| Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / မဇ္ဈိမနိကာယ • Majjhimanikāya |
၄. မဟာယမကဝဂ္ဂော
4. Mahāyamakavaggo
၁. စူဠဂောသိင္ဂသုတ္တံ
1. Cūḷagosiṅgasuttaṃ
၃၂၅. ဧဝံ မေ သုတံ – ဧကံ သမယံ ဘဂဝာ နာတိကေ 1 ဝိဟရတိ ဂိဉ္ဇကာဝသထေ။ တေန ခော ပန သမယေန အာယသ္မာ စ အနုရုဒ္ဓော အာယသ္မာ စ နန္ဒိယော အာယသ္မာ စ ကိမိလော 2 ဂောသိင္ဂသာလဝနဒာယေ ဝိဟရန္တိ။ အထ ခော ဘဂဝာ သာယန္ဟသမယံ ပဋိသလ္လာနာ ဝုဋ္ဌိတော ယေန ဂောသိင္ဂသာလဝနဒာယော တေနုပသင္ကမိ။ အဒ္ဒသာ ခော ဒာယပာလော ဘဂဝန္တံ ဒူရတောဝ အာဂစ္ဆန္တံ။ ဒိသ္ဝာန ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘မာ, သမဏ, ဧတံ ဒာယံ ပာဝိသိ။ သန္တေတ္ထ တယော ကုလပုတ္တာ အတ္တကာမရူပာ ဝိဟရန္တိ။ မာ တေသံ အဖာသုမကာသီ’’တိ။
325. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā nātike 3 viharati giñjakāvasathe. Tena kho pana samayena āyasmā ca anuruddho āyasmā ca nandiyo āyasmā ca kimilo 4 gosiṅgasālavanadāye viharanti. Atha kho bhagavā sāyanhasamayaṃ paṭisallānā vuṭṭhito yena gosiṅgasālavanadāyo tenupasaṅkami. Addasā kho dāyapālo bhagavantaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘mā, samaṇa, etaṃ dāyaṃ pāvisi. Santettha tayo kulaputtā attakāmarūpā viharanti. Mā tesaṃ aphāsumakāsī’’ti.
အသ္သောသိ ခော အာယသ္မာ အနုရုဒ္ဓော ဒာယပာလသ္သ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ မန္တယမာနသ္သ။ သုတ္ဝာန ဒာယပာလံ ဧတဒဝောစ – ‘‘မာ, အာဝုသော ဒာယပာလ, ဘဂဝန္တံ ဝာရေသိ။ သတ္ထာ နော ဘဂဝာ အနုပ္ပတ္တော’’တိ။ အထ ခော အာယသ္မာ အနုရုဒ္ဓော ယေနာယသ္မာ စ နန္ဒိယော အာယသ္မာ စ ကိမိလော တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ အာယသ္မန္တဉ္စ နန္ဒိယံ အာယသ္မန္တဉ္စ ကိမိလံ ဧတဒဝောစ – ‘‘အဘိက္ကမထာယသ္မန္တော, အဘိက္ကမထာယသ္မန္တော, သတ္ထာ နော ဘဂဝာ အနုပ္ပတ္တော’’တိ။ အထ ခော အာယသ္မာ စ အနုရုဒ္ဓော အာယသ္မာ စ နန္ဒိယော အာယသ္မာ စ ကိမိလော ဘဂဝန္တံ ပစ္စုဂ္ဂန္တ္ဝာ – ဧကော ဘဂဝတော ပတ္တစီဝရံ ပဋိဂ္ဂဟေသိ, ဧကော အာသနံ ပညပေသိ, ဧကော ပာဒောဒကံ ဥပဋ္ဌာပေသိ။ နိသီဒိ ဘဂဝာ ပညတ္တေ အာသနေ။ နိသဇ္ဇ ခော ဘဂဝာ ပာဒေ ပက္ခာလေသိ။ တေပိ ခော အာယသ္မန္တော ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ နိသီဒိံသု။ ဧကမန္တံ နိသိန္နံ ခော အာယသ္မန္တံ အနုရုဒ္ဓံ ဘဂဝာ ဧတဒဝောစ –
Assosi kho āyasmā anuruddho dāyapālassa bhagavatā saddhiṃ mantayamānassa. Sutvāna dāyapālaṃ etadavoca – ‘‘mā, āvuso dāyapāla, bhagavantaṃ vāresi. Satthā no bhagavā anuppatto’’ti. Atha kho āyasmā anuruddho yenāyasmā ca nandiyo āyasmā ca kimilo tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā āyasmantañca nandiyaṃ āyasmantañca kimilaṃ etadavoca – ‘‘abhikkamathāyasmanto, abhikkamathāyasmanto, satthā no bhagavā anuppatto’’ti. Atha kho āyasmā ca anuruddho āyasmā ca nandiyo āyasmā ca kimilo bhagavantaṃ paccuggantvā – eko bhagavato pattacīvaraṃ paṭiggahesi, eko āsanaṃ paññapesi, eko pādodakaṃ upaṭṭhāpesi. Nisīdi bhagavā paññatte āsane. Nisajja kho bhagavā pāde pakkhālesi. Tepi kho āyasmanto bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdiṃsu. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho āyasmantaṃ anuruddhaṃ bhagavā etadavoca –
၃၂၆. ‘‘ကစ္စိ ဝော, အနုရုဒ္ဓာ, ခမနီယံ, ကစ္စိ ယာပနီယံ, ကစ္စိ ပိဏ္ဍကေန န ကိလမထာ’’တိ ? ‘‘ခမနီယံ, ဘဂဝာ, ယာပနီယံ, ဘဂဝာ; န စ မယံ, ဘန္တေ, ပိဏ္ဍကေန ကိလမာမာ’’တိ။ ‘‘ကစ္စိ ပန ဝော, အနုရုဒ္ဓာ, သမဂ္ဂာ သမ္မောဒမာနာ အဝိဝဒမာနာ ခီရောဒကီဘူတာ အညမညံ ပိယစက္ခူဟိ သမ္ပသ္သန္တာ ဝိဟရထာ’’တိ? ‘‘တဂ္ဃ မယံ , ဘန္တေ, သမဂ္ဂာ သမ္မောဒမာနာ အဝိဝဒမာနာ ခီရောဒကီဘူတာ အညမညံ ပိယစက္ခူဟိ သမ္ပသ္သန္တာ ဝိဟရာမာ’’တိ။ ‘‘ယထာ ကထံ ပန တုမ္ဟေ, အနုရုဒ္ဓာ, သမဂ္ဂာ သမ္မောဒမာနာ အဝိဝဒမာနာ ခီရောဒကီဘူတာ အညမညံ ပိယစက္ခူဟိ သမ္ပသ္သန္တာ ဝိဟရထာ’’တိ? ‘‘ဣဓ မယ္ဟံ, ဘန္တေ, ဧဝံ ဟောတိ – ‘လာဘာ ဝတ မေ, သုလဒ္ဓံ ဝတ မေ, ယောဟံ ဧဝရူပေဟိ သဗ္ရဟ္မစာရီဟိ သဒ္ဓိံ ဝိဟရာမီ’တိ။ တသ္သ မယ္ဟံ, ဘန္တေ, ဣမေသု အာယသ္မန္တေသု မေတ္တံ ကာယကမ္မံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ အာဝိ စေဝ ရဟော စ; မေတ္တံ ဝစီကမ္မံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ အာဝိ စေဝ ရဟော စ; မေတ္တံ မနောကမ္မံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ အာဝိ စေဝ ရဟော စ။ တသ္သ မယ္ဟံ, ဘန္တေ, ဧဝံ ဟောတိ – ‘ယံနူနာဟံ သကံ စိတ္တံ နိက္ခိပိတ္ဝာ ဣမေသံယေဝ အာယသ္မန္တာနံ စိတ္တသ္သ ဝသေန ဝတ္တေယ္ယ’န္တိ။ သော ခော အဟံ, ဘန္တေ, သကံ စိတ္တံ နိက္ခိပိတ္ဝာ ဣမေသံယေဝ အာယသ္မန္တာနံ စိတ္တသ္သ ဝသေန ဝတ္တာမိ။ နာနာ ဟိ ခော နော, ဘန္တေ, ကာယာ ဧကဉ္စ ပန မညေ စိတ္တ’’န္တိ။
326. ‘‘Kacci vo, anuruddhā, khamanīyaṃ, kacci yāpanīyaṃ, kacci piṇḍakena na kilamathā’’ti ? ‘‘Khamanīyaṃ, bhagavā, yāpanīyaṃ, bhagavā; na ca mayaṃ, bhante, piṇḍakena kilamāmā’’ti. ‘‘Kacci pana vo, anuruddhā, samaggā sammodamānā avivadamānā khīrodakībhūtā aññamaññaṃ piyacakkhūhi sampassantā viharathā’’ti? ‘‘Taggha mayaṃ , bhante, samaggā sammodamānā avivadamānā khīrodakībhūtā aññamaññaṃ piyacakkhūhi sampassantā viharāmā’’ti. ‘‘Yathā kathaṃ pana tumhe, anuruddhā, samaggā sammodamānā avivadamānā khīrodakībhūtā aññamaññaṃ piyacakkhūhi sampassantā viharathā’’ti? ‘‘Idha mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘lābhā vata me, suladdhaṃ vata me, yohaṃ evarūpehi sabrahmacārīhi saddhiṃ viharāmī’ti. Tassa mayhaṃ, bhante, imesu āyasmantesu mettaṃ kāyakammaṃ paccupaṭṭhitaṃ āvi ceva raho ca; mettaṃ vacīkammaṃ paccupaṭṭhitaṃ āvi ceva raho ca; mettaṃ manokammaṃ paccupaṭṭhitaṃ āvi ceva raho ca. Tassa mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘yaṃnūnāhaṃ sakaṃ cittaṃ nikkhipitvā imesaṃyeva āyasmantānaṃ cittassa vasena vatteyya’nti. So kho ahaṃ, bhante, sakaṃ cittaṃ nikkhipitvā imesaṃyeva āyasmantānaṃ cittassa vasena vattāmi. Nānā hi kho no, bhante, kāyā ekañca pana maññe citta’’nti.
အာယသ္မာပိ ခော နန္ဒိယော။ပေ.။ အာယသ္မာပိ ခော ကိမိလော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘မယ္ဟမ္ပိ, ဘန္တေ, ဧဝံ ဟောတိ – ‘လာဘာ ဝတ မေ, သုလဒ္ဓံ ဝတ မေ, ယောဟံ ဧဝရူပေဟိ သဗ္ရဟ္မစာရီဟိ သဒ္ဓိံ ဝိဟရာမီ’တိ။ တသ္သ မယ္ဟံ, ဘန္တေ, ဣမေသု အာယသ္မန္တေသု မေတ္တံ ကာယကမ္မံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ အာဝိ စေဝ ရဟော စ, မေတ္တံ ဝစီကမ္မံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ အာဝိ စေဝ ရဟော စ, မေတ္တံ မနောကမ္မံ ပစ္စုပဋ္ဌိတံ အာဝိ စေဝ ရဟော စ။ တသ္သ မယ္ဟံ, ဘန္တေ, ဧဝံ ဟောတိ – ‘ယံနူနာဟံ သကံ စိတ္တံ နိက္ခိပိတ္ဝာ ဣမေသံယေဝ အာယသ္မန္တာနံ စိတ္တသ္သ ဝသေန ဝတ္တေယ္ယ’န္တိ။ သော ခော အဟံ, ဘန္တေ, သကံ စိတ္တံ နိက္ခိပိတ္ဝာ ဣမေသံယေဝ အာယသ္မန္တာနံ စိတ္တသ္သ ဝသေန ဝတ္တာမိ။ နာနာ ဟိ ခော နော, ဘန္တေ, ကာယာ ဧကဉ္စ ပန မညေ စိတ္တန္တိ။
Āyasmāpi kho nandiyo…pe… āyasmāpi kho kimilo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘mayhampi, bhante, evaṃ hoti – ‘lābhā vata me, suladdhaṃ vata me, yohaṃ evarūpehi sabrahmacārīhi saddhiṃ viharāmī’ti. Tassa mayhaṃ, bhante, imesu āyasmantesu mettaṃ kāyakammaṃ paccupaṭṭhitaṃ āvi ceva raho ca, mettaṃ vacīkammaṃ paccupaṭṭhitaṃ āvi ceva raho ca, mettaṃ manokammaṃ paccupaṭṭhitaṃ āvi ceva raho ca. Tassa mayhaṃ, bhante, evaṃ hoti – ‘yaṃnūnāhaṃ sakaṃ cittaṃ nikkhipitvā imesaṃyeva āyasmantānaṃ cittassa vasena vatteyya’nti. So kho ahaṃ, bhante, sakaṃ cittaṃ nikkhipitvā imesaṃyeva āyasmantānaṃ cittassa vasena vattāmi. Nānā hi kho no, bhante, kāyā ekañca pana maññe cittanti.
‘‘ဧဝံ ခော မယံ, ဘန္တေ, သမဂ္ဂာ သမ္မောဒမာနာ အဝိဝဒမာနာ ခီရောဒကီဘူတာ အညမညံ ပိယစက္ခူဟိ သမ္ပသ္သန္တာ ဝိဟရာမာ’’တိ။
‘‘Evaṃ kho mayaṃ, bhante, samaggā sammodamānā avivadamānā khīrodakībhūtā aññamaññaṃ piyacakkhūhi sampassantā viharāmā’’ti.
၃၂၇. ‘‘သာဓု သာဓု, အနုရုဒ္ဓာ! ကစ္စိ ပန ဝော, အနုရုဒ္ဓာ, အပ္ပမတ္တာ အာတာပိနော ပဟိတတ္တာ ဝိဟရထာ’’တိ? ‘‘တဂ္ဃ မယံ, ဘန္တေ, အပ္ပမတ္တာ အာတာပိနော ပဟိတတ္တာ ဝိဟရာမာ’’တိ။ ‘‘ယထာ ကထံ ပန တုမ္ဟေ, အနုရုဒ္ဓာ, အပ္ပမတ္တာ အာတာပိနော ပဟိတတ္တာ ဝိဟရထာ’’တိ? ‘‘ဣဓ, ဘန္တေ, အမ္ဟာကံ ယော ပဌမံ ဂာမတော ပိဏ္ဍာယ ပဋိက္ကမတိ သော အာသနာနိ ပညပေတိ, ပာနီယံ ပရိဘောဇနီယံ ဥပဋ္ဌာပေတိ, အဝက္ကာရပာတိံ ဥပဋ္ဌာပေတိ။ ယော ပစ္ဆာ ဂာမတော ပိဏ္ဍာယ ပဋိက္ကမတိ, သစေ ဟောတိ ဘုတ္တာဝသေသော သစေ အာကင္ခတိ ဘုဉ္ဇတိ, နော စေ အာကင္ခတိ အပ္ပဟရိတေ ဝာ ဆဍ္ဍေတိ, အပ္ပာဏကေ ဝာ ဥဒကေ ဩပိလာပေတိ။ သော အာသနာနိ ပဋိသာမေတိ, ပာနီယံ ပရိဘောဇနီယံ ပဋိသာမေတိ, အဝက္ကာရပာတိံ ပဋိသာမေတိ, ဘတ္တဂ္ဂံ သမ္မဇ္ဇတိ။ ယော ပသ္သတိ ပာနီယဃဋံ ဝာ ပရိဘောဇနီယဃဋံ ဝာ ဝစ္စဃဋံ ဝာ ရိတ္တံ တုစ္ဆံ သော ဥပဋ္ဌာပေတိ။ သစသ္သ ဟောတိ အဝိသယ္ဟံ, ဟတ္ထဝိကာရေန ဒုတိယံ အာမန္တေတ္ဝာ ဟတ္ထဝိလင္ဃကေန ဥပဋ္ဌာပေမ, န တ္ဝေဝ မယံ, ဘန္တေ, တပ္ပစ္စယာ ဝာစံ ဘိန္ဒာမ။ ပဉ္စာဟိကံ ခော ပန မယံ, ဘန္တေ, သဗ္ဗရတ္တိကံ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္နိသီဒာမ။ ဧဝံ ခော မယံ, ဘန္တေ, အပ္ပမတ္တာ အာတာပိနော ပဟိတတ္တာ ဝိဟရာမာ’’တိ။
327. ‘‘Sādhu sādhu, anuruddhā! Kacci pana vo, anuruddhā, appamattā ātāpino pahitattā viharathā’’ti? ‘‘Taggha mayaṃ, bhante, appamattā ātāpino pahitattā viharāmā’’ti. ‘‘Yathā kathaṃ pana tumhe, anuruddhā, appamattā ātāpino pahitattā viharathā’’ti? ‘‘Idha, bhante, amhākaṃ yo paṭhamaṃ gāmato piṇḍāya paṭikkamati so āsanāni paññapeti, pānīyaṃ paribhojanīyaṃ upaṭṭhāpeti, avakkārapātiṃ upaṭṭhāpeti. Yo pacchā gāmato piṇḍāya paṭikkamati, sace hoti bhuttāvaseso sace ākaṅkhati bhuñjati, no ce ākaṅkhati appaharite vā chaḍḍeti, appāṇake vā udake opilāpeti. So āsanāni paṭisāmeti, pānīyaṃ paribhojanīyaṃ paṭisāmeti, avakkārapātiṃ paṭisāmeti, bhattaggaṃ sammajjati. Yo passati pānīyaghaṭaṃ vā paribhojanīyaghaṭaṃ vā vaccaghaṭaṃ vā rittaṃ tucchaṃ so upaṭṭhāpeti. Sacassa hoti avisayhaṃ, hatthavikārena dutiyaṃ āmantetvā hatthavilaṅghakena upaṭṭhāpema, na tveva mayaṃ, bhante, tappaccayā vācaṃ bhindāma. Pañcāhikaṃ kho pana mayaṃ, bhante, sabbarattikaṃ dhammiyā kathāya sannisīdāma. Evaṃ kho mayaṃ, bhante, appamattā ātāpino pahitattā viharāmā’’ti.
၃၂၈. ‘‘သာဓု သာဓု, အနုရုဒ္ဓာ! အတ္ထိ ပန ဝော, အနုရုဒ္ဓာ, ဧဝံ အပ္ပမတ္တာနံ အာတာပီနံ ပဟိတတ္တာနံ ဝိဟရန္တာနံ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ အလမရိယဉာဏဒသ္သနဝိသေသော အဓိဂတော ဖာသုဝိဟာရော’’တိ? ‘‘ကိဉ္ဟိ နော သိယာ, ဘန္တေ! ဣဓ မယံ, ဘန္တေ, ယာဝဒေဝ အာကင္ခာမ ဝိဝိစ္စေဝ ကာမေဟိ ဝိဝိစ္စ အကုသလေဟိ ဓမ္မေဟိ သဝိတက္ကံ သဝိစာရံ ဝိဝေကဇံ ပီတိသုခံ ပဌမံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမ။ အယံ ခော နော, ဘန္တေ, အမ္ဟာကံ အပ္ပမတ္တာနံ အာတာပီနံ ပဟိတတ္တာနံ ဝိဟရန္တာနံ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ အလမရိယဉာဏဒသ္သနဝိသေသော အဓိဂတော ဖာသုဝိဟာရော’’တိ။
328. ‘‘Sādhu sādhu, anuruddhā! Atthi pana vo, anuruddhā, evaṃ appamattānaṃ ātāpīnaṃ pahitattānaṃ viharantānaṃ uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti? ‘‘Kiñhi no siyā, bhante! Idha mayaṃ, bhante, yāvadeva ākaṅkhāma vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharāma. Ayaṃ kho no, bhante, amhākaṃ appamattānaṃ ātāpīnaṃ pahitattānaṃ viharantānaṃ uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti.
‘‘သာဓု သာဓု, အနုရုဒ္ဓာ! ဧတသ္သ ပန ဝော, အနုရုဒ္ဓာ, ဝိဟာရသ္သ သမတိက္ကမာယ ဧတသ္သ ဝိဟာရသ္သ ပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိယာ အတ္ထညော ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ အလမရိယဉာဏဒသ္သနဝိသေသော အဓိဂတော ဖာသုဝိဟာရော’’တိ? ‘‘ကိဉ္ဟိ နော သိယာ, ဘန္တေ! ဣဓ မယံ, ဘန္တေ, ယာဝဒေဝ အာကင္ခာမ ဝိတက္ကဝိစာရာနံ ဝူပသမာ အဇ္ဈတ္တံ သမ္ပသာဒနံ စေတသော ဧကောဒိဘာဝံ အဝိတက္ကံ အဝိစာရံ သမာဓိဇံ ပီတိသုခံ ဒုတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမ။ ဧတသ္သ, ဘန္တေ, ဝိဟာရသ္သ သမတိက္ကမာယ ဧတသ္သ ဝိဟာရသ္သ ပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိယာ အယမညော ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ အလမရိယဉာဏဒသ္သနဝိသေသော အဓိဂတော ဖာသုဝိဟာရော’’တိ။
‘‘Sādhu sādhu, anuruddhā! Etassa pana vo, anuruddhā, vihārassa samatikkamāya etassa vihārassa paṭippassaddhiyā atthañño uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti? ‘‘Kiñhi no siyā, bhante! Idha mayaṃ, bhante, yāvadeva ākaṅkhāma vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharāma. Etassa, bhante, vihārassa samatikkamāya etassa vihārassa paṭippassaddhiyā ayamañño uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti.
‘‘သာဓု သာဓု, အနုရုဒ္ဓာ! ဧတသ္သ ပန ဝော, အနုရုဒ္ဓာ, ဝိဟာရသ္သ သမတိက္ကမာယ ဧတသ္သ ဝိဟာရသ္သ ပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိယာ အတ္ထညော ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ အလမရိယဉာဏဒသ္သနဝိသေသော အဓိဂတော ဖာသုဝိဟာရော’’တိ? ‘‘ကိဉ္ဟိ နော သိယာ, ဘန္တေ! ဣဓ မယံ, ဘန္တေ, ယာဝဒေဝ အာကင္ခာမ ပီတိယာ စ ဝိရာဂာ ဥပေက္ခကာ စ ဝိဟရာမ, သတာ စ သမ္ပဇာနာ, သုခဉ္စ ကာယေန ပဋိသံဝေဒေမ, ယံ တံ အရိယာ အာစိက္ခန္တိ – ‘ဥပေက္ခကော သတိမာ သုခဝိဟာရီ’တိ တတိယံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမ။ ဧတသ္သ, ဘန္တေ, ဝိဟာရသ္သ သမတိက္ကမာယ ဧတသ္သ ဝိဟာရသ္သ ပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိယာ အယမညော ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ အလမရိယဉာဏဒသ္သနဝိသေသော အဓိဂတော ဖာသုဝိဟာရော’’တိ။
‘‘Sādhu sādhu, anuruddhā! Etassa pana vo, anuruddhā, vihārassa samatikkamāya etassa vihārassa paṭippassaddhiyā atthañño uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti? ‘‘Kiñhi no siyā, bhante! Idha mayaṃ, bhante, yāvadeva ākaṅkhāma pītiyā ca virāgā upekkhakā ca viharāma, satā ca sampajānā, sukhañca kāyena paṭisaṃvedema, yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharāma. Etassa, bhante, vihārassa samatikkamāya etassa vihārassa paṭippassaddhiyā ayamañño uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti.
‘‘သာဓု သာဓု, အနုရုဒ္ဓာ! ဧတသ္သ ပန ဝော, အနုရုဒ္ဓာ, ဝိဟာရသ္သ သမတိက္ကမာယ ဧတသ္သ ဝိဟာရသ္သ ပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိယာ အတ္ထညော ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ အလမရိယဉာဏဒသ္သနဝိသေသော အဓိဂတော ဖာသုဝိဟာရော’’တိ ? ‘‘ကိဉ္ဟိ နော သိယာ, ဘန္တေ! ဣဓ မယံ, ဘန္တေ, ယာဝဒေဝ အာကင္ခာမ သုခသ္သ စ ပဟာနာ ဒုက္ခသ္သ စ ပဟာနာ, ပုဗ္ဗေဝ သောမနသ္သဒောမနသ္သာနံ အတ္ထင္ဂမာ, အဒုက္ခမသုခံ ဥပေက္ခာသတိပာရိသုဒ္ဓိံ စတုတ္ထံ ဈာနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမ။ ဧတသ္သ, ဘန္တေ, ဝိဟာရသ္သ သမတိက္ကမာယ ဧတသ္သ ဝိဟာရသ္သ ပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိယာ အယမညော ဥတ္တရိ မနုသ္သဓမ္မာ အလမရိယဉာဏဒသ္သနဝိသေသော အဓိဂတော ဖာသုဝိဟာရော’’တိ။
‘‘Sādhu sādhu, anuruddhā! Etassa pana vo, anuruddhā, vihārassa samatikkamāya etassa vihārassa paṭippassaddhiyā atthañño uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti ? ‘‘Kiñhi no siyā, bhante! Idha mayaṃ, bhante, yāvadeva ākaṅkhāma sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā, pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā, adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharāma. Etassa, bhante, vihārassa samatikkamāya etassa vihārassa paṭippassaddhiyā ayamañño uttari manussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti.
‘‘သာဓု သာဓု, အနုရုဒ္ဓာ! ဧတသ္သ ပန ဝော, အနုရုဒ္ဓာ, ဝိဟာရသ္သ သမတိက္ကမာယ ဧတသ္သ ဝိဟာရသ္သ ပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိယာ အတ္ထညော ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ အလမရိယဉာဏဒသ္သနဝိသေသော အဓိဂတော ဖာသုဝိဟာရော’’တိ? ‘‘ကိဉ္ဟိ နော သိယာ, ဘန္တေ! ဣဓ မယံ, ဘန္တေ, ယာဝဒေဝ အာကင္ခာမ သဗ္ဗသော ရူပသညာနံ သမတိက္ကမာ ပဋိဃသညာနံ အတ္ထင္ဂမာ နာနတ္တသညာနံ အမနသိကာရာ ‘အနန္တော အာကာသော’တိ အာကာသာနဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမ။ ဧတသ္သ, ဘန္တေ, ဝိဟာရသ္သ သမတိက္ကမာယ ဧတသ္သ ဝိဟာရသ္သ ပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိယာ အယမညော ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ အလမရိယဉာဏဒသ္သနဝိသေသော အဓိဂတော ဖာသုဝိဟာရော’’တိ။
‘‘Sādhu sādhu, anuruddhā! Etassa pana vo, anuruddhā, vihārassa samatikkamāya etassa vihārassa paṭippassaddhiyā atthañño uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti? ‘‘Kiñhi no siyā, bhante! Idha mayaṃ, bhante, yāvadeva ākaṅkhāma sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘ananto ākāso’ti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharāma. Etassa, bhante, vihārassa samatikkamāya etassa vihārassa paṭippassaddhiyā ayamañño uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti.
‘‘သာဓု သာဓု, အနုရုဒ္ဓာ! ဧတသ္သ ပန ဝော, အနုရုဒ္ဓာ, ဝိဟာရသ္သ သမတိက္ကမာယ ဧတသ္သ ဝိဟာရသ္သ ပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိယာ အတ္ထညော ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ အလမရိယဉာဏဒသ္သနဝိသေသော အဓိဂတော ဖာသုဝိဟာရော’’တိ? ‘‘ကိဉ္ဟိ နော သိယာ, ဘန္တေ! ဣဓ မယံ, ဘန္တေ, ယာဝဒေဝ အာကင္ခာမ သဗ္ဗသော အာကာသာနဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ ‘အနန္တံ ဝိညာဏ’န္တိ ဝိညာဏဉ္စာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမ။ပေ.။ သဗ္ဗသော ဝိညာဏဉ္စာယတနံ သမတိက္ကမ္မ ‘နတ္ထိ ကိဉ္စီ’တိ အာကိဉ္စညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမ။ပေ.။ သဗ္ဗသော အာကိဉ္စညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ နေဝသညာနာသညာယတနံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမ။ ဧတသ္သ, ဘန္တေ, ဝိဟာရသ္သ သမတိက္ကမာယ ဧတသ္သ ဝိဟာရသ္သ ပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိယာ အယမညော ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ အလမရိယဉာဏဒသ္သနဝိသေသော အဓိဂတော ဖာသုဝိဟာရော’’တိ။
‘‘Sādhu sādhu, anuruddhā! Etassa pana vo, anuruddhā, vihārassa samatikkamāya etassa vihārassa paṭippassaddhiyā atthañño uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti? ‘‘Kiñhi no siyā, bhante! Idha mayaṃ, bhante, yāvadeva ākaṅkhāma sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma ‘anantaṃ viññāṇa’nti viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja viharāma…pe… sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja viharāma…pe… sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanaṃ upasampajja viharāma. Etassa, bhante, vihārassa samatikkamāya etassa vihārassa paṭippassaddhiyā ayamañño uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti.
၃၂၉. ‘‘သာဓု သာဓု, အနုရုဒ္ဓာ! ဧတသ္သ ပန ဝော, အနုရုဒ္ဓာ, ဝိဟာရသ္သ သမတိက္ကမာယ ဧတသ္သ ဝိဟာရသ္သ ပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိယာ အတ္ထညော ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ အလမရိယဉာဏဒသ္သနဝိသေသော အဓိဂတော ဖာသုဝိဟာရော’’တိ? ‘‘ကိဉ္ဟိ နော သိယာ, ဘန္တေ! ဣဓ မယံ, ဘန္တေ, ယာဝဒေဝ အာကင္ခာမ သဗ္ဗသော နေဝသညာနာသညာယတနံ သမတိက္ကမ္မ သညာဝေဒယိတနိရောဓံ ဥပသမ္ပဇ္ဇ ဝိဟရာမ, ပညာယ စ နော ဒိသ္ဝာ အာသဝာ ပရိက္ခီဏာ။ ဧတသ္သ, ဘန္တေ, ဝိဟာရသ္သ သမတိက္ကမာယ ဧတသ္သ ဝိဟာရသ္သ ပဋိပ္ပသ္သဒ္ဓိယာ အယမညော ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာ အလမရိယဉာဏဒသ္သနဝိသေသော အဓိဂတော ဖာသုဝိဟာရော။ ဣမမ္ဟာ စ မယံ, ဘန္တေ, ဖာသုဝိဟာရာ အညံ ဖာသုဝိဟာရံ ဥတ္တရိတရံ ဝာ ပဏီတတရံ ဝာ န သမနုပသ္သာမာ’’တိ။ ‘‘သာဓု သာဓု, အနုရုဒ္ဓာ! ဣမမ္ဟာ ဖာသုဝိဟာရာ ဥတ္တရိတရော ဝာ ပဏီတတရော ဝာ ဖာသုဝိဟာရော နတ္ထီ’’တိ။
329. ‘‘Sādhu sādhu, anuruddhā! Etassa pana vo, anuruddhā, vihārassa samatikkamāya etassa vihārassa paṭippassaddhiyā atthañño uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro’’ti? ‘‘Kiñhi no siyā, bhante! Idha mayaṃ, bhante, yāvadeva ākaṅkhāma sabbaso nevasaññānāsaññāyatanaṃ samatikkamma saññāvedayitanirodhaṃ upasampajja viharāma, paññāya ca no disvā āsavā parikkhīṇā. Etassa, bhante, vihārassa samatikkamāya etassa vihārassa paṭippassaddhiyā ayamañño uttarimanussadhammā alamariyañāṇadassanaviseso adhigato phāsuvihāro. Imamhā ca mayaṃ, bhante, phāsuvihārā aññaṃ phāsuvihāraṃ uttaritaraṃ vā paṇītataraṃ vā na samanupassāmā’’ti. ‘‘Sādhu sādhu, anuruddhā! Imamhā phāsuvihārā uttaritaro vā paṇītataro vā phāsuvihāro natthī’’ti.
၃၃၀. အထ ခော ဘဂဝာ အာယသ္မန္တဉ္စ အနုရုဒ္ဓံ အာယသ္မန္တဉ္စ နန္ဒိယံ အာယသ္မန္တဉ္စ ကိမိလံ ဓမ္မိယာ ကထာယ သန္ဒသ္သေတ္ဝာ သမာဒပေတ္ဝာ သမုတ္တေဇေတ္ဝာ သမ္ပဟံသေတ္ဝာ ဥဋ္ဌာယာသနာ ပက္ကာမိ။ အထ ခော အာယသ္မာ စ အနုရုဒ္ဓော အာယသ္မာ စ နန္ဒိယော အာယသ္မာ စ ကိမိလော ဘဂဝန္တံ အနုသံယာယိတ္ဝာ 5 တတော ပဋိနိဝတ္တိတ္ဝာ အာယသ္မာ စ နန္ဒိယော အာယသ္မာ စ ကိမိလော အာယသ္မန္တံ အနုရုဒ္ဓံ ဧတဒဝောစုံ – ‘‘ကိံ နု ခော မယံ အာယသ္မတော အနုရုဒ္ဓသ္သ ဧဝမာရောစိမ္ဟ – ‘ဣမာသဉ္စ ဣမာသဉ္စ ဝိဟာရသမာပတ္တီနံ မယံ လာဘိနော’တိ, ယံ နော အာယသ္မာ အနုရုဒ္ဓော ဘဂဝတော သမ္မုခာ ယာဝ အာသဝာနံ ခယာ ပကာသေတီ’’တိ? ‘‘န ခော မေ အာယသ္မန္တော ဧဝမာရောစေသုံ – ‘ဣမာသဉ္စ ဣမာသဉ္စ ဝိဟာရသမာပတ္တီနံ မယံ လာဘိနော’တိ, အပိ စ မေ အာယသ္မန္တာနံ စေတသာ စေတော ပရိစ္စ ဝိဒိတော – ‘ဣမာသဉ္စ ဣမာသဉ္စ ဝိဟာရသမာပတ္တီနံ ဣမေ အာယသ္မန္တော လာဘိနော’တိ။ ဒေဝတာပိ မေ ဧတမတ္ထံ အာရောစေသုံ – ‘ဣမာသဉ္စ ဣမာသဉ္စ ဝိဟာရသမာပတ္တီနံ ဣမေ အာယသ္မန္တော လာဘိနော’တိ။ တမေနံ ဘဂဝတာ ပဉ္ဟာဘိပုဋ္ဌေန ဗ္ယာကတ’’န္တိ။
330. Atha kho bhagavā āyasmantañca anuruddhaṃ āyasmantañca nandiyaṃ āyasmantañca kimilaṃ dhammiyā kathāya sandassetvā samādapetvā samuttejetvā sampahaṃsetvā uṭṭhāyāsanā pakkāmi. Atha kho āyasmā ca anuruddho āyasmā ca nandiyo āyasmā ca kimilo bhagavantaṃ anusaṃyāyitvā 6 tato paṭinivattitvā āyasmā ca nandiyo āyasmā ca kimilo āyasmantaṃ anuruddhaṃ etadavocuṃ – ‘‘kiṃ nu kho mayaṃ āyasmato anuruddhassa evamārocimha – ‘imāsañca imāsañca vihārasamāpattīnaṃ mayaṃ lābhino’ti, yaṃ no āyasmā anuruddho bhagavato sammukhā yāva āsavānaṃ khayā pakāsetī’’ti? ‘‘Na kho me āyasmanto evamārocesuṃ – ‘imāsañca imāsañca vihārasamāpattīnaṃ mayaṃ lābhino’ti, api ca me āyasmantānaṃ cetasā ceto paricca vidito – ‘imāsañca imāsañca vihārasamāpattīnaṃ ime āyasmanto lābhino’ti. Devatāpi me etamatthaṃ ārocesuṃ – ‘imāsañca imāsañca vihārasamāpattīnaṃ ime āyasmanto lābhino’ti. Tamenaṃ bhagavatā pañhābhipuṭṭhena byākata’’nti.
၃၃၁. အထ ခော ဒီဃော ပရဇနော ယက္ခော ယေန ဘဂဝာ တေနုပသင္ကမိ; ဥပသင္ကမိတ္ဝာ ဘဂဝန္တံ အဘိဝာဒေတ္ဝာ ဧကမန္တံ အဋ္ဌာသိ။ ဧကမန္တံ ဌိတော ခော ဒီဃော ပရဇနော ယက္ခော ဘဂဝန္တံ ဧတဒဝောစ – ‘‘လာဘာ ဝတ, ဘန္တေ, ဝဇ္ဇီနံ, သုလဒ္ဓလာဘာ ဝဇ္ဇိပဇာယ, ယတ္ထ တထာဂတော ဝိဟရတိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော, ဣမေ စ တယော ကုလပုတ္တာ – အာယသ္မာ စ အနုရုဒ္ဓော, အာယသ္မာ စ နန္ဒိယော, အာယသ္မာ စ ကိမိလော’’တိ။ ဒီဃသ္သ ပရဇနသ္သ ယက္ခသ္သ သဒ္ဒံ သုတ္ဝာ ဘုမ္မာ ဒေဝာ သဒ္ဒမနုသ္သာဝေသုံ – ‘လာဘာ ဝတ, ဘော, ဝဇ္ဇီနံ, သုလဒ္ဓလာဘာ ဝဇ္ဇိပဇာယ, ယတ္ထ တထာဂတော ဝိဟရတိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော, ဣမေ စ တယော ကုလပုတ္တာ – အာယသ္မာ စ အနုရုဒ္ဓော, အာယသ္မာ စ နန္ဒိယော, အာယသ္မာ စ ကိမိလော’တိ။ ဘုမ္မာနံ ဒေဝာနံ သဒ္ဒံ သုတ္ဝာ စာတုမဟာရာဇိကာ ဒေဝာ။ပေ.။ တာဝတိံသာ ဒေဝာ။ပေ.။ ယာမာ ဒေဝာ။ပေ.။ တုသိတာ ဒေဝာ။ပေ.။ နိမ္မာနရတီ ဒေဝာ။ပေ.။ ပရနိမ္မိတဝသဝတ္တီ ဒေဝာ။ပေ.။ ဗ္ရဟ္မကာယိကာ ဒေဝာ သဒ္ဒမနုသ္သာဝေသုံ – ‘‘လာဘာ ဝတ, ဘော, ဝဇ္ဇီနံ, သုလဒ္ဓလာဘာ ဝဇ္ဇိပဇာယ, ယတ္ထ တထာဂတော ဝိဟရတိ အရဟံ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓော, ဣမေ စ တယော ကုလပုတ္တာ – အာယသ္မာ စ အနုရုဒ္ဓော, အာယသ္မာ စ နန္ဒိယော, အာယသ္မာ စ ကိမိလော’’တိ။ ဣတိဟ တေ အာယသ္မန္တော တေန ခဏေန (တေန လယေန) 7 တေန မုဟုတ္တေန ယာဝဗ္ရဟ္မလောကာ ဝိဒိတာ 8 အဟေသုံ။
331. Atha kho dīgho parajano yakkho yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ aṭṭhāsi. Ekamantaṃ ṭhito kho dīgho parajano yakkho bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘lābhā vata, bhante, vajjīnaṃ, suladdhalābhā vajjipajāya, yattha tathāgato viharati arahaṃ sammāsambuddho, ime ca tayo kulaputtā – āyasmā ca anuruddho, āyasmā ca nandiyo, āyasmā ca kimilo’’ti. Dīghassa parajanassa yakkhassa saddaṃ sutvā bhummā devā saddamanussāvesuṃ – ‘lābhā vata, bho, vajjīnaṃ, suladdhalābhā vajjipajāya, yattha tathāgato viharati arahaṃ sammāsambuddho, ime ca tayo kulaputtā – āyasmā ca anuruddho, āyasmā ca nandiyo, āyasmā ca kimilo’ti. Bhummānaṃ devānaṃ saddaṃ sutvā cātumahārājikā devā…pe… tāvatiṃsā devā…pe… yāmā devā…pe… tusitā devā…pe… nimmānaratī devā…pe… paranimmitavasavattī devā…pe… brahmakāyikā devā saddamanussāvesuṃ – ‘‘lābhā vata, bho, vajjīnaṃ, suladdhalābhā vajjipajāya, yattha tathāgato viharati arahaṃ sammāsambuddho, ime ca tayo kulaputtā – āyasmā ca anuruddho, āyasmā ca nandiyo, āyasmā ca kimilo’’ti. Itiha te āyasmanto tena khaṇena (tena layena) 9 tena muhuttena yāvabrahmalokā viditā 10 ahesuṃ.
‘‘ဧဝမေတံ, ဒီဃ, ဧဝမေတံ, ဒီဃ! ယသ္မာပိ, ဒီဃ, ကုလာ ဧတေ တယော ကုလပုတ္တာ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇိတာ, တဉ္စေပိ ကုလံ ဧတေ တယော ကုလပုတ္တေ ပသန္နစိတ္တံ အနုသ္သရေယ္ယ, တသ္သပာသ္သ ကုလသ္သ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခာယ။ ယသ္မာပိ, ဒီဃ, ကုလပရိဝဋ္ဋာ ဧတေ တယော ကုလပုတ္တာ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇိတာ, သော စေပိ ကုလပရိဝဋ္ဋော ဧတေ တယော ကုလပုတ္တေ ပသန္နစိတ္တော အနုသ္သရေယ္ယ, တသ္သပာသ္သ ကုလပရိဝဋ္ဋသ္သ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခာယ။ ယသ္မာပိ, ဒီဃ, ဂာမာ ဧတေ တယော ကုလပုတ္တာ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇိတာ, သော စေပိ ဂာမော ဧတေ တယော ကုလပုတ္တေ ပသန္နစိတ္တော အနုသ္သရေယ္ယ, တသ္သပာသ္သ ဂာမသ္သ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခာယ။ ယသ္မာပိ, ဒီဃ, နိဂမာ ဧတေ တယော ကုလပုတ္တာ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇိတာ, သော စေပိ နိဂမော ဧတေ တယော ကုလပုတ္တေ ပသန္နစိတ္တော အနုသ္သရေယ္ယ, တသ္သပာသ္သ နိဂမသ္သ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခာယ။ ယသ္မာပိ, ဒီဃ, နဂရာ ဧတေ တယော ကုလပုတ္တာ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇိတာ, တဉ္စေပိ နဂရံ ဧတေ တယော ကုလပုတ္တေ ပသန္နစိတ္တံ အနုသ္သရေယ္ယ, တသ္သပာသ္သ နဂရသ္သ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခာယ။ ယသ္မာပိ, ဒီဃ, ဇနပဒာ ဧတေ တယော ကုလပုတ္တာ အဂာရသ္မာ အနဂာရိယံ ပဗ္ဗဇိတာ, သော စေပိ ဇနပဒော ဧတေ တယော ကုလပုတ္တေ ပသန္နစိတ္တော အနုသ္သရေယ္ယ, တသ္သပာသ္သ ဇနပဒသ္သ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခာယ။ သဗ္ဗေ စေပိ, ဒီဃ, ခတ္တိယာ ဧတေ တယော ကုလပုတ္တေ ပသန္နစိတ္တာ အနုသ္သရေယ္ယုံ, သဗ္ဗေသာနံပာသ္သ ခတ္တိယာနံ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခာယ။ သဗ္ဗေ စေပိ, ဒီဃ, ဗ္ရာဟ္မဏာ။ပေ.။ သဗ္ဗေ စေပိ, ဒီဃ, ဝေသ္သာ။ပေ.။ သဗ္ဗေ စေပိ, ဒီဃ, သုဒ္ဒာ ဧတေ တယော ကုလပုတ္တေ ပသန္နစိတ္တာ အနုသ္သရေယ္ယုံ, သဗ္ဗေသာနံပာသ္သ သုဒ္ဒာနံ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခာယ။ သဒေဝကော စေပိ, ဒီဃ, လောကော သမာရကော သဗ္ရဟ္မကော သသ္သမဏဗ္ရာဟ္မဏီ ပဇာ သဒေဝမနုသ္သာ ဧတေ တယော ကုလပုတ္တေ ပသန္နစိတ္တာ အနုသ္သရေယ္ယ, သဒေဝကသ္သပာသ္သ လောကသ္သ သမာရကသ္သ သဗ္ရဟ္မကသ္သ သသ္သမဏဗ္ရာဟ္မဏိယာ ပဇာယ သဒေဝမနုသ္သာယ ဒီဃရတ္တံ ဟိတာယ သုခာယ။ ပသ္သ, ဒီဃ, ယာဝ ဧတေ တယော ကုလပုတ္တာ ဗဟုဇနဟိတာယ ပဋိပန္နာ ဗဟုဇနသုခာယ လောကာနုကမ္ပာယ, အတ္ထာယ ဟိတာယ သုခာယ ဒေဝမနုသ္သာန’’န္တိ။
‘‘Evametaṃ, dīgha, evametaṃ, dīgha! Yasmāpi, dīgha, kulā ete tayo kulaputtā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā, tañcepi kulaṃ ete tayo kulaputte pasannacittaṃ anussareyya, tassapāssa kulassa dīgharattaṃ hitāya sukhāya. Yasmāpi, dīgha, kulaparivaṭṭā ete tayo kulaputtā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā, so cepi kulaparivaṭṭo ete tayo kulaputte pasannacitto anussareyya, tassapāssa kulaparivaṭṭassa dīgharattaṃ hitāya sukhāya. Yasmāpi, dīgha, gāmā ete tayo kulaputtā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā, so cepi gāmo ete tayo kulaputte pasannacitto anussareyya, tassapāssa gāmassa dīgharattaṃ hitāya sukhāya. Yasmāpi, dīgha, nigamā ete tayo kulaputtā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā, so cepi nigamo ete tayo kulaputte pasannacitto anussareyya, tassapāssa nigamassa dīgharattaṃ hitāya sukhāya. Yasmāpi, dīgha, nagarā ete tayo kulaputtā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā, tañcepi nagaraṃ ete tayo kulaputte pasannacittaṃ anussareyya, tassapāssa nagarassa dīgharattaṃ hitāya sukhāya. Yasmāpi, dīgha, janapadā ete tayo kulaputtā agārasmā anagāriyaṃ pabbajitā, so cepi janapado ete tayo kulaputte pasannacitto anussareyya, tassapāssa janapadassa dīgharattaṃ hitāya sukhāya. Sabbe cepi, dīgha, khattiyā ete tayo kulaputte pasannacittā anussareyyuṃ, sabbesānaṃpāssa khattiyānaṃ dīgharattaṃ hitāya sukhāya. Sabbe cepi, dīgha, brāhmaṇā…pe… sabbe cepi, dīgha, vessā…pe… sabbe cepi, dīgha, suddā ete tayo kulaputte pasannacittā anussareyyuṃ, sabbesānaṃpāssa suddānaṃ dīgharattaṃ hitāya sukhāya. Sadevako cepi, dīgha, loko samārako sabrahmako sassamaṇabrāhmaṇī pajā sadevamanussā ete tayo kulaputte pasannacittā anussareyya, sadevakassapāssa lokassa samārakassa sabrahmakassa sassamaṇabrāhmaṇiyā pajāya sadevamanussāya dīgharattaṃ hitāya sukhāya. Passa, dīgha, yāva ete tayo kulaputtā bahujanahitāya paṭipannā bahujanasukhāya lokānukampāya, atthāya hitāya sukhāya devamanussāna’’nti.
ဣဒမဝောစ ဘဂဝာ။ အတ္တမနော ဒီဃော ပရဇနော ယက္ခော ဘဂဝတော ဘာသိတံ အဘိနန္ဒီတိ။
Idamavoca bhagavā. Attamano dīgho parajano yakkho bhagavato bhāsitaṃ abhinandīti.
စူဠဂောသိင္ဂသုတ္တံ နိဋ္ဌိတံ ပဌမံ။
Cūḷagosiṅgasuttaṃ niṭṭhitaṃ paṭhamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
အဋ္ဌကထာ • Aṭṭhakathā / သုတ္တပိဋက (အဋ္ဌကထာ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (အဋ္ဌကထာ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ၁. စူဠဂောသိင္ဂသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 1. Cūḷagosiṅgasuttavaṇṇanā
ဋီကာ • Tīkā / သုတ္တပိဋက (ဋီကာ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / မဇ္ဈိမနိကာယ (ဋီကာ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ၁. စူဠဂောသိင္ဂသုတ္တဝဏ္ဏနာ • 1. Cūḷagosiṅgasuttavaṇṇanā
