| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / जातकपाळि • Jātakapāḷi |
५०२. चूळहंसजातकं (६)
502. Cūḷahaṃsajātakaṃ (6)
१३३.
133.
एते हंसा पक्कमन्ति, वक्कङ्गा भयमेरिता।
Ete haṃsā pakkamanti, vakkaṅgā bhayameritā;
हरित्तच हेमवण्ण, कामं सुमुख पक्कम॥
Harittaca hemavaṇṇa, kāmaṃ sumukha pakkama.
१३४.
134.
ओहाय मं ञातिगणा, एकं पासवसं गतं।
Ohāya maṃ ñātigaṇā, ekaṃ pāsavasaṃ gataṃ;
१३५.
135.
मा अनीघाय हापेसि, कामं सुमुख पक्कम॥
Mā anīghāya hāpesi, kāmaṃ sumukha pakkama.
१३६.
136.
जीवितं मरणं वा मे, तया सद्धिं भविस्सति॥
Jīvitaṃ maraṇaṃ vā me, tayā saddhiṃ bhavissati.
१३७.
137.
एतदरियस्स कल्याणं, यं त्वं सुमुख भाससि।
Etadariyassa kalyāṇaṃ, yaṃ tvaṃ sumukha bhāsasi;
तञ्च वीमंसमानोहं, ‘‘पततेतं’’ अवस्सजिं॥
Tañca vīmaṃsamānohaṃ, ‘‘patatetaṃ’’ avassajiṃ.
१३८.
138.
१३९.
139.
यदा पराभवो होति, पोसो जीवितसङ्खये।
Yadā parābhavo hoti, poso jīvitasaṅkhaye;
अथ जालञ्च पासञ्च, आसज्जापि न बुज्झति॥
Atha jālañca pāsañca, āsajjāpi na bujjhati.
१४०.
140.
एते हंसा पक्कमन्ति, वक्कङ्गा भयमेरिता।
Ete haṃsā pakkamanti, vakkaṅgā bhayameritā;
१४१.
141.
एते भुत्वा च पित्वा च, पक्कमन्ति विहङ्गमा।
Ete bhutvā ca pitvā ca, pakkamanti vihaṅgamā;
अनपेक्खमाना वक्कङ्गा, त्वञ्ञेवेको उपाससि॥
Anapekkhamānā vakkaṅgā, tvaññeveko upāsasi.
१४२.
142.
ओहाय सकुणा यन्ति, किं एको अवहिय्यसि॥
Ohāya sakuṇā yanti, kiṃ eko avahiyyasi.
१४३.
143.
राजा मे सो दिजो मित्तो, सखा पाणसमो च मे।
Rājā me so dijo mitto, sakhā pāṇasamo ca me;
नेव नं विजहिस्सामि, याव कालस्स परियायं॥
Neva naṃ vijahissāmi, yāva kālassa pariyāyaṃ.
१४४.
144.
यो च त्वं सखिनो हेतु, पाणं चजितुमिच्छसि।
Yo ca tvaṃ sakhino hetu, pāṇaṃ cajitumicchasi;
सो ते सहायं मुञ्चामि, होतु राजा तवानुगो॥
So te sahāyaṃ muñcāmi, hotu rājā tavānugo.
१४५.
145.
एवं लुद्दक नन्दस्सु, सह सब्बेहि ञातिभि।
Evaṃ luddaka nandassu, saha sabbehi ñātibhi;
यथाहमज्ज नन्दामि, दिस्वा मुत्तं दिजाधिपं॥
Yathāhamajja nandāmi, disvā muttaṃ dijādhipaṃ.
१४६.
146.
कच्चिन्नु भोतो कुसलं, कच्चि भोतो अनामयं।
Kaccinnu bhoto kusalaṃ, kacci bhoto anāmayaṃ;
कच्चि रट्ठमिदं फीतं, धम्मेन मनुसाससि॥
Kacci raṭṭhamidaṃ phītaṃ, dhammena manusāsasi.
१४७.
147.
कुसलञ्चेव मे हंस, अथो हंस अनामयं।
Kusalañceva me haṃsa, atho haṃsa anāmayaṃ;
अथो रट्ठमिदं फीतं, धम्मेन मनुसासहं॥
Atho raṭṭhamidaṃ phītaṃ, dhammena manusāsahaṃ.
१४८.
148.
कच्चि भोतो अमच्चेसु, दोसो कोचि न विज्जति।
Kacci bhoto amaccesu, doso koci na vijjati;
कच्चि आरा अमित्ता ते, छाया दक्खिणतोरिव॥
Kacci ārā amittā te, chāyā dakkhiṇatoriva.
१४९.
149.
अथोपि मे अमच्चेसु, दोसो कोचि न विज्जति।
Athopi me amaccesu, doso koci na vijjati;
अथो आरा अमित्ता मे, छाया दक्खिणतोरिव॥
Atho ārā amittā me, chāyā dakkhiṇatoriva.
१५०.
150.
कच्चि ते सादिसी भरिया, अस्सवा पियभाणिनी।
Kacci te sādisī bhariyā, assavā piyabhāṇinī;
पुत्तरूपयसूपेता, तव छन्दवसानुगा॥
Puttarūpayasūpetā, tava chandavasānugā.
१५१.
151.
अथो मे सादिसी भरिया, अस्सवा पियभाणिनी।
Atho me sādisī bhariyā, assavā piyabhāṇinī;
पुत्तरूपयसूपेता, मम छन्दवसानुगा॥
Puttarūpayasūpetā, mama chandavasānugā.
१५२.
152.
कच्चि ते बहवो पुत्ता, सुजाता रट्ठवड्ढन।
Kacci te bahavo puttā, sujātā raṭṭhavaḍḍhana;
पञ्ञाजवेन सम्पन्ना, सम्मोदन्ति ततो ततो॥
Paññājavena sampannā, sammodanti tato tato.
१५३.
153.
सतमेको च मे पुत्ता, धतरट्ठ मया सुता।
Satameko ca me puttā, dhataraṭṭha mayā sutā;
तेसं त्वं किच्चमक्खाहि, नावरुज्झन्ति 17 ते वचो॥
Tesaṃ tvaṃ kiccamakkhāhi, nāvarujjhanti 18 te vaco.
१५४.
154.
उपपन्नोपि चे होति, जातिया विनयेन वा।
Upapannopi ce hoti, jātiyā vinayena vā;
१५५.
155.
तस्स संहीरपञ्ञस्स, विवरो जायते महा।
Tassa saṃhīrapaññassa, vivaro jāyate mahā;
१५६.
156.
असारे सारयोगञ्ञू, मतिं न त्वेव विन्दति।
Asāre sārayogaññū, matiṃ na tveva vindati;
सरभोव गिरिदुग्गस्मिं, अन्तरायेव सीदति॥
Sarabhova giriduggasmiṃ, antarāyeva sīdati.
१५७.
157.
हीनजच्चोपि चे होति, उट्ठाता धितिमा नरो।
Hīnajaccopi ce hoti, uṭṭhātā dhitimā naro;
आचारसीलसम्पन्नो, निसे अग्गीव भासति॥
Ācārasīlasampanno, nise aggīva bhāsati.
१५८.
158.
संविरूळ्हेथ मेधावी, खेत्ते बीजंव 27 वुट्ठियाति॥
Saṃvirūḷhetha medhāvī, khette bījaṃva 28 vuṭṭhiyāti.
चूळहंसजातकं छट्ठं।
Cūḷahaṃsajātakaṃ chaṭṭhaṃ.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / जातक-अट्ठकथा • Jātaka-aṭṭhakathā / [५०२] ६. चूळहंसजातकवण्णना • [502] 6. Cūḷahaṃsajātakavaṇṇanā
