| Library / Tipiṭaka / திபிடக • Tipiṭaka / தீ³க⁴ நிகாய (அட்ட²கதா²) • Dīgha nikāya (aṭṭhakathā) |
11. த³ஸுத்தரஸுத்தவண்ணனா
11. Dasuttarasuttavaṇṇanā
350. ஏவங் மே ஸுதந்தி த³ஸுத்தரஸுத்தங். தத்ராயங் அபுப்³ப³பத³வண்ணனா – ஆவுஸோ பி⁴க்க²வேதி ஸாவகானங் ஆலபனமேதங். பு³த்³தா⁴ ஹி பரிஸங் ஆமந்தயமானா ‘பி⁴க்க²வே’தி வத³ந்தி. ஸாவகா ஸத்தா²ரங் உச்சட்டா²னே ட²பெஸ்ஸாமாதி ஸத்து² ஆலபனேன அனாலபித்வா ஆவுஸோதி ஆலபந்தி. தே பி⁴க்கூ²தி தே த⁴ம்மஸேனாபதிங் பரிவாரெத்வா நிஸின்னா பி⁴க்கூ². கே பன தே பி⁴க்கூ²தி? அனிப³த்³த⁴வாஸா தி³ஸாக³மனீயா பி⁴க்கூ². பு³த்³த⁴காலே த்³வே வாரே பி⁴க்கூ² ஸன்னிபதந்தி – உபகட்ட²வஸ்ஸூபனாயிககாலே ச பவாரணகாலே ச. உபகட்ட²வஸ்ஸூபனாயிகாய த³ஸபி வீஸதிபி திங்ஸம்பி சத்தாலீஸம்பி பஞ்ஞாஸம்பி பி⁴க்கூ² வக்³கா³ வக்³கா³ கம்மட்டா²னத்தா²ய ஆக³ச்ச²ந்தி. ப⁴க³வா தேஹி ஸத்³தி⁴ங் ஸம்மோதி³த்வா கஸ்மா, பி⁴க்க²வே, உபகட்டா²ய வஸ்ஸூபனாயிகாய விசரதா²தி புச்ச²தி. அத² தே ‘‘ப⁴க³வா கம்மட்டா²னத்த²ங் ஆக³தம்ஹ, கம்மட்டா²னங் நோ தே³தா²’’தி யாசந்தி.
350.Evaṃme sutanti dasuttarasuttaṃ. Tatrāyaṃ apubbapadavaṇṇanā – āvuso bhikkhaveti sāvakānaṃ ālapanametaṃ. Buddhā hi parisaṃ āmantayamānā ‘bhikkhave’ti vadanti. Sāvakā satthāraṃ uccaṭṭhāne ṭhapessāmāti satthu ālapanena anālapitvā āvusoti ālapanti. Te bhikkhūti te dhammasenāpatiṃ parivāretvā nisinnā bhikkhū. Ke pana te bhikkhūti? Anibaddhavāsā disāgamanīyā bhikkhū. Buddhakāle dve vāre bhikkhū sannipatanti – upakaṭṭhavassūpanāyikakāle ca pavāraṇakāle ca. Upakaṭṭhavassūpanāyikāya dasapi vīsatipi tiṃsampi cattālīsampi paññāsampi bhikkhū vaggā vaggā kammaṭṭhānatthāya āgacchanti. Bhagavā tehi saddhiṃ sammoditvā kasmā, bhikkhave, upakaṭṭhāya vassūpanāyikāya vicarathāti pucchati. Atha te ‘‘bhagavā kammaṭṭhānatthaṃ āgatamha, kammaṭṭhānaṃ no dethā’’ti yācanti.
ஸத்தா² தேஸங் சரியவஸேன ராக³சரிதஸ்ஸ அஸுப⁴கம்மட்டா²னங் தே³தி. தோ³ஸசரிதஸ்ஸ மெத்தாகம்மட்டா²னங், மோஹசரிதஸ்ஸ உத்³தே³ஸோ பரிபுச்சா² – ‘காலேன த⁴ம்மஸ்ஸவனங், காலேன த⁴ம்மஸாகச்சா², இத³ங் துய்ஹங் ஸப்பாய’ந்தி ஆசிக்க²தி. விதக்கசரிதஸ்ஸ ஆனாபானஸ்ஸதிகம்மட்டா²னங் தே³தி. ஸத்³தா⁴சரிதஸ்ஸ பஸாத³னீயஸுத்தந்தே பு³த்³த⁴ஸுபோ³தி⁴ங் த⁴ம்மஸுத⁴ம்மதங் ஸங்க⁴ஸுப்படிபத்திஞ்ச பகாஸேதி. ஞாணசரிதஸ்ஸ அனிச்சதாதி³படிஸங்யுத்தே க³ம்பீ⁴ரே ஸுத்தந்தே கதே²தி. தே கம்மட்டா²னங் க³ஹெத்வா ஸசே ஸப்பாயங் ஹோதி, தத்தே²வ வஸந்தி. நோ சே ஹோதி, ஸப்பாயங் ஸேனாஸனங் புச்சி²த்வா க³ச்ச²ந்தி. தே தத்த² வஸந்தா தேமாஸிகங் படிபத³ங் க³ஹெத்வா க⁴டெத்வா வாயமந்தா ஸோதாபன்னாபி ஹொந்தி ஸகதா³கா³மினோபி அனாகா³மினோபி அரஹந்தோபி.
Satthā tesaṃ cariyavasena rāgacaritassa asubhakammaṭṭhānaṃ deti. Dosacaritassa mettākammaṭṭhānaṃ, mohacaritassa uddeso paripucchā – ‘kālena dhammassavanaṃ, kālena dhammasākacchā, idaṃ tuyhaṃ sappāya’nti ācikkhati. Vitakkacaritassa ānāpānassatikammaṭṭhānaṃ deti. Saddhācaritassa pasādanīyasuttante buddhasubodhiṃ dhammasudhammataṃ saṅghasuppaṭipattiñca pakāseti. Ñāṇacaritassa aniccatādipaṭisaṃyutte gambhīre suttante katheti. Te kammaṭṭhānaṃ gahetvā sace sappāyaṃ hoti, tattheva vasanti. No ce hoti, sappāyaṃ senāsanaṃ pucchitvā gacchanti. Te tattha vasantā temāsikaṃ paṭipadaṃ gahetvā ghaṭetvā vāyamantā sotāpannāpi honti sakadāgāminopi anāgāminopi arahantopi.
ததோ வுத்த²வஸ்ஸா பவாரெத்வா ஸத்து² ஸந்திகங் க³ந்த்வா ‘‘ப⁴க³வா அஹங் தும்ஹாகங் ஸந்திகே கம்மட்டா²னங் க³ஹெத்வா ஸோதாபத்திப²லங் பத்தோ…பே॰… அஹங் அக்³க³ப²லங் அரஹத்த’’ந்தி படிலத்³த⁴கு³ணங் ஆரோசெந்தி. தத்த² இமே பி⁴க்கூ² உபகட்டா²ய வஸ்ஸூபனாயிகாய ஆக³தா. ஏவங் ஆக³ந்த்வா க³ச்ச²ந்தே பன பி⁴க்கூ² ப⁴க³வா அக்³க³ஸாவகானங் ஸந்திகங் பேஸேதி, யதா²ஹ ‘‘அபலோகேத² பன, பி⁴க்க²வே, ஸாரிபுத்தமொக்³க³ல்லானே’’தி. பி⁴க்கூ² ச வத³ந்தி ‘‘கிங் நு கோ² மயங், ப⁴ந்தே, அபலோகேம ஸாரிபுத்தமொக்³க³ல்லானே’’தி (ஸங்॰ நி॰ 3.2). அத² நே ப⁴க³வா தேஸங் த³ஸ்ஸனே உய்யோஜேஸி. ‘‘ஸேவத², பி⁴க்க²வே, ஸாரிபுத்தமொக்³க³ல்லானே; ப⁴ஜத², பி⁴க்க²வே, ஸாரிபுத்தமொக்³க³ல்லானே. பண்டி³தா பி⁴க்கூ² அனுக்³கா³ஹகா ஸப்³ரஹ்மசாரீனங். ஸெய்யதா²பி, பி⁴க்க²வே, ஜனேதா ஏவங் ஸாரிபுத்தோ. ஸெய்யதா²பி ஜாதஸ்ஸ ஆபாதே³தா ஏவங் மொக்³க³ல்லானோ. ஸாரிபுத்தோ, பி⁴க்க²வே, ஸோதாபத்திப²லே வினேதி, மொக்³க³ல்லானோ உத்தமத்தே²’’தி (ம॰ நி॰ 3.371).
Tato vutthavassā pavāretvā satthu santikaṃ gantvā ‘‘bhagavā ahaṃ tumhākaṃ santike kammaṭṭhānaṃ gahetvā sotāpattiphalaṃ patto…pe… ahaṃ aggaphalaṃ arahatta’’nti paṭiladdhaguṇaṃ ārocenti. Tattha ime bhikkhū upakaṭṭhāya vassūpanāyikāya āgatā. Evaṃ āgantvā gacchante pana bhikkhū bhagavā aggasāvakānaṃ santikaṃ peseti, yathāha ‘‘apaloketha pana, bhikkhave, sāriputtamoggallāne’’ti. Bhikkhū ca vadanti ‘‘kiṃ nu kho mayaṃ, bhante, apalokema sāriputtamoggallāne’’ti (saṃ. ni. 3.2). Atha ne bhagavā tesaṃ dassane uyyojesi. ‘‘Sevatha, bhikkhave, sāriputtamoggallāne; bhajatha, bhikkhave, sāriputtamoggallāne. Paṇḍitā bhikkhū anuggāhakā sabrahmacārīnaṃ. Seyyathāpi, bhikkhave, janetā evaṃ sāriputto. Seyyathāpi jātassa āpādetā evaṃ moggallāno. Sāriputto, bhikkhave, sotāpattiphale vineti, moggallāno uttamatthe’’ti (ma. ni. 3.371).
ததா³பி ப⁴க³வா இமேஹி பி⁴க்கூ²ஹி ஸத்³தி⁴ங் படிஸந்தா²ரங் கத்வா தேஸங் பி⁴க்கூ²னங் ஆஸயங் உபபரிக்க²ந்தோ ‘‘இமே பி⁴க்கூ² ஸாவகவினெய்யா’’தி அத்³த³ஸ. ஸாவகவினெய்யா நாம யே பு³த்³தா⁴னம்பி த⁴ம்மதே³ஸனாய பு³ஜ்ஜ²ந்தி ஸாவகானம்பி. பு³த்³த⁴வினெய்யா பன ஸாவகா போ³தே⁴துங் ந ஸக்கொந்தி. ஸாவகவினெய்யபா⁴வங் பன ஏதேஸங் ஞத்வா கதரஸ்ஸ பி⁴க்கு²னோ தே³ஸனாய பு³ஜ்ஜி²ஸ்ஸந்தீதி ஓலோகெந்தோ ஸாரிபுத்தஸ்ஸாதி தி³ஸ்வா தே²ரஸ்ஸ ஸந்திகங் பேஸேஸி. தே²ரோ தே பி⁴க்கூ² புச்சி² ‘‘ஸத்து² ஸந்திகங் க³தத்த² ஆவுஸோ’’தி. ‘‘ஆம, க³தம்ஹ ஸத்தா²ரா பன அம்ஹே தும்ஹாகங் ஸந்திகங் பேஸிதா’’தி. ததோ தே²ரோ ‘‘இமே பி⁴க்கூ² மய்ஹங் தே³ஸனாய பு³ஜ்ஜி²ஸ்ஸந்தி, கீதி³ஸீ நு கோ² தேஸங் தே³ஸனா வட்டதீ’’தி சிந்தெந்தோ ‘‘இமே பி⁴க்கூ² ஸமக்³கா³ராமா, ஸாமக்³கி³ரஸஸ்ஸ தீ³பிகா நேஸங் தே³ஸனா வட்டதீ’’தி ஸன்னிட்டா²னங் கத்வா ததா²ரூபங் தே³ஸனங் தே³ஸேதுகாமோ த³ஸுத்தரங் பவக்கா²மீதிஆதி³மாஹ. தத்த² த³ஸதா⁴ மாதிகங் ட²பெத்வா விப⁴த்தோதி த³ஸுத்தரோ, ஏககதோ பட்டா²ய யாவ த³ஸகா க³தோதிபி த³ஸுத்தரோ, ஏகேகஸ்மிங் பப்³பே³ த³ஸ த³ஸ பஞ்ஹா விஸேஸிதாதிபி த³ஸுத்தரோ, தங் த³ஸுத்தரங். பவக்கா²மீதி கதெ²ஸ்ஸாமி. த⁴ம்மந்தி ஸுத்தங். நிப்³பா³னபத்தியாதி நிப்³பா³னபடிலாப⁴த்தா²ய. து³க்க²ஸ்ஸந்தகிரியாயாதி ஸகலஸ்ஸ வட்டது³க்க²ஸ்ஸ பரியந்தகரணத்த²ங். ஸப்³ப³க³ந்த²ப்பமோசனந்தி அபி⁴ஜ்ஜா²காயக³ந்தா²தீ³னங் ஸப்³ப³க³ந்தா²னங் பமோசனங்.
Tadāpi bhagavā imehi bhikkhūhi saddhiṃ paṭisanthāraṃ katvā tesaṃ bhikkhūnaṃ āsayaṃ upaparikkhanto ‘‘ime bhikkhū sāvakavineyyā’’ti addasa. Sāvakavineyyā nāma ye buddhānampi dhammadesanāya bujjhanti sāvakānampi. Buddhavineyyā pana sāvakā bodhetuṃ na sakkonti. Sāvakavineyyabhāvaṃ pana etesaṃ ñatvā katarassa bhikkhuno desanāya bujjhissantīti olokento sāriputtassāti disvā therassa santikaṃ pesesi. Thero te bhikkhū pucchi ‘‘satthu santikaṃ gatattha āvuso’’ti. ‘‘Āma, gatamha satthārā pana amhe tumhākaṃ santikaṃ pesitā’’ti. Tato thero ‘‘ime bhikkhū mayhaṃ desanāya bujjhissanti, kīdisī nu kho tesaṃ desanā vaṭṭatī’’ti cintento ‘‘ime bhikkhū samaggārāmā, sāmaggirasassa dīpikā nesaṃ desanā vaṭṭatī’’ti sanniṭṭhānaṃ katvā tathārūpaṃ desanaṃ desetukāmo dasuttaraṃ pavakkhāmītiādimāha. Tattha dasadhā mātikaṃ ṭhapetvā vibhattoti dasuttaro, ekakato paṭṭhāya yāva dasakā gatotipi dasuttaro, ekekasmiṃ pabbe dasa dasa pañhā visesitātipi dasuttaro, taṃ dasuttaraṃ. Pavakkhāmīti kathessāmi. Dhammanti suttaṃ. Nibbānapattiyāti nibbānapaṭilābhatthāya. Dukkhassantakiriyāyāti sakalassa vaṭṭadukkhassa pariyantakaraṇatthaṃ. Sabbaganthappamocananti abhijjhākāyaganthādīnaṃ sabbaganthānaṃ pamocanaṃ.
இதி தே²ரோ தே³ஸனங் உச்சங் கரொந்தோ பி⁴க்கூ²னங் தத்த² பேமங் ஜனெந்தோ ஏவமேதங் உக்³க³ஹேதப்³ப³ங் பரியாபுணிதப்³ப³ங் தா⁴ரேதப்³ப³ங் வாசேதப்³ப³ங் மஞ்ஞிஸ்ஸந்தீதி சதூஹி பதே³ஹி வண்ணங் கதே²ஸி, ‘‘ஏகாயனோ அயங், பி⁴க்க²வே, மக்³கோ³’’திஆதி³னா நயேன தேஸங் தேஸங் ஸுத்தானங் ப⁴க³வா விய.
Iti thero desanaṃ uccaṃ karonto bhikkhūnaṃ tattha pemaṃ janento evametaṃ uggahetabbaṃ pariyāpuṇitabbaṃ dhāretabbaṃ vācetabbaṃ maññissantīti catūhi padehi vaṇṇaṃ kathesi, ‘‘ekāyano ayaṃ, bhikkhave, maggo’’tiādinā nayena tesaṃ tesaṃ suttānaṃ bhagavā viya.
ஏகத⁴ம்மவண்ணனா
Ekadhammavaṇṇanā
351. (க) தத்த² ப³ஹுகாரோதி ப³ஹூபகாரோ.
351. (Ka) tattha bahukāroti bahūpakāro.
(க²) பா⁴வேதப்³போ³தி வட்³டே⁴தப்³போ³.
(Kha) bhāvetabboti vaḍḍhetabbo.
(க³) பரிஞ்ஞெய்யோதி தீஹி பரிஞ்ஞாஹி பரிஜானிதப்³போ³.
(Ga) pariññeyyoti tīhi pariññāhi parijānitabbo.
(க⁴) பஹாதப்³போ³தி பஹானானுபஸ்ஸனாய பஜஹிதப்³போ³.
(Gha) pahātabboti pahānānupassanāya pajahitabbo.
(ங) ஹானபா⁴கி³யோதி அபாயகா³மிபரிஹானாய ஸங்வத்தனகோ.
(Ṅa) hānabhāgiyoti apāyagāmiparihānāya saṃvattanako.
(ச) விஸேஸபா⁴கி³யோதி விஸேஸகா³மிவிஸேஸாய ஸங்வத்தனகோ.
(Ca) visesabhāgiyoti visesagāmivisesāya saṃvattanako.
(ச²) து³ப்படிவிஜ்ஜோ²தி து³ப்பச்சக்க²கரோ.
(Cha) duppaṭivijjhoti duppaccakkhakaro.
(ஜ) உப்பாதே³தப்³போ³தி நிப்பா²தே³தப்³போ³.
(Ja) uppādetabboti nipphādetabbo.
(ஜ²) அபி⁴ஞ்ஞெய்யோதி ஞாதபரிஞ்ஞாய அபி⁴ஜானிதப்³போ³.
(Jha) abhiññeyyoti ñātapariññāya abhijānitabbo.
(ஞ) ஸச்சி²காதப்³போ³தி பச்சக்க²ங் காதப்³போ³.
(Ña) sacchikātabboti paccakkhaṃ kātabbo.
ஏவங் ஸப்³ப³த்த² மாதிகாஸு அத்தோ² வேதி³தப்³போ³. இதி ஆயஸ்மா ஸாரிபுத்தோ யதா² நாம த³க்கோ² வேளுகாரோ ஸம்முகீ²பூ⁴தங் வேளுங் செ²த்வா நிக்³க³ண்டி²ங் கத்வா த³ஸதா⁴ க²ண்டே³ கத்வா ஏகமேகங் க²ண்ட³ங் ஹீரங் ஹீரங் கரொந்தோ பா²லேதி, ஏவமேவ தேஸங் பி⁴க்கூ²னங் ஸப்பாயங் தே³ஸனங் உபபரிக்கி²த்வா த³ஸதா⁴ மாதிகங் ட²பெத்வா ஏகேககொட்டா²ஸே ஏகேகபத³ங் விப⁴ஜந்தோ ‘‘கதமோ ஏகோ த⁴ம்மோ ப³ஹுகாரோ, அப்பமாதோ³ குஸலேஸு த⁴ம்மேஸூதி’’திஆதி³னா நயேன தே³ஸனங் வித்தா²ரேதுங் ஆரத்³தோ⁴.
Evaṃ sabbattha mātikāsu attho veditabbo. Iti āyasmā sāriputto yathā nāma dakkho veḷukāro sammukhībhūtaṃ veḷuṃ chetvā niggaṇṭhiṃ katvā dasadhā khaṇḍe katvā ekamekaṃ khaṇḍaṃ hīraṃ hīraṃ karonto phāleti, evameva tesaṃ bhikkhūnaṃ sappāyaṃ desanaṃ upaparikkhitvā dasadhā mātikaṃ ṭhapetvā ekekakoṭṭhāse ekekapadaṃ vibhajanto ‘‘katamo eko dhammo bahukāro, appamādo kusalesu dhammesūti’’tiādinā nayena desanaṃ vitthāretuṃ āraddho.
தத்த² அப்பமாதோ³ குஸலேஸு த⁴ம்மேஸூதி ஸப்³ப³த்த²கங் உபகாரகங் அப்பமாத³ங் கதே²ஸி. அயஞ்ஹி அப்பமாதோ³ நாம ஸீலபூரணே, இந்த்³ரியஸங்வரே, போ⁴ஜனே மத்தஞ்ஞுதாய, ஜாக³ரியானுயோகே³, ஸத்தஸு ஸத்³த⁴ம்மேஸு, விபஸ்ஸனாக³ப்³ப⁴ங் க³ண்ஹாபனே, அத்த²படிஸம்பி⁴தா³தீ³ஸு, ஸீலக்க²ந்தா⁴தி³பஞ்சத⁴ம்மக்க²ந்தே⁴ஸு, டா²னாட்டா²னேஸு, மஹாவிஹாரஸமாபத்தியங், அரியஸச்சேஸு, ஸதிபட்டா²னாதீ³ஸு, போ³தி⁴பக்கி²யேஸு, விபஸ்ஸனாஞாணாதீ³ஸு அட்ட²ஸு விஜ்ஜாஸூதி ஸப்³பே³ஸு அனவஜ்ஜட்டே²ன குஸலேஸு த⁴ம்மேஸு ப³ஹூபகாரோ.
Tattha appamādo kusalesu dhammesūti sabbatthakaṃ upakārakaṃ appamādaṃ kathesi. Ayañhi appamādo nāma sīlapūraṇe, indriyasaṃvare, bhojane mattaññutāya, jāgariyānuyoge, sattasu saddhammesu, vipassanāgabbhaṃ gaṇhāpane, atthapaṭisambhidādīsu, sīlakkhandhādipañcadhammakkhandhesu, ṭhānāṭṭhānesu, mahāvihārasamāpattiyaṃ, ariyasaccesu, satipaṭṭhānādīsu, bodhipakkhiyesu, vipassanāñāṇādīsu aṭṭhasu vijjāsūti sabbesu anavajjaṭṭhena kusalesu dhammesu bahūpakāro.
தேனேவ நங் ப⁴க³வா ‘‘யாவதா, பி⁴க்க²வே, ஸத்தா அபதா³ வா…பே॰… ததா²க³தோ தேஸங் அக்³க³மக்கா²யதி. ஏவமேவ கோ², பி⁴க்க²வே, யே கேசி குஸலா த⁴ம்மா, ஸப்³பே³தே அப்பமாத³மூலகா அப்பமாத³ஸமோஸரணா, அப்பமாதோ³ தேஸங் த⁴ம்மானங் அக்³க³மக்கா²யதீ’’திஆதி³னா (ஸங்॰ நி॰ 5.139) நயேன ஹத்தி²பதா³தீ³ஹி ஓபம்மேஹி ஓபமெந்தோ ஸங்யுத்தனிகாயே அப்பமாத³வக்³கே³ நானப்பகாரங் தோ²மேதி. தங் ஸப்³ப³ங் ஏகபதே³னேவ ஸங்க³ஹெத்வா தே²ரோ அப்பமாதோ³ குஸலேஸு த⁴ம்மேஸூதி ஆஹ. த⁴ம்மபதே³ அப்பமாத³வக்³கே³னாபிஸ்ஸ ப³ஹூபகாரதா தீ³பேதப்³பா³. அஸோகவத்து²னாபி தீ³பேதப்³பா³ –
Teneva naṃ bhagavā ‘‘yāvatā, bhikkhave, sattā apadā vā…pe… tathāgato tesaṃ aggamakkhāyati. Evameva kho, bhikkhave, ye keci kusalā dhammā, sabbete appamādamūlakā appamādasamosaraṇā, appamādo tesaṃ dhammānaṃ aggamakkhāyatī’’tiādinā (saṃ. ni. 5.139) nayena hatthipadādīhi opammehi opamento saṃyuttanikāyeappamādavagge nānappakāraṃ thometi. Taṃ sabbaṃ ekapadeneva saṅgahetvā thero appamādo kusalesu dhammesūti āha. Dhammapade appamādavaggenāpissa bahūpakāratā dīpetabbā. Asokavatthunāpi dīpetabbā –
(க) அஸோகராஜா ஹி நிக்³ரோத⁴ஸாமணேரஸ்ஸ ‘‘அப்பமாதோ³ அமதபத³’’ந்தி கா³த²ங் ஸுத்வா ஏவ ‘‘திட்ட², தாத, மய்ஹங் தயா தேபிடகங் பு³த்³த⁴வசனங் கதி²த’’ந்தி ஸாமணேரே பஸீதி³த்வா சதுராஸீதிவிஹாரஸஹஸ்ஸானி காரேஸி. இதி தா²மஸம்பன்னேன பி⁴க்கு²னா அப்பமாத³ஸ்ஸ ப³ஹூபகாரதா தீஹி பிடகேஹி தீ³பெத்வா கதே²தப்³பா³. யங்கிஞ்சி ஸுத்தங் வா கா³த²ங் வா அப்பமாத³தீ³பனத்த²ங் ஆஹரந்தோ ‘‘அட்டா²னே ட²த்வா ஆஹரஸி, அதித்தே²ன பக்க²ந்தோ³’’தி ந வத்தப்³போ³. த⁴ம்மகதி²கஸ்ஸேவெத்த² தா²மோ ச ப³லஞ்ச பமாணங்.
(Ka) asokarājā hi nigrodhasāmaṇerassa ‘‘appamādo amatapada’’nti gāthaṃ sutvā eva ‘‘tiṭṭha, tāta, mayhaṃ tayā tepiṭakaṃ buddhavacanaṃ kathita’’nti sāmaṇere pasīditvā caturāsītivihārasahassāni kāresi. Iti thāmasampannena bhikkhunā appamādassa bahūpakāratā tīhi piṭakehi dīpetvā kathetabbā. Yaṃkiñci suttaṃ vā gāthaṃ vā appamādadīpanatthaṃ āharanto ‘‘aṭṭhāne ṭhatvā āharasi, atitthena pakkhando’’ti na vattabbo. Dhammakathikassevettha thāmo ca balañca pamāṇaṃ.
(க²) காயக³தாஸதீதி ஆனாபானங் சதுஇரியாபதோ² ஸதிஸம்பஜஞ்ஞங் த்³வத்திங்ஸாகாரோ சதுதா⁴துவவத்தா²னங் த³ஸ அஸுபா⁴ நவ ஸிவதி²கா சுண்ணிகமனஸிகாரோ கேஸாதீ³ஸு சத்தாரி ரூபஜ்ஜா²னானீதி எத்த² உப்பன்னஸதியா ஏதங் அதி⁴வசனங். ஸாதஸஹக³தாதி ட²பெத்வா சதுத்த²ஜ்ஜா²னங் அஞ்ஞத்த² ஸாதஸஹக³தா ஹோதி ஸுக²ஸம்பயுத்தா, தங் ஸந்தா⁴யேதங் வுத்தங்.
(Kha) kāyagatāsatīti ānāpānaṃ catuiriyāpatho satisampajaññaṃ dvattiṃsākāro catudhātuvavatthānaṃ dasa asubhā nava sivathikā cuṇṇikamanasikāro kesādīsu cattāri rūpajjhānānīti ettha uppannasatiyā etaṃ adhivacanaṃ. Sātasahagatāti ṭhapetvā catutthajjhānaṃ aññattha sātasahagatā hoti sukhasampayuttā, taṃ sandhāyetaṃ vuttaṃ.
(க³) ஸாஸவோ உபாதா³னியோதி ஆஸவானஞ்சேவ உபாதா³னானஞ்ச பச்சயபூ⁴தோ. இதி தேபூ⁴மகத⁴ம்மமேவ நியமேதி.
(Ga) sāsavo upādāniyoti āsavānañceva upādānānañca paccayabhūto. Iti tebhūmakadhammameva niyameti.
(க⁴) அஸ்மிமானோதி ரூபாதீ³ஸு அஸ்மீதி மானோ.
(Gha) asmimānoti rūpādīsu asmīti māno.
(ங) அயோனிஸோ மனஸிகாரோதி அனிச்சே நிச்சந்திஆதி³னா நயேன பவத்தோ உப்பத²மனஸிகாரோ.
(Ṅa) ayoniso manasikāroti anicce niccantiādinā nayena pavatto uppathamanasikāro.
(ச) விபரியாயேன யோனிஸோ மனஸிகாரோ வேதி³தப்³போ³.
(Ca) vipariyāyena yoniso manasikāro veditabbo.
(ச²) ஆனந்தரிகோ சேதோஸமாதீ⁴தி அஞ்ஞத்த² மக்³கா³னந்தரங் ப²லங் ஆனந்தரிகோ சேதோஸமாதி⁴ நாம . இத⁴ பன விபஸ்ஸனானந்தரோ மக்³கோ³ விபஸ்ஸனாய வா அனந்தரத்தா அத்தனோ வா அனந்தரங் ப²லதா³யகத்தா ஆனந்தரிகோ சேதோஸமாதீ⁴தி அதி⁴ப்பேதோ.
(Cha) ānantarikocetosamādhīti aññattha maggānantaraṃ phalaṃ ānantariko cetosamādhi nāma . Idha pana vipassanānantaro maggo vipassanāya vā anantarattā attano vā anantaraṃ phaladāyakattā ānantariko cetosamādhīti adhippeto.
(ஜ) அகுப்பங் ஞாணந்தி அஞ்ஞத்த² ப²லபஞ்ஞா அகுப்பஞாணங் நாம. இத⁴ பச்சவெக்க²ணபஞ்ஞா அதி⁴ப்பேதா.
(Ja) akuppaṃ ñāṇanti aññattha phalapaññā akuppañāṇaṃ nāma. Idha paccavekkhaṇapaññā adhippetā.
(ஜ²) ஆஹாரட்டி²திகாதி பச்சயட்டி²திகா. அயங் ஏகோ த⁴ம்மோதி யேன பச்சயேன திட்ட²ந்தி, அயங் ஏகோ த⁴ம்மோ ஞாதபரிஞ்ஞாய அபி⁴ஞ்ஞெய்யோ.
(Jha) āhāraṭṭhitikāti paccayaṭṭhitikā. Ayaṃ eko dhammoti yena paccayena tiṭṭhanti, ayaṃ eko dhammo ñātapariññāya abhiññeyyo.
(ஞ) அகுப்பா சேதோவிமுத்தீதி அரஹத்தப²லவிமுத்தி.
(Ña) akuppācetovimuttīti arahattaphalavimutti.
இமஸ்மிங் வாரே அபி⁴ஞ்ஞாய ஞாதபரிஞ்ஞா கதி²தா. பரிஞ்ஞாய தீரணபரிஞ்ஞா. பஹாதப்³ப³ஸச்சி²காதப்³பே³ஹி பஹானபரிஞ்ஞா. து³ப்படிவிஜ்ஜோ²தி எத்த² பன மக்³கோ³ கதி²தோ. ஸச்சி²காதப்³போ³தி ப²லங் கதி²தங், மக்³கோ³ ஏகஸ்மிங்யேவ பதே³ லப்³ப⁴தி. ப²லங் பன அனேகேஸுபி லப்³ப⁴தியேவ.
Imasmiṃ vāre abhiññāya ñātapariññā kathitā. Pariññāya tīraṇapariññā. Pahātabbasacchikātabbehi pahānapariññā. Duppaṭivijjhoti ettha pana maggo kathito. Sacchikātabboti phalaṃ kathitaṃ, maggo ekasmiṃyeva pade labbhati. Phalaṃ pana anekesupi labbhatiyeva.
பூ⁴தாதி ஸபா⁴வதோ விஜ்ஜமானா. தச்சா²தி யாதா²வா. ததா²தி யதா² வுத்தா ததா²ஸபா⁴வா. அவிததா²தி யதா² வுத்தா ந ததா² ந ஹொந்தி. அனஞ்ஞதா²தி வுத்தப்பகாரதோ ந அஞ்ஞதா². ஸம்மா ததா²க³தேன அபி⁴ஸம்பு³த்³தா⁴தி ததா²க³தேன போ³தி⁴பல்லங்கே நிஸீதி³த்வா ஹேதுனா காரணேன ஸயமேவ அபி⁴ஸம்பு³த்³தா⁴ ஞாதா விதி³தா ஸச்சி²கதா. இமினா தே²ரோ ‘‘இமே த⁴ம்மா ததா²க³தேன அபி⁴ஸம்பு³த்³தா⁴, அஹங் பன தும்ஹாகங் ரஞ்ஞோ லேக²வாசகஸதி³ஸோ’’தி ஜினஸுத்தங் த³ஸ்ஸெந்தோ ஓகப்பனங் ஜனேஸி.
Bhūtāti sabhāvato vijjamānā. Tacchāti yāthāvā. Tathāti yathā vuttā tathāsabhāvā. Avitathāti yathā vuttā na tathā na honti. Anaññathāti vuttappakārato na aññathā. Sammā tathāgatena abhisambuddhāti tathāgatena bodhipallaṅke nisīditvā hetunā kāraṇena sayameva abhisambuddhā ñātā viditā sacchikatā. Iminā thero ‘‘ime dhammā tathāgatena abhisambuddhā, ahaṃ pana tumhākaṃ rañño lekhavācakasadiso’’ti jinasuttaṃ dassento okappanaṃ janesi.
ஏகத⁴ம்மவண்ணனா நிட்டி²தா.
Ekadhammavaṇṇanā niṭṭhitā.
த்³வேத⁴ம்மவண்ணனா
Dvedhammavaṇṇanā
352. (க) இமே த்³வே த⁴ம்மா ப³ஹுகாராதி இமே த்³வே ஸதிஸம்பஜஞ்ஞா த⁴ம்மா ஸீலபூரணாதீ³ஸு அப்பமாதோ³ விய ஸப்³ப³த்த² உபகாரகா ஹிதாவஹா.
352. (Ka) ime dve dhammā bahukārāti ime dve satisampajaññā dhammā sīlapūraṇādīsu appamādo viya sabbattha upakārakā hitāvahā.
(க²) ஸமதோ² ச விபஸ்ஸனா சாதி இமே த்³வே ஸங்கீ³திஸுத்தே லோகியலோகுத்தரா கதி²தா. இமஸ்மிங் த³ஸுத்தரஸுத்தே புப்³ப³பா⁴கா³ கதி²தா.
(Kha) samathoca vipassanā cāti ime dve saṅgītisutte lokiyalokuttarā kathitā. Imasmiṃ dasuttarasutte pubbabhāgā kathitā.
(ச²) ஸத்தானங் ஸங்கிலேஸாய ஸத்தானங் விஸுத்³தி⁴யாதி அயோனிஸோ மனஸிகாரோ ஹேது சேவ பச்சயோ ச ஸத்தானங் ஸங்கிலேஸாய, யோனிஸோ மனஸிகாரோ விஸுத்³தி⁴யா. ததா² தோ³வசஸ்ஸதா பாபமித்ததா ஸங்கிலேஸாய; ஸோவசஸ்ஸதா கல்யாணமித்ததா விஸுத்³தி⁴யா. ததா² தீணி அகுஸலமூலானி; தீணி குஸலமூலானி. சத்தாரோ யோகா³ சத்தாரோ விஸங்யோகா³. பஞ்ச சேதோகி²லா பஞ்சிந்த்³ரியானி. ச² அகா³ரவா ச² கா³ரவா. ஸத்த அஸத்³த⁴ம்மா ஸத்த ஸத்³த⁴ம்மா. அட்ட² குஸீதவத்தூ²னி அட்ட² ஆரம்ப⁴வத்தூ²னி. நவ ஆகா⁴தவத்தூ²னி நவ ஆகா⁴தப்படிவினயா. த³ஸ அகுஸலகம்மபதா² த³ஸ குஸலகம்மபதா²தி ஏவங் பபே⁴தா³ இமே த்³வே த⁴ம்மா து³ப்படிவிஜ்ஜா²தி வேதி³தப்³பா³.
(Cha) sattānaṃ saṃkilesāya sattānaṃ visuddhiyāti ayoniso manasikāro hetu ceva paccayo ca sattānaṃ saṃkilesāya, yoniso manasikāro visuddhiyā. Tathā dovacassatā pāpamittatā saṃkilesāya; sovacassatā kalyāṇamittatā visuddhiyā. Tathā tīṇi akusalamūlāni; tīṇi kusalamūlāni. Cattāro yogā cattāro visaṃyogā. Pañca cetokhilā pañcindriyāni. Cha agāravā cha gāravā. Satta asaddhammā satta saddhammā. Aṭṭha kusītavatthūni aṭṭha ārambhavatthūni. Nava āghātavatthūni nava āghātappaṭivinayā. Dasa akusalakammapathā dasa kusalakammapathāti evaṃ pabhedā ime dve dhammā duppaṭivijjhāti veditabbā.
(ஜ²) ஸங்க²தா தா⁴தூதி பச்சயேஹி கதா பஞ்சக்க²ந்தா⁴. அஸங்க²தா தா⁴தூதி பச்சயேஹி அகதங் நிப்³பா³னங்.
(Jha) saṅkhatā dhātūti paccayehi katā pañcakkhandhā. Asaṅkhatā dhātūti paccayehi akataṃ nibbānaṃ.
(ஞ) விஜ்ஜா ச விமுத்தி சாதி எத்த² விஜ்ஜாதி திஸ்ஸோ விஜ்ஜா. விமுத்தீதி அரஹத்தப²லங்.
(Ña) vijjā ca vimutti cāti ettha vijjāti tisso vijjā. Vimuttīti arahattaphalaṃ.
இமஸ்மிங் வாரே அபி⁴ஞ்ஞாதீ³னி ஏககஸதி³ஸானேவ, உப்பாதே³தப்³ப³பதே³ பன மக்³கோ³ கதி²தோ, ஸச்சி²காதப்³ப³பதே³ ப²லங்.
Imasmiṃ vāre abhiññādīni ekakasadisāneva, uppādetabbapade pana maggo kathito, sacchikātabbapade phalaṃ.
த்³வேத⁴ம்மவண்ணனா நிட்டி²தா.
Dvedhammavaṇṇanā niṭṭhitā.
தயோத⁴ம்மவண்ணனா
Tayodhammavaṇṇanā
353. (ச²) காமானமேதங் நிஸ்ஸரணங் யதி³த³ங் நெக்க²ம்மந்தி எத்த² நெக்க²ம்மந்தி அனாகா³மிமக்³கோ³ அதி⁴ப்பேதோ. ஸோ ஹி ஸப்³ப³ஸோ காமானங் நிஸ்ஸரணங். ரூபானங் நிஸ்ஸரணங் யதி³த³ங் ஆருப்பந்தி எத்த² ஆருப்பேபி அரஹத்தமக்³கோ³. புன உப்பத்தினிவாரணதோ ஸப்³ப³ஸோ ரூபானங் நிஸ்ஸரணங் நாம. நிரோதோ⁴ தஸ்ஸ நிஸ்ஸரணந்தி இத⁴ அரஹத்தப²லங் நிரோதோ⁴தி அதி⁴ப்பேதங். அரஹத்தப²லேன ஹி நிப்³பா³னே தி³ட்டே² புன ஆயதிங் ஸப்³ப³ஸங்கா²ரா ந ஹொந்தீதி அரஹத்தங் ஸங்க²தனிரோத⁴ஸ்ஸ பச்சயத்தா நிரோதோ⁴தி வுத்தங்.
353. (Cha) kāmānametaṃ nissaraṇaṃ yadidaṃ nekkhammanti ettha nekkhammanti anāgāmimaggo adhippeto. So hi sabbaso kāmānaṃ nissaraṇaṃ. Rūpānaṃ nissaraṇaṃ yadidaṃ āruppanti ettha āruppepi arahattamaggo. Puna uppattinivāraṇato sabbaso rūpānaṃ nissaraṇaṃ nāma. Nirodho tassanissaraṇanti idha arahattaphalaṃ nirodhoti adhippetaṃ. Arahattaphalena hi nibbāne diṭṭhe puna āyatiṃ sabbasaṅkhārā na hontīti arahattaṃ saṅkhatanirodhassa paccayattā nirodhoti vuttaṃ.
(ஜ) அதீதங்ஸே ஞாணந்தி அதீதங்ஸாரம்மணங் ஞாணங் இதரேஸுபி ஏஸேவ நயோ.
(Ja) atītaṃse ñāṇanti atītaṃsārammaṇaṃ ñāṇaṃ itaresupi eseva nayo.
இமஸ்மிம்பி வாரே அபி⁴ஞ்ஞாத³யோ ஏககஸதி³ஸாவ. து³ப்படிவிஜ்ஜ²பதே³ பன மக்³கோ³ கதி²தோ, ஸச்சி²காதப்³பே³ ப²லங்.
Imasmimpi vāre abhiññādayo ekakasadisāva. Duppaṭivijjhapade pana maggo kathito, sacchikātabbe phalaṃ.
தயோத⁴ம்மவண்ணனா நிட்டி²தா.
Tayodhammavaṇṇanā niṭṭhitā.
சத்தாரோத⁴ம்மவண்ணனா
Cattārodhammavaṇṇanā
354. (க) சத்தாரி சக்கானீதி எத்த² சக்கங் நாம தா³ருசக்கங், ரதனசக்கங், த⁴ம்மசக்கங், இரியாபத²சக்கங், ஸம்பத்திசக்கந்தி பஞ்சவித⁴ங். தத்த² ‘‘யங் பனித³ங் ஸம்ம, ரத²கார, சக்கங் ச²ஹி மாஸேஹி நிட்டி²தங், சா²ரத்தூனேஹீ’’தி (அ॰ நி॰ 3.15) இத³ங் தா³ருசக்கங். ‘‘பிதரா பவத்திதங் சக்கங் அனுப்பவத்தேதீ’’தி (அ॰ நி॰ 5.132) இத³ங் ரதனசக்கங். ‘‘பவத்திதங் சக்க’’ந்தி (ம॰ நி॰ 2.399) இத³ங் த⁴ம்மசக்கங். ‘‘சதுசக்கங் நவத்³வார’’ந்தி (ஸங்॰ நி॰ 1.29) இத³ங் இரியாபத²சக்கங். ‘‘சத்தாரிமானி, பி⁴க்க²வே, சக்கானி, யேஹி ஸமன்னாக³தானங் தே³வமனுஸ்ஸானங் சதுசக்கங் பவத்ததீ’’தி (அ॰ நி॰ 4.31) இத³ங் ஸம்பத்திசக்கங். இதா⁴பி ஏததே³வ அதி⁴ப்பேதங்.
354. (Ka) cattāri cakkānīti ettha cakkaṃ nāma dārucakkaṃ, ratanacakkaṃ, dhammacakkaṃ, iriyāpathacakkaṃ, sampatticakkanti pañcavidhaṃ. Tattha ‘‘yaṃ panidaṃ samma, rathakāra, cakkaṃ chahi māsehi niṭṭhitaṃ, chārattūnehī’’ti (a. ni. 3.15) idaṃ dārucakkaṃ. ‘‘Pitarā pavattitaṃ cakkaṃ anuppavattetī’’ti (a. ni. 5.132) idaṃ ratanacakkaṃ. ‘‘Pavattitaṃ cakka’’nti (ma. ni. 2.399) idaṃ dhammacakkaṃ. ‘‘Catucakkaṃ navadvāra’’nti (saṃ. ni. 1.29) idaṃ iriyāpathacakkaṃ. ‘‘Cattārimāni, bhikkhave, cakkāni, yehi samannāgatānaṃ devamanussānaṃ catucakkaṃ pavattatī’’ti (a. ni. 4.31) idaṃ sampatticakkaṃ. Idhāpi etadeva adhippetaṃ.
பதிரூபதே³ஸவாஸோதி யத்த² சதஸ்ஸோ பரிஸா ஸந்தி³ஸ்ஸந்தி, ஏவரூபே அனுச்ச²விகே தே³ஸே வாஸோ. ஸப்புரிஸூபனிஸ்ஸயோதி பு³த்³தா⁴தீ³னங் ஸப்புரிஸானங் அவஸ்ஸயனங் ஸேவனங் ப⁴ஜனங். அத்தஸம்மாபணிதீ⁴தி அத்தனோ ஸம்மா ட²பனங், ஸசே பன புப்³பே³ அஸ்ஸத்³தா⁴தீ³ஹி ஸமன்னாக³தோ ஹோதி, தானி பஹாய ஸத்³தா⁴தீ³ஸு பதிட்டா²பனங். புப்³பே³ ச கதபுஞ்ஞதாதி புப்³பே³ உபசிதகுஸலதா. இத³மேவெத்த² பமாணங். யேன ஹி ஞாணஸம்பயுத்தசித்தேன குஸலங் கதங் ஹோதி, ததே³வ குஸலங் தங் புரிஸங் பதிரூபதே³ஸே உபனேதி, ஸப்புரிஸே ப⁴ஜாபேஸி . ஸோ ஏவ ச புக்³க³லோ அத்தானங் ஸம்மா ட²பேதி. சதூஸு ஆஹாரேஸு பட²மோ லோகியோவ. ஸேஸா பன தயோ ஸங்கீ³திஸுத்தே லோகியலோகுத்தரமிஸ்ஸகா கதி²தா. இத⁴ புப்³ப³பா⁴கே³ லோகியா.
Patirūpadesavāsoti yattha catasso parisā sandissanti, evarūpe anucchavike dese vāso. Sappurisūpanissayoti buddhādīnaṃ sappurisānaṃ avassayanaṃ sevanaṃ bhajanaṃ. Attasammāpaṇidhīti attano sammā ṭhapanaṃ, sace pana pubbe assaddhādīhi samannāgato hoti, tāni pahāya saddhādīsu patiṭṭhāpanaṃ. Pubbe ca katapuññatāti pubbe upacitakusalatā. Idamevettha pamāṇaṃ. Yena hi ñāṇasampayuttacittena kusalaṃ kataṃ hoti, tadeva kusalaṃ taṃ purisaṃ patirūpadese upaneti, sappurise bhajāpesi . So eva ca puggalo attānaṃ sammā ṭhapeti. Catūsu āhāresu paṭhamo lokiyova. Sesā pana tayo saṅgītisutte lokiyalokuttaramissakā kathitā. Idha pubbabhāge lokiyā.
(ச) காமயோக³விஸங்யோகா³த³யோ அனாகா³மிமக்³கா³தி³வஸேன வேதி³தப்³பா³.
(Ca) kāmayogavisaṃyogādayo anāgāmimaggādivasena veditabbā.
(ச²) ஹானபா⁴கி³யாதீ³ஸு பட²மஸ்ஸ ஜா²னஸ்ஸ லாபீ⁴ காமஸஹக³தா ஸஞ்ஞாமனஸிகாரா ஸமுதா³சரந்தி ஹானபா⁴கி³யோ ஸமாதி⁴. தத³னுத⁴ம்மதா ஸதி ஸந்திட்ட²தி டி²திபா⁴கி³யோ ஸமாதி⁴. விதக்கஸஹக³தா ஸஞ்ஞாமனஸிகாரா ஸமுதா³சரந்தி விஸேஸபா⁴கி³யோ ஸமாதி⁴. நிப்³பி³தா³ஸஹக³தா ஸஞ்ஞாமனஸிகாரா ஸமுதா³சரந்தி விராகூ³பஸஞ்ஹிதோ நிப்³பே³த⁴பா⁴கி³யோ ஸமாதீ⁴தி இமினா நயேன ஸப்³ப³ஸமாபத்தியோ வித்தா²ரெத்வா அத்தோ² வேதி³தப்³போ³. விஸுத்³தி⁴மக்³கே³ பனஸ்ஸ வினிச்ச²யகதா² கதி²தாவ.
(Cha) hānabhāgiyādīsu paṭhamassa jhānassa lābhī kāmasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti hānabhāgiyo samādhi. Tadanudhammatā sati santiṭṭhati ṭhitibhāgiyo samādhi. Vitakkasahagatā saññāmanasikārā samudācaranti visesabhāgiyo samādhi. Nibbidāsahagatā saññāmanasikārā samudācaranti virāgūpasañhito nibbedhabhāgiyo samādhīti iminā nayena sabbasamāpattiyo vitthāretvā attho veditabbo. Visuddhimagge panassa vinicchayakathā kathitāva.
இமஸ்மிம்பி வாரே அபி⁴ஞ்ஞாதீ³னி ஏககஸதி³ஸானேவ. அபி⁴ஞ்ஞாபதே³ பனெத்த² மக்³கோ³ கதி²தோ. ஸச்சி²காதப்³ப³பதே³ ப²லங்.
Imasmimpi vāre abhiññādīni ekakasadisāneva. Abhiññāpade panettha maggo kathito. Sacchikātabbapade phalaṃ.
சத்தாரோத⁴ம்மவண்ணனா நிட்டி²தா.
Cattārodhammavaṇṇanā niṭṭhitā.
பஞ்சத⁴ம்மவண்ணனா
Pañcadhammavaṇṇanā
355. (க²) பீதிப²ரணதாதீ³ஸு பீதிங் ப²ரமானா உப்பஜ்ஜதீதி த்³வீஸு ஜா²னேஸு பஞ்ஞா பீதிப²ரணதா நாம. ஸுக²ங் ப²ரமானங் உப்பஜ்ஜதீதி தீஸு ஜா²னேஸு பஞ்ஞா ஸுக²ப²ரணதா நாம. பரேஸங் சேதோ ப²ரமானா உப்பஜ்ஜதீதி சேதோபரியபஞ்ஞா சேதோப²ரணதா நாம. ஆலோகப²ரணே உப்பஜ்ஜதீதி தி³ப்³ப³சக்கு²பஞ்ஞா ஆலோகப²ரணதா நாம. பச்சவெக்க²ணஞாணங் பச்சவெக்க²ணனிமித்தங் நாம. வுத்தம்பி சேதங் ‘‘த்³வீஸு ஜா²னேஸு பஞ்ஞா பீதிப²ரணதா, தீஸு ஜா²னேஸு பஞ்ஞா ஸுக²ப²ரணதா. பரசித்தே பஞ்ஞா சேதோப²ரணதா, தி³ப்³ப³சக்கு² ஆலோகப²ரணதா. தம்ஹா தம்ஹா ஸமாதி⁴ம்ஹா வுட்டி²தஸ்ஸ பச்சவெக்க²ணஞாணங் பச்சவெக்க²ணனிமித்த’’ந்தி (விப⁴॰ 804).
355. (Kha) pītipharaṇatādīsu pītiṃ pharamānā uppajjatīti dvīsu jhānesu paññā pītipharaṇatā nāma. Sukhaṃ pharamānaṃ uppajjatīti tīsu jhānesu paññā sukhapharaṇatā nāma. Paresaṃ ceto pharamānā uppajjatīti cetopariyapaññā cetopharaṇatā nāma. Ālokapharaṇe uppajjatīti dibbacakkhupaññā ālokapharaṇatā nāma. Paccavekkhaṇañāṇaṃ paccavekkhaṇanimittaṃ nāma. Vuttampi cetaṃ ‘‘dvīsu jhānesu paññā pītipharaṇatā, tīsu jhānesu paññā sukhapharaṇatā. Paracitte paññā cetopharaṇatā, dibbacakkhu ālokapharaṇatā. Tamhā tamhā samādhimhā vuṭṭhitassa paccavekkhaṇañāṇaṃ paccavekkhaṇanimitta’’nti (vibha. 804).
தத்த² பீதிப²ரணதா ஸுக²ப²ரணதா த்³வே பாதா³ விய. சேதோப²ரணதா ஆலோகப²ரணதா த்³வே ஹத்தா² விய. அபி⁴ஞ்ஞாபாத³கஜ்ஜா²னங் மஜ்ஜி²மகாயோ விய . பச்சவெக்க²ணனிமித்தங் ஸீஸங் விய. இதி ஆயஸ்மா ஸாரிபுத்தத்தே²ரோ பஞ்சங்கி³கங் ஸம்மாஸமாதி⁴ங் அங்க³பச்சங்க³ஸம்பன்னங் புரிஸங் கத்வா த³ஸ்ஸேஸி.
Tattha pītipharaṇatā sukhapharaṇatā dve pādā viya. Cetopharaṇatā ālokapharaṇatā dve hatthā viya. Abhiññāpādakajjhānaṃ majjhimakāyo viya . Paccavekkhaṇanimittaṃ sīsaṃ viya. Iti āyasmā sāriputtatthero pañcaṅgikaṃ sammāsamādhiṃ aṅgapaccaṅgasampannaṃ purisaṃ katvā dassesi.
(ஜ) அயங் ஸமாதி⁴ பச்சுப்பன்னஸுகோ² சே வாதிஆதீ³ஸு அரஹத்தப²லஸமாதி⁴ அதி⁴ப்பேதோ. ஸோ ஹி அப்பிதப்பிதக்க²ணே ஸுக²த்தா பச்சுப்பன்னஸுகோ². புரிமோ புரிமோ பச்சி²மஸ்ஸ பச்சி²மஸ்ஸ ஸமாதி⁴ஸுக²ஸ்ஸ பச்சயத்தா ஆயதிங் ஸுக²விபாகோ.
(Ja) ayaṃ samādhi paccuppannasukho ce vātiādīsu arahattaphalasamādhi adhippeto. So hi appitappitakkhaṇe sukhattā paccuppannasukho. Purimo purimo pacchimassa pacchimassa samādhisukhassa paccayattā āyatiṃ sukhavipāko.
கிலேஸேஹி ஆரகத்தா அரியோ. காமாமிஸவட்டாமிஸலோகாமிஸானங் அபா⁴வா நிராமிஸோ. பு³த்³தா⁴தீ³ஹி மஹாபுரிஸேஹி ஸேவிதத்தா அகாபுரிஸஸேவிதோ. அங்க³ஸந்ததாய ஆரம்மணஸந்ததாய ஸப்³ப³கிலேஸத³ரத²ஸந்ததாய ச ஸந்தோ. அதப்பனீயட்டே²ன பணீதோ. கிலேஸபடிப்பஸ்ஸத்³தி⁴யா லத்³த⁴த்தா கிலேஸபடிப்பஸ்ஸத்³தி⁴பா⁴வங் வா லத்³த⁴த்தா படிப்பஸ்ஸத்³த⁴லத்³தோ⁴. படிப்பஸ்ஸத்³த⁴ங் படிப்பஸ்ஸத்³தீ⁴தி ஹி இத³ங் அத்த²தோ ஏகங். படிப்பஸ்ஸத்³த⁴கிலேஸேன வா அரஹதா லத்³த⁴த்தா படிப்பஸ்ஸத்³த⁴லத்³தோ⁴. ஏகோதி³பா⁴வேன அதி⁴க³தத்தா ஏகோதி³பா⁴வமேவ வா அதி⁴க³தத்தா ஏகோதி³பா⁴வாதி⁴க³தோ. அப்பகு³ணஸாஸவஸமாதி⁴ விய ஸஸங்கா²ரேன ஸப்பயோகே³ன சித்தேன பச்சனீகத⁴ம்மே நிக்³க³ய்ஹ கிலேஸே வாரெத்வா அனதி⁴க³தத்தா நஸஸங்கா²ரனிக்³க³ய்ஹவாரிதக³தோ. தஞ்ச ஸமாதி⁴ங் ஸமாபஜ்ஜந்தோ ததோ வா வுட்ட²ஹந்தோ ஸதிவேபுல்லபத்தத்தா. ஸதோவ ஸமாபஜ்ஜதி ஸதோ வுட்ட²ஹதி. யதா²பரிச்சி²ன்னகாலவஸேன வா ஸதோ ஸமாபஜ்ஜதி ஸதோ வுட்ட²ஹதி. தஸ்மா யதெ³த்த² ‘‘அயங் ஸமாதி⁴ பச்சுப்பன்னஸுகோ² சேவ ஆயதிஞ்ச ஸுக²விபாகோ’’தி ஏவங் பச்சவெக்க²மானஸ்ஸ பச்சத்தங்யேவ அபரப்பச்சயங் ஞாணங் உப்பஜ்ஜதி, தங் ஏகமங்க³ங். ஏஸ நயோ ஸேஸேஸுபி. ஏவமிமேஹி பஞ்சஹி பச்சவெக்க²ணஞாணேஹி அயங் ஸமாதி⁴ ‘‘பஞ்சஞாணிகோ ஸம்மாஸமாதீ⁴’’தி வுத்தோ.
Kilesehi ārakattā ariyo. Kāmāmisavaṭṭāmisalokāmisānaṃ abhāvā nirāmiso. Buddhādīhi mahāpurisehi sevitattā akāpurisasevito. Aṅgasantatāya ārammaṇasantatāya sabbakilesadarathasantatāya ca santo. Atappanīyaṭṭhena paṇīto. Kilesapaṭippassaddhiyā laddhattā kilesapaṭippassaddhibhāvaṃ vā laddhattā paṭippassaddhaladdho. Paṭippassaddhaṃ paṭippassaddhīti hi idaṃ atthato ekaṃ. Paṭippassaddhakilesena vā arahatā laddhattā paṭippassaddhaladdho. Ekodibhāvena adhigatattā ekodibhāvameva vā adhigatattā ekodibhāvādhigato. Appaguṇasāsavasamādhi viya sasaṅkhārena sappayogena cittena paccanīkadhamme niggayha kilese vāretvā anadhigatattā nasasaṅkhāraniggayhavāritagato. Tañca samādhiṃ samāpajjanto tato vā vuṭṭhahanto sativepullapattattā. Satova samāpajjati sato vuṭṭhahati. Yathāparicchinnakālavasena vā sato samāpajjati sato vuṭṭhahati. Tasmā yadettha ‘‘ayaṃ samādhi paccuppannasukho ceva āyatiñca sukhavipāko’’ti evaṃ paccavekkhamānassa paccattaṃyeva aparappaccayaṃ ñāṇaṃ uppajjati, taṃ ekamaṅgaṃ. Esa nayo sesesupi. Evamimehi pañcahi paccavekkhaṇañāṇehi ayaṃ samādhi ‘‘pañcañāṇiko sammāsamādhī’’ti vutto.
இமஸ்மிங் வாரே விஸேஸபா⁴கி³யபதே³ மக்³கோ³ கதி²தோ. ஸச்சி²காதப்³ப³பதே³ ப²லங். ஸேஸங் புரிமஸதி³ஸமேவ.
Imasmiṃ vāre visesabhāgiyapade maggo kathito. Sacchikātabbapade phalaṃ. Sesaṃ purimasadisameva.
ச²த⁴ம்மவண்ணனா
Chadhammavaṇṇanā
356. ச²க்கேஸு ஸப்³ப³ங் உத்தானத்த²மேவ. து³ப்படிவிஜ்ஜ²பதே³ பனெத்த² மக்³கோ³ கதி²தோ. ஸேஸங் புரிமஸதி³ஸங்.
356. Chakkesu sabbaṃ uttānatthameva. Duppaṭivijjhapade panettha maggo kathito. Sesaṃ purimasadisaṃ.
ஸத்தத⁴ம்மவண்ணனா
Sattadhammavaṇṇanā
357. (ஞ) ஸம்மப்பஞ்ஞாய ஸுதி³ட்டா² ஹொந்தீதி ஹேதுனா நயேன விபஸ்ஸனாஞாணேன ஸுதி³ட்டா² ஹொந்தி. காமாதி வத்து²காமா ச கிலேஸகாமா ச, த்³வேபி ஸபரிளாஹட்டே²ன அங்கா³ரகாஸு விய ஸுதி³ட்டா² ஹொந்தி. விவேகனின்னந்தி நிப்³பா³னநின்னங். போணங் பப்³பா⁴ரந்தி நின்னஸ்ஸேதங் வேவசனங். ப்³யந்தீபூ⁴தந்தி நியதிபூ⁴தங். நித்தண்ஹந்தி அத்தோ². குதோ? ஸப்³ப³ஸோ ஆஸவட்டா²னீயேஹி த⁴ம்மேஹி தேபூ⁴மகத⁴ம்மேஹீதி அத்தோ². இத⁴ பா⁴வேதப்³ப³பதே³ மக்³கோ³ கதி²தோ. ஸேஸங் புரிமஸதி³ஸமேவ.
357. (Ña) sammappaññāyasudiṭṭhā hontīti hetunā nayena vipassanāñāṇena sudiṭṭhā honti. Kāmāti vatthukāmā ca kilesakāmā ca, dvepi sapariḷāhaṭṭhena aṅgārakāsu viya sudiṭṭhā honti. Vivekaninnanti nibbānaninnaṃ. Poṇaṃ pabbhāranti ninnassetaṃ vevacanaṃ. Byantībhūtanti niyatibhūtaṃ. Nittaṇhanti attho. Kuto? Sabbaso āsavaṭṭhānīyehi dhammehi tebhūmakadhammehīti attho. Idha bhāvetabbapade maggo kathito. Sesaṃ purimasadisameva.
அட்ட²த⁴ம்மவண்ணனா
Aṭṭhadhammavaṇṇanā
358. (க) ஆதி³ப்³ரஹ்மசரியிகாய பஞ்ஞாயாதி ஸிக்க²த்தயஸங்க³ஹஸ்ஸ மக்³க³ப்³ரஹ்மசரியஸ்ஸ ஆதி³பூ⁴தாய புப்³ப³பா⁴கே³ தருணஸமத²விபஸ்ஸனாபஞ்ஞாய . அட்ட²ங்கி³கஸ்ஸ வா மக்³க³ஸ்ஸ ஆதி³பூ⁴தாய ஸம்மாதி³ட்டி²பஞ்ஞாய. திப்³ப³ந்தி ப³லவங். ஹிரொத்தப்பந்தி ஹிரீ ச ஒத்தப்பஞ்ச. பேமந்தி கே³ஹஸ்ஸிதபேமங். கா³ரவோதி க³ருசித்தபா⁴வோ. க³ருபா⁴வனீயஞ்ஹி உபனிஸ்ஸாய விஹரதோ கிலேஸா நுப்பஜ்ஜந்தி ஓவாதா³னுஸாஸனிங் லப⁴தி. தஸ்மா தங் நிஸ்ஸாய விஹாரோ பஞ்ஞாபடிலாப⁴ஸ்ஸ பச்சயோ ஹோதி.
358. (Ka) ādibrahmacariyikāya paññāyāti sikkhattayasaṅgahassa maggabrahmacariyassa ādibhūtāya pubbabhāge taruṇasamathavipassanāpaññāya . Aṭṭhaṅgikassa vā maggassa ādibhūtāya sammādiṭṭhipaññāya. Tibbanti balavaṃ. Hirottappanti hirī ca ottappañca. Pemanti gehassitapemaṃ. Gāravoti garucittabhāvo. Garubhāvanīyañhi upanissāya viharato kilesā nuppajjanti ovādānusāsaniṃ labhati. Tasmā taṃ nissāya vihāro paññāpaṭilābhassa paccayo hoti.
(ச²) அக்க²ணேஸு யஸ்மா பேதா அஸுரானங் ஆவாஹனங் க³ச்ச²ந்தி, விவாஹனங் க³ச்ச²ந்தி, தஸ்மா பெத்திவிஸயேனேவ அஸுரகாயோ க³ஹிதோதி வேதி³தப்³போ³.
(Cha) akkhaṇesu yasmā petā asurānaṃ āvāhanaṃ gacchanti, vivāhanaṃ gacchanti, tasmā pettivisayeneva asurakāyo gahitoti veditabbo.
(ஜ) அப்பிச்ச²ஸ்ஸாதி எத்த² பச்சயஅப்பிச்சோ², அதி⁴க³மஅப்பிச்சோ², பரியத்திஅப்பிச்சோ², து⁴தங்க³அப்பிச்சோ²தி சத்தாரோ அப்பிச்சா². தத்த² பச்சயஅப்பிச்சோ² ப³ஹுங் தெ³ந்தே அப்பங் க³ண்ஹாதி, அப்பங் தெ³ந்தே அப்பதரங் வா க³ண்ஹாதி, ந வா க³ண்ஹாதி, ந அனவஸேஸகா³ஹீ ஹோதி. அதி⁴க³மஅப்பிச்சோ² மஜ்ஜ²ந்திகத்தே²ரோ விய அத்தனோ அதி⁴க³மங் அஞ்ஞேஸங் ஜானிதுங் ந தே³தி. பரியத்திஅப்பிச்சோ² தேபிடகோபி ஸமானோ ந ப³ஹுஸ்ஸுதபா⁴வங் ஜானாபேதுகாமோ ஹோதி ஸாகேததிஸ்ஸத்தே²ரோ விய. து⁴தங்க³அப்பிச்சோ² து⁴தங்க³பரிஹரணபா⁴வங் அஞ்ஞேஸங் ஜானிதுங் ந தே³தி த்³வேபா⁴திகத்தே²ரேஸு ஜெட்ட²கத்தே²ரோ விய. வத்து² விஸுத்³தி⁴மக்³கே³ கதி²தங். அயங் த⁴ம்மோதி ஏவங் ஸந்தகு³ணனிகூ³ஹனேன ச பச்சயபடிக்³க³ஹணே மத்தஞ்ஞுதாய ச அப்பிச்ச²ஸ்ஸ புக்³க³லஸ்ஸ அயங் நவலோகுத்தரத⁴ம்மோ ஸம்பஜ்ஜதி, நோ மஹிச்ச²ஸ்ஸ. ஏவங் ஸப்³ப³த்த² யோஜேதப்³ப³ங்.
(Ja) appicchassāti ettha paccayaappiccho, adhigamaappiccho, pariyattiappiccho, dhutaṅgaappicchoti cattāro appicchā. Tattha paccayaappiccho bahuṃ dente appaṃ gaṇhāti, appaṃ dente appataraṃ vā gaṇhāti, na vā gaṇhāti, na anavasesagāhī hoti. Adhigamaappiccho majjhantikatthero viya attano adhigamaṃ aññesaṃ jānituṃ na deti. Pariyattiappiccho tepiṭakopi samāno na bahussutabhāvaṃ jānāpetukāmo hoti sāketatissatthero viya. Dhutaṅgaappiccho dhutaṅgapariharaṇabhāvaṃ aññesaṃ jānituṃ na deti dvebhātikattheresu jeṭṭhakatthero viya. Vatthu visuddhimagge kathitaṃ. Ayaṃ dhammoti evaṃ santaguṇanigūhanena ca paccayapaṭiggahaṇe mattaññutāya ca appicchassa puggalassa ayaṃ navalokuttaradhammo sampajjati, no mahicchassa. Evaṃ sabbattha yojetabbaṃ.
ஸந்துட்ட²ஸ்ஸாதி சதூஸு பச்சயேஸு தீஹி ஸந்தோஸேஹி ஸந்துட்ட²ஸ்ஸ. பவிவித்தஸ்ஸாதி காயசித்தஉபதி⁴விவேகேஹி விவித்தஸ்ஸ. தத்த² காயவிவேகோ நாம க³ணஸங்க³ணிகங் வினோதெ³த்வா அட்ட²ஆரம்ப⁴வத்து²வஸேன ஏகீபா⁴வோ. ஏகீபா⁴வமத்தேன பன கம்மங் ந நிப்ப²ஜ்ஜதீதி கஸிணபரிகம்மங் கத்வா அட்ட² ஸமாபத்தியோ நிப்³ப³த்தேதி, அயங் சித்தவிவேகோ நாம. ஸமாபத்திமத்தேனேவ கம்மங் ந நிப்ப²ஜ்ஜதீதி ஜா²னங் பாத³கங் கத்வா ஸங்கா²ரே ஸம்மஸித்வா ஸஹ படிஸம்பி⁴தா³ஹி அரஹத்தங் பாபுணாதி, அயங் உபதி⁴விவேகோ நாம. தேனாஹ ப⁴க³வா – ‘‘காயவிவேகோ ச விவேகட்ட²காயானங் நெக்க²ம்மாபி⁴ரதானங். சித்தவிவேகோ ச பரிஸுத்³த⁴சித்தானங் பரமவோதா³னப்பத்தானங். உபதி⁴விவேகோ ச நிருபதீ⁴னங் புக்³க³லானங் விஸங்கா²ரக³தான’’ந்தி (மஹானி॰ 49).
Santuṭṭhassāti catūsu paccayesu tīhi santosehi santuṭṭhassa. Pavivittassāti kāyacittaupadhivivekehi vivittassa. Tattha kāyaviveko nāma gaṇasaṅgaṇikaṃ vinodetvā aṭṭhaārambhavatthuvasena ekībhāvo. Ekībhāvamattena pana kammaṃ na nipphajjatīti kasiṇaparikammaṃ katvā aṭṭha samāpattiyo nibbatteti, ayaṃ cittaviveko nāma. Samāpattimatteneva kammaṃ na nipphajjatīti jhānaṃ pādakaṃ katvā saṅkhāre sammasitvā saha paṭisambhidāhi arahattaṃ pāpuṇāti, ayaṃ upadhiviveko nāma. Tenāha bhagavā – ‘‘kāyaviveko ca vivekaṭṭhakāyānaṃ nekkhammābhiratānaṃ. Cittaviveko ca parisuddhacittānaṃ paramavodānappattānaṃ. Upadhiviveko ca nirupadhīnaṃ puggalānaṃ visaṅkhāragatāna’’nti (mahāni. 49).
ஸங்க³ணிகாராமஸ்ஸாதி க³ணஸங்க³ணிகாய சேவ கிலேஸஸங்க³ணிகாய ச ரதஸ்ஸ. ஆரத்³த⁴வீரியஸ்ஸாதி காயிகசேதஸிகவீரியவஸேன ஆரத்³த⁴வீரியஸ்ஸ. உபட்டி²தஸதிஸ்ஸாதி சதுஸதிபட்டா²னவஸேன உபட்டி²தஸதிஸ்ஸ. ஸமாஹிதஸ்ஸாதி ஏகக்³க³சித்தஸ்ஸ. பஞ்ஞவதோதி கம்மஸ்ஸகதபஞ்ஞாய பஞ்ஞவதோ. நிப்பபஞ்சஸ்ஸாதி விக³தமானதண்ஹாதி³ட்டி²பபஞ்சஸ்ஸ.
Saṅgaṇikārāmassāti gaṇasaṅgaṇikāya ceva kilesasaṅgaṇikāya ca ratassa. Āraddhavīriyassāti kāyikacetasikavīriyavasena āraddhavīriyassa. Upaṭṭhitasatissāti catusatipaṭṭhānavasena upaṭṭhitasatissa. Samāhitassāti ekaggacittassa. Paññavatoti kammassakatapaññāya paññavato. Nippapañcassāti vigatamānataṇhādiṭṭhipapañcassa.
இத⁴ பா⁴வேதப்³ப³பதே³ மக்³கோ³ கதி²தோ. ஸேஸங் புரிமஸதி³ஸமேவ.
Idha bhāvetabbapade maggo kathito. Sesaṃ purimasadisameva.
நவத⁴ம்மவண்ணனா
Navadhammavaṇṇanā
359. (க²) ஸீலவிஸுத்³தீ⁴தி விஸுத்³தி⁴ங் பாபேதுங் ஸமத்த²ங் சதுபாரிஸுத்³தி⁴ஸீலங். பாரிஸுத்³தி⁴பதா⁴னியங்க³ந்தி பரிஸுத்³த⁴பா⁴வஸ்ஸ பதா⁴னங்க³ங். சித்தவிஸுத்³தீ⁴தி விபஸ்ஸனாய பத³ட்டா²னபூ⁴தா அட்ட² பகு³ணஸமாபத்தியோ. தி³ட்டி²விஸுத்³தீ⁴தி ஸபச்சயனாமரூபத³ஸ்ஸனங். கங்கா²விதரணவிஸுத்³தீ⁴தி பச்சயாகாரஞாணங். அத்³த⁴த்தயேபி ஹி பச்சயவஸேனேவ த⁴ம்மா பவத்தந்தீதி பஸ்ஸதோ கங்க²ங் விதரதி. மக்³கா³மக்³க³ஞாணத³ஸ்ஸனவிஸுத்³தீ⁴தி ஓபா⁴ஸாத³யோ ந மக்³கோ³, வீதி²ப்படிபன்னங் உத³யப்³ப³யஞாணங் மக்³கோ³தி ஏவங் மக்³கா³மக்³கே³ ஞாணங். படிபதா³ஞாணத³ஸ்ஸனவிஸுத்³தீ⁴தி ரத²வினீதே வுட்டா²னகா³மினிவிபஸ்ஸனா கதி²தா, இத⁴ தருணவிபஸ்ஸனா. ஞாணத³ஸ்ஸனவிஸுத்³தீ⁴தி ரத²வினீதே மக்³கோ³ கதி²தோ, இத⁴ வுட்டா²னகா³மினிவிபஸ்ஸனா. ஏதா பன ஸத்தபி விஸுத்³தி⁴யோ வித்தா²ரேன விஸுத்³தி⁴மக்³கே³ கதி²தா. பஞ்ஞாதி அரஹத்தப²லபஞ்ஞா. விமுத்திபி அரஹத்தப²லவிமுத்தியேவ.
359. (Kha) sīlavisuddhīti visuddhiṃ pāpetuṃ samatthaṃ catupārisuddhisīlaṃ. Pārisuddhipadhāniyaṅganti parisuddhabhāvassa padhānaṅgaṃ. Cittavisuddhīti vipassanāya padaṭṭhānabhūtā aṭṭha paguṇasamāpattiyo. Diṭṭhivisuddhīti sapaccayanāmarūpadassanaṃ. Kaṅkhāvitaraṇavisuddhīti paccayākārañāṇaṃ. Addhattayepi hi paccayavaseneva dhammā pavattantīti passato kaṅkhaṃ vitarati. Maggāmaggañāṇadassanavisuddhīti obhāsādayo na maggo, vīthippaṭipannaṃ udayabbayañāṇaṃ maggoti evaṃ maggāmagge ñāṇaṃ. Paṭipadāñāṇadassanavisuddhīti rathavinīte vuṭṭhānagāminivipassanā kathitā, idha taruṇavipassanā. Ñāṇadassanavisuddhīti rathavinīte maggo kathito, idha vuṭṭhānagāminivipassanā. Etā pana sattapi visuddhiyo vitthārena visuddhimagge kathitā. Paññāti arahattaphalapaññā. Vimuttipi arahattaphalavimuttiyeva.
(ச²) தா⁴துனானத்தங் படிச்ச உப்பஜ்ஜதி ப²ஸ்ஸனானத்தந்தி சக்கா²தி³தா⁴துனானத்தங் படிச்ச சக்கு²ஸம்ப²ஸ்ஸாதி³னானத்தங் உப்பஜ்ஜதீதி அத்தோ². ப²ஸ்ஸனானத்தங் படிச்சாதி சக்கு²ஸம்ப²ஸ்ஸாதி³னானத்தங் படிச்ச . வேத³னானானத்தந்தி சக்கு²ஸம்ப²ஸ்ஸஜாதி³வேத³னானானத்தங். ஸஞ்ஞானானத்தங் படிச்சாதி காமஸஞ்ஞாதி³னானத்தங் படிச்ச. ஸங்கப்பனானத்தந்தி காமஸங்கப்பாதி³னானத்தங். ஸங்கப்பனானத்தங் படிச்ச உப்பஜ்ஜதி ச²ந்த³னானத்தந்தி ஸங்கப்பனானத்ததாய ரூபே ச²ந்தோ³ ஸத்³தே³ ச²ந்தோ³தி ஏவங் ச²ந்த³னானத்தங் உப்பஜ்ஜதி. பரிளாஹனானத்தந்தி ச²ந்த³னானத்ததாய ரூபபரிளாஹோ ஸத்³த³பரிளாஹோதி ஏவங் பரிளாஹனானத்தங் உப்பஜ்ஜதி. பரியேஸனானானத்தந்தி பரிளாஹனானத்ததாய ரூபபரியேஸனாதி³னானத்தங் உப்பஜ்ஜதி. லாப⁴னானத்தந்தி பரியேஸனானானத்ததாய ரூபபடிலாபா⁴தி³னானத்தங் உப்பஜ்ஜதி.
(Cha) dhātunānattaṃ paṭicca uppajjati phassanānattanti cakkhādidhātunānattaṃ paṭicca cakkhusamphassādinānattaṃ uppajjatīti attho. Phassanānattaṃ paṭiccāti cakkhusamphassādinānattaṃ paṭicca . Vedanānānattanti cakkhusamphassajādivedanānānattaṃ. Saññānānattaṃ paṭiccāti kāmasaññādinānattaṃ paṭicca. Saṅkappanānattanti kāmasaṅkappādinānattaṃ. Saṅkappanānattaṃ paṭicca uppajjati chandanānattanti saṅkappanānattatāya rūpe chando sadde chandoti evaṃ chandanānattaṃ uppajjati. Pariḷāhanānattanti chandanānattatāya rūpapariḷāho saddapariḷāhoti evaṃ pariḷāhanānattaṃ uppajjati. Pariyesanānānattanti pariḷāhanānattatāya rūpapariyesanādinānattaṃ uppajjati. Lābhanānattanti pariyesanānānattatāya rūpapaṭilābhādinānattaṃ uppajjati.
(ஜ) ஸஞ்ஞாஸு மரணஸஞ்ஞாதி மரணானுபஸ்ஸனாஞாணே ஸஞ்ஞா. ஆஹாரேபடிகூலஸஞ்ஞாதி ஆஹாரங் பரிக்³க³ண்ஹந்தஸ்ஸ உப்பன்னஸஞ்ஞா. ஸப்³ப³லோகேஅனபி⁴ரதிஸஞ்ஞாதி ஸப்³ப³ஸ்மிங் வட்டே உக்கண்ட²ந்தஸ்ஸ உப்பன்னஸஞ்ஞா. ஸேஸா ஹெட்டா² கதி²தா ஏவ. இத⁴ ப³ஹுகாரபதே³ மக்³கோ³ கதி²தோ. ஸேஸங் புரிமஸதி³ஸமேவ.
(Ja) saññāsu maraṇasaññāti maraṇānupassanāñāṇe saññā. Āhārepaṭikūlasaññāti āhāraṃ pariggaṇhantassa uppannasaññā. Sabbalokeanabhiratisaññāti sabbasmiṃ vaṭṭe ukkaṇṭhantassa uppannasaññā. Sesā heṭṭhā kathitā eva. Idha bahukārapade maggo kathito. Sesaṃ purimasadisameva.
த³ஸத⁴ம்மவண்ணனா
Dasadhammavaṇṇanā
360. (ஜ²) நிஜ்ஜரவத்தூ²னீதி நிஜ்ஜரகாரணானி. மிச்சா²தி³ட்டி² நிஜ்ஜிண்ணா ஹோதீதி அயங் ஹெட்டா² விபஸ்ஸனாயபி நிஜ்ஜிண்ணா ஏவ பஹீனா. கஸ்மா புன க³ஹிதாதி அஸமுச்சி²ன்னத்தா. விபஸ்ஸனாய ஹி கிஞ்சாபி ஜிண்ணா, ந பன ஸமுச்சி²ன்னா, மக்³கோ³ பன உப்பஜ்ஜித்வா தங் ஸமுச்சி²ந்த³தி, ந புன வுட்டா²துங் தே³தி. தஸ்மா புன க³ஹிதா. ஏவங் ஸப்³ப³பதே³ஸு நயோ நேதப்³போ³.
360. (Jha) nijjaravatthūnīti nijjarakāraṇāni. Micchādiṭṭhi nijjiṇṇā hotīti ayaṃ heṭṭhā vipassanāyapi nijjiṇṇā eva pahīnā. Kasmā puna gahitāti asamucchinnattā. Vipassanāya hi kiñcāpi jiṇṇā, na pana samucchinnā, maggo pana uppajjitvā taṃ samucchindati, na puna vuṭṭhātuṃ deti. Tasmā puna gahitā. Evaṃ sabbapadesu nayo netabbo.
எத்த² ச ஸம்மாதி³ட்டி²பச்சயா சதுஸட்டி² த⁴ம்மா பா⁴வனாபாரிபூரிங் க³ச்ச²ந்தி. கதமே சதுஸட்டி²? ஸோதாபத்திமக்³க³க்க²ணே அதி⁴மொக்க²ட்டே²ன ஸத்³தி⁴ந்த்³ரியங் பரிபூரேதி, பக்³க³ஹட்டே²ன வீரியிந்த்³ரியங் பரிபூரேதி, அனுஸ்ஸரணட்டே²ன ஸதிந்த்³ரியங் பரிபூரேதி, அவிக்கே²பட்டே²ன ஸமாதி⁴ந்த்³ரியங் பரிபூரேதி, த³ஸ்ஸனட்டே²ன பஞ்ஞிந்த்³ரியங் பரிபூரேதி, விஜானநட்டே²ன மனிந்த்³ரியங், அபி⁴னந்த³னட்டே²ன ஸோமனஸ்ஸிந்த்³ரியங், பவத்தஸந்ததிஅதி⁴பதெய்யட்டே²ன ஜீவிதிந்த்³ரியங் பரிபூரேதி…பே॰… அரஹத்தப²லக்க²ணே அதி⁴மொக்க²ட்டே²ன ஸத்³தி⁴ந்த்³ரியங், பவத்தஸந்ததிஅதி⁴பதெய்யட்டே²ன ஜீவிதிந்த்³ரியங் பரிபூரேதீதி ஏவங் சதூஸு மக்³கே³ஸு சதூஸு ப²லேஸு அட்ட² அட்ட² ஹுத்வா சதுஸட்டி² த⁴ம்மா பாரிபூரிங் க³ச்ச²ந்தி. இத⁴ அபி⁴ஞ்ஞெய்யபதே³ மக்³கோ³ கதி²தோ. ஸேஸங் புரிமஸதி³ஸமேவ.
Ettha ca sammādiṭṭhipaccayā catusaṭṭhi dhammā bhāvanāpāripūriṃ gacchanti. Katame catusaṭṭhi? Sotāpattimaggakkhaṇe adhimokkhaṭṭhena saddhindriyaṃ paripūreti, paggahaṭṭhena vīriyindriyaṃ paripūreti, anussaraṇaṭṭhena satindriyaṃ paripūreti, avikkhepaṭṭhena samādhindriyaṃ paripūreti, dassanaṭṭhena paññindriyaṃ paripūreti, vijānanaṭṭhena manindriyaṃ, abhinandanaṭṭhena somanassindriyaṃ, pavattasantatiadhipateyyaṭṭhena jīvitindriyaṃ paripūreti…pe… arahattaphalakkhaṇe adhimokkhaṭṭhena saddhindriyaṃ, pavattasantatiadhipateyyaṭṭhena jīvitindriyaṃ paripūretīti evaṃ catūsu maggesu catūsu phalesu aṭṭha aṭṭha hutvā catusaṭṭhi dhammā pāripūriṃ gacchanti. Idha abhiññeyyapade maggo kathito. Sesaṃ purimasadisameva.
இத⁴ ட²த்வா பஞ்ஹா ஸமோதா⁴னேதப்³பா³. த³ஸகே ஸதங் பஞ்ஹா கதி²தா. ஏககே ச நவகே ச ஸதங் , து³கே ச அட்ட²கே ச ஸதங், திகே ச ஸத்தகே ச ஸதங், சதுக்கே ச ச²க்கே ச ஸதங், பஞ்சகே பஞ்ஞாஸாதி அட்³ட⁴ச²ட்டா²னி பஞ்ஹஸதானி கதி²தானி ஹொந்தி.
Idha ṭhatvā pañhā samodhānetabbā. Dasake sataṃ pañhā kathitā. Ekake ca navake ca sataṃ , duke ca aṭṭhake ca sataṃ, tike ca sattake ca sataṃ, catukke ca chakke ca sataṃ, pañcake paññāsāti aḍḍhachaṭṭhāni pañhasatāni kathitāni honti.
‘‘இத³மவோச ஆயஸ்மா ஸாரிபுத்தோ, அத்தமனா தே பி⁴க்கூ² ஆயஸ்மதோ ஸாரிபுத்தஸ்ஸ பா⁴ஸிதங் அபி⁴னந்து³’’ந்தி ஸாது⁴, ஸாதூ⁴தி அபி⁴னந்த³ந்தா ஸிரஸா ஸம்படிச்சி²ங்ஸு. தாய ச பன அத்தமனதாய இமமேவ ஸுத்தங் ஆவஜ்ஜமானா பஞ்சஸதாபி தே பி⁴க்கூ² ஸஹ படிஸம்பி⁴தா³ஹி அக்³க³ப²லே அரஹத்தே பதிட்ட²ஹிங்ஸூதி.
‘‘Idamavoca āyasmā sāriputto, attamanā te bhikkhū āyasmato sāriputtassa bhāsitaṃ abhinandu’’nti sādhu, sādhūti abhinandantā sirasā sampaṭicchiṃsu. Tāya ca pana attamanatāya imameva suttaṃ āvajjamānā pañcasatāpi te bhikkhū saha paṭisambhidāhi aggaphale arahatte patiṭṭhahiṃsūti.
ஸுமங்க³லவிலாஸினியா தீ³க⁴னிகாயட்ட²கதா²ய
Sumaṅgalavilāsiniyā dīghanikāyaṭṭhakathāya
த³ஸுத்தரஸுத்தவண்ணனா நிட்டி²தா.
Dasuttarasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
நிட்டி²தா ச பாதி²கவக்³க³ஸ்ஸ வண்ணனாதி.
Niṭṭhitā ca pāthikavaggassa vaṇṇanāti.
பாதி²கவக்³க³ட்ட²கதா² நிட்டி²தா.
Pāthikavaggaṭṭhakathā niṭṭhitā.
நிக³மனகதா²
Nigamanakathā
எத்தாவதா ச –
Ettāvatā ca –
ஆயாசிதோ ஸுமங்க³ல, பரிவேணநிவாஸினா தி²ரகு³ணேன;
Āyācito sumaṅgala, pariveṇanivāsinā thiraguṇena;
தா³டா²னாக³ஸங்க⁴த்தே²ரேன, தே²ரவங்ஸன்வயேன.
Dāṭhānāgasaṅghattherena, theravaṃsanvayena.
தீ³கா⁴க³மவரஸ்ஸ த³ஸப³ல, கு³ணக³ணபரிதீ³பனஸ்ஸ அட்ட²கத²ங்;
Dīghāgamavarassa dasabala, guṇagaṇaparidīpanassa aṭṭhakathaṃ;
யங் ஆரபி⁴ங் ஸுமங்க³ல, விலாஸினிங் நாம நாமேன.
Yaṃ ārabhiṃ sumaṅgala, vilāsiniṃ nāma nāmena.
ஸா ஹி மஹாட்ட²கதா²ய, ஸாரமாதா³ய நிட்டி²தா;
Sā hi mahāṭṭhakathāya, sāramādāya niṭṭhitā;
ஏஸா ஏகாஸீதிபமாணாய, பாளியா பா⁴ணவாரேஹி.
Esā ekāsītipamāṇāya, pāḷiyā bhāṇavārehi.
ஏகூனஸட்டி²மத்தோ, விஸுத்³தி⁴மக்³கோ³பி பா⁴ணவாரேஹி;
Ekūnasaṭṭhimatto, visuddhimaggopi bhāṇavārehi;
அத்த²ப்பகாஸனத்தா²ய, ஆக³மானங் கதோ யஸ்மா.
Atthappakāsanatthāya, āgamānaṃ kato yasmā.
தஸ்மா தேன ஸஹா’யங், அட்ட²கதா² பா⁴ணவாரக³ணனாய;
Tasmā tena sahā’yaṃ, aṭṭhakathā bhāṇavāragaṇanāya;
ஸுபரிமிதபரிச்சி²ன்னங், சத்தாலீஸஸதங் ஹோதி.
Suparimitaparicchinnaṃ, cattālīsasataṃ hoti.
ஸப்³ப³ங் சத்தாலீஸாதி⁴கஸத, பரிமாணங் பா⁴ணவாரதோ ஏவங்;
Sabbaṃ cattālīsādhikasata, parimāṇaṃ bhāṇavārato evaṃ;
ஸமயங் பகாஸயந்திங், மஹாவிஹாரே நிவாஸினங்.
Samayaṃ pakāsayantiṃ, mahāvihāre nivāsinaṃ.
மூலகட்ட²கதா²ஸார, மாதா³ய மயா இமங் கரொந்தேன;
Mūlakaṭṭhakathāsāra, mādāya mayā imaṃ karontena;
யங் புஞ்ஞமுபசிதங் தேன, ஹோது ஸப்³போ³ ஸுகீ² லோகோதி.
Yaṃ puññamupacitaṃ tena, hotu sabbo sukhī lokoti.
பரமவிஸுத்³த⁴ஸத்³தா⁴பு³த்³தி⁴வீரியபடிமண்டி³தேன ஸீலாசாரஜ்ஜவமத்³த³வாதி³கு³ணஸமுத³யஸமுதி³தேன ஸகஸமயஸமயந்தரக³ஹனஜ்ஜோ²கா³ஹணஸமத்தே²ன பஞ்ஞாவெய்யத்தியஸமன்னாக³தேன திபிடகபரியத்திப்பபே⁴தே³ ஸாட்ட²கதே² ஸத்து²ஸாஸனே அப்படிஹதஞாணப்பபா⁴வேன மஹாவெய்யாகரணேன கரணஸம்பத்திஜனிதஸுக²வினிக்³க³தமது⁴ரோதா³ரவசனலாவண்ணயுத்தேன யுத்தமுத்தவாதி³னா வாதீ³வரேன மஹாகவினா பபி⁴ன்னபடிஸம்பி⁴தா³பரிவாரே ச²ளபி⁴ஞ்ஞாதி³ப்பபே⁴த³கு³ணபடிமண்டி³தே உத்தரிமனுஸ்ஸத⁴ம்மே ஸுப்பதிட்டி²தபு³த்³தீ⁴னங் தே²ரவங்ஸப்பதீ³பானங் தே²ரானங் மஹாவிஹாரவாஸீனங் வங்ஸாலங்காரபூ⁴தேன விபுலவிஸுத்³த⁴பு³த்³தி⁴னா பு³த்³த⁴கோ⁴ஸோதி க³ரூஹி க³ஹிதனாமதெ⁴ய்யேன தே²ரேன கதா அயங் ஸுமங்க³லவிலாஸினீ நாம தீ³க⁴னிகாயட்ட²கதா² –
Paramavisuddhasaddhābuddhivīriyapaṭimaṇḍitena sīlācārajjavamaddavādiguṇasamudayasamuditena sakasamayasamayantaragahanajjhogāhaṇasamatthena paññāveyyattiyasamannāgatena tipiṭakapariyattippabhede sāṭṭhakathe satthusāsane appaṭihatañāṇappabhāvena mahāveyyākaraṇena karaṇasampattijanitasukhaviniggatamadhurodāravacanalāvaṇṇayuttena yuttamuttavādinā vādīvarena mahākavinā pabhinnapaṭisambhidāparivāre chaḷabhiññādippabhedaguṇapaṭimaṇḍite uttarimanussadhamme suppatiṭṭhitabuddhīnaṃ theravaṃsappadīpānaṃ therānaṃ mahāvihāravāsīnaṃ vaṃsālaṅkārabhūtena vipulavisuddhabuddhinā buddhaghosoti garūhi gahitanāmadheyyena therena katā ayaṃ sumaṅgalavilāsinī nāma dīghanikāyaṭṭhakathā –
தாவ திட்ட²து லோகஸ்மிங், லோகனித்த²ரணேஸினங்;
Tāva tiṭṭhatu lokasmiṃ, lokanittharaṇesinaṃ;
த³ஸ்ஸெந்தீ குலபுத்தானங், நயங் தி³ட்டி²விஸுத்³தி⁴யா.
Dassentī kulaputtānaṃ, nayaṃ diṭṭhivisuddhiyā.
யாவ பு³த்³தோ⁴தி நாமம்பி, ஸுத்³த⁴சித்தஸ்ஸ தாதி³னோ;
Yāva buddhoti nāmampi, suddhacittassa tādino;
லோகம்ஹி லோகஜெட்ட²ஸ்ஸ, பவத்ததி மஹேஸினோதி.
Lokamhi lokajeṭṭhassa, pavattati mahesinoti.
ஸுமங்க³லவிலாஸினீ நாம
Sumaṅgalavilāsinī nāma
தீ³க⁴னிகாயட்ட²கதா² நிட்டி²தா.
Dīghanikāyaṭṭhakathā niṭṭhitā.
Related texts:
திபிடக (மூல) • Tipiṭaka (Mūla) / ஸுத்தபிடக • Suttapiṭaka / தீ³க⁴னிகாய • Dīghanikāya / 11. த³ஸுத்தரஸுத்தங் • 11. Dasuttarasuttaṃ
டீகா • Tīkā / ஸுத்தபிடக (டீகா) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / தீ³க⁴னிகாய (டீகா) • Dīghanikāya (ṭīkā) / 11. த³ஸுத்தரஸுத்தவண்ணனா • 11. Dasuttarasuttavaṇṇanā
