Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā

    ૫. ચીવરપટિગ્ગહણસિક્ખાપદવણ્ણના

    5. Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā

    ૫૦૮. પઞ્ચમે અપઞ્ઞત્તે સિક્ખાપદેતિ ગણમ્હા ઓહીયનસિક્ખાપદે અપઞ્ઞત્તે. વિહારવારન્તિ વિહારપટિજગ્ગનવારં. કોટ્ઠાસસમ્પત્તીતિ સકલા અઙ્ગપચ્ચઙ્ગસમ્પત્તિ. સબ્બપરિયન્તન્તિ છટ્ઠસ્સ અઞ્ઞચીવરસ્સ અભાવા પઞ્ચન્નં ચીવરાનં એકમેકં સબ્બેસં પરિયન્તન્તિ સબ્બપરિયન્તં. અન્તરવાસકાદીસુ હિ પઞ્ચસુ એકમેકં અઞ્ઞસ્સ છટ્ઠસ્સ અભાવા પઞ્ચન્નં અન્તમેવ હોતિ. અથવા પઞ્ચસુ ચીવરેસુ એકમેકં અત્તનો અઞ્ઞસ્સ દુતિયસ્સ અભાવા અન્તમેવ હોતીતિ સબ્બમેવ પરિયન્તન્તિ સબ્બપરિયન્તં, સબ્બસો વા પરિયન્તન્તિ સબ્બપરિયન્તં. તેનાહ – ‘‘અઞ્ઞં…પે॰… નત્થી’’તિ. યથા તસ્સ મનોરથો ન પૂરતીતિ ‘‘સરીરપારિપૂરિં પસ્સિસ્સામી’’તિ તસ્સ ઉપ્પન્નો મનોરથો યથા ન પૂરતિ. એવં હત્થતલેયેવ દસ્સેત્વાતિ સરીરં અદસ્સેત્વાવ દાતબ્બચીવરં હત્થતલે ‘‘હન્દા’’તિ દસ્સેત્વા.

    508. Pañcame apaññatte sikkhāpadeti gaṇamhā ohīyanasikkhāpade apaññatte. Vihāravāranti vihārapaṭijagganavāraṃ. Koṭṭhāsasampattīti sakalā aṅgapaccaṅgasampatti. Sabbapariyantanti chaṭṭhassa aññacīvarassa abhāvā pañcannaṃ cīvarānaṃ ekamekaṃ sabbesaṃ pariyantanti sabbapariyantaṃ. Antaravāsakādīsu hi pañcasu ekamekaṃ aññassa chaṭṭhassa abhāvā pañcannaṃ antameva hoti. Athavā pañcasu cīvaresu ekamekaṃ attano aññassa dutiyassa abhāvā antameva hotīti sabbameva pariyantanti sabbapariyantaṃ, sabbaso vā pariyantanti sabbapariyantaṃ. Tenāha – ‘‘aññaṃ…pe… natthī’’ti. Yathā tassa manoratho na pūratīti ‘‘sarīrapāripūriṃ passissāmī’’ti tassa uppanno manoratho yathā na pūrati. Evaṃ hatthataleyeva dassetvāti sarīraṃ adassetvāva dātabbacīvaraṃ hatthatale ‘‘handā’’ti dassetvā.

    ૫૧૦. વિહત્થતાયાતિ વિહતહત્થતાય, અગણતાય અપ્પચ્ચયતાય અપ્પટિસરણતાયાતિ વુત્તં હોતિ. સમભિતુન્નત્તાતિ પીળિતત્તા. પરિવત્તેતબ્બં પરિવત્તં, પરિવત્તમેવ પારિવત્તકં, પરિવત્તેત્વા દીયમાનન્તિ અત્થો.

    510.Vihatthatāyāti vihatahatthatāya, agaṇatāya appaccayatāya appaṭisaraṇatāyāti vuttaṃ hoti. Samabhitunnattāti pīḷitattā. Parivattetabbaṃ parivattaṃ, parivattameva pārivattakaṃ, parivattetvā dīyamānanti attho.

    ૫૧૨. ઉપચારેતિ દ્વાદસહત્થૂપચારં સન્ધાય વદતિ. ઉપચારં વા મુઞ્ચિત્વા ખિપન્તીતિ દ્વાદસહત્થં મુઞ્ચિત્વા ઓરતો ઠપેન્તિ, ન પુરિમસિક્ખાપદે વિય દ્વાદસહત્થબ્ભન્તરેયેવાતિ અધિપ્પાયો. અઞ્ઞત્ર પારિવત્તકાતિ યં અન્તમસો હરીતકખણ્ડમ્પિ દત્વા વા દસ્સામીતિ આભોગં કત્વા વા પારિવત્તકં ગણ્હાતિ, તં ઠપેત્વા. અચિત્તકભાવેન ન સમેતીતિ યથા અઞ્ઞાતિકાય ઞાતિકસઞ્ઞિસ્સ વેમતિકસ્સ ચ ગણ્હતો અચિત્તકત્તા આપત્તિ , એવમિધાપિ ‘‘ભિક્ખુનિયા સન્તકં ઇદ’’ન્તિ અજાનિત્વા ગણ્હતોપિ આપત્તિયેવાતિ અધિપ્પાયો. વસ્સાવાસિકં દેતીતિ પુગ્ગલિકં કત્વા દેતિ. પંસુકૂલં અત્તનો અત્થાય ઠપિતભાવં જાનિત્વા ગણ્હન્તેનપિ અઞ્ઞસ્સ સન્તકં ગહિતં નામ ન હોતીતિ આહ – ‘‘સચે પન સઙ્કારકૂટાદીસૂ’’તિઆદિ. અસામિકઞ્હિ પંસુકૂલન્તિ વુચ્ચતિ. પંસુકૂલં અધિટ્ઠહિત્વાતિ ‘‘અસામિકં ઇદ’’ન્તિ સઞ્ઞં ઉપ્પાદેત્વા. એવં પન પંસુકૂલસઞ્ઞં અનુપ્પાદેત્વા ગણ્હિતું ન વટ્ટતિ.

    512.Upacāreti dvādasahatthūpacāraṃ sandhāya vadati. Upacāraṃ vā muñcitvā khipantīti dvādasahatthaṃ muñcitvā orato ṭhapenti, na purimasikkhāpade viya dvādasahatthabbhantareyevāti adhippāyo. Aññatra pārivattakāti yaṃ antamaso harītakakhaṇḍampi datvā vā dassāmīti ābhogaṃ katvā vā pārivattakaṃ gaṇhāti, taṃ ṭhapetvā. Acittakabhāvena na sametīti yathā aññātikāya ñātikasaññissa vematikassa ca gaṇhato acittakattā āpatti , evamidhāpi ‘‘bhikkhuniyā santakaṃ ida’’nti ajānitvā gaṇhatopi āpattiyevāti adhippāyo. Vassāvāsikaṃ detīti puggalikaṃ katvā deti. Paṃsukūlaṃ attano atthāya ṭhapitabhāvaṃ jānitvā gaṇhantenapi aññassa santakaṃ gahitaṃ nāma na hotīti āha – ‘‘sace pana saṅkārakūṭādīsū’’tiādi. Asāmikañhi paṃsukūlanti vuccati. Paṃsukūlaṃ adhiṭṭhahitvāti ‘‘asāmikaṃ ida’’nti saññaṃ uppādetvā. Evaṃ pana paṃsukūlasaññaṃ anuppādetvā gaṇhituṃ na vaṭṭati.

    ૫૧૩. અઞ્ઞાતિકાય અઞ્ઞાતિકસઞ્ઞીતિ તિકપાચિત્તિયન્તિ એત્થ ઇતિ-સદ્દો આદિઅત્થો. તીણિ પરિમાણમસ્સાતિ તિકં, તિકઞ્ચ તં પાચિત્તિયઞ્ચાતિ તિકપાચિત્તિયં, તીણિ પાચિત્તિયાનીતિ અત્થો.

    513.Aññātikāya aññātikasaññīti tikapācittiyanti ettha iti-saddo ādiattho. Tīṇi parimāṇamassāti tikaṃ, tikañca taṃ pācittiyañcāti tikapācittiyaṃ, tīṇi pācittiyānīti attho.

    ૫૧૪. પત્તત્થવિકાદિં યંકિઞ્ચીતિ અનધિટ્ઠાનુપગં સન્ધાય વદતિ. ‘‘ચીવરં નામ છન્નં ચીવરાનં અઞ્ઞતરં ચીવરં વિકપ્પનુપગં પચ્છિમ’’ન્તિ હિ વુત્તત્તા અધિટ્ઠાનુપગં યંકિઞ્ચિ ન વટ્ટતિ. તેનેવાહ – ‘‘વિકપ્પનુપગપચ્છિમચીવરપ્પમાણ’’ન્તિઆદિ. યસ્મા ભિસિચ્છવિ મહન્તાપિ સેનાસનસઙ્ગહિતત્તા ચીવરસઙ્ખ્યં ન ગચ્છતીતિ નેવ અધિટ્ઠાનુપગા ન વિકપ્પનુપગા ચ, તસ્મા અનધિટ્ઠાનુપગસામઞ્ઞતો વુત્તં. સચેપિ મઞ્ચપ્પમાણા ભિસિચ્છવિ હોતિ, વટ્ટતિયેવાતિ. કો પન વાદો પત્તત્થવિકાદીસૂતિ મહતિયાપિ તાવ ભિસિચ્છવિયા અનધિટ્ઠાનુપગત્તા અનાપત્તિ, તતો ખુદ્દકતરેસુ અનધિટ્ઠાનુપગેસુ પત્તત્થવિકાદીસુ કિમેવ વત્તબ્બન્તિ અધિપ્પાયો. પટિગ્ગહણં કિરિયા, અપરિવત્તનં અકિરિયા. વિકપ્પનુપગચીવરતા, પારિવત્તકાભાવો, અઞ્ઞાતિકાય હત્થતો ગહણન્તિ ઇમાનેત્થ તીણિ અઙ્ગાનિ.

    514.Pattatthavikādiṃ yaṃkiñcīti anadhiṭṭhānupagaṃ sandhāya vadati. ‘‘Cīvaraṃ nāma channaṃ cīvarānaṃ aññataraṃ cīvaraṃ vikappanupagaṃ pacchima’’nti hi vuttattā adhiṭṭhānupagaṃ yaṃkiñci na vaṭṭati. Tenevāha – ‘‘vikappanupagapacchimacīvarappamāṇa’’ntiādi. Yasmā bhisicchavi mahantāpi senāsanasaṅgahitattā cīvarasaṅkhyaṃ na gacchatīti neva adhiṭṭhānupagā na vikappanupagā ca, tasmā anadhiṭṭhānupagasāmaññato vuttaṃ. Sacepi mañcappamāṇā bhisicchavi hoti, vaṭṭatiyevāti. Ko pana vādo pattatthavikādīsūti mahatiyāpi tāva bhisicchaviyā anadhiṭṭhānupagattā anāpatti, tato khuddakataresu anadhiṭṭhānupagesu pattatthavikādīsu kimeva vattabbanti adhippāyo. Paṭiggahaṇaṃ kiriyā, aparivattanaṃ akiriyā. Vikappanupagacīvaratā, pārivattakābhāvo, aññātikāya hatthato gahaṇanti imānettha tīṇi aṅgāni.

    ચીવરપટિગ્ગહણસિક્ખાપદવણ્ણના નિટ્ઠિતા.

    Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવિભઙ્ગ • Mahāvibhaṅga / ૫. ચીવરપટિગ્ગહણસિક્ખાપદં • 5. Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadaṃ

    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / વિનયપિટક (અટ્ઠકથા) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / મહાવિભઙ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā / ૫. ચીવરપટિગ્ગહણસિક્ખાપદવણ્ણના • 5. Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / ૫. ચીવરપટિગ્ગહણસિક્ખાપદવણ્ણના • 5. Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ૫. ચીવરપટિગ્ગહણસિક્ખાપદવણ્ણના • 5. Cīvarapaṭiggahaṇasikkhāpadavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact