| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / परिवार-अट्ठकथा • Parivāra-aṭṭhakathā |
चोदकपुच्छाविस्सज्जनावण्णना
Codakapucchāvissajjanāvaṇṇanā
३६२-३६३. चोदनाय को आदीतिआदिपुच्छानं विस्सज्जने सच्चे च अकुप्पे चाति सच्चे पतिट्ठातब्बं अकुप्पे च। यं कतं वा न कतं वा, तदेव वत्तब्बं, न च चोदके वा अनुविज्जके वा सङ्घे वा कोपो उप्पादेतब्बो। ओतिण्णानोतिण्णं जानितब्बन्ति ओतिण्णञ्च अनोतिण्णञ्च वचनं जानितब्बं। तत्रायं जाननविधि – एत्तका चोदकस्स पुब्बकथा, एत्तका पच्छिमकथा, एत्तका चुदितकस्स पुब्बकथा, एत्तका पच्छिमकथाति जानितब्बा । चोदकस्स पमाणं गण्हितब्बं, चुदितकस्स पमाणं गण्हितब्बं, अनुविज्जकस्स पमाणं गण्हितब्बं, अनुविज्जको अप्पमत्तकम्पि अहापेन्तो ‘‘आवुसो समन्नाहरित्वा उजुं कत्वा आहरा’’ति वत्तब्बो, सङ्घेन एवं पटिपज्जितब्बं। येन धम्मेन येन विनयेन येन सत्थुसासनेन तं अधिकरणं वूपसम्मतीति एत्थ धम्मोति भूतं वत्थु। विनयोति चोदना चेव सारणा च। सत्थुसासनन्ति ञत्तिसम्पदा चेव अनुस्सावनसम्पदा च। एतेन हि धम्मेन च विनयेन च सत्थुसासनेन च अधिकरणं वूपसमति, तस्मा अनुविज्जकेन भूतेन वत्थुना चोदेत्वा आपत्तिं सारेत्वा ञत्तिसम्पदाय चेव अनुस्सावनसम्पदाय च तं अधिकरणं वूपसमेतब्बं, अनुविज्जकेन एवं पटिपज्जितब्बं। सेसमेत्थ उत्तानमेव।
362-363.Codanāyako ādītiādipucchānaṃ vissajjane sacce ca akuppe cāti sacce patiṭṭhātabbaṃ akuppe ca. Yaṃ kataṃ vā na kataṃ vā, tadeva vattabbaṃ, na ca codake vā anuvijjake vā saṅghe vā kopo uppādetabbo. Otiṇṇānotiṇṇaṃ jānitabbanti otiṇṇañca anotiṇṇañca vacanaṃ jānitabbaṃ. Tatrāyaṃ jānanavidhi – ettakā codakassa pubbakathā, ettakā pacchimakathā, ettakā cuditakassa pubbakathā, ettakā pacchimakathāti jānitabbā . Codakassa pamāṇaṃ gaṇhitabbaṃ, cuditakassa pamāṇaṃ gaṇhitabbaṃ, anuvijjakassa pamāṇaṃ gaṇhitabbaṃ, anuvijjako appamattakampi ahāpento ‘‘āvuso samannāharitvā ujuṃ katvā āharā’’ti vattabbo, saṅghena evaṃ paṭipajjitabbaṃ. Yena dhammena yena vinayena yena satthusāsanena taṃ adhikaraṇaṃ vūpasammatīti ettha dhammoti bhūtaṃ vatthu. Vinayoti codanā ceva sāraṇā ca. Satthusāsananti ñattisampadā ceva anussāvanasampadā ca. Etena hi dhammena ca vinayena ca satthusāsanena ca adhikaraṇaṃ vūpasamati, tasmā anuvijjakena bhūtena vatthunā codetvā āpattiṃ sāretvā ñattisampadāya ceva anussāvanasampadāya ca taṃ adhikaraṇaṃ vūpasametabbaṃ, anuvijjakena evaṃ paṭipajjitabbaṃ. Sesamettha uttānameva.
३६४. उपोसथो किमत्थायातिआदिपुच्छाविस्सज्जनम्पि उत्तानमेव। अवसानगाथासु थेरे च परिभासतीति अवमञ्ञं करोन्तो ‘‘किं इमे जानन्ती’’ति परिभासति। खतो उपहतिन्द्रियोति ताय छन्दादिगामिताय तेन च परिभासनेन अत्तना अत्तनो खतत्ता खतो। सद्धादीनञ्च इन्द्रियानं उपहतत्ता उपहतिन्द्रियो। निरयं गच्छति दुम्मेधो, न च सिक्खाय गारवोति सो खतो उपहतिन्द्रियो पञ्ञाय अभावतो दुम्मेधो तीसु सिक्खासु असिक्खनतो न च सिक्खाय गारवो कायस्स भेदा निरयमेव उपगच्छति, तस्मा न च आमिसं निस्साय…पे॰… यथा धम्मो तथा करेति। तस्सत्थो न च आमिसं निस्साय करे, चुदितकचोदकेसु हि अञ्ञतरेन दिन्नं चीवरादिआमिसं गण्हन्तो आमिसं निस्साय करोति, एवं न करेय्य। न च निस्साय पुग्गलन्ति ‘‘अयं मे उपज्झायो वा आचरियो वा’’तिआदिना नयेन छन्दादीहि गच्छन्तो पुग्गलं निस्साय करोति, एवं न करेय्य। अथ खो उभोपेते विवज्जेत्वा यथा धम्मो ठितो, तथेव करेय्याति।
364.Uposatho kimatthāyātiādipucchāvissajjanampi uttānameva. Avasānagāthāsu there ca paribhāsatīti avamaññaṃ karonto ‘‘kiṃ ime jānantī’’ti paribhāsati. Khato upahatindriyoti tāya chandādigāmitāya tena ca paribhāsanena attanā attano khatattā khato. Saddhādīnañca indriyānaṃ upahatattā upahatindriyo. Nirayaṃ gacchati dummedho, na ca sikkhāya gāravoti so khato upahatindriyo paññāya abhāvato dummedho tīsu sikkhāsu asikkhanato na ca sikkhāya gāravo kāyassa bhedā nirayameva upagacchati, tasmā na ca āmisaṃ nissāya…pe… yathā dhammo tathā kareti. Tassattho na ca āmisaṃ nissāya kare, cuditakacodakesu hi aññatarena dinnaṃ cīvarādiāmisaṃ gaṇhanto āmisaṃ nissāya karoti, evaṃ na kareyya. Na ca nissāya puggalanti ‘‘ayaṃ me upajjhāyo vā ācariyo vā’’tiādinā nayena chandādīhi gacchanto puggalaṃ nissāya karoti, evaṃ na kareyya. Atha kho ubhopete vivajjetvā yathā dhammo ṭhito, tatheva kareyyāti.
उपकण्णकं जप्पतीति ‘‘एवं कथेहि, मा एवं कथयित्था’’ति कण्णमूले मन्तेति। जिम्हं पेक्खतीति दोसमेव गवेसति। वीतिहरतीति विनिच्छयं हापेति। कुम्मग्गं पटिसेवतीति आपत्तिं दीपेति।
Upakaṇṇakaṃ jappatīti ‘‘evaṃ kathehi, mā evaṃ kathayitthā’’ti kaṇṇamūle manteti. Jimhaṃ pekkhatīti dosameva gavesati. Vītiharatīti vinicchayaṃ hāpeti. Kummaggaṃ paṭisevatīti āpattiṃ dīpeti.
अकालेन च चोदेतीति अनोकासे अनज्झिट्ठोव चोदेति। पुब्बापरं न जानातीति पुरिमकथञ्च पच्छिमकथञ्च न जानाति।
Akālena ca codetīti anokāse anajjhiṭṭhova codeti. Pubbāparaṃ na jānātīti purimakathañca pacchimakathañca na jānāti.
अनुसन्धिवचनपथं न जानातीति कथानुसन्धिविनिच्छयानुसन्धिवसेन वचनं न जानाति। सेसं सब्बत्थ उत्तानमेवाति।
Anusandhivacanapathaṃna jānātīti kathānusandhivinicchayānusandhivasena vacanaṃ na jānāti. Sesaṃ sabbattha uttānamevāti.
चोदनाकण्डवण्णना निट्ठिता।
Codanākaṇḍavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
तिपिटक (मूल) • Tipiṭaka (Mūla) / विनयपिटक • Vinayapiṭaka / परिवारपाळि • Parivārapāḷi
१. अनुविज्जकअनुयोगो • 1. Anuvijjakaanuyogo
२. चोदकादिपटिपत्ति • 2. Codakādipaṭipatti
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / वजिरबुद्धि-टीका • Vajirabuddhi-ṭīkā / अनुविज्जककिच्चवण्णना • Anuvijjakakiccavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / विमतिविनोदनी-टीका • Vimativinodanī-ṭīkā / अनुविज्जककिच्चवण्णना • Anuvijjakakiccavaṇṇanā
टीका • Tīkā / विनयपिटक (टीका) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / पाचित्यादियोजनापाळि • Pācityādiyojanāpāḷi / चोदकपुच्छाविस्सज्जना • Codakapucchāvissajjanā
