Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / మజ్ఝిమనికాయ • Majjhimanikāya

    ౯. చూళసకులుదాయిసుత్తం

    9. Cūḷasakuludāyisuttaṃ

    ౨౬౯. ఏవం మే సుతం – ఏకం సమయం భగవా రాజగహే విహరతి వేళువనే కలన్దకనివాపే. తేన ఖో పన సమయేన సకులుదాయీ పరిబ్బాజకో మోరనివాపే పరిబ్బాజకారామే పటివసతి మహతియా పరిబ్బాజకపరిసాయ సద్ధిం. అథ ఖో భగవా పుబ్బణ్హసమయం నివాసేత్వా పత్తచీవరమాదాయ రాజగహం పిణ్డాయ పావిసి. అథ ఖో భగవతో ఏతదహోసి – ‘‘అతిప్పగో ఖో తావ రాజగహే పిణ్డాయ చరితుం. యంనూనాహం యేన మోరనివాపో పరిబ్బాజకారామో యేన సకులుదాయీ పరిబ్బాజకో తేనుపసఙ్కమేయ్య’’న్తి. అథ ఖో భగవా యేన మోరనివాపో పరిబ్బాజకారామో తేనుపసఙ్కమి.

    269. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā rājagahe viharati veḷuvane kalandakanivāpe. Tena kho pana samayena sakuludāyī paribbājako moranivāpe paribbājakārāme paṭivasati mahatiyā paribbājakaparisāya saddhiṃ. Atha kho bhagavā pubbaṇhasamayaṃ nivāsetvā pattacīvaramādāya rājagahaṃ piṇḍāya pāvisi. Atha kho bhagavato etadahosi – ‘‘atippago kho tāva rājagahe piṇḍāya carituṃ. Yaṃnūnāhaṃ yena moranivāpo paribbājakārāmo yena sakuludāyī paribbājako tenupasaṅkameyya’’nti. Atha kho bhagavā yena moranivāpo paribbājakārāmo tenupasaṅkami.

    తేన ఖో పన సమయేన సకులుదాయీ పరిబ్బాజకో మహతియా పరిబ్బాజకపరిసాయ సద్ధిం నిసిన్నో హోతి ఉన్నాదినియా ఉచ్చాసద్దమహాసద్దాయ అనేకవిహితం తిరచ్ఛానకథం కథేన్తియా, సేయ్యథిదం – రాజకథం చోరకథం మహామత్తకథం సేనాకథం భయకథం యుద్ధకథం అన్నకథం పానకథం వత్థకథం సయనకథం మాలాకథం గన్ధకథం ఞాతికథం యానకథం గామకథం నిగమకథం నగరకథం జనపదకథం ఇత్థికథం సూరకథం విసిఖాకథం కుమ్భట్ఠానకథం పుబ్బపేతకథం నానత్తకథం లోకక్ఖాయికం సముద్దక్ఖాయికం ఇతిభవాభవకథం ఇతి వా. అద్దసా ఖో సకులుదాయీ పరిబ్బాజకో భగవన్తం దూరతోవ ఆగచ్ఛన్తం. దిస్వాన సకం పరిసం సణ్ఠాపేసి – ‘‘అప్పసద్దా భోన్తో హోన్తు, మా భోన్తో సద్దమకత్థ. అయం సమణో గోతమో ఆగచ్ఛతి; అప్పసద్దకామో ఖో పన సో ఆయస్మా అప్పసద్దస్స వణ్ణవాదీ. అప్పేవ నామ అప్పసద్దం పరిసం విదిత్వా ఉపసఙ్కమితబ్బం మఞ్ఞేయ్యా’’తి. అథ ఖో తే పరిబ్బాజకా తుణ్హీ అహేసుం .

    Tena kho pana samayena sakuludāyī paribbājako mahatiyā paribbājakaparisāya saddhiṃ nisinno hoti unnādiniyā uccāsaddamahāsaddāya anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ kathentiyā, seyyathidaṃ – rājakathaṃ corakathaṃ mahāmattakathaṃ senākathaṃ bhayakathaṃ yuddhakathaṃ annakathaṃ pānakathaṃ vatthakathaṃ sayanakathaṃ mālākathaṃ gandhakathaṃ ñātikathaṃ yānakathaṃ gāmakathaṃ nigamakathaṃ nagarakathaṃ janapadakathaṃ itthikathaṃ sūrakathaṃ visikhākathaṃ kumbhaṭṭhānakathaṃ pubbapetakathaṃ nānattakathaṃ lokakkhāyikaṃ samuddakkhāyikaṃ itibhavābhavakathaṃ iti vā. Addasā kho sakuludāyī paribbājako bhagavantaṃ dūratova āgacchantaṃ. Disvāna sakaṃ parisaṃ saṇṭhāpesi – ‘‘appasaddā bhonto hontu, mā bhonto saddamakattha. Ayaṃ samaṇo gotamo āgacchati; appasaddakāmo kho pana so āyasmā appasaddassa vaṇṇavādī. Appeva nāma appasaddaṃ parisaṃ viditvā upasaṅkamitabbaṃ maññeyyā’’ti. Atha kho te paribbājakā tuṇhī ahesuṃ .

    ౨౭౦. అథ ఖో భగవా యేన సకులుదాయీ పరిబ్బాజకో తేనుపసఙ్కమి. అథ ఖో సకులుదాయీ పరిబ్బాజకో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘ఏతు ఖో, భన్తే, భగవా. స్వాగతం, భన్తే, భగవతో. చిరస్సం ఖో, భన్తే, భగవా ఇమం పరియాయమకాసి యదిదం ఇధాగమనాయ. నిసీదతు, భన్తే, భగవా; ఇదమాసనం పఞ్ఞత్త’’న్తి. నిసీది భగవా పఞ్ఞత్తే ఆసనే. సకులుదాయీపి ఖో పరిబ్బాజకో అఞ్ఞతరం నీచం ఆసనం గహేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నం ఖో సకులుదాయిం పరిబ్బాజకం భగవా ఏతదవోచ – ‘‘కాయ నుత్థ, ఉదాయి, ఏతరహి కథాయ సన్నిసిన్నా, కా చ పన వో అన్తరాకథా విప్పకతా’’తి? ‘‘తిట్ఠతేసా, భన్తే, కథా యాయ మయం ఏతరహి కథాయ సన్నిసిన్నా. నేసా, భన్తే, కథా భగవతో దుల్లభా భవిస్సతి పచ్ఛాపి సవనాయ. యదాహం, భన్తే, ఇమం పరిసం అనుపసఙ్కన్తో హోమి అథాయం పరిసా అనేకవిహితం తిరచ్ఛానకథం కథేన్తీ నిసిన్నా హోతి; యదా చ ఖో అహం, భన్తే, ఇమం పరిసం ఉపసఙ్కన్తో హోమి అథాయం పరిసా మమఞ్ఞేవ ముఖం ఉల్లోకేన్తీ నిసిన్నా హోతి – ‘యం నో సమణో ఉదాయీ ధమ్మం భాసిస్సతి తం 1 సోస్సామా’తి; యదా పన , భన్తే, భగవా ఇమం పరిసం ఉపసఙ్కన్తో హోతి అథాహఞ్చేవ అయఞ్చ పరిసా భగవతో ముఖం ఉల్లోకేన్తా 2 నిసిన్నా హోమ – ‘యం నో భగవా ధమ్మం భాసిస్సతి తం సోస్సామా’’’తి.

    270. Atha kho bhagavā yena sakuludāyī paribbājako tenupasaṅkami. Atha kho sakuludāyī paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘etu kho, bhante, bhagavā. Svāgataṃ, bhante, bhagavato. Cirassaṃ kho, bhante, bhagavā imaṃ pariyāyamakāsi yadidaṃ idhāgamanāya. Nisīdatu, bhante, bhagavā; idamāsanaṃ paññatta’’nti. Nisīdi bhagavā paññatte āsane. Sakuludāyīpi kho paribbājako aññataraṃ nīcaṃ āsanaṃ gahetvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinnaṃ kho sakuludāyiṃ paribbājakaṃ bhagavā etadavoca – ‘‘kāya nuttha, udāyi, etarahi kathāya sannisinnā, kā ca pana vo antarākathā vippakatā’’ti? ‘‘Tiṭṭhatesā, bhante, kathā yāya mayaṃ etarahi kathāya sannisinnā. Nesā, bhante, kathā bhagavato dullabhā bhavissati pacchāpi savanāya. Yadāhaṃ, bhante, imaṃ parisaṃ anupasaṅkanto homi athāyaṃ parisā anekavihitaṃ tiracchānakathaṃ kathentī nisinnā hoti; yadā ca kho ahaṃ, bhante, imaṃ parisaṃ upasaṅkanto homi athāyaṃ parisā mamaññeva mukhaṃ ullokentī nisinnā hoti – ‘yaṃ no samaṇo udāyī dhammaṃ bhāsissati taṃ 3 sossāmā’ti; yadā pana , bhante, bhagavā imaṃ parisaṃ upasaṅkanto hoti athāhañceva ayañca parisā bhagavato mukhaṃ ullokentā 4 nisinnā homa – ‘yaṃ no bhagavā dhammaṃ bhāsissati taṃ sossāmā’’’ti.

    ౨౭౧. ‘‘తేనహుదాయి, తంయేవేత్థ పటిభాతు యథా మం పటిభాసేయ్యా’’సి. ‘‘పురిమాని , భన్తే, దివసాని పురిమతరాని సబ్బఞ్ఞూ సబ్బదస్సావీ అపరిసేసం ఞాణదస్సనం పటిజానమానో ‘చరతో చ మే తిట్ఠతో చ సుత్తస్స చ జాగరస్స చ సతతం సమితం ఞాణదస్సనం పచ్చుపట్ఠిత’న్తి. సో మయా 5 పుబ్బన్తం ఆరబ్భ పఞ్హం పుట్ఠో సమానో అఞ్ఞేనఞ్ఞం పటిచరి, బహిద్ధా కథం అపనామేసి, కోపఞ్చ దోసఞ్చ అప్పచ్చయఞ్చ పాత్వాకాసి. తస్స మయ్హం, భన్తే, భగవన్తంయేవ ఆరబ్భ సతి ఉదపాది – ‘అహో నూన భగవా, అహో నూన సుగతో! యో ఇమేసం ధమ్మానం సుకుసలో’’’తి. ‘‘కో పన సో, ఉదాయి, సబ్బఞ్ఞూ సబ్బదస్సావీ అపరిసేసం ఞాణదస్సనం పటిజానమానో ‘చరతో చ మే తిట్ఠతో చ సుత్తస్స చ జాగరస్స చ సతతం సమితం ఞాణదస్సనం పచ్చుపట్ఠిత’న్తి, యో తయా పుబ్బన్తం ఆరబ్భ పఞ్హం పుట్ఠో సమానో అఞ్ఞేనఞ్ఞం పటిచరి, బహిద్ధా కథం అపనామేసి కోపఞ్చ దోసఞ్చ అప్పచ్చయఞ్చ పాత్వాకాసీ’’తి? ‘నిగణ్ఠో, భన్తే, నాటపుత్తో’తి.

    271. ‘‘Tenahudāyi, taṃyevettha paṭibhātu yathā maṃ paṭibhāseyyā’’si. ‘‘Purimāni , bhante, divasāni purimatarāni sabbaññū sabbadassāvī aparisesaṃ ñāṇadassanaṃ paṭijānamāno ‘carato ca me tiṭṭhato ca suttassa ca jāgarassa ca satataṃ samitaṃ ñāṇadassanaṃ paccupaṭṭhita’nti. So mayā 6 pubbantaṃ ārabbha pañhaṃ puṭṭho samāno aññenaññaṃ paṭicari, bahiddhā kathaṃ apanāmesi, kopañca dosañca appaccayañca pātvākāsi. Tassa mayhaṃ, bhante, bhagavantaṃyeva ārabbha sati udapādi – ‘aho nūna bhagavā, aho nūna sugato! Yo imesaṃ dhammānaṃ sukusalo’’’ti. ‘‘Ko pana so, udāyi, sabbaññū sabbadassāvī aparisesaṃ ñāṇadassanaṃ paṭijānamāno ‘carato ca me tiṭṭhato ca suttassa ca jāgarassa ca satataṃ samitaṃ ñāṇadassanaṃ paccupaṭṭhita’nti, yo tayā pubbantaṃ ārabbha pañhaṃ puṭṭho samāno aññenaññaṃ paṭicari, bahiddhā kathaṃ apanāmesi kopañca dosañca appaccayañca pātvākāsī’’ti? ‘Nigaṇṭho, bhante, nāṭaputto’ti.

    ‘‘యో ఖో, ఉదాయి, అనేకవిహితం పుబ్బేనివాసం అనుస్సరేయ్య, సేయ్యథిదం – ఏకమ్పి జాతిం ద్వేపి జాతియో…పే॰… ఇతి సాకారం సఉద్దేసం అనేకవిహితం పుబ్బేనివాసం అనుస్సరేయ్య, సో వా మం పుబ్బన్తం ఆరబ్భ పఞ్హం పుచ్ఛేయ్య, తం వాహం పుబ్బన్తం ఆరబ్భ పఞ్హం పుచ్ఛేయ్యం; సో వా మే పుబ్బన్తం ఆరబ్భ పఞ్హస్స వేయ్యాకరణేన చిత్తం ఆరాధేయ్య, తస్స వాహం పుబ్బన్తం ఆరబ్భ పఞ్హస్స వేయ్యాకరణేన చిత్తం ఆరాధేయ్యం.

    ‘‘Yo kho, udāyi, anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussareyya, seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo…pe… iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussareyya, so vā maṃ pubbantaṃ ārabbha pañhaṃ puccheyya, taṃ vāhaṃ pubbantaṃ ārabbha pañhaṃ puccheyyaṃ; so vā me pubbantaṃ ārabbha pañhassa veyyākaraṇena cittaṃ ārādheyya, tassa vāhaṃ pubbantaṃ ārabbha pañhassa veyyākaraṇena cittaṃ ārādheyyaṃ.

    ‘‘యో 7 ఖో, ఉదాయి, దిబ్బేన చక్ఖునా విసుద్ధేన అతిక్కన్తమానుసకేన సత్తే పస్సేయ్య చవమానే ఉపపజ్జమానే హీనే పణీతే సువణ్ణే దుబ్బణ్ణే సుగతే దుగ్గతే యథాకమ్మూపగే సత్తే పజానేయ్య, సో వా మం అపరన్తం ఆరబ్భ పఞ్హం పుచ్ఛేయ్య, తం వాహం అపరన్తం ఆరబ్భ పఞ్హం పుచ్ఛేయ్యం; సో వా మే అపరన్తం ఆరబ్భ పఞ్హస్స వేయ్యాకరణేన చిత్తం ఆరాధేయ్య, తస్స వాహం అపరన్తం ఆరబ్భ పఞ్హస్స వేయ్యాకరణేన చిత్తం ఆరాధేయ్యం.

    ‘‘Yo 8 kho, udāyi, dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passeyya cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathākammūpage satte pajāneyya, so vā maṃ aparantaṃ ārabbha pañhaṃ puccheyya, taṃ vāhaṃ aparantaṃ ārabbha pañhaṃ puccheyyaṃ; so vā me aparantaṃ ārabbha pañhassa veyyākaraṇena cittaṃ ārādheyya, tassa vāhaṃ aparantaṃ ārabbha pañhassa veyyākaraṇena cittaṃ ārādheyyaṃ.

    ‘‘అపి చ, ఉదాయి, తిట్ఠతు పుబ్బన్తో, తిట్ఠతు అపరన్తో. ధమ్మం తే దేసేస్సామి – ఇమస్మిం సతి ఇదం హోతి, ఇమస్సుప్పాదా ఇదం ఉప్పజ్జతి; ఇమస్మిం అసతి ఇదం న హోతి, ఇమస్స నిరోధా ఇదం నిరుజ్ఝతీ’’తి.

    ‘‘Api ca, udāyi, tiṭṭhatu pubbanto, tiṭṭhatu aparanto. Dhammaṃ te desessāmi – imasmiṃ sati idaṃ hoti, imassuppādā idaṃ uppajjati; imasmiṃ asati idaṃ na hoti, imassa nirodhā idaṃ nirujjhatī’’ti.

    ‘‘అహఞ్హి, భన్తే, యావతకమ్పి మే ఇమినా అత్తభావేన పచ్చనుభూతం తమ్పి నప్పహోమి సాకారం సఉద్దేసం అనుస్సరితుం, కుతో పనాహం అనేకవిహితం పుబ్బేనివాసం అనుస్సరిస్సామి, సేయ్యథిదం – ఏకమ్పి జాతిం ద్వేపి జాతియో…పే॰… ఇతి సాకారం సఉద్దేసం అనేకవిహితం పుబ్బేనివాసం అనుస్సరిస్సామి, సేయ్యథాపి భగవా? అహఞ్హి, భన్తే, ఏతరహి పంసుపిసాచకమ్పి న పస్సామి, కుతో పనాహం దిబ్బేన చక్ఖునా విసుద్ధేన అతిక్కన్తమానుసకేన సత్తే పస్సిస్సామి చవమానే ఉపపజ్జమానే హీనే పణీతే సువణ్ణే దుబ్బణ్ణే సుగతే దుగ్గతే యథాకమ్మూపగే సత్తే పజానిస్సామి, సేయ్యథాపి భగవా? యం పన మం, భన్తే, భగవా ఏవమాహ – ‘అపి చ, ఉదాయి, తిట్ఠతు పుబ్బన్తో, తిట్ఠతు అపరన్తో; ధమ్మం తే దేసేస్సామి – ఇమస్మిం సతి ఇదం హోతి, ఇమస్సుప్పాదా ఇదం ఉప్పజ్జతి; ఇమస్మిం అసతి ఇదం న హోతి, ఇమస్స నిరోధా ఇదం నిరుజ్ఝతీ’తి తఞ్చ పన మే భియ్యోసోమత్తాయ న పక్ఖాయతి. అప్పేవ నామాహం, భన్తే, సకే ఆచరియకే భగవతో చిత్తం ఆరాధేయ్యం పఞ్హస్స వేయ్యాకరణేనా’’తి.

    ‘‘Ahañhi, bhante, yāvatakampi me iminā attabhāvena paccanubhūtaṃ tampi nappahomi sākāraṃ sauddesaṃ anussarituṃ, kuto panāhaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarissāmi, seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo…pe… iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarissāmi, seyyathāpi bhagavā? Ahañhi, bhante, etarahi paṃsupisācakampi na passāmi, kuto panāhaṃ dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passissāmi cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate yathākammūpage satte pajānissāmi, seyyathāpi bhagavā? Yaṃ pana maṃ, bhante, bhagavā evamāha – ‘api ca, udāyi, tiṭṭhatu pubbanto, tiṭṭhatu aparanto; dhammaṃ te desessāmi – imasmiṃ sati idaṃ hoti, imassuppādā idaṃ uppajjati; imasmiṃ asati idaṃ na hoti, imassa nirodhā idaṃ nirujjhatī’ti tañca pana me bhiyyosomattāya na pakkhāyati. Appeva nāmāhaṃ, bhante, sake ācariyake bhagavato cittaṃ ārādheyyaṃ pañhassa veyyākaraṇenā’’ti.

    ౨౭౨. ‘‘కిన్తి పన తే, ఉదాయి, సకే ఆచరియకే హోతీ’’తి? ‘‘అమ్హాకం, భన్తే, సకే ఆచరియకే ఏవం హోతి – ‘అయం పరమో వణ్ణో, అయం పరమో వణ్ణో’’’తి.

    272. ‘‘Kinti pana te, udāyi, sake ācariyake hotī’’ti? ‘‘Amhākaṃ, bhante, sake ācariyake evaṃ hoti – ‘ayaṃ paramo vaṇṇo, ayaṃ paramo vaṇṇo’’’ti.

    ‘‘యం పన తే ఏతం, ఉదాయి, సకే ఆచరియకే ఏవం హోతి – ‘అయం పరమో వణ్ణో, అయం పరమో వణ్ణో’తి, కతమో సో పరమో వణ్ణో’’తి? ‘‘యస్మా, భన్తే, వణ్ణా అఞ్ఞో వణ్ణో ఉత్తరితరో వా పణీతతరో వా నత్థి సో పరమో వణ్ణో’’తి.

    ‘‘Yaṃ pana te etaṃ, udāyi, sake ācariyake evaṃ hoti – ‘ayaṃ paramo vaṇṇo, ayaṃ paramo vaṇṇo’ti, katamo so paramo vaṇṇo’’ti? ‘‘Yasmā, bhante, vaṇṇā añño vaṇṇo uttaritaro vā paṇītataro vā natthi so paramo vaṇṇo’’ti.

    ‘‘కతమో పన సో పరమో వణ్ణో యస్మా వణ్ణా అఞ్ఞో వణ్ణో ఉత్తరితరో వా పణీతతరో వా నత్థీ’’తి? ‘‘యస్మా , భన్తే, వణ్ణా అఞ్ఞో వణ్ణో ఉత్తరితరో వా పణీతతరో వా నత్థి సో పరమో వణ్ణో’’తి.

    ‘‘Katamo pana so paramo vaṇṇo yasmā vaṇṇā añño vaṇṇo uttaritaro vā paṇītataro vā natthī’’ti? ‘‘Yasmā , bhante, vaṇṇā añño vaṇṇo uttaritaro vā paṇītataro vā natthi so paramo vaṇṇo’’ti.

    ‘‘దీఘాపి ఖో తే ఏసా, ఉదాయి, ఫరేయ్య – ‘యస్మా, భన్తే, వణ్ణా అఞ్ఞో వణ్ణో ఉత్తరితరో వా పణీతతరో వా నత్థి సో పరమో వణ్ణో’తి వదేసి, తఞ్చ వణ్ణం న పఞ్ఞపేసి. సేయ్యథాపి, ఉదాయి, పురిసో ఏవం వదేయ్య – ‘అహం యా ఇమస్మిం జనపదే జనపదకల్యాణీ తం ఇచ్ఛామి, తం కామేమీ’తి. తమేనం ఏవం వదేయ్యుం – ‘అమ్భో పురిస, యం త్వం జనపదకల్యాణిం ఇచ్ఛసి కామేసి, జానాసి తం జనపదకల్యాణిం – ఖత్తియీ వా బ్రాహ్మణీ వా వేస్సీ వా సుద్దీ వా’’తి? ఇతి పుట్ఠో ‘నో’తి వదేయ్య. తమేనం ఏవం వదేయ్యుం – ‘అమ్భో పురిస, యం త్వం జనపదకల్యాణిం ఇచ్ఛసి కామేసి, జానాసి తం జనపదకల్యాణిం – ఏవంనామా ఏవంగోత్తాతి వాతి…పే॰… దీఘా వా రస్సా వా మజ్ఝిమా వా కాళీ వా సామా వా మఙ్గురచ్ఛవీ వాతి… అముకస్మిం గామే వా నిగమే వా నగరే వా’తి? ఇతి పుట్ఠో ‘నో’తి వదేయ్య. తమేనం ఏవం వదేయ్యుం – ‘అమ్భో పురిస, యం త్వం న జానాసి న పస్ససి, తం త్వం ఇచ్ఛసి కామేసీ’’’తి? ఇతి పుట్ఠో ‘ఆమా’తి వదేయ్య.

    ‘‘Dīghāpi kho te esā, udāyi, phareyya – ‘yasmā, bhante, vaṇṇā añño vaṇṇo uttaritaro vā paṇītataro vā natthi so paramo vaṇṇo’ti vadesi, tañca vaṇṇaṃ na paññapesi. Seyyathāpi, udāyi, puriso evaṃ vadeyya – ‘ahaṃ yā imasmiṃ janapade janapadakalyāṇī taṃ icchāmi, taṃ kāmemī’ti. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ambho purisa, yaṃ tvaṃ janapadakalyāṇiṃ icchasi kāmesi, jānāsi taṃ janapadakalyāṇiṃ – khattiyī vā brāhmaṇī vā vessī vā suddī vā’’ti? Iti puṭṭho ‘no’ti vadeyya. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ambho purisa, yaṃ tvaṃ janapadakalyāṇiṃ icchasi kāmesi, jānāsi taṃ janapadakalyāṇiṃ – evaṃnāmā evaṃgottāti vāti…pe… dīghā vā rassā vā majjhimā vā kāḷī vā sāmā vā maṅguracchavī vāti… amukasmiṃ gāme vā nigame vā nagare vā’ti? Iti puṭṭho ‘no’ti vadeyya. Tamenaṃ evaṃ vadeyyuṃ – ‘ambho purisa, yaṃ tvaṃ na jānāsi na passasi, taṃ tvaṃ icchasi kāmesī’’’ti? Iti puṭṭho ‘āmā’ti vadeyya.

    ‘‘తం కిం మఞ్ఞసి, ఉదాయి – నను ఏవం సన్తే, తస్స పురిసస్స అప్పాటిహీరకతం భాసితం సమ్పజ్జతీ’’తి? ‘‘అద్ధా ఖో, భన్తే, ఏవం సన్తే తస్స పురిసస్స అప్పాటిహీరకతం భాసితం సమ్పజ్జతీ’’తి.

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, udāyi – nanu evaṃ sante, tassa purisassa appāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti? ‘‘Addhā kho, bhante, evaṃ sante tassa purisassa appāṭihīrakataṃ bhāsitaṃ sampajjatī’’ti.

    ‘‘ఏవమేవ ఖో త్వం, ఉదాయి, ‘యస్మా, భన్తే, వణ్ణా అఞ్ఞో వణ్ణో ఉత్తరితరో వా పణీతతరో వా నత్థి సో పరమో వణ్ణో’తి వదేసి, తఞ్చ వణ్ణం న పఞ్ఞపేసీ’’తి.

    ‘‘Evameva kho tvaṃ, udāyi, ‘yasmā, bhante, vaṇṇā añño vaṇṇo uttaritaro vā paṇītataro vā natthi so paramo vaṇṇo’ti vadesi, tañca vaṇṇaṃ na paññapesī’’ti.

    ‘‘సేయ్యథాపి, భన్తే, మణి వేళురియో సుభో జాతిమా అట్ఠంసో సుపరికమ్మకతో పణ్డుకమ్బలే నిక్ఖిత్తో భాసతే చ తపతే చ విరోచతి చ, ఏవం వణ్ణో అత్తా హోతి అరోగో పరం మరణా’’తి.

    ‘‘Seyyathāpi, bhante, maṇi veḷuriyo subho jātimā aṭṭhaṃso suparikammakato paṇḍukambale nikkhitto bhāsate ca tapate ca virocati ca, evaṃ vaṇṇo attā hoti arogo paraṃ maraṇā’’ti.

    ౨౭౩. ‘‘తం కిం మఞ్ఞసి, ఉదాయి, యో వా మణి వేళురియో సుభో జాతిమా అట్ఠంసో సుపరికమ్మకతో పణ్డుకమ్బలే నిక్ఖిత్తో భాసతే చ తపతే చ విరోచతి చ, యో వా రత్తన్ధకారతిమిసాయ కిమి ఖజ్జోపనకో – ఇమేసం ఉభిన్నం వణ్ణానం కతమో వణ్ణో అభిక్కన్తతరో చ పణీతతరో చా’’తి? ‘‘య్వాయం, భన్తే, రత్తన్ధకారతిమిసాయ కిమి ఖజ్జోపనకో – అయం ఇమేసం ఉభిన్నం వణ్ణానం అభిక్కన్తతరో చ పణీతతరో చా’’తి.

    273. ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, udāyi, yo vā maṇi veḷuriyo subho jātimā aṭṭhaṃso suparikammakato paṇḍukambale nikkhitto bhāsate ca tapate ca virocati ca, yo vā rattandhakāratimisāya kimi khajjopanako – imesaṃ ubhinnaṃ vaṇṇānaṃ katamo vaṇṇo abhikkantataro ca paṇītataro cā’’ti? ‘‘Yvāyaṃ, bhante, rattandhakāratimisāya kimi khajjopanako – ayaṃ imesaṃ ubhinnaṃ vaṇṇānaṃ abhikkantataro ca paṇītataro cā’’ti.

    ‘‘తం కిం మఞ్ఞసి, ఉదాయి, యో వా రత్తన్ధకారతిమిసాయ కిమి ఖజ్జోపనకో, యో వా రత్తన్ధకారతిమిసాయ తేలప్పదీపో – ఇమేసం ఉభిన్నం వణ్ణానం కతమో వణ్ణో అభిక్కన్తతరో చ పణీతతరో చా’’తి? ‘‘య్వాయం, భన్తే, రత్తన్ధకారతిమిసాయ తేలప్పదీపో – అయం ఇమేసం ఉభిన్నం వణ్ణానం అభిక్కన్తతరో చ పణీతతరో చా’’తి.

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, udāyi, yo vā rattandhakāratimisāya kimi khajjopanako, yo vā rattandhakāratimisāya telappadīpo – imesaṃ ubhinnaṃ vaṇṇānaṃ katamo vaṇṇo abhikkantataro ca paṇītataro cā’’ti? ‘‘Yvāyaṃ, bhante, rattandhakāratimisāya telappadīpo – ayaṃ imesaṃ ubhinnaṃ vaṇṇānaṃ abhikkantataro ca paṇītataro cā’’ti.

    ‘‘తం కిం మఞ్ఞసి, ఉదాయి, యో వా రత్తన్ధకారతిమిసాయ తేలప్పదీపో, యో వా రత్తన్ధకారతిమిసాయ మహాఅగ్గిక్ఖన్ధో – ఇమేసం ఉభిన్నం వణ్ణానం కతమో వణ్ణో అభిక్కన్తతరో చ పణీతతరో చా’’తి? ‘‘య్వాయం, భన్తే, రత్తన్ధకారతిమిసాయ మహాఅగ్గిక్ఖన్ధో – అయం ఇమేసం ఉభిన్నం వణ్ణానం అభిక్కన్తతరో చ పణీతతరో చా’’తి.

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, udāyi, yo vā rattandhakāratimisāya telappadīpo, yo vā rattandhakāratimisāya mahāaggikkhandho – imesaṃ ubhinnaṃ vaṇṇānaṃ katamo vaṇṇo abhikkantataro ca paṇītataro cā’’ti? ‘‘Yvāyaṃ, bhante, rattandhakāratimisāya mahāaggikkhandho – ayaṃ imesaṃ ubhinnaṃ vaṇṇānaṃ abhikkantataro ca paṇītataro cā’’ti.

    ‘‘తం కిం మఞ్ఞసి, ఉదాయి, యో వా రత్తన్ధకారతిమిసాయ మహాఅగ్గిక్ఖన్ధో, యా వా రత్తియా పచ్చూససమయం విద్ధే విగతవలాహకే దేవే ఓసధితారకా – ఇమేసం ఉభిన్నం వణ్ణానం కతమో వణ్ణో అభిక్కన్తతరో చ పణీతతరో చా’’తి? ‘‘య్వాయం, భన్తే, రత్తియా పచ్చూససమయం విద్ధే విగతవలాహకే దేవే ఓసధితారకా – అయం ఇమేసం ఉభిన్నం వణ్ణానం అభిక్కన్తతరో చ పణీతతరో చా’’తి.

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, udāyi, yo vā rattandhakāratimisāya mahāaggikkhandho, yā vā rattiyā paccūsasamayaṃ viddhe vigatavalāhake deve osadhitārakā – imesaṃ ubhinnaṃ vaṇṇānaṃ katamo vaṇṇo abhikkantataro ca paṇītataro cā’’ti? ‘‘Yvāyaṃ, bhante, rattiyā paccūsasamayaṃ viddhe vigatavalāhake deve osadhitārakā – ayaṃ imesaṃ ubhinnaṃ vaṇṇānaṃ abhikkantataro ca paṇītataro cā’’ti.

    ‘‘తం కిం మఞ్ఞసి, ఉదాయి, యా వా రత్తియా పచ్చూససమయం విద్ధే విగతవలాహకే దేవే ఓసధితారకా, యో వా తదహుపోసథే పన్నరసే విద్ధే విగతవలాహకే దేవే అభిదో 9 అడ్ఢరత్తసమయం చన్దో – ఇమేసం ఉభిన్నం వణ్ణానం కతమో వణ్ణో అభిక్కన్తతరో చ పణీతతరో చా’’తి? ‘‘య్వాయం, భన్తే, తదహుపోసథే పన్నరసే విద్ధే విగతవలాహకే దేవే అభిదో అడ్ఢరత్తసమయం చన్దో – అయం ఇమేసం ఉభిన్నం వణ్ణానం అభిక్కన్తతరో చ పణీతతరో చా’’తి.

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, udāyi, yā vā rattiyā paccūsasamayaṃ viddhe vigatavalāhake deve osadhitārakā, yo vā tadahuposathe pannarase viddhe vigatavalāhake deve abhido 10 aḍḍharattasamayaṃ cando – imesaṃ ubhinnaṃ vaṇṇānaṃ katamo vaṇṇo abhikkantataro ca paṇītataro cā’’ti? ‘‘Yvāyaṃ, bhante, tadahuposathe pannarase viddhe vigatavalāhake deve abhido aḍḍharattasamayaṃ cando – ayaṃ imesaṃ ubhinnaṃ vaṇṇānaṃ abhikkantataro ca paṇītataro cā’’ti.

    ‘‘తం కిం మఞ్ఞసి, ఉదాయి, యో వా తదహుపోసథే పన్నరసే విద్ధే విగతవలాహకే దేవే అభిదో అడ్ఢరత్తసమయం చన్దో, యో వా వస్సానం పచ్ఛిమే మాసే సరదసమయే విద్ధే విగతవలాహకే దేవే అభిదో మజ్ఝన్హికసమయం సూరియో – ఇమేసం ఉభిన్నం వణ్ణానం కతమో వణ్ణో అభిక్కన్తతరో చ పణీతతరో చా’’తి? ‘‘య్వాయం, భన్తే, వస్సానం పచ్ఛిమే మాసే సరదసమయే విద్ధే విగతవలాహకే దేవే అభిదో మజ్ఝన్హికసమయం సూరియో – అయం ఇమేసం ఉభిన్నం వణ్ణానం అభిక్కన్తతరో చ పణీతతరో చా’’తి.

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, udāyi, yo vā tadahuposathe pannarase viddhe vigatavalāhake deve abhido aḍḍharattasamayaṃ cando, yo vā vassānaṃ pacchime māse saradasamaye viddhe vigatavalāhake deve abhido majjhanhikasamayaṃ sūriyo – imesaṃ ubhinnaṃ vaṇṇānaṃ katamo vaṇṇo abhikkantataro ca paṇītataro cā’’ti? ‘‘Yvāyaṃ, bhante, vassānaṃ pacchime māse saradasamaye viddhe vigatavalāhake deve abhido majjhanhikasamayaṃ sūriyo – ayaṃ imesaṃ ubhinnaṃ vaṇṇānaṃ abhikkantataro ca paṇītataro cā’’ti.

    ‘‘అతో ఖో తే, ఉదాయి, బహూ హి బహుతరా దేవా యే ఇమేసం చన్దిమసూరియానం ఆభా నానుభోన్తి, త్యాహం పజానామి. అథ చ పనాహం న వదామి – ‘యస్మా వణ్ణా అఞ్ఞో వణ్ణో ఉత్తరితరో వా పణీతతరో వా నత్థీ’తి. అథ చ పన త్వం, ఉదాయి, ‘య్వాయం వణ్ణో కిమినా ఖజ్జోపనకేన నిహీనతరో 11 చ పతికిట్ఠతరో చ సో పరమో వణ్ణో’తి వదేసి, తఞ్చ వణ్ణం న పఞ్ఞపేసీ’’తి. ‘‘అచ్ఛిదం 12 భగవా కథం, అచ్ఛిదం సుగతో కథ’’న్తి!

    ‘‘Ato kho te, udāyi, bahū hi bahutarā devā ye imesaṃ candimasūriyānaṃ ābhā nānubhonti, tyāhaṃ pajānāmi. Atha ca panāhaṃ na vadāmi – ‘yasmā vaṇṇā añño vaṇṇo uttaritaro vā paṇītataro vā natthī’ti. Atha ca pana tvaṃ, udāyi, ‘yvāyaṃ vaṇṇo kiminā khajjopanakena nihīnataro 13 ca patikiṭṭhataro ca so paramo vaṇṇo’ti vadesi, tañca vaṇṇaṃ na paññapesī’’ti. ‘‘Acchidaṃ 14 bhagavā kathaṃ, acchidaṃ sugato katha’’nti!

    ‘‘కిం పన త్వం, ఉదాయి, ఏవం వదేసి – ‘అచ్ఛిదం భగవా కథం, అచ్ఛిదం సుగతో కథం’’’తి? ‘‘అమ్హాకం, భన్తే, సకే ఆచరియకే ఏవం హోతి – ‘అయం పరమో వణ్ణో, అయం పరమో వణ్ణో’తి. తే మయం, భన్తే, భగవతా సకే ఆచరియకే సమనుయుఞ్జియమానా సమనుగ్గాహియమానా సమనుభాసియమానా రిత్తా తుచ్ఛా అపరద్ధా’’తి.

    ‘‘Kiṃ pana tvaṃ, udāyi, evaṃ vadesi – ‘acchidaṃ bhagavā kathaṃ, acchidaṃ sugato kathaṃ’’’ti? ‘‘Amhākaṃ, bhante, sake ācariyake evaṃ hoti – ‘ayaṃ paramo vaṇṇo, ayaṃ paramo vaṇṇo’ti. Te mayaṃ, bhante, bhagavatā sake ācariyake samanuyuñjiyamānā samanuggāhiyamānā samanubhāsiyamānā rittā tucchā aparaddhā’’ti.

    ౨౭౪. ‘‘కిం పనుదాయి, అత్థి ఏకన్తసుఖో లోకో, అత్థి ఆకారవతీ పటిపదా ఏకన్తసుఖస్స లోకస్స సచ్ఛికిరియాయా’’తి? ‘‘అమ్హాకం, భన్తే, సకే ఆచరియకే ఏవం హోతి – ‘అత్థి ఏకన్తసుఖో లోకో, అత్థి ఆకారవతీ పటిపదా ఏకన్తసుఖస్స లోకస్స సచ్ఛికిరియాయా’’’తి.

    274. ‘‘Kiṃ panudāyi, atthi ekantasukho loko, atthi ākāravatī paṭipadā ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāyā’’ti? ‘‘Amhākaṃ, bhante, sake ācariyake evaṃ hoti – ‘atthi ekantasukho loko, atthi ākāravatī paṭipadā ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāyā’’’ti.

    ‘‘కతమా పన సా, ఉదాయి, ఆకారవతీ పటిపదా ఏకన్తసుఖస్స లోకస్స సచ్ఛికిరియాయా’’తి? ‘‘ఇధ, భన్తే, ఏకచ్చో పాణాతిపాతం పహాయ పాణాతిపాతా పటివిరతో హోతి, అదిన్నాదానం పహాయ అదిన్నాదానా పటివిరతో హోతి, కామేసుమిచ్ఛాచారం పహాయ కామేసుమిచ్ఛాచారా పటివిరతో హోతి, ముసావాదం పహాయ ముసావాదా పటివిరతో హోతి, అఞ్ఞతరం వా పన తపోగుణం సమాదాయ వత్తతి. అయం ఖో సా, భన్తే, ఆకారవతీ పటిపదా ఏకన్తసుఖస్స లోకస్స సచ్ఛికిరియాయా’’తి.

    ‘‘Katamā pana sā, udāyi, ākāravatī paṭipadā ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāyā’’ti? ‘‘Idha, bhante, ekacco pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭivirato hoti, adinnādānaṃ pahāya adinnādānā paṭivirato hoti, kāmesumicchācāraṃ pahāya kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, musāvādaṃ pahāya musāvādā paṭivirato hoti, aññataraṃ vā pana tapoguṇaṃ samādāya vattati. Ayaṃ kho sā, bhante, ākāravatī paṭipadā ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāyā’’ti.

    ‘‘తం కిం మఞ్ఞసి, ఉదాయి, యస్మిం సమయే పాణాతిపాతం పహాయ పాణాతిపాతా పటివిరతో హోతి, ఏకన్తసుఖీ వా తస్మిం సమయే అత్తా హోతి సుఖదుక్ఖీ వా’’తి? ‘‘సుఖదుక్ఖీ, భన్తే’’.

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, udāyi, yasmiṃ samaye pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭivirato hoti, ekantasukhī vā tasmiṃ samaye attā hoti sukhadukkhī vā’’ti? ‘‘Sukhadukkhī, bhante’’.

    ‘‘తం కిం మఞ్ఞసి, ఉదాయి, యస్మిం సమయే అదిన్నాదానం పహాయ అదిన్నాదానా పటివిరతో హోతి, ఏకన్తసుఖీ వా తస్మిం సమయే అత్తా హోతి సుఖదుక్ఖీ వా’’తి? ‘‘సుఖదుక్ఖీ, భన్తే’’.

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, udāyi, yasmiṃ samaye adinnādānaṃ pahāya adinnādānā paṭivirato hoti, ekantasukhī vā tasmiṃ samaye attā hoti sukhadukkhī vā’’ti? ‘‘Sukhadukkhī, bhante’’.

    ‘‘తం కిం మఞ్ఞసి, ఉదాయి, యస్మిం సమయే కామేసుమిచ్ఛాచారం పహాయ కామేసుమిచ్ఛాచారా పటివిరతో హోతి, ఏకన్తసుఖీ వా తస్మిం సమయే అత్తా హోతి సుఖదుక్ఖీ వా’’తి? ‘‘సుఖదుక్ఖీ, భన్తే’’.

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, udāyi, yasmiṃ samaye kāmesumicchācāraṃ pahāya kāmesumicchācārā paṭivirato hoti, ekantasukhī vā tasmiṃ samaye attā hoti sukhadukkhī vā’’ti? ‘‘Sukhadukkhī, bhante’’.

    ‘‘తం కిం మఞ్ఞసి, ఉదాయి, యస్మిం సమయే ముసావాదం పహాయ ముసావాదా పటివిరతో హోతి, ఏకన్తసుఖీ వా తస్మిం సమయే అత్తా హోతి సుఖదుక్ఖీ వా’’తి? ‘‘సుఖదుక్ఖీ, భన్తే’’.

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, udāyi, yasmiṃ samaye musāvādaṃ pahāya musāvādā paṭivirato hoti, ekantasukhī vā tasmiṃ samaye attā hoti sukhadukkhī vā’’ti? ‘‘Sukhadukkhī, bhante’’.

    ‘‘తం కిం మఞ్ఞసి, ఉదాయి, యస్మిం సమయే అఞ్ఞతరం తపోగుణం సమాదాయ వత్తతి, ఏకన్తసుఖీ వా తస్మిం సమయే అత్తా హోతి సుఖదుక్ఖీ వా’’తి? ‘‘సుఖదుక్ఖీ, భన్తే’’.

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, udāyi, yasmiṃ samaye aññataraṃ tapoguṇaṃ samādāya vattati, ekantasukhī vā tasmiṃ samaye attā hoti sukhadukkhī vā’’ti? ‘‘Sukhadukkhī, bhante’’.

    ‘‘తం కిం మఞ్ఞసి, ఉదాయి, అపి ను ఖో వోకిణ్ణసుఖదుక్ఖం పటిపదం ఆగమ్మ ఏకన్తసుఖస్స లోకస్స సచ్ఛికిరియా హోతీ’’తి 15? ‘‘అచ్ఛిదం భగవా కథం, అచ్ఛిదం సుగతో కథ’’న్తి!

    ‘‘Taṃ kiṃ maññasi, udāyi, api nu kho vokiṇṇasukhadukkhaṃ paṭipadaṃ āgamma ekantasukhassa lokassa sacchikiriyā hotī’’ti 16? ‘‘Acchidaṃ bhagavā kathaṃ, acchidaṃ sugato katha’’nti!

    ‘‘కిం పన త్వం, ఉదాయి, వదేసి – ‘అచ్ఛిదం భగవా కథం, అచ్ఛిదం సుగతో కథం’’’తి? ‘‘అమ్హాకం, భన్తే, సకే ఆచరియకే ఏవం హోతి – ‘అత్థి ఏకన్తసుఖో లోకో, అత్థి ఆకారవతీ పటిపదా ఏకన్తసుఖస్స లోకస్స సచ్ఛికిరియాయా’తి. తే మయం, భన్తే, భగవతా సకే ఆచరియకే సమనుయుఞ్జియమానా సమనుగ్గాహియమానా సమనుభాసియమానా రిత్తా తుచ్ఛా అపరద్ధా’’తి 17.

    ‘‘Kiṃ pana tvaṃ, udāyi, vadesi – ‘acchidaṃ bhagavā kathaṃ, acchidaṃ sugato kathaṃ’’’ti? ‘‘Amhākaṃ, bhante, sake ācariyake evaṃ hoti – ‘atthi ekantasukho loko, atthi ākāravatī paṭipadā ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāyā’ti. Te mayaṃ, bhante, bhagavatā sake ācariyake samanuyuñjiyamānā samanuggāhiyamānā samanubhāsiyamānā rittā tucchā aparaddhā’’ti 18.

    ౨౭౫. ‘‘కిం పన, భన్తే, అత్థి ఏకన్తసుఖో లోకో, అత్థి ఆకారవతీ పటిపదా ఏకన్తసుఖస్స లోకస్స సచ్ఛికిరియాయా’’తి? ‘‘అత్థి ఖో, ఉదాయి, ఏకన్తసుఖో లోకో, అత్థి ఆకారవతీ పటిపదా ఏకన్తసుఖస్స లోకస్స సచ్ఛికిరియాయా’’తి.

    275. ‘‘Kiṃ pana, bhante, atthi ekantasukho loko, atthi ākāravatī paṭipadā ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāyā’’ti? ‘‘Atthi kho, udāyi, ekantasukho loko, atthi ākāravatī paṭipadā ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāyā’’ti.

    ‘‘కతమా పన సా, భన్తే, ఆకారవతీ పటిపదా ఏకన్తసుఖస్స లోకస్స సచ్ఛికిరియాయా’’తి? ‘‘ఇధుదాయి, భిక్ఖు వివిచ్చేవ కామేహి…పే॰… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి; వితక్కవిచారానం వూపసమా… దుతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి; పీతియా చ విరాగా… తతియం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి – అయం ఖో సా, ఉదాయి, ఆకారవతీ పటిపదా ఏకన్తసుఖస్స లోకస్స సచ్ఛికిరియాయా’’తి.

    ‘‘Katamā pana sā, bhante, ākāravatī paṭipadā ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāyā’’ti? ‘‘Idhudāyi, bhikkhu vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati; vitakkavicārānaṃ vūpasamā… dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati; pītiyā ca virāgā… tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati – ayaṃ kho sā, udāyi, ākāravatī paṭipadā ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāyā’’ti.

    ‘‘న 19 ఖో సా, భన్తే, ఆకారవతీ పటిపదా ఏకన్తసుఖస్స లోకస్స సచ్ఛికిరియాయ, సచ్ఛికతో హిస్స, భన్తే, ఏత్తావతా ఏకన్తసుఖో లోకో హోతీ’’తి. ‘‘న ఖ్వాస్స, ఉదాయి, ఏత్తావతా ఏకన్తసుఖో లోకో సచ్ఛికతో హోతి; ఆకారవతీత్వేవ సా పటిపదా ఏకన్తసుఖస్స లోకస్స సచ్ఛికిరియాయా’’తి.

    ‘‘Na 20 kho sā, bhante, ākāravatī paṭipadā ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāya, sacchikato hissa, bhante, ettāvatā ekantasukho loko hotī’’ti. ‘‘Na khvāssa, udāyi, ettāvatā ekantasukho loko sacchikato hoti; ākāravatītveva sā paṭipadā ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāyā’’ti.

    ఏవం వుత్తే, సకులుదాయిస్స పరిబ్బాజకస్స పరిసా ఉన్నాదినీ ఉచ్చాసద్దమహాసద్దా అహోసి – ‘‘ఏత్థ మయం అనస్సామ సాచరియకా, ఏత్థ మయం అనస్సామ 21 సాచరియకా! న మయం ఇతో భియ్యో ఉత్తరితరం పజానామా’’తి.

    Evaṃ vutte, sakuludāyissa paribbājakassa parisā unnādinī uccāsaddamahāsaddā ahosi – ‘‘ettha mayaṃ anassāma sācariyakā, ettha mayaṃ anassāma 22 sācariyakā! Na mayaṃ ito bhiyyo uttaritaraṃ pajānāmā’’ti.

    అథ ఖో సకులుదాయీ పరిబ్బాజకో తే పరిబ్బాజకే అప్పసద్దే కత్వా భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘కిత్తావతా పనాస్స, భన్తే, ఏకన్తసుఖో లోకో సచ్ఛికతో హోతీ’’తి? ‘‘ఇధుదాయి, భిక్ఖు సుఖస్స చ పహానా…పే॰… చతుత్థం ఝానం… ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. యా తా దేవతా ఏకన్తసుఖం లోకం ఉపపన్నా తాహి దేవతాహి సద్ధిం సన్తిట్ఠతి సల్లపతి సాకచ్ఛం సమాపజ్జతి. ఏత్తావతా ఖ్వాస్స, ఉదాయి, ఏకన్తసుఖో లోకో సచ్ఛికతో హోతీ’’తి.

    Atha kho sakuludāyī paribbājako te paribbājake appasadde katvā bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘kittāvatā panāssa, bhante, ekantasukho loko sacchikato hotī’’ti? ‘‘Idhudāyi, bhikkhu sukhassa ca pahānā…pe… catutthaṃ jhānaṃ… upasampajja viharati. Yā tā devatā ekantasukhaṃ lokaṃ upapannā tāhi devatāhi saddhiṃ santiṭṭhati sallapati sākacchaṃ samāpajjati. Ettāvatā khvāssa, udāyi, ekantasukho loko sacchikato hotī’’ti.

    ౨౭౬. ‘‘ఏతస్స నూన, భన్తే, ఏకన్తసుఖస్స లోకస్స సచ్ఛికిరియాహేతు భిక్ఖూ భగవతి బ్రహ్మచరియం చరన్తీ’’తి? ‘‘న ఖో, ఉదాయి, ఏకన్తసుఖస్స లోకస్స సచ్ఛికిరియాహేతు భిక్ఖూ మయి బ్రహ్మచరియం చరన్తి. అత్థి ఖో, ఉదాయి , అఞ్ఞేవ ధమ్మా ఉత్తరితరా చ పణీతతరా చ యేసం సచ్ఛికిరియాహేతు భిక్ఖూ మయి బ్రహ్మచరియం చరన్తీ’’తి.

    276. ‘‘Etassa nūna, bhante, ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāhetu bhikkhū bhagavati brahmacariyaṃ carantī’’ti? ‘‘Na kho, udāyi, ekantasukhassa lokassa sacchikiriyāhetu bhikkhū mayi brahmacariyaṃ caranti. Atthi kho, udāyi , aññeva dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca yesaṃ sacchikiriyāhetu bhikkhū mayi brahmacariyaṃ carantī’’ti.

    ‘‘కతమే పన తే, భన్తే, ధమ్మా ఉత్తరితరా చ పణీతతరా చ యేసం సచ్ఛికిరియాహేతు భిక్ఖూ భగవతి బ్రహ్మచరియం చరన్తీ’’తి? ‘‘ఇధుదాయి, తథాగతో లోకే ఉప్పజ్జతి అరహం సమ్మాసమ్బుద్ధో విజ్జాచరణసమ్పన్నో సుగతో లోకవిదూ అనుత్తరో పురిసదమ్మసారథి సత్థా దేవమనుస్సానం బుద్ధో భగవా…పే॰… సో ఇమే పఞ్చ నీవరణే పహాయ చేతసో ఉపక్కిలేసే పఞ్ఞాయ దుబ్బలీకరణే వివిచ్చేవ కామేహి…పే॰… పఠమం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. అయమ్పి ఖో, ఉదాయి, ధమ్మో ఉత్తరితరో చ పణీతతరో చ యస్స సచ్ఛికిరియాహేతు భిక్ఖూ మయి బ్రహ్మచరియం చరన్తి’’.

    ‘‘Katame pana te, bhante, dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca yesaṃ sacchikiriyāhetu bhikkhū bhagavati brahmacariyaṃ carantī’’ti? ‘‘Idhudāyi, tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā…pe… so ime pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe vivicceva kāmehi…pe… paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayampi kho, udāyi, dhammo uttaritaro ca paṇītataro ca yassa sacchikiriyāhetu bhikkhū mayi brahmacariyaṃ caranti’’.

    ‘‘పున చపరం, ఉదాయి, భిక్ఖు వితక్కవిచారానం వూపసమా…పే॰… దుతియం ఝానం… తతియం ఝానం… చతుత్థం ఝానం ఉపసమ్పజ్జ విహరతి. అయమ్పి ఖో, ఉదాయి, ధమ్మో ఉత్తరితరో చ పణీతతరో చ యస్స సచ్ఛికిరియాహేతు భిక్ఖూ మయి బ్రహ్మచరియం చరన్తి.

    ‘‘Puna caparaṃ, udāyi, bhikkhu vitakkavicārānaṃ vūpasamā…pe… dutiyaṃ jhānaṃ… tatiyaṃ jhānaṃ… catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayampi kho, udāyi, dhammo uttaritaro ca paṇītataro ca yassa sacchikiriyāhetu bhikkhū mayi brahmacariyaṃ caranti.

    ‘‘సో ఏవం సమాహితే చిత్తే పరిసుద్ధే పరియోదాతే అనఙ్గణే విగతూపక్కిలేసే ముదుభూతే కమ్మనియే ఠితే ఆనేఞ్జప్పత్తే పుబ్బేనివాసానుస్సతిఞాణాయ చిత్తం అభినిన్నామేతి. సో అనేకవిహితం పుబ్బేనివాసం అనుస్సరతి, సేయ్యథిదం – ఏకమ్పి జాతిం ద్వేపి జాతియో…పే॰… ఇతి సాకారం సఉద్దేసం అనేకవిహితం పుబ్బేనివాసం అనుస్సరతి. అయమ్పి ఖో, ఉదాయి, ధమ్మో ఉత్తరితరో చ పణీతతరో చ యస్స సచ్ఛికిరియాహేతు భిక్ఖూ మయి బ్రహ్మచరియం చరన్తి.

    ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte pubbenivāsānussatiñāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati, seyyathidaṃ – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo…pe… iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati. Ayampi kho, udāyi, dhammo uttaritaro ca paṇītataro ca yassa sacchikiriyāhetu bhikkhū mayi brahmacariyaṃ caranti.

    ‘‘సో ఏవం సమాహితే చిత్తే పరిసుద్ధే పరియోదాతే అనఙ్గణే విగతూపక్కిలేసే ముదుభూతే కమ్మనియే ఠితే ఆనేఞ్జప్పత్తే సత్తానం చుతూపపాతఞాణాయ చిత్తం అభినిన్నామేతి. సో దిబ్బేన చక్ఖునా విసుద్ధేన అతిక్కన్తమానుసకేన సత్తే పస్సతి చవమానే ఉపపజ్జమానే హీనే పణీతే సువణ్ణే దుబ్బణ్ణే సుగతే దుగ్గతే…పే॰… యథాకమ్మూపగే సత్తే పజానాతి. అయమ్పి ఖో, ఉదాయి, ధమ్మో ఉత్తరితరో చ పణీతతరో చ యస్స సచ్ఛికిరియాహేతు భిక్ఖూ మయి బ్రహ్మచరియం చరన్తి.

    ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte sattānaṃ cutūpapātañāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe sugate duggate…pe… yathākammūpage satte pajānāti. Ayampi kho, udāyi, dhammo uttaritaro ca paṇītataro ca yassa sacchikiriyāhetu bhikkhū mayi brahmacariyaṃ caranti.

    ‘‘సో ఏవం సమాహితే చిత్తే పరిసుద్ధే పరియోదాతే అనఙ్గణే విగతూపక్కిలేసే ముదుభూతే కమ్మనియే ఠితే ఆనేఞ్జప్పత్తే ఆసవానం ఖయఞాణాయ చిత్తం అభినిన్నామేతి . సో ‘ఇదం దుక్ఖ’న్తి యథాభూతం పజానాతి, ‘అయం దుక్ఖసముదయో’తి…పే॰… ‘అయం దుక్ఖనిరోధో’తి… ‘అయం దుక్ఖనిరోధగామినీ పటిపదా’తి… ‘ఇమే ఆసవా’తి యథాభూతం పజానాతి, ‘అయం ఆసవసముదయో’తి… ‘అయం ఆసవనిరోధో’తి… ‘అయం ఆసవనిరోధగామినీ పటిపదా’తి యథాభూతం పజానాతి. తస్స ఏవం జానతో ఏవం పస్సతో కామాసవాపి చిత్తం విముచ్చతి, భవాసవాపి చిత్తం విముచ్చతి, అవిజ్జాసవాపి చిత్తం విముచ్చతి. విముత్తస్మిం విముత్తమితి ఞాణం హోతి. ‘ఖీణా జాతి, వుసితం బ్రహ్మచరియం, కతం కరణీయం, నాపరం ఇత్థత్తాయా’తి పజానాతి. అయమ్పి ఖో, ఉదాయి, ధమ్మో ఉత్తరితరో చ పణీతతరో చ యస్స సచ్ఛికిరియాహేతు భిక్ఖూ మయి బ్రహ్మచరియం చరన్తి. ఇమే ఖో, ఉదాయి, ధమ్మా ఉత్తరితరా చ పణీతతరా చ యేసం సచ్ఛికిరియాహేతు భిక్ఖూ మయి బ్రహ్మచరియం చరన్తీ’’తి.

    ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte āsavānaṃ khayañāṇāya cittaṃ abhininnāmeti . So ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhasamudayo’ti…pe… ‘ayaṃ dukkhanirodho’ti… ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti… ‘ime āsavā’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ āsavasamudayo’ti… ‘ayaṃ āsavanirodho’ti… ‘ayaṃ āsavanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Tassa evaṃ jānato evaṃ passato kāmāsavāpi cittaṃ vimuccati, bhavāsavāpi cittaṃ vimuccati, avijjāsavāpi cittaṃ vimuccati. Vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāti. Ayampi kho, udāyi, dhammo uttaritaro ca paṇītataro ca yassa sacchikiriyāhetu bhikkhū mayi brahmacariyaṃ caranti. Ime kho, udāyi, dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca yesaṃ sacchikiriyāhetu bhikkhū mayi brahmacariyaṃ carantī’’ti.

    ౨౭౭. ఏవం వుత్తే, సకులుదాయీ పరిబ్బాజకో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘అభిక్కన్తం, భన్తే , అభిక్కన్తం, భన్తే! సేయ్యథాపి, భన్తే, నిక్కుజ్జితం వా ఉక్కుజ్జేయ్య, పటిచ్ఛన్నం వా వివరేయ్య, మూళ్హస్స వా మగ్గం ఆచిక్ఖేయ్య, అన్ధకారే వా తేలపజ్జోతం ధారేయ్య – ‘చక్ఖుమన్తో రూపాని దక్ఖన్తీ’తి; ఏవమేవం భగవతా అనేకపరియాయేన ధమ్మో పకాసితో. ఏసాహం, భన్తే, భగవన్తం సరణం గచ్ఛామి ధమ్మఞ్చ భిక్ఖుసఙ్ఘఞ్చ. లభేయ్యాహం, భన్తే, భగవతో సన్తికే పబ్బజ్జం, లభేయ్యం ఉపసమ్పద’’న్తి.

    277. Evaṃ vutte, sakuludāyī paribbājako bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bhante , abhikkantaṃ, bhante! Seyyathāpi, bhante, nikkujjitaṃ vā ukkujjeyya, paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya, andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – ‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’ti; evamevaṃ bhagavatā anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Labheyyāhaṃ, bhante, bhagavato santike pabbajjaṃ, labheyyaṃ upasampada’’nti.

    ఏవం వుత్తే, సకులుదాయిస్స పరిబ్బాజకస్స పరిసా సకులుదాయిం పరిబ్బాజకం ఏతదవోచుం – ‘‘మా భవం, ఉదాయి, సమణే గోతమే బ్రహ్మచరియం చరి; మా భవం, ఉదాయి, ఆచరియో హుత్వా అన్తేవాసీవాసం వసి. సేయ్యథాపి నామ ఉదకమణికో 23 హుత్వా ఉదఞ్చనికో 24 అస్స, ఏవం సమ్పదమిదం 25 భోతో ఉదాయిస్స భవిస్సతి. మా భవం, ఉదాయి, సమణే గోతమే బ్రహ్మచరియం చరి; మా భవం, ఉదాయి, ఆచరియో హుత్వా అన్తేవాసీవాసం వసీ’’తి. ఇతి హిదం సకులుదాయిస్స పరిబ్బాజకస్స పరిసా సకులుదాయిం పరిబ్బాజకం అన్తరాయమకాసి భగవతి బ్రహ్మచరియేతి.

    Evaṃ vutte, sakuludāyissa paribbājakassa parisā sakuludāyiṃ paribbājakaṃ etadavocuṃ – ‘‘mā bhavaṃ, udāyi, samaṇe gotame brahmacariyaṃ cari; mā bhavaṃ, udāyi, ācariyo hutvā antevāsīvāsaṃ vasi. Seyyathāpi nāma udakamaṇiko 26 hutvā udañcaniko 27 assa, evaṃ sampadamidaṃ 28 bhoto udāyissa bhavissati. Mā bhavaṃ, udāyi, samaṇe gotame brahmacariyaṃ cari; mā bhavaṃ, udāyi, ācariyo hutvā antevāsīvāsaṃ vasī’’ti. Iti hidaṃ sakuludāyissa paribbājakassa parisā sakuludāyiṃ paribbājakaṃ antarāyamakāsi bhagavati brahmacariyeti.

    చూళసకులుదాయిసుత్తం నిట్ఠితం నవమం.

    Cūḷasakuludāyisuttaṃ niṭṭhitaṃ navamaṃ.







    Footnotes:
    1. తం నో (సీ॰ స్యా॰ కం॰ పీ॰)
    2. ఓలోకేన్తీ (స్యా॰ కం॰ క॰)
    3. taṃ no (sī. syā. kaṃ. pī.)
    4. olokentī (syā. kaṃ. ka.)
    5. పచ్చుపట్ఠిత’’న్తి మయా (?)
    6. paccupaṭṭhita’’nti mayā (?)
    7. సో (సీ॰ పీ॰)
    8. so (sī. pī.)
    9. అభిదే (క॰ సీ॰), అభిదోసం (క॰) అభిదోతి అభిసద్దేన సమానత్థనిపాతపదం (ఛక్కఙ్గుత్తరటీకా మహావగ్గ అట్ఠమసుత్తవణ్ణనా)
    10. abhide (ka. sī.), abhidosaṃ (ka.) abhidoti abhisaddena samānatthanipātapadaṃ (chakkaṅguttaraṭīkā mahāvagga aṭṭhamasuttavaṇṇanā)
    11. హీనతరో (సీ॰ పీ॰)
    12. అచ్ఛిర (క॰), అచ్ఛిద (?)
    13. hīnataro (sī. pī.)
    14. acchira (ka.), acchida (?)
    15. సచ్ఛికిరియాయాతి (క॰)
    16. sacchikiriyāyāti (ka.)
    17. అపరద్ధా (సీ॰), అపరద్ధాపి (స్యా॰ కం॰ పీ॰)
    18. aparaddhā (sī.), aparaddhāpi (syā. kaṃ. pī.)
    19. కిం ను (స్యా॰ కం॰ క॰)
    20. kiṃ nu (syā. kaṃ. ka.)
    21. పనస్సామ (సీ॰)
    22. panassāma (sī.)
    23. మణికో (సీ॰ పీ॰ క॰)
    24. ఉద్దేకనికో (సీ॰ స్యా॰ కం॰ పీ॰)
    25. ఏవం సమ్పదమేతం (సీ॰ పీ॰)
    26. maṇiko (sī. pī. ka.)
    27. uddekaniko (sī. syā. kaṃ. pī.)
    28. evaṃ sampadametaṃ (sī. pī.)



    Related texts:



    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / మజ్ఝిమనికాయ (అట్ఠకథా) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ౯. చూళసకులుదాయిసుత్తవణ్ణనా • 9. Cūḷasakuludāyisuttavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / మజ్ఝిమనికాయ (టీకా) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ౯. చూళసకులుదాయిసుత్తవణ్ణనా • 9. Cūḷasakuludāyisuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact