Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મજ્ઝિમનિકાય (ટીકા) • Majjhimanikāya (ṭīkā)

    ૪. ચૂળદુક્ખક્ખન્ધસુત્તવણ્ણના

    4. Cūḷadukkhakkhandhasuttavaṇṇanā

    ૧૭૫. સક્કેસૂતિ એત્થ યં વત્તબ્બં, તં સતિપટ્ઠાનસુત્તવણ્ણનાયં વુત્તનયેનેવ વેદિતબ્બન્તિ તં એકદેસેન દસ્સેન્તો ‘‘સો હી’’તિ આહ. તત્થ યેન રાજકુમારા સક્યા નામ જાતા, યતો તેસં નિવાસટ્ઠાનતાય જનપદો તથા વુચ્ચતિ, તં વત્તબ્બન્તિ આહ ‘‘સક્યાનં પન ઉપ્પત્તિ અમ્બટ્ઠસુત્તે આગતાવા’’તિ. કપિલવત્થૂતિ વુત્તં પુરિમસઞ્ઞાવસેન.

    175.Sakkesūti ettha yaṃ vattabbaṃ, taṃ satipaṭṭhānasuttavaṇṇanāyaṃ vuttanayeneva veditabbanti taṃ ekadesena dassento ‘‘so hī’’ti āha. Tattha yena rājakumārā sakyā nāma jātā, yato tesaṃ nivāsaṭṭhānatāya janapado tathā vuccati, taṃ vattabbanti āha ‘‘sakyānaṃ pana uppatti ambaṭṭhasutte āgatāvā’’ti. Kapilavatthūti vuttaṃ purimasaññāvasena.

    નાનપ્પકારકન્તિ ‘‘લોભધમ્મા’’તિ બહુવચનસ્સ નિમિત્તં વદતિ. લોભો હિ તેન તેન અવત્થાવિસેસેન પવત્તિઆકારભેદેન ‘‘છન્દો રાગોતણ્હા આસત્તિ અપેક્ખા’’તિઆદિના અનેકપ્પભેદો, લુબ્ભનલક્ખણેન પન ‘‘લોભો’’ત્વેવ વુચ્ચતિ. તેનાહ ‘‘નાનપ્પકારકં લોભંયેવા’’તિ. તથા ‘‘દોસો પટિઘો કોધો ઉપનાહો વિરોધો’’તિઆદિના, ‘‘મુય્હનં અસમપેક્ખનં અપચ્ચવેક્ખણા દુમ્મેજ્ઝં બાલ્ય’’ન્તિઆદિના (ધ॰ સ॰ ૩૯૦) ચ દોસમોહાનં નાનપ્પકારતં સન્ધાયાહ ‘‘ઇતરેસુપિ દ્વીસુ એસેવ નયો’’તિ. પરિયાદિયિત્વાતિ પરિતો સબ્બસો આદાય. ગહેત્વાતિ અયમેત્થ અત્થોતિ આહ ‘‘ગહણે આગત’’ન્તિ. પરિયાદિયતીતિ પરિક્ખીણોતિ. દી-સદ્દઞ્હિ સદ્દવિદૂ ખયત્થં વદન્તિ.

    Nānappakārakanti ‘‘lobhadhammā’’ti bahuvacanassa nimittaṃ vadati. Lobho hi tena tena avatthāvisesena pavattiākārabhedena ‘‘chando rāgotaṇhā āsatti apekkhā’’tiādinā anekappabhedo, lubbhanalakkhaṇena pana ‘‘lobho’’tveva vuccati. Tenāha ‘‘nānappakārakaṃ lobhaṃyevā’’ti. Tathā ‘‘doso paṭigho kodho upanāho virodho’’tiādinā, ‘‘muyhanaṃ asamapekkhanaṃ apaccavekkhaṇā dummejjhaṃ bālya’’ntiādinā (dha. sa. 390) ca dosamohānaṃ nānappakārataṃ sandhāyāha ‘‘itaresupi dvīsu eseva nayo’’ti. Pariyādiyitvāti parito sabbaso ādāya. Gahetvāti ayamettha atthoti āha ‘‘gahaṇe āgata’’nti. Pariyādiyatīti parikkhīṇoti. Dī-saddañhi saddavidū khayatthaṃ vadanti.

    એકદાતિ આમેડિતલોપેન નિદ્દેસોતિ આહ ‘‘એકેકસ્મિં કાલે’’તિ. લોભદોસમોહાતિ પઠમમગ્ગેન પહીનાવસેસા લોભદોસમોહા. નિરવસેસા પહીયન્તિ, અઞ્ઞથા દુતિયમગ્ગેન કિં કતં સિયાતિ અધિપ્પાયો. સમુદાચારપ્પત્તં પન દિસ્વા ‘‘અપ્પહીનં મે અત્થી’’તિપિ જાનાતિ. એવં કથં નિરવસેસપ્પહાનસઞ્ઞાતિ આહ ‘‘અપ્પહીનકં…પે॰… સઞ્ઞી હોતી’’તિ. એવં પઠમમગ્ગેનેવ સમુચ્છિન્નસંસયસ્સ ‘‘કો સુ નામ મે ધમ્મો અજ્ઝત્તં અપ્પહીનોતિ એવં સન્ધેહો કથં ઉપ્પજ્જતી’’તિ વત્વા ‘‘પણ્ણત્તિયા અકોવિદત્તા’’તિ કારણમાહ. વિનયકુક્કુચ્ચં વિય હિ પણ્ણત્તિયં અકુસલતાય અરિયાનમ્પિ કત્થચિ વિમતિમત્તં ઉપ્પજ્જતિ યથા તં સબ્બસો અપ્પહીનસમ્મોહાનન્તિ. અત્તનો અવિસયે અનભિજાનનં પણ્ણત્તિકોસલ્લેન કિમેત્થ પયોજનં, પચ્ચવેક્ખણામત્તેન અયમત્થો સિજ્ઝતીતિ દસ્સેન્તો ‘‘કિં તસ્સ પચ્ચવેક્ખણા નત્થી’’તિ આહ. ઇતરો ‘‘નત્થી’’તિ ન સક્કા વત્તુન્તિ કત્વા ‘‘અત્થી’’તિ વત્વા તત્થ લબ્ભમાનવિભાગં દસ્સેન્તો ‘‘સા પના’’તિઆદિમાહ. તત્થ સાતિ પચ્ચવેક્ખણા. સબ્બેસન્તિ સબ્બેસં અરિયાનં. યથા પરિપુણ્ણા ન હોતિ, ન એવં સબ્બસો ન હોતીતિ આહ ‘‘ઇમાસુ પના’’તિઆદિ.

    Ekadāti āmeḍitalopena niddesoti āha ‘‘ekekasmiṃ kāle’’ti. Lobhadosamohāti paṭhamamaggena pahīnāvasesā lobhadosamohā. Niravasesā pahīyanti, aññathā dutiyamaggena kiṃ kataṃ siyāti adhippāyo. Samudācārappattaṃ pana disvā ‘‘appahīnaṃ me atthī’’tipi jānāti. Evaṃ kathaṃ niravasesappahānasaññāti āha ‘‘appahīnakaṃ…pe… saññī hotī’’ti. Evaṃ paṭhamamaggeneva samucchinnasaṃsayassa ‘‘ko su nāma me dhammo ajjhattaṃ appahīnoti evaṃ sandheho kathaṃ uppajjatī’’ti vatvā ‘‘paṇṇattiyā akovidattā’’ti kāraṇamāha. Vinayakukkuccaṃ viya hi paṇṇattiyaṃ akusalatāya ariyānampi katthaci vimatimattaṃ uppajjati yathā taṃ sabbaso appahīnasammohānanti. Attano avisaye anabhijānanaṃ paṇṇattikosallena kimettha payojanaṃ, paccavekkhaṇāmattena ayamattho sijjhatīti dassento ‘‘kiṃ tassa paccavekkhaṇā natthī’’ti āha. Itaro ‘‘natthī’’ti na sakkā vattunti katvā ‘‘atthī’’ti vatvā tattha labbhamānavibhāgaṃ dassento ‘‘sā panā’’tiādimāha. Tattha ti paccavekkhaṇā. Sabbesanti sabbesaṃ ariyānaṃ. Yathā paripuṇṇā na hoti, na evaṃ sabbaso na hotīti āha ‘‘imāsu panā’’tiādi.

    ૧૭૬. અજ્ઝત્તન્તિ નિયકજ્ઝત્તં અધિપ્પેતન્તિ આહ ‘‘તવ સન્તાને’’તિ. અપ્પહીનોતિ અનવસેસતો અપ્પહીનો. દુવિધેતિ વત્થુકામકિલેસકામે. કિલેસકામોપિ હિ યદગ્ગેન અસ્સાદીયતિ, તદગ્ગેન પરિભુઞ્જીયતિ.

    176.Ajjhattanti niyakajjhattaṃ adhippetanti āha ‘‘tava santāne’’ti. Appahīnoti anavasesato appahīno. Duvidheti vatthukāmakilesakāme. Kilesakāmopi hi yadaggena assādīyati, tadaggena paribhuñjīyati.

    ૧૭૭. અસ્સાદીયતીતિ અસ્સાદો, સુખં. અપ્પો અપ્પમત્તકો અસ્સાદો એતેસૂતિ અપ્પસ્સાદા. તેનાહ ‘‘પરિત્તસુખા’’તિ. પરિયેસનદુક્ખાદિહેતુકં દિટ્ઠધમ્મિકં તત્થ દુચ્ચરિતચરણેન સમ્પરાયિકઞ્ચ દુક્ખમેત્થ કામેસુ બહુકન્તિ બહુદુક્ખા. બહુપાયાસાતિ બહુપરિક્કિલેસા. તે પન પરિક્કિલેસા વક્ખમાનનયેન બહૂયેવેત્થ દિટ્ઠધમ્મિકાપીતિ આહ ‘‘દિટ્ઠધમ્મિક…પે॰… બહૂ’’તિ. તે ચ પરિક્કિલેસા યસ્મા તંસમઙ્ગિનો હિતપટિપત્તિયા અન્તરાયકરા ઇધ ચેવ પરલોકે ચ આદીનવકારણઞ્ચ પવત્તન્તિ, તસ્મા વુત્તં ‘‘દિટ્ઠધમ્મિક…પે॰… બહૂ’’તિ. એવં ચેપીતિ એવં ‘‘અપ્પસ્સાદા કામા’’તિઆદિના આકારેન. નયેનાતિ ધમ્મેન. કારણેનાતિ યુત્તિયા. સુટ્ઠુ દિટ્ઠં હોતીતિ સમ્બન્ધો. વિપસ્સનાપઞ્ઞાયાતિ અરિયમગ્ગપઞ્ઞાય. સા ચત્તારિપિ સચ્ચાનિ વિસેસતો પસ્સતીતિ વિપસ્સનાતિ અધિપ્પેતા. તેનાહ ‘‘હેટ્ઠામગ્ગદ્વયઞાણેનાતિ અત્થો’’તિ. પીતિસુખન્તિ પીતિસુખવન્તં ઝાનદ્વયં. દ્વે મગ્ગેતિ હેટ્ઠામગ્ગે. આવટ્ટનસીલો આભુજનસીલો ન હોતીતિ અનાવટ્ટી નેવ હોતિ સબ્બસો અપ્પહીનકામરાગછન્દો. તેનાહ ‘‘કસ્મા’’તિઆદિ. ઓરોધનાટકા પજહનપઞ્ઞાતિ આદીનવાનુપસ્સનાઞાણમાહ.

    177. Assādīyatīti assādo, sukhaṃ. Appo appamattako assādo etesūti appassādā. Tenāha ‘‘parittasukhā’’ti. Pariyesanadukkhādihetukaṃ diṭṭhadhammikaṃ tattha duccaritacaraṇena samparāyikañca dukkhamettha kāmesu bahukanti bahudukkhā. Bahupāyāsāti bahuparikkilesā. Te pana parikkilesā vakkhamānanayena bahūyevettha diṭṭhadhammikāpīti āha ‘‘diṭṭhadhammika…pe… bahū’’ti. Te ca parikkilesā yasmā taṃsamaṅgino hitapaṭipattiyā antarāyakarā idha ceva paraloke ca ādīnavakāraṇañca pavattanti, tasmā vuttaṃ ‘‘diṭṭhadhammika…pe… bahū’’ti. Evaṃ cepīti evaṃ ‘‘appassādā kāmā’’tiādinā ākārena. Nayenāti dhammena. Kāraṇenāti yuttiyā. Suṭṭhu diṭṭhaṃ hotīti sambandho. Vipassanāpaññāyāti ariyamaggapaññāya. Sā cattāripi saccāni visesato passatīti vipassanāti adhippetā. Tenāha ‘‘heṭṭhāmaggadvayañāṇenāti attho’’ti. Pītisukhanti pītisukhavantaṃ jhānadvayaṃ. Dve maggeti heṭṭhāmagge. Āvaṭṭanasīlo ābhujanasīlo na hotīti anāvaṭṭī neva hoti sabbaso appahīnakāmarāgachando. Tenāha ‘‘kasmā’’tiādi. Orodhanāṭakā pajahanapaññāti ādīnavānupassanāñāṇamāha.

    ૧૭૯. અસ્સાદોપિ કથિતો, ‘‘અપ્પસ્સાદા’’તિ હિ ઇમિના યાવતકો કામેસુ અસ્સાદો, તં સબ્બં અનવસેસતો પરિગ્ગહેત્વા ચસ્સ પરિત્તભાવો દસ્સિતોતિ આદીનવોપિ કથિતો સઙ્ખેપેનેવ સેસસ્સઆદીનવસ્સ દસ્સિતત્તા. તં કથેતુન્તિ તં નિસ્સરણં ‘‘એકન્તસુખપટિસંવેદી’’તિ ઇમિના કથેતું. ઇમેહિ અન્તેહીતિ ‘‘પઞ્ચિમે, મહાનામ, કામગુણા’’તિઆદિના કામગુણદસ્સનમુખેન કામસુખલ્લિકાનુયોગં ‘‘ઉબ્ભટ્ઠકા હોન્તિ આસનપટિક્ખિત્તા’’તિઆદિના અત્તકિલમથાનુયોગઞ્ચ દસ્સેત્વા ઇમેહિ દ્વીહિ અન્તેહિ મુત્તં મમ સાસનન્તિ, ફલસમાપત્તિપરિયોસાનત્તા સાસનસમ્પત્તિયા ‘‘ઉપરિફલસમાપત્તિસીસેન સકલસાસનં દસ્સેતુ’’ન્તિ આહ. ગિજ્ઝસદિસો કૂટોતિ મજ્ઝેપદલોપીસમાસો યથા ‘‘સાકપત્થિવો’’તિ (પાણિનિ॰ ૨.૧.૬૦). દુતિયે પનેત્થ ગિજ્ઝવન્તતાય ગિજ્ઝા કૂટે એતસ્સાતિ ગિજ્ઝકૂટો. ઉદ્ધંયેવ તિટ્ઠનકા નિસજ્જાય વુટ્ઠિતકાલતો પટ્ઠાય એકટ્ઠાનેનેવ તિટ્ઠનકા. તેનાહ ‘‘અનિસિન્ના’’તિ. નિગણ્ઠસ્સાતિ નાટપુત્તસ્સ. નત્થિ એતસ્સ પરિસેસન્તિ અપરિસેસં. એવં સઙ્ખાભવચનમત્તમસ્સાતિ આહ ‘‘અપરિસેસસઙ્ખાત’’ન્તિ. નિચ્ચટ્ઠેન સતત-સદ્દેન અભિણ્હપ્પવત્તિ જોતિતા સિયાતિ ‘‘સમિત’’ન્તિ વુત્તં. તેન નિરન્તરપ્પવત્તિં દસ્સેતીતિ એવં વા એત્થ અત્થો દટ્ઠબ્બો.

    179.Assādopi kathito, ‘‘appassādā’’ti hi iminā yāvatako kāmesu assādo, taṃ sabbaṃ anavasesato pariggahetvā cassa parittabhāvo dassitoti ādīnavopi kathito saṅkhepeneva sesassaādīnavassa dassitattā. Taṃ kathetunti taṃ nissaraṇaṃ ‘‘ekantasukhapaṭisaṃvedī’’ti iminā kathetuṃ. Imehi antehīti ‘‘pañcime, mahānāma, kāmaguṇā’’tiādinā kāmaguṇadassanamukhena kāmasukhallikānuyogaṃ ‘‘ubbhaṭṭhakā honti āsanapaṭikkhittā’’tiādinā attakilamathānuyogañca dassetvā imehi dvīhi antehi muttaṃ mama sāsananti, phalasamāpattipariyosānattā sāsanasampattiyā ‘‘upariphalasamāpattisīsena sakalasāsanaṃ dassetu’’nti āha. Gijjhasadiso kūṭoti majjhepadalopīsamāso yathā ‘‘sākapatthivo’’ti (pāṇini. 2.1.60). Dutiye panettha gijjhavantatāya gijjhā kūṭe etassāti gijjhakūṭo. Uddhaṃyeva tiṭṭhanakā nisajjāya vuṭṭhitakālato paṭṭhāya ekaṭṭhāneneva tiṭṭhanakā. Tenāha ‘‘anisinnā’’ti. Nigaṇṭhassāti nāṭaputtassa. Natthi etassa parisesanti aparisesaṃ. Evaṃ saṅkhābhavacanamattamassāti āha ‘‘aparisesasaṅkhāta’’nti. Niccaṭṭhena satata-saddena abhiṇhappavatti jotitā siyāti ‘‘samita’’nti vuttaṃ. Tena nirantarappavattiṃ dassetīti evaṃ vā ettha attho daṭṭhabbo.

    ૧૮૦. યં કરોતિ, તં જાનાતીતિ દુક્ખસ્સ નિજ્જરણખેપનં નામ વિઞ્ઞૂનં કિચ્ચં, વિઞ્ઞુના ચ પુરિસેન કતાકતં જાનિતબ્બં, તસ્મા તુમ્હેહિ પુરાણાનં કમ્માનં બ્યન્તિભાવં કરોન્તેહિ પઠમં તાવ એત્તકાનિ પુરાણાનિ કમ્માનીતિ જાનિતબ્બાનિ, તતો ‘‘એત્તકં કાલં કતેન તપસા એત્તકાનિ તાનિ બ્યન્તિકતાનિ, ઇદાનિ એત્તકાનિ કાતબ્બાની’’તિઆદિના અયં વિધિ પુરિસેન વિય અત્તના કાતબ્બકિચ્ચં પરિચ્છિન્દિતબ્બન્તિ દસ્સેતિ. તેનાહ ‘‘તુમ્હેહિપિ તથા ઞાતબ્બં સિયા’’તિ. સુદ્ધન્તન્તિ સુદ્ધકોટ્ઠાસં, આયતિં અનવસ્સવસિદ્ધં કમ્મક્ખયં, તતો વા દુક્ખક્ખયન્તિ અત્થો. સુદ્ધન્તં પત્તો અત્થીતિ પુચ્છતીતિ ઇમિના અકુસલાનં પહાનં, કુસલાનં ભાવના ચ સબ્બેન સબ્બં નિગણ્ઠસમયે નત્થિ સબ્બસો વિસુદ્ધિભાવનાય અભાવતો, તસ્મા કુતો દુક્ખક્ખયસ્સ સમ્ભવોતિ દસ્સેતિ.

    180.Yaṃ karoti, taṃ jānātīti dukkhassa nijjaraṇakhepanaṃ nāma viññūnaṃ kiccaṃ, viññunā ca purisena katākataṃ jānitabbaṃ, tasmā tumhehi purāṇānaṃ kammānaṃ byantibhāvaṃ karontehi paṭhamaṃ tāva ettakāni purāṇāni kammānīti jānitabbāni, tato ‘‘ettakaṃ kālaṃ katena tapasā ettakāni tāni byantikatāni, idāni ettakāni kātabbānī’’tiādinā ayaṃ vidhi purisena viya attanā kātabbakiccaṃ paricchinditabbanti dasseti. Tenāha ‘‘tumhehipi tathā ñātabbaṃ siyā’’ti. Suddhantanti suddhakoṭṭhāsaṃ, āyatiṃ anavassavasiddhaṃ kammakkhayaṃ, tato vā dukkhakkhayanti attho. Suddhantaṃ patto atthīti pucchatīti iminā akusalānaṃ pahānaṃ, kusalānaṃ bhāvanā ca sabbena sabbaṃ nigaṇṭhasamaye natthi sabbaso visuddhibhāvanāya abhāvato, tasmā kuto dukkhakkhayassa sambhavoti dasseti.

    એવં અજાનનભાવે સતીતિ ‘‘અહુવમ્હેવ મય’’ન્તિઆદિના વુત્તપ્પકારસ્સ અજાનને સતિ, તસ્મિં તુમ્હેહિ અઞ્ઞાયમાનેતિ અત્થો. લુદ્દાતિ ઘોરા. તે પન યસ્મા કાયવાચાહિ નિહીનમેવ કરોન્તિ, તસ્મા વુત્તં ‘‘લુદ્દાચારા’’તિ. લોહિતપાણિત્વેવ વુચ્ચતિ તજ્જાકિરિયાચરણતો. માગવિકકેવટ્ટચોરઘાતકાદયો માગવિકાદયો. કક્ખળકમ્માતિ ફરુસકમ્મા. તે નિગણ્ઠેસુ પબ્બજન્તીતિ પુબ્બે મહાદુક્ખસંવત્તનિયકમ્મસ્સ કતત્તા હિ તુમ્હે એતરહિ ઈદિસં મહાદુક્ખં પચ્ચનુભવથાતિ દસ્સેતિ.

    Evaṃ ajānanabhāve satīti ‘‘ahuvamheva maya’’ntiādinā vuttappakārassa ajānane sati, tasmiṃ tumhehi aññāyamāneti attho. Luddāti ghorā. Te pana yasmā kāyavācāhi nihīnameva karonti, tasmā vuttaṃ ‘‘luddācārā’’ti. Lohitapāṇitveva vuccati tajjākiriyācaraṇato. Māgavikakevaṭṭacoraghātakādayo māgavikādayo. Kakkhaḷakammāti pharusakammā. Te nigaṇṭhesu pabbajantīti pubbe mahādukkhasaṃvattaniyakammassa katattā hi tumhe etarahi īdisaṃ mahādukkhaṃ paccanubhavathāti dasseti.

    વાદેતિ દિટ્ઠિયં, સમયેતિ અત્થો. સુખેન સુખન્તિ એત્થ સુખેનાતિ પટિપત્તિસુખેન, સુખાય પટિપત્તિયાતિ અત્થો. સુખન્તિ વિમોક્ખસુખં, ઇધ લોકે સુખં અધિગચ્છન્તા કસિવણિજ્જાદિદુક્ખપટિપત્તિયાવ અધિગચ્છન્તિ, એવં મોક્ખસુખમ્પીતિ અધિપ્પાયો. સરીરાવયવસમ્પત્તિયાપિ બિમ્બિનો સારોતિ બિમ્બિસારો. તે નિગણ્ઠા…પે॰… સન્ધાય વદન્તિ, ન પન ભગવતો અચ્ચન્તસન્તપણીતં નિબ્બાનસુખપટિવેદનં જાનન્તિ. સહસાતિ રવા. અપ્પટિસઙ્ખાતિ ન પટિસઙ્ખાય અવિચારેત્વા. તેનાહ ‘‘સાહસં કત્વા’’તિઆદિ.

    Vādeti diṭṭhiyaṃ, samayeti attho. Sukhena sukhanti ettha sukhenāti paṭipattisukhena, sukhāya paṭipattiyāti attho. Sukhanti vimokkhasukhaṃ, idha loke sukhaṃ adhigacchantā kasivaṇijjādidukkhapaṭipattiyāva adhigacchanti, evaṃ mokkhasukhampīti adhippāyo. Sarīrāvayavasampattiyāpi bimbino sāroti bimbisāro. Te nigaṇṭhā…pe… sandhāya vadanti, na pana bhagavato accantasantapaṇītaṃ nibbānasukhapaṭivedanaṃ jānanti. Sahasāti ravā. Appaṭisaṅkhāti na paṭisaṅkhāya avicāretvā. Tenāha ‘‘sāhasaṃ katvā’’tiādi.

    અઞ્ઞાહિ વેદનાહિ અવોમિસ્સં એકન્તં સુખં એકન્તસુખં, તસ્સ પટિસંવેદી. તેનાહ ‘‘નિરન્તરસુખપટિસંવેદી’’તિ. કથાપતિટ્ઠાપનત્થન્તિ ‘‘એકન્તસુખપટિસંવેદી’’તિ એવં આરદ્ધકથાય પતિટ્ઠાપનત્થં. રાજવારેતિ રાજાનં ઉદ્દિસ્સ આગતદેસનાવારે. સુખં પુચ્છિતું હોતીતિ ‘‘યદિ સત્ત રત્તિન્દિવાનિ નપ્પહોતિ, કિં છ રત્તિન્દિવાનિ પહોતી’’તિઆદિના પુચ્છનસુખં હોતિ. ‘‘અહં ખો’’તિઆદિના પવત્તો સુદ્ધવારો સુદ્ધનિસ્સન્દસ્સ ફલસમાપત્તિસુખસ્સ વસેન આગતત્તા. અનચ્છરિયં હોતિ, સત્ત રત્તિન્દિવાનિ પહોન્તસ્સ એકસ્મિં રત્તિન્દિવે કિં વત્તબ્બન્તિ. ઉત્તાનત્થમેવ વુત્તનયત્તા સુવિઞ્ઞેય્યત્તા.

    Aññāhi vedanāhi avomissaṃ ekantaṃ sukhaṃ ekantasukhaṃ, tassa paṭisaṃvedī. Tenāha ‘‘nirantarasukhapaṭisaṃvedī’’ti. Kathāpatiṭṭhāpanatthanti ‘‘ekantasukhapaṭisaṃvedī’’ti evaṃ āraddhakathāya patiṭṭhāpanatthaṃ. Rājavāreti rājānaṃ uddissa āgatadesanāvāre. Sukhaṃ pucchituṃ hotīti ‘‘yadi satta rattindivāni nappahoti, kiṃ cha rattindivāni pahotī’’tiādinā pucchanasukhaṃ hoti. ‘‘Ahaṃ kho’’tiādinā pavatto suddhavāro suddhanissandassa phalasamāpattisukhassa vasena āgatattā. Anacchariyaṃ hoti, satta rattindivāni pahontassa ekasmiṃ rattindive kiṃ vattabbanti. Uttānatthameva vuttanayattā suviññeyyattā.

    ચૂળદુક્ખક્ખન્ધસુત્તવણ્ણનાય લીનત્થપ્પકાસના સમત્તા.

    Cūḷadukkhakkhandhasuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.







    Related texts:



    તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / મજ્ઝિમનિકાય • Majjhimanikāya / ૪. ચૂળદુક્ખક્ખન્ધસુત્તં • 4. Cūḷadukkhakkhandhasuttaṃ

    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / મજ્ઝિમનિકાય (અટ્ઠકથા) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ૪. ચૂળદુક્ખક્ખન્ધસુત્તવણ્ણના • 4. Cūḷadukkhakkhandhasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact