Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મહાવિભઙ્ગ-અટ્ઠકથા • Mahāvibhaṅga-aṭṭhakathā |
૧૦. દન્તપોનસિક્ખાપદવણ્ણના
10. Dantaponasikkhāpadavaṇṇanā
૨૬૩. દસમસિક્ખાપદે – ચતૂસુ પચ્ચયેસુ અન્તમસો દન્તકટ્ઠમ્પિ સબ્બં પંસુકૂલમેવ અસ્સાતિ સબ્બપંસુકૂલિકો. સો કિર સુસાને છડ્ડિતભાજનમેવ પત્તં કત્વા તત્થ છડ્ડિતચોળકેહેવ ચીવરં કત્વા તત્થ છડ્ડિતમઞ્ચપીઠકાનિયેવ ગહેત્વા પરિભુઞ્જતિ. અય્યવોસાટિતકાનીતિ એત્થ અય્યા વુચ્ચન્તિ કાલઙ્કતા પિતિપિતામહા. વોસાટિતકાનિ વુચ્ચન્તિ તેસં અત્થાય સુસાનાદીસુ છડ્ડિતકાનિ ખાદનીયભોજનીયાનિ; મનુસ્સા કિર કાલઙ્કતે ઞાતકે ઉદ્દિસ્સ યં તેસં સજીવકાલે પિયં હોતિ, તં એતેસુ સુસાનાદીસુ પિણ્ડં પિણ્ડં કત્વા ‘‘ઞાતકા નો પરિભુઞ્જન્તૂતિ ઠપેન્તિ. સો ભિક્ખુ તં ગહેત્વા ભુઞ્જતિ, અઞ્ઞં પણીતમ્પિ દિય્યમાનં ન ઇચ્છતિ. તેન વુત્તં – ‘‘સુસાનેપિ રુક્ખમૂલેપિ ઉમ્મારેપિ અય્યવોસાટિતકાનિ સામં ગહેત્વા પરિભુઞ્જતી’’તિ. થેરોતિ થિરો ઘનબદ્ધો. વઠરોતિ થૂલો; થૂલો ચ ઘનસરીરો ચાયં ભિક્ખૂતિ વુત્તં હોતિ. મનુસ્સમંસં મઞ્ઞે ખાદતીતિ મનુસ્સમંસં ખાદતીતિ નં સલ્લક્ખેમ; મનુસ્સમંસં ખાદન્તા હિ ઈદિસા ભવન્તીતિ અયં તેસં અધિપ્પાયો.
263. Dasamasikkhāpade – catūsu paccayesu antamaso dantakaṭṭhampi sabbaṃ paṃsukūlameva assāti sabbapaṃsukūliko. So kira susāne chaḍḍitabhājanameva pattaṃ katvā tattha chaḍḍitacoḷakeheva cīvaraṃ katvā tattha chaḍḍitamañcapīṭhakāniyeva gahetvā paribhuñjati. Ayyavosāṭitakānīti ettha ayyā vuccanti kālaṅkatā pitipitāmahā. Vosāṭitakāni vuccanti tesaṃ atthāya susānādīsu chaḍḍitakāni khādanīyabhojanīyāni; manussā kira kālaṅkate ñātake uddissa yaṃ tesaṃ sajīvakāle piyaṃ hoti, taṃ etesu susānādīsu piṇḍaṃ piṇḍaṃ katvā ‘‘ñātakā no paribhuñjantūti ṭhapenti. So bhikkhu taṃ gahetvā bhuñjati, aññaṃ paṇītampi diyyamānaṃ na icchati. Tena vuttaṃ – ‘‘susānepi rukkhamūlepi ummārepi ayyavosāṭitakāni sāmaṃ gahetvā paribhuñjatī’’ti. Theroti thiro ghanabaddho. Vaṭharoti thūlo; thūlo ca ghanasarīro cāyaṃ bhikkhūti vuttaṃ hoti. Manussamaṃsaṃ maññe khādatīti manussamaṃsaṃ khādatīti naṃ sallakkhema; manussamaṃsaṃ khādantā hi īdisā bhavantīti ayaṃ tesaṃ adhippāyo.
૨૬૪. ઉદકદન્તપોને કુક્કુચ્ચાયન્તીતિ એત્થ તે ભિક્ખૂ ‘‘અદિન્નં મુખદ્વારં આહારં આહરેય્યા’’તિ પદસ્સ સમ્મા અત્થં અસલ્લક્ખેત્વા કુક્કુચ્ચાયિસું, ભગવા પન યથાઉપ્પન્નસ્સ વત્થુસ્સ વસેન પિતા વિય દારકે તે ભિક્ખૂ સઞ્ઞાપેન્તો અનુપઞ્ઞત્તિં ઠપેસિ.
264.Udakadantapone kukkuccāyantīti ettha te bhikkhū ‘‘adinnaṃ mukhadvāraṃ āhāraṃ āhareyyā’’ti padassa sammā atthaṃ asallakkhetvā kukkuccāyisuṃ, bhagavā pana yathāuppannassa vatthussa vasena pitā viya dārake te bhikkhū saññāpento anupaññattiṃ ṭhapesi.
૨૬૫. અદિન્નન્તિ કાયેન વા કાયપટિબદ્ધેન વા ગણ્હન્તસ્સ કાયકાયપટિબદ્ધનિસ્સગ્ગિયાનં અઞ્ઞતરવસેન ન દિન્નં. એતદેવ હિ સન્ધાય પદભાજને ‘‘અદિન્નં નામ અપ્પટિગ્ગહિતકં વુચ્ચતી’’તિ વુત્તં. દુતિયપારાજિકે પન ‘‘અદિન્નં નામ પરપરિગ્ગહિતકં વુચ્ચતી’’તિ વુત્તં. દિન્નન્તિ ઇદં પન તસ્સેવ અદિન્નસ્સ પટિપક્ખવસેન લક્ખણદસ્સનત્થં ઉદ્ધટં. નિદ્દેસે ચસ્સ ‘‘કાયેન વા કાયપટિબદ્ધેન વા નિસ્સગ્ગિયેન વા દેન્તે’’તિ એવં અઞ્ઞસ્મિં દદમાને ‘‘હત્થપાસે ઠિતો કાયેન વા કાયપટિબદ્ધેન વા પટિગ્ગણ્હાતીતિ તં એવં દિય્યમાનં અન્તમસો રથરેણુમ્પિ સચે પુબ્બે વુત્તલક્ખણે હત્થપાસે ઠિતો કાયેન વા કાયપટિબદ્ધેન વા પટિગ્ગણ્હાતિ, એતં એવં પટિગ્ગહિતં દિન્નં નામ વુચ્ચતિ. ન ‘‘ઇદં ગણ્હ, ઇદં તવ હોતૂ’’તિઆદિવચનેન નિસ્સટ્ઠં.
265.Adinnanti kāyena vā kāyapaṭibaddhena vā gaṇhantassa kāyakāyapaṭibaddhanissaggiyānaṃ aññataravasena na dinnaṃ. Etadeva hi sandhāya padabhājane ‘‘adinnaṃ nāma appaṭiggahitakaṃ vuccatī’’ti vuttaṃ. Dutiyapārājike pana ‘‘adinnaṃ nāma parapariggahitakaṃ vuccatī’’ti vuttaṃ. Dinnanti idaṃ pana tasseva adinnassa paṭipakkhavasena lakkhaṇadassanatthaṃ uddhaṭaṃ. Niddese cassa ‘‘kāyena vā kāyapaṭibaddhena vā nissaggiyena vā dente’’ti evaṃ aññasmiṃ dadamāne ‘‘hatthapāse ṭhito kāyena vā kāyapaṭibaddhena vā paṭiggaṇhātīti taṃ evaṃ diyyamānaṃ antamaso rathareṇumpi sace pubbe vuttalakkhaṇe hatthapāse ṭhito kāyena vā kāyapaṭibaddhena vā paṭiggaṇhāti, etaṃ evaṃ paṭiggahitaṃ dinnaṃ nāma vuccati. Na ‘‘idaṃ gaṇha, idaṃ tava hotū’’tiādivacanena nissaṭṭhaṃ.
તત્થ કાયેનાતિ હત્થાદીસુ યેન કેનચિ સરીરાવયવેન; અન્તમસો પાદઙ્ગુલિયાપિ દિય્યમાનં કાયેન દિન્નં નામ હોતિ, પટિગ્ગહણેપિ એસેવ નયો. યેન કેનચિ હિ સરીરાવયવેન ગહિતં કાયેન ગહિતમેવ હોતિ. સચેપિ નત્થુકરણિયા દિય્યમાનં નાસાપુટેન અકલ્લકો વા મુખેન પટિગ્ગણ્હાતિ. આભોગમત્તમેવ હિ એત્થ પમાણન્તિ અયં નયો મહાપચ્ચરિયં વુત્તો. કાયપટિબદ્ધેનાતિ કટચ્છુઆદીસુ યેન કેનચિ ઉપકરણેન દિન્નં કાયપટિબદ્ધેન દિન્નં નામ હોતિ. પટિગ્ગહણેપિ એસેવ નયો. યેન કેનચિ સરીરપટિબદ્ધેન પત્તથાલકાદિના ગહિતં કાયપટિબદ્ધેન ગહિતમેવ હોતિ. નિસ્સગ્ગિયેનાતિ કાયતો ચ કાયપટિબદ્ધતો ચ મોચેત્વા હત્થપાસે ઠિતસ્સ કાયેન વા કાયપટિબદ્ધેન વા પાતિયમાનમ્પિ નિસ્સગ્ગિયેન પયોગેન દિન્નં નામ હોતિ. અયં તાવ પાળિવણ્ણના.
Tattha kāyenāti hatthādīsu yena kenaci sarīrāvayavena; antamaso pādaṅguliyāpi diyyamānaṃ kāyena dinnaṃ nāma hoti, paṭiggahaṇepi eseva nayo. Yena kenaci hi sarīrāvayavena gahitaṃ kāyena gahitameva hoti. Sacepi natthukaraṇiyā diyyamānaṃ nāsāpuṭena akallako vā mukhena paṭiggaṇhāti. Ābhogamattameva hi ettha pamāṇanti ayaṃ nayo mahāpaccariyaṃ vutto. Kāyapaṭibaddhenāti kaṭacchuādīsu yena kenaci upakaraṇena dinnaṃ kāyapaṭibaddhena dinnaṃ nāma hoti. Paṭiggahaṇepi eseva nayo. Yena kenaci sarīrapaṭibaddhena pattathālakādinā gahitaṃ kāyapaṭibaddhena gahitameva hoti. Nissaggiyenāti kāyato ca kāyapaṭibaddhato ca mocetvā hatthapāse ṭhitassa kāyena vā kāyapaṭibaddhena vā pātiyamānampi nissaggiyena payogena dinnaṃ nāma hoti. Ayaṃ tāva pāḷivaṇṇanā.
અયં પનેત્થ પાળિમુત્તકવિનિચ્છયો – પઞ્ચઙ્ગેહિ પટિગ્ગહણં રુહતિ – થામમજ્ઝિમસ્સ પુરિસસ્સ ઉચ્ચારણમત્તં હોતિ, હત્થપાસો પઞ્ઞાયતિ, અભિહારો પઞ્ઞાયતિ, દેવો વા મનુસ્સો વા તિરચ્છાનગતો વા કાયેન વા કાયપટિબદ્ધેન વા નિસ્સગ્ગિયેન વા દેતિ, તં ચે ભિક્ખુ કાયેન વા કાયપટિબદ્ધેન વા પટિગ્ગણ્હાતિ. એવં પઞ્ચહઙ્ગેહિ પટિગ્ગહણં રુહતિ.
Ayaṃ panettha pāḷimuttakavinicchayo – pañcaṅgehi paṭiggahaṇaṃ ruhati – thāmamajjhimassa purisassa uccāraṇamattaṃ hoti, hatthapāso paññāyati, abhihāro paññāyati, devo vā manusso vā tiracchānagato vā kāyena vā kāyapaṭibaddhena vā nissaggiyena vā deti, taṃ ce bhikkhu kāyena vā kāyapaṭibaddhena vā paṭiggaṇhāti. Evaṃ pañcahaṅgehi paṭiggahaṇaṃ ruhati.
તત્થ ઠિતનિસિન્નનિપન્નાનં પવારણસિક્ખાપદે વુત્તનયેનેવ હત્થપાસો વેદિતબ્બો. સચે પન દાયકપટિગ્ગાહકેસુ એકો આકાસે હોતિ, એકો ભૂમિયં, ભૂમટ્ઠસ્સ ચ સીસેન આકાસટ્ઠસ્સ ચ ઠપેત્વા દાતું વા ગહેતું વા પસારિતહત્થં, યં આસન્નતરં અઙ્ગં, તસ્સ ઓરિમન્તેન હત્થપાસપ્પમાણં પરિચ્છિન્દિતબ્બં. સચેપિ એકો કૂપે હોતિ, એકો કૂપતટે, એકો વા પન રુક્ખે, એકો પથવિયં, વુત્તનયેનેવ હત્થપાસપ્પમાણં પરિચ્છિન્દિતબ્બં. એવરૂપે હત્થપાસે ઠત્વા સચેપિ પક્ખી મુખતુણ્ડકેન વા હત્થી વા સોણ્ડાય ગહેત્વા પુપ્ફં વા ફલં વા દેતિ, પટિગ્ગહણં રુહતિ. સચે પન અદ્ધટ્ઠમરતનસ્સાપિ હત્થિનો ખન્ધે નિસિન્નો, તેન સોણ્ડાય દિય્યમાનં ગણ્હાતિ, વટ્ટતિયેવ.
Tattha ṭhitanisinnanipannānaṃ pavāraṇasikkhāpade vuttanayeneva hatthapāso veditabbo. Sace pana dāyakapaṭiggāhakesu eko ākāse hoti, eko bhūmiyaṃ, bhūmaṭṭhassa ca sīsena ākāsaṭṭhassa ca ṭhapetvā dātuṃ vā gahetuṃ vā pasāritahatthaṃ, yaṃ āsannataraṃ aṅgaṃ, tassa orimantena hatthapāsappamāṇaṃ paricchinditabbaṃ. Sacepi eko kūpe hoti, eko kūpataṭe, eko vā pana rukkhe, eko pathaviyaṃ, vuttanayeneva hatthapāsappamāṇaṃ paricchinditabbaṃ. Evarūpe hatthapāse ṭhatvā sacepi pakkhī mukhatuṇḍakena vā hatthī vā soṇḍāya gahetvā pupphaṃ vā phalaṃ vā deti, paṭiggahaṇaṃ ruhati. Sace pana addhaṭṭhamaratanassāpi hatthino khandhe nisinno, tena soṇḍāya diyyamānaṃ gaṇhāti, vaṭṭatiyeva.
એકો બહૂનિ ભત્તબ્યઞ્જનભાજનાનિ સીસે કત્વા ભિક્ખુસ્સ સન્તિકં આગન્ત્વા ઠિતકોવ ગણ્હથાતિ વદતિ, ન તાવ અભિહારો પઞ્ઞાયતિ, તસ્મા ન ગહેતબ્બં. સચે પન ઈસકમ્પિ ઓનમતિ, ભિક્ખુના હત્થં પસારેત્વા હેટ્ઠિમભાજનં એકદેસેનાપિ સમ્પટિચ્છિતબ્બં. એત્તાવતા સબ્બભાજનાનિ પટિગ્ગહિતાનિ હોન્તિ, તતો પટ્ઠાય ઓરોપેત્વા વા ઉગ્ઘાટેત્વા વા યં ઇચ્છતિ, તં ગહેત્વા ભુઞ્જિતું વટ્ટતિ. સભત્તપચ્છિઆદિમ્હિ પન એકભાજને વત્તબ્બમેવ નત્થિ, કાજેન ભત્તં હરન્તોપિ સચે કાજં ઓનામેત્વા દેતિ, વટ્ટતિ. તિંસહત્થો વેણુ હોતિ, એકસ્મિં અન્તે ગુળકુમ્ભો બદ્ધો, એકસ્મિં સપ્પિકુમ્ભો, તઞ્ચે પટિગ્ગણ્હાતિ, સબ્બં પટિગ્ગહિતમેવ. ઉચ્છુયન્તદોણિતો પગ્ઘરન્તમેવ રસં ગણ્હથાતિ વદતિ, અભિહારો ન પઞ્ઞાયતીતિ ન ગહેતબ્બો. સચે પન કસટં છડ્ડેત્વા હત્થેન ઉસ્સિઞ્ચિત્વા ઉસ્સિઞ્ચિત્વા દેતિ, વટ્ટતિ.
Eko bahūni bhattabyañjanabhājanāni sīse katvā bhikkhussa santikaṃ āgantvā ṭhitakova gaṇhathāti vadati, na tāva abhihāro paññāyati, tasmā na gahetabbaṃ. Sace pana īsakampi onamati, bhikkhunā hatthaṃ pasāretvā heṭṭhimabhājanaṃ ekadesenāpi sampaṭicchitabbaṃ. Ettāvatā sabbabhājanāni paṭiggahitāni honti, tato paṭṭhāya oropetvā vā ugghāṭetvā vā yaṃ icchati, taṃ gahetvā bhuñjituṃ vaṭṭati. Sabhattapacchiādimhi pana ekabhājane vattabbameva natthi, kājena bhattaṃ harantopi sace kājaṃ onāmetvā deti, vaṭṭati. Tiṃsahattho veṇu hoti, ekasmiṃ ante guḷakumbho baddho, ekasmiṃ sappikumbho, tañce paṭiggaṇhāti, sabbaṃ paṭiggahitameva. Ucchuyantadoṇito paggharantameva rasaṃ gaṇhathāti vadati, abhihāro na paññāyatīti na gahetabbo. Sace pana kasaṭaṃ chaḍḍetvā hatthena ussiñcitvā ussiñcitvā deti, vaṭṭati.
બહૂ પત્તા મઞ્ચે વા પીઠે વા કટસારકે વા દોણિયં વા ફલકે વા ઠપિતા હોન્તિ, યત્થ ઠિતસ્સ દાયકો હત્થપાસે હોતિ, તત્થ ઠત્વા પટિગ્ગહણસઞ્ઞાય મઞ્ચાદીનિ અઙ્ગુલિયાપિ ફુસિત્વા ઠિતેન વા નિસિન્નેન વા નિપન્નેન વા યં તેસુ પત્તેસુ દિય્યતિ, તં સબ્બં પટિગ્ગહિતં હોતિ. સચેપિ પટિગ્ગહેસ્સામીતિ મઞ્ચાદીનિ આરુહિત્વા નિસીદતિ, વટ્ટતિયેવ . સચે પન મઞ્ચાદીનિ હત્થેન ગહેત્વા મઞ્ચે નિસીદતિ, વત્તબ્બમેવ નત્થિ.
Bahū pattā mañce vā pīṭhe vā kaṭasārake vā doṇiyaṃ vā phalake vā ṭhapitā honti, yattha ṭhitassa dāyako hatthapāse hoti, tattha ṭhatvā paṭiggahaṇasaññāya mañcādīni aṅguliyāpi phusitvā ṭhitena vā nisinnena vā nipannena vā yaṃ tesu pattesu diyyati, taṃ sabbaṃ paṭiggahitaṃ hoti. Sacepi paṭiggahessāmīti mañcādīni āruhitvā nisīdati, vaṭṭatiyeva . Sace pana mañcādīni hatthena gahetvā mañce nisīdati, vattabbameva natthi.
પથવિયં પન સચેપિ કુચ્છિયા કુચ્છિં આહચ્ચ ઠિતા હોન્તિ, યં યં અઙ્ગુલિયા વા સૂચિયા વા ફુસિત્વા નિસિન્નો હોતિ, તત્થ તત્થ દિય્યમાનમેવ પટિગ્ગહિતં હોતિ. ‘‘યત્થ કત્થચિ મહાકટસારહત્થત્થરણાદીસુ ઠપિતપત્તે પટિગ્ગહણં ન રુહતી’’તિ વુત્તં, તં હત્થપાસાતિક્કમં સન્ધાય વુત્તન્તિ વેદિતબ્બં. હત્થપાસે પન સતિ યત્થ કત્થચિ વટ્ટતિ અઞ્ઞત્ર તત્થજાતકા.
Pathaviyaṃ pana sacepi kucchiyā kucchiṃ āhacca ṭhitā honti, yaṃ yaṃ aṅguliyā vā sūciyā vā phusitvā nisinno hoti, tattha tattha diyyamānameva paṭiggahitaṃ hoti. ‘‘Yattha katthaci mahākaṭasārahatthattharaṇādīsu ṭhapitapatte paṭiggahaṇaṃ na ruhatī’’ti vuttaṃ, taṃ hatthapāsātikkamaṃ sandhāya vuttanti veditabbaṃ. Hatthapāse pana sati yattha katthaci vaṭṭati aññatra tatthajātakā.
તત્થજાતકે પન પદુમિનિપણ્ણે વા કિંસુકપણ્ણાદિમ્હિ વા ન વટ્ટતિ. ન હિ તં કાયપટિબદ્ધસઙ્ખ્યં ગચ્છતિ. યથા ચ તત્થજાતકે; એવં ખાણુકે બન્ધિત્વા ઠપિતમઞ્ચાદિમ્હિ અસંહારિમે ફલકે વા પાસાણે વા ન રુહતિયેવ, તેપિ હિ તત્થજાતકસઙ્ખેપુપગા હોન્તિ. ભૂમિયં અત્થતેસુ સુખુમેસુ તિન્તિણિકાદિપણ્ણેસુપિ પટિગ્ગહણં ન રુહતિ, ન હિ તાનિ સન્ધારેતું સમત્થાનીતિ. મહન્તેસુ પન પદુમિનિપણ્ણાદીસુ રુહતિ. સચે હત્થપાસં અતિક્કમ્મ ઠિતો દીઘદણ્ડકેન ઉળુઙ્કેન દેતિ, આગન્ત્વા દેહીતિ વત્તબ્બો. વચનં અસુત્વા વા અનાદિયિત્વા વા પત્તે આકિરતિયેવ, પુન પટિગ્ગહેતબ્બં. દૂરે ઠત્વા ભત્તપિણ્ડં ખિપન્તેપિ એસેવ નયો.
Tatthajātake pana paduminipaṇṇe vā kiṃsukapaṇṇādimhi vā na vaṭṭati. Na hi taṃ kāyapaṭibaddhasaṅkhyaṃ gacchati. Yathā ca tatthajātake; evaṃ khāṇuke bandhitvā ṭhapitamañcādimhi asaṃhārime phalake vā pāsāṇe vā na ruhatiyeva, tepi hi tatthajātakasaṅkhepupagā honti. Bhūmiyaṃ atthatesu sukhumesu tintiṇikādipaṇṇesupi paṭiggahaṇaṃ na ruhati, na hi tāni sandhāretuṃ samatthānīti. Mahantesu pana paduminipaṇṇādīsu ruhati. Sace hatthapāsaṃ atikkamma ṭhito dīghadaṇḍakena uḷuṅkena deti, āgantvā dehīti vattabbo. Vacanaṃ asutvā vā anādiyitvā vā patte ākiratiyeva, puna paṭiggahetabbaṃ. Dūre ṭhatvā bhattapiṇḍaṃ khipantepi eseva nayo.
સચે પત્તત્થવિકતો નીહરિયમાને પત્તે રજનચુણ્ણાનિ હોન્તિ, સતિ ઉદકે ધોવિતબ્બો, અસતિ રજનચુણ્ણં પુચ્છિત્વા પટિગ્ગહેત્વા વા પિણ્ડાય ચરિતબ્બં. સચે પિણ્ડાય ચરન્તસ્સ રજં પતતિ, પટિગ્ગહેત્વા ભિક્ખા ગણ્હિતબ્બા. અપ્પટિગ્ગહેત્વા ગણ્હતો વિનયદુક્કટં. તં પન પુન પટિગ્ગહેત્વા ભુઞ્જતો અનાપત્તિ. સચે પન ‘‘પટિગ્ગહેત્વા દેથા’’તિ વુત્તે વચનં અસુત્વા વા અનાદિયિત્વા વા ભિક્ખં દેન્તિયેવ, વિનયદુક્કટં નત્થિ, પુન પટિગ્ગહેત્વા અઞ્ઞા ભિક્ખા ગહેતબ્બા.
Sace pattatthavikato nīhariyamāne patte rajanacuṇṇāni honti, sati udake dhovitabbo, asati rajanacuṇṇaṃ pucchitvā paṭiggahetvā vā piṇḍāya caritabbaṃ. Sace piṇḍāya carantassa rajaṃ patati, paṭiggahetvā bhikkhā gaṇhitabbā. Appaṭiggahetvā gaṇhato vinayadukkaṭaṃ. Taṃ pana puna paṭiggahetvā bhuñjato anāpatti. Sace pana ‘‘paṭiggahetvā dethā’’ti vutte vacanaṃ asutvā vā anādiyitvā vā bhikkhaṃ dentiyeva, vinayadukkaṭaṃ natthi, puna paṭiggahetvā aññā bhikkhā gahetabbā.
સચે મહાવાતો તતો તતો રજં પાતેતિ, ન સક્કા હોતિ ભિક્ખં ગહેતું, ‘‘અનુપસમ્પન્નસ્સ દસ્સામી’’તિ સુદ્ધચિત્તેન આભોગં કત્વા ગણ્હિતું વટ્ટતિ. એવં પિણ્ડાય ચરિત્વા વિહારં વા આસનસાલં વા ગન્ત્વા તં અનુપસમ્પન્નસ્સ દત્વા પુન તેન દિન્નં વા તસ્સ વિસ્સાસેન વા પટિગ્ગહેત્વા ભુઞ્જિતું વટ્ટતિ.
Sace mahāvāto tato tato rajaṃ pāteti, na sakkā hoti bhikkhaṃ gahetuṃ, ‘‘anupasampannassa dassāmī’’ti suddhacittena ābhogaṃ katvā gaṇhituṃ vaṭṭati. Evaṃ piṇḍāya caritvā vihāraṃ vā āsanasālaṃ vā gantvā taṃ anupasampannassa datvā puna tena dinnaṃ vā tassa vissāsena vā paṭiggahetvā bhuñjituṃ vaṭṭati.
સચે ભિક્ખાચારે સરજં પત્તં ભિક્ખુસ્સ દેતિ, સો વત્તબ્બો – ‘‘ઇમં પટિગ્ગહેત્વા ભિક્ખં વા ગણ્હેય્યાસિ, પરિભુઞ્જેય્યાસિ વા’’તિ તેન તથા કાતબ્બં. સચે રજં ઉપરિ ઉપ્પિલવતિ, કઞ્જિકં પવાહેત્વા સેસં ભુઞ્જિતબ્બં. સચે અન્તો પવિટ્ઠં હોતિ, પટિગ્ગહેતબ્બં. અનુપસમ્પન્ને અસતિ હત્થતો અમોચેન્તેન, યત્થ અનુપસમ્પન્નો અત્થિ તત્થ નેત્વા પટિગ્ગહેતબ્બં . સુક્ખભત્તે પતિતરજં અપનેત્વા ભુઞ્જિતું વટ્ટતિ. સચે અતિસુખુમં હોતિ, ઉપરિભત્તેન સદ્ધિં અપનેતબ્બં, પટિગ્ગહેત્વા વા ભુઞ્જિતબ્બં. યાગું વા સૂપં વા પુરતો ઠપેત્વા આલુલેન્તાનં ભાજનતો ફુસિતાનિ ઉગ્ગન્ત્વા પત્તે પતન્તિ, પત્તો પટિગ્ગહેતબ્બો.
Sace bhikkhācāre sarajaṃ pattaṃ bhikkhussa deti, so vattabbo – ‘‘imaṃ paṭiggahetvā bhikkhaṃ vā gaṇheyyāsi, paribhuñjeyyāsi vā’’ti tena tathā kātabbaṃ. Sace rajaṃ upari uppilavati, kañjikaṃ pavāhetvā sesaṃ bhuñjitabbaṃ. Sace anto paviṭṭhaṃ hoti, paṭiggahetabbaṃ. Anupasampanne asati hatthato amocentena, yattha anupasampanno atthi tattha netvā paṭiggahetabbaṃ . Sukkhabhatte patitarajaṃ apanetvā bhuñjituṃ vaṭṭati. Sace atisukhumaṃ hoti, uparibhattena saddhiṃ apanetabbaṃ, paṭiggahetvā vā bhuñjitabbaṃ. Yāguṃ vā sūpaṃ vā purato ṭhapetvā ālulentānaṃ bhājanato phusitāni uggantvā patte patanti, patto paṭiggahetabbo.
ઉળુઙ્કેન આહરિત્વા દેન્તાનં પઠમતરં ઉળુઙ્કતો થેવા પત્તે પતન્તિ, સુપતિતા, અભિહટત્તા દોસો નત્થિ. સચેપિ ચરુકેન ભત્તે આકિરિયમાને ચરુકતો મસિ વા છારિકા વા પતતિ, અભિહટત્તા નેવત્થિ દોસો. અનન્તરસ્સ ભિક્ખુનો દિય્યમાનં પત્તતો ઉપ્પતિત્વા ઇતરસ્સ પત્તે પતતિ, સુપતિતં. પટિગ્ગહિતમેવ હિ તં હોતિ.
Uḷuṅkena āharitvā dentānaṃ paṭhamataraṃ uḷuṅkato thevā patte patanti, supatitā, abhihaṭattā doso natthi. Sacepi carukena bhatte ākiriyamāne carukato masi vā chārikā vā patati, abhihaṭattā nevatthi doso. Anantarassa bhikkhuno diyyamānaṃ pattato uppatitvā itarassa patte patati, supatitaṃ. Paṭiggahitameva hi taṃ hoti.
સચે જજ્ઝરિસાખાદિં ફાલેત્વા એકસ્સ ભિક્ખુનો દેન્તાનં સાખતો ફુસિતાનિ અઞ્ઞસ્સ પત્તે પતન્તિ, પત્તો પટિગ્ગહેતબ્બો. યસ્સ પત્તસ્સ ઉપરિ ફાલેન્તિ, તસ્સ પત્તે પતિતેસુ દાતુકામતાય અભિહટત્તા દોસો નત્થિ. પાયાસસ્સ પૂરેત્વા પત્તં દેન્તિ, ઉણ્હત્તા હેટ્ઠા ગહેતું ન સક્કોતિ, મુખવટ્ટિયાપિ ગહેતું વટ્ટતિ. સચે તથાપિ ન સક્કોતિ, આધારકેન ગણ્હિતબ્બો.
Sace jajjharisākhādiṃ phāletvā ekassa bhikkhuno dentānaṃ sākhato phusitāni aññassa patte patanti, patto paṭiggahetabbo. Yassa pattassa upari phālenti, tassa patte patitesu dātukāmatāya abhihaṭattā doso natthi. Pāyāsassa pūretvā pattaṃ denti, uṇhattā heṭṭhā gahetuṃ na sakkoti, mukhavaṭṭiyāpi gahetuṃ vaṭṭati. Sace tathāpi na sakkoti, ādhārakena gaṇhitabbo.
આસનસાલાય પત્તં ગહેત્વા નિસિન્નો ભિક્ખુ નિદ્દં ઓક્કન્તો હોતિ, નેવ આહરિયમાનં ન દિય્યમાનં જાનાતિ, અપ્પટિગ્ગહિતં હોતિ. સચે પન આભોગં કત્વા નિસિન્નો હોતિ, વટ્ટતિ. સચેપિ સો હત્થેન આધારકં મુઞ્ચિત્વા પાદેન પેલ્લેત્વા નિદ્દાયતિ, વટ્ટતિયેવ. પાદેન આધારકં અક્કમિત્વા પટિગ્ગણ્હન્તસ્સ પન જાગરન્તસ્સપિ અનાદરપટિગ્ગહણં હોતિ, તસ્મા ન કાતબ્બં. કેચિ એવં આધારકેન પટિગ્ગહણં કાયપટિબદ્ધપટિબદ્ધેન પટિગ્ગહણં નામ હોતિ, તસ્મા ન વટ્ટતીતિ વદન્તિ. તં તેસં વચનમત્તમેવ. અત્થતો પન સબ્બમ્પેતં કાયપટિબદ્ધમેવ હોતિ. કાયસંસગ્ગેપિ ચેસ નયો દસ્સિતોવ. યમ્પિ ભિક્ખુસ્સ દિય્યમાનં પતતિ, તમ્પિ સામં ગહેત્વા પરિભુઞ્જિતું વટ્ટતિ. તત્રિદં સુત્તં –
Āsanasālāya pattaṃ gahetvā nisinno bhikkhu niddaṃ okkanto hoti, neva āhariyamānaṃ na diyyamānaṃ jānāti, appaṭiggahitaṃ hoti. Sace pana ābhogaṃ katvā nisinno hoti, vaṭṭati. Sacepi so hatthena ādhārakaṃ muñcitvā pādena pelletvā niddāyati, vaṭṭatiyeva. Pādena ādhārakaṃ akkamitvā paṭiggaṇhantassa pana jāgarantassapi anādarapaṭiggahaṇaṃ hoti, tasmā na kātabbaṃ. Keci evaṃ ādhārakena paṭiggahaṇaṃ kāyapaṭibaddhapaṭibaddhena paṭiggahaṇaṃ nāma hoti, tasmā na vaṭṭatīti vadanti. Taṃ tesaṃ vacanamattameva. Atthato pana sabbampetaṃ kāyapaṭibaddhameva hoti. Kāyasaṃsaggepi cesa nayo dassitova. Yampi bhikkhussa diyyamānaṃ patati, tampi sāmaṃ gahetvā paribhuñjituṃ vaṭṭati. Tatridaṃ suttaṃ –
‘‘અનુજાનામિ, ભિક્ખવે, યં દિય્યમાનં પતતિ, તં સામં ગહેત્વા પરિભુઞ્જિતું પરિચ્ચત્તં તં, ભિક્ખવે, દાયકેહી’’તિ (ચૂળવ॰ ૨૭૩).
‘‘Anujānāmi, bhikkhave, yaṃ diyyamānaṃ patati, taṃ sāmaṃ gahetvā paribhuñjituṃ pariccattaṃ taṃ, bhikkhave, dāyakehī’’ti (cūḷava. 273).
ઇદઞ્ચ પન સુત્તં નેય્યત્થં. તસ્મા એવમેત્થ અધિપ્પાયો વેદિતબ્બો – યં દિય્યમાનં દાયકસ્સ હત્થતો પરિગળિત્વા સુદ્ધાય વા ભૂમિયા પદુમિનિપણ્ણવત્થકટસારકાદીસુ વા પતતિ, તં સામં ગહેત્વા પરિભુઞ્જિતું વટ્ટતિ. યં પન સરજાય ભૂમિયા પતતિ, તં રજં પુઞ્છિત્વા વા ધોવિત્વા વા પટિગ્ગહેત્વા વા પરિભુઞ્જિતબ્બં. સચે પન પવટ્ટન્તં અઞ્ઞસ્સ ભિક્ખુનો સન્તિકં ગચ્છતિ, તેન આહરાપેતુમ્પિ વટ્ટતિ. સચે તં ભિક્ખું વદતિ ‘‘ત્વંયેવ ખાદા’’તિ તસ્સાપિ ખાદિતું વટ્ટતિ. અનાણત્તેન પન તેન ન ગહેતબ્બં. અનાણત્તેનાપિ ‘‘ઇતરસ્સ દસ્સામી’’તિ ગહેતું વટ્ટતીતિ કુરુન્દિયં વુત્તં. કસ્મા પનેતં ઇતરસ્સ ભિક્ખુનો ગહેતું ન વટ્ટતીતિ? ભગવતા અનનુઞ્ઞાતત્તા. ભગવતા હિ ‘‘સામં ગહેત્વા પરિભુઞ્જિતુ’’ન્તિ વદન્તેન યસ્સેવ તં દિય્યમાનં પતતિ, તસ્સ અપ્પટિગ્ગહિતકમ્પિ તં ગહેત્વા પરિભોગો અનુઞ્ઞાતો. ‘‘પરિચ્ચત્તં તં ભિક્ખવે દાયકેહી’’તિ વચનેન પનેત્થ પરસન્તકાભાવો દીપિતો. તસ્મા અઞ્ઞસ્સ સામં ગહેત્વા પરિભુઞ્જિતું ન વટ્ટતિ, તસ્સ પન આણત્તિયા વટ્ટતીતિ અયં કિરેત્થ અધિપ્પાયો.
Idañca pana suttaṃ neyyatthaṃ. Tasmā evamettha adhippāyo veditabbo – yaṃ diyyamānaṃ dāyakassa hatthato parigaḷitvā suddhāya vā bhūmiyā paduminipaṇṇavatthakaṭasārakādīsu vā patati, taṃ sāmaṃ gahetvā paribhuñjituṃ vaṭṭati. Yaṃ pana sarajāya bhūmiyā patati, taṃ rajaṃ puñchitvā vā dhovitvā vā paṭiggahetvā vā paribhuñjitabbaṃ. Sace pana pavaṭṭantaṃ aññassa bhikkhuno santikaṃ gacchati, tena āharāpetumpi vaṭṭati. Sace taṃ bhikkhuṃ vadati ‘‘tvaṃyeva khādā’’ti tassāpi khādituṃ vaṭṭati. Anāṇattena pana tena na gahetabbaṃ. Anāṇattenāpi ‘‘itarassa dassāmī’’ti gahetuṃ vaṭṭatīti kurundiyaṃ vuttaṃ. Kasmā panetaṃ itarassa bhikkhuno gahetuṃ na vaṭṭatīti? Bhagavatā ananuññātattā. Bhagavatā hi ‘‘sāmaṃ gahetvā paribhuñjitu’’nti vadantena yasseva taṃ diyyamānaṃ patati, tassa appaṭiggahitakampi taṃ gahetvā paribhogo anuññāto. ‘‘Pariccattaṃ taṃ bhikkhave dāyakehī’’ti vacanena panettha parasantakābhāvo dīpito. Tasmā aññassa sāmaṃ gahetvā paribhuñjituṃ na vaṭṭati, tassa pana āṇattiyā vaṭṭatīti ayaṃ kirettha adhippāyo.
યસ્મા ચ તં અપ્પટિગ્ગહિતકત્તા અનુઞ્ઞાતં, તસ્મા યથાઠિતંયેવ અનામસિત્વા કેનચિ પિદહિત્વા ઠપિતં દુતિયદિવસેપિ પરિભુઞ્ચિતું વટ્ટતિ, સન્નિધિપચ્ચયા અનાપત્તિ. પટિગ્ગહેત્વા પન પરિભુઞ્જિતબ્બં. તંદિવસંયેવ હિ તસ્સ સામં ગહેત્વા પરિભોગો અનુઞ્ઞાતો, ન તતો પરન્તિ અયમ્પિ કિરેત્થ અધિપ્પાયો.
Yasmā ca taṃ appaṭiggahitakattā anuññātaṃ, tasmā yathāṭhitaṃyeva anāmasitvā kenaci pidahitvā ṭhapitaṃ dutiyadivasepi paribhuñcituṃ vaṭṭati, sannidhipaccayā anāpatti. Paṭiggahetvā pana paribhuñjitabbaṃ. Taṃdivasaṃyeva hi tassa sāmaṃ gahetvā paribhogo anuññāto, na tato paranti ayampi kirettha adhippāyo.
ઇદાનિ અબ્બોહારિકનયો વુચ્ચતિ – ભુઞ્જન્તાનઞ્હિ દન્તા ખિય્યન્તિ, નખા ખિય્યન્તિ, પત્તસ્સ વણ્ણો ખિય્યતિ, સબ્બં અબ્બોહારિકં. યમ્પિ સત્થકેન ઉચ્છુઆદીસુ ફાલિતેસુ મલં પઞ્ઞાયતિ, એતં નવસમુટ્ઠિતં નામ પટિગ્ગહેત્વા પરિભુઞ્જિતબ્બં. સત્થકં ધોવિત્વા ફાલિતેસુ મલં ન પઞ્ઞાયતિ, લોહગન્ધમત્તં હોતિ, તં અબ્બોહારિકં. યમ્પિ સત્થકં ગહેત્વા પરિહરન્તિ, તેન ફાલિતેપિ એસેવ નયો. ન હિ તં પરિભોગત્થાય પરિહરન્તીતિ. મૂલભેસજ્જાદીનિ પિસન્તાનં વા કોટ્ટેન્તાનં વા નિસદનિસદપોતકઉદુક્ખલમુસલાદીનિ ખિય્યન્તિ, પરિહરણકવાસિં તાપેત્વા ભેસજ્જત્થાય તક્કે વા ખીરે વા પક્ખિપન્તિ, તત્થ નીલિકા પઞ્ઞાયતિ. સત્થકે વુત્તસદિસોવ વિનિચ્છયો. આમકતક્કાદીસુ પન સયં ન પક્ખિપિતબ્બા. પક્ખિપતિ ચે, સામપાકતો ન મુચ્ચતિ.
Idāni abbohārikanayo vuccati – bhuñjantānañhi dantā khiyyanti, nakhā khiyyanti, pattassa vaṇṇo khiyyati, sabbaṃ abbohārikaṃ. Yampi satthakena ucchuādīsu phālitesu malaṃ paññāyati, etaṃ navasamuṭṭhitaṃ nāma paṭiggahetvā paribhuñjitabbaṃ. Satthakaṃ dhovitvā phālitesu malaṃ na paññāyati, lohagandhamattaṃ hoti, taṃ abbohārikaṃ. Yampi satthakaṃ gahetvā pariharanti, tena phālitepi eseva nayo. Na hi taṃ paribhogatthāya pariharantīti. Mūlabhesajjādīni pisantānaṃ vā koṭṭentānaṃ vā nisadanisadapotakaudukkhalamusalādīni khiyyanti, pariharaṇakavāsiṃ tāpetvā bhesajjatthāya takke vā khīre vā pakkhipanti, tattha nīlikā paññāyati. Satthake vuttasadisova vinicchayo. Āmakatakkādīsu pana sayaṃ na pakkhipitabbā. Pakkhipati ce, sāmapākato na muccati.
દેવે વસ્સન્તે પિણ્ડાય ચરન્તસ્સ સરીરતો વા ચીવરતો વા કિલિટ્ઠઉદકં પત્તે પતતિ, તં પટિગ્ગહેતબ્બં. રુક્ખમૂલાદીસુ ભુઞ્જન્તસ્સ પતિતેપિ એસેવ નયો. સચે પન સત્તાહં વસ્સન્તે દેવે સુદ્ધં ઉદકં હોતિ, અબ્ભોકાસતો વા પતતિ, વટ્ટતિ. સામણેરસ્સ ઓદનં દેન્તેન તસ્સ પત્તગતં અચ્છુપન્તેનેવ દાતબ્બો. પત્તો વાસ્સ પટિગ્ગહેતબ્બો. અપ્પટિગ્ગહિતે ઓદનં છુપિત્વા પુન અત્તનો પત્તે ઓદનં ગણ્હન્તસ્સ ઉગ્ગહિતકો હોતિ.
Deve vassante piṇḍāya carantassa sarīrato vā cīvarato vā kiliṭṭhaudakaṃ patte patati, taṃ paṭiggahetabbaṃ. Rukkhamūlādīsu bhuñjantassa patitepi eseva nayo. Sace pana sattāhaṃ vassante deve suddhaṃ udakaṃ hoti, abbhokāsato vā patati, vaṭṭati. Sāmaṇerassa odanaṃ dentena tassa pattagataṃ acchupanteneva dātabbo. Patto vāssa paṭiggahetabbo. Appaṭiggahite odanaṃ chupitvā puna attano patte odanaṃ gaṇhantassa uggahitako hoti.
સચે પન દાતુકામો હુત્વા ‘‘આહર સામણેર પત્તં, ઓદનં ગણ્હા’’તિ વદતિ, ઇતરો ચ ‘‘અલં મય્હ’’ન્તિ પટિક્ખિપતિ, પુન તવેવેતં મયા પરિચ્ચત્ત’’ન્તિ ચ વુત્તેપિ ‘‘ન મય્હં એતેનત્થો’’તિ વદતિ. સતક્ખત્તુમ્પિ પરિચ્ચજતુ, યાવ અત્તનો હત્થગતં પટિગ્ગહિતમેવ હોતિ.
Sace pana dātukāmo hutvā ‘‘āhara sāmaṇera pattaṃ, odanaṃ gaṇhā’’ti vadati, itaro ca ‘‘alaṃ mayha’’nti paṭikkhipati, puna tavevetaṃ mayā pariccatta’’nti ca vuttepi ‘‘na mayhaṃ etenattho’’ti vadati. Satakkhattumpi pariccajatu, yāva attano hatthagataṃ paṭiggahitameva hoti.
સચે પન આધારકે ઠિતં નિરપેક્ખો ‘‘ગણ્હા’’તિ વદતિ, પુન પટિગ્ગહેતબ્બં. સાપેક્ખો આધારકે પત્તં ઠપેત્વા ‘‘એત્તો પૂવં વા ભત્તં વા ગણ્હા’’તિ સામણેરં વદતિ, સામણેરો હત્થં ધોવિત્વા સચેપિ સતક્ખત્તું ગહેત્વા અત્તનો પત્તગતં અફુસન્તોવ અત્તનો પત્તે પક્ખિપતિ, પુન પટિગ્ગહણકિચ્ચં નત્થિ. યદિ પન અત્તનો પત્તગતં ફુસિત્વા તતો ગણ્હાતિ, સામણેરસન્તકેન સંસટ્ઠં હોતિ, પુન પટિગ્ગહેતબ્બં. કેચિ પન ‘‘સચેપિ ગય્હમાનં છિજ્જિત્વા તત્થ પતતિ, પુન પટિગ્ગહેતબ્બ’’ન્તિ વદન્તિ. તં ‘‘એકં ભત્તપિણ્ડં ગણ્હ, એકં પૂવં ગણ્હ, ઇમસ્સ ગુળપિણ્ડસ્સ એત્તકં પદેસં ગણ્હા’’તિ એવં પરિચ્છિન્દિત્વા વુત્તે વેદિતબ્બં. ઇધ પન પરિચ્છેદો નત્થિ. તસ્મા યં સામણેરસ્સ પત્તે પતતિ, તદેવ પટિગ્ગહણં વિજહતિ. હત્થગતં પન યાવ સામણેરો વા ‘‘અલ’’ન્તિ ન ઓરમતિ, ભિક્ખુ વા ન વારેતિ, તાવ ભિક્ખુસ્સેવ સન્તકં, તસ્મા પટિગ્ગહણં ન વિજહતિ.
Sace pana ādhārake ṭhitaṃ nirapekkho ‘‘gaṇhā’’ti vadati, puna paṭiggahetabbaṃ. Sāpekkho ādhārake pattaṃ ṭhapetvā ‘‘etto pūvaṃ vā bhattaṃ vā gaṇhā’’ti sāmaṇeraṃ vadati, sāmaṇero hatthaṃ dhovitvā sacepi satakkhattuṃ gahetvā attano pattagataṃ aphusantova attano patte pakkhipati, puna paṭiggahaṇakiccaṃ natthi. Yadi pana attano pattagataṃ phusitvā tato gaṇhāti, sāmaṇerasantakena saṃsaṭṭhaṃ hoti, puna paṭiggahetabbaṃ. Keci pana ‘‘sacepi gayhamānaṃ chijjitvā tattha patati, puna paṭiggahetabba’’nti vadanti. Taṃ ‘‘ekaṃ bhattapiṇḍaṃ gaṇha, ekaṃ pūvaṃ gaṇha, imassa guḷapiṇḍassa ettakaṃ padesaṃ gaṇhā’’ti evaṃ paricchinditvā vutte veditabbaṃ. Idha pana paricchedo natthi. Tasmā yaṃ sāmaṇerassa patte patati, tadeva paṭiggahaṇaṃ vijahati. Hatthagataṃ pana yāva sāmaṇero vā ‘‘ala’’nti na oramati, bhikkhu vā na vāreti, tāva bhikkhusseva santakaṃ, tasmā paṭiggahaṇaṃ na vijahati.
સચે અત્તનો વા ભિક્ખૂનં વા યાગુપચનકભાજને કેસઞ્ચિ અત્થાય ઓદનં પક્ખિપતિ, ‘‘સામણેર, ભાજનસ્સ ઉપરિ હત્થં કરોહી’’તિ વત્વા તસ્સ હત્થે પક્ખિપિતબ્બં, તસ્સ હત્થતો ભાજને પતિતઞ્હિ દુતિયદિવસે ભાજનસ્સ અકપ્પિયભાવં ન કરોતિ, પરિચ્ચત્તત્તા. સચે એવં અકત્વા પક્ખિપતિ, પત્તમિવ ભાજનં નિરામિસં કત્વા પરિભુઞ્જિતબ્બં. દાયકા યાગુકુટં ઠપેત્વા ગતા, તં દહરસામણેરો પટિગ્ગણ્હાપેતું ન સક્કોતિ, ભિક્ખુ પત્તં ઉપનામેતિ, સામણેરો કુટસ્સ ગીવં પત્તસ્સ મુખવટ્ટિયં ઠપેત્વા આવજ્જેતિ, પત્તગતા યાગુ પટિગ્ગહિતાવ હોતિ. અથ વા ભિક્ખુ ભૂમિયં હત્થં ઠપેતિ, સામણેરો પવટ્ટેત્વા તત્થ આરોપેતિ, વટ્ટતિ. પૂવપચ્છિભત્તપચ્છિઉચ્છુભારાદીસુપિ એસેવ નયો.
Sace attano vā bhikkhūnaṃ vā yāgupacanakabhājane kesañci atthāya odanaṃ pakkhipati, ‘‘sāmaṇera, bhājanassa upari hatthaṃ karohī’’ti vatvā tassa hatthe pakkhipitabbaṃ, tassa hatthato bhājane patitañhi dutiyadivase bhājanassa akappiyabhāvaṃ na karoti, pariccattattā. Sace evaṃ akatvā pakkhipati, pattamiva bhājanaṃ nirāmisaṃ katvā paribhuñjitabbaṃ. Dāyakā yāgukuṭaṃ ṭhapetvā gatā, taṃ daharasāmaṇero paṭiggaṇhāpetuṃ na sakkoti, bhikkhu pattaṃ upanāmeti, sāmaṇero kuṭassa gīvaṃ pattassa mukhavaṭṭiyaṃ ṭhapetvā āvajjeti, pattagatā yāgu paṭiggahitāva hoti. Atha vā bhikkhu bhūmiyaṃ hatthaṃ ṭhapeti, sāmaṇero pavaṭṭetvā tattha āropeti, vaṭṭati. Pūvapacchibhattapacchiucchubhārādīsupi eseva nayo.
સચે પટિગ્ગહણૂપગં ભારં દ્વે તયો સામણેરા દેન્તિ, એકેન વા બલવતા ઉક્ખિત્તં દ્વે તયો ભિક્ખૂ ગણ્હન્તિ, વટ્ટતિ. મઞ્ચસ્સ વા પીઠસ્સ વા પાદે તેલઘટં વા ફાણિતઘટં વા નવનીતઘટં વા લગ્ગેન્તિ, ભિક્ખુસ્સ મઞ્ચેપિ પીઠેપિ નિસીદિતું વટ્ટતિ. ઉગ્ગહિતકં નામ ન હોતિ.
Sace paṭiggahaṇūpagaṃ bhāraṃ dve tayo sāmaṇerā denti, ekena vā balavatā ukkhittaṃ dve tayo bhikkhū gaṇhanti, vaṭṭati. Mañcassa vā pīṭhassa vā pāde telaghaṭaṃ vā phāṇitaghaṭaṃ vā navanītaghaṭaṃ vā laggenti, bhikkhussa mañcepi pīṭhepi nisīdituṃ vaṭṭati. Uggahitakaṃ nāma na hoti.
નાગદન્તકે વા અઙ્કુસકે વા દ્વે તેલઘટા લગ્ગિતા હોન્તિ, ઉપરિ પટિગ્ગહિતકો હેટ્ઠા અપ્પટિગ્ગહિતકો, ઉપરિમં ગહેતું વટ્ટતિ. હેટ્ઠા પટિગ્ગહિતકો ઉપરિ અપ્પટિગ્ગહિતકો, ઉપરિમં ગહેત્વા ઇતરં ગણ્હતો ઉપરિમો ઉગ્ગહિતકો હોતિ. હેટ્ઠામઞ્ચે અપ્પટિગ્ગહિતકં તેલથાલકં હોતિ, તં ચે સમ્મજ્જન્તો સમ્મુઞ્જનિયા ઘટ્ટેતિ, ઉગ્ગહિતકં ન હોતિ. પટિગ્ગહિતકં ગણ્હિસ્સામીતિ અપ્પટિગ્ગહિતકં ગહેત્વા ઞત્વા પુન ઠપેતિ, ઉગ્ગહિતકં ન હોતિ. બહિ નીહરિત્વા સઞ્જાનાતિ, બહિ અટ્ઠપેત્વા હરિત્વા તત્થેવ ઠપેતબ્બં, નત્થિ દોસો. સચે પન પુબ્બે વિવરિત્વા ઠપિતં ન પિદહિતબ્બં; યથા પુબ્બે ઠિતં તથેવ ઠપેતબ્બં. સચે બહિ ઠપેતિ, પુન ન છુપિતબ્બં.
Nāgadantake vā aṅkusake vā dve telaghaṭā laggitā honti, upari paṭiggahitako heṭṭhā appaṭiggahitako, uparimaṃ gahetuṃ vaṭṭati. Heṭṭhā paṭiggahitako upari appaṭiggahitako, uparimaṃ gahetvā itaraṃ gaṇhato uparimo uggahitako hoti. Heṭṭhāmañce appaṭiggahitakaṃ telathālakaṃ hoti, taṃ ce sammajjanto sammuñjaniyā ghaṭṭeti, uggahitakaṃ na hoti. Paṭiggahitakaṃ gaṇhissāmīti appaṭiggahitakaṃ gahetvā ñatvā puna ṭhapeti, uggahitakaṃ na hoti. Bahi nīharitvā sañjānāti, bahi aṭṭhapetvā haritvā tattheva ṭhapetabbaṃ, natthi doso. Sace pana pubbe vivaritvā ṭhapitaṃ na pidahitabbaṃ; yathā pubbe ṭhitaṃ tatheva ṭhapetabbaṃ. Sace bahi ṭhapeti, puna na chupitabbaṃ.
હેટ્ઠાપાસાદં ઓરોહન્તો નિસ્સેણિમજ્ઝે સઞ્જાનાતિ, અનોકાસત્તા ઉદ્ધં વા અધો વા હરિત્વા ઠપેતબ્બં. પટિગ્ગહિતકે તેલાદિમ્હિ કણ્ણકં ઉટ્ઠેતિ, સિઙ્ગિવેરાદિમ્હિ ઘનચુણ્ણં, તંસમુટ્ઠાનમેવ નામેતં, પુન પટિગ્ગહણકિચ્ચં નત્થિ.
Heṭṭhāpāsādaṃ orohanto nisseṇimajjhe sañjānāti, anokāsattā uddhaṃ vā adho vā haritvā ṭhapetabbaṃ. Paṭiggahitake telādimhi kaṇṇakaṃ uṭṭheti, siṅgiverādimhi ghanacuṇṇaṃ, taṃsamuṭṭhānameva nāmetaṃ, puna paṭiggahaṇakiccaṃ natthi.
તાલં વા નાળિકેરં વા આરુળ્હો યોત્તેન ફલપિણ્ડિં ઓતારેત્વા ઉપરિ ઠિતોવ ગણ્હથાતિ વદતિ, ન ગહેતબ્બં. સચે અઞ્ઞો ભૂમિયં ઠિતો યોત્તપાસકે ગહેત્વા ઉક્ખિપિત્વા દેતિ, વટ્ટતિ. સફલં મહાસાખં કપ્પિયં કારેત્વા પટિગ્ગણ્હાતિ, ફલાનિ પટિગ્ગહિતાનેવ હોન્તિ, યથાસુખં પરિભુઞ્જિતું વટ્ટતિ.
Tālaṃ vā nāḷikeraṃ vā āruḷho yottena phalapiṇḍiṃ otāretvā upari ṭhitova gaṇhathāti vadati, na gahetabbaṃ. Sace añño bhūmiyaṃ ṭhito yottapāsake gahetvā ukkhipitvā deti, vaṭṭati. Saphalaṃ mahāsākhaṃ kappiyaṃ kāretvā paṭiggaṇhāti, phalāni paṭiggahitāneva honti, yathāsukhaṃ paribhuñjituṃ vaṭṭati.
અન્તોવતિયં ઠત્વા વતિં છિન્દિત્વા ઉચ્છું વા તિમ્બરૂસકં વા દેન્તિ, હત્થપાસે સતિ વટ્ટતિ. વતિદણ્ડકેસુ અપ્પહરિત્વા નિગ્ગતં ગણ્હન્તસ્સ વટ્ટતિ. પહરિત્વા નિગ્ગતે અટ્ઠકથાસુ દોસો ન દસ્સિતો. મયં પન યં ઠાનં પહટં, તતો સયંપતિતમેવ હોતીતિ તક્કયામ. તસ્મિમ્પિ અટ્ઠત્વા ગચ્છન્તે યુજ્જતિ, સુઙ્કઘાતતો પવટ્ટેત્વા બહિપતિતભણ્ડં વિય. વતિં વા પાકારં વા લઙ્ઘાપેત્વા દેન્તિ, સચે પન ન પુથુલો પાકારો, અન્તોપાકારે ચ બહિપાકારે ચ ઠિતસ્સ હત્થપાસો પહોતિ, હત્થસતમ્પિ ઉદ્ધં ગન્ત્વા સમ્પત્તં ગહેતું વટ્ટતિ.
Antovatiyaṃ ṭhatvā vatiṃ chinditvā ucchuṃ vā timbarūsakaṃ vā denti, hatthapāse sati vaṭṭati. Vatidaṇḍakesu appaharitvā niggataṃ gaṇhantassa vaṭṭati. Paharitvā niggate aṭṭhakathāsu doso na dassito. Mayaṃ pana yaṃ ṭhānaṃ pahaṭaṃ, tato sayaṃpatitameva hotīti takkayāma. Tasmimpi aṭṭhatvā gacchante yujjati, suṅkaghātato pavaṭṭetvā bahipatitabhaṇḍaṃ viya. Vatiṃ vā pākāraṃ vā laṅghāpetvā denti, sace pana na puthulo pākāro, antopākāre ca bahipākāre ca ṭhitassa hatthapāso pahoti, hatthasatampi uddhaṃ gantvā sampattaṃ gahetuṃ vaṭṭati.
ભિક્ખુ ગિલાનં સામણેરં ખન્ધેન વહતિ, સો ફલાફલં દિસ્વા ગહેત્વા ખન્ધે નિસિન્નોવ દેતિ, વટ્ટતિ. અપરો ભિક્ખું વહન્તો ખન્ધે નિસિન્નસ્સ ભિક્ખુનો દેતિ, વટ્ટતિયેવ.
Bhikkhu gilānaṃ sāmaṇeraṃ khandhena vahati, so phalāphalaṃ disvā gahetvā khandhe nisinnova deti, vaṭṭati. Aparo bhikkhuṃ vahanto khandhe nisinnassa bhikkhuno deti, vaṭṭatiyeva.
ભિક્ખુ ફલિનિં સાખં છાયત્થાય ગહેત્વા ગચ્છતિ, ફલાનિ ખાદિતું ચિત્તે ઉપ્પન્ને પટિગ્ગહાપેત્વા ખાદિતું વટ્ટતિ. મચ્છિકવારણત્થં કપ્પિયં કારેત્વા પટિગ્ગણ્હાતિ, ખાદિતુકામો ચે હોતિ, મૂલપટિગ્ગહણમેવ વટ્ટતિ, ખાદન્તસ્સ નત્થિ દોસો.
Bhikkhu phaliniṃ sākhaṃ chāyatthāya gahetvā gacchati, phalāni khādituṃ citte uppanne paṭiggahāpetvā khādituṃ vaṭṭati. Macchikavāraṇatthaṃ kappiyaṃ kāretvā paṭiggaṇhāti, khāditukāmo ce hoti, mūlapaṭiggahaṇameva vaṭṭati, khādantassa natthi doso.
ભિક્ખુ પટિગ્ગહણારહં ભણ્ડં મનુસ્સાનં યાને ઠપેત્વા મગ્ગં ગચ્છતિ, યાનં કદ્દમે લગ્ગતિ, દહરો ચક્કં ગહેત્વા ઉક્ખિપતિ, વટ્ટતિ, ઉગ્ગહિતકં નામ ન હોતિ. નાવાય ઠપેત્વા નાવં અરિત્તેન વા પાજેતિ, હત્થેન વા કડ્ઢતિ, વટ્ટતિ. ઉળુમ્પેપિ એસેવ નયો. ચાટિયં કુણ્ડકે વા ઠપેત્વાપિ તં અનુપસમ્પન્નેન ગાહાપેત્વા અનુપસમ્પન્નં બાહાયં ગહેત્વા તરિતું વટ્ટતિ. તસ્મિમ્પિ અસતિ અનુપસમ્પન્નં ગાહાપેત્વા તં બાહાયં ગહેત્વા તરિતું વટ્ટતિ.
Bhikkhu paṭiggahaṇārahaṃ bhaṇḍaṃ manussānaṃ yāne ṭhapetvā maggaṃ gacchati, yānaṃ kaddame laggati, daharo cakkaṃ gahetvā ukkhipati, vaṭṭati, uggahitakaṃ nāma na hoti. Nāvāya ṭhapetvā nāvaṃ arittena vā pājeti, hatthena vā kaḍḍhati, vaṭṭati. Uḷumpepi eseva nayo. Cāṭiyaṃ kuṇḍake vā ṭhapetvāpi taṃ anupasampannena gāhāpetvā anupasampannaṃ bāhāyaṃ gahetvā tarituṃ vaṭṭati. Tasmimpi asati anupasampannaṃ gāhāpetvā taṃ bāhāyaṃ gahetvā tarituṃ vaṭṭati.
ઉપાસકા ગમિકભિક્ખૂનં પાથેય્યતણ્ડુલે દેન્તિ. સામણેરા ભિક્ખૂનં તણ્ડુલે ગહેત્વા અત્તનો તણ્ડુલે ગહેતું ન સક્કોન્તિ, ભિક્ખૂ તેસં તણ્ડુલે ગણ્હન્તિ. સામણેરા અત્તના ગહિતતણ્ડુલેસુ ખીણેસુ ઇતરેહિ તણ્ડુલેહિ યાગું પચિત્વા સબ્બેસં પત્તાનિ પટિપાટિયા ઠપેત્વા યાગું આકિરન્તિ. પણ્ડિતો સામણેરો અત્તનો પત્તં ગહેત્વા થેરસ્સ દેતિ, થેરસ્સ પત્તં અનુથેરસ્સાતિ એવં સબ્બાનિ પરિવત્તેતિ, સબ્બેહિ સામણેરસ્સ સન્તકં ભુત્તં હોતિ, વટ્ટતિ.
Upāsakā gamikabhikkhūnaṃ pātheyyataṇḍule denti. Sāmaṇerā bhikkhūnaṃ taṇḍule gahetvā attano taṇḍule gahetuṃ na sakkonti, bhikkhū tesaṃ taṇḍule gaṇhanti. Sāmaṇerā attanā gahitataṇḍulesu khīṇesu itarehi taṇḍulehi yāguṃ pacitvā sabbesaṃ pattāni paṭipāṭiyā ṭhapetvā yāguṃ ākiranti. Paṇḍito sāmaṇero attano pattaṃ gahetvā therassa deti, therassa pattaṃ anutherassāti evaṃ sabbāni parivatteti, sabbehi sāmaṇerassa santakaṃ bhuttaṃ hoti, vaṭṭati.
સચેપિ સામણેરો અપણ્ડિતો હોતિ, અત્તનો પત્તે યાગું સયમેવ પાતું આરભતિ, ‘‘આવુસો તુય્હં યાગું મય્હં દેહી’’તિ એવં થેરેહિ પટિપાટિયા યાચિત્વાપિ પિવિતું વટ્ટતિ, સબ્બેહિ સામણેરસ્સ સન્તકમેવ ભુત્તં હોતિ, નેવ ઉગ્ગહિતપચ્ચયા ન સન્નિધિપચ્ચયા વજ્જં ફુસન્તિ. એત્થ પન માતાપિતૂનં તેલાદીનિ છાયાદીનં અત્થાય સાખાદીનિ ચ હરન્તાનં ઇમેસઞ્ચ વિસેસો ન દિસ્સતિ. તસ્મા કારણં ઉપપરિક્ખિતબ્બં.
Sacepi sāmaṇero apaṇḍito hoti, attano patte yāguṃ sayameva pātuṃ ārabhati, ‘‘āvuso tuyhaṃ yāguṃ mayhaṃ dehī’’ti evaṃ therehi paṭipāṭiyā yācitvāpi pivituṃ vaṭṭati, sabbehi sāmaṇerassa santakameva bhuttaṃ hoti, neva uggahitapaccayā na sannidhipaccayā vajjaṃ phusanti. Ettha pana mātāpitūnaṃ telādīni chāyādīnaṃ atthāya sākhādīni ca harantānaṃ imesañca viseso na dissati. Tasmā kāraṇaṃ upaparikkhitabbaṃ.
સામણેરો ભત્તં પચિતુકામો તણ્ડુલે ધોવિત્વા નિચ્ચાલેતું ન સક્કોતિ. ભિક્ખુના તણ્ડુલે ચ ભાજનઞ્ચ પટિગ્ગહેત્વા તણ્ડુલે ધોવિત્વા નિચ્ચાલેત્વા ભાજનં ઉદ્ધનં આરોપેતબ્બં, અગ્ગિ ન કાતબ્બો, પક્કકાલે વિવરિત્વા પક્કભાવો જાનિતબ્બો. સચે દુપ્પક્કં હોતિ, પાકત્થાય પિદહિતું ન વટ્ટતિ. રજસ્સ વા છારિકાય વા અપતનત્થાય વટ્ટતિ, પક્કકાલે આરોપેતુમ્પિ ભુઞ્જિતુમ્પિ વટ્ટતિ, પુન પટિગ્ગહણકિચ્ચં નત્થિ.
Sāmaṇero bhattaṃ pacitukāmo taṇḍule dhovitvā niccāletuṃ na sakkoti. Bhikkhunā taṇḍule ca bhājanañca paṭiggahetvā taṇḍule dhovitvā niccāletvā bhājanaṃ uddhanaṃ āropetabbaṃ, aggi na kātabbo, pakkakāle vivaritvā pakkabhāvo jānitabbo. Sace duppakkaṃ hoti, pākatthāya pidahituṃ na vaṭṭati. Rajassa vā chārikāya vā apatanatthāya vaṭṭati, pakkakāle āropetumpi bhuñjitumpi vaṭṭati, puna paṭiggahaṇakiccaṃ natthi.
સામણેરો પટિબલો પચિતું, ખણો પનસ્સ નત્થિ, કત્થચિ ગન્તુકામો. ભિક્ખુના સતણ્ડુલોદકભાજનં પટિગ્ગહેત્વા ઉદ્ધનં આરોપેત્વા અગ્ગિં જાલેત્વા ગચ્છાહીતિ વત્તબ્બો. તતો પરં પુરિમનયેનેવ સબ્બં કાતું વટ્ટતિ.
Sāmaṇero paṭibalo pacituṃ, khaṇo panassa natthi, katthaci gantukāmo. Bhikkhunā sataṇḍulodakabhājanaṃ paṭiggahetvā uddhanaṃ āropetvā aggiṃ jāletvā gacchāhīti vattabbo. Tato paraṃ purimanayeneva sabbaṃ kātuṃ vaṭṭati.
ભિક્ખુ યાગુઅત્થાય સુદ્ધં ભાજનં આરોપેત્વા ઉદકં તાપેતિ, વટ્ટતિ. તત્તે ઉદકે સામણેરો તણ્ડુલે પક્ખિપતિ, તતો પટ્ઠાય ભિક્ખુના અગ્ગિ ન કાતબ્બો. પક્કયાગું પટિગ્ગહેત્વા પાતું વટ્ટતિ.
Bhikkhu yāguatthāya suddhaṃ bhājanaṃ āropetvā udakaṃ tāpeti, vaṭṭati. Tatte udake sāmaṇero taṇḍule pakkhipati, tato paṭṭhāya bhikkhunā aggi na kātabbo. Pakkayāguṃ paṭiggahetvā pātuṃ vaṭṭati.
સામણેરો યાગું પચતિ, હત્થકુક્કુચ્ચકો ભિક્ખુ કીળન્તો ભાજનં આમસતિ, પિધાનં આમસતિ , ઉગ્ગતં ફેણં છિન્દિત્વા હરતિ, તસ્સેવ પાતું ન વટ્ટતિ, દુરુપચિણ્ણં નામ હોતિ. સચે પન દબ્બિં વા ઉળુઙ્કં વા ગહેત્વા અનુક્ખિપન્તો આલુળેતિ, સબ્બેસં ન વટ્ટતિ, સામપાકઞ્ચેવ હોતિ દુરુપચિણ્ણઞ્ચ. સચે ઉક્ખિપતિ, ઉગ્ગહિતકમ્પિ હોતિ.
Sāmaṇero yāguṃ pacati, hatthakukkuccako bhikkhu kīḷanto bhājanaṃ āmasati, pidhānaṃ āmasati , uggataṃ pheṇaṃ chinditvā harati, tasseva pātuṃ na vaṭṭati, durupaciṇṇaṃ nāma hoti. Sace pana dabbiṃ vā uḷuṅkaṃ vā gahetvā anukkhipanto āluḷeti, sabbesaṃ na vaṭṭati, sāmapākañceva hoti durupaciṇṇañca. Sace ukkhipati, uggahitakampi hoti.
ભિક્ખુના પિણ્ડાય ચરિત્વા આધારકે પત્તો ઠપિતો હોતિ, તત્ર ચે અઞ્ઞો લોલભિક્ખુ કીળન્તો પત્તં આમસતિ, પત્તપિધાનં આમસતિ, તસ્સેવ તતો લદ્ધં ભત્તં ન વટ્ટતિ. સચે પન પત્તં ઉક્ખિપિત્વા ઠપેતિ, સબ્બેસં ન વટ્ટતિ. તત્થજાતકફલાનિ સાખાય વા વલ્લિયા વા ગહેત્વા ચાલેતિ, તસ્સેવ તતો લદ્ધં ફલં ન વટ્ટતિ, દુરુપચિણ્ણદુક્કટઞ્ચ આપજ્જતિ. ફલરુક્ખં પન અપસ્સયિતું વા તત્થ કણ્ડકે વા બન્ધિતું વટ્ટતિ, દુરુપચિણ્ણં ન હોતીતિ મહાપચ્ચરિયં વુત્તં.
Bhikkhunā piṇḍāya caritvā ādhārake patto ṭhapito hoti, tatra ce añño lolabhikkhu kīḷanto pattaṃ āmasati, pattapidhānaṃ āmasati, tasseva tato laddhaṃ bhattaṃ na vaṭṭati. Sace pana pattaṃ ukkhipitvā ṭhapeti, sabbesaṃ na vaṭṭati. Tatthajātakaphalāni sākhāya vā valliyā vā gahetvā cāleti, tasseva tato laddhaṃ phalaṃ na vaṭṭati, durupaciṇṇadukkaṭañca āpajjati. Phalarukkhaṃ pana apassayituṃ vā tattha kaṇḍake vā bandhituṃ vaṭṭati, durupaciṇṇaṃ na hotīti mahāpaccariyaṃ vuttaṃ.
અરઞ્ઞે પતિતં પન અમ્બફલાદિં દિસ્વા સામણેરસ્સ દસ્સામીતિ આહરિત્વા દાતું વટ્ટતિ. સીહવિઘાસાદિં દિસ્વાપિ સામણેરસ્સ દસ્સામીતિ પટિગ્ગહેત્વા વા અપ્પટિગ્ગહેત્વા વા આહરિત્વા દાતું વટ્ટતિ. સચે પન સક્કોતિ વિતક્કં સોધેતું, તતો લદ્ધં ખાદિતુમ્પિ વટ્ટતિ, નેવ આમકમંસપટિગ્ગહણપચ્ચયા ન ઉગ્ગહિતકપચ્ચયા વજ્જં ફુસતિ.
Araññe patitaṃ pana ambaphalādiṃ disvā sāmaṇerassa dassāmīti āharitvā dātuṃ vaṭṭati. Sīhavighāsādiṃ disvāpi sāmaṇerassa dassāmīti paṭiggahetvā vā appaṭiggahetvā vā āharitvā dātuṃ vaṭṭati. Sace pana sakkoti vitakkaṃ sodhetuṃ, tato laddhaṃ khāditumpi vaṭṭati, neva āmakamaṃsapaṭiggahaṇapaccayā na uggahitakapaccayā vajjaṃ phusati.
માતાપિતૂનં અત્થાય તેલાદીનિ ગહેત્વા ગચ્છતો અન્તરામગ્ગે બ્યાધિ ઉપ્પજ્જતિ, તતો યં ઇચ્છતિ, તં પટિગ્ગહેત્વા પરિભુઞ્જિતું વટ્ટતિ. સચે પન મૂલેપિ પટિગ્ગહિતં હોતિ, પુન પટિગ્ગહણકિચ્ચં નત્થિ. માતાપિતૂનં તણ્ડુલે આહરિત્વા દેતિ, તે તતોયેવ યાગુઆદીનિ સમ્પાદેત્વા તસ્સ દેન્તિ, વટ્ટતિ સન્નિધિપચ્ચયા વા ઉગ્ગહિતકપચ્ચયા વા દોસો નત્થિ.
Mātāpitūnaṃ atthāya telādīni gahetvā gacchato antarāmagge byādhi uppajjati, tato yaṃ icchati, taṃ paṭiggahetvā paribhuñjituṃ vaṭṭati. Sace pana mūlepi paṭiggahitaṃ hoti, puna paṭiggahaṇakiccaṃ natthi. Mātāpitūnaṃ taṇḍule āharitvā deti, te tatoyeva yāguādīni sampādetvā tassa denti, vaṭṭati sannidhipaccayā vā uggahitakapaccayā vā doso natthi.
ભિક્ખુ પિદહિત્વા ઉદકં તાપેતિ, યાવ પરિક્ખયા પરિભુઞ્જિતું વટ્ટતિ. સચે પનેત્થ છારિકા પતતિ, પટિગ્ગહેતબ્બં. દીઘસણ્ડાસેન થાલકં ગહેત્વા તેલં પચન્તસ્સ છારિકા પતતિ, હત્થેન અમુઞ્ચન્તેનેવ પચિત્વા ઓતારેત્વા પટિગ્ગહેતબ્બં. સચે અઙ્ગારાપિ દારૂનિ વા પટિગ્ગહેત્વા ઠપિતાનિ, મૂલપટિગ્ગહણમેવ વટ્ટતિ.
Bhikkhu pidahitvā udakaṃ tāpeti, yāva parikkhayā paribhuñjituṃ vaṭṭati. Sace panettha chārikā patati, paṭiggahetabbaṃ. Dīghasaṇḍāsena thālakaṃ gahetvā telaṃ pacantassa chārikā patati, hatthena amuñcanteneva pacitvā otāretvā paṭiggahetabbaṃ. Sace aṅgārāpi dārūni vā paṭiggahetvā ṭhapitāni, mūlapaṭiggahaṇameva vaṭṭati.
ભિક્ખુ ઉચ્છું ખાદતિ, સામણેરો ‘‘મય્હમ્પિ દેથા’’તિ વદતિ. ‘‘ઇતો છિન્દિત્વા ગણ્હા’’તિ વુત્તો ગણ્હાતિ, અવસેસે પુન પટિગ્ગહણકિચ્ચં નત્થિ. ગુળપિણ્ડકં ખાદન્તસ્સાપિ એસેવ નયો. વુત્તોકાસતો છિન્દિત્વા ગહિતાવસેસઞ્હિ અજહિતપટિગ્ગહણમેવ હોતિ.
Bhikkhu ucchuṃ khādati, sāmaṇero ‘‘mayhampi dethā’’ti vadati. ‘‘Ito chinditvā gaṇhā’’ti vutto gaṇhāti, avasese puna paṭiggahaṇakiccaṃ natthi. Guḷapiṇḍakaṃ khādantassāpi eseva nayo. Vuttokāsato chinditvā gahitāvasesañhi ajahitapaṭiggahaṇameva hoti.
ભિક્ખુ ગુળં ભાજેન્તો પટિગ્ગહેત્વા કોટ્ઠાસે કરોતિ, ભિક્ખૂપિ સામણેરાપિ આગન્ત્વા એકગહણેનેવ એકમેકં કોટ્ઠાસં ગણ્હન્તિ , ગહિતાવસેસં પટિગ્ગહિતમેવ હોતિ. સચે લોલસામણેરો ગણ્હિત્વા ગણ્હિત્વા પુન ઠપેતિ, તસ્સ ગહિતાવસેસં અપ્પટિગ્ગહિતકં હોતિ.
Bhikkhu guḷaṃ bhājento paṭiggahetvā koṭṭhāse karoti, bhikkhūpi sāmaṇerāpi āgantvā ekagahaṇeneva ekamekaṃ koṭṭhāsaṃ gaṇhanti , gahitāvasesaṃ paṭiggahitameva hoti. Sace lolasāmaṇero gaṇhitvā gaṇhitvā puna ṭhapeti, tassa gahitāvasesaṃ appaṭiggahitakaṃ hoti.
ભિક્ખુ ધૂમવટ્ટિં પટિગ્ગહેત્વા ધૂમં પિવતિ, મુખઞ્ચ કણ્ઠો ચ મનોસિલાય લિત્તો વિય હોતિ, યાવકાલિકં ભુઞ્જિતું વટ્ટતિ, યાવકાલિકેન યાવજીવિકસંસગ્ગે દોસો નત્થિ.
Bhikkhu dhūmavaṭṭiṃ paṭiggahetvā dhūmaṃ pivati, mukhañca kaṇṭho ca manosilāya litto viya hoti, yāvakālikaṃ bhuñjituṃ vaṭṭati, yāvakālikena yāvajīvikasaṃsagge doso natthi.
પત્તં વા રજનં વા પચન્તસ્સ કણ્ણનાસમુખચ્છિદ્દેહિ ધૂમો પવિસતિ, બ્યાધિપચ્ચયા પુપ્ફં વા ફલં વા ઉપસિઙ્ઘતિ, અબ્બોહારિકત્તા વટ્ટતિ. ભત્તુગ્ગારો તાલું આહચ્ચ અન્તોયેવ પવિસતિ, અવિસયત્તા વટ્ટતિ. મુખં પવિટ્ઠં પન અજ્ઝોહરતો વિકાલે આપત્તિ. દન્તન્તરે લગ્ગસ્સ આમિસસ્સ રસો પવિસતિ, આપત્તિયેવ. સચે સુખુમં આમિસં હોતિ, રસો ન પઞ્ઞાયતિ, અબ્બોહારિકપક્ખં ભજતિ.
Pattaṃ vā rajanaṃ vā pacantassa kaṇṇanāsamukhacchiddehi dhūmo pavisati, byādhipaccayā pupphaṃ vā phalaṃ vā upasiṅghati, abbohārikattā vaṭṭati. Bhattuggāro tāluṃ āhacca antoyeva pavisati, avisayattā vaṭṭati. Mukhaṃ paviṭṭhaṃ pana ajjhoharato vikāle āpatti. Dantantare laggassa āmisassa raso pavisati, āpattiyeva. Sace sukhumaṃ āmisaṃ hoti, raso na paññāyati, abbohārikapakkhaṃ bhajati.
ઉપકટ્ઠે કાલે નિરુદકટ્ઠાને ભત્તં ભુઞ્જિત્વા કક્ખારેત્વા દ્વે તયો ખેળપિણ્ડે પાતેત્વા ઉદકટ્ઠાનં ગન્ત્વા મુખં વિક્ખાલેતબ્બં. પટિગ્ગહેત્વા ઠપિતસિઙ્ગિવેરાદીનં અઙ્કુરા નિક્ખમન્તિ, પુન પટિગ્ગહણકિચ્ચં નત્થિ. લોણે અસતિ સમુદ્દોદકેન લોણકિચ્ચં કાતું વટ્ટતિ. પટિગ્ગહેત્વા ઠપિતં લોણોદકં લોણં હોતિ, લોણં વા ઉદકં હોતિ, રસો વા ફાણિતં હોતિ, ફાણિતં વા રસો હોતિ, મૂલપટિગ્ગહણમેવ વટ્ટતિ. હિમકરકા ઉદકગતિકા એવ. પરિહારિકેન કતકટ્ઠિના ઉદકં પસાદેન્તિ, તં અબ્બોહારિકં, આમિસેન સદ્ધિં વટ્ટતિ. આમિસગતિકેહિ કપિત્થફલાદીહિ પસાદિતં પુરેભત્તમેવ વટ્ટતિ.
Upakaṭṭhe kāle nirudakaṭṭhāne bhattaṃ bhuñjitvā kakkhāretvā dve tayo kheḷapiṇḍe pātetvā udakaṭṭhānaṃ gantvā mukhaṃ vikkhāletabbaṃ. Paṭiggahetvā ṭhapitasiṅgiverādīnaṃ aṅkurā nikkhamanti, puna paṭiggahaṇakiccaṃ natthi. Loṇe asati samuddodakena loṇakiccaṃ kātuṃ vaṭṭati. Paṭiggahetvā ṭhapitaṃ loṇodakaṃ loṇaṃ hoti, loṇaṃ vā udakaṃ hoti, raso vā phāṇitaṃ hoti, phāṇitaṃ vā raso hoti, mūlapaṭiggahaṇameva vaṭṭati. Himakarakā udakagatikā eva. Parihārikena katakaṭṭhinā udakaṃ pasādenti, taṃ abbohārikaṃ, āmisena saddhiṃ vaṭṭati. Āmisagatikehi kapitthaphalādīhi pasāditaṃ purebhattameva vaṭṭati.
પોક્ખરણીઆદીસુ ઉદકં બહલં હોતિ, વટ્ટતિ. સચે પન મુખે ચ હત્થે ચ લગ્ગતિ, ન વટ્ટતિ, પટિગ્ગહેત્વા પરિભુઞ્જિતબ્બં. ખેત્તેસુ કસિતટ્ઠાને બહલં ઉદકં હોતિ, પટિગ્ગહેતબ્બં. સચે સન્દિત્વા કન્દરાદીનિ પવિસિત્વા નદિં પૂરેતિ, વટ્ટતિ. કકુધસોબ્ભાદયો હોન્તિ, રુક્ખતો પતિતેહિ પુપ્ફેહિ સઞ્છન્નોદકા, સચે પુપ્ફરસો ન પઞ્ઞાયતિ, પટિગ્ગહણકિચ્ચં નત્થિ. પરિત્તં ઉદકં હોતિ, રસો પઞ્ઞાયતિ, પટિગ્ગહેતબ્બં. પબ્બતકન્દરાદીસુ કાળવણ્ણપણ્ણસઞ્છન્નઉદકેપિ એસેવ નયો.
Pokkharaṇīādīsu udakaṃ bahalaṃ hoti, vaṭṭati. Sace pana mukhe ca hatthe ca laggati, na vaṭṭati, paṭiggahetvā paribhuñjitabbaṃ. Khettesu kasitaṭṭhāne bahalaṃ udakaṃ hoti, paṭiggahetabbaṃ. Sace sanditvā kandarādīni pavisitvā nadiṃ pūreti, vaṭṭati. Kakudhasobbhādayo honti, rukkhato patitehi pupphehi sañchannodakā, sace puppharaso na paññāyati, paṭiggahaṇakiccaṃ natthi. Parittaṃ udakaṃ hoti, raso paññāyati, paṭiggahetabbaṃ. Pabbatakandarādīsu kāḷavaṇṇapaṇṇasañchannaudakepi eseva nayo.
પાનીયઘટે સરેણુકાનિ વા સવણ્ટખીરાનિ વા પુપ્ફાનિ પક્ખિત્તાનિ હોન્તિ, પટિગ્ગહેતબ્બં. પુપ્ફાનિ વા પટિગ્ગહેત્વા પક્ખિપિતબ્બાનિ. પાટલિચમ્પકમલ્લિકા પક્ખિત્તા હોન્તિ , વાસમત્તં તિટ્ઠતિ તં અબ્બોહારિકં, દુતિયદિવસેપિ આમિસેન સદ્ધિં વટ્ટતિ. ભિક્ખુના ઠપિતપુપ્ફવાસિતકપાનીયતો સામણેરો પાનીયં ગહેત્વા પીતાવસેસં તત્થેવ આકિરતિ, પટિગ્ગહેતબ્બં. પદુમસરાદીસુ ઉદકં સન્થરિત્વા ઠિતં પુપ્ફરેણું ઘટેન વિક્ખમ્ભેત્વા ઉદકં ગહેતું વટ્ટતિ. કપ્પિયં કારાપેત્વા પટિગ્ગહેત્વા ઠપિતં દન્તકટ્ઠં હોતિ, સચે તસ્સ રસં પિવિતુકામો, મૂલપટિગ્ગહણમેવ વટ્ટતિ. અપ્પટિગ્ગહેત્વા ઠપિતં પટિગ્ગહેતબ્બં. અજાનન્તસ્સ રસે પવિટ્ઠેપિ આપત્તિયેવ. અચિત્તકઞ્હિ ઇદં સિક્ખાપદં.
Pānīyaghaṭe sareṇukāni vā savaṇṭakhīrāni vā pupphāni pakkhittāni honti, paṭiggahetabbaṃ. Pupphāni vā paṭiggahetvā pakkhipitabbāni. Pāṭalicampakamallikā pakkhittā honti , vāsamattaṃ tiṭṭhati taṃ abbohārikaṃ, dutiyadivasepi āmisena saddhiṃ vaṭṭati. Bhikkhunā ṭhapitapupphavāsitakapānīyato sāmaṇero pānīyaṃ gahetvā pītāvasesaṃ tattheva ākirati, paṭiggahetabbaṃ. Padumasarādīsu udakaṃ santharitvā ṭhitaṃ pupphareṇuṃ ghaṭena vikkhambhetvā udakaṃ gahetuṃ vaṭṭati. Kappiyaṃ kārāpetvā paṭiggahetvā ṭhapitaṃ dantakaṭṭhaṃ hoti, sace tassa rasaṃ pivitukāmo, mūlapaṭiggahaṇameva vaṭṭati. Appaṭiggahetvā ṭhapitaṃ paṭiggahetabbaṃ. Ajānantassa rase paviṭṭhepi āpattiyeva. Acittakañhi idaṃ sikkhāpadaṃ.
મહાભૂતેસુ કિં વટ્ટતિ, કિં ન વટ્ટતીતિ? ખીરં તાવ વટ્ટતિ, કપ્પિયમંસખીરં વા અકપ્પિયમંસખીરં વા હોતુ, પિવન્તસ્સ અનાપત્તિ. અસ્સુ ખેળો સિઙ્ઘાણિકા મુત્તં કરીસં સેમ્હં દન્તમલં અક્ખિગૂથકો કણ્ણગૂથકો સરીરે ઉટ્ઠિતલોણન્તિ ઇદં સબ્બં વટ્ટતિ. યં પનેત્થ ઠાનતો ચવિત્વા પત્તે વા હત્થે વા પતતિ, તં પટિગ્ગહેતબ્બં. અઙ્ગલગ્ગં પટિગ્ગહિતકમેવ. ઉણ્હંપાયાસં ભુઞ્જન્તસ્સ સેદો અઙ્ગુલિઅનુસારેન એકાબદ્ધોવ હુત્વા પાયાસે સન્તિટ્ઠતિ, પિણ્ડાય વા ચરન્તસ્સ હત્થતો પત્તસ્સ મુખવટ્ટિંતો વા પત્તતલં ઓરોહતિ, એત્થ પટિગ્ગહણકિચ્ચં નત્થિ. ઝામમહાભૂતેસુ ઇદં નામ ન વટ્ટતીતિ નત્થિ, દુજ્ઝાપિતં પન ન વટ્ટતિ. સુજ્ઝાપિતં મનુસ્સટ્ઠિમ્પિ ચુણ્ણં કત્વા લેહે ઉપનેતું વટ્ટતિ.
Mahābhūtesu kiṃ vaṭṭati, kiṃ na vaṭṭatīti? Khīraṃ tāva vaṭṭati, kappiyamaṃsakhīraṃ vā akappiyamaṃsakhīraṃ vā hotu, pivantassa anāpatti. Assu kheḷo siṅghāṇikā muttaṃ karīsaṃ semhaṃ dantamalaṃ akkhigūthako kaṇṇagūthako sarīre uṭṭhitaloṇanti idaṃ sabbaṃ vaṭṭati. Yaṃ panettha ṭhānato cavitvā patte vā hatthe vā patati, taṃ paṭiggahetabbaṃ. Aṅgalaggaṃ paṭiggahitakameva. Uṇhaṃpāyāsaṃ bhuñjantassa sedo aṅgulianusārena ekābaddhova hutvā pāyāse santiṭṭhati, piṇḍāya vā carantassa hatthato pattassa mukhavaṭṭiṃto vā pattatalaṃ orohati, ettha paṭiggahaṇakiccaṃ natthi. Jhāmamahābhūtesu idaṃ nāma na vaṭṭatīti natthi, dujjhāpitaṃ pana na vaṭṭati. Sujjhāpitaṃ manussaṭṭhimpi cuṇṇaṃ katvā lehe upanetuṃ vaṭṭati.
ચત્તારિ મહાવિકટાનિ અસતિ કપ્પિયકારકે સામમ્પિ ગહેત્વા પરિભુઞ્જિતું વટ્ટતિ. એત્થ ચ દુબ્બચોપિ અસમત્થોપિ કપ્પિયકારકો અસન્તપક્ખેયેવ તિટ્ઠતિ. છારિકાય અસતિ સુક્ખદારું ઝાપેત્વા છારિકા ગહેતબ્બા. સુક્ખદારુમ્હિ અસતિ અલ્લદારું રુક્ખતો છિન્દિત્વાપિ કાતું વટ્ટતિ. ઇદં પન ચતુબ્બિધમ્પિ મહાવિકટં કાલોદિસ્સં નામ સપ્પદટ્ઠક્ખણેયેવ વટ્ટતિ. સેસમેત્થ ઉત્તાનમેવ.
Cattāri mahāvikaṭāni asati kappiyakārake sāmampi gahetvā paribhuñjituṃ vaṭṭati. Ettha ca dubbacopi asamatthopi kappiyakārako asantapakkheyeva tiṭṭhati. Chārikāya asati sukkhadāruṃ jhāpetvā chārikā gahetabbā. Sukkhadārumhi asati alladāruṃ rukkhato chinditvāpi kātuṃ vaṭṭati. Idaṃ pana catubbidhampi mahāvikaṭaṃ kālodissaṃ nāma sappadaṭṭhakkhaṇeyeva vaṭṭati. Sesamettha uttānameva.
એળકલોમસમુટ્ઠાનં – કાયતો ચ કાયચિત્તતો ચ સમુટ્ઠાતિ, કિરિયં, નોસઞ્ઞાવિમોક્ખં, અચિત્તકં, પણ્ણત્તિવજ્જં, કાયકમ્મં, તિચિત્તં , તિવેદનન્તિ.
Eḷakalomasamuṭṭhānaṃ – kāyato ca kāyacittato ca samuṭṭhāti, kiriyaṃ, nosaññāvimokkhaṃ, acittakaṃ, paṇṇattivajjaṃ, kāyakammaṃ, ticittaṃ , tivedananti.
દન્તપોનસિક્ખાપદં દસમં.
Dantaponasikkhāpadaṃ dasamaṃ.
સમત્તો વણ્ણનાક્કમેન ભોજનવગ્ગો ચતુત્થો.
Samatto vaṇṇanākkamena bhojanavaggo catuttho.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / વિનયપિટક • Vinayapiṭaka / મહાવિભઙ્ગ • Mahāvibhaṅga / ૪. ભોજનવગ્ગો • 4. Bhojanavaggo
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / સારત્થદીપની-ટીકા • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ૧૦. દન્તપોનસિક્ખાપદવણ્ણના • 10. Dantaponasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વજિરબુદ્ધિ-ટીકા • Vajirabuddhi-ṭīkā / ૧૦. દન્તપોનસિક્ખાપદવણ્ણના • 10. Dantaponasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વિમતિવિનોદની-ટીકા • Vimativinodanī-ṭīkā / ૧૦. દન્તપોનસિક્ખાપદવણ્ણના • 10. Dantaponasikkhāpadavaṇṇanā
ટીકા • Tīkā / વિનયપિટક (ટીકા) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / પાચિત્યાદિયોજનાપાળિ • Pācityādiyojanāpāḷi / ૧૦. દન્તપોનસિક્ખાપદં • 10. Dantaponasikkhāpadaṃ