Library / Tipiṭaka / തിപിടക • Tipiṭaka / മജ്ഝിമനികായ • Majjhimanikāya |
൨൮൯. ഏവം മേ സുതം – ഏകം സമയം ഭഗവാ സാവത്ഥിയം വിഹരതി ജേതവനേ, അനാഥപിണ്ഡികസ്സ ആരാമേ. അഥ ഖോ സുഭോ മാണവോ തോദേയ്യപുത്തോ യേന ഭഗവാ തേനുപസങ്കമി; ഉപസങ്കമിത്വാ ഭഗവതാ സദ്ധിം സമ്മോദി. സമ്മോദനീയം കഥം സാരണീയം വീതിസാരേത്വാ ഏകമന്തം നിസീദി. ഏകമന്തം നിസിന്നോ ഖോ സുഭോ മാണവോ തോദേയ്യപുത്തോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച –
289. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane, anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho subho māṇavo todeyyaputto yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho subho māṇavo todeyyaputto bhagavantaṃ etadavoca –
‘‘കോ നു ഖോ, ഭോ ഗോതമ, ഹേതു കോ പച്ചയോ യേന മനുസ്സാനംയേവ സതം മനുസ്സഭൂതാനം ദിസ്സന്തി ഹീനപ്പണീതതാ? ദിസ്സന്തി ഹി, ഭോ ഗോതമ, മനുസ്സാ അപ്പായുകാ, ദിസ്സന്തി ദീഘായുകാ; ദിസ്സന്തി ബവ്ഹാബാധാ 3, ദിസ്സന്തി അപ്പാബാധാ; ദിസ്സന്തി ദുബ്ബണ്ണാ, ദിസ്സന്തി വണ്ണവന്തോ; ദിസ്സന്തി അപ്പേസക്ഖാ, ദിസ്സന്തി മഹേസക്ഖാ; ദിസ്സന്തി അപ്പഭോഗാ, ദിസ്സന്തി മഹാഭോഗാ; ദിസ്സന്തി നീചകുലീനാ, ദിസ്സന്തി ഉച്ചാകുലീനാ; ദിസ്സന്തി ദുപ്പഞ്ഞാ, ദിസ്സന്തി പഞ്ഞവന്തോ 4 . കോ നു ഖോ, ഭോ ഗോതമ, ഹേതു കോ പച്ചയോ യേന മനുസ്സാനംയേവ സതം മനുസ്സഭൂതാനം ദിസ്സന്തി ഹീനപ്പണീതതാ’’തി?
‘‘Ko nu kho, bho gotama, hetu ko paccayo yena manussānaṃyeva sataṃ manussabhūtānaṃ dissanti hīnappaṇītatā? Dissanti hi, bho gotama, manussā appāyukā, dissanti dīghāyukā; dissanti bavhābādhā 5, dissanti appābādhā; dissanti dubbaṇṇā, dissanti vaṇṇavanto; dissanti appesakkhā, dissanti mahesakkhā; dissanti appabhogā, dissanti mahābhogā; dissanti nīcakulīnā, dissanti uccākulīnā; dissanti duppaññā, dissanti paññavanto 6. Ko nu kho, bho gotama, hetu ko paccayo yena manussānaṃyeva sataṃ manussabhūtānaṃ dissanti hīnappaṇītatā’’ti?
‘‘കമ്മസ്സകാ , മാണവ, സത്താ കമ്മദായാദാ കമ്മയോനീ കമ്മബന്ധൂ 7 കമ്മപ്പടിസരണാ. കമ്മം സത്തേ വിഭജതി യദിദം – ഹീനപ്പണീതതായാതി. ന ഖോ അഹം ഇമസ്സ ഭോതോ ഗോതമസ്സ സംഖിത്തേന ഭാസിതസ്സ വിത്ഥാരേന അത്ഥം അവിഭത്തസ്സ വിത്ഥാരേന അത്ഥം ആജാനാമി. സാധു മേ ഭവം ഗോതമോ തഥാ ധമ്മം ദേസേതു യഥാ അഹം ഇമസ്സ ഭോതോ ഗോതമസ്സ സംഖിത്തേന ഭാസിതസ്സ വിത്ഥാരേന അത്ഥം അവിഭത്തസ്സ വിത്ഥാരേന അത്ഥം ആജാനേയ്യ’’ന്തി.
‘‘Kammassakā , māṇava, sattā kammadāyādā kammayonī kammabandhū 8 kammappaṭisaraṇā. Kammaṃ satte vibhajati yadidaṃ – hīnappaṇītatāyāti. Na kho ahaṃ imassa bhoto gotamassa saṃkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ avibhattassa vitthārena atthaṃ ājānāmi. Sādhu me bhavaṃ gotamo tathā dhammaṃ desetu yathā ahaṃ imassa bhoto gotamassa saṃkhittena bhāsitassa vitthārena atthaṃ avibhattassa vitthārena atthaṃ ājāneyya’’nti.
൨൯൦. ‘‘തേന ഹി, മാണവ, സുണാഹി, സാധുകം മനസി കരോഹി; ഭാസിസ്സാമീ’’തി. ‘‘ഏവം, ഭോ’’തി ഖോ സുഭോ മാണവോ തോദേയ്യപുത്തോ ഭഗവതോ പച്ചസ്സോസി. ഭഗവാ ഏതദവോച –
290. ‘‘Tena hi, māṇava, suṇāhi, sādhukaṃ manasi karohi; bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bho’’ti kho subho māṇavo todeyyaputto bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca –
‘‘ഇധ, മാണവ, ഏകച്ചോ ഇത്ഥീ വാ പുരിസോ വാ പാണാതിപാതീ ഹോതി ലുദ്ദോ ലോഹിതപാണി ഹതപഹതേ നിവിട്ഠോ അദയാപന്നോ പാണഭൂതേസു 9. സോ തേന കമ്മേന ഏവം സമത്തേന ഏവം സമാദിന്നേന 10 കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി. നോ ചേ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി, സചേ മനുസ്സത്തം ആഗച്ഛതി യത്ഥ യത്ഥ പച്ചാജായതി അപ്പായുകോ ഹോതി. അപ്പായുകസംവത്തനികാ ഏസാ, മാണവ, പടിപദാ യദിദം – പാണാതിപാതീ ഹോതി ലുദ്ദോ ലോഹിതപാണി ഹതപഹതേ നിവിട്ഠോ അദയാപന്നോ പാണഭൂതേസു.
‘‘Idha, māṇava, ekacco itthī vā puriso vā pāṇātipātī hoti luddo lohitapāṇi hatapahate niviṭṭho adayāpanno pāṇabhūtesu 11. So tena kammena evaṃ samattena evaṃ samādinnena 12 kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. No ce kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati, sace manussattaṃ āgacchati yattha yattha paccājāyati appāyuko hoti. Appāyukasaṃvattanikā esā, māṇava, paṭipadā yadidaṃ – pāṇātipātī hoti luddo lohitapāṇi hatapahate niviṭṭho adayāpanno pāṇabhūtesu.
‘‘ഇധ പന, മാണവ, ഏകച്ചോ ഇത്ഥീ വാ പുരിസോ വാ പാണാതിപാതം പഹായ പാണാതിപാതാ പടിവിരതോ ഹോതി നിഹിതദണ്ഡോ നിഹിതസത്ഥോ, ലജ്ജീ ദയാപന്നോ സബ്ബപാണഭൂതഹിതാനുകമ്പീ വിഹരതി. സോ തേന കമ്മേന ഏവം സമത്തേന ഏവം സമാദിന്നേന കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജതി. നോ ചേ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജതി, സചേ മനുസ്സത്തം ആഗച്ഛതി യത്ഥ യത്ഥ പച്ചാജായതി ദീഘായുകോ ഹോതി. ദീഘായുകസംവത്തനികാ ഏസാ, മാണവ, പടിപദാ യദിദം – പാണാതിപാതം പഹായ പാണാതിപാതാ പടിവിരതോ ഹോതി നിഹിതദണ്ഡോ നിഹിതസത്ഥോ, ലജ്ജീ ദയാപന്നോ സബ്ബപാണഭൂതഹിതാനുകമ്പീ വിഹരതി.
‘‘Idha pana, māṇava, ekacco itthī vā puriso vā pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭivirato hoti nihitadaṇḍo nihitasattho, lajjī dayāpanno sabbapāṇabhūtahitānukampī viharati. So tena kammena evaṃ samattena evaṃ samādinnena kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. No ce kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati, sace manussattaṃ āgacchati yattha yattha paccājāyati dīghāyuko hoti. Dīghāyukasaṃvattanikā esā, māṇava, paṭipadā yadidaṃ – pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭivirato hoti nihitadaṇḍo nihitasattho, lajjī dayāpanno sabbapāṇabhūtahitānukampī viharati.
൨൯൧. ‘‘ഇധ , മാണവ, ഏകച്ചോ ഇത്ഥീ വാ പുരിസോ വാ സത്താനം വിഹേഠകജാതികോ ഹോതി, പാണിനാ വാ ലേഡ്ഡുനാ വാ ദണ്ഡേന വാ സത്ഥേന വാ. സോ തേന കമ്മേന ഏവം സമത്തേന ഏവം സമാദിന്നേന കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി. നോ ചേ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി, സചേ മനുസ്സത്തം ആഗച്ഛതി യത്ഥ യത്ഥ പച്ചാജായതി ബവ്ഹാബാധോ ഹോതി. ബവ്ഹാബാധസംവത്തനികാ ഏസാ, മാണവ, പടിപദാ യദിദം – സത്താനം വിഹേഠകജാതികോ ഹോതി പാണിനാ വാ ലേഡ്ഡുനാ വാ ദണ്ഡേന വാ സത്ഥേന വാ.
291. ‘‘Idha , māṇava, ekacco itthī vā puriso vā sattānaṃ viheṭhakajātiko hoti, pāṇinā vā leḍḍunā vā daṇḍena vā satthena vā. So tena kammena evaṃ samattena evaṃ samādinnena kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. No ce kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati, sace manussattaṃ āgacchati yattha yattha paccājāyati bavhābādho hoti. Bavhābādhasaṃvattanikā esā, māṇava, paṭipadā yadidaṃ – sattānaṃ viheṭhakajātiko hoti pāṇinā vā leḍḍunā vā daṇḍena vā satthena vā.
‘‘ഇധ പന, മാണവ, ഏകച്ചോ ഇത്ഥീ വാ പുരിസോ വാ സത്താനം അവിഹേഠകജാതികോ ഹോതി പാണിനാ വാ ലേഡ്ഡുനാ വാ ദണ്ഡേന വാ സത്ഥേന വാ. സോ തേന കമ്മേന ഏവം സമത്തേന ഏവം സമാദിന്നേന കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജതി. നോ ചേ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജതി, സചേ മനുസ്സത്തം ആഗച്ഛതി യത്ഥ യത്ഥ പച്ചാജായതി അപ്പാബാധോ ഹോതി. അപ്പാബാധസംവത്തനികാ ഏസാ, മാണവ, പടിപദാ യദിദം – സത്താനം അവിഹേഠകജാതികോ ഹോതി പാണിനാ വാ ലേഡ്ഡുനാ വാ ദണ്ഡേന വാ സത്ഥേന വാ.
‘‘Idha pana, māṇava, ekacco itthī vā puriso vā sattānaṃ aviheṭhakajātiko hoti pāṇinā vā leḍḍunā vā daṇḍena vā satthena vā. So tena kammena evaṃ samattena evaṃ samādinnena kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. No ce kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati, sace manussattaṃ āgacchati yattha yattha paccājāyati appābādho hoti. Appābādhasaṃvattanikā esā, māṇava, paṭipadā yadidaṃ – sattānaṃ aviheṭhakajātiko hoti pāṇinā vā leḍḍunā vā daṇḍena vā satthena vā.
൨൯൨. ‘‘ഇധ, മാണവ, ഏകച്ചോ ഇത്ഥീ വാ പുരിസോ വാ കോധനോ ഹോതി ഉപായാസബഹുലോ. അപ്പമ്പി വുത്തോ സമാനോ അഭിസജ്ജതി കുപ്പതി ബ്യാപജ്ജതി പതിട്ഠീയതി കോപഞ്ച ദോസഞ്ച അപ്പച്ചയഞ്ച പാതുകരോതി. സോ തേന കമ്മേന ഏവം സമത്തേന ഏവം സമാദിന്നേന കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി. നോ ചേ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി, സചേ മനുസ്സത്തം ആഗച്ഛതി യത്ഥ യത്ഥ പച്ചാജായതി ദുബ്ബണ്ണോ ഹോതി. ദുബ്ബണ്ണസംവത്തനികാ ഏസാ, മാണവ, പടിപദാ യദിദം – കോധനോ ഹോതി ഉപായാസബഹുലോ; അപ്പമ്പി വുത്തോ സമാനോ അഭിസജ്ജതി കുപ്പതി ബ്യാപജ്ജതി പതിട്ഠീയതി കോപഞ്ച ദോസഞ്ച അപ്പച്ചയഞ്ച പാതുകരോതി.
292. ‘‘Idha, māṇava, ekacco itthī vā puriso vā kodhano hoti upāyāsabahulo. Appampi vutto samāno abhisajjati kuppati byāpajjati patiṭṭhīyati kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti. So tena kammena evaṃ samattena evaṃ samādinnena kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. No ce kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati, sace manussattaṃ āgacchati yattha yattha paccājāyati dubbaṇṇo hoti. Dubbaṇṇasaṃvattanikā esā, māṇava, paṭipadā yadidaṃ – kodhano hoti upāyāsabahulo; appampi vutto samāno abhisajjati kuppati byāpajjati patiṭṭhīyati kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti.
‘‘ഇധ പന, മാണവ, ഏകച്ചോ ഇത്ഥീ വാ പുരിസോ വാ അക്കോധനോ ഹോതി അനുപായാസബഹുലോ; ബഹുമ്പി വുത്തോ സമാനോ നാഭിസജ്ജതി ന കുപ്പതി ന ബ്യാപജ്ജതി ന പതിട്ഠീയതി ന കോപഞ്ച ദോസഞ്ച അപ്പച്ചയഞ്ച പാതുകരോതി. സോ തേന കമ്മേന ഏവം സമത്തേന ഏവം സമാദിന്നേന കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജതി. നോ ചേ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജതി, സചേ മനുസ്സത്തം ആഗച്ഛതി യത്ഥ യത്ഥ പച്ചാജായതി പാസാദികോ ഹോതി. പാസാദികസംവത്തനികാ ഏസാ, മാണവ, പടിപദാ യദിദം – അക്കോധനോ ഹോതി അനുപായാസബഹുലോ; ബഹുമ്പി വുത്തോ സമാനോ നാഭിസജ്ജതി ന കുപ്പതി ന ബ്യാപജ്ജതി ന പതിട്ഠീയതി ന കോപഞ്ച ദോസഞ്ച അപ്പച്ചയഞ്ച പാതുകരോതി.
‘‘Idha pana, māṇava, ekacco itthī vā puriso vā akkodhano hoti anupāyāsabahulo; bahumpi vutto samāno nābhisajjati na kuppati na byāpajjati na patiṭṭhīyati na kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti. So tena kammena evaṃ samattena evaṃ samādinnena kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. No ce kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati, sace manussattaṃ āgacchati yattha yattha paccājāyati pāsādiko hoti. Pāsādikasaṃvattanikā esā, māṇava, paṭipadā yadidaṃ – akkodhano hoti anupāyāsabahulo; bahumpi vutto samāno nābhisajjati na kuppati na byāpajjati na patiṭṭhīyati na kopañca dosañca appaccayañca pātukaroti.
൨൯൩. ‘‘ഇധ, മാണവ, ഏകച്ചോ ഇത്ഥീ വാ പുരിസോ വാ ഇസ്സാമനകോ ഹോതി; പരലാഭസക്കാരഗരുകാരമാനനവന്ദനപൂജനാസു ഇസ്സതി ഉപദുസ്സതി ഇസ്സം ബന്ധതി. സോ തേന കമ്മേന ഏവം സമത്തേന ഏവം സമാദിന്നേന കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി. നോ ചേ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി, സചേ മനുസ്സത്തം ആഗച്ഛതി യത്ഥ യത്ഥ പച്ചാജായതി അപ്പേസക്ഖോ ഹോതി. അപ്പേസക്ഖസംവത്തനികാ ഏസാ, മാണവ, പടിപദാ യദിദം – ഇസ്സാമനകോ ഹോതി; പരലാഭസക്കാരഗരുകാരമാനനവന്ദനപൂജനാസു ഇസ്സതി ഉപദുസ്സതി ഇസ്സം ബന്ധതി.
293. ‘‘Idha, māṇava, ekacco itthī vā puriso vā issāmanako hoti; paralābhasakkāragarukāramānanavandanapūjanāsu issati upadussati issaṃ bandhati. So tena kammena evaṃ samattena evaṃ samādinnena kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. No ce kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati, sace manussattaṃ āgacchati yattha yattha paccājāyati appesakkho hoti. Appesakkhasaṃvattanikā esā, māṇava, paṭipadā yadidaṃ – issāmanako hoti; paralābhasakkāragarukāramānanavandanapūjanāsu issati upadussati issaṃ bandhati.
‘‘ഇധ പന, മാണവ, ഏകച്ചോ ഇത്ഥീ വാ പുരിസോ വാ അനിസ്സാമനകോ ഹോതി; പരലാഭസക്കാരഗരുകാരമാനനവന്ദനപൂജനാസു ന ഇസ്സതി ന ഉപദുസ്സതി ന ഇസ്സം ബന്ധതി. സോ തേന കമ്മേന ഏവം സമത്തേന ഏവം സമാദിന്നേന കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജതി. നോ ചേ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജതി, സചേ മനുസ്സത്തം ആഗച്ഛതി യത്ഥ യത്ഥ പച്ചാജായതി മഹേസക്ഖോ ഹോതി. മഹേസക്ഖസംവത്തനികാ ഏസാ, മാണവ , പടിപദാ യദിദം – അനിസ്സാമനകോ ഹോതി; പരലാഭസക്കാരഗരുകാരമാനനവന്ദനപൂജനാസു ന ഇസ്സതി ന ഉപദുസ്സതി ന ഇസ്സം ബന്ധതി.
‘‘Idha pana, māṇava, ekacco itthī vā puriso vā anissāmanako hoti; paralābhasakkāragarukāramānanavandanapūjanāsu na issati na upadussati na issaṃ bandhati. So tena kammena evaṃ samattena evaṃ samādinnena kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. No ce kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati, sace manussattaṃ āgacchati yattha yattha paccājāyati mahesakkho hoti. Mahesakkhasaṃvattanikā esā, māṇava , paṭipadā yadidaṃ – anissāmanako hoti; paralābhasakkāragarukāramānanavandanapūjanāsu na issati na upadussati na issaṃ bandhati.
൨൯൪. ‘‘ഇധ, മാണവ, ഏകച്ചോ ഇത്ഥീ വാ പുരിസോ വാ ന ദാതാ ഹോതി സമണസ്സ വാ ബ്രാഹ്മണസ്സ വാ അന്നം പാനം വത്ഥം യാനം മാലാഗന്ധവിലേപനം സേയ്യാവസഥപദീപേയ്യം. സോ തേന കമ്മേന ഏവം സമത്തേന ഏവം സമാദിന്നേന കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി. നോ ചേ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി, സചേ മനുസ്സത്തം ആഗച്ഛതി യത്ഥ യത്ഥ പച്ചാജായതി അപ്പഭോഗോ ഹോതി. അപ്പഭോഗസംവത്തനികാ ഏസാ, മാണവ, പടിപദാ യദിദം – ന ദാതാ ഹോതി സമണസ്സ വാ ബ്രാഹ്മണസ്സ വാ അന്നം പാനം വത്ഥം യാനം മാലാഗന്ധവിലേപനം സേയ്യാവസഥപദീപേയ്യം.
294. ‘‘Idha, māṇava, ekacco itthī vā puriso vā na dātā hoti samaṇassa vā brāhmaṇassa vā annaṃ pānaṃ vatthaṃ yānaṃ mālāgandhavilepanaṃ seyyāvasathapadīpeyyaṃ. So tena kammena evaṃ samattena evaṃ samādinnena kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. No ce kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati, sace manussattaṃ āgacchati yattha yattha paccājāyati appabhogo hoti. Appabhogasaṃvattanikā esā, māṇava, paṭipadā yadidaṃ – na dātā hoti samaṇassa vā brāhmaṇassa vā annaṃ pānaṃ vatthaṃ yānaṃ mālāgandhavilepanaṃ seyyāvasathapadīpeyyaṃ.
‘‘ഇധ പന, മാണവ, ഏകച്ചോ ഇത്ഥീ വാ പുരിസോ വാ ദാതാ ഹോതി സമണസ്സ വാ ബ്രാഹ്മണസ്സ വാ അന്നം പാനം വത്ഥം യാനം മാലാഗന്ധവിലേപനം സേയ്യാവസഥപദീപേയ്യം. സോ തേന കമ്മേന ഏവം സമത്തേന ഏവം സമാദിന്നേന കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജതി. നോ ചേ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജതി, സചേ മനുസ്സത്തം ആഗച്ഛതി യത്ഥ യത്ഥ പച്ചാജായതി മഹാഭോഗോ ഹോതി. മഹാഭോഗസംവത്തനികാ ഏസാ, മാണവ, പടിപദാ യദിദം – ദാതാ ഹോതി സമണസ്സ വാ ബ്രാഹ്മണസ്സ വാ അന്നം പാനം വത്ഥം യാനം മാലാഗന്ധവിലേപനം സേയ്യാവസഥപദീപേയ്യം.
‘‘Idha pana, māṇava, ekacco itthī vā puriso vā dātā hoti samaṇassa vā brāhmaṇassa vā annaṃ pānaṃ vatthaṃ yānaṃ mālāgandhavilepanaṃ seyyāvasathapadīpeyyaṃ. So tena kammena evaṃ samattena evaṃ samādinnena kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. No ce kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati, sace manussattaṃ āgacchati yattha yattha paccājāyati mahābhogo hoti. Mahābhogasaṃvattanikā esā, māṇava, paṭipadā yadidaṃ – dātā hoti samaṇassa vā brāhmaṇassa vā annaṃ pānaṃ vatthaṃ yānaṃ mālāgandhavilepanaṃ seyyāvasathapadīpeyyaṃ.
൨൯൫. ‘‘ഇധ, മാണവ, ഏകച്ചോ ഇത്ഥീ വാ പുരിസോ വാ ഥദ്ധോ ഹോതി അതിമാനീ – അഭിവാദേതബ്ബം ന അഭിവാദേതി, പച്ചുട്ഠാതബ്ബം ന പച്ചുട്ഠേതി, ആസനാരഹസ്സ ന ആസനം ദേതി, മഗ്ഗാരഹസ്സ ന മഗ്ഗം ദേതി, സക്കാതബ്ബം ന സക്കരോതി, ഗരുകാതബ്ബം ന ഗരുകരോതി, മാനേതബ്ബം ന മാനേതി, പൂജേതബ്ബം ന പൂജേതി. സോ തേന കമ്മേന ഏവം സമത്തേന ഏവം സമാദിന്നേന കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി. നോ ചേ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി, സചേ മനുസ്സത്തം ആഗച്ഛതി യത്ഥ യത്ഥ പച്ചാജായതി നീചകുലീനോ ഹോതി. നീചകുലീനസംവത്തനികാ ഏസാ, മാണവ, പടിപദാ യദിദം – ഥദ്ധോ ഹോതി അതിമാനീ; അഭിവാദേതബ്ബം ന അഭിവാദേതി, പച്ചുട്ഠാതബ്ബം ന പച്ചുട്ഠേതി, ആസനാരഹസ്സ ന ആസനം ദേതി, മഗ്ഗാരഹസ്സ ന മഗ്ഗം ദേതി, സക്കാതബ്ബം ന സക്കരോതി, ഗരുകാതബ്ബം ന ഗരുകരോതി, മാനേതബ്ബം ന മാനേതി, പൂജേതബ്ബം ന പൂജേതി.
295. ‘‘Idha, māṇava, ekacco itthī vā puriso vā thaddho hoti atimānī – abhivādetabbaṃ na abhivādeti, paccuṭṭhātabbaṃ na paccuṭṭheti, āsanārahassa na āsanaṃ deti, maggārahassa na maggaṃ deti, sakkātabbaṃ na sakkaroti, garukātabbaṃ na garukaroti, mānetabbaṃ na māneti, pūjetabbaṃ na pūjeti. So tena kammena evaṃ samattena evaṃ samādinnena kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. No ce kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati, sace manussattaṃ āgacchati yattha yattha paccājāyati nīcakulīno hoti. Nīcakulīnasaṃvattanikā esā, māṇava, paṭipadā yadidaṃ – thaddho hoti atimānī; abhivādetabbaṃ na abhivādeti, paccuṭṭhātabbaṃ na paccuṭṭheti, āsanārahassa na āsanaṃ deti, maggārahassa na maggaṃ deti, sakkātabbaṃ na sakkaroti, garukātabbaṃ na garukaroti, mānetabbaṃ na māneti, pūjetabbaṃ na pūjeti.
‘‘ഇധ പന, മാണവ, ഏകച്ചോ ഇത്ഥീ വാ പുരിസോ വാ അത്ഥദ്ധോ ഹോതി അനതിമാനീ; അഭിവാദേതബ്ബം അഭിവാദേതി, പച്ചുട്ഠാതബ്ബം പച്ചുട്ഠേതി, ആസനാരഹസ്സ ആസനം ദേതി, മഗ്ഗാരഹസ്സ മഗ്ഗം ദേതി, സക്കാതബ്ബം സക്കരോതി, ഗരുകാതബ്ബം ഗരുകരോതി, മാനേതബ്ബം മാനേതി, പൂജേതബ്ബം പൂജേതി. സോ തേന കമ്മേന ഏവം സമത്തേന ഏവം സമാദിന്നേന കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജതി. നോ ചേ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജതി, സചേ മനുസ്സത്തം ആഗച്ഛതി യത്ഥ യത്ഥ പച്ചാജായതി ഉച്ചാകുലീനോ ഹോതി. ഉച്ചാകുലീനസംവത്തനികാ ഏസാ, മാണവ, പടിപദാ യദിദം – അത്ഥദ്ധോ ഹോതി അനതിമാനീ; അഭിവാദേതബ്ബം അഭിവാദേതി, പച്ചുട്ഠാതബ്ബം പച്ചുട്ഠേതി, ആസനാരഹസ്സ ആസനം ദേതി, മഗ്ഗാരഹസ്സ മഗ്ഗം ദേതി, സക്കാതബ്ബം സക്കരോതി, ഗരുകാതബ്ബം ഗരുകരോതി, മാനേതബ്ബം മാനേതി, പൂജേതബ്ബം പൂജേതി.
‘‘Idha pana, māṇava, ekacco itthī vā puriso vā atthaddho hoti anatimānī; abhivādetabbaṃ abhivādeti, paccuṭṭhātabbaṃ paccuṭṭheti, āsanārahassa āsanaṃ deti, maggārahassa maggaṃ deti, sakkātabbaṃ sakkaroti, garukātabbaṃ garukaroti, mānetabbaṃ māneti, pūjetabbaṃ pūjeti. So tena kammena evaṃ samattena evaṃ samādinnena kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. No ce kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati, sace manussattaṃ āgacchati yattha yattha paccājāyati uccākulīno hoti. Uccākulīnasaṃvattanikā esā, māṇava, paṭipadā yadidaṃ – atthaddho hoti anatimānī; abhivādetabbaṃ abhivādeti, paccuṭṭhātabbaṃ paccuṭṭheti, āsanārahassa āsanaṃ deti, maggārahassa maggaṃ deti, sakkātabbaṃ sakkaroti, garukātabbaṃ garukaroti, mānetabbaṃ māneti, pūjetabbaṃ pūjeti.
൨൯൬. ‘‘ഇധ, മാണവ, ഏകച്ചോ ഇത്ഥീ വാ പുരിസോ വാ സമണം വാ ബ്രാഹ്മണം വാ ഉപസങ്കമിത്വാ ന പരിപുച്ഛിതാ ഹോതി – ‘കിം, ഭന്തേ, കുസലം, കിം അകുസലം; കിം സാവജ്ജം, കിം അനവജ്ജം; കിം സേവിതബ്ബം, കിം ന സേവിതബ്ബം; കിം മേ കരീയമാനം ദീഘരത്തം അഹിതായ ദുക്ഖായ ഹോതി, കിം വാ പന മേ കരീയമാനം ദീഘരത്തം ഹിതായ സുഖായ ഹോതീ’തി? സോ തേന കമ്മേന ഏവം സമത്തേന ഏവം സമാദിന്നേന കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി. നോ ചേ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ അപായം ദുഗ്ഗതിം വിനിപാതം നിരയം ഉപപജ്ജതി, സചേ മനുസ്സത്തം ആഗച്ഛതി യത്ഥ യത്ഥ പച്ചാജായതി ദുപ്പഞ്ഞോ ഹോതി. ദുപ്പഞ്ഞസംവത്തനികാ ഏസാ, മാണവ, പടിപദാ യദിദം – സമണം വാ ബ്രാഹ്മണം വാ ഉപസങ്കമിത്വാ ന പരിപുച്ഛിതാ ഹോതി – ‘കിം, ഭന്തേ, കുസലം, കിം അകുസലം; കിം സാവജ്ജം, കിം അനവജ്ജം; കിം സേവിതബ്ബം, കിം ന സേവിതബ്ബം ; കിം മേ കരീയമാനം ദീഘരത്തം അഹിതായ ദുക്ഖായ ഹോതി, കിം വാ പന മേ കരീയമാനം ദീഘരത്തം ഹിതായ സുഖായ ഹോതീ’’’തി?
296. ‘‘Idha, māṇava, ekacco itthī vā puriso vā samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā upasaṅkamitvā na paripucchitā hoti – ‘kiṃ, bhante, kusalaṃ, kiṃ akusalaṃ; kiṃ sāvajjaṃ, kiṃ anavajjaṃ; kiṃ sevitabbaṃ, kiṃ na sevitabbaṃ; kiṃ me karīyamānaṃ dīgharattaṃ ahitāya dukkhāya hoti, kiṃ vā pana me karīyamānaṃ dīgharattaṃ hitāya sukhāya hotī’ti? So tena kammena evaṃ samattena evaṃ samādinnena kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati. No ce kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapajjati, sace manussattaṃ āgacchati yattha yattha paccājāyati duppañño hoti. Duppaññasaṃvattanikā esā, māṇava, paṭipadā yadidaṃ – samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā upasaṅkamitvā na paripucchitā hoti – ‘kiṃ, bhante, kusalaṃ, kiṃ akusalaṃ; kiṃ sāvajjaṃ, kiṃ anavajjaṃ; kiṃ sevitabbaṃ, kiṃ na sevitabbaṃ ; kiṃ me karīyamānaṃ dīgharattaṃ ahitāya dukkhāya hoti, kiṃ vā pana me karīyamānaṃ dīgharattaṃ hitāya sukhāya hotī’’’ti?
‘‘ഇധ പന, മാണവ, ഏകച്ചോ ഇത്ഥീ വാ പുരിസോ വാ സമണം വാ ബ്രാഹ്മണം വാ ഉപസങ്കമിത്വാ പരിപുച്ഛിതാ ഹോതി – ‘കിം, ഭന്തേ, കുസലം, കിം അകുസലം; കിം സാവജ്ജം, കിം അനവജ്ജം; കിം സേവിതബ്ബം, കിം ന സേവിതബ്ബം; കിം മേ കരീയമാനം ദീഘരത്തം അഹിതായ ദുക്ഖായ ഹോതി, കിം വാ പന മേ കരീയമാനം ദീഘരത്തം ഹിതായ സുഖായ ഹോതീ’തി? സോ തേന കമ്മേന ഏവം സമത്തേന ഏവം സമാദിന്നേന കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജതി. നോ ചേ കായസ്സ ഭേദാ പരം മരണാ സുഗതിം സഗ്ഗം ലോകം ഉപപജ്ജതി, സചേ മനുസ്സത്തം ആഗച്ഛതി യത്ഥ യത്ഥ പച്ചാജായതി മഹാപഞ്ഞോ ഹോതി. മഹാപഞ്ഞസംവത്തനികാ ഏസാ, മാണവ, പടിപദാ യദിദം – സമണം വാ ബ്രാഹ്മണം വാ ഉപസങ്കമിത്വാ പരിപുച്ഛിതാ ഹോതി – ‘കിം, ഭന്തേ, കുസലം, കിം അകുസലം; കിം സാവജ്ജം, കിം അനവജ്ജം; കിം സേവിതബ്ബം , കിം ന സേവിതബ്ബം; കിം മേ കരീയമാനം ദീഘരത്തം അഹിതായ ദുക്ഖായ ഹോതി, കിം വാ പന മേ കരീയമാനം ദീഘരത്തം ഹിതായ സുഖായ ഹോതീ’’’തി?
‘‘Idha pana, māṇava, ekacco itthī vā puriso vā samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā upasaṅkamitvā paripucchitā hoti – ‘kiṃ, bhante, kusalaṃ, kiṃ akusalaṃ; kiṃ sāvajjaṃ, kiṃ anavajjaṃ; kiṃ sevitabbaṃ, kiṃ na sevitabbaṃ; kiṃ me karīyamānaṃ dīgharattaṃ ahitāya dukkhāya hoti, kiṃ vā pana me karīyamānaṃ dīgharattaṃ hitāya sukhāya hotī’ti? So tena kammena evaṃ samattena evaṃ samādinnena kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati. No ce kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapajjati, sace manussattaṃ āgacchati yattha yattha paccājāyati mahāpañño hoti. Mahāpaññasaṃvattanikā esā, māṇava, paṭipadā yadidaṃ – samaṇaṃ vā brāhmaṇaṃ vā upasaṅkamitvā paripucchitā hoti – ‘kiṃ, bhante, kusalaṃ, kiṃ akusalaṃ; kiṃ sāvajjaṃ, kiṃ anavajjaṃ; kiṃ sevitabbaṃ , kiṃ na sevitabbaṃ; kiṃ me karīyamānaṃ dīgharattaṃ ahitāya dukkhāya hoti, kiṃ vā pana me karīyamānaṃ dīgharattaṃ hitāya sukhāya hotī’’’ti?
൨൯൭. ‘‘ഇതി ഖോ, മാണവ, അപ്പായുകസംവത്തനികാ പടിപദാ അപ്പായുകത്തം ഉപനേതി, ദീഘായുകസംവത്തനികാ പടിപദാ ദീഘായുകത്തം ഉപനേതി; ബവ്ഹാബാധസംവത്തനികാ പടിപദാ ബവ്ഹാബാധത്തം ഉപനേതി, അപ്പാബാധസംവത്തനികാ പടിപദാ അപ്പാബാധത്തം ഉപനേതി; ദുബ്ബണ്ണസംവത്തനികാ പടിപദാ ദുബ്ബണ്ണത്തം ഉപനേതി, പാസാദികസംവത്തനികാ പടിപദാ പാസാദികത്തം ഉപനേതി; അപ്പേസക്ഖസംവത്തനികാ പടിപദാ അപ്പേസക്ഖത്തം ഉപനേതി, മഹേസക്ഖസംവത്തനികാ പടിപദാ മഹേസക്ഖത്തം ഉപനേതി; അപ്പഭോഗസംവത്തനികാ പടിപദാ അപ്പഭോഗത്തം ഉപനേതി, മഹാഭോഗസംവത്തനികാ പടിപദാ മഹാഭോഗത്തം ഉപനേതി; നീചകുലീനസംവത്തനികാ പടിപദാ നീചകുലീനത്തം ഉപനേതി, ഉച്ചാകുലീനസംവത്തനികാ പടിപദാ ഉച്ചാകുലീനത്തം ഉപനേതി; ദുപ്പഞ്ഞസംവത്തനികാ പടിപദാ ദുപ്പഞ്ഞത്തം ഉപനേതി, മഹാപഞ്ഞസംവത്തനികാ പടിപദാ മഹാപഞ്ഞത്തം ഉപനേതി. കമ്മസ്സകാ, മാണവ, സത്താ കമ്മദായാദാ കമ്മയോനീ കമ്മബന്ധൂ കമ്മപ്പടിസരണാ. കമ്മം സത്തേ വിഭജതി യദിദം – ഹീനപ്പണീതതായാ’’തി.
297. ‘‘Iti kho, māṇava, appāyukasaṃvattanikā paṭipadā appāyukattaṃ upaneti, dīghāyukasaṃvattanikā paṭipadā dīghāyukattaṃ upaneti; bavhābādhasaṃvattanikā paṭipadā bavhābādhattaṃ upaneti, appābādhasaṃvattanikā paṭipadā appābādhattaṃ upaneti; dubbaṇṇasaṃvattanikā paṭipadā dubbaṇṇattaṃ upaneti, pāsādikasaṃvattanikā paṭipadā pāsādikattaṃ upaneti; appesakkhasaṃvattanikā paṭipadā appesakkhattaṃ upaneti, mahesakkhasaṃvattanikā paṭipadā mahesakkhattaṃ upaneti; appabhogasaṃvattanikā paṭipadā appabhogattaṃ upaneti, mahābhogasaṃvattanikā paṭipadā mahābhogattaṃ upaneti; nīcakulīnasaṃvattanikā paṭipadā nīcakulīnattaṃ upaneti, uccākulīnasaṃvattanikā paṭipadā uccākulīnattaṃ upaneti; duppaññasaṃvattanikā paṭipadā duppaññattaṃ upaneti, mahāpaññasaṃvattanikā paṭipadā mahāpaññattaṃ upaneti. Kammassakā, māṇava, sattā kammadāyādā kammayonī kammabandhū kammappaṭisaraṇā. Kammaṃ satte vibhajati yadidaṃ – hīnappaṇītatāyā’’ti.
ഏവം വുത്തേ, സുഭോ മാണവോ തോദേയ്യപുത്തോ ഭഗവന്തം ഏതദവോച – ‘‘അഭിക്കന്തം, ഭോ ഗോതമ, അഭിക്കന്തം, ഭോ ഗോതമ! സേയ്യഥാപി, ഭോ ഗോതമ, നിക്കുജ്ജിതം വാ ഉക്കുജ്ജേയ്യ, പടിച്ഛന്നം വാ വിവരേയ്യ, മൂള്ഹസ്സ വാ മഗ്ഗം ആചിക്ഖേയ്യ, അന്ധകാരേ വാ തേലപജ്ജോതം ധാരേയ്യ – ‘ചക്ഖുമന്തോ രൂപാനി ദക്ഖന്തീ’തി; ഏവമേവം ഭോതാ ഗോതമേന അനേകപരിയായേന ധമ്മോ പകാസിതോ. ഏസാഹം ഭവന്തം ഗോതമം സരണം ഗച്ഛാമി ധമ്മഞ്ച ഭിക്ഖുസങ്ഘഞ്ച. ഉപാസകം മം ഭവം ഗോതമോ ധാരേതു അജ്ജതഗ്ഗേ പാണുപേതം സരണം ഗത’’ന്തി.
Evaṃ vutte, subho māṇavo todeyyaputto bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotama! Seyyathāpi, bho gotama, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – ‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’ti; evamevaṃ bhotā gotamena anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ bhavantaṃ gotamaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.
ചൂളകമ്മവിഭങ്ഗസുത്തം നിട്ഠിതം പഞ്ചമം.
Cūḷakammavibhaṅgasuttaṃ niṭṭhitaṃ pañcamaṃ.
Footnotes:
Related texts:
അട്ഠകഥാ • Aṭṭhakathā / സുത്തപിടക (അട്ഠകഥാ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / മജ്ഝിമനികായ (അട്ഠകഥാ) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ൫. ചൂളകമ്മവിഭങ്ഗസുത്തവണ്ണനാ • 5. Cūḷakammavibhaṅgasuttavaṇṇanā
ടീകാ • Tīkā / സുത്തപിടക (ടീകാ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / മജ്ഝിമനികായ (ടീകാ) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ൫. ചൂളകമ്മവിഭങ്ഗസുത്തവണ്ണനാ • 5. Cūḷakammavibhaṅgasuttavaṇṇanā