Library / Tipiṭaka / ਤਿਪਿਟਕ • Tipiṭaka / વਜਿਰਬੁਦ੍ਧਿ-ਟੀਕਾ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
੧੦. ਦਸਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ
10. Dasamasikkhāpadavaṇṇanā
੮੩੩. ਸਾਧੁਕੀਲ਼ਿਤਗੀਤਂ વਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਾਚਿਣ੍ਣਗੀਤਮ੍ਪਿ ਸੋਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ। ‘‘ਗੀਤੁਪਸਞ੍ਹਿਤਂ ਪਨ ਧਮ੍ਮਂ ਸੋਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀਤਿ ਦੀਘਨਿਕਾਯਟ੍ਠਕਥਾਯਂ વੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਪੋਰਾਣਗਣ੍ਠਿਪਦੇ ਪਨ ‘‘ਧਮ੍ਮਗੀਤਮ੍ਪਿ ਨ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ વਤ੍વਾ ‘‘ਬੁਦ੍ਧਸ੍ਸ ਗਾਯਾਮ વਾਦੇਮਾਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤੁਂ ਨ વਟ੍ਟਤਿ, ਦੁਕ੍ਕਟਂ ਹੋਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ, ‘‘ਪੂਜਂ ਕਰੋਮ, ਜਾਤਕਂ વਾ વਤ੍ਥੁਂ વਾ ਦੇਸੇਮਾਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ‘ਸਾਧੂ’ਤਿ ਸਮ੍ਪਟਿਚ੍ਛਿਤੁਂ વਟ੍ਟਤੀ’’ਤਿ ਚ વੁਤ੍ਤਂ।
833.Sādhukīḷitagītaṃ vāti ettha pāciṇṇagītampi sotuṃ na vaṭṭati. ‘‘Gītupasañhitaṃ pana dhammaṃ sotuṃ vaṭṭatīti dīghanikāyaṭṭhakathāyaṃ vutta’’nti vuttaṃ. Porāṇagaṇṭhipade pana ‘‘dhammagītampi na vaṭṭatī’’ti vatvā ‘‘buddhassa gāyāma vādemāti vutte sampaṭicchituṃ na vaṭṭati, dukkaṭaṃ hotī’’ti vuttaṃ, ‘‘pūjaṃ karoma, jātakaṃ vā vatthuṃ vā desemāti vutte ‘sādhū’ti sampaṭicchituṃ vaṭṭatī’’ti ca vuttaṃ.
੮੩੬. ਏਕਪਯੋਗੋ ਨਾਮ ਏਕਦਿવਸਾવਲੋਕਨਂ। ਤੇਸਂਯੇવਾਤਿ ਯੇਸਂ ਨਚ੍ਚਂ ਪਸ੍ਸਤਿ। ‘‘ਭਿਕ੍ਖੁਨੀ ਸਯਮ੍ਪਿ ਨਚ੍ਚਿਤੁਂ વਾ ਗਾਯਿਤੁਂ વਾ વਾਦਿਤੁਂ વਾ ਨ ਲਭਤੀ’’ਤਿਆਦਿ ਇਧ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦੇ ਨਤ੍ਥਿ। ਕਸ੍ਮਾ? ਏਲ਼ਕਲੋਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨਤ੍ਤਾ। ਯਦਿ ਏવਂ ਕਸ੍ਮਾ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਚੇ? ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਮਹਾਪਦੇਸਤੋ। ਯਦਿ ਨਚ੍ਚਾਦੀਨਿ ਪਸ੍ਸਿਤੁਂ વਾ ਸੋਤੁਂ વਾ ਨ ਲਭਤਿ, ਪਗੇવ ਅਤ੍ਤਨਾ ਕਾਤੁਨ੍ਤਿ ਨਯਤੋ ਲਬ੍ਭਮਾਨਤ੍ਤਾ વੁਤ੍ਤਂ। ਇਤਰਥਾ ਮਹਾਪਦੇਸਾ ਨਿਰਤ੍ਥਕਾ ਸਿਯੁਂ। ਏવਮਞ੍ਞਤ੍ਥਾਪਿ ਨਯੋ ਨੇਤਬ੍ਬੋ। ‘‘ਸਮੁਟ੍ਠਾਨਮ੍ਪਿ ਇਧ વੁਤ੍ਤਮੇવ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਛਸਮੁਟ੍ਠਾਨવਸੇਨ ਗਹੇਤਬ੍ਬ’’ਨ੍ਤਿ ਲਿਖਿਤਂ। ਤਂ ‘‘ਅਞ੍ਞੇ ਨਚ੍ਚ, ਗਾਯ, વਾਦੇਹੀ’’ਤਿ વਤ੍ਤੁਂ ਨ ਲਬ੍ਭਤੀਤਿਆਦਿવਚੀਕਮ੍ਮਂ ਸਨ੍ਧਾਯ ਲਿਖਿਤਞ੍ਚੇ, ਤਂ ਸੁਲਿਖਿਤਂ ਏਲ਼ਕਲੋਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨੇ વਾਚਾਯ ਅਭਾવਤੋ। ‘‘ਸਯਮ੍ਪਿ ਨਚ੍ਚਿਤੁ’’ਨ੍ਤਿਆਦਿਕਾਯਕਮ੍ਮਞ੍ਚੇ ਸਨ੍ਧਾਯ ਲਿਖਿਤਂ, ਦੁਲ੍ਲਿਖਿਤਂ। ਏਲ਼ਕਲੋਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨਞ੍ਹਿ ਏਕਨ੍ਤਤੋ ਕਾਯਕਮ੍ਮਂ ਹੋਤਿ, ਤਸ੍ਮਾ ਉਦ੍ਧਟਂ ਅਗ੍ਗਹੇਤ੍વਾ ਆਦਿਸਦ੍ਦੇਨ ਸਙ੍ਗਹਿਤਮੇવ ਇਧ ਗਹੇਤਬ੍ਬਨ੍ਤਿ। ਏਤਂ ਏਲ਼ਕਲੋਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨਤ੍ਤਾਤਿ ਏਤ੍ਥ ਕਾਰਣવਚਨੇ ਸੁਤ੍ਤਾਨੁਲੋਮਮਹਾਪਦੇਸਤੋਤਿ ਏਤ੍ਥ ਪਨ ਉਦ੍ਧਟਂ ਗਹੇਤਬ੍ਬਂ, ਏવਂ ਯਥਾਲਾਭવਸੇਨ ਤਂ ਲਿਖਿਤਨ੍ਤਿ વੇਦਿਤਬ੍ਬਂ। ‘‘ਆਹਚ੍ਚਭਾਸਿਤਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਸੇਨ ਏਲ਼ਕਲੋਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨ’’ਨ੍ਤਿ વੁਤ੍ਤਨ੍ਤਿ ਉਪਤਿਸ੍ਸਤ੍ਥੇਰੋ । ‘‘ਏਲ਼ਕਲੋਮਸਮੁਟ੍ਠਾਨਞ੍ਚੇ ਇਦਂ ਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ, ਆਣਾਪਕੋ ਮੁਚ੍ਚੇਯ੍ਯ, ਨ ਚ ਮੁਚ੍ਚਤੀ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤਂ। ਤਂ ‘‘ਕਸ੍ਮਾ’’ਤਿ વੁਤ੍ਤੇ ‘‘ਸਬ੍ਬਅਟ੍ਠਕਥਾਸੁ વੁਤ੍ਤ’’ਨ੍ਤਿ ਅਟ੍ਠਕਥਾਚਰਿਯੋ ਆਹਾਤਿ ਧਮ੍ਮਸਿਰਿਤ੍ਥੇਰੋ।
836.Ekapayogo nāma ekadivasāvalokanaṃ. Tesaṃyevāti yesaṃ naccaṃ passati. ‘‘Bhikkhunī sayampi naccituṃ vā gāyituṃ vā vādituṃ vā na labhatī’’tiādi idha sikkhāpade natthi. Kasmā? Eḷakalomasamuṭṭhānattā. Yadi evaṃ kasmā vuttanti ce? Suttānulomamahāpadesato. Yadi naccādīni passituṃ vā sotuṃ vā na labhati, pageva attanā kātunti nayato labbhamānattā vuttaṃ. Itarathā mahāpadesā niratthakā siyuṃ. Evamaññatthāpi nayo netabbo. ‘‘Samuṭṭhānampi idha vuttameva aggahetvā chasamuṭṭhānavasena gahetabba’’nti likhitaṃ. Taṃ ‘‘aññe nacca, gāya, vādehī’’ti vattuṃ na labbhatītiādivacīkammaṃ sandhāya likhitañce, taṃ sulikhitaṃ eḷakalomasamuṭṭhāne vācāya abhāvato. ‘‘Sayampi naccitu’’ntiādikāyakammañce sandhāya likhitaṃ, dullikhitaṃ. Eḷakalomasamuṭṭhānañhi ekantato kāyakammaṃ hoti, tasmā uddhaṭaṃ aggahetvā ādisaddena saṅgahitameva idha gahetabbanti. Etaṃ eḷakalomasamuṭṭhānattāti ettha kāraṇavacane suttānulomamahāpadesatoti ettha pana uddhaṭaṃ gahetabbaṃ, evaṃ yathālābhavasena taṃ likhitanti veditabbaṃ. ‘‘Āhaccabhāsitasikkhāpadavasena eḷakalomasamuṭṭhāna’’nti vuttanti upatissatthero. ‘‘Eḷakalomasamuṭṭhānañce idaṃ sikkhāpadaṃ, āṇāpako mucceyya, na ca muccatī’’ti vuttaṃ. Taṃ ‘‘kasmā’’ti vutte ‘‘sabbaaṭṭhakathāsu vutta’’nti aṭṭhakathācariyo āhāti dhammasiritthero.
੮੩੭. ਆਰਾਮੇ ਠਤ੍વਾਤਿ ਨ ਕੇવਲਂ ਠਤ੍વਾ, ਤਤੋ ਗਨ੍ਤ੍વਾ ਪਨ ਸਬ੍ਬਿਰਿਯਾਪਥੇਹਿਪਿ ਲਭਤਿ। ‘‘ਆਰਾਮੇ ਠਿਤਾਤਿ ਪਨ ਆਰਾਮਪਰਿਯਾਪਨ੍ਨਾਤਿ ਅਤ੍ਥੋ, ਇਤਰਥਾ ਨਿਸਿਨ੍ਨਾਪਿ ਨ ਲਭੇਯ੍ਯਾ’’ਤਿ ਲਿਖਿਤਂ, ਤਂ ਸੁਲਿਖਿਤਮੇવ।
837.Ārāme ṭhatvāti na kevalaṃ ṭhatvā, tato gantvā pana sabbiriyāpathehipi labhati. ‘‘Ārāme ṭhitāti pana ārāmapariyāpannāti attho, itarathā nisinnāpi na labheyyā’’ti likhitaṃ, taṃ sulikhitameva.
ਦਸਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Dasamasikkhāpadavaṇṇanā niṭṭhitā.
ਲਸੁਣવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ ਨਿਟ੍ਠਿਤਾ।
Lasuṇavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ਤਿਪਿਟਕ (ਮੂਲ) • Tipiṭaka (Mūla) / વਿਨਯਪਿਟਕ • Vinayapiṭaka / ਭਿਕ੍ਖੁਨੀવਿਭਙ੍ਗ • Bhikkhunīvibhaṅga / ੧੦. ਦਸਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ • 10. Dasamasikkhāpadaṃ
ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Aṭṭhakathā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਅਟ੍ਠਕਥਾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ਭਿਕ੍ਖੁਨੀવਿਭਙ੍ਗ-ਅਟ੍ਠਕਥਾ • Bhikkhunīvibhaṅga-aṭṭhakathā / ੧੦. ਦਸਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 10. Dasamasikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਸਾਰਤ੍ਥਦੀਪਨੀ-ਟੀਕਾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ੧. ਲਸੁਣવਗ੍ਗવਣ੍ਣਨਾ • 1. Lasuṇavaggavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / વਿਮਤਿવਿਨੋਦਨੀ-ਟੀਕਾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ੧. ਪਠਮਲਸੁਣਾਦਿਸਿਕ੍ਖਾਪਦવਣ੍ਣਨਾ • 1. Paṭhamalasuṇādisikkhāpadavaṇṇanā
ਟੀਕਾ • Tīkā / વਿਨਯਪਿਟਕ (ਟੀਕਾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ਪਾਚਿਤ੍ਯਾਦਿਯੋਜਨਾਪਾਲ਼ਿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ੧੦. ਦਸਮਸਿਕ੍ਖਾਪਦਂ • 10. Dasamasikkhāpadaṃ