Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya

    ૧૦. ચૂળનિકાસુત્તં

    10. Cūḷanikāsuttaṃ

    ૮૧. અથ ખો આયસ્મા આનન્દો યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવન્તં અભિવાદેત્વા એકમન્તં નિસીદિ . એકમન્તં નિસિન્નો ખો આયસ્મા આનન્દો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘સમ્મુખામેતં, ભન્તે, ભગવતો સુતં સમ્મુખા પટિગ્ગહિતં – ‘ભગવતો, આનન્દ, સિખિસ્સ અભિભૂ નામ સાવકો બ્રહ્મલોકે ઠિતો સહસ્સિલોકધાતું 1 સરેન વિઞ્ઞાપેસી’તિ. ભગવા પન, ભન્તે, અરહં સમ્માસમ્બુદ્ધો કીવતકં પહોતિ સરેન વિઞ્ઞાપેતુ’’ન્તિ? ‘‘સાવકો સો, આનન્દ, અપ્પમેય્યા તથાગતા’’તિ.

    81. Atha kho āyasmā ānando yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavantaṃ abhivādetvā ekamantaṃ nisīdi . Ekamantaṃ nisinno kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sammukhāmetaṃ, bhante, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘bhagavato, ānanda, sikhissa abhibhū nāma sāvako brahmaloke ṭhito sahassilokadhātuṃ 2 sarena viññāpesī’ti. Bhagavā pana, bhante, arahaṃ sammāsambuddho kīvatakaṃ pahoti sarena viññāpetu’’nti? ‘‘Sāvako so, ānanda, appameyyā tathāgatā’’ti.

    દુતિયમ્પિ ખો આયસ્મા આનન્દો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘સમ્મુખા મેતં, ભન્તે, ભગવતો સુતં સમ્મુખા પટિગ્ગહિતં – ‘ભગવતો, આનન્દ, સિખિસ્સ અભિભૂ નામ સાવકો બ્રહ્મલોકે ઠિતો સહસ્સિલોકધાતું સરેન વિઞ્ઞાપેસી’તિ. ભગવા પન, ભન્તે, અરહં સમ્માસમ્બુદ્ધો કીવતકં પહોતિ સરેન વિઞ્ઞાપેતુ’’ન્તિ? ‘‘સાવકો સો, આનન્દ, અપ્પમેય્યા તથાગતા’’તિ.

    Dutiyampi kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sammukhā metaṃ, bhante, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘bhagavato, ānanda, sikhissa abhibhū nāma sāvako brahmaloke ṭhito sahassilokadhātuṃ sarena viññāpesī’ti. Bhagavā pana, bhante, arahaṃ sammāsambuddho kīvatakaṃ pahoti sarena viññāpetu’’nti? ‘‘Sāvako so, ānanda, appameyyā tathāgatā’’ti.

    તતિયમ્પિ ખો આયસ્મા આનન્દો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘સમ્મુખામેતં, ભન્તે, ભગવતો સુતં સમ્મુખા પટિગ્ગહિતં – ‘ભગવતો, આનન્દ, સિખિસ્સ અભિભૂ નામ સાવકો બ્રહ્મલોકે ઠિતો સહસ્સિલોકધાતું સરેન વિઞ્ઞાપેસી’તિ. ભગવા પન, ભન્તે, અરહં સમ્માસમ્બુદ્ધો કીવતકં પહોતિ સરેન વિઞ્ઞાપેતુ’’ન્તિ? ‘‘સુતા તે, આનન્દ, સહસ્સી ચૂળનિકા લોકધાતૂ’’તિ? ‘‘એતસ્સ, ભગવા, કાલો; એતસ્સ, સુગત, કાલો! યં ભગવા ભાસેય્ય. ભગવતો સુત્વા ભિક્ખૂ ધારેસ્સન્તી’’તિ. ‘‘તેનહાનન્દ, સુણાહિ સાધુકં મનસિ કરોહિ, ભાસિસ્સામી’’તિ. ‘‘એવં, ભન્તે’’તિ ખો આયસ્મા આનન્દો ભગવતો પચ્ચસ્સોસિ. ભગવા એતદવોચ –

    Tatiyampi kho āyasmā ānando bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘sammukhāmetaṃ, bhante, bhagavato sutaṃ sammukhā paṭiggahitaṃ – ‘bhagavato, ānanda, sikhissa abhibhū nāma sāvako brahmaloke ṭhito sahassilokadhātuṃ sarena viññāpesī’ti. Bhagavā pana, bhante, arahaṃ sammāsambuddho kīvatakaṃ pahoti sarena viññāpetu’’nti? ‘‘Sutā te, ānanda, sahassī cūḷanikā lokadhātū’’ti? ‘‘Etassa, bhagavā, kālo; etassa, sugata, kālo! Yaṃ bhagavā bhāseyya. Bhagavato sutvā bhikkhū dhāressantī’’ti. ‘‘Tenahānanda, suṇāhi sādhukaṃ manasi karohi, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bhante’’ti kho āyasmā ānando bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca –

    ‘‘યાવતા, આનન્દ, ચન્દિમસૂરિયા 3 પરિહરન્તિ, દિસા ભન્તિ વિરોચના, તાવ સહસ્સધા લોકો. તસ્મિં સહસ્સધા લોકે સહસ્સં 4 ચન્દાનં, સહસ્સં સૂરિયાનં, સહસ્સં સિનેરુપબ્બતરાજાનં, સહસ્સં જમ્બુદીપાનં, સહસ્સં અપરગોયાનાનં, સહસ્સં ઉત્તરકુરૂનં, સહસ્સં પુબ્બવિદેહાનં, ચત્તારિ મહાસમુદ્દસહસ્સાનિ, ચત્તારિ મહારાજસહસ્સાનિ, સહસ્સં ચાતુમહારાજિકાનં, સહસ્સં તાવતિંસાનં , સહસ્સં યામાનં , સહસ્સં તુસિતાનં, સહસ્સં નિમ્માનરતીનં, સહસ્સં પરનિમ્મિતવસવત્તીનં, સહસ્સં બ્રહ્મલોકાનં – અયં વુચ્ચતાનન્દ, સહસ્સી ચૂળનિકા લોકધાતુ.

    ‘‘Yāvatā, ānanda, candimasūriyā 5 pariharanti, disā bhanti virocanā, tāva sahassadhā loko. Tasmiṃ sahassadhā loke sahassaṃ 6 candānaṃ, sahassaṃ sūriyānaṃ, sahassaṃ sinerupabbatarājānaṃ, sahassaṃ jambudīpānaṃ, sahassaṃ aparagoyānānaṃ, sahassaṃ uttarakurūnaṃ, sahassaṃ pubbavidehānaṃ, cattāri mahāsamuddasahassāni, cattāri mahārājasahassāni, sahassaṃ cātumahārājikānaṃ, sahassaṃ tāvatiṃsānaṃ , sahassaṃ yāmānaṃ , sahassaṃ tusitānaṃ, sahassaṃ nimmānaratīnaṃ, sahassaṃ paranimmitavasavattīnaṃ, sahassaṃ brahmalokānaṃ – ayaṃ vuccatānanda, sahassī cūḷanikā lokadhātu.

    ‘‘યાવતાનન્દ , સહસ્સી ચૂળનિકા લોકધાતુ તાવ સહસ્સધા લોકો. અયં વુચ્ચતાનન્દ, દ્વિસહસ્સી મજ્ઝિમિકા લોકધાતુ.

    ‘‘Yāvatānanda , sahassī cūḷanikā lokadhātu tāva sahassadhā loko. Ayaṃ vuccatānanda, dvisahassī majjhimikā lokadhātu.

    ‘‘યાવતાનન્દ, દ્વિસહસ્સી મજ્ઝિમિકા લોકધાતુ તાવ સહસ્સધા લોકો. અયં વુચ્ચતાનન્દ, તિસહસ્સી મહાસહસ્સી લોકધાતુ.

    ‘‘Yāvatānanda, dvisahassī majjhimikā lokadhātu tāva sahassadhā loko. Ayaṃ vuccatānanda, tisahassī mahāsahassī lokadhātu.

    ‘‘આકઙ્ખમાનો, આનન્દ, તથાગતો તિસહસ્સિમહાસહસ્સિલોકધાતું 7 સરેન વિઞ્ઞાપેય્ય, યાવતા પન આકઙ્ખેય્યા’’તિ.

    ‘‘Ākaṅkhamāno, ānanda, tathāgato tisahassimahāsahassilokadhātuṃ 8 sarena viññāpeyya, yāvatā pana ākaṅkheyyā’’ti.

    ‘‘યથા કથં પન, ભન્તે, ભગવા તિસહસ્સિમહાસહસ્સિલોકધાતું સરેન વિઞ્ઞાપેય્ય, યાવતા પન આકઙ્ખેય્યા’’તિ? ‘‘ઇધાનન્દ, તથાગતો તિસહસ્સિમહાસહસ્સિલોકધાતું ઓભાસેન ફરેય્ય. યદા તે સત્તા તં આલોકં સઞ્જાનેય્યું, અથ તથાગતો ઘોસં કરેય્ય સદ્દમનુસ્સાવેય્ય. એવં ખો, આનન્દ, તથાગતો તિસહસ્સિમહાસહસ્સિલોકધાતું સરેન વિઞ્ઞાપેય્ય, યાવતા પન આકઙ્ખેય્યા’’તિ.

    ‘‘Yathā kathaṃ pana, bhante, bhagavā tisahassimahāsahassilokadhātuṃ sarena viññāpeyya, yāvatā pana ākaṅkheyyā’’ti? ‘‘Idhānanda, tathāgato tisahassimahāsahassilokadhātuṃ obhāsena phareyya. Yadā te sattā taṃ ālokaṃ sañjāneyyuṃ, atha tathāgato ghosaṃ kareyya saddamanussāveyya. Evaṃ kho, ānanda, tathāgato tisahassimahāsahassilokadhātuṃ sarena viññāpeyya, yāvatā pana ākaṅkheyyā’’ti.

    એવં વુત્તે આયસ્મા આનન્દો (આયસ્મન્તં ઉદાયિં) 9 એતદવોચ – ‘‘લાભા વત મે, સુલદ્ધં વત મે, યસ્સ મે સત્થા એવંમહિદ્ધિકો એવંમહાનુભાવો’’તિ. એવં વુત્તે આયસ્મા ઉદાયી આયસ્મન્તં આનન્દં એતદવોચ – ‘‘કિં તુય્હેત્થ, આવુસો આનન્દ, યદિ તે સત્થા એવંમહિદ્ધિકો એવંમહાનુભાવો’’તિ? એવં વુત્તે ભગવા આયસ્મન્તં ઉદાયિં એતદવોચ – ‘‘મા હેવં, ઉદાયિ, મા હેવં, ઉદાયિ. સચે, ઉદાયિ, આનન્દો અવીતરાગો કાલં કરેય્ય, તેન ચિત્તપ્પસાદેન સત્તક્ખત્તું દેવેસુ દેવરજ્જં કારેય્ય, સત્તક્ખત્તું ઇમસ્મિંયેવ જમ્બુદીપે મહારજ્જં કારેય્ય. અપિ ચ, ઉદાયિ, આનન્દો દિટ્ઠેવ ધમ્મે પરિનિબ્બાયિસ્સતી’’તિ. દસમં.

    Evaṃ vutte āyasmā ānando (āyasmantaṃ udāyiṃ) 10 etadavoca – ‘‘lābhā vata me, suladdhaṃ vata me, yassa me satthā evaṃmahiddhiko evaṃmahānubhāvo’’ti. Evaṃ vutte āyasmā udāyī āyasmantaṃ ānandaṃ etadavoca – ‘‘kiṃ tuyhettha, āvuso ānanda, yadi te satthā evaṃmahiddhiko evaṃmahānubhāvo’’ti? Evaṃ vutte bhagavā āyasmantaṃ udāyiṃ etadavoca – ‘‘mā hevaṃ, udāyi, mā hevaṃ, udāyi. Sace, udāyi, ānando avītarāgo kālaṃ kareyya, tena cittappasādena sattakkhattuṃ devesu devarajjaṃ kāreyya, sattakkhattuṃ imasmiṃyeva jambudīpe mahārajjaṃ kāreyya. Api ca, udāyi, ānando diṭṭheva dhamme parinibbāyissatī’’ti. Dasamaṃ.

    આનન્દવગ્ગો તતિયો.

    Ānandavaggo tatiyo.

    તસ્સુદ્દાનં –

    Tassuddānaṃ –

    છન્નો આજીવકો સક્કો, નિગણ્ઠો ચ નિવેસકો;

    Channo ājīvako sakko, nigaṇṭho ca nivesako;

    દુવે ભવા સીલબ્બતં, ગન્ધજાતઞ્ચ ચૂળનીતિ.

    Duve bhavā sīlabbataṃ, gandhajātañca cūḷanīti.







    Footnotes:
    1. સહસ્સીલોકધાતું (પી॰) સં॰ નિ॰ ૧.૧૮૫ વિત્થારો
    2. sahassīlokadhātuṃ (pī.) saṃ. ni. 1.185 vitthāro
    3. ચન્દિમસુરિયા (સી॰ સ્યા॰ કં॰ પી॰)
    4. તસ્મિં સહસ્સં (સ્યા॰ કં॰ પી॰)
    5. candimasuriyā (sī. syā. kaṃ. pī.)
    6. tasmiṃ sahassaṃ (syā. kaṃ. pī.)
    7. તિસહસ્સિ મહાસહસ્સિં લોકધાતું (સ્યા॰ કં॰), તિસહસ્સીમહાસહસ્સીલોકધાતું (પી॰)
    8. tisahassi mahāsahassiṃ lokadhātuṃ (syā. kaṃ.), tisahassīmahāsahassīlokadhātuṃ (pī.)
    9. (ભગવન્તં) (સી॰), ( ) નત્થિ સ્યા॰ કં॰ પોત્થકેસુ. અટ્ઠકથાય સમેતિ
    10. (bhagavantaṃ) (sī.), ( ) natthi syā. kaṃ. potthakesu. aṭṭhakathāya sameti



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૧૦. ચૂળનિકાસુત્તવણ્ણના • 10. Cūḷanikāsuttavaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) / ૧૦. ચૂળનિકાસુત્તવણ્ણના • 10. Cūḷanikāsuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact