Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મજ્ઝિમનિકાય (ટીકા) • Majjhimanikāya (ṭīkā) |
૫. દન્તભૂમિસુત્તવણ્ણના
5. Dantabhūmisuttavaṇṇanā
૨૧૩. ફુસેય્યાતિ ઞાણફુસના નામ અધિપ્પેતા, તસ્મા લભેય્યાતિ અધિગચ્છેય્ય. એવં પટિપન્નોતિ, ‘‘અપ્પમત્તો આતાપી પહિતત્તો’’તિ વુત્તપ્પકારેન પટિપન્નો. અજાનનકોટ્ઠાસેયેવાતિ અવધારણેન અત્તનિ કતં દોસારોપનં નિવત્તેતિ.
213.Phuseyyāti ñāṇaphusanā nāma adhippetā, tasmā labheyyāti adhigaccheyya. Evaṃ paṭipannoti, ‘‘appamatto ātāpī pahitatto’’ti vuttappakārena paṭipanno. Ajānanakoṭṭhāseyevāti avadhāraṇena attani kataṃ dosāropanaṃ nivatteti.
૨૧૪. અપ્પનાઉપચારન્તિ અપ્પનઞ્ચેવ ઉપચારઞ્ચ પાપેત્વા કથેસીતિ અત્થં વદન્તિ, અપ્પનાસહિતો પન ઉપચારો અપ્પનાઉપચારો, તં પાપેત્વા કથેસીતિ અત્થો.
214.Appanāupacāranti appanañceva upacārañca pāpetvā kathesīti atthaṃ vadanti, appanāsahito pana upacāro appanāupacāro, taṃ pāpetvā kathesīti attho.
નિક્ખમતીતિ નિક્ખમો, અવગ્ગાહકામતો નિક્ખમનં નિક્ખમો એવ નેક્ખમ્મો, પઠમજ્ઝાનાદિ. સતિ કિલેસકામે અત્તનો ઉપહારં ઉપચારેત્વા અસ્સાદેત્વા પરિભુઞ્જતિ નામાતિ આહ – ‘‘દુવિધેપિ કામે પરિભુઞ્જમાનો’’તિ. દુવિધેપીતિ હીનપણીતાદિવસેન દુવિધે.
Nikkhamatīti nikkhamo, avaggāhakāmato nikkhamanaṃ nikkhamo eva nekkhammo, paṭhamajjhānādi. Sati kilesakāme attano upahāraṃ upacāretvā assādetvā paribhuñjati nāmāti āha – ‘‘duvidhepi kāme paribhuñjamāno’’ti. Duvidhepīti hīnapaṇītādivasena duvidhe.
૨૧૫. કૂટાકારન્તિ ગાળ્હસાઠેય્યં અપ્પતિરૂપે ઠાને ખન્ધગતપાતનાદિ. દન્તગમનન્તિ દન્તેહિ નિબ્બિસેવનેહિ ગન્ધબ્બગતિં. પત્તબ્બં ભૂમિન્તિ સમ્માકિરિયાય લદ્ધબ્બસમ્પત્તિં.
215.Kūṭākāranti gāḷhasāṭheyyaṃ appatirūpe ṭhāne khandhagatapātanādi. Dantagamananti dantehi nibbisevanehi gandhabbagatiṃ. Pattabbaṃ bhūminti sammākiriyāya laddhabbasampattiṃ.
૨૧૬. બ્યતિહરણવસેન લઙ્ઘકં વિલઙ્ઘકં, અઞ્ઞમઞ્ઞહત્થગ્ગહણં. તેનાહ – ‘‘હત્થેન હત્થં ગહેત્વા’’તિ.
216. Byatiharaṇavasena laṅghakaṃ vilaṅghakaṃ, aññamaññahatthaggahaṇaṃ. Tenāha – ‘‘hatthena hatthaṃ gahetvā’’ti.
૨૧૭. ગહેતું સમત્થોતિ ગણિકારહત્થિનીહિ ઉપલાપેત્વા અરઞ્ઞહત્થિં વચનવસેન ગહેતું સમત્થો. અતિપસ્સિત્વા અતિટ્ઠાનવસેન પસ્સિત્વા. એત્થગેધાતિ એતસ્મિં અરઞ્ઞે નાગવને પવત્તગેધા. સુખાયતીતિ સુખં અયતિ પવત્તેતિ, ‘‘સુખં હરતી’’તિ વા પાઠો. ડિણ્ડિમો આનકો. નિહિતસબ્બવઙ્કદોસોતિ અપગતસબ્બસાઠેય્યદોસો. અપનીતકસાવોતિ અપેતસારમ્ભકસાવો.
217.Gahetuṃ samatthoti gaṇikārahatthinīhi upalāpetvā araññahatthiṃ vacanavasena gahetuṃ samattho. Atipassitvā atiṭṭhānavasena passitvā. Etthagedhāti etasmiṃ araññe nāgavane pavattagedhā. Sukhāyatīti sukhaṃ ayati pavatteti, ‘‘sukhaṃ haratī’’ti vā pāṭho. Ḍiṇḍimo ānako. Nihitasabbavaṅkadosoti apagatasabbasāṭheyyadoso. Apanītakasāvoti apetasārambhakasāvo.
૨૧૯. પઞ્ચકામગુણનિસ્સિતસીલાનન્તિ અકુસલાનં. ગેહસ્સિતસીલાનન્તિ વા વટ્ટસન્નિસ્સિતસીલાનં.
219.Pañcakāmaguṇanissitasīlānanti akusalānaṃ. Gehassitasīlānanti vā vaṭṭasannissitasīlānaṃ.
૨૨૨. એસ નયો સબ્બત્થાતિ, ‘‘મજ્ઝિમો, દહરો’’તિ આગતેસુ ઉપમાવારેસુ, ‘‘થેરો’’તિઆદિના આગતેસુ ઉપમેય્યવારેસૂતિ પઞ્ચસુ સંકિલેસપક્ખિયેસુ વારેસુ એસ યથાવુત્તોવ નયોતિ વેદિતબ્બો. સેસં સુવિઞ્ઞેય્યમેવ.
222.Esanayo sabbatthāti, ‘‘majjhimo, daharo’’ti āgatesu upamāvāresu, ‘‘thero’’tiādinā āgatesu upameyyavāresūti pañcasu saṃkilesapakkhiyesu vāresu esa yathāvuttova nayoti veditabbo. Sesaṃ suviññeyyameva.
દન્તભૂમિસુત્તવણ્ણનાય લીનત્થપ્પકાસના સમત્તા.
Dantabhūmisuttavaṇṇanāya līnatthappakāsanā samattā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / મજ્ઝિમનિકાય • Majjhimanikāya / ૫. દન્તભૂમિસુત્તં • 5. Dantabhūmisuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / મજ્ઝિમનિકાય (અટ્ઠકથા) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ૫. દન્તભૂમિસુત્તવણ્ણના • 5. Dantabhūmisuttavaṇṇanā