| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ವಜಿರಬುದ್ಧಿ-ಟೀಕಾ • Vajirabuddhi-ṭīkā |
೧೨. ಸತ್ತಸತಿಕಕ್ಖನ್ಧಕವಣ್ಣನಾ
12. Sattasatikakkhandhakavaṇṇanā
ದಸವತ್ಥುಕಥಾವಣ್ಣನಾ
Dasavatthukathāvaṇṇanā
೪೪೬. ನಿಕ್ಖಿತ್ತಮಣಿಸುವಣ್ಣಾತಿ ಸಿಕ್ಖಾಪದೇನೇವ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಮಣಿಸುವಣ್ಣಾ। ತತ್ಥ ಮಣಿಗ್ಗಹಣೇನ ಸಬ್ಬಂ ದುಕ್ಕಟವತ್ಥು, ಸುವಣ್ಣಗ್ಗಹಣೇನ ಸಬ್ಬಂ ಪಾಚಿತ್ತಿಯವತ್ಥು ಗಹಿತಂ ಹೋತಿ। ಭಿಕ್ಖಗ್ಗೇನ ಭಿಕ್ಖುಗಣನಾಯಾತಿ ವುತ್ತಂ ಹೋತಿ।
446.Nikkhittamaṇisuvaṇṇāti sikkhāpadeneva paṭikkhittamaṇisuvaṇṇā. Tattha maṇiggahaṇena sabbaṃ dukkaṭavatthu, suvaṇṇaggahaṇena sabbaṃ pācittiyavatthu gahitaṃ hoti. Bhikkhaggena bhikkhugaṇanāyāti vuttaṃ hoti.
೪೪೭. ಮಹಿಕಾತಿ ಹಿಮಂ। ಪೋಸಾತಿ ಸತ್ತಾ। ಸರಜಾತಿ ಸಕಿಲೇಸರಜಾ। ಮಗಾತಿ ಮಗಸದಿಸಾ। ತಸ್ಮಿಂ ತಸ್ಮಿಂ ವಿಸಯೇ, ಭವೇ ವಾ ನೇತೀತಿ ನೇತ್ತಿ, ತಣ್ಹಾಯೇತಂ ಅಧಿವಚನಂ, ತಾಯ ಸಹ ವತ್ತನ್ತೀತಿ ಸನೇತ್ತಿಕಾ।
447.Mahikāti himaṃ. Posāti sattā. Sarajāti sakilesarajā. Magāti magasadisā. Tasmiṃ tasmiṃ visaye, bhave vā netīti netti, taṇhāyetaṃ adhivacanaṃ, tāya saha vattantīti sanettikā.
೪೫೦-೨. ಅಹೋಗಙ್ಗೋತಿ ಪಬ್ಬತಸ್ಸ ನಾಮಂ। ಅನುಮಾನೇಸ್ಸಾಮಾತಿ ಪಞ್ಞಾಪೇಸ್ಸಾಮ। ಆಸುತಾತಿ ಸಜ್ಜಿತಾ, ‘‘ಅಸುತ್ತಾ’’ತಿ ವಾ ಪಾಠೋ, ಅನಾವಿಲಾ ಅಪಕ್ಕಾ ತರುಣಾ।
450-2.Ahogaṅgoti pabbatassa nāmaṃ. Anumānessāmāti paññāpessāma. Āsutāti sajjitā, ‘‘asuttā’’ti vā pāṭho, anāvilā apakkā taruṇā.
೪೫೩. ಉಜ್ಜವಿಂಸು ಪಟಿಸೋತೇನ ಗಚ್ಛಿಂಸು।
453.Ujjaviṃsu paṭisotena gacchiṃsu.
೪೫೫. ಅಪ್ಪೇವ ನಾಮಾತಿ ಸಾಧು ನಾಮ। ಮೂಲಾ ದಾಯಕಾ ಪೇಸಲಕಾ। ‘‘ಕುಲ್ಲಕವಿಹಾರೇನಾತಿ ಖುದ್ದಕವಿಹಾರೇನಾ’’ತಿ ಲಿಖಿತಂ। ರೂಪಾವತಾರತ್ತಾ ಕುಲ್ಲಕವಿಹಾರೋ ನಾಮ। ಕಥಂ ಪನೇತಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ, ಯೇನ ಸನ್ನಿಧಿಕತಂ ಯಾವಜೀವಿಕಂ ಯಾವಕಾಲಿಕೇನ ತದಹುಪಟಿಗ್ಗಹಿತೇನ ಸಮ್ಭಿನ್ನರಸಂ ತದಹುಪಟಿಗ್ಗಹಿತಸಙ್ಖಯಂ ಆಗನ್ತ್ವಾ ಸನ್ನಿಧಿಕತಾಮಿಸಸಙ್ಖ್ಯಮೇವ ಗಚ್ಛತೀತಿ? ವುಚ್ಚತೇ – ‘‘ಯಾವಕಾಲಿಕೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯಾವಜೀವಿಕಂ ತದಹುಪಟಿಗ್ಗಹಿತ’’ನ್ತಿ ವಚನತೋ ಪುರೇಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಯಾವಜೀವಿಕಂ ತದಹುಪಟಿಗ್ಗಹಿತೇನಾಮಿಸೇನ ಚೇ ಸಮ್ಭಿನ್ನಂ, ಪುರೇಪಟಿಗ್ಗಹಿತಸಙ್ಖ್ಯಮೇವ ಗಚ್ಛತೀತಿ ಸಿದ್ಧಂ। ಅಞ್ಞಥಾ ‘‘ಸತ್ತಾಹಕಾಲಿಕೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯಾವಜೀವಿಕಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಸತ್ತಾಹಂ ಕಪ್ಪತೀ’’ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೩೦೫) ವುತ್ತಟ್ಠಾನೇ ವಿಯ ಇಧಾಪಿ ‘‘ಯಾವಕಾಲಿಕೇನ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಯಾವಜೀವಿಕಂ ಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ಕಾಲೇ ಕಪ್ಪತೀ’’ತಿ ವದೇಯ್ಯ, ತಞ್ಚಾವುತ್ತಂ। ತಸ್ಮಾ ಪುರೇಪಟಿಗ್ಗಹಿತಂ ತಂ ಆಮಿಸಸಮ್ಭಿನ್ನಂ ಆಮಿಸಗತಿಕಮೇವಾತಿ ವೇದಿತಬ್ಬಂ। ಗಣ್ಠಿಪದೇ ಪನ ‘‘ಸನ್ನಿಧಿಕಾರಕಂ ಖಾದನೀಯಂ ವಾ ಭೋಜನೀಯಂ ವಾ’’ತಿ (ಪಾಚಿ॰ ೨೫೩) ವುತ್ತಂ। ಬ್ಯಞ್ಜನಮತ್ತಂ ನ ಗಹೇತಬ್ಬಂ।
455.Appeva nāmāti sādhu nāma. Mūlā dāyakā pesalakā. ‘‘Kullakavihārenāti khuddakavihārenā’’ti likhitaṃ. Rūpāvatārattā kullakavihāro nāma. Kathaṃ panetaṃ paññāyati, yena sannidhikataṃ yāvajīvikaṃ yāvakālikena tadahupaṭiggahitena sambhinnarasaṃ tadahupaṭiggahitasaṅkhayaṃ āgantvā sannidhikatāmisasaṅkhyameva gacchatīti? Vuccate – ‘‘yāvakālikena, bhikkhave, yāvajīvikaṃ tadahupaṭiggahita’’nti vacanato purepaṭiggahitaṃ yāvajīvikaṃ tadahupaṭiggahitenāmisena ce sambhinnaṃ, purepaṭiggahitasaṅkhyameva gacchatīti siddhaṃ. Aññathā ‘‘sattāhakālikena, bhikkhave, yāvajīvikaṃ paṭiggahitaṃ sattāhaṃ kappatī’’ti (mahāva. 305) vuttaṭṭhāne viya idhāpi ‘‘yāvakālikena, bhikkhave, yāvajīvikaṃ paṭiggahitaṃ kāle kappatī’’ti vadeyya, tañcāvuttaṃ. Tasmā purepaṭiggahitaṃ taṃ āmisasambhinnaṃ āmisagatikamevāti veditabbaṃ. Gaṇṭhipade pana ‘‘sannidhikārakaṃ khādanīyaṃ vā bhojanīyaṃ vā’’ti (pāci. 253) vuttaṃ. Byañjanamattaṃ na gahetabbaṃ.
೪೫೭. ಇಧಾತಿ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಪಾಠೇ। ‘‘‘ಕಾಲೇ ಕಪ್ಪತಿ, ವಿಕಾಲೇ ನ ಕಪ್ಪತೀ’ತಿ (ಮಹಾವ॰ ೩೦೫) ವುತ್ತವಚನಮತ್ತೇನ ‘ವಿಕಾಲೇ ಕಪ್ಪತೀ’ತಿ ವಿಕಾಲಭೋಜನಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಆವಹಂ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ, ‘ನ ಕಪ್ಪತೀ’ತಿ ಸನ್ನಿಧಿಭೋಜನಪಾಚಿತ್ತಿಯಂ ಆವಹಂ ಹೋತೀತಿ ಅತ್ಥೋ, ಯದಿ ಸಮ್ಭಿನ್ನರಸಂ ಅಜ್ಜಪಟಿಗ್ಗಹಿತಮ್ಪಿ ಯಾವಜೀವಿಕನ್ತಿ ಅತ್ಥೋ’’ತಿ ಲಿಖಿತಂ। ಸುತ್ತವಿಭಙ್ಗೇತಿ ಮಾತಿಕಾಸಙ್ಖಾತೇ ಸುತ್ತೇ ಚ ತಸ್ಸ ಪದಭಾಜನೀಯಸಙ್ಖಾತೇ ವಿಭಙ್ಗೇ ಚಾತಿ ಅತ್ಥೋ। ಇದಂ ಆಗತಮೇವ। ಕತರನ್ತಿ? ‘‘ಅತಿಕ್ಕಾಮಯತೋ ಛೇದನಕ’’ನ್ತಿ ಇದಂ।
457.Idhāti imasmiṃ pāṭhe. ‘‘‘Kāle kappati, vikāle na kappatī’ti (mahāva. 305) vuttavacanamattena ‘vikāle kappatī’ti vikālabhojanapācittiyaṃ āvahaṃ hotīti attho, ‘na kappatī’ti sannidhibhojanapācittiyaṃ āvahaṃ hotīti attho, yadi sambhinnarasaṃ ajjapaṭiggahitampi yāvajīvikanti attho’’ti likhitaṃ. Suttavibhaṅgeti mātikāsaṅkhāte sutte ca tassa padabhājanīyasaṅkhāte vibhaṅge cāti attho. Idaṃ āgatameva. Kataranti? ‘‘Atikkāmayato chedanaka’’nti idaṃ.
ತಿವಿದತ್ಥಿಪಮಾಣಞ್ಚೇ, ಅದಸಂ ತಂ ನಿಸೀದನಂ।
Tividatthipamāṇañce, adasaṃ taṃ nisīdanaṃ;
ನಿಸೀದನಂ ಕಥಂ ಹೋತಿ, ಸದಸಂ ತಞ್ಹಿ ಲಕ್ಖಣಂ॥
Nisīdanaṃ kathaṃ hoti, sadasaṃ tañhi lakkhaṇaṃ.
ತಿವಿದತ್ಥಿಪಮಾಣಂ ತಂ, ದಸಾ ತತ್ಥ ವಿದತ್ಥಿ ಚೇ।
Tividatthipamāṇaṃ taṃ, dasā tattha vidatthi ce;
ತಂನಿಸೀದನನಾಮತ್ತಾ, ತಸ್ಮಿಂ ಛೇದನಕಂ ಸಿಯಾ॥
Taṃnisīdananāmattā, tasmiṃ chedanakaṃ siyā.
ಅನಿಸೀದನನಾಮಮ್ಹಿ, ಕಥಂ ಛೇದನಕಂ ಭವೇ।
Anisīdananāmamhi, kathaṃ chedanakaṃ bhave;
ಇತಿ ಚೇ ನೇವ ವತ್ತಬ್ಬಂ, ನಿಸೀದನವಿದತ್ಥಿತೋ॥
Iti ce neva vattabbaṃ, nisīdanavidatthito.
ಕಪ್ಪತೇ ಸದಸಾಮತ್ತಂ, ನಿಸೀದನಮಿತಿ ಕಾರಣಂ।
Kappate sadasāmattaṃ, nisīdanamiti kāraṇaṃ;
ಕಥಂ ಯುಜ್ಜತಿ ನೋ ಚೇತಂ, ನಿಸೀದನಸ್ಸ ನಾಮಕಂ॥
Kathaṃ yujjati no cetaṃ, nisīdanassa nāmakaṃ.
ನಿಸೀದನನ್ತಿ ವುತ್ತತ್ತಾ, ಪಮಾಣಸಮತಿಕ್ಕಮಾ।
Nisīdananti vuttattā, pamāṇasamatikkamā;
ತಸ್ಸಾನುಮತಿಹೇತುತ್ತಾ, ತತ್ಥ ಛೇದನಕಂ ಭವೇ॥
Tassānumatihetuttā, tattha chedanakaṃ bhave.
ಜಾತರೂಪಕಪ್ಪೇ –
Jātarūpakappe –
ಜಾತರೂಪಂ ಪಟಿಕ್ಖಿತ್ತಂ, ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸೇವ ಪಾಳಿಯಂ।
Jātarūpaṃ paṭikkhittaṃ, puggalasseva pāḷiyaṃ;
ನ ಸಙ್ಘಸ್ಸಾತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ, ತಞ್ಚೇ ಕಪ್ಪತಿ ಸಬ್ಬಸೋ॥
Na saṅghassāti saṅghassa, tañce kappati sabbaso.
ವಿಕಾಲಭೋಜನಞ್ಚಾಪಿ, ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸೇವ ವಾರಿತಂ।
Vikālabhojanañcāpi, puggalasseva vāritaṃ;
ನ ಸಙ್ಘಸ್ಸಾತಿ ಸಙ್ಘಸ್ಸ, ಕಪ್ಪತೀತಿ ಕಥಂ ಸಮಂ॥
Na saṅghassāti saṅghassa, kappatīti kathaṃ samaṃ.
ಸತ್ತಸತಿಕಕ್ಖನ್ಧಕವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Sattasatikakkhandhakavaṇṇanā niṭṭhitā.
ಚೂಳವಗ್ಗವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Cūḷavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ವಿನಯಪಿಟಕ • Vinayapiṭaka / ಚೂಳವಗ್ಗಪಾಳಿ • Cūḷavaggapāḷi
೧. ಪಠಮಭಾಣವಾರೋ • 1. Paṭhamabhāṇavāro
೨. ದುತಿಯಭಾಣವಾರೋ • 2. Dutiyabhāṇavāro
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Vinayapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಚೂಳವಗ್ಗ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Cūḷavagga-aṭṭhakathā / ದಸವತ್ಥುಕಥಾ • Dasavatthukathā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಸಾರತ್ಥದೀಪನೀ-ಟೀಕಾ • Sāratthadīpanī-ṭīkā / ದಸವತ್ಥುಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Dasavatthukathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ವಿಮತಿವಿನೋದನೀ-ಟೀಕಾ • Vimativinodanī-ṭīkā / ದಸವತ್ಥುಕಥಾವಣ್ಣನಾ • Dasavatthukathāvaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ವಿನಯಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Vinayapiṭaka (ṭīkā) / ಪಾಚಿತ್ಯಾದಿಯೋಜನಾಪಾಳಿ • Pācityādiyojanāpāḷi / ದಸವತ್ಥುಕಥಾ • Dasavatthukathā
