Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મજ્ઝિમનિકાય • Majjhimanikāya

    ૪. ચૂળગોપાલકસુત્તં

    4. Cūḷagopālakasuttaṃ

    ૩૫૦. એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા વજ્જીસુ વિહરતિ ઉક્કચેલાયં ગઙ્ગાય નદિયા તીરે. તત્ર ખો ભગવા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ભિક્ખવો’’તિ. ‘‘ભદન્તે’’તિ તે ભિક્ખૂ ભગવતો પચ્ચસ્સોસું. ભગવા એતદવોચ –

    350. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā vajjīsu viharati ukkacelāyaṃ gaṅgāya nadiyā tīre. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca –

    ‘‘ભૂતપુબ્બં , ભિક્ખવે, માગધકો ગોપાલકો દુપ્પઞ્ઞજાતિકો, વસ્સાનં પચ્છિમે માસે સરદસમયે, અસમવેક્ખિત્વા ગઙ્ગાય નદિયા ઓરિમં તીરં, અસમવેક્ખિત્વા પારિમં તીરં, અતિત્થેનેવ ગાવો પતારેસિ ઉત્તરં તીરં સુવિદેહાનં. અથ ખો, ભિક્ખવે, ગાવો મજ્ઝેગઙ્ગાય નદિયા સોતે આમણ્ડલિયં કરિત્વા તત્થેવ અનયબ્યસનં આપજ્જિંસુ. તં કિસ્સ હેતુ? તથા હિ સો, ભિક્ખવે, માગધકો ગોપાલકો દુપ્પઞ્ઞજાતિકો, વસ્સાનં પચ્છિમે માસે સરદસમયે, અસમવેક્ખિત્વા ગઙ્ગાય નદિયા ઓરિમં તીરં, અસમવેક્ખિત્વા પારિમં તીરં, અતિત્થેનેવ ગાવો પતારેસિ ઉત્તરં તીરં સુવિદેહાનં. એવમેવ ખો, ભિક્ખવે, યે હિ કેચિ 1 સમણા વા બ્રાહ્મણા વા અકુસલા ઇમસ્સ લોકસ્સ અકુસલા પરસ્સ લોકસ્સ, અકુસલા મારધેય્યસ્સ અકુસલા અમારધેય્યસ્સ, અકુસલા મચ્ચુધેય્યસ્સ અકુસલા અમચ્ચુધેય્યસ્સ, તેસં યે સોતબ્બં સદ્દહાતબ્બં મઞ્ઞિસ્સન્તિ, તેસં તં ભવિસ્સતિ દીઘરત્તં અહિતાય દુક્ખાય.

    ‘‘Bhūtapubbaṃ , bhikkhave, māgadhako gopālako duppaññajātiko, vassānaṃ pacchime māse saradasamaye, asamavekkhitvā gaṅgāya nadiyā orimaṃ tīraṃ, asamavekkhitvā pārimaṃ tīraṃ, atittheneva gāvo patāresi uttaraṃ tīraṃ suvidehānaṃ. Atha kho, bhikkhave, gāvo majjhegaṅgāya nadiyā sote āmaṇḍaliyaṃ karitvā tattheva anayabyasanaṃ āpajjiṃsu. Taṃ kissa hetu? Tathā hi so, bhikkhave, māgadhako gopālako duppaññajātiko, vassānaṃ pacchime māse saradasamaye, asamavekkhitvā gaṅgāya nadiyā orimaṃ tīraṃ, asamavekkhitvā pārimaṃ tīraṃ, atittheneva gāvo patāresi uttaraṃ tīraṃ suvidehānaṃ. Evameva kho, bhikkhave, ye hi keci 2 samaṇā vā brāhmaṇā vā akusalā imassa lokassa akusalā parassa lokassa, akusalā māradheyyassa akusalā amāradheyyassa, akusalā maccudheyyassa akusalā amaccudheyyassa, tesaṃ ye sotabbaṃ saddahātabbaṃ maññissanti, tesaṃ taṃ bhavissati dīgharattaṃ ahitāya dukkhāya.

    ૩૫૧. ‘‘ભૂતપુબ્બં, ભિક્ખવે, માગધકો ગોપાલકો સપ્પઞ્ઞજાતિકો, વસ્સાનં પચ્છિમે માસે સરદસમયે, સમવેક્ખિત્વા ગઙ્ગાય નદિયા ઓરિમં તીરં, સમવેક્ખિત્વા પારિમં તીરં, તિત્થેનેવ ગાવો પતારેસિ ઉત્તરં તીરં સુવિદેહાનં. સો પઠમં પતારેસિ યે તે ઉસભા ગોપિતરો ગોપરિણાયકા. તે તિરિયં ગઙ્ગાય સોતં છેત્વા સોત્થિના પારં અગમંસુ. અથાપરે પતારેસિ બલવગાવો દમ્મગાવો. તેપિ તિરિયં ગઙ્ગાય સોતં છેત્વા સોત્થિના પારં અગમંસુ. અથાપરે પતારેસિ વચ્છતરે વચ્છતરિયો. તેપિ તિરિયં ગઙ્ગાય સોતં છેત્વા સોત્થિના પારં અગમંસુ. અથાપરે પતારેસિ વચ્છકે કિસાબલકે 3. તેપિ તિરિયં ગઙ્ગાય સોતં છેત્વા સોત્થિના પારં અગમંસુ. ભૂતપુબ્બં, ભિક્ખવે, વચ્છકો તરુણકો તાવદેવ જાતકો માતુગોરવકેન વુય્હમાનો, સોપિ તિરિયં ગઙ્ગાય સોતં છેત્વા સોત્થિના પારં અગમાસિ. તં કિસ્સ હેતુ? તથા હિ સો, ભિક્ખવે, માગધકો ગોપાલકો સપ્પઞ્ઞજાતિકો , વસ્સાનં પચ્છિમે માસે સરદસમયે, સમવેક્ખિત્વા ગઙ્ગાય નદિયા ઓરિમં તીરં, સમવેક્ખિત્વા પારિમં તીરં, તિત્થેનેવ ગાવો પતારેસિ ઉત્તરં તીરં સુવિદેહાનં. એવમેવ ખો, ભિક્ખવે, યે હિ કેચિ સમણા વા બ્રાહ્મણા વા કુસલા ઇમસ્સ લોકસ્સ કુસલા પરસ્સ લોકસ્સ, કુસલા મારધેય્યસ્સ કુસલા અમારધેય્યસ્સ, કુસલા મચ્ચુધેય્યસ્સ કુસલા અમચ્ચુધેય્યસ્સ, તેસં યે સોતબ્બં સદ્દહાતબ્બં મઞ્ઞિસ્સન્તિ, તેસં તં ભવિસ્સતિ દીઘરત્તં હિતાય સુખાય.

    351. ‘‘Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, māgadhako gopālako sappaññajātiko, vassānaṃ pacchime māse saradasamaye, samavekkhitvā gaṅgāya nadiyā orimaṃ tīraṃ, samavekkhitvā pārimaṃ tīraṃ, tittheneva gāvo patāresi uttaraṃ tīraṃ suvidehānaṃ. So paṭhamaṃ patāresi ye te usabhā gopitaro gopariṇāyakā. Te tiriyaṃ gaṅgāya sotaṃ chetvā sotthinā pāraṃ agamaṃsu. Athāpare patāresi balavagāvo dammagāvo. Tepi tiriyaṃ gaṅgāya sotaṃ chetvā sotthinā pāraṃ agamaṃsu. Athāpare patāresi vacchatare vacchatariyo. Tepi tiriyaṃ gaṅgāya sotaṃ chetvā sotthinā pāraṃ agamaṃsu. Athāpare patāresi vacchake kisābalake 4. Tepi tiriyaṃ gaṅgāya sotaṃ chetvā sotthinā pāraṃ agamaṃsu. Bhūtapubbaṃ, bhikkhave, vacchako taruṇako tāvadeva jātako mātugoravakena vuyhamāno, sopi tiriyaṃ gaṅgāya sotaṃ chetvā sotthinā pāraṃ agamāsi. Taṃ kissa hetu? Tathā hi so, bhikkhave, māgadhako gopālako sappaññajātiko , vassānaṃ pacchime māse saradasamaye, samavekkhitvā gaṅgāya nadiyā orimaṃ tīraṃ, samavekkhitvā pārimaṃ tīraṃ, tittheneva gāvo patāresi uttaraṃ tīraṃ suvidehānaṃ. Evameva kho, bhikkhave, ye hi keci samaṇā vā brāhmaṇā vā kusalā imassa lokassa kusalā parassa lokassa, kusalā māradheyyassa kusalā amāradheyyassa, kusalā maccudheyyassa kusalā amaccudheyyassa, tesaṃ ye sotabbaṃ saddahātabbaṃ maññissanti, tesaṃ taṃ bhavissati dīgharattaṃ hitāya sukhāya.

    ૩૫૨. ‘‘સેય્યથાપિ , ભિક્ખવે, યે તે ઉસભા ગોપિતરો ગોપરિણાયકા તે તિરિયં ગઙ્ગાય સોતં છેત્વા સોત્થિના પારં અગમંસુ, એવમેવ ખો, ભિક્ખવે, યે તે ભિક્ખૂ અરહન્તો ખીણાસવા વુસિતવન્તો કતકરણીયા ઓહિતભારા અનુપ્પત્તસદત્થા પરિક્ખીણભવસંયોજના સમ્મદઞ્ઞા વિમુત્તા, તે તિરિયં મારસ્સ સોતં છેત્વા સોત્થિના પારં ગતા.

    352. ‘‘Seyyathāpi , bhikkhave, ye te usabhā gopitaro gopariṇāyakā te tiriyaṃ gaṅgāya sotaṃ chetvā sotthinā pāraṃ agamaṃsu, evameva kho, bhikkhave, ye te bhikkhū arahanto khīṇāsavā vusitavanto katakaraṇīyā ohitabhārā anuppattasadatthā parikkhīṇabhavasaṃyojanā sammadaññā vimuttā, te tiriyaṃ mārassa sotaṃ chetvā sotthinā pāraṃ gatā.

    ‘‘સેય્યથાપિ તે, ભિક્ખવે, બલવગાવો દમ્મગાવો તિરિયં ગઙ્ગાય સોતં છેત્વા સોત્થિના પારં અગમંસુ, એવમેવ ખો, ભિક્ખવે, યે તે ભિક્ખૂ પઞ્ચન્નં ઓરમ્ભાગિયાનં સંયોજનાનં પરિક્ખયા ઓપપાતિકા તત્થ પરિનિબ્બાયિનો અનાવત્તિધમ્મા તસ્મા લોકા, તેપિ તિરિયં મારસ્સ સોતં છેત્વા સોત્થિના પારં ગમિસ્સન્તિ.

    ‘‘Seyyathāpi te, bhikkhave, balavagāvo dammagāvo tiriyaṃ gaṅgāya sotaṃ chetvā sotthinā pāraṃ agamaṃsu, evameva kho, bhikkhave, ye te bhikkhū pañcannaṃ orambhāgiyānaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā opapātikā tattha parinibbāyino anāvattidhammā tasmā lokā, tepi tiriyaṃ mārassa sotaṃ chetvā sotthinā pāraṃ gamissanti.

    ‘‘સેય્યથાપિ તે, ભિક્ખવે, વચ્છતરા વચ્છતરિયો તિરિયં ગઙ્ગાય સોતં છેત્વા સોત્થિના પારં અગમંસુ, એવમેવ ખો, ભિક્ખવે, યે તે ભિક્ખૂ તિણ્ણં સંયોજનાનં પરિક્ખયા રાગદોસમોહાનં તનુત્તા સકદાગામિનો સકિંદેવ ઇમં લોકં આગન્ત્વા દુક્ખસ્સન્તં કરિસ્સન્તિ, તેપિ તિરિયં મારસ્સ સોતં છેત્વા સોત્થિના પારં ગમિસ્સન્તિ.

    ‘‘Seyyathāpi te, bhikkhave, vacchatarā vacchatariyo tiriyaṃ gaṅgāya sotaṃ chetvā sotthinā pāraṃ agamaṃsu, evameva kho, bhikkhave, ye te bhikkhū tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā rāgadosamohānaṃ tanuttā sakadāgāmino sakiṃdeva imaṃ lokaṃ āgantvā dukkhassantaṃ karissanti, tepi tiriyaṃ mārassa sotaṃ chetvā sotthinā pāraṃ gamissanti.

    ‘‘સેય્યથાપિ તે, ભિક્ખવે, વચ્છકા કિસાબલકા તિરિયં ગઙ્ગાય સોતં છેત્વા સોત્થિના પારં અગમંસુ, એવમેવ ખો, ભિક્ખવે, યે તે ભિક્ખૂ તિણ્ણં સંયોજનાનં પરિક્ખયા સોતાપન્ના અવિનિપાતધમ્મા નિયતા સમ્બોધિપરાયના, તેપિ તિરિયં મારસ્સ સોતં છેત્વા સોત્થિના પારં ગમિસ્સન્તિ.

    ‘‘Seyyathāpi te, bhikkhave, vacchakā kisābalakā tiriyaṃ gaṅgāya sotaṃ chetvā sotthinā pāraṃ agamaṃsu, evameva kho, bhikkhave, ye te bhikkhū tiṇṇaṃ saṃyojanānaṃ parikkhayā sotāpannā avinipātadhammā niyatā sambodhiparāyanā, tepi tiriyaṃ mārassa sotaṃ chetvā sotthinā pāraṃ gamissanti.

    ‘‘સેય્યથાપિ સો, ભિક્ખવે, વચ્છકો તરુણકો તાવદેવ જાતકો માતુગોરવકેન વુય્હમાનો તિરિયં ગઙ્ગાય સોતં છેત્વા સોત્થિના પારં અગમાસિ, એવમેવ ખો, ભિક્ખવે, યે તે ભિક્ખૂ ધમ્માનુસારિનો સદ્ધાનુસારિનો, તેપિ તિરિયં મારસ્સ સોતં છેત્વા સોત્થિના પારં ગમિસ્સન્તિ.

    ‘‘Seyyathāpi so, bhikkhave, vacchako taruṇako tāvadeva jātako mātugoravakena vuyhamāno tiriyaṃ gaṅgāya sotaṃ chetvā sotthinā pāraṃ agamāsi, evameva kho, bhikkhave, ye te bhikkhū dhammānusārino saddhānusārino, tepi tiriyaṃ mārassa sotaṃ chetvā sotthinā pāraṃ gamissanti.

    ‘‘અહં ખો પન, ભિક્ખવે, કુસલો ઇમસ્સ લોકસ્સ કુસલો પરસ્સ લોકસ્સ, કુસલો મારધેય્યસ્સ કુસલો અમારધેય્યસ્સ, કુસલો મચ્ચુધેય્યસ્સ કુસલો અમચ્ચુધેય્યસ્સ. તસ્સ મય્હં, ભિક્ખવે, યે સોતબ્બં સદ્દહાતબ્બં મઞ્ઞિસ્સન્તિ, તેસં તં ભવિસ્સતિ દીઘરત્તં હિતાય સુખાયા’’તિ.

    ‘‘Ahaṃ kho pana, bhikkhave, kusalo imassa lokassa kusalo parassa lokassa, kusalo māradheyyassa kusalo amāradheyyassa, kusalo maccudheyyassa kusalo amaccudheyyassa. Tassa mayhaṃ, bhikkhave, ye sotabbaṃ saddahātabbaṃ maññissanti, tesaṃ taṃ bhavissati dīgharattaṃ hitāya sukhāyā’’ti.

    ઇદમવોચ ભગવા. ઇદં વત્વા સુગતો અથાપરં એતદવોચ સત્થા –

    Idamavoca bhagavā. Idaṃ vatvā sugato athāparaṃ etadavoca satthā –

    ‘‘અયં લોકો પરો લોકો, જાનતા સુપ્પકાસિતો;

    ‘‘Ayaṃ loko paro loko, jānatā suppakāsito;

    યઞ્ચ મારેન સમ્પત્તં, અપ્પત્તં યઞ્ચ મચ્ચુના.

    Yañca mārena sampattaṃ, appattaṃ yañca maccunā.

    ‘‘સબ્બં લોકં અભિઞ્ઞાય, સમ્બુદ્ધેન પજાનતા;

    ‘‘Sabbaṃ lokaṃ abhiññāya, sambuddhena pajānatā;

    વિવટં અમતદ્વારં, ખેમં નિબ્બાનપત્તિયા.

    Vivaṭaṃ amatadvāraṃ, khemaṃ nibbānapattiyā.

    ‘‘છિન્નં પાપિમતો સોતં, વિદ્ધસ્તં વિનળીકતં;

    ‘‘Chinnaṃ pāpimato sotaṃ, viddhastaṃ vinaḷīkataṃ;

    પામોજ્જબહુલા હોથ, ખેમં પત્તત્થ 5 ભિક્ખવો’’તિ.

    Pāmojjabahulā hotha, khemaṃ pattattha 6 bhikkhavo’’ti.

    ચૂળગોપાલકસુત્તં નિટ્ઠિતં ચતુત્થં.

    Cūḷagopālakasuttaṃ niṭṭhitaṃ catutthaṃ.







    Footnotes:
    1. યે કેચિ (સ્યા॰ કં॰)
    2. ye keci (syā. kaṃ.)
    3. કિસબલકે (સી॰ સ્યા॰ પી॰)
    4. kisabalake (sī. syā. pī.)
    5. પત્થેથ (સ્યા॰ કં॰ ક॰ અટ્ઠકથાયં સંવણ્ણેતબ્બપાઠો)
    6. patthetha (syā. kaṃ. ka. aṭṭhakathāyaṃ saṃvaṇṇetabbapāṭho)



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / મજ્ઝિમનિકાય (અટ્ઠકથા) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ૪. ચૂળગોપાલકસુત્તવણ્ણના • 4. Cūḷagopālakasuttavaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / મજ્ઝિમનિકાય (ટીકા) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ૪. ચૂળગોપાલકસુત્તવણ્ણના • 4. Cūḷagopālakasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact