṇa’’nti.
ചിത്താരമ്മണകഥാ നിട്ഠിതാ.
Cittārammaṇakathā niṭṭhitā.
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / അഭിധമ്മപിടക (അട്ഠകഥാ) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / പഞ്ചപകരണ-അട്ഠകഥാ • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ൭. ചിത്താരമ്മണകഥാവണ്ണനാ • 7. Cittārammaṇakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / പഞ്ചപകരണ-മൂലടീകാ • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā / ൭. ചിത്താരമ്മണകഥാവണ്ണനാ • 7. Cittārammaṇakathāvaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / അഭിധമ്മപിടക (ടീകാ) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / പഞ്ചപകരണ-അനുടീകാ • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ൭. ചിത്താരമ്മണകഥാവണ്ണനാ • 7. Cittārammaṇakathāvaṇṇanā