Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / పఞ్చపకరణ-మూలటీకా • Pañcapakaraṇa-mūlaṭīkā |
౪. దానకథావణ్ణనా
4. Dānakathāvaṇṇanā
౪౭౮. దేయ్యధమ్మవసేన చోదేతున్తి యది చేతసికోవ ధమ్మో దానం, ‘‘దియ్యతీతి దాన’’న్తి ఇమినాపి అత్థేన చేతసికస్సేవ దానభావో ఆపజ్జతీతి చోదేతున్తి అత్థో.
478. Deyyadhammavasena codetunti yadi cetasikova dhammo dānaṃ, ‘‘diyyatīti dāna’’nti imināpi atthena cetasikasseva dānabhāvo āpajjatīti codetunti attho.
౪౭౯. అనిట్ఠఫలన్తిఆది అచేతసికస్స ధమ్మస్స దానభావదీపనత్థం వుత్తన్తి ఫలదానభావదీపనత్థం న వుత్తన్తి అత్థో దట్ఠబ్బో. అనిట్ఠఫలన్తిఆదినా అచేతసికస్స ధమ్మస్స ఫలదానం వుత్తం వియ హోతి, న దానభావో, తన్నివారణత్థఞ్చేతమాహాతి. ఏవఞ్చ కత్వా అనన్తరమేవాహ ‘‘న హి అచేతసికో అన్నాదిధమ్మో ఆయతిం విపాకం దేతీ’’తి. ఇట్ఠఫలభావనియమనత్థన్తి దేయ్యధమ్మో వియ కేనచి పరియాయేన అనిట్ఠఫలతా దానస్స నత్థి, ఏకన్తం పన ఇట్ఠఫలమేవాతి నియమనత్థన్తి అత్థో.
479. Aniṭṭhaphalantiādi acetasikassa dhammassa dānabhāvadīpanatthaṃ vuttanti phaladānabhāvadīpanatthaṃ na vuttanti attho daṭṭhabbo. Aniṭṭhaphalantiādinā acetasikassa dhammassa phaladānaṃ vuttaṃ viya hoti, na dānabhāvo, tannivāraṇatthañcetamāhāti. Evañca katvā anantaramevāha ‘‘na hi acetasiko annādidhammo āyatiṃ vipākaṃ detī’’ti. Iṭṭhaphalabhāvaniyamanatthanti deyyadhammo viya kenaci pariyāyena aniṭṭhaphalatā dānassa natthi, ekantaṃ pana iṭṭhaphalamevāti niyamanatthanti attho.
ఇతరేనాతి ‘‘దియ్యతీతి దాన’’న్తి ఇమినా పరియాయేన. న పన ఏకేనత్థేనాతి ‘‘దేయ్యధమ్మోవ దాన’’న్తి ఇమం సకవాదీవాదం నివత్తేతుం ‘‘సద్ధా హిరియ’’న్తిఆదికం సుత్తసాధనం పరవాదీవాదే యుజ్జతి, ‘‘ఇధేకచ్చో అన్నం దేతీ’’తిఆదికఞ్చ, ‘‘చేతసికోవ ధమ్మో దాన’’న్తి ఇమం నివత్తేతుం ‘‘చేతసికో ధమ్మో దాన’’న్తి ఇమం పన సాధేతుం ‘‘సద్ధా హిరియ’’న్తిఆదికం సకవాదీవాదే యుజ్జతి, ‘‘ఇధేకచ్చో అన్నం దేతీ’’తిఆదికం వా ‘‘దేయ్యధమ్మో దాన’’న్తి సాధేతున్తి ఏవం నివత్తనసాధనత్థనానత్తం సన్ధాయ ‘‘న పన ఏకేనత్థేనా’’తి వుత్తన్తి దట్ఠబ్బం. తత్థ యథా పరవాదీవాదే చ సుత్తసాధనత్థం ‘‘న వత్తబ్బం చేతసికో ధమ్మో దాన’’న్తి పుచ్ఛాయం చేతసికోవాతి అత్థో దట్ఠబ్బో, తథా ‘‘న వత్తబ్బం దేయ్యధమ్మో దాన’’న్తి పుచ్ఛాయ చ దేయ్యధమ్మోవాతి . దేయ్యధమ్మో ఇట్ఠఫలోతి ఇట్ఠఫలాభావమత్తమేవ పటిక్ఖిత్తన్తి ఏత్థ ‘‘ఇట్ఠఫలభావమత్తమేవ పటిక్ఖిత్త’’న్తి పాఠేన భవితబ్బన్తి . ‘‘ఇట్ఠఫలాభావమత్తమేవ దిస్వా పటిక్ఖిత్త’’న్తి వా వత్తబ్బం. సఙ్కరభావమోచనత్థన్తి చేతసికస్స దాతబ్బట్ఠేన దేయ్యధమ్మస్స చ ఇట్ఠఫలట్ఠేన దానభావమోచనత్థన్తి వుత్తం హోతి.
Itarenāti ‘‘diyyatīti dāna’’nti iminā pariyāyena. Na pana ekenatthenāti ‘‘deyyadhammova dāna’’nti imaṃ sakavādīvādaṃ nivattetuṃ ‘‘saddhā hiriya’’ntiādikaṃ suttasādhanaṃ paravādīvāde yujjati, ‘‘idhekacco annaṃ detī’’tiādikañca, ‘‘cetasikova dhammo dāna’’nti imaṃ nivattetuṃ ‘‘cetasiko dhammo dāna’’nti imaṃ pana sādhetuṃ ‘‘saddhā hiriya’’ntiādikaṃ sakavādīvāde yujjati, ‘‘idhekacco annaṃ detī’’tiādikaṃ vā ‘‘deyyadhammo dāna’’nti sādhetunti evaṃ nivattanasādhanatthanānattaṃ sandhāya ‘‘na pana ekenatthenā’’ti vuttanti daṭṭhabbaṃ. Tattha yathā paravādīvāde ca suttasādhanatthaṃ ‘‘na vattabbaṃ cetasiko dhammo dāna’’nti pucchāyaṃ cetasikovāti attho daṭṭhabbo, tathā ‘‘na vattabbaṃ deyyadhammo dāna’’nti pucchāya ca deyyadhammovāti . Deyyadhammo iṭṭhaphaloti iṭṭhaphalābhāvamattameva paṭikkhittanti ettha ‘‘iṭṭhaphalabhāvamattameva paṭikkhitta’’nti pāṭhena bhavitabbanti . ‘‘Iṭṭhaphalābhāvamattameva disvā paṭikkhitta’’nti vā vattabbaṃ. Saṅkarabhāvamocanatthanti cetasikassa dātabbaṭṭhena deyyadhammassa ca iṭṭhaphalaṭṭhena dānabhāvamocanatthanti vuttaṃ hoti.
దానకథావణ్ణనా నిట్ఠితా.
Dānakathāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / అభిధమ్మపిటక • Abhidhammapiṭaka / కథావత్థుపాళి • Kathāvatthupāḷi / (౬౬) ౪. దానకథా • (66) 4. Dānakathā
అట్ఠకథా • Aṭṭhakathā / అభిధమ్మపిటక (అట్ఠకథా) • Abhidhammapiṭaka (aṭṭhakathā) / పఞ్చపకరణ-అట్ఠకథా • Pañcapakaraṇa-aṭṭhakathā / ౪. దానకథావణ్ణనా • 4. Dānakathāvaṇṇanā
టీకా • Tīkā / అభిధమ్మపిటక (టీకా) • Abhidhammapiṭaka (ṭīkā) / పఞ్చపకరణ-అనుటీకా • Pañcapakaraṇa-anuṭīkā / ౪. దానకథావణ్ణనా • 4. Dānakathāvaṇṇanā