| Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ನೇತ್ತಿಪ್ಪಕರಣಪಾಳಿ • Nettippakaraṇapāḷi |
೪. ಪಟಿನಿದ್ದೇಸವಾರೋ
4. Paṭiniddesavāro
೧. ದೇಸನಾಹಾರವಿಭಙ್ಗೋ
1. Desanāhāravibhaṅgo
೫. ತತ್ಥ ಕತಮೋ ದೇಸನಾಹಾರೋ? ‘‘ಅಸ್ಸಾದಾದೀನವತಾ’’ತಿ ಗಾಥಾ ಅಯಂ ದೇಸನಾಹಾರೋ। ಕಿಂ ದೇಸಯತಿ? ಅಸ್ಸಾದಂ ಆದೀನವಂ ನಿಸ್ಸರಣಂ ಫಲಂ ಉಪಾಯಂ ಆಣತ್ತಿಂ। ಧಮ್ಮಂ ವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೇಸೇಸ್ಸಾಮಿ ಆದಿಕಲ್ಯಾಣಂ ಮಜ್ಝೇಕಲ್ಯಾಣಂ ಪರಿಯೋಸಾನಕಲ್ಯಾಣಂ ಸಾತ್ಥಂ ಸಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಕೇವಲಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಪಕಾಸೇಸ್ಸಾಮೀತಿ।
5. Tattha katamo desanāhāro? ‘‘Assādādīnavatā’’ti gāthā ayaṃ desanāhāro. Kiṃ desayati? Assādaṃ ādīnavaṃ nissaraṇaṃ phalaṃ upāyaṃ āṇattiṃ. Dhammaṃ vo, bhikkhave, desessāmi ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāsessāmīti.
ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅಸ್ಸಾದೋ?
Tattha katamo assādo?
ಅದ್ಧಾ ಪೀತಿಮನೋ ಹೋತಿ, ಲದ್ಧಾ ಮಚ್ಚೋ ಯದಿಚ್ಛತೀ’’ತಿ॥
Addhā pītimano hoti, laddhā macco yadicchatī’’ti.
ಅಯಂ ಅಸ್ಸಾದೋ।
Ayaṃ assādo.
ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಆದೀನವೋ?
Tattha katamo ādīnavo?
‘‘ತಸ್ಸ ಚೇ ಕಾಮಯಾನಸ್ಸ, ಛನ್ದಜಾತಸ್ಸ ಜನ್ತುನೋ।
‘‘Tassa ce kāmayānassa, chandajātassa jantuno;
ತೇ ಕಾಮಾ ಪರಿಹಾಯನ್ತಿ, ಸಲ್ಲವಿದ್ಧೋವ ರುಪ್ಪತೀ’’ತಿ॥
Te kāmā parihāyanti, sallaviddhova ruppatī’’ti.
ಅಯಂ ಆದೀನವೋ।
Ayaṃ ādīnavo.
ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಿಸ್ಸರಣಂ?
Tattha katamaṃ nissaraṇaṃ?
‘‘ಯೋ ಕಾಮೇ ಪರಿವಜ್ಜೇತಿ, ಸಪ್ಪಸ್ಸೇವ ಪದಾ ಸಿರೋ।
‘‘Yo kāme parivajjeti, sappasseva padā siro;
ಸೋಮಂ ವಿಸತ್ತಿಕಂ ಲೋಕೇ, ಸತೋ ಸಮತಿವತ್ತತೀ’’ತಿ॥
Somaṃ visattikaṃ loke, sato samativattatī’’ti.
ಇದಂ ನಿಸ್ಸರಣಂ।
Idaṃ nissaraṇaṃ.
ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಅಸ್ಸಾದೋ?
Tattha katamo assādo?
‘‘ಖೇತ್ತಂ ವತ್ಥುಂ ಹಿರಞ್ಞಂ ವಾ, ಗವಾಸ್ಸಂ ದಾಸಪೋರಿಸಂ।
‘‘Khettaṃ vatthuṃ hiraññaṃ vā, gavāssaṃ dāsaporisaṃ;
ಥಿಯೋ ಬನ್ಧೂ ಪುಥೂ ಕಾಮೇ, ಯೋ ನರೋ ಅನುಗಿಜ್ಝತೀ’’ತಿ॥
Thiyo bandhū puthū kāme, yo naro anugijjhatī’’ti.
ಅಯಂ ಅಸ್ಸಾದೋ।
Ayaṃ assādo.
ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಆದೀನವೋ?
Tattha katamo ādīnavo?
‘‘ಅಬಲಾ ನಂ ಬಲೀಯನ್ತಿ, ಮದ್ದನ್ತೇ ನಂ ಪರಿಸ್ಸಯಾ।
‘‘Abalā naṃ balīyanti, maddante naṃ parissayā;
ತತೋ ನಂ ದುಕ್ಖಮನ್ವೇತಿ, ನಾವಂ ಭಿನ್ನಮಿವೋದಕ’’ನ್ತಿ॥
Tato naṃ dukkhamanveti, nāvaṃ bhinnamivodaka’’nti.
ಅಯಂ ಆದೀನವೋ।
Ayaṃ ādīnavo.
ತತ್ಥ ಕತಮಂ ನಿಸ್ಸರಣಂ?
Tattha katamaṃ nissaraṇaṃ?
‘‘ತಸ್ಮಾ ಜನ್ತು ಸದಾ ಸತೋ, ಕಾಮಾನಿ ಪರಿವಜ್ಜಯೇ।
‘‘Tasmā jantu sadā sato, kāmāni parivajjaye;
ತೇ ಪಹಾಯ ತರೇ ಓಘಂ, ನಾವಂ ಸಿತ್ವಾವ ಪಾರಗೂ’’ತಿ॥
Te pahāya tare oghaṃ, nāvaṃ sitvāva pāragū’’ti.
ಇದಂ ನಿಸ್ಸರಣಂ।
Idaṃ nissaraṇaṃ.
ತತ್ಥ ಕತಮಂ ಫಲಂ?
Tattha katamaṃ phalaṃ?
‘‘ಧಮ್ಮೋ ಹವೇ ರಕ್ಖತಿ ಧಮ್ಮಚಾರಿಂ, ಛತ್ತಂ ಮಹನ್ತಂ ಯಥ ವಸ್ಸಕಾಲೇ।
‘‘Dhammo have rakkhati dhammacāriṃ, chattaṃ mahantaṃ yatha vassakāle;
ಏಸಾನಿಸಂಸೋ ಧಮ್ಮೇ ಸುಚಿಣ್ಣೇ, ನ ದುಗ್ಗತಿಂ ಗಚ್ಛತಿ ಧಮ್ಮಚಾರೀ’’ತಿ॥
Esānisaṃso dhamme suciṇṇe, na duggatiṃ gacchati dhammacārī’’ti.
ಇದಂ ಫಲಂ।
Idaṃ phalaṃ.
ತತ್ಥ ಕತಮೋ ಉಪಾಯೋ?
Tattha katamo upāyo?
‘‘ಸಬ್ಬೇ ಸಙ್ಖಾರಾ ಅನಿಚ್ಚಾ’’ತಿ…ಪೇ॰…
‘‘Sabbe saṅkhārā aniccā’’ti…pe…
‘‘ಸಬ್ಬೇ ಧಮ್ಮಾ ಅನತ್ತಾ’’ತಿ, ಯದಾ ಪಞ್ಞಾಯ ಪಸ್ಸತಿ।
‘‘Sabbe dhammā anattā’’ti, yadā paññāya passati;
ಅಥ ನಿಬ್ಬಿನ್ದತಿ ದುಕ್ಖೇ, ಏಸ ಮಗ್ಗೋ ವಿಸುದ್ಧಿಯಾ’’ತಿ॥
Atha nibbindati dukkhe, esa maggo visuddhiyā’’ti.
ಅಯಂ ಉಪಾಯೋ।
Ayaṃ upāyo.
ತತ್ಥ ಕತಮಾ ಆಣತ್ತಿ?
Tattha katamā āṇatti?
ಪಣ್ಡಿತೋ ಜೀವಲೋಕಸ್ಮಿಂ, ಪಾಪಾನಿ ಪರಿವಜ್ಜಯೇ’’ತಿ॥
Paṇḍito jīvalokasmiṃ, pāpāni parivajjaye’’ti.
ಅಯಂ ಆಣತ್ತಿ।
Ayaṃ āṇatti.
‘‘‘ಸುಞ್ಞತೋ ಲೋಕಂ ಅವೇಕ್ಖಸ್ಸು,
‘‘‘Suññato lokaṃ avekkhassu,
ಮೋಘರಾಜಾ’ತಿ ಆಣತ್ತಿ, ‘ಸದಾ ಸತೋ’ತಿ ಉಪಾಯೋ।
Mogharājā’ti āṇatti, ‘sadā sato’ti upāyo;
ಇದಂ ಫಲಂ।
Idaṃ phalaṃ.
೬. ತತ್ಥ ಭಗವಾ ಉಗ್ಘಟಿತಞ್ಞುಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ನಿಸ್ಸರಣಂ ದೇಸಯತಿ, ವಿಪಞ್ಚಿತಞ್ಞುಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಆದೀನವಞ್ಚ ನಿಸ್ಸರಣಞ್ಚ ದೇಸಯತಿ, ನೇಯ್ಯಸ್ಸ ಪುಗ್ಗಲಸ್ಸ ಅಸ್ಸಾದಞ್ಚ ಆದೀನವಞ್ಚ ನಿಸ್ಸರಣಞ್ಚ ದೇಸಯತಿ।
6. Tattha bhagavā ugghaṭitaññussa puggalassa nissaraṇaṃ desayati, vipañcitaññussa puggalassa ādīnavañca nissaraṇañca desayati, neyyassa puggalassa assādañca ādīnavañca nissaraṇañca desayati.
ತತ್ಥ ಚತಸ್ಸೋ ಪಟಿಪದಾ, ಚತ್ತಾರೋ ಪುಗ್ಗಲಾ। ತಣ್ಹಾಚರಿತೋ ಮನ್ದೋ ಸತಿನ್ದ್ರಿಯೇನ ದುಕ್ಖಾಯ ಪಟಿಪದಾಯ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾಯ ನಿಯ್ಯಾತಿ ಸತಿಪಟ್ಠಾನೇಹಿ ನಿಸ್ಸಯೇಹಿ। ತಣ್ಹಾಚರಿತೋ ಉದತ್ತೋ 9 ಸಮಾಧಿನ್ದ್ರಿಯೇನ ದುಕ್ಖಾಯ ಪಟಿಪದಾಯ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾಯ ನಿಯ್ಯಾತಿ ಝಾನೇಹಿ ನಿಸ್ಸಯೇಹಿ। ದಿಟ್ಠಿಚರಿತೋ ಮನ್ದೋ ವೀರಿಯಿನ್ದ್ರಿಯೇನ ಸುಖಾಯ ಪಟಿಪದಾಯ ದನ್ಧಾಭಿಞ್ಞಾಯ ನಿಯ್ಯಾತಿ ಸಮ್ಮಪ್ಪಧಾನೇಹಿ ನಿಸ್ಸಯೇಹಿ। ದಿಟ್ಠಿಚರಿತೋ ಉದತ್ತೋ ಪಞ್ಞಿನ್ದ್ರಿಯೇನ ಸುಖಾಯ ಪಟಿಪದಾಯ ಖಿಪ್ಪಾಭಿಞ್ಞಾಯ ನಿಯ್ಯಾತಿ ಸಚ್ಚೇಹಿ ನಿಸ್ಸಯೇಹಿ।
Tattha catasso paṭipadā, cattāro puggalā. Taṇhācarito mando satindriyena dukkhāya paṭipadāya dandhābhiññāya niyyāti satipaṭṭhānehi nissayehi. Taṇhācarito udatto 10 samādhindriyena dukkhāya paṭipadāya khippābhiññāya niyyāti jhānehi nissayehi. Diṭṭhicarito mando vīriyindriyena sukhāya paṭipadāya dandhābhiññāya niyyāti sammappadhānehi nissayehi. Diṭṭhicarito udatto paññindriyena sukhāya paṭipadāya khippābhiññāya niyyāti saccehi nissayehi.
ಉಭೋ ತಣ್ಹಾಚರಿತಾ ಸಮಥಪುಬ್ಬಙ್ಗಮಾಯ ವಿಪಸ್ಸನಾ ನಿಯ್ಯನ್ತಿ ರಾಗವಿರಾಗಾಯ ಚೇತೋವಿಮುತ್ತಿಯಾ। ಉಭೋ ದಿಟ್ಠಿಚರಿತಾ ವಿಪಸ್ಸನಾಪುಬ್ಬಙ್ಗಮೇ ಸಮಥೇನ ನಿಯ್ಯನ್ತಿ ಅವಿಜ್ಜಾವಿರಾಗಾಯ ಪಞ್ಞಾವಿಮುತ್ತಿಯಾ।
Ubho taṇhācaritā samathapubbaṅgamāya vipassanā niyyanti rāgavirāgāya cetovimuttiyā. Ubho diṭṭhicaritā vipassanāpubbaṅgame samathena niyyanti avijjāvirāgāya paññāvimuttiyā.
ತತ್ಥ ಯೇ ಸಮಥಪುಬ್ಬಙ್ಗಮಾಹಿ ಪಟಿಪದಾಹಿ ನಿಯ್ಯನ್ತಿ, ತೇ ನನ್ದಿಯಾವಟ್ಟೇನ ನಯೇನ ಹಾತಬ್ಬಾ, ಯೇ ವಿಪಸ್ಸನಾಪುಬ್ಬಙ್ಗಮಾಹಿ ಪಟಿಪದಾಹಿ ನಿಯ್ಯನ್ತಿ, ತೇ ಸೀಹವಿಕ್ಕೀಳಿತೇನ ನಯೇನ ಹಾತಬ್ಬಾ।
Tattha ye samathapubbaṅgamāhi paṭipadāhi niyyanti, te nandiyāvaṭṭena nayena hātabbā, ye vipassanāpubbaṅgamāhi paṭipadāhi niyyanti, te sīhavikkīḷitena nayena hātabbā.
೭. ಸ್ವಾಯಂ ಹಾರೋ ಕತ್ಥ ಸಮ್ಭವತಿ, ಯಸ್ಸ ಸತ್ಥಾ ವಾ ಧಮ್ಮಂ ದೇಸಯತಿ ಅಞ್ಞತರೋ ವಾ ಗರುಟ್ಠಾನೀಯೋ ಸಬ್ರಹ್ಮಚಾರೀ, ಸೋ ತಂ ಧಮ್ಮಂ ಸುತ್ವಾ ಸದ್ಧಂ ಪಟಿಲಭತಿ। ತತ್ಥ ಯಾ ವೀಮಂಸಾ ಉಸ್ಸಾಹನಾ ತುಲನಾ ಉಪಪರಿಕ್ಖಾ, ಅಯಂ ಸುತಮಯೀ ಪಞ್ಞಾ। ತಥಾ ಸುತೇನ ನಿಸ್ಸಯೇನ ಯಾ ವೀಮಂಸಾ ತುಲನಾ ಉಪಪರಿಕ್ಖಾ ಮನಸಾನುಪೇಕ್ಖಣಾ, ಅಯಂ ಚಿನ್ತಾಮಯೀ ಪಞ್ಞಾ। ಇಮಾಹಿ ದ್ವೀಹಿ ಪಞ್ಞಾಹಿ ಮನಸಿಕಾರಸಮ್ಪಯುತ್ತಸ್ಸ ಯಂ ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ ದಸ್ಸನಭೂಮಿಯಂ ವಾ ಭಾವನಾಭೂಮಿಯಂ ವಾ, ಅಯಂ ಭಾವನಾಮಯೀ ಪಞ್ಞಾ।
7. Svāyaṃ hāro kattha sambhavati, yassa satthā vā dhammaṃ desayati aññataro vā garuṭṭhānīyo sabrahmacārī, so taṃ dhammaṃ sutvā saddhaṃ paṭilabhati. Tattha yā vīmaṃsā ussāhanā tulanā upaparikkhā, ayaṃ sutamayī paññā. Tathā sutena nissayena yā vīmaṃsā tulanā upaparikkhā manasānupekkhaṇā, ayaṃ cintāmayī paññā. Imāhi dvīhi paññāhi manasikārasampayuttassa yaṃ ñāṇaṃ uppajjati dassanabhūmiyaṃ vā bhāvanābhūmiyaṃ vā, ayaṃ bhāvanāmayī paññā.
೮. ಪರತೋಘೋಸಾ ಸುತಮಯೀ ಪಞ್ಞಾ। ಪಚ್ಚತ್ತಸಮುಟ್ಠಿತಾ ಯೋನಿಸೋ ಮನಸಿಕಾರಾ ಚಿನ್ತಾಮಯೀ ಪಞ್ಞಾ। ಯಂ ಪರತೋ ಚ ಘೋಸೇನ ಪಚ್ಚತ್ತಸಮುಟ್ಠಿತೇನ ಚ ಯೋನಿಸೋಮನಸಿಕಾರೇನ ಞಾಣಂ ಉಪ್ಪಜ್ಜತಿ, ಅಯಂ ಭಾವನಾಮಯೀ ಪಞ್ಞಾ। ಯಸ್ಸ ಇಮಾ ದ್ವೇ ಪಞ್ಞಾ ಅತ್ಥಿ ಸುತಮಯೀ ಚಿನ್ತಾಮಯೀ ಚ, ಅಯಂ ಉಗ್ಘಟಿತಞ್ಞೂ। ಯಸ್ಸ ಸುತಮಯೀ ಪಞ್ಞಾ ಅತ್ಥಿ, ಚಿನ್ತಾಮಯೀ ನತ್ಥಿ, ಅಯಂ ವಿಪಞ್ಚಿತಞ್ಞೂ 11। ಯಸ್ಸ ನೇವ ಸುತಮಯೀ ಪಞ್ಞಾ ಅತ್ಥಿ ನ ಚಿನ್ತಾಮಯೀ, ಅಯಂ ನೇಯ್ಯೋ।
8. Paratoghosā sutamayī paññā. Paccattasamuṭṭhitā yoniso manasikārā cintāmayī paññā. Yaṃ parato ca ghosena paccattasamuṭṭhitena ca yonisomanasikārena ñāṇaṃ uppajjati, ayaṃ bhāvanāmayī paññā. Yassa imā dve paññā atthi sutamayī cintāmayī ca, ayaṃ ugghaṭitaññū. Yassa sutamayī paññā atthi, cintāmayī natthi, ayaṃ vipañcitaññū 12. Yassa neva sutamayī paññā atthi na cintāmayī, ayaṃ neyyo.
೯. ಸಾಯಂ ಧಮ್ಮದೇಸನಾ ಕಿಂ ದೇಸಯತಿ? ಚತ್ತಾರಿ ಸಚ್ಚಾನಿ ದುಕ್ಖಂ ಸಮುದಯಂ ನಿರೋಧಂ ಮಗ್ಗಂ। ಆದೀನವೋ ಚ ಫಲಞ್ಚ ದುಕ್ಖಂ, ಅಸ್ಸಾದೋ ಸಮುದಯೋ, ನಿಸ್ಸರಣಂ ನಿರೋಧೋ, ಉಪಾಯೋ ಆಣತ್ತಿ ಚ ಮಗ್ಗೋ। ಇಮಾನಿ ಚತ್ತಾರಿ ಸಚ್ಚಾನಿ। ಇದಂ ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಂ।
9. Sāyaṃ dhammadesanā kiṃ desayati? Cattāri saccāni dukkhaṃ samudayaṃ nirodhaṃ maggaṃ. Ādīnavo ca phalañca dukkhaṃ, assādo samudayo, nissaraṇaṃ nirodho, upāyo āṇatti ca maggo. Imāni cattāri saccāni. Idaṃ dhammacakkaṃ.
ಯಥಾಹ ಭಗವಾ – ‘‘ಇದಂ ದುಕ್ಖ’’ನ್ತಿ ಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬಾರಾಣಸಿಯಂ ಇಸಿಪತನೇ ಮಿಗದಾಯೇ ಅನುತ್ತರಂ ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತಿತಂ ಅಪ್ಪಟಿವತ್ತಿಯಂ ಸಮಣೇನ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ವಾ ದೇವೇನ ವಾ ಮಾರೇನ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮುನಾ ವಾ ಕೇನಚಿ ವಾ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ, ಸಬ್ಬಂ ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಂ।
Yathāha bhagavā – ‘‘idaṃ dukkha’’nti me, bhikkhave, bārāṇasiyaṃ isipatane migadāye anuttaraṃ dhammacakkaṃ pavattitaṃ appaṭivattiyaṃ samaṇena vā brāhmaṇena vā devena vā mārena vā brahmunā vā kenaci vā lokasmiṃ, sabbaṃ dhammacakkaṃ.
ತತ್ಥ ಅಪರಿಮಾಣಾ ಪದಾ, ಅಪರಿಮಾಣಾ ಅಕ್ಖರಾ, ಅಪರಿಮಾಣಾ ಬ್ಯಞ್ಜನಾ, ಅಪರಿಮಾಣಾ ಆಕಾರಾ ನೇರುತ್ತಾ ನಿದ್ದೇಸಾ। ಏತಸ್ಸೇವ ಅತ್ಥಸ್ಸ ಸಙ್ಕಾಸನಾ ಪಕಾಸನಾ ವಿವರಣಾ ವಿಭಜನಾ ಉತ್ತಾನೀಕಮ್ಮಂ 13 ಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಇತಿಪಿದಂ ದುಕ್ಖಂ ಅರಿಯಸಚ್ಚಂ।
Tattha aparimāṇā padā, aparimāṇā akkharā, aparimāṇā byañjanā, aparimāṇā ākārā neruttā niddesā. Etasseva atthassa saṅkāsanā pakāsanā vivaraṇā vibhajanā uttānīkammaṃ 14 paññatti, itipidaṃ dukkhaṃ ariyasaccaṃ.
‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖಸಮುದಯೋ’’ತಿ ಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬಾರಾಣಸಿಯಂ ಇಸಿಪತನೇ ಮಿಗದಾಯೇ ಅನುತ್ತರಂ ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತಿತಂ…ಪೇ॰… ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧೋ’’ತಿ ಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ…ಪೇ॰… ‘‘ಅಯಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ’’ತಿ ಮೇ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ಬಾರಾಣಸಿಯಂ ಇಸಿಪತನೇ ಮಿಗದಾಯೇ ಅನುತ್ತರಂ ಧಮ್ಮಚಕ್ಕಂ ಪವತ್ತಿತಂ ಅಪ್ಪಟಿವತ್ತಿಯಂ ಸಮಣೇನ ವಾ ಬ್ರಾಹ್ಮಣೇನ ವಾ ದೇವೇನ ವಾ ಮಾರೇನ ವಾ ಬ್ರಹ್ಮುನಾ ವಾ ಕೇನಚಿ ವಾ ಲೋಕಸ್ಮಿಂ।
‘‘Ayaṃ dukkhasamudayo’’ti me, bhikkhave, bārāṇasiyaṃ isipatane migadāye anuttaraṃ dhammacakkaṃ pavattitaṃ…pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodho’’ti me, bhikkhave…pe… ‘‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’’ti me, bhikkhave, bārāṇasiyaṃ isipatane migadāye anuttaraṃ dhammacakkaṃ pavattitaṃ appaṭivattiyaṃ samaṇena vā brāhmaṇena vā devena vā mārena vā brahmunā vā kenaci vā lokasmiṃ.
ತತ್ಥ ಅಪರಿಮಾಣಾ ಪದಾ, ಅಪರಿಮಾಣಾ ಅಕ್ಖರಾ, ಅಪರಿಮಾಣಾ ಬ್ಯಞ್ಜನಾ, ಅಪರಿಮಾಣಾ ಆಕಾರಾ ನೇರುತ್ತಾ ನಿದ್ದೇಸಾ। ಏತಸ್ಸೇವ ಅತ್ಥಸ್ಸ ಸಙ್ಕಾಸನಾ ಪಕಾಸನಾ ವಿವರಣಾ ವಿಭಜನಾ ಉತ್ತಾನೀಕಮ್ಮಂ ಪಞ್ಞತ್ತಿ ಇತಿಪಿದಂ ದುಕ್ಖನಿರೋಧಗಾಮಿನೀ ಪಟಿಪದಾ ಅರಿಯಸಚ್ಚಂ।
Tattha aparimāṇā padā, aparimāṇā akkharā, aparimāṇā byañjanā, aparimāṇā ākārā neruttā niddesā. Etasseva atthassa saṅkāsanā pakāsanā vivaraṇā vibhajanā uttānīkammaṃ paññatti itipidaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā ariyasaccaṃ.
ತತ್ಥ ಭಗವಾ ಅಕ್ಖರೇಹಿ ಸಙ್ಕಾಸೇತಿ, ಪದೇಹಿ ಪಕಾಸೇತಿ, ಬ್ಯಞ್ಜನೇಹಿ ವಿವರತಿ, ಆಕಾರೇಹಿ ವಿಭಜತಿ, ನಿರುತ್ತೀಹಿ ಉತ್ತಾನೀಕರೋತಿ 15, ನಿದ್ದೇಸೇಹಿ ಪಞ್ಞಪೇತಿ। ತತ್ಥ ಭಗವಾ ಅಕ್ಖರೇಹಿ ಚ ಪದೇಹಿ ಚ ಉಗ್ಘಟೇತಿ 16, ಬ್ಯಞ್ಜನೇಹಿ ಚ ಆಕಾರೇಹಿ ಚ ವಿಪಞ್ಚಯತಿ, ನಿರುತ್ತೀಹಿ ಚ ನಿದ್ದೇಸೇಹಿ ಚ ವಿತ್ಥಾರೇತಿ। ತತ್ಥ ಉಗ್ಘಟನಾ 17 ಆದಿ, ವಿಪಞ್ಚನಾ ಮಜ್ಝೇ, ವಿತ್ಥಾರಣಾ ಪರಿಯೋಸಾನಂ। ಸೋಯಂ ಧಮ್ಮವಿನಯೋ ಉಗ್ಘಟೀಯನ್ತೋ ಉಗ್ಘಟಿತಞ್ಞೂಪುಗ್ಗಲಂ ವಿನೇತಿ, ತೇನ ನಂ ಆಹು ‘‘ಆದಿಕಲ್ಯಾಣೋ’’ತಿ। ವಿಪಞ್ಚೀಯನ್ತೋ ವಿಪಞ್ಚಿತಞ್ಞೂಪುಗ್ಗಲಂ ವಿನೇತಿ, ತೇನ ನಂ ಆಹು ‘‘ಮಜ್ಝೇಕಲ್ಯಾಣೋ’’ತಿ। ವಿತ್ಥಾರೀಯನ್ತೋ ನೇಯ್ಯಂ ಪುಗ್ಗಲಂ ವಿನೇತಿ, ತೇನ ನಂ ಆಹು ‘‘ಪರಿಯೋಸಾನಕಲ್ಯಾಣೋ’’ತಿ।
Tattha bhagavā akkharehi saṅkāseti, padehi pakāseti, byañjanehi vivarati, ākārehi vibhajati, niruttīhi uttānīkaroti 18, niddesehi paññapeti. Tattha bhagavā akkharehi ca padehi ca ugghaṭeti 19, byañjanehi ca ākārehi ca vipañcayati, niruttīhi ca niddesehi ca vitthāreti. Tattha ugghaṭanā 20 ādi, vipañcanā majjhe, vitthāraṇā pariyosānaṃ. Soyaṃ dhammavinayo ugghaṭīyanto ugghaṭitaññūpuggalaṃ vineti, tena naṃ āhu ‘‘ādikalyāṇo’’ti. Vipañcīyanto vipañcitaññūpuggalaṃ vineti, tena naṃ āhu ‘‘majjhekalyāṇo’’ti. Vitthārīyanto neyyaṃ puggalaṃ vineti, tena naṃ āhu ‘‘pariyosānakalyāṇo’’ti.
೧೦. ತತ್ಥ ಛಪ್ಪದಾನಿ ಅತ್ಥೋ ಸಙ್ಕಾಸನಾ ಪಕಾಸನಾ ವಿವರಣಾ ವಿಭಜನಾ ಉತ್ತಾನೀಕಮ್ಮಂ ಪಞ್ಞತ್ತಿ, ಇಮಾನಿ ಛಪ್ಪದಾನಿ ಅತ್ಥೋ। ಛಪ್ಪದಾನಿ ಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಅಕ್ಖರಂ ಪದಂ ಬ್ಯಞ್ಜನಂ ಆಕಾರೋ ನಿರುತ್ತಿ ನಿದ್ದೇಸೋ, ಇಮಾನಿ ಛಪ್ಪದಾನಿ ಬ್ಯಞ್ಜನಂ। ತೇನಾಹ ಭಗವಾ ‘‘ಧಮ್ಮಂ ವೋ, ಭಿಕ್ಖವೇ, ದೇಸೇಸ್ಸಾಮಿ ಆದಿಕಲ್ಯಾಣಂ ಮಜ್ಝೇಕಲ್ಯಾಣಂ ಪರಿಯೋಸಾನಕಲ್ಯಾಣಂ ಸಾತ್ಥಂ ಸಬ್ಯಞ್ಜನ’’ನ್ತಿ।
10. Tattha chappadāni attho saṅkāsanā pakāsanā vivaraṇā vibhajanā uttānīkammaṃ paññatti, imāni chappadāni attho. Chappadāni byañjanaṃ akkharaṃ padaṃ byañjanaṃ ākāro nirutti niddeso, imāni chappadāni byañjanaṃ. Tenāha bhagavā ‘‘dhammaṃ vo, bhikkhave, desessāmi ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjana’’nti.
ಕೇವಲನ್ತಿ ಲೋಕುತ್ತರಂ, ನ ಮಿಸ್ಸಂ ಲೋಕಿಯೇಹಿ ಧಮ್ಮೇಹಿ। ಪರಿಪುಣ್ಣನ್ತಿ ಪರಿಪೂರಂ ಅನೂನಂ ಅನತಿರೇಕಂ। ಪರಿಸುದ್ಧನ್ತಿ ನಿಮ್ಮಲಂ ಸಬ್ಬಮಲಾಪಗತಂ ಪರಿಯೋದಾತಂ ಉಪಟ್ಠಿತಂ ಸಬ್ಬವಿಸೇಸಾನಂ, ಇದಂ ವುಚ್ಚತಿ ತಥಾಗತಪದಂಇತಿಪಿ ತಥಾಗತನಿಸೇವಿತಂಇತಿಪಿ ತಥಾಗತಾರಞ್ಜಿತಂಇತಿಪಿ, ಅತೋಚೇತಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಪಞ್ಞಾಯತಿ। ತೇನಾಹ ಭಗವಾ ‘‘ಕೇವಲಪರಿಪುಣ್ಣಂ ಪರಿಸುದ್ಧಂ ಬ್ರಹ್ಮಚರಿಯಂ ಪಕಾಸೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ।
Kevalanti lokuttaraṃ, na missaṃ lokiyehi dhammehi. Paripuṇṇanti paripūraṃ anūnaṃ anatirekaṃ. Parisuddhanti nimmalaṃ sabbamalāpagataṃ pariyodātaṃ upaṭṭhitaṃ sabbavisesānaṃ, idaṃ vuccati tathāgatapadaṃitipi tathāgatanisevitaṃitipi tathāgatārañjitaṃitipi, atocetaṃ brahmacariyaṃ paññāyati. Tenāha bhagavā ‘‘kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāsessāmī’’ti.
ಕೇಸಂ ಅಯಂ ಧಮ್ಮದೇಸನಾ, ಯೋಗೀನಂ। ತೇನಾಹ ಆಯಸ್ಮಾ ಮಹಾಕಚ್ಚಾಯನೋ –
Kesaṃ ayaṃ dhammadesanā, yogīnaṃ. Tenāha āyasmā mahākaccāyano –
‘‘ಅಸ್ಸಾದಾದೀನವತಾ, ನಿಸ್ಸರಣಮ್ಪಿ ಚ ಫಲಂ ಉಪಾಯೋ ಚ।
‘‘Assādādīnavatā, nissaraṇampi ca phalaṃ upāyo ca;
ಆಣತ್ತೀ ಚ ಭಗವತೋ, ಯೋಗೀನಂ ದೇಸನಾಹಾರೋ’’ತಿ॥
Āṇattī ca bhagavato, yogīnaṃ desanāhāro’’ti.
ನಿಯುತ್ತೋ ದೇಸನಾಹಾರೋ।
Niyutto desanāhāro.
Footnotes:
Related texts:
ಅಟ್ಠಕಥಾ • Aṭṭhakathā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಅಟ್ಠಕಥಾ) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / ನೇತ್ತಿಪ್ಪಕರಣ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Nettippakaraṇa-aṭṭhakathā / ೧. ದೇಸನಾಹಾರವಿಭಙ್ಗವಣ್ಣನಾ • 1. Desanāhāravibhaṅgavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / ನೇತ್ತಿಪ್ಪಕರಣ-ಟೀಕಾ • Nettippakaraṇa-ṭīkā / ೧. ದೇಸನಾಹಾರವಿಭಙ್ಗವಣ್ಣನಾ • 1. Desanāhāravibhaṅgavaṇṇanā
ಟೀಕಾ • Tīkā / ಸುತ್ತಪಿಟಕ (ಟೀಕಾ) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ (ಟೀಕಾ) • Khuddakanikāya (ṭīkā) / ನೇತ್ತಿವಿಭಾವಿನೀ • Nettivibhāvinī / ೧. ದೇಸನಾಹಾರವಿಭಙ್ಗವಿಭಾವನಾ • 1. Desanāhāravibhaṅgavibhāvanā
