Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મજ્ઝિમનિકાય • Majjhimanikāya |
૧૦. ચૂળસારોપમસુત્તં
10. Cūḷasāropamasuttaṃ
૩૧૨. એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા સાવત્થિયં વિહરતિ જેતવને અનાથપિણ્ડિકસ્સ આરામે. અથ ખો પિઙ્ગલકોચ્છો બ્રાહ્મણો યેન ભગવા તેનુપસઙ્કમિ; ઉપસઙ્કમિત્વા ભગવતા સદ્ધિં સમ્મોદિ. સમ્મોદનીયં કથં સારણીયં વીતિસારેત્વા એકમન્તં નિસીદિ. એકમન્તં નિસિન્નો ખો પિઙ્ગલકોચ્છો બ્રાહ્મણો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘યેમે, ભો ગોતમ, સમણબ્રાહ્મણા સઙ્ઘિનો ગણિનો ગણાચરિયા ઞાતા યસસ્સિનો તિત્થકરા સાધુસમ્મતા, બહુજનસ્સ, સેય્યથિદં – પૂરણો કસ્સપો, મક્ખલિ ગોસાલો, અજિતો કેસકમ્બલો, પકુધો કચ્ચાયનો, સઞ્ચયો 1 બેલટ્ઠપુત્તો, નિગણ્ઠો નાટપુત્તો, સબ્બેતે સકાય પટિઞ્ઞાય અબ્ભઞ્ઞંસુ સબ્બેવ નાબ્ભઞ્ઞંસુ, ઉદાહુ એકચ્ચે અબ્ભઞ્ઞંસુ એકચ્ચે નાબ્ભઞ્ઞંસૂ’’તિ? ‘‘અલં, બ્રાહ્મણ, તિટ્ઠતેતં – સબ્બેતે સકાય પટિઞ્ઞાય અબ્ભઞ્ઞંસુ સબ્બેવ નાબ્ભઞ્ઞંસુ, ઉદાહુ એકચ્ચે અબ્ભઞ્ઞંસુ એકચ્ચે નાબ્ભઞ્ઞંસૂતિ. ધમ્મં તે, બ્રાહ્મણ, દેસેસ્સામિ, તં સુણાહિ, સાધુકં મનસિ કરોહિ, ભાસિસ્સામી’’તિ. ‘‘એવં, ભો’’તિ ખો પિઙ્ગલકોચ્છો બ્રાહ્મણો ભગવતો પચ્ચસ્સોસિ. ભગવા એતદવોચ –
312. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho piṅgalakoccho brāhmaṇo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho piṅgalakoccho brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘yeme, bho gotama, samaṇabrāhmaṇā saṅghino gaṇino gaṇācariyā ñātā yasassino titthakarā sādhusammatā, bahujanassa, seyyathidaṃ – pūraṇo kassapo, makkhali gosālo, ajito kesakambalo, pakudho kaccāyano, sañcayo 2 belaṭṭhaputto, nigaṇṭho nāṭaputto, sabbete sakāya paṭiññāya abbhaññaṃsu sabbeva nābbhaññaṃsu, udāhu ekacce abbhaññaṃsu ekacce nābbhaññaṃsū’’ti? ‘‘Alaṃ, brāhmaṇa, tiṭṭhatetaṃ – sabbete sakāya paṭiññāya abbhaññaṃsu sabbeva nābbhaññaṃsu, udāhu ekacce abbhaññaṃsu ekacce nābbhaññaṃsūti. Dhammaṃ te, brāhmaṇa, desessāmi, taṃ suṇāhi, sādhukaṃ manasi karohi, bhāsissāmī’’ti. ‘‘Evaṃ, bho’’ti kho piṅgalakoccho brāhmaṇo bhagavato paccassosi. Bhagavā etadavoca –
૩૧૩. ‘‘સેય્યથાપિ, બ્રાહ્મણ, પુરિસો સારત્થિકો સારગવેસી સારપરિયેસનં ચરમાનો મહતો રુક્ખસ્સ તિટ્ઠતો સારવતો અતિક્કમ્મેવ સારં અતિક્કમ્મ ફેગ્ગું અતિક્કમ્મ તચં અતિક્કમ્મ પપટિકં, સાખાપલાસં છેત્વા આદાય પક્કમેય્ય ‘સાર’ન્તિ મઞ્ઞમાનો. તમેનં ચક્ખુમા પુરિસો દિસ્વા એવં વદેય્ય – ‘ન વતાયં ભવં પુરિસો અઞ્ઞાસિ સારં, ન અઞ્ઞાસિ ફેગ્ગું, ન અઞ્ઞાસિ તચં, ન અઞ્ઞાસિ પપટિકં, ન અઞ્ઞાસિ સાખાપલાસં. તથા હયં ભવં પુરિસો સારત્થિકો સારગવેસી સારપરિયેસનં ચરમાનો મહતો રુક્ખસ્સ તિટ્ઠતો સારવતો અતિક્કમ્મેવ સારં અતિક્કમ્મ ફેગ્ગું અતિક્કમ્મ તચં અતિક્કમ્મ પપટિકં, સાખાપલાસં છેત્વા આદાય પક્કન્તો ‘સાર’ન્તિ મઞ્ઞમાનો. યઞ્ચસ્સ સારેન સારકરણીયં તઞ્ચસ્સ અત્થં નાનુભવિસ્સતી’તિ.
313. ‘‘Seyyathāpi, brāhmaṇa, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ atikkamma phegguṃ atikkamma tacaṃ atikkamma papaṭikaṃ, sākhāpalāsaṃ chetvā ādāya pakkameyya ‘sāra’nti maññamāno. Tamenaṃ cakkhumā puriso disvā evaṃ vadeyya – ‘na vatāyaṃ bhavaṃ puriso aññāsi sāraṃ, na aññāsi phegguṃ, na aññāsi tacaṃ, na aññāsi papaṭikaṃ, na aññāsi sākhāpalāsaṃ. Tathā hayaṃ bhavaṃ puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ atikkamma phegguṃ atikkamma tacaṃ atikkamma papaṭikaṃ, sākhāpalāsaṃ chetvā ādāya pakkanto ‘sāra’nti maññamāno. Yañcassa sārena sārakaraṇīyaṃ tañcassa atthaṃ nānubhavissatī’ti.
૩૧૪. ‘‘સેય્યથાપિ વા પન, બ્રાહ્મણ, પુરિસો સારત્થિકો સારગવેસી સારપરિયેસનં ચરમાનો મહતો રુક્ખસ્સ તિટ્ઠતો સારવતો અતિક્કમ્મેવ સારં અતિક્કમ્મ ફેગ્ગું અતિક્કમ્મ તચં , પપટિકં છેત્વા આદાય પક્કમેય્ય ‘સાર’ન્તિ મઞ્ઞમાનો. તમેનં ચક્ખુમા પુરિસો દિસ્વા એવં વદેય્ય – ‘ન વતાયં ભવં પુરિસો અઞ્ઞાસિ સારં, ન અઞ્ઞાસિ ફેગ્ગું, ન અઞ્ઞાસિ તચં, ન અઞ્ઞાસિ પપટિકં, ન અઞ્ઞાસિ સાખાપલાસં. તથા હયં ભવં પુરિસો સારત્થિકો સારગવેસી સારપરિયેસનં ચરમાનો મહતો રુક્ખસ્સ તિટ્ઠતો સારવતો અતિક્કમ્મેવ સારં અતિક્કમ્મ ફેગ્ગું અતિક્કમ્મ તચં પપટિકં છેત્વા આદાય પક્કન્તો ‘સાર’ન્તિ મઞ્ઞમાનો. યઞ્ચસ્સ સારેન સારકરણીયં તઞ્ચસ્સ અત્થં નાનુભવિસ્સતી’તિ.
314. ‘‘Seyyathāpi vā pana, brāhmaṇa, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ atikkamma phegguṃ atikkamma tacaṃ , papaṭikaṃ chetvā ādāya pakkameyya ‘sāra’nti maññamāno. Tamenaṃ cakkhumā puriso disvā evaṃ vadeyya – ‘na vatāyaṃ bhavaṃ puriso aññāsi sāraṃ, na aññāsi phegguṃ, na aññāsi tacaṃ, na aññāsi papaṭikaṃ, na aññāsi sākhāpalāsaṃ. Tathā hayaṃ bhavaṃ puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ atikkamma phegguṃ atikkamma tacaṃ papaṭikaṃ chetvā ādāya pakkanto ‘sāra’nti maññamāno. Yañcassa sārena sārakaraṇīyaṃ tañcassa atthaṃ nānubhavissatī’ti.
૩૧૫. ‘‘સેય્યથાપિ વા પન, બ્રાહ્મણ, પુરિસો સારત્થિકો સારગવેસી સારપરિયેસનં ચરમાનો મહતો રુક્ખસ્સ તિટ્ઠતો સારવતો અતિક્કમ્મેવ સારં અતિક્કમ્મ ફેગ્ગું, તચં છેત્વા આદાય પક્કમેય્ય ‘સાર’ન્તિ મઞ્ઞમાનો. તમેનં ચક્ખુમા પુરિસો દિસ્વા એવં વદેય્ય – ‘ન વતાયં ભવં પુરિસો અઞ્ઞાસિ સારં, ન અઞ્ઞાસિ ફેગ્ગું, ન અઞ્ઞાસિ તચં, ન અઞ્ઞાસિ પપટિકં, ન અઞ્ઞાસિ સાખાપલાસં. તથા હયં ભવં પુરિસો સારત્થિકો સારગવેસી સારપરિયેસનં ચરમાનો મહતો રુક્ખસ્સ તિટ્ઠતો સારવતો અતિક્કમ્મેવ સારં અતિક્કમ્મ ફેગ્ગું, તચં છેત્વા આદાય પક્કન્તો ‘સાર’ન્તિ મઞ્ઞમાનો. યઞ્ચસ્સ સારેન સારકરણીયં તઞ્ચસ્સ અત્થં નાનુભવિસ્સતી’તિ.
315. ‘‘Seyyathāpi vā pana, brāhmaṇa, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ atikkamma phegguṃ, tacaṃ chetvā ādāya pakkameyya ‘sāra’nti maññamāno. Tamenaṃ cakkhumā puriso disvā evaṃ vadeyya – ‘na vatāyaṃ bhavaṃ puriso aññāsi sāraṃ, na aññāsi phegguṃ, na aññāsi tacaṃ, na aññāsi papaṭikaṃ, na aññāsi sākhāpalāsaṃ. Tathā hayaṃ bhavaṃ puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ atikkamma phegguṃ, tacaṃ chetvā ādāya pakkanto ‘sāra’nti maññamāno. Yañcassa sārena sārakaraṇīyaṃ tañcassa atthaṃ nānubhavissatī’ti.
૩૧૬. ‘‘સેય્યથાપિ વા પન, બ્રાહ્મણ, પુરિસો સારત્થિકો સારગવેસી સારપરિયેસનં ચરમાનો મહતો રુક્ખસ્સ તિટ્ઠતો સારવતો અતિક્કમ્મેવ સારં, ફેગ્ગું છેત્વા આદાય પક્કમેય્ય ‘સાર’ન્તિ મઞ્ઞમાનો. તમેનં ચક્ખુમા પુરિસો દિસ્વા એવં વદેય્ય – ‘ન વતાયં ભવં પુરિસો અઞ્ઞાસિ સારં, ન અઞ્ઞાસિ ફેગ્ગું, ન અઞ્ઞાસિ તચં, ન અઞ્ઞાસિ પપટિકં, ન અઞ્ઞાસિ સાખાપલાસં. તથા હયં ભવં પુરિસો સારત્થિકો સારગવેસી સારપરિયેસનં ચરમાનો મહતો રુક્ખસ્સ તિટ્ઠતો સારવતો અતિક્કમ્મેવ સારં, ફેગ્ગું છેત્વા આદાય પક્કન્તો ‘સાર’ન્તિ મઞ્ઞમાનો. યઞ્ચસ્સ સારેન સારકરણીયં તઞ્ચસ્સ અત્થં નાનુભવિસ્સતી’તિ.
316. ‘‘Seyyathāpi vā pana, brāhmaṇa, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ, phegguṃ chetvā ādāya pakkameyya ‘sāra’nti maññamāno. Tamenaṃ cakkhumā puriso disvā evaṃ vadeyya – ‘na vatāyaṃ bhavaṃ puriso aññāsi sāraṃ, na aññāsi phegguṃ, na aññāsi tacaṃ, na aññāsi papaṭikaṃ, na aññāsi sākhāpalāsaṃ. Tathā hayaṃ bhavaṃ puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ, phegguṃ chetvā ādāya pakkanto ‘sāra’nti maññamāno. Yañcassa sārena sārakaraṇīyaṃ tañcassa atthaṃ nānubhavissatī’ti.
૩૧૭. ‘‘સેય્યથાપિ વા પન, બ્રાહ્મણ, પુરિસો સારત્થિકો સારગવેસી સારપરિયેસનં ચરમાનો મહતો રુક્ખસ્સ તિટ્ઠતો સારવતો સારઞ્ઞેવ છેત્વા આદાય પક્કમેય્ય ‘સાર’ન્તિ જાનમાનો. તમેનં ચક્ખુમા પુરિસો દિસ્વા એવં વદેય્ય – ‘અઞ્ઞાસિ વતાયં ભવં પુરિસો સારં, અઞ્ઞાસિ ફેગ્ગું, અઞ્ઞાસિ તચં, અઞ્ઞાસિ પપટિકં, અઞ્ઞાસિ સાખાપલાસં. તથા હયં ભવં પુરિસો સારત્થિકો સારગવેસી સારપરિયેસનં ચરમાનો મહતો રુક્ખસ્સ તિટ્ઠતો સારવતો સારઞ્ઞેવ છેત્વા આદાય પક્કન્તો ‘સાર’ન્તિ જાનમાનો. યઞ્ચસ્સ સારેન સારકરણીયં તઞ્ચસ્સ અત્થં અનુભવિસ્સતી’તિ.
317. ‘‘Seyyathāpi vā pana, brāhmaṇa, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato sāraññeva chetvā ādāya pakkameyya ‘sāra’nti jānamāno. Tamenaṃ cakkhumā puriso disvā evaṃ vadeyya – ‘aññāsi vatāyaṃ bhavaṃ puriso sāraṃ, aññāsi phegguṃ, aññāsi tacaṃ, aññāsi papaṭikaṃ, aññāsi sākhāpalāsaṃ. Tathā hayaṃ bhavaṃ puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato sāraññeva chetvā ādāya pakkanto ‘sāra’nti jānamāno. Yañcassa sārena sārakaraṇīyaṃ tañcassa atthaṃ anubhavissatī’ti.
૩૧૮. ‘‘એવમેવ ખો, બ્રાહ્મણ, ઇધેકચ્ચો પુગ્ગલો સદ્ધા અગારસ્મા અનગારિયં પબ્બજિતો હોતિ – ‘ઓતિણ્ણોમ્હિ જાતિયા જરાય મરણેન સોકેહિ પરિદેવેહિ દુક્ખેહિ દોમનસ્સેહિ ઉપાયાસેહિ, દુક્ખોતિણ્ણો દુક્ખપરેતો, અપ્પેવ નામ ઇમસ્સ કેવલસ્સ દુક્ખક્ખન્ધસ્સ અન્તકિરિયા પઞ્ઞાયેથા’તિ. સો એવં પબ્બજિતો સમાનો લાભસક્કારસિલોકં અભિનિબ્બત્તેતિ. સો તેન લાભસક્કારસિલોકેન અત્તમનો હોતિ પરિપુણ્ણસઙ્કપ્પો. સો તેન લાભસક્કારસિલોકેન અત્તાનુક્કંસેતિ, પરં વમ્ભેતિ – ‘અહમસ્મિ લાભસક્કારસિલોકવા, ઇમે પનઞ્ઞે ભિક્ખૂ અપ્પઞ્ઞાતા અપ્પેસક્ખા’તિ. લાભસક્કારસિલોકેન ચ યે અઞ્ઞે ધમ્મા ઉત્તરિતરા ચ પણીતતરા ચ તેસં ધમ્માનં સચ્છિકિરિયાય ન છન્દં જનેતિ, ન વાયમતિ, ઓલીનવુત્તિકો ચ હોતિ સાથલિકો. સેય્યથાપિ સો, બ્રાહ્મણ, પુરિસો સારત્થિકો સારગવેસી સારપરિયેસનં ચરમાનો મહતો રુક્ખસ્સ તિટ્ઠતો સારવતો અતિક્કમ્મેવ સારં અતિક્કમ્મ ફેગ્ગું અતિક્કમ્મ તચં અતિક્કમ્મ પપટિકં, સાખાપલાસં છેત્વા આદાય પક્કન્તો ‘સાર’ન્તિ મઞ્ઞમાનો. યઞ્ચસ્સ સારેન સારકરણીયં તઞ્ચસ્સ અત્થં નાનુભવિસ્સતિ. તથૂપમાહં, બ્રાહ્મણ, ઇમં પુગ્ગલં વદામિ.
318. ‘‘Evameva kho, brāhmaṇa, idhekacco puggalo saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti – ‘otiṇṇomhi jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi, dukkhotiṇṇo dukkhapareto, appeva nāma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyā paññāyethā’ti. So evaṃ pabbajito samāno lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti. So tena lābhasakkārasilokena attamano hoti paripuṇṇasaṅkappo. So tena lābhasakkārasilokena attānukkaṃseti, paraṃ vambheti – ‘ahamasmi lābhasakkārasilokavā, ime panaññe bhikkhū appaññātā appesakkhā’ti. Lābhasakkārasilokena ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya na chandaṃ janeti, na vāyamati, olīnavuttiko ca hoti sāthaliko. Seyyathāpi so, brāhmaṇa, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ atikkamma phegguṃ atikkamma tacaṃ atikkamma papaṭikaṃ, sākhāpalāsaṃ chetvā ādāya pakkanto ‘sāra’nti maññamāno. Yañcassa sārena sārakaraṇīyaṃ tañcassa atthaṃ nānubhavissati. Tathūpamāhaṃ, brāhmaṇa, imaṃ puggalaṃ vadāmi.
૩૧૯. ‘‘ઇધ પન, બ્રાહ્મણ, એકચ્ચો પુગ્ગલો સદ્ધા અગારસ્મા અનગારિયં પબ્બજિતો હોતિ – ‘ઓતિણ્ણોમ્હિ જાતિયા જરાય મરણેન સોકેહિ પરિદેવેહિ દુક્ખેહિ દોમનસ્સેહિ ઉપાયાસેહિ, દુક્ખોતિણ્ણો દુક્ખપરેતો, અપ્પેવ નામ ઇમસ્સ કેવલસ્સ દુક્ખક્ખન્ધસ્સ અન્તકિરિયા પઞ્ઞાયેથા’તિ. સો એવં પબ્બજિતો સમાનો લાભસક્કારસિલોકં અભિનિબ્બત્તેતિ. સો તેન લાભસક્કારસિલોકેન ન અત્તમનો હોતિ ન પરિપુણ્ણસઙ્કપ્પો. સો તેન લાભસક્કારસિલોકેન ન અત્તાનુક્કંસેતિ, ન પરં વમ્ભેતિ. લાભસક્કારસિલોકેન ચ યે અઞ્ઞે ધમ્મા ઉત્તરિતરા ચ પણીતતરા ચ તેસં ધમ્માનં સચ્છિકિરિયાય છન્દં જનેતિ, વાયમતિ , અનોલીનવુત્તિકો ચ હોતિ અસાથલિકો. સો સીલસમ્પદં આરાધેતિ. સો તાય સીલસમ્પદાય અત્તમનો હોતિ, પરિપુણ્ણસઙ્કપ્પો. સો તાય સીલસમ્પદાય અત્તાનુક્કંસેતિ, પરં વમ્ભેતિ – ‘અહમસ્મિ સીલવા કલ્યાણધમ્મો, ઇમે પનઞ્ઞે ભિક્ખૂ દુસ્સીલા પાપધમ્મા’તિ. સીલસમ્પદાય ચ યે અઞ્ઞે ધમ્મા ઉત્તરિતરા ચ પણીતતરા ચ તેસં ધમ્માનં સચ્છિકિરિયાય ન છન્દં જનેતિ, ન વાયમતિ, ઓલીનવુત્તિકો ચ હોતિ સાથલિકો. સેય્યથાપિ સો, બ્રાહ્મણ, પુરિસો સારત્થિકો સારગવેસી સારપરિયેસનં ચરમાનો મહતો રુક્ખસ્સ તિટ્ઠતો સારવતો અતિક્કમ્મેવ સારં અતિક્કમ્મ ફેગ્ગું અતિક્કમ્મ તચં, પપટિકં છેત્વા આદાય પક્કન્તો ‘સાર’ન્તિ મઞ્ઞમાનો. યઞ્ચસ્સ સારેન સારકરણીયં, તઞ્ચસ્સ અત્થં નાનુભવિસ્સતિ. તથૂપમાહં, બ્રાહ્મણ, ઇમં પુગ્ગલં વદામિ.
319. ‘‘Idha pana, brāhmaṇa, ekacco puggalo saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti – ‘otiṇṇomhi jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi, dukkhotiṇṇo dukkhapareto, appeva nāma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyā paññāyethā’ti. So evaṃ pabbajito samāno lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti. So tena lābhasakkārasilokena na attamano hoti na paripuṇṇasaṅkappo. So tena lābhasakkārasilokena na attānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Lābhasakkārasilokena ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya chandaṃ janeti, vāyamati , anolīnavuttiko ca hoti asāthaliko. So sīlasampadaṃ ārādheti. So tāya sīlasampadāya attamano hoti, paripuṇṇasaṅkappo. So tāya sīlasampadāya attānukkaṃseti, paraṃ vambheti – ‘ahamasmi sīlavā kalyāṇadhammo, ime panaññe bhikkhū dussīlā pāpadhammā’ti. Sīlasampadāya ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya na chandaṃ janeti, na vāyamati, olīnavuttiko ca hoti sāthaliko. Seyyathāpi so, brāhmaṇa, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ atikkamma phegguṃ atikkamma tacaṃ, papaṭikaṃ chetvā ādāya pakkanto ‘sāra’nti maññamāno. Yañcassa sārena sārakaraṇīyaṃ, tañcassa atthaṃ nānubhavissati. Tathūpamāhaṃ, brāhmaṇa, imaṃ puggalaṃ vadāmi.
૩૨૦. ‘‘ઇધ પન, બ્રાહ્મણ, એકચ્ચો પુગ્ગલો સદ્ધા અગારસ્મા અનગારિયં પબ્બજિતો હોતિ – ‘ઓતિણ્ણોમ્હિ જાતિયા જરાય મરણેન સોકેહિ પરિદેવેહિ દુક્ખેહિ દોમનસ્સેહિ ઉપાયાસેહિ, દુક્ખોતિણ્ણો દુક્ખપરેતો, અપ્પેવ નામ ઇમસ્સ કેવલસ્સ દુક્ખક્ખન્ધસ્સ અન્તકિરિયા પઞ્ઞાયેથા’તિ. સો એવં પબ્બજિતો સમાનો લાભસક્કારસિલોકં અભિનિબ્બત્તેતિ. સો તેન લાભસક્કારસિલોકેન ન અત્તમનો હોતિ, ન પરિપુણ્ણસઙ્કપ્પો. સો તેન લાભસક્કારસિલોકેન ન અત્તાનુક્કંસેતિ, ન પરં વમ્ભેતિ. લાભસક્કારસિલોકેન ચ યે અઞ્ઞે ધમ્મા ઉત્તરિતરા ચ પણીતતરા ચ તેસં ધમ્માનં સચ્છિકિરિયાય છન્દં જનેતિ, વાયમતિ, અનોલીનવુત્તિકો ચ હોતિ અસાથલિકો. સો સીલસમ્પદં આરાધેતિ. સો તાય સીલસમ્પદાય અત્તમનો હોતિ નો ચ ખો પરિપુણ્ણસઙ્કપ્પો. સો તાય સીલસમ્પદાય ન અત્તાનુક્કંસેતિ, ન પરં વમ્ભેતિ. સીલસમ્પદાય ચ યે અઞ્ઞે ધમ્મા ઉત્તરિતરા ચ પણીતતરા ચ તેસં ધમ્માનં સચ્છિકિરિયાય છન્દં જનેતિ, વાયમતિ, અનોલીનવુત્તિકો ચ હોતિ અસાથલિકો . સો સમાધિસમ્પદં આરાધેતિ. સો તાય સમાધિસમ્પદાય અત્તમનો હોતિ, પરિપુણ્ણસઙ્કપ્પો. સો તાય સમાધિસમ્પદાય અત્તાનુક્કંસેતિ, પરં વમ્ભેતિ – ‘અહમસ્મિ સમાહિતો એકગ્ગચિત્તો, ઇમે પનઞ્ઞે ભિક્ખૂ અસમાહિતા વિબ્ભન્તચિત્તા’તિ. સમાધિસમ્પદાય ચ યે અઞ્ઞે ધમ્મા ઉત્તરિતરા ચ પણીતતરા ચ, તેસં ધમ્માનં સચ્છિકિરિયાય ન છન્દં જનેતિ, ન વાયમતિ, ઓલીનવુત્તિકો ચ હોતિ સાથલિકો. સેય્યથાપિ સો, બ્રાહ્મણ, પુરિસો સારત્થિકો સારગવેસી સારપરિયેસનં ચરમાનો મહતો રુક્ખસ્સ તિટ્ઠતો સારવતો અતિક્કમ્મેવ સારં અતિક્કમ્મ ફેગ્ગું, તચં છેત્વા આદાય પક્કન્તો ‘સાર’ન્તિ મઞ્ઞમાનો. યઞ્ચસ્સ સારેન સારકરણીયં તઞ્ચસ્સ અત્થં નાનુભવિસ્સતિ. તથૂપમાહં, બ્રાહ્મણ, ઇમં પુગ્ગલં વદામિ.
320. ‘‘Idha pana, brāhmaṇa, ekacco puggalo saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti – ‘otiṇṇomhi jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi, dukkhotiṇṇo dukkhapareto, appeva nāma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyā paññāyethā’ti. So evaṃ pabbajito samāno lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti. So tena lābhasakkārasilokena na attamano hoti, na paripuṇṇasaṅkappo. So tena lābhasakkārasilokena na attānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Lābhasakkārasilokena ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya chandaṃ janeti, vāyamati, anolīnavuttiko ca hoti asāthaliko. So sīlasampadaṃ ārādheti. So tāya sīlasampadāya attamano hoti no ca kho paripuṇṇasaṅkappo. So tāya sīlasampadāya na attānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Sīlasampadāya ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya chandaṃ janeti, vāyamati, anolīnavuttiko ca hoti asāthaliko . So samādhisampadaṃ ārādheti. So tāya samādhisampadāya attamano hoti, paripuṇṇasaṅkappo. So tāya samādhisampadāya attānukkaṃseti, paraṃ vambheti – ‘ahamasmi samāhito ekaggacitto, ime panaññe bhikkhū asamāhitā vibbhantacittā’ti. Samādhisampadāya ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca, tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya na chandaṃ janeti, na vāyamati, olīnavuttiko ca hoti sāthaliko. Seyyathāpi so, brāhmaṇa, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ atikkamma phegguṃ, tacaṃ chetvā ādāya pakkanto ‘sāra’nti maññamāno. Yañcassa sārena sārakaraṇīyaṃ tañcassa atthaṃ nānubhavissati. Tathūpamāhaṃ, brāhmaṇa, imaṃ puggalaṃ vadāmi.
૩૨૧. ‘‘ઇધ પન, બ્રાહ્મણ, એકચ્ચો પુગ્ગલો સદ્ધા અગારસ્મા અનગારિયં પબ્બજિતો હોતિ – ‘ઓતિણ્ણોમ્હિ જાતિયા જરાય મરણેન…પે॰… અન્તકિરિયા પઞ્ઞાયેથા’તિ. સો એવં પબ્બજિતો સમાનો લાભસક્કારસિલોકં અભિનિબ્બત્તેતિ. સો તેન લાભસક્કારસિલોકેન ન અત્તમનો હોતિ ન પરિપુણ્ણસઙ્કપ્પો. સો તેન લાભસક્કારસિલોકેન ન અત્તાનુક્કંસેતિ, ન પરં વમ્ભેતિ. લાભસક્કારસિલોકેન ચ યે અઞ્ઞે ધમ્મા ઉત્તરિતરા ચ પણીતતરા ચ તેસં ધમ્માનં સચ્છિકિરિયાય છન્દં જનેતિ, વાયમતિ, અનોલીનવુત્તિકો ચ હોતિ અસાથલિકો. સો સીલસમ્પદં આરાધેતિ. સો તાય સીલસમ્પદાય અત્તમનો હોતિ, નો ચ ખો પરિપુણ્ણસઙ્કપ્પો. સો તાય સીલસમ્પદાય ન અત્તાનુક્કંસેતિ, ન પરં વમ્ભેતિ. સીલસમ્પદાય ચ યે અઞ્ઞે ધમ્મા ઉત્તરિતરા ચ પણીતતરા ચ તેસં ધમ્માનં સચ્છિકિરિયાય છન્દં જનેતિ, વાયમતિ, અનોલીનવુત્તિકો ચ હોતિ અસાથલિકો. સો સમાધિસમ્પદં આરાધેતિ. સો તાય સમાધિસમ્પદાય અત્તમનો હોતિ, નો ચ ખો પરિપુણ્ણસઙ્કપ્પો. સો તાય સમાધિસમ્પદાય ન અત્તાનુક્કંસેતિ, ન પરં વમ્ભેતિ. સમાધિસમ્પદાય ચ યે અઞ્ઞે ધમ્મા ઉત્તરિતરા ચ પણીતતરા ચ તેસં ધમ્માનં સચ્છિકિરિયાય છન્દં જનેતિ, વાયમતિ, અનોલીનવુત્તિકો ચ હોતિ અસાથલિકો. સો ઞાણદસ્સનં આરાધેતિ. સો તેન ઞાણદસ્સનેન અત્તમનો હોતિ, પરિપુણ્ણસઙ્કપ્પો . સો તેન ઞાણદસ્સનેન અત્તાનુક્કંસેતિ, પરં વમ્ભેતિ – ‘અહમસ્મિ જાનં પસ્સં વિહરામિ, ઇમે પનઞ્ઞે ભિક્ખૂ અજાનં અપસ્સં વિહરન્તી’તિ. ઞાણદસ્સનેન ચ યે અઞ્ઞે ધમ્મા ઉત્તરિતરા ચ પણીતતરા ચ તેસં ધમ્માનં સચ્છિકિરિયાય ન છન્દં જનેતિ, ન વાયમતિ, ઓલીનવુત્તિકો ચ હોતિ સાથલિકો. સેય્યથાપિ સો, બ્રાહ્મણ, પુરિસો સારત્થિકો સારગવેસી સારપરિયેસનં ચરમાનો મહતો રુક્ખસ્સ તિટ્ઠતો સારવતો અતિક્કમ્મેવ સારં, ફેગ્ગું છેત્વા આદાય પક્કન્તો ‘સાર’ન્તિ મઞ્ઞમાનો. યઞ્ચસ્સ સારેન સારકરણીયં તઞ્ચસ્સ અત્થં નાનુભવિસ્સતિ. તથૂપમાહં, બ્રાહ્મણ, ઇમં પુગ્ગલં વદામિ.
321. ‘‘Idha pana, brāhmaṇa, ekacco puggalo saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti – ‘otiṇṇomhi jātiyā jarāya maraṇena…pe… antakiriyā paññāyethā’ti. So evaṃ pabbajito samāno lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti. So tena lābhasakkārasilokena na attamano hoti na paripuṇṇasaṅkappo. So tena lābhasakkārasilokena na attānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Lābhasakkārasilokena ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya chandaṃ janeti, vāyamati, anolīnavuttiko ca hoti asāthaliko. So sīlasampadaṃ ārādheti. So tāya sīlasampadāya attamano hoti, no ca kho paripuṇṇasaṅkappo. So tāya sīlasampadāya na attānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Sīlasampadāya ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya chandaṃ janeti, vāyamati, anolīnavuttiko ca hoti asāthaliko. So samādhisampadaṃ ārādheti. So tāya samādhisampadāya attamano hoti, no ca kho paripuṇṇasaṅkappo. So tāya samādhisampadāya na attānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Samādhisampadāya ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya chandaṃ janeti, vāyamati, anolīnavuttiko ca hoti asāthaliko. So ñāṇadassanaṃ ārādheti. So tena ñāṇadassanena attamano hoti, paripuṇṇasaṅkappo . So tena ñāṇadassanena attānukkaṃseti, paraṃ vambheti – ‘ahamasmi jānaṃ passaṃ viharāmi, ime panaññe bhikkhū ajānaṃ apassaṃ viharantī’ti. Ñāṇadassanena ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya na chandaṃ janeti, na vāyamati, olīnavuttiko ca hoti sāthaliko. Seyyathāpi so, brāhmaṇa, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato atikkammeva sāraṃ, phegguṃ chetvā ādāya pakkanto ‘sāra’nti maññamāno. Yañcassa sārena sārakaraṇīyaṃ tañcassa atthaṃ nānubhavissati. Tathūpamāhaṃ, brāhmaṇa, imaṃ puggalaṃ vadāmi.
૩૨૨. ‘‘ઇધ પન, બ્રાહ્મણ, એકચ્ચો પુગ્ગલો સદ્ધા અગારસ્મા અનગારિયં પબ્બજિતો હોતિ – ‘ઓતિણ્ણોમ્હિ જાતિયા જરાય મરણેન સોકેહિ પરિદેવેહિ દુક્ખેહિ દોમનસ્સેહિ ઉપાયાસેહિ , દુક્ખોતિણ્ણો દુક્ખપરેતો , અપ્પેવ નામ ઇમસ્સ કેવલસ્સ દુક્ખક્ખન્ધસ્સ અન્તકિરિયા પઞ્ઞાયેથા’તિ. સો એવં પબ્બજિતો સમાનો લાભસક્કારસિલોકં અભિનિબ્બત્તેતિ. સો તેન લાભસક્કારસિલોકેન ન અત્તમનો હોતિ, ન પરિપુણ્ણસઙ્કપ્પો. સો તેન લાભસક્કારસિલોકેન ન અત્તાનુક્કંસેતિ, ન પરં વમ્ભેતિ. લાભસક્કારસિલોકેન ચ યે અઞ્ઞે ધમ્મા ઉત્તરિતરા ચ પણીતતરા ચ તેસં ધમ્માનં સચ્છિકિરિયાય છન્દં જનેતિ, વાયમતિ, અનોલીનવુત્તિકો ચ હોતિ અસાથલિકો. સો સીલસમ્પદં આરાધેતિ. સો તાય સીલસમ્પદાય અત્તમનો હોતિ, નો ચ ખો પરિપુણ્ણસઙ્કપ્પો. સો તાય સીલસમ્પદાય ન અત્તાનુક્કંસેતિ, ન પરં વમ્ભેતિ. સીલસમ્પદાય ચ યે અઞ્ઞે ધમ્મા ઉત્તરિતરા ચ પણીતતરા ચ તેસં ધમ્માનં સચ્છિકિરિયાય છન્દં જનેતિ, વાયમતિ, અનોલીનવુત્તિકો ચ હોતિ અસાથલિકો. સો સમાધિસમ્પદં આરાધેતિ. સો તાય સમાધિસમ્પદાય અત્તમનો હોતિ, નો ચ ખો પરિપુણ્ણસઙ્કપ્પો. સો તાય સમાધિસમ્પદાય ન અત્તાનુક્કંસેતિ, ન પરં વમ્ભેતિ. સમાધિસમ્પદાય ચ યે અઞ્ઞે ધમ્મા ઉત્તરિતરા ચ પણીતતરા ચ તેસં ધમ્માનં સચ્છિકિરિયાય છન્દં જનેતિ, વાયમતિ, અનોલીનવુત્તિકો ચ હોતિ અસાથલિકો. સો ઞાણદસ્સનં આરાધેતિ. સો તેન ઞાણદસ્સનેન અત્તમનો હોતિ, નો ચ ખો પરિપુણ્ણસઙ્કપ્પો. સો તેન ઞાણદસ્સનેન ન અત્તાનુક્કંસેતિ, ન પરં વમ્ભેતિ. ઞાણદસ્સનેન ચ યે અઞ્ઞે ધમ્મા ઉત્તરિતરા ચ પણીતતરા ચ તેસં ધમ્માનં સચ્છિકિરિયાય છન્દં જનેતિ, વાયમતિ, અનોલીનવુત્તિકો ચ હોતિ અસાથલિકો.
322. ‘‘Idha pana, brāhmaṇa, ekacco puggalo saddhā agārasmā anagāriyaṃ pabbajito hoti – ‘otiṇṇomhi jātiyā jarāya maraṇena sokehi paridevehi dukkhehi domanassehi upāyāsehi , dukkhotiṇṇo dukkhapareto , appeva nāma imassa kevalassa dukkhakkhandhassa antakiriyā paññāyethā’ti. So evaṃ pabbajito samāno lābhasakkārasilokaṃ abhinibbatteti. So tena lābhasakkārasilokena na attamano hoti, na paripuṇṇasaṅkappo. So tena lābhasakkārasilokena na attānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Lābhasakkārasilokena ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya chandaṃ janeti, vāyamati, anolīnavuttiko ca hoti asāthaliko. So sīlasampadaṃ ārādheti. So tāya sīlasampadāya attamano hoti, no ca kho paripuṇṇasaṅkappo. So tāya sīlasampadāya na attānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Sīlasampadāya ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya chandaṃ janeti, vāyamati, anolīnavuttiko ca hoti asāthaliko. So samādhisampadaṃ ārādheti. So tāya samādhisampadāya attamano hoti, no ca kho paripuṇṇasaṅkappo. So tāya samādhisampadāya na attānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Samādhisampadāya ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya chandaṃ janeti, vāyamati, anolīnavuttiko ca hoti asāthaliko. So ñāṇadassanaṃ ārādheti. So tena ñāṇadassanena attamano hoti, no ca kho paripuṇṇasaṅkappo. So tena ñāṇadassanena na attānukkaṃseti, na paraṃ vambheti. Ñāṇadassanena ca ye aññe dhammā uttaritarā ca paṇītatarā ca tesaṃ dhammānaṃ sacchikiriyāya chandaṃ janeti, vāyamati, anolīnavuttiko ca hoti asāthaliko.
૩૨૩. ‘‘કતમે ચ, બ્રાહ્મણ, ધમ્મા ઞાણદસ્સનેન ઉત્તરિતરા ચ પણીતતરા ચ? ઇધ, બ્રાહ્મણ, ભિક્ખુ વિવિચ્ચેવ કામેહિ વિવિચ્ચ અકુસલેહિ ધમ્મેહિ સવિતક્કં સવિચારં વિવેકજં પીતિસુખં પઠમં ઝાનં ઉપસમ્પજ્જ વિહરતિ. અયમ્પિ ખો, બ્રાહ્મણ, ધમ્મો ઞાણદસ્સનેન ઉત્તરિતરો ચ પણીતતરો ચ.
323. ‘‘Katame ca, brāhmaṇa, dhammā ñāṇadassanena uttaritarā ca paṇītatarā ca? Idha, brāhmaṇa, bhikkhu vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayampi kho, brāhmaṇa, dhammo ñāṇadassanena uttaritaro ca paṇītataro ca.
‘‘પુન ચપરં, બ્રાહ્મણ, ભિક્ખુ વિતક્કવિચારાનં વૂપસમા અજ્ઝત્તં સમ્પસાદનં ચેતસો એકોદિભાવં અવિતક્કં અવિચારં સમાધિજં પીતિસુખં દુતિયં ઝાનં ઉપસમ્પજ્જ વિહરતિ. અયમ્પિ ખો, બ્રાહ્મણ, ધમ્મો ઞાણદસ્સનેન ઉત્તરિતરો ચ પણીતતરો ચ.
‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, bhikkhu vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayampi kho, brāhmaṇa, dhammo ñāṇadassanena uttaritaro ca paṇītataro ca.
‘‘પુન ચપરં, બ્રાહ્મણ, ભિક્ખુ પીતિયા ચ વિરાગા ઉપેક્ખકો ચ વિહરતિ, સતો ચ સમ્પજાનો સુખઞ્ચ કાયેન પટિસંવેદેતિ, યં તં અરિયા આચિક્ખન્તિ – ‘ઉપેક્ખકો સતિમા સુખવિહારી’તિ તતિયં ઝાનં ઉપસમ્પજ્જ વિહરતિ. અયમ્પિ ખો , બ્રાહ્મણ, ધમ્મો ઞાણદસ્સનેન ઉત્તરિતરો ચ પણીતતરો ચ.
‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, bhikkhu pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati, sato ca sampajāno sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti, yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayampi kho , brāhmaṇa, dhammo ñāṇadassanena uttaritaro ca paṇītataro ca.
‘‘પુન ચપરં, બ્રાહ્મણ, ભિક્ખુ સુખસ્સ ચ પહાના દુક્ખસ્સ ચ પહાના પુબ્બેવ સોમનસ્સદોમનસ્સાનં અત્થઙ્ગમા અદુક્ખમસુખં ઉપેક્ખાસતિપારિસુદ્ધિં ચતુત્થં ઝાનં ઉપસમ્પજ્જ વિહરતિ. અયમ્પિ ખો, બ્રાહ્મણ, ધમ્મો ઞાણદસ્સનેન ઉત્તરિતરો ચ પણીતતરો ચ.
‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Ayampi kho, brāhmaṇa, dhammo ñāṇadassanena uttaritaro ca paṇītataro ca.
‘‘પુન ચપરં, બ્રાહ્મણ, ભિક્ખુ સબ્બસો રૂપસઞ્ઞાનં સમતિક્કમા પટિઘસઞ્ઞાનં અત્થઙ્ગમા નાનત્તસઞ્ઞાનં અમનસિકારા ‘અનન્તો આકાસો’તિ આકાસાનઞ્ચાયતનં ઉપસમ્પજ્જ વિહરતિ. અયમ્પિ ખો, બ્રાહ્મણ, ધમ્મો ઞાણદસ્સનેન ઉત્તરિતરો ચ પણીતતરો ચ.
‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, bhikkhu sabbaso rūpasaññānaṃ samatikkamā paṭighasaññānaṃ atthaṅgamā nānattasaññānaṃ amanasikārā ‘ananto ākāso’ti ākāsānañcāyatanaṃ upasampajja viharati. Ayampi kho, brāhmaṇa, dhammo ñāṇadassanena uttaritaro ca paṇītataro ca.
‘‘પુન ચપરં, બ્રાહ્મણ, ભિક્ખુ સબ્બસો આકાસાનઞ્ચાયતનં સમતિક્કમ્મ ‘અનન્તં વિઞ્ઞાણ’ન્તિ વિઞ્ઞાણઞ્ચાયતનં ઉપસમ્પજ્જ વિહરતિ. અયમ્પિ ખો, બ્રાહ્મણ, ધમ્મો ઞાણદસ્સનેન ઉત્તરિતરો ચ પણીતતરો ચ.
‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, bhikkhu sabbaso ākāsānañcāyatanaṃ samatikkamma ‘anantaṃ viññāṇa’nti viññāṇañcāyatanaṃ upasampajja viharati. Ayampi kho, brāhmaṇa, dhammo ñāṇadassanena uttaritaro ca paṇītataro ca.
‘‘પુન ચપરં, બ્રાહ્મણ, ભિક્ખુ સબ્બસો વિઞ્ઞાણઞ્ચાયતનં સમતિક્કમ્મ ‘નત્થિ કિઞ્ચી’તિ આકિઞ્ચઞ્ઞાયતનં ઉપસમ્પજ્જ વિહરતિ. અયમ્પિ ખો, બ્રાહ્મણ, ધમ્મો ઞાણદસ્સનેન ઉત્તરિતરો ચ પણીતતરો ચ.
‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, bhikkhu sabbaso viññāṇañcāyatanaṃ samatikkamma ‘natthi kiñcī’ti ākiñcaññāyatanaṃ upasampajja viharati. Ayampi kho, brāhmaṇa, dhammo ñāṇadassanena uttaritaro ca paṇītataro ca.
‘‘પુન ચપરં, બ્રાહ્મણ, ભિક્ખુ સબ્બસો આકિઞ્ચઞ્ઞાયતનં સમતિક્કમ્મ નેવસઞ્ઞાનાસઞ્ઞાયતનં ઉપસમ્પજ્જ વિહરતિ. અયમ્પિ ખો, બ્રાહ્મણ, ધમ્મો ઞાણદસ્સનેન ઉત્તરિતરો ચ પણીતતરો ચ.
‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, bhikkhu sabbaso ākiñcaññāyatanaṃ samatikkamma nevasaññānāsaññāyatanaṃ upasampajja viharati. Ayampi kho, brāhmaṇa, dhammo ñāṇadassanena uttaritaro ca paṇītataro ca.
‘‘પુન ચપરં, બ્રાહ્મણ, ભિક્ખુ સબ્બસો નેવસઞ્ઞાનાસઞ્ઞાયતનં સમતિક્કમ્મ સઞ્ઞાવેદયિતનિરોધં ઉપસમ્પજ્જ વિહરતિ, પઞ્ઞાય ચસ્સ દિસ્વા આસવા પરિક્ખીણા હોન્તિ. અયમ્પિ ખો, બ્રાહ્મણ, ધમ્મો ઞાણદસ્સનેન ઉત્તરિતરો ચ પણીતતરો ચ. ઇમે ખો, બ્રાહ્મણ, ધમ્મા ઞાણદસ્સનેન ઉત્તરિતરા ચ પણીતતરા ચ.
‘‘Puna caparaṃ, brāhmaṇa, bhikkhu sabbaso nevasaññānāsaññāyatanaṃ samatikkamma saññāvedayitanirodhaṃ upasampajja viharati, paññāya cassa disvā āsavā parikkhīṇā honti. Ayampi kho, brāhmaṇa, dhammo ñāṇadassanena uttaritaro ca paṇītataro ca. Ime kho, brāhmaṇa, dhammā ñāṇadassanena uttaritarā ca paṇītatarā ca.
૩૨૪. ‘‘સેય્યથાપિ સો, બ્રાહ્મણ, પુરિસો સારત્થિકો સારગવેસી સારપરિયેસનં ચરમાનો મહતો રુક્ખસ્સ તિટ્ઠતો સારવતો સારંયેવ છેત્વા આદાય પક્કન્તો ‘સાર’ન્તિ જાનમાનો. યઞ્ચસ્સ સારેન સારકરણીયં તઞ્ચસ્સ અત્થં અનુભવિસ્સતિ. તથૂપમાહં, બ્રાહ્મણ, ઇમં પુગ્ગલં વદામિ.
324. ‘‘Seyyathāpi so, brāhmaṇa, puriso sāratthiko sāragavesī sārapariyesanaṃ caramāno mahato rukkhassa tiṭṭhato sāravato sāraṃyeva chetvā ādāya pakkanto ‘sāra’nti jānamāno. Yañcassa sārena sārakaraṇīyaṃ tañcassa atthaṃ anubhavissati. Tathūpamāhaṃ, brāhmaṇa, imaṃ puggalaṃ vadāmi.
‘‘ઇતિ ખો, બ્રાહ્મણ, નયિદં બ્રહ્મચરિયં લાભસક્કારસિલોકાનિસંસં, ન સીલસમ્પદાનિસંસં, ન સમાધિસમ્પદાનિસંસં, ન ઞાણદસ્સનાનિસંસં. યા ચ ખો અયં , બ્રાહ્મણ, અકુપ્પા ચેતોવિમુત્તિ – એતદત્થમિદં, બ્રાહ્મણ, બ્રહ્મચરિયં, એતં સારં એતં પરિયોસાન’’ન્તિ.
‘‘Iti kho, brāhmaṇa, nayidaṃ brahmacariyaṃ lābhasakkārasilokānisaṃsaṃ, na sīlasampadānisaṃsaṃ, na samādhisampadānisaṃsaṃ, na ñāṇadassanānisaṃsaṃ. Yā ca kho ayaṃ , brāhmaṇa, akuppā cetovimutti – etadatthamidaṃ, brāhmaṇa, brahmacariyaṃ, etaṃ sāraṃ etaṃ pariyosāna’’nti.
એવં વુત્તે, પિઙ્ગલકોચ્છો બ્રાહ્મણો ભગવન્તં એતદવોચ – ‘‘અભિક્કન્તં, ભો ગોતમ, અભિક્કન્તં, ભો ગોતમ…પે॰… ઉપાસકં મં ભવં ગોતમો ધારેતુ અજ્જતગ્ગે પાણુપેતં સરણં ગત’’ન્તિ.
Evaṃ vutte, piṅgalakoccho brāhmaṇo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bho gotama, abhikkantaṃ, bho gotama…pe… upāsakaṃ maṃ bhavaṃ gotamo dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.
ચૂળસારોપમસુત્તં નિટ્ઠિતં દસમં.
Cūḷasāropamasuttaṃ niṭṭhitaṃ dasamaṃ.
ઓપમ્મવગ્ગો નિટ્ઠિતો તતિયો.
Opammavaggo niṭṭhito tatiyo.
તસ્સુદ્દાનં –
Tassuddānaṃ –
મોળિયફગ્ગુનરિટ્ઠઞ્ચ નામો, અન્ધવને કથિપુણ્ણં નિવાપો;
Moḷiyaphaggunariṭṭhañca nāmo, andhavane kathipuṇṇaṃ nivāpo;
Footnotes:
Related texts:
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / મજ્ઝિમનિકાય (અટ્ઠકથા) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ૧૦. ચૂળસારોપમસુત્તવણ્ણના • 10. Cūḷasāropamasuttavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / મજ્ઝિમનિકાય (ટીકા) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ૧૦. ચૂળસારોપમસુત્તવણ્ણના • 10. Cūḷasāropamasuttavaṇṇanā