Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / సంయుత్తనికాయ • Saṃyuttanikāya

    ౩. కోసలసంయుత్తం

    3. Kosalasaṃyuttaṃ

    ౧. పఠమవగ్గో

    1. Paṭhamavaggo

    ౧. దహరసుత్తం

    1. Daharasuttaṃ

    ౧౧౨. ఏవం మే సుతం – ఏకం సమయం భగవా సావత్థియం విహరతి జేతవనే అనాథపిణ్డికస్స ఆరామే. అథ ఖో రాజా పసేనది కోసలో యేన భగవా తేనుపసఙ్కమి; ఉపసఙ్కమిత్వా భగవతా సద్ధిం సమ్మోది. సమ్మోదనీయం కథం సారణీయం వీతిసారేత్వా ఏకమన్తం నిసీది. ఏకమన్తం నిసిన్నో ఖో రాజా పసేనది కోసలో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘భవమ్పి నో గోతమో అనుత్తరం సమ్మాసమ్బోధిం అభిసమ్బుద్ధోతి పటిజానాతీ’’తి? ‘‘యఞ్హి తం, మహారాజ, సమ్మా వదమానో వదేయ్య ‘అనుత్తరం సమ్మాసమ్బోధిం అభిసమ్బుద్ధో’తి, మమేవ 1 తం సమ్మా వదమానో వదేయ్య. అహఞ్హి, మహారాజ, అనుత్తరం సమ్మాసమ్బోధిం అభిసమ్బుద్ధో’’తి.

    112. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sāvatthiyaṃ viharati jetavane anāthapiṇḍikassa ārāme. Atha kho rājā pasenadi kosalo yena bhagavā tenupasaṅkami; upasaṅkamitvā bhagavatā saddhiṃ sammodi. Sammodanīyaṃ kathaṃ sāraṇīyaṃ vītisāretvā ekamantaṃ nisīdi. Ekamantaṃ nisinno kho rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘bhavampi no gotamo anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddhoti paṭijānātī’’ti? ‘‘Yañhi taṃ, mahārāja, sammā vadamāno vadeyya ‘anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddho’ti, mameva 2 taṃ sammā vadamāno vadeyya. Ahañhi, mahārāja, anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddho’’ti.

    ‘‘యేపి తే, భో గోతమ, సమణబ్రాహ్మణా సఙ్ఘినో గణినో గణాచరియా ఞాతా యసస్సినో తిత్థకరా సాధుసమ్మతా బహుజనస్స, సేయ్యథిదం – పూరణో కస్సపో, మక్ఖలి గోసాలో, నిగణ్ఠో నాటపుత్తో, సఞ్చయో బేలట్ఠపుత్తో, పకుధో కచ్చాయనో, అజితో కేసకమ్బలో; తేపి మయా ‘అనుత్తరం సమ్మాసమ్బోధిం అభిసమ్బుద్ధోతి పటిజానాథా’తి పుట్ఠా సమానా అనుత్తరం సమ్మాసమ్బోధిం అభిసమ్బుద్ధోతి న పటిజానన్తి. కిం పన భవం గోతమో దహరో చేవ జాతియా నవో చ పబ్బజ్జాయా’’తి?

    ‘‘Yepi te, bho gotama, samaṇabrāhmaṇā saṅghino gaṇino gaṇācariyā ñātā yasassino titthakarā sādhusammatā bahujanassa, seyyathidaṃ – pūraṇo kassapo, makkhali gosālo, nigaṇṭho nāṭaputto, sañcayo belaṭṭhaputto, pakudho kaccāyano, ajito kesakambalo; tepi mayā ‘anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddhoti paṭijānāthā’ti puṭṭhā samānā anuttaraṃ sammāsambodhiṃ abhisambuddhoti na paṭijānanti. Kiṃ pana bhavaṃ gotamo daharo ceva jātiyā navo ca pabbajjāyā’’ti?

    ‘‘చత్తారో ఖో మే, మహారాజ, దహరాతి న ఉఞ్ఞాతబ్బా, దహరాతి న పరిభోతబ్బా. కతమే చత్తారో? ఖత్తియో ఖో, మహారాజ, దహరోతి న ఉఞ్ఞాతబ్బో, దహరోతి న పరిభోతబ్బో. ఉరగో ఖో, మహారాజ, దహరోతి న ఉఞ్ఞాతబ్బో, దహరోతి న పరిభోతబ్బో. అగ్గి ఖో, మహారాజ, దహరోతి న ఉఞ్ఞాతబ్బో, దహరోతి న పరిభోతబ్బో. భిక్ఖు, ఖో, మహారాజ, దహరోతి న ఉఞ్ఞాతబ్బో, దహరోతి న పరిభోతబ్బో. ఇమే ఖో, మహారాజ, చత్తారో దహరాతి న ఉఞ్ఞాతబ్బా, దహరాతి న పరిభోతబ్బా’’తి.

    ‘‘Cattāro kho me, mahārāja, daharāti na uññātabbā, daharāti na paribhotabbā. Katame cattāro? Khattiyo kho, mahārāja, daharoti na uññātabbo, daharoti na paribhotabbo. Urago kho, mahārāja, daharoti na uññātabbo, daharoti na paribhotabbo. Aggi kho, mahārāja, daharoti na uññātabbo, daharoti na paribhotabbo. Bhikkhu, kho, mahārāja, daharoti na uññātabbo, daharoti na paribhotabbo. Ime kho, mahārāja, cattāro daharāti na uññātabbā, daharāti na paribhotabbā’’ti.

    ఇదమవోచ భగవా. ఇదం వత్వాన సుగతో అథాపరం ఏతదవోచ సత్థా –

    Idamavoca bhagavā. Idaṃ vatvāna sugato athāparaṃ etadavoca satthā –

    ‘‘ఖత్తియం జాతిసమ్పన్నం, అభిజాతం యసస్సినం;

    ‘‘Khattiyaṃ jātisampannaṃ, abhijātaṃ yasassinaṃ;

    దహరోతి నావజానేయ్య, న నం పరిభవే నరో.

    Daharoti nāvajāneyya, na naṃ paribhave naro.

    ‘‘ఠానఞ్హి సో మనుజిన్దో, రజ్జం లద్ధాన ఖత్తియో;

    ‘‘Ṭhānañhi so manujindo, rajjaṃ laddhāna khattiyo;

    సో కుద్ధో రాజదణ్డేన, తస్మిం పక్కమతే భుసం;

    So kuddho rājadaṇḍena, tasmiṃ pakkamate bhusaṃ;

    తస్మా తం పరివజ్జేయ్య, రక్ఖం జీవితమత్తనో.

    Tasmā taṃ parivajjeyya, rakkhaṃ jīvitamattano.

    ‘‘గామే వా యది వా రఞ్ఞే, యత్థ పస్సే భుజఙ్గమం;

    ‘‘Gāme vā yadi vā raññe, yattha passe bhujaṅgamaṃ;

    దహరోతి నావజానేయ్య, న నం పరిభవే నరో.

    Daharoti nāvajāneyya, na naṃ paribhave naro.

    ‘‘ఉచ్చావచేహి వణ్ణేహి, ఉరగో చరతి తేజసీ 3;

    ‘‘Uccāvacehi vaṇṇehi, urago carati tejasī 4;

    సో ఆసజ్జ డంసే బాలం, నరం నారిఞ్చ ఏకదా;

    So āsajja ḍaṃse bālaṃ, naraṃ nāriñca ekadā;

    తస్మా తం పరివజ్జేయ్య, రక్ఖం జీవితమత్తనో.

    Tasmā taṃ parivajjeyya, rakkhaṃ jīvitamattano.

    ‘‘పహూతభక్ఖం జాలినం, పావకం కణ్హవత్తనిం;

    ‘‘Pahūtabhakkhaṃ jālinaṃ, pāvakaṃ kaṇhavattaniṃ;

    దహరోతి నావజానేయ్య, న నం పరిభవే నరో.

    Daharoti nāvajāneyya, na naṃ paribhave naro.

    ‘‘లద్ధా హి సో ఉపాదానం, మహా హుత్వాన పావకో;

    ‘‘Laddhā hi so upādānaṃ, mahā hutvāna pāvako;

    సో ఆసజ్జ డహే 5 బాలం, నరం నారిఞ్చ ఏకదా;

    So āsajja ḍahe 6 bālaṃ, naraṃ nāriñca ekadā;

    తస్మా తం పరివజ్జేయ్య, రక్ఖం జీవితమత్తనో.

    Tasmā taṃ parivajjeyya, rakkhaṃ jīvitamattano.

    ‘‘వనం యదగ్గి డహతి 7, పావకో కణ్హవత్తనీ;

    ‘‘Vanaṃ yadaggi ḍahati 8, pāvako kaṇhavattanī;

    జాయన్తి తత్థ పారోహా, అహోరత్తానమచ్చయే.

    Jāyanti tattha pārohā, ahorattānamaccaye.

    ‘‘యఞ్చ ఖో సీలసమ్పన్నో, భిక్ఖు డహతి తేజసా;

    ‘‘Yañca kho sīlasampanno, bhikkhu ḍahati tejasā;

    న తస్స పుత్తా పసవో, దాయాదా విన్దరే ధనం;

    Na tassa puttā pasavo, dāyādā vindare dhanaṃ;

    అనపచ్చా అదాయాదా, తాలావత్థూ భవన్తి తే.

    Anapaccā adāyādā, tālāvatthū bhavanti te.

    ‘‘తస్మా హి పణ్డితో పోసో, సమ్పస్సం అత్థమత్తనో;

    ‘‘Tasmā hi paṇḍito poso, sampassaṃ atthamattano;

    భుజఙ్గమం పావకఞ్చ, ఖత్తియఞ్చ యసస్సినం;

    Bhujaṅgamaṃ pāvakañca, khattiyañca yasassinaṃ;

    భిక్ఖుఞ్చ సీలసమ్పన్నం, సమ్మదేవ సమాచరే’’తి.

    Bhikkhuñca sīlasampannaṃ, sammadeva samācare’’ti.

    ఏవం వుత్తే, రాజా పసేనది కోసలో భగవన్తం ఏతదవోచ – ‘‘అభిక్కన్తం, భన్తే, అభిక్కన్తం, భన్తే! సేయ్యథాపి భన్తే, నిక్కుజ్జితం 9 వా ఉక్కుజ్జేయ్య , పటిచ్ఛన్నం వా వివరేయ్య, మూళ్హస్స వా మగ్గం ఆచిక్ఖేయ్య , అన్ధకారే వా తేలపజ్జోతం ధారేయ్య – ‘చక్ఖుమన్తో రూపాని దక్ఖన్తీ’తి; ఏవమేవం భగవతా అనేకపరియాయేన ధమ్మో పకాసితో. ఏసాహం, భన్తే, భగవన్తం సరణం గచ్ఛామి ధమ్మఞ్చ భిక్ఖుసఙ్ఘఞ్చ. ఉపాసకం మం, భన్తే, భగవా ధారేతు అజ్జతగ్గే పాణుపేతం సరణం గత’’న్తి.

    Evaṃ vutte, rājā pasenadi kosalo bhagavantaṃ etadavoca – ‘‘abhikkantaṃ, bhante, abhikkantaṃ, bhante! Seyyathāpi bhante, nikkujjitaṃ 10 vā ukkujjeyya , paṭicchannaṃ vā vivareyya, mūḷhassa vā maggaṃ ācikkheyya , andhakāre vā telapajjotaṃ dhāreyya – ‘cakkhumanto rūpāni dakkhantī’ti; evamevaṃ bhagavatā anekapariyāyena dhammo pakāsito. Esāhaṃ, bhante, bhagavantaṃ saraṇaṃ gacchāmi dhammañca bhikkhusaṅghañca. Upāsakaṃ maṃ, bhante, bhagavā dhāretu ajjatagge pāṇupetaṃ saraṇaṃ gata’’nti.







    Footnotes:
    1. మమం (సబ్బత్థ)
    2. mamaṃ (sabbattha)
    3. తేజసా (సీ॰ క॰), తేజసి (పీ॰ క॰)
    4. tejasā (sī. ka.), tejasi (pī. ka.)
    5. దహే
    6. dahe
    7. దహతి (క॰)
    8. dahati (ka.)
    9. నికుజ్జితం (?)
    10. nikujjitaṃ (?)



    Related texts:



    అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / సుత్తపిటక (అట్ఠకథా) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / సంయుత్తనికాయ (అట్ఠకథా) • Saṃyuttanikāya (aṭṭhakathā) / ౧. దహరసుత్తవణ్ణనా • 1. Daharasuttavaṇṇanā

    టీకా • Tīkā / సుత్తపిటక (టీకా) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / సంయుత్తనికాయ (టీకా) • Saṃyuttanikāya (ṭīkā) / ౧. దహరసుత్తవణ్ణనా • 1. Daharasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact