Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / મજ્ઝિમનિકાય • Majjhimanikāya

    નમો તસ્સ ભગવતો અરહતો સમ્માસમ્બુદ્ધસ્સ

    Namo tassa bhagavato arahato sammāsambuddhassa

    મજ્ઝિમનિકાયે

    Majjhimanikāye

    ઉપરિપણ્ણાસપાળિ

    Uparipaṇṇāsapāḷi

    ૧. દેવદહવગ્ગો

    1. Devadahavaggo

    ૧. દેવદહસુત્તં

    1. Devadahasuttaṃ

    . એવં મે સુતં – એકં સમયં ભગવા સક્કેસુ વિહરતિ દેવદહં નામ સક્યાનં નિગમો. તત્ર ખો ભગવા ભિક્ખૂ આમન્તેસિ – ‘‘ભિક્ખવો’’તિ. ‘‘ભદન્તે’’તિ તે ભિક્ખૂ ભગવતો પચ્ચસ્સોસું. ભગવા એતદવોચ – ‘‘સન્તિ, ભિક્ખવે, એકે સમણબ્રાહ્મણા એવંવાદિનો એવંદિટ્ઠિનો – ‘યં કિઞ્ચાયં પુરિસપુગ્ગલો પટિસંવેદેતિ સુખં વા દુક્ખં વા અદુક્ખમસુખં વા, સબ્બં તં પુબ્બેકતહેતુ. ઇતિ પુરાણાનં કમ્માનં તપસા બ્યન્તીભાવા, નવાનં કમ્માનં અકરણા, આયતિં અનવસ્સવો; આયતિં અનવસ્સવા કમ્મક્ખયો; કમ્મક્ખયા દુક્ખક્ખયો; દુક્ખક્ખયા વેદનાક્ખયો; વેદનાક્ખયા સબ્બં દુક્ખં નિજ્જિણ્ણં ભવિસ્સતી’તિ. એવંવાદિનો, ભિક્ખવે, નિગણ્ઠા.

    1. Evaṃ me sutaṃ – ekaṃ samayaṃ bhagavā sakkesu viharati devadahaṃ nāma sakyānaṃ nigamo. Tatra kho bhagavā bhikkhū āmantesi – ‘‘bhikkhavo’’ti. ‘‘Bhadante’’ti te bhikkhū bhagavato paccassosuṃ. Bhagavā etadavoca – ‘‘santi, bhikkhave, eke samaṇabrāhmaṇā evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – ‘yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, sabbaṃ taṃ pubbekatahetu. Iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo; kammakkhayā dukkhakkhayo; dukkhakkhayā vedanākkhayo; vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’ti. Evaṃvādino, bhikkhave, nigaṇṭhā.

    ‘‘એવંવાદાહં , ભિક્ખવે, નિગણ્ઠે ઉપસઙ્કમિત્વા એવં વદામિ – ‘સચ્ચં કિર તુમ્હે, આવુસો નિગણ્ઠા, એવંવાદિનો એવંદિટ્ઠિનો – યં કિઞ્ચાયં પુરિસપુગ્ગલો પટિસંવેદેતિ સુખં વા દુક્ખં વા અદુક્ખમસુખં વા, સબ્બં તં પુબ્બેકતહેતુ. ઇતિ પુરાણાનં કમ્માનં તપસા બ્યન્તીભાવા, નવાનં કમ્માનં અકરણા, આયતિં અનવસ્સવો; આયતિં અનવસ્સવા કમ્મક્ખયો; કમ્મક્ખયા દુક્ખક્ખયો; દુક્ખક્ખયા વેદનાક્ખયો; વેદનાક્ખયા સબ્બં દુક્ખં નિજ્જિણ્ણં ભવિસ્સતી’તિ? તે ચ મે, ભિક્ખવે, નિગણ્ઠા એવં પુટ્ઠા ‘આમા’તિ પટિજાનન્તિ.

    ‘‘Evaṃvādāhaṃ , bhikkhave, nigaṇṭhe upasaṅkamitvā evaṃ vadāmi – ‘saccaṃ kira tumhe, āvuso nigaṇṭhā, evaṃvādino evaṃdiṭṭhino – yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, sabbaṃ taṃ pubbekatahetu. Iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo; kammakkhayā dukkhakkhayo; dukkhakkhayā vedanākkhayo; vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’ti? Te ca me, bhikkhave, nigaṇṭhā evaṃ puṭṭhā ‘āmā’ti paṭijānanti.

    ‘‘ત્યાહં એવં વદામિ – ‘કિં પન તુમ્હે, આવુસો નિગણ્ઠા, જાનાથ – અહુવમ્હેવ મયં પુબ્બે, ન નાહુવમ્હા’તિ? ‘નો હિદં, આવુસો’.

    ‘‘Tyāhaṃ evaṃ vadāmi – ‘kiṃ pana tumhe, āvuso nigaṇṭhā, jānātha – ahuvamheva mayaṃ pubbe, na nāhuvamhā’ti? ‘No hidaṃ, āvuso’.

    ‘‘‘કિં પન તુમ્હે, આવુસો નિગણ્ઠા, જાનાથ – અકરમ્હેવ મયં પુબ્બે પાપકમ્મં, ન નાકરમ્હા’તિ? ‘નો હિદં, આવુસો’.

    ‘‘‘Kiṃ pana tumhe, āvuso nigaṇṭhā, jānātha – akaramheva mayaṃ pubbe pāpakammaṃ, na nākaramhā’ti? ‘No hidaṃ, āvuso’.

    ‘‘‘કિં પન તુમ્હે, આવુસો નિગણ્ઠા, જાનાથ – એવરૂપં વા એવરૂપં વા પાપકમ્મં અકરમ્હા’તિ? ‘નો હિદં, આવુસો’.

    ‘‘‘Kiṃ pana tumhe, āvuso nigaṇṭhā, jānātha – evarūpaṃ vā evarūpaṃ vā pāpakammaṃ akaramhā’ti? ‘No hidaṃ, āvuso’.

    ‘‘‘કિં પન તુમ્હે, આવુસો નિગણ્ઠા, જાનાથ – એત્તકં વા દુક્ખં નિજ્જિણ્ણં, એત્તકં વા દુક્ખં નિજ્જીરેતબ્બં, એત્તકમ્હિ વા દુક્ખે નિજ્જિણ્ણે સબ્બં દુક્ખં નિજ્જિણ્ણં ભવિસ્સતી’તિ? ‘નો હિદં, આવુસો’.

    ‘‘‘Kiṃ pana tumhe, āvuso nigaṇṭhā, jānātha – ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ, ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjīretabbaṃ, ettakamhi vā dukkhe nijjiṇṇe sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’ti? ‘No hidaṃ, āvuso’.

    ‘‘‘કિં પન તુમ્હે, આવુસો નિગણ્ઠા, જાનાથ – દિટ્ઠેવ ધમ્મે અકુસલાનં ધમ્માનં પહાનં, કુસલાનં ધમ્માનં ઉપસમ્પદ’ન્તિ? ‘નો હિદં, આવુસો’.

    ‘‘‘Kiṃ pana tumhe, āvuso nigaṇṭhā, jānātha – diṭṭheva dhamme akusalānaṃ dhammānaṃ pahānaṃ, kusalānaṃ dhammānaṃ upasampada’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’.

    . ‘‘ઇતિ કિર તુમ્હે, આવુસો નિગણ્ઠા, ન જાનાથ – અહુવમ્હેવ મયં પુબ્બે, ન નાહુવમ્હાતિ , ન જાનાથ – અકરમ્હેવ મયં પુબ્બે પાપકમ્મં, ન નાકરમ્હાતિ, ન જાનાથ – એવરૂપં વા એવરૂપં વા પાપકમ્મં અકરમ્હાતિ, ન જાનાથ – એત્તકં વા દુક્ખં નિજ્જિણ્ણં, એત્તકં વા દુક્ખં નિજ્જીરેતબ્બં, એત્તકમ્હિ વા દુક્ખે નિજ્જિણ્ણે સબ્બં દુક્ખં નિજ્જિણ્ણં ભવિસ્સતીતિ, ન જાનાથ – દિટ્ઠેવ ધમ્મે અકુસલાનં ધમ્માનં પહાનં, કુસલાનં ધમ્માનં ઉપસમ્પદં; એવં સન્તે આયસ્મન્તાનં નિગણ્ઠાનં ન કલ્લમસ્સ વેય્યાકરણાય – યં કિઞ્ચાયં પુરિસપુગ્ગલો પટિસંવેદેતિ સુખં વા દુક્ખં વા અદુક્ખમસુખં વા, સબ્બં તં પુબ્બેકતહેતુ. ઇતિ પુરાણાનં કમ્માનં તપસા બ્યન્તીભાવા, નવાનં કમ્માનં અકરણા, આયતિં અનવસ્સવો; આયતિં અનવસ્સવા કમ્મક્ખયો; કમ્મક્ખયા દુક્ખક્ખયો; દુક્ખક્ખયા વેદનાક્ખયો; વેદનાક્ખયા સબ્બં દુક્ખં નિજ્જિણ્ણં ભવિસ્સતી’’તિ.

    2. ‘‘Iti kira tumhe, āvuso nigaṇṭhā, na jānātha – ahuvamheva mayaṃ pubbe, na nāhuvamhāti , na jānātha – akaramheva mayaṃ pubbe pāpakammaṃ, na nākaramhāti, na jānātha – evarūpaṃ vā evarūpaṃ vā pāpakammaṃ akaramhāti, na jānātha – ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ, ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjīretabbaṃ, ettakamhi vā dukkhe nijjiṇṇe sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatīti, na jānātha – diṭṭheva dhamme akusalānaṃ dhammānaṃ pahānaṃ, kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadaṃ; evaṃ sante āyasmantānaṃ nigaṇṭhānaṃ na kallamassa veyyākaraṇāya – yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, sabbaṃ taṃ pubbekatahetu. Iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo; kammakkhayā dukkhakkhayo; dukkhakkhayā vedanākkhayo; vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’’ti.

    ‘‘સચે પન તુમ્હે, આવુસો નિગણ્ઠા, જાનેય્યાથ – અહુવમ્હેવ મયં પુબ્બે, ન નાહુવમ્હાતિ, જાનેય્યાથ – અકરમ્હેવ મયં પુબ્બે પાપકમ્મં, ન નાકરમ્હાતિ, જાનેય્યાથ – એવરૂપં વા એવરૂપં વા પાપકમ્મં અકરમ્હાતિ, જાનેય્યાથ – એત્તકં વા દુક્ખં નિજ્જિણ્ણં, એત્તકં વા દુક્ખં નિજ્જીરેતબ્બં, એત્તકમ્હિ વા દુક્ખે નિજ્જિણ્ણે સબ્બં દુક્ખં નિજ્જિણ્ણં ભવિસ્સતીતિ, જાનેય્યાથ – દિટ્ઠેવ ધમ્મે અકુસલાનં ધમ્માનં પહાનં, કુસલાનં ધમ્માનં ઉપસમ્પદં; એવં સન્તે આયસ્મન્તાનં નિગણ્ઠાનં કલ્લમસ્સ વેય્યાકરણાય – યં કિઞ્ચાયં પુરિસપુગ્ગલો પટિસંવેદેતિ સુખં વા દુક્ખં વા અદુક્ખમસુખં વા, સબ્બં તં પુબ્બેકતહેતુ. ઇતિ પુરાણાનં કમ્માનં તપસા બ્યન્તીભાવા, નવાનં કમ્માનં અકરણા, આયતિં અનવસ્સવો; આયતિં અનવસ્સવા કમ્મક્ખયો; કમ્મક્ખયા દુક્ખક્ખયો; દુક્ખક્ખયા વેદનાક્ખયો; વેદનાક્ખયા સબ્બં દુક્ખં નિજ્જિણ્ણં ભવિસ્સતી’’તિ.

    ‘‘Sace pana tumhe, āvuso nigaṇṭhā, jāneyyātha – ahuvamheva mayaṃ pubbe, na nāhuvamhāti, jāneyyātha – akaramheva mayaṃ pubbe pāpakammaṃ, na nākaramhāti, jāneyyātha – evarūpaṃ vā evarūpaṃ vā pāpakammaṃ akaramhāti, jāneyyātha – ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ, ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjīretabbaṃ, ettakamhi vā dukkhe nijjiṇṇe sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatīti, jāneyyātha – diṭṭheva dhamme akusalānaṃ dhammānaṃ pahānaṃ, kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadaṃ; evaṃ sante āyasmantānaṃ nigaṇṭhānaṃ kallamassa veyyākaraṇāya – yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, sabbaṃ taṃ pubbekatahetu. Iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo; kammakkhayā dukkhakkhayo; dukkhakkhayā vedanākkhayo; vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’’ti.

    . ‘‘સેય્યથાપિ, આવુસો નિગણ્ઠા, પુરિસો સલ્લેન વિદ્ધો અસ્સ સવિસેન ગાળ્હૂપલેપનેન 1; સો સલ્લસ્સપિ વેધનહેતુ 2 દુક્ખા તિબ્બા 3 કટુકા વેદના વેદિયેય્ય. તસ્સ મિત્તામચ્ચા ઞાતિસાલોહિતા ભિસક્કં સલ્લકત્તં ઉપટ્ઠાપેય્યું. તસ્સ સો ભિસક્કો સલ્લકત્તો સત્થેન વણમુખં પરિકન્તેય્ય; સો સત્થેનપિ વણમુખસ્સ પરિકન્તનહેતુ દુક્ખા તિબ્બા કટુકા વેદના વેદિયેય્ય. તસ્સ સો ભિસક્કો સલ્લકત્તો એસનિયા સલ્લં એસેય્ય; સો એસનિયાપિ સલ્લસ્સ એસનાહેતુ દુક્ખા તિબ્બા કટુકા વેદના વેદિયેય્ય . તસ્સ સો ભિસક્કો સલ્લકત્તો સલ્લં અબ્બુહેય્ય 4; સો સલ્લસ્સપિ અબ્બુહનહેતુ 5 દુક્ખા તિબ્બા કટુકા વેદના વેદિયેય્ય. તસ્સ સો ભિસક્કો સલ્લકત્તો અગદઙ્ગારં વણમુખે ઓદહેય્ય; સો અગદઙ્ગારસ્સપિ વણમુખે ઓદહનહેતુ દુક્ખા તિબ્બા કટુકા વેદના વેદિયેય્ય. સો અપરેન સમયેન રૂળ્હેન વણેન સઞ્છવિના અરોગો અસ્સ સુખી સેરી સયંવસી યેન કામઙ્ગમો. તસ્સ એવમસ્સ – અહં ખો પુબ્બે સલ્લેન વિદ્ધો અહોસિં સવિસેન ગાળ્હૂપલેપનેન. સોહં સલ્લસ્સપિ વેધનહેતુ દુક્ખા તિબ્બા કટુકા વેદના વેદિયિં. તસ્સ મે મિત્તામચ્ચા ઞાતિસાલોહિતા ભિસક્કં સલ્લકત્તં ઉપટ્ઠપેસું. તસ્સ મે સો ભિસક્કો સલ્લકત્તો સત્થેન વણમુખં પરિકન્તિ; સોહં સત્થેનપિ વણમુખસ્સ પરિકન્તનહેતુ દુક્ખા તિબ્બા કટુકા વેદના વેદિયિં. તસ્સ મે સો ભિસક્કો સલ્લકત્તો એસનિયા સલ્લં એસિ; સો અહં એસનિયાપિ સલ્લસ્સ એસનાહેતુ દુક્ખા તિબ્બા કટુકા વેદના વેદિયિં. તસ્સ મે સો ભિસક્કો સલ્લકત્તો સલ્લં અબ્બુહિ 6; સોહં સલ્લસ્સપિ અબ્બુહનહેતુ દુક્ખા તિબ્બા કટુકા વેદના વેદિયિં. તસ્સ મે સો ભિસક્કો સલ્લકત્તો અગદઙ્ગારં વણમુખે ઓદહિ; સોહં અગદઙ્ગારસ્સપિ વણમુખે ઓદહનહેતુ દુક્ખા તિબ્બા કટુકા વેદના વેદિયિં. સોમ્હિ એતરહિ રૂળ્હેન વણેન સઞ્છવિના અરોગો સુખી સેરી સયંવસી યેન કામઙ્ગમો’’તિ.

    3. ‘‘Seyyathāpi, āvuso nigaṇṭhā, puriso sallena viddho assa savisena gāḷhūpalepanena 7; so sallassapi vedhanahetu 8 dukkhā tibbā 9 kaṭukā vedanā vediyeyya. Tassa mittāmaccā ñātisālohitā bhisakkaṃ sallakattaṃ upaṭṭhāpeyyuṃ. Tassa so bhisakko sallakatto satthena vaṇamukhaṃ parikanteyya; so satthenapi vaṇamukhassa parikantanahetu dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyeyya. Tassa so bhisakko sallakatto esaniyā sallaṃ eseyya; so esaniyāpi sallassa esanāhetu dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyeyya . Tassa so bhisakko sallakatto sallaṃ abbuheyya 10; so sallassapi abbuhanahetu 11 dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyeyya. Tassa so bhisakko sallakatto agadaṅgāraṃ vaṇamukhe odaheyya; so agadaṅgārassapi vaṇamukhe odahanahetu dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyeyya. So aparena samayena rūḷhena vaṇena sañchavinā arogo assa sukhī serī sayaṃvasī yena kāmaṅgamo. Tassa evamassa – ahaṃ kho pubbe sallena viddho ahosiṃ savisena gāḷhūpalepanena. Sohaṃ sallassapi vedhanahetu dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyiṃ. Tassa me mittāmaccā ñātisālohitā bhisakkaṃ sallakattaṃ upaṭṭhapesuṃ. Tassa me so bhisakko sallakatto satthena vaṇamukhaṃ parikanti; sohaṃ satthenapi vaṇamukhassa parikantanahetu dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyiṃ. Tassa me so bhisakko sallakatto esaniyā sallaṃ esi; so ahaṃ esaniyāpi sallassa esanāhetu dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyiṃ. Tassa me so bhisakko sallakatto sallaṃ abbuhi 12; sohaṃ sallassapi abbuhanahetu dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyiṃ. Tassa me so bhisakko sallakatto agadaṅgāraṃ vaṇamukhe odahi; sohaṃ agadaṅgārassapi vaṇamukhe odahanahetu dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyiṃ. Somhi etarahi rūḷhena vaṇena sañchavinā arogo sukhī serī sayaṃvasī yena kāmaṅgamo’’ti.

    ‘‘એવમેવ ખો, આવુસો નિગણ્ઠા, સચે તુમ્હે જાનેય્યાથ – અહુવમ્હેવ મયં પુબ્બે, ન નાહુવમ્હાતિ, જાનેય્યાથ – અકરમ્હેવ મયં પુબ્બે પાપકમ્મં, ન નાકરમ્હાતિ, જાનેય્યાથ – એવરૂપં વા એવરૂપં વા પાપકમ્મં અકરમ્હાતિ, જાનેય્યાથ – એત્તકં વા દુક્ખં નિજ્જિણ્ણં, એત્તકં વા દુક્ખં નિજ્જીરેતબ્બં, એત્તકમ્હિ વા દુક્ખે નિજ્જિણ્ણે સબ્બં દુક્ખં નિજ્જિણ્ણં ભવિસ્સતીતિ, જાનેય્યાથ – દિટ્ઠેવ ધમ્મે અકુસલાનં ધમ્માનં પહાનં, કુસલાનં ધમ્માનં ઉપસમ્પદં; એવં સન્તે આયસ્મન્તાનં નિગણ્ઠાનં કલ્લમસ્સ વેય્યાકરણાય – યં કિઞ્ચાયં પુરિસપુગ્ગલો પટિસંવેદેતિ સુખં વા દુક્ખં વા અદુક્ખમસુખં વા, સબ્બં તં પુબ્બેકતહેતુ. ઇતિ પુરાણાનં કમ્માનં તપસા બ્યન્તીભાવા, નવાનં કમ્માનં અકરણા, આયતિં અનવસ્સવો; આયતિં અનવસ્સવા કમ્મક્ખયો; કમ્મક્ખયા દુક્ખક્ખયો; દુક્ખક્ખયા વેદનાક્ખયો; વેદનાક્ખયા સબ્બં દુક્ખં નિજ્જિણ્ણં ભવિસ્સતી’’તિ.

    ‘‘Evameva kho, āvuso nigaṇṭhā, sace tumhe jāneyyātha – ahuvamheva mayaṃ pubbe, na nāhuvamhāti, jāneyyātha – akaramheva mayaṃ pubbe pāpakammaṃ, na nākaramhāti, jāneyyātha – evarūpaṃ vā evarūpaṃ vā pāpakammaṃ akaramhāti, jāneyyātha – ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ, ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjīretabbaṃ, ettakamhi vā dukkhe nijjiṇṇe sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatīti, jāneyyātha – diṭṭheva dhamme akusalānaṃ dhammānaṃ pahānaṃ, kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadaṃ; evaṃ sante āyasmantānaṃ nigaṇṭhānaṃ kallamassa veyyākaraṇāya – yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, sabbaṃ taṃ pubbekatahetu. Iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo; kammakkhayā dukkhakkhayo; dukkhakkhayā vedanākkhayo; vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’’ti.

    ‘‘યસ્મા ચ ખો તુમ્હે, આવુસો નિગણ્ઠા, ન જાનાથ – અહુવમ્હેવ મયં પુબ્બે, ન નાહુવમ્હાતિ, ન જાનાથ – અકરમ્હેવ મયં પુબ્બે પાપકમ્મં, ન નાકરમ્હાતિ, ન જાનાથ – એવરૂપં વા એવરૂપં વા પાપકમ્મં અકરમ્હાતિ, ન જાનાથ – એત્તકં વા દુક્ખં નિજ્જિણ્ણં, એત્તકં વા દુક્ખં નિજ્જીરેતબ્બં, એત્તકમ્હિ વા દુક્ખે નિજ્જિણ્ણે સબ્બં દુક્ખં નિજ્જિણ્ણં ભવિસ્સતીતિ, ન જાનાથ – દિટ્ઠેવ ધમ્મે અકુસલાનં ધમ્માનં પહાનં, કુસલાનં ધમ્માનં ઉપસમ્પદં; તસ્મા આયસ્મન્તાનં નિગણ્ઠાનં ન કલ્લમસ્સ વેય્યાકરણાય – યં કિઞ્ચાયં પુરિસપુગ્ગલો પટિસંવેદેતિ સુખં વા દુક્ખં વા અદુક્ખમસુખં વા, સબ્બં તં પુબ્બેકતહેતુ. ઇતિ પુરાણાનં કમ્માનં તપસા બ્યન્તીભાવા, નવાનં કમ્માનં અકરણા, આયતિં અનવસ્સવો; આયતિં અનવસ્સવા કમ્મક્ખયો; કમ્મક્ખયા દુક્ખક્ખયો; દુક્ખક્ખયા વેદનાક્ખયો; વેદનાક્ખયા સબ્બં દુક્ખં નિજ્જિણ્ણં ભવિસ્સતી’’તિ.

    ‘‘Yasmā ca kho tumhe, āvuso nigaṇṭhā, na jānātha – ahuvamheva mayaṃ pubbe, na nāhuvamhāti, na jānātha – akaramheva mayaṃ pubbe pāpakammaṃ, na nākaramhāti, na jānātha – evarūpaṃ vā evarūpaṃ vā pāpakammaṃ akaramhāti, na jānātha – ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ, ettakaṃ vā dukkhaṃ nijjīretabbaṃ, ettakamhi vā dukkhe nijjiṇṇe sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatīti, na jānātha – diṭṭheva dhamme akusalānaṃ dhammānaṃ pahānaṃ, kusalānaṃ dhammānaṃ upasampadaṃ; tasmā āyasmantānaṃ nigaṇṭhānaṃ na kallamassa veyyākaraṇāya – yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, sabbaṃ taṃ pubbekatahetu. Iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo; kammakkhayā dukkhakkhayo; dukkhakkhayā vedanākkhayo; vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’’ti.

    . ‘‘એવં વુત્તે, ભિક્ખવે, તે નિગણ્ઠા મં એતદવોચું – ‘નિગણ્ઠો , આવુસો, નાટપુત્તો 13 સબ્બઞ્ઞૂ સબ્બદસ્સાવી, અપરિસેસં ઞાણદસ્સનં પટિજાનાતિ . ચરતો ચ મે તિટ્ઠતો ચ સુત્તસ્સ ચ જાગરસ્સ ચ સતતં સમિતં ઞાણદસ્સનં પચ્ચુપટ્ઠિત’ન્તિ. સો એવમાહ – ‘અત્થિ ખો વો, આવુસો નિગણ્ઠા, પુબ્બેવ પાપકમ્મં કતં, તં ઇમાય કટુકાય દુક્કરકારિકાય નિજ્જીરેથ, યં પનેત્થ એતરહિ કાયેન સંવુતા વાચાય સંવુતા મનસા સંવુતા તં આયતિં પાપકમ્મસ્સ અકરણં. ઇતિ પુરાણાનં કમ્માનં તપસા બ્યન્તીભાવા, નવાનં કમ્માનં અકરણા, આયતિં અનવસ્સવો; આયતિં અનવસ્સવા કમ્મક્ખયો; કમ્મક્ખયા દુક્ખક્ખયો; દુક્ખક્ખયા વેદનાક્ખયો; વેદનાક્ખયા સબ્બં દુક્ખં નિજ્જિણ્ણં ભવિસ્સતી’તિ. તઞ્ચ પનમ્હાકં રુચ્ચતિ ચેવ ખમતિ ચ, તેન ચમ્હા અત્તમના’’તિ.

    4. ‘‘Evaṃ vutte, bhikkhave, te nigaṇṭhā maṃ etadavocuṃ – ‘nigaṇṭho , āvuso, nāṭaputto 14 sabbaññū sabbadassāvī, aparisesaṃ ñāṇadassanaṃ paṭijānāti . Carato ca me tiṭṭhato ca suttassa ca jāgarassa ca satataṃ samitaṃ ñāṇadassanaṃ paccupaṭṭhita’nti. So evamāha – ‘atthi kho vo, āvuso nigaṇṭhā, pubbeva pāpakammaṃ kataṃ, taṃ imāya kaṭukāya dukkarakārikāya nijjīretha, yaṃ panettha etarahi kāyena saṃvutā vācāya saṃvutā manasā saṃvutā taṃ āyatiṃ pāpakammassa akaraṇaṃ. Iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo; kammakkhayā dukkhakkhayo; dukkhakkhayā vedanākkhayo; vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’ti. Tañca panamhākaṃ ruccati ceva khamati ca, tena camhā attamanā’’ti.

    . ‘‘એવં વુત્તે અહં, ભિક્ખવે, તે નિગણ્ઠે એતદવોચં – ‘પઞ્ચ ખો ઇમે, આવુસો નિગણ્ઠા, ધમ્મા દિટ્ઠેવ ધમ્મે દ્વિધાવિપાકા. કતમે પઞ્ચ? સદ્ધા, રુચિ, અનુસ્સવો, આકારપરિવિતક્કો, દિટ્ઠિનિજ્ઝાનક્ખન્તિ – ઇમે ખો, આવુસો નિગણ્ઠા, પઞ્ચ ધમ્મા દિટ્ઠેવ ધમ્મે દ્વિધાવિપાકા. તત્રાયસ્મન્તાનં નિગણ્ઠાનં કા અતીતંસે સત્થરિ સદ્ધા, કા રુચિ, કો અનુસ્સવો, કો આકારપરિવિતક્કો, કા દિટ્ઠિનિજ્ઝાનક્ખન્તી’તિ. એવંવાદી 15 ખો અહં, ભિક્ખવે, નિગણ્ઠેસુ ન કઞ્ચિ 16 સહધમ્મિકં વાદપટિહારં સમનુપસ્સામિ.

    5. ‘‘Evaṃ vutte ahaṃ, bhikkhave, te nigaṇṭhe etadavocaṃ – ‘pañca kho ime, āvuso nigaṇṭhā, dhammā diṭṭheva dhamme dvidhāvipākā. Katame pañca? Saddhā, ruci, anussavo, ākāraparivitakko, diṭṭhinijjhānakkhanti – ime kho, āvuso nigaṇṭhā, pañca dhammā diṭṭheva dhamme dvidhāvipākā. Tatrāyasmantānaṃ nigaṇṭhānaṃ kā atītaṃse satthari saddhā, kā ruci, ko anussavo, ko ākāraparivitakko, kā diṭṭhinijjhānakkhantī’ti. Evaṃvādī 17 kho ahaṃ, bhikkhave, nigaṇṭhesu na kañci 18 sahadhammikaṃ vādapaṭihāraṃ samanupassāmi.

    ‘‘પુન ચપરાહં 19, ભિક્ખવે, તે નિગણ્ઠે એવં વદામિ – ‘તં કિં મઞ્ઞથ, આવુસો નિગણ્ઠા. યસ્મિં વો સમયે તિબ્બો 20 ઉપક્કમો હોતિ તિબ્બં પધાનં, તિબ્બા તસ્મિં સમયે ઓપક્કમિકા દુક્ખા તિબ્બા કટુકા વેદના વેદિયેથ; યસ્મિં પન વો સમયે ન તિબ્બો ઉપક્કમો હોતિ ન તિબ્બં પધાનં, ન તિબ્બા તસ્મિં સમયે ઓપક્કમિકા દુક્ખા તિબ્બા કટુકા વેદના વેદિયેથા’તિ? ‘યસ્મિં નો, આવુસો ગોતમ, સમયે તિબ્બો ઉપક્કમો હોતિ તિબ્બં પધાનં, તિબ્બા તસ્મિં સમયે ઓપક્કમિકા દુક્ખા તિબ્બા કટુકા વેદના વેદિયામ; યસ્મિં પન નો સમયે ન તિબ્બો ઉપક્કમો હોતિ ન તિબ્બં પધાનં, ન તિબ્બા તસ્મિં સમયે ઓપક્કમિકા દુક્ખા તિબ્બા કટુકા વેદના વેદિયામા’’’તિ.

    ‘‘Puna caparāhaṃ 21, bhikkhave, te nigaṇṭhe evaṃ vadāmi – ‘taṃ kiṃ maññatha, āvuso nigaṇṭhā. Yasmiṃ vo samaye tibbo 22 upakkamo hoti tibbaṃ padhānaṃ, tibbā tasmiṃ samaye opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyetha; yasmiṃ pana vo samaye na tibbo upakkamo hoti na tibbaṃ padhānaṃ, na tibbā tasmiṃ samaye opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyethā’ti? ‘Yasmiṃ no, āvuso gotama, samaye tibbo upakkamo hoti tibbaṃ padhānaṃ, tibbā tasmiṃ samaye opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyāma; yasmiṃ pana no samaye na tibbo upakkamo hoti na tibbaṃ padhānaṃ, na tibbā tasmiṃ samaye opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyāmā’’’ti.

    . ‘‘ઇતિ કિર, આવુસો નિગણ્ઠા, યસ્મિં વો સમયે તિબ્બો ઉપક્કમો હોતિ તિબ્બં પધાનં, તિબ્બા તસ્મિં સમયે ઓપક્કમિકા દુક્ખા તિબ્બા કટુકા વેદના વેદિયેથ; યસ્મિં પન વો સમયે ન તિબ્બો ઉપક્કમો હોતિ ન તિબ્બં પધાનં, ન તિબ્બા તસ્મિં સમયે ઓપક્કમિકા દુક્ખા તિબ્બા કટુકા વેદના વેદિયેથ. એવં સન્તે આયસ્મન્તાનં નિગણ્ઠાનં ન કલ્લમસ્સ વેય્યાકરણાય – યં કિઞ્ચાયં પુરિસપુગ્ગલો પટિસંવેદેતિ સુખં વા દુક્ખં વા અદુક્ખમસુખં વા, સબ્બં તં પુબ્બેકતહેતુ. ઇતિ પુરાણાનં કમ્માનં તપસા બ્યન્તીભાવા, નવાનં કમ્માનં અકરણા, આયતિં અનવસ્સવો; આયતિં અનવસ્સવા કમ્મક્ખયો; કમ્મક્ખયા દુક્ખક્ખયો; દુક્ખક્ખયા વેદનાક્ખયો ; વેદનાક્ખયા સબ્બં દુક્ખં નિજ્જિણ્ણં ભવિસ્સતીતિ. સચે, આવુસો નિગણ્ઠા, યસ્મિં વો સમયે તિબ્બો ઉપક્કમો હોતિ તિબ્બં પધાનં, ન તિબ્બા તસ્મિં સમયે ઓપક્કમિકા દુક્ખા તિબ્બા કટુકા વેદના વેદિયેથ; યસ્મિં પન વો સમયે ન તિબ્બો ઉપક્કમો હોતિ ન તિબ્બં પધાનં, તિબ્બા તસ્મિં સમયે ઓપક્કમિકા દુક્ખા તિબ્બા કટુકા વેદના વેદિયેથ 23; એવં સન્તે આયસ્મન્તાનં નિગણ્ઠાનં કલ્લમસ્સ વેય્યાકરણાય – યં કિઞ્ચાયં પુરિસપુગ્ગલો પટિસંવેદેતિ સુખં વા દુક્ખં વા અદુક્ખમસુખં વા, સબ્બં તં પુબ્બેકતહેતુ. ઇતિ પુરાણાનં કમ્માનં તપસા બ્યન્તીભાવા, નવાનં કમ્માનં અકરણા, આયતિં અનવસ્સવો; આયતિં અનવસ્સવા કમ્મક્ખયો; કમ્મક્ખયા દુક્ખક્ખયો; દુક્ખક્ખયા વેદનાક્ખયો; વેદનાક્ખયા સબ્બં દુક્ખં નિજ્જિણ્ણં ભવિસ્સતી’’તિ.

    6. ‘‘Iti kira, āvuso nigaṇṭhā, yasmiṃ vo samaye tibbo upakkamo hoti tibbaṃ padhānaṃ, tibbā tasmiṃ samaye opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyetha; yasmiṃ pana vo samaye na tibbo upakkamo hoti na tibbaṃ padhānaṃ, na tibbā tasmiṃ samaye opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyetha. Evaṃ sante āyasmantānaṃ nigaṇṭhānaṃ na kallamassa veyyākaraṇāya – yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, sabbaṃ taṃ pubbekatahetu. Iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo; kammakkhayā dukkhakkhayo; dukkhakkhayā vedanākkhayo ; vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatīti. Sace, āvuso nigaṇṭhā, yasmiṃ vo samaye tibbo upakkamo hoti tibbaṃ padhānaṃ, na tibbā tasmiṃ samaye opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyetha; yasmiṃ pana vo samaye na tibbo upakkamo hoti na tibbaṃ padhānaṃ, tibbā tasmiṃ samaye opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyetha 24; evaṃ sante āyasmantānaṃ nigaṇṭhānaṃ kallamassa veyyākaraṇāya – yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, sabbaṃ taṃ pubbekatahetu. Iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo; kammakkhayā dukkhakkhayo; dukkhakkhayā vedanākkhayo; vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’’ti.

    ‘‘‘યસ્મા ચ ખો, આવુસો નિગણ્ઠા, યસ્મિં વો સમયે તિબ્બો ઉપક્કમો હોતિ તિબ્બં પધાનં, તિબ્બા તસ્મિં સમયે ઓપક્કમિકા દુક્ખા તિબ્બા કટુકા વેદના વેદિયેથ; યસ્મિં પન વો સમયે ન તિબ્બો ઉપક્કમો હોતિ ન તિબ્બં પધાનં, ન તિબ્બા તસ્મિં સમયે ઓપક્કમિકા દુક્ખા તિબ્બા કટુકા વેદના વેદિયેથ; તે તુમ્હે સામંયેવ ઓપક્કમિકા દુક્ખા તિબ્બા કટુકા વેદના વેદયમાના અવિજ્જા અઞ્ઞાણા સમ્મોહા વિપચ્ચેથ – યં કિઞ્ચાયં પુરિસપુગ્ગલો પટિસંવેદેતિ સુખં વા દુક્ખં વા અદુક્ખમસુખં વા, સબ્બં તં પુબ્બેકતહેતુ. ઇતિ પુરાણાનં કમ્માનં તપસા બ્યન્તીભાવા, નવાનં કમ્માનં અકરણા, આયતિં અનવસ્સવો; આયતિં અનવસ્સવા કમ્મક્ખયો; કમ્મક્ખયા દુક્ખક્ખયો; દુક્ખક્ખયા વેદનાક્ખયો ; વેદનાક્ખયા સબ્બં દુક્ખં નિજ્જિણ્ણં ભવિસ્સતી’તિ. એવંવાદીપિ 25 ખો અહં, ભિક્ખવે, નિગણ્ઠેસુ ન કઞ્ચિ સહધમ્મિકં વાદપટિહારં સમનુપસ્સામિ.

    ‘‘‘Yasmā ca kho, āvuso nigaṇṭhā, yasmiṃ vo samaye tibbo upakkamo hoti tibbaṃ padhānaṃ, tibbā tasmiṃ samaye opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyetha; yasmiṃ pana vo samaye na tibbo upakkamo hoti na tibbaṃ padhānaṃ, na tibbā tasmiṃ samaye opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyetha; te tumhe sāmaṃyeva opakkamikā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vedayamānā avijjā aññāṇā sammohā vipaccetha – yaṃ kiñcāyaṃ purisapuggalo paṭisaṃvedeti sukhaṃ vā dukkhaṃ vā adukkhamasukhaṃ vā, sabbaṃ taṃ pubbekatahetu. Iti purāṇānaṃ kammānaṃ tapasā byantībhāvā, navānaṃ kammānaṃ akaraṇā, āyatiṃ anavassavo; āyatiṃ anavassavā kammakkhayo; kammakkhayā dukkhakkhayo; dukkhakkhayā vedanākkhayo ; vedanākkhayā sabbaṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ bhavissatī’ti. Evaṃvādīpi 26 kho ahaṃ, bhikkhave, nigaṇṭhesu na kañci sahadhammikaṃ vādapaṭihāraṃ samanupassāmi.

    . ‘‘પુન ચપરાહં, ભિક્ખવે, તે નિગણ્ઠે એવં વદામિ – ‘તં કિં મઞ્ઞથાવુસો નિગણ્ઠા, યમિદં કમ્મં દિટ્ઠધમ્મવેદનીયં તં ઉપક્કમેન વા પધાનેન વા સમ્પરાયવેદનીયં હોતૂતિ લબ્ભમેત’ન્તિ? ‘નો હિદં, આવુસો’. ‘યં પનિદં કમ્મં સમ્પરાયવેદનીયં તં ઉપક્કમેન વા પધાનેન વા દિટ્ઠધમ્મવેદનીયં હોતૂતિ લબ્ભમેત’ન્તિ? ‘નો હિદં, આવુસો’. ‘તં કિં મઞ્ઞથાવુસો નિગણ્ઠા, યમિદં કમ્મં સુખવેદનીયં તં ઉપક્કમેન વા પધાનેન વા દુક્ખવેદનીયં હોતૂતિ લબ્ભમેત’ન્તિ? ‘નો હિદં, આવુસો’. ‘યં પનિદં કમ્મં દુક્ખવેદનીયં તં ઉપક્કમેન વા પધાનેન વા સુખવેદનીયં હોતૂતિ લબ્ભમેત’ન્તિ? ‘નો હિદં, આવુસો’. ‘તં કિં મઞ્ઞથાવુસો નિગણ્ઠા, યમિદં કમ્મં પરિપક્કવેદનીયં તં ઉપક્કમેન વા પધાનેન વા અપરિપક્કવેદનીયં હોતૂતિ લબ્ભમેત’ન્તિ? ‘નો હિદં, આવુસો’. ‘યં પનિદં કમ્મં અપરિપક્કવેદનીયં તં ઉપક્કમેન વા પધાનેન વા પરિપક્કવેદનીયં હોતૂતિ લબ્ભમેત’ન્તિ? ‘નો હિદં, આવુસો’. ‘તં કિં મઞ્ઞથાવુસો નિગણ્ઠા, યમિદં કમ્મં બહુવેદનીયં તં ઉપક્કમેન વા પધાનેન વા અપ્પવેદનીયં હોતૂતિ લબ્ભમેત’ન્તિ? ‘નો હિદં, આવુસો’. ‘યં પનિદં કમ્મં અપ્પવેદનીયં તં ઉપક્કમેન વા પધાનેન વા બહુવેદનીયં હોતૂતિ લબ્ભમેત’ન્તિ? ‘નો હિદં, આવુસો’. ‘તં કિં મઞ્ઞથાવુસો નિગણ્ઠા, યમિદં કમ્મં સવેદનીયં તં ઉપક્કમેન વા પધાનેન વા અવેદનીયં હોતૂતિ લબ્ભમેત’ન્તિ? ‘નો હિદં, આવુસો’. ‘યં પનિદં કમ્મં અવેદનીયં તં ઉપક્કમેન વા પધાનેન વા સવેદનીયં હોતૂતિ લબ્ભમેત’ન્તિ? ‘નો હિદં, આવુસો’.

    7. ‘‘Puna caparāhaṃ, bhikkhave, te nigaṇṭhe evaṃ vadāmi – ‘taṃ kiṃ maññathāvuso nigaṇṭhā, yamidaṃ kammaṃ diṭṭhadhammavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā samparāyavedanīyaṃ hotūti labbhameta’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Yaṃ panidaṃ kammaṃ samparāyavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā diṭṭhadhammavedanīyaṃ hotūti labbhameta’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Taṃ kiṃ maññathāvuso nigaṇṭhā, yamidaṃ kammaṃ sukhavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā dukkhavedanīyaṃ hotūti labbhameta’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Yaṃ panidaṃ kammaṃ dukkhavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā sukhavedanīyaṃ hotūti labbhameta’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Taṃ kiṃ maññathāvuso nigaṇṭhā, yamidaṃ kammaṃ paripakkavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā aparipakkavedanīyaṃ hotūti labbhameta’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Yaṃ panidaṃ kammaṃ aparipakkavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā paripakkavedanīyaṃ hotūti labbhameta’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Taṃ kiṃ maññathāvuso nigaṇṭhā, yamidaṃ kammaṃ bahuvedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā appavedanīyaṃ hotūti labbhameta’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Yaṃ panidaṃ kammaṃ appavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā bahuvedanīyaṃ hotūti labbhameta’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Taṃ kiṃ maññathāvuso nigaṇṭhā, yamidaṃ kammaṃ savedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā avedanīyaṃ hotūti labbhameta’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’. ‘Yaṃ panidaṃ kammaṃ avedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā savedanīyaṃ hotūti labbhameta’nti? ‘No hidaṃ, āvuso’.

    . ‘‘ઇતિ કિર, આવુસો નિગણ્ઠા, યમિદં કમ્મં દિટ્ઠધમ્મવેદનીયં તં ઉપક્કમેન વા પધાનેન વા સમ્પરાયવેદનીયં હોતૂતિ અલબ્ભમેતં, યં પનિદં કમ્મં સમ્પરાયવેદનીયં તં ઉપક્કમેન વા પધાનેન વા દિટ્ઠધમ્મવેદનીયં હોતૂતિ અલબ્ભમેતં, યમિદં કમ્મં સુખવેદનીયં તં ઉપક્કમેન વા પધાનેન વા દુક્ખવેદનીયં હોતૂતિ અલબ્ભમેતં, યમિદં કમ્મં દુક્ખવેદનીયં તં ઉપક્કમેન વા પધાનેન વા સુખવેદનીયં હોતૂતિ અલબ્ભમેતં, યમિદં કમ્મં પરિપક્કવેદનીયં તં ઉપક્કમેન વા પધાનેન વા અપરિપક્કવેદનીયં હોતૂતિ અલબ્ભમેતં, યમિદં કમ્મં અપરિપક્કવેદનીયં તં ઉપક્કમેન વા પધાનેન વા પરિપક્કવેદનીયં હોતૂતિ અલબ્ભમેતં, યમિદં કમ્મં બહુવેદનીયં તં ઉપક્કમેન વા પધાનેન વા અપ્પવેદનીયં હોતૂતિ અલબ્ભમેતં, યમિદં કમ્મં અપ્પવેદનીયં તં ઉપક્કમેન વા પધાનેન વા બહુવેદનીયં હોતૂતિ અલબ્ભમેતં, યમિદં કમ્મં સવેદનીયં તં ઉપક્કમેન વા પધાનેન વા અવેદનીયં હોતૂતિ અલબ્ભમેતં, યમિદં કમ્મં અવેદનીયં તં ઉપક્કમેન વા પધાનેન વા સવેદનીયં હોતૂતિ અલબ્ભમેતં; એવં સન્તે આયસ્મન્તાનં નિગણ્ઠાનં અફલો ઉપક્કમો હોતિ, અફલં પધાનં’’.

    8. ‘‘Iti kira, āvuso nigaṇṭhā, yamidaṃ kammaṃ diṭṭhadhammavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā samparāyavedanīyaṃ hotūti alabbhametaṃ, yaṃ panidaṃ kammaṃ samparāyavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā diṭṭhadhammavedanīyaṃ hotūti alabbhametaṃ, yamidaṃ kammaṃ sukhavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā dukkhavedanīyaṃ hotūti alabbhametaṃ, yamidaṃ kammaṃ dukkhavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā sukhavedanīyaṃ hotūti alabbhametaṃ, yamidaṃ kammaṃ paripakkavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā aparipakkavedanīyaṃ hotūti alabbhametaṃ, yamidaṃ kammaṃ aparipakkavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā paripakkavedanīyaṃ hotūti alabbhametaṃ, yamidaṃ kammaṃ bahuvedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā appavedanīyaṃ hotūti alabbhametaṃ, yamidaṃ kammaṃ appavedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā bahuvedanīyaṃ hotūti alabbhametaṃ, yamidaṃ kammaṃ savedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā avedanīyaṃ hotūti alabbhametaṃ, yamidaṃ kammaṃ avedanīyaṃ taṃ upakkamena vā padhānena vā savedanīyaṃ hotūti alabbhametaṃ; evaṃ sante āyasmantānaṃ nigaṇṭhānaṃ aphalo upakkamo hoti, aphalaṃ padhānaṃ’’.

    ‘‘એવંવાદી, ભિક્ખવે, નિગણ્ઠા. એવંવાદીનં, ભિક્ખવે, નિગણ્ઠાનં દસ સહધમ્મિકા વાદાનુવાદા ગારય્હં ઠાનં આગચ્છન્તિ.

    ‘‘Evaṃvādī, bhikkhave, nigaṇṭhā. Evaṃvādīnaṃ, bhikkhave, nigaṇṭhānaṃ dasa sahadhammikā vādānuvādā gārayhaṃ ṭhānaṃ āgacchanti.

    . ‘‘સચે, ભિક્ખવે, સત્તા પુબ્બેકતહેતુ સુખદુક્ખં પટિસંવેદેન્તિ; અદ્ધા, ભિક્ખવે, નિગણ્ઠા પુબ્બે દુક્કટકમ્મકારિનો યં એતરહિ એવરૂપા દુક્ખા તિબ્બા કટુકા વેદના વેદિયન્તિ. સચે, ભિક્ખવે, સત્તા ઇસ્સરનિમ્માનહેતુ સુખદુક્ખં પટિસંવેદેન્તિ; અદ્ધા, ભિક્ખવે, નિગણ્ઠા પાપકેન ઇસ્સરેન નિમ્મિતા યં એતરહિ એવરૂપા દુક્ખા તિબ્બા કટુકા વેદના વેદિયન્તિ. સચે, ભિક્ખવે, સત્તા સઙ્ગતિભાવહેતુ સુખદુક્ખં પટિસંવેદેન્તિ; અદ્ધા, ભિક્ખવે, નિગણ્ઠા પાપસઙ્ગતિકા યં એતરહિ એવરૂપા દુક્ખા તિબ્બા કટુકા વેદના વેદિયન્તિ. સચે, ભિક્ખવે, સત્તા અભિજાતિહેતુ સુખદુક્ખં પટિસંવેદેન્તિ; અદ્ધા, ભિક્ખવે, નિગણ્ઠા પાપાભિજાતિકા યં એતરહિ એવરૂપા દુક્ખા તિબ્બા કટુકા વેદના વેદિયન્તિ. સચે, ભિક્ખવે, સત્તા દિટ્ઠધમ્મૂપક્કમહેતુ સુખદુક્ખં પટિસંવેદેન્તિ; અદ્ધા, ભિક્ખવે, નિગણ્ઠા એવરૂપા દિટ્ઠધમ્મૂપક્કમા યં એતરહિ એવરૂપા દુક્ખા તિબ્બા કટુકા વેદના વેદિયન્તિ.

    9. ‘‘Sace, bhikkhave, sattā pubbekatahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti; addhā, bhikkhave, nigaṇṭhā pubbe dukkaṭakammakārino yaṃ etarahi evarūpā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyanti. Sace, bhikkhave, sattā issaranimmānahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti; addhā, bhikkhave, nigaṇṭhā pāpakena issarena nimmitā yaṃ etarahi evarūpā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyanti. Sace, bhikkhave, sattā saṅgatibhāvahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti; addhā, bhikkhave, nigaṇṭhā pāpasaṅgatikā yaṃ etarahi evarūpā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyanti. Sace, bhikkhave, sattā abhijātihetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti; addhā, bhikkhave, nigaṇṭhā pāpābhijātikā yaṃ etarahi evarūpā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyanti. Sace, bhikkhave, sattā diṭṭhadhammūpakkamahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti; addhā, bhikkhave, nigaṇṭhā evarūpā diṭṭhadhammūpakkamā yaṃ etarahi evarūpā dukkhā tibbā kaṭukā vedanā vediyanti.

    ‘‘સચે, ભિક્ખવે, સત્તા પુબ્બેકતહેતુ સુખદુક્ખં પટિસંવેદેન્તિ, ગારય્હા નિગણ્ઠા; નો ચે સત્તા પુબ્બેકતહેતુ સુખદુક્ખં પટિસંવેદેન્તિ, ગારય્હા નિગણ્ઠા. સચે, ભિક્ખવે, સત્તા ઇસ્સરનિમ્માનહેતુ સુખદુક્ખં પટિસંવેદેન્તિ, ગારય્હા નિગણ્ઠા; નો ચે સત્તા ઇસ્સરનિમ્માનહેતુ સુખદુક્ખં પટિસંવેદેન્તિ, ગારય્હા નિગણ્ઠા. સચે, ભિક્ખવે, સત્તા સઙ્ગતિભાવહેતુ સુખદુક્ખં પટિસંવેદેન્તિ, ગારય્હા નિગણ્ઠા; નો ચે સત્તા સઙ્ગતિભાવહેતુ સુખદુક્ખં પટિસંવેદેન્તિ, ગારય્હા નિગણ્ઠા. સચે, ભિક્ખવે, સત્તા અભિજાતિહેતુ સુખદુક્ખં પટિસંવેદેન્તિ, ગારય્હા નિગણ્ઠા; નો ચે સત્તા અભિજાતિહેતુ સુખદુક્ખં પટિસંવેદેન્તિ, ગારય્હા નિગણ્ઠા. સચે, ભિક્ખવે, સત્તા દિટ્ઠધમ્મૂપક્કમહેતુ સુખદુક્ખં પટિસંવેદેન્તિ, ગારય્હા નિગણ્ઠા; નો ચે સત્તા દિટ્ઠધમ્મૂપક્કમહેતુ સુખદુક્ખં પટિસંવેદેન્તિ, ગારય્હા નિગણ્ઠા. એવંવાદી, ભિક્ખવે, નિગણ્ઠા. એવંવાદીનં, ભિક્ખવે, નિગણ્ઠાનં ઇમે દસ સહધમ્મિકા વાદાનુવાદા ગારય્હં ઠાનં આગચ્છન્તિ. એવં ખો, ભિક્ખવે, અફલો ઉપક્કમો હોતિ, અફલં પધાનં.

    ‘‘Sace, bhikkhave, sattā pubbekatahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, gārayhā nigaṇṭhā; no ce sattā pubbekatahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, gārayhā nigaṇṭhā. Sace, bhikkhave, sattā issaranimmānahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, gārayhā nigaṇṭhā; no ce sattā issaranimmānahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, gārayhā nigaṇṭhā. Sace, bhikkhave, sattā saṅgatibhāvahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, gārayhā nigaṇṭhā; no ce sattā saṅgatibhāvahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, gārayhā nigaṇṭhā. Sace, bhikkhave, sattā abhijātihetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, gārayhā nigaṇṭhā; no ce sattā abhijātihetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, gārayhā nigaṇṭhā. Sace, bhikkhave, sattā diṭṭhadhammūpakkamahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, gārayhā nigaṇṭhā; no ce sattā diṭṭhadhammūpakkamahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, gārayhā nigaṇṭhā. Evaṃvādī, bhikkhave, nigaṇṭhā. Evaṃvādīnaṃ, bhikkhave, nigaṇṭhānaṃ ime dasa sahadhammikā vādānuvādā gārayhaṃ ṭhānaṃ āgacchanti. Evaṃ kho, bhikkhave, aphalo upakkamo hoti, aphalaṃ padhānaṃ.

    ૧૦. ‘‘કથઞ્ચ, ભિક્ખવે, સફલો ઉપક્કમો હોતિ, સફલં પધાનં? ઇધ, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ ન હેવ અનદ્ધભૂતં અત્તાનં દુક્ખેન અદ્ધભાવેતિ, ધમ્મિકઞ્ચ સુખં ન પરિચ્ચજતિ, તસ્મિઞ્ચ સુખે અનધિમુચ્છિતો હોતિ. સો એવં પજાનાતિ – ‘ઇમસ્સ ખો મે દુક્ખનિદાનસ્સ સઙ્ખારં પદહતો સઙ્ખારપ્પધાના વિરાગો હોતિ, ઇમસ્સ પન મે દુક્ખનિદાનસ્સ અજ્ઝુપેક્ખતો ઉપેક્ખં ભાવયતો વિરાગો હોતી’તિ. સો યસ્સ હિ ખ્વાસ્સ 27 દુક્ખનિદાનસ્સ સઙ્ખારં પદહતો સઙ્ખારપ્પધાના વિરાગો હોતિ, સઙ્ખારં તત્થ પદહતિ. યસ્સ પનસ્સ દુક્ખનિદાનસ્સ અજ્ઝુપેક્ખતો ઉપેક્ખં ભાવયતો વિરાગો હોતિ, ઉપેક્ખં તત્થ ભાવેતિ. તસ્સ તસ્સ દુક્ખનિદાનસ્સ સઙ્ખારં પદહતો સઙ્ખારપ્પધાના વિરાગો હોતિ – એવમ્પિસ્સ તં દુક્ખં નિજ્જિણ્ણં હોતિ. તસ્સ તસ્સ દુક્ખનિદાનસ્સ અજ્ઝુપેક્ખતો ઉપેક્ખં ભાવયતો વિરાગો હોતિ – એવમ્પિસ્સ તં દુક્ખં નિજ્જિણ્ણં હોતિ.

    10. ‘‘Kathañca, bhikkhave, saphalo upakkamo hoti, saphalaṃ padhānaṃ? Idha, bhikkhave, bhikkhu na heva anaddhabhūtaṃ attānaṃ dukkhena addhabhāveti, dhammikañca sukhaṃ na pariccajati, tasmiñca sukhe anadhimucchito hoti. So evaṃ pajānāti – ‘imassa kho me dukkhanidānassa saṅkhāraṃ padahato saṅkhārappadhānā virāgo hoti, imassa pana me dukkhanidānassa ajjhupekkhato upekkhaṃ bhāvayato virāgo hotī’ti. So yassa hi khvāssa 28 dukkhanidānassa saṅkhāraṃ padahato saṅkhārappadhānā virāgo hoti, saṅkhāraṃ tattha padahati. Yassa panassa dukkhanidānassa ajjhupekkhato upekkhaṃ bhāvayato virāgo hoti, upekkhaṃ tattha bhāveti. Tassa tassa dukkhanidānassa saṅkhāraṃ padahato saṅkhārappadhānā virāgo hoti – evampissa taṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ hoti. Tassa tassa dukkhanidānassa ajjhupekkhato upekkhaṃ bhāvayato virāgo hoti – evampissa taṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ hoti.

    ૧૧. ‘‘સેય્યથાપિ, ભિક્ખવે, પુરિસો ઇત્થિયા સારત્તો પટિબદ્ધચિત્તો તિબ્બચ્છન્દો તિબ્બાપેક્ખો. સો તં ઇત્થિં પસ્સેય્ય અઞ્ઞેન પુરિસેન સદ્ધિં સન્તિટ્ઠન્તિં સલ્લપન્તિં સઞ્જગ્ઘન્તિં સંહસન્તિં. તં કિં મઞ્ઞથ, ભિક્ખવે, અપિ નુ તસ્સ પુરિસસ્સ અમું ઇત્થિં દિસ્વા અઞ્ઞેન પુરિસેન સદ્ધિં સન્તિટ્ઠન્તિં સલ્લપન્તિં સઞ્જગ્ઘન્તિં સંહસન્તિં ઉપ્પજ્જેય્યું સોકપરિદેવદુક્ખદોમનસ્સૂપાયાસા’’તિ? ‘‘એવં, ભન્તે’’. ‘‘તં કિસ્સ હેતુ’’? ‘‘અમુ હિ, ભન્તે, પુરિસો અમુસ્સા ઇત્થિયા સારત્તો પટિબદ્ધચિત્તો તિબ્બચ્છન્દો તિબ્બાપેક્ખો . તસ્મા તં ઇત્થિં દિસ્વા અઞ્ઞેન પુરિસેન સદ્ધિં સન્તિટ્ઠન્તિં સલ્લપન્તિં સઞ્જગ્ઘન્તિં સંહસન્તિં ઉપ્પજ્જેય્યું સોકપરિદેવદુક્ખદોમનસ્સૂપાયાસા’’તિ. ‘‘અથ ખો, ભિક્ખવે, તસ્સ પુરિસસ્સ એવમસ્સ – ‘અહં ખો અમુસ્સા ઇત્થિયા સારત્તો પટિબદ્ધચિત્તો તિબ્બચ્છન્દો તિબ્બાપેક્ખો. તસ્સ મે અમું ઇત્થિં દિસ્વા અઞ્ઞેન પુરિસેન સદ્ધિં સન્તિટ્ઠન્તિં સલ્લપન્તિં સઞ્જગ્ઘન્તિં સંહસન્તિં ઉપ્પજ્જન્તિ સોકપરિદેવદુક્ખદોમનસ્સૂપાયાસા. યંનૂનાહં યો મે અમુસ્સા ઇત્થિયા છન્દરાગો તં પજહેય્ય’ન્તિ. સો યો અમુસ્સા ઇત્થિયા છન્દરાગો તં પજહેય્ય. સો તં ઇત્થિં પસ્સેય્ય અપરેન સમયેન અઞ્ઞેન પુરિસેન સદ્ધિં સન્તિટ્ઠન્તિં સલ્લપન્તિં સઞ્જગ્ઘન્તિં સંહસન્તિં. તં કિં મઞ્ઞથ, ભિક્ખવે, અપિ નુ તસ્સ પુરિસસ્સ અમું ઇત્થિં દિસ્વા અઞ્ઞેન પુરિસેન સદ્ધિં સન્તિટ્ઠન્તિં સલ્લપન્તિં સઞ્જગ્ઘન્તિં સંહસન્તિં ઉપ્પજ્જેય્યું સોકપરિદેવદુક્ખદોમનસ્સૂપાયાસા’’તિ? ‘‘નો હેતં, ભન્તે’’. ‘‘તં કિસ્સ હેતુ’’? ‘‘અમુ હિ, ભન્તે, પુરિસો અમુસ્સા ઇત્થિયા વિરાગો. તસ્મા તં ઇત્થિં દિસ્વા અઞ્ઞેન પુરિસેન સદ્ધિં સન્તિટ્ઠન્તિં સલ્લપન્તિં સઞ્જગ્ઘન્તિં સંહસન્તિં ન ઉપ્પજ્જેય્યું સોકપરિદેવદુક્ખદોમનસ્સૂપાયાસા’’તિ.

    11. ‘‘Seyyathāpi, bhikkhave, puriso itthiyā sāratto paṭibaddhacitto tibbacchando tibbāpekkho. So taṃ itthiṃ passeyya aññena purisena saddhiṃ santiṭṭhantiṃ sallapantiṃ sañjagghantiṃ saṃhasantiṃ. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tassa purisassa amuṃ itthiṃ disvā aññena purisena saddhiṃ santiṭṭhantiṃ sallapantiṃ sañjagghantiṃ saṃhasantiṃ uppajjeyyuṃ sokaparidevadukkhadomanassūpāyāsā’’ti? ‘‘Evaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Amu hi, bhante, puriso amussā itthiyā sāratto paṭibaddhacitto tibbacchando tibbāpekkho . Tasmā taṃ itthiṃ disvā aññena purisena saddhiṃ santiṭṭhantiṃ sallapantiṃ sañjagghantiṃ saṃhasantiṃ uppajjeyyuṃ sokaparidevadukkhadomanassūpāyāsā’’ti. ‘‘Atha kho, bhikkhave, tassa purisassa evamassa – ‘ahaṃ kho amussā itthiyā sāratto paṭibaddhacitto tibbacchando tibbāpekkho. Tassa me amuṃ itthiṃ disvā aññena purisena saddhiṃ santiṭṭhantiṃ sallapantiṃ sañjagghantiṃ saṃhasantiṃ uppajjanti sokaparidevadukkhadomanassūpāyāsā. Yaṃnūnāhaṃ yo me amussā itthiyā chandarāgo taṃ pajaheyya’nti. So yo amussā itthiyā chandarāgo taṃ pajaheyya. So taṃ itthiṃ passeyya aparena samayena aññena purisena saddhiṃ santiṭṭhantiṃ sallapantiṃ sañjagghantiṃ saṃhasantiṃ. Taṃ kiṃ maññatha, bhikkhave, api nu tassa purisassa amuṃ itthiṃ disvā aññena purisena saddhiṃ santiṭṭhantiṃ sallapantiṃ sañjagghantiṃ saṃhasantiṃ uppajjeyyuṃ sokaparidevadukkhadomanassūpāyāsā’’ti? ‘‘No hetaṃ, bhante’’. ‘‘Taṃ kissa hetu’’? ‘‘Amu hi, bhante, puriso amussā itthiyā virāgo. Tasmā taṃ itthiṃ disvā aññena purisena saddhiṃ santiṭṭhantiṃ sallapantiṃ sañjagghantiṃ saṃhasantiṃ na uppajjeyyuṃ sokaparidevadukkhadomanassūpāyāsā’’ti.

    ‘‘એવમેવ ખો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ ન હેવ અનદ્ધભૂતં અત્તાનં દુક્ખેન અદ્ધભાવેતિ, ધમ્મિકઞ્ચ સુખં ન પરિચ્ચજતિ, તસ્મિઞ્ચ સુખે અનધિમુચ્છિતો હોતિ. સો એવં પજાનાતિ – ‘ઇમસ્સ ખો મે દુક્ખનિદાનસ્સ સઙ્ખારં પદહતો સઙ્ખારપ્પધાના વિરાગો હોતિ, ઇમસ્સ પન મે દુક્ખનિદાનસ્સ અજ્ઝુપેક્ખતો ઉપેક્ખં ભાવયતો વિરાગો હોતી’તિ. સો યસ્સ હિ ખ્વાસ્સ દુક્ખનિદાનસ્સ સઙ્ખારં પદહતો સઙ્ખારપ્પધાના વિરાગો હોતિ, સઙ્ખારં તત્થ પદહતિ; યસ્સ પનસ્સ દુક્ખનિદાનસ્સ અજ્ઝુપેક્ખતો ઉપેક્ખં ભાવયતો વિરાગો હોતિ, ઉપેક્ખં તત્થ ભાવેતિ. તસ્સ તસ્સ દુક્ખનિદાનસ્સ સઙ્ખારં પદહતો સઙ્ખારપ્પધાના વિરાગો હોતિ – એવમ્પિસ્સ તં દુક્ખં નિજ્જિણ્ણં હોતિ . તસ્સ તસ્સ દુક્ખનિદાનસ્સ અજ્ઝુપેક્ખતો ઉપેક્ખં ભાવયતો વિરાગો હોતિ – એવમ્પિસ્સ તં દુક્ખં નિજ્જિણ્ણં હોતિ. એવમ્પિ, ભિક્ખવે, સફલો ઉપક્કમો હોતિ, સફલં પધાનં.

    ‘‘Evameva kho, bhikkhave, bhikkhu na heva anaddhabhūtaṃ attānaṃ dukkhena addhabhāveti, dhammikañca sukhaṃ na pariccajati, tasmiñca sukhe anadhimucchito hoti. So evaṃ pajānāti – ‘imassa kho me dukkhanidānassa saṅkhāraṃ padahato saṅkhārappadhānā virāgo hoti, imassa pana me dukkhanidānassa ajjhupekkhato upekkhaṃ bhāvayato virāgo hotī’ti. So yassa hi khvāssa dukkhanidānassa saṅkhāraṃ padahato saṅkhārappadhānā virāgo hoti, saṅkhāraṃ tattha padahati; yassa panassa dukkhanidānassa ajjhupekkhato upekkhaṃ bhāvayato virāgo hoti, upekkhaṃ tattha bhāveti. Tassa tassa dukkhanidānassa saṅkhāraṃ padahato saṅkhārappadhānā virāgo hoti – evampissa taṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ hoti . Tassa tassa dukkhanidānassa ajjhupekkhato upekkhaṃ bhāvayato virāgo hoti – evampissa taṃ dukkhaṃ nijjiṇṇaṃ hoti. Evampi, bhikkhave, saphalo upakkamo hoti, saphalaṃ padhānaṃ.

    ૧૨. ‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ ઇતિ પટિસઞ્ચિક્ખતિ – ‘યથાસુખં ખો મે વિહરતો અકુસલા ધમ્મા અભિવડ્ઢન્તિ, કુસલા ધમ્મા પરિહાયન્તિ; દુક્ખાય પન મે અત્તાનં પદહતો અકુસલા ધમ્મા પરિહાયન્તિ, કુસલા ધમ્મા અભિવડ્ઢન્તિ. યંનૂનાહં દુક્ખાય અત્તાનં પદહેય્ય’ન્તિ. સો દુક્ખાય અત્તાનં પદહતિ. તસ્સ દુક્ખાય અત્તાનં પદહતો અકુસલા ધમ્મા પરિહાયન્તિ કુસલા ધમ્મા અભિવડ્ઢન્તિ. સો ન અપરેન સમયેન દુક્ખાય અત્તાનં પદહતિ. તં કિસ્સ હેતુ? યસ્સ હિ સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અત્થાય દુક્ખાય અત્તાનં પદહેય્ય સ્વાસ્સ અત્થો અભિનિપ્ફન્નો હોતિ. તસ્મા ન અપરેન સમયેન દુક્ખાય અત્તાનં પદહતિ. સેય્યથાપિ, ભિક્ખવે, ઉસુકારો તેજનં દ્વીસુ અલાતેસુ આતાપેતિ પરિતાપેતિ ઉજું કરોતિ કમ્મનિયં. યતો ખો, ભિક્ખવે, ઉસુકારસ્સ તેજનં દ્વીસુ અલાતેસુ આતાપિતં હોતિ પરિતાપિતં ઉજું કતં 29 કમ્મનિયં, ન સો તં અપરેન સમયેન ઉસુકારો તેજનં દ્વીસુ અલાતેસુ આતાપેતિ પરિતાપેતિ ઉજું કરોતિ કમ્મનિયં. તં કિસ્સ હેતુ? યસ્સ હિ સો, ભિક્ખવે, અત્થાય ઉસુકારો તેજનં દ્વીસુ અલાતેસુ આતાપેય્ય પરિતાપેય્ય ઉજું કરેય્ય કમ્મનિયં સ્વાસ્સ અત્થો અભિનિપ્ફન્નો હોતિ. તસ્મા ન અપરેન સમયેન ઉસુકારો તેજનં દ્વીસુ અલાતેસુ આતાપેતિ પરિતાપેતિ ઉજું કરોતિ કમ્મનિયં. એવમેવ ખો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ ઇતિ પટિસઞ્ચિક્ખતિ – ‘યથાસુખં ખો મે વિહરતો અકુસલા ધમ્મા અભિવડ્ઢન્તિ, કુસલા ધમ્મા પરિહાયન્તિ; દુક્ખાય પન મે અત્તાનં પદહતો અકુસલા ધમ્મા પરિહાયન્તિ, કુસલા ધમ્મા અભિવડ્ઢન્તિ. યંનૂનાહં દુક્ખાય અત્તાનં પદહેય્ય’ન્તિ. સો દુક્ખાય અત્તાનં પદહતિ. તસ્સ દુક્ખાય અત્તાનં પદહતો અકુસલા ધમ્મા પરિહાયન્તિ, કુસલા ધમ્મા અભિવડ્ઢન્તિ. સો ન અપરેન સમયેન દુક્ખાય અત્તાનં પદહતિ. તં કિસ્સ હેતુ? યસ્સ હિ સો, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ અત્થાય દુક્ખાય અત્તાનં પદહેય્ય સ્વાસ્સ અત્થો અભિનિપ્ફન્નો હોતિ. તસ્મા ન અપરેન સમયેન દુક્ખાય અત્તાનં પદહતિ. એવમ્પિ, ભિક્ખવે, સફલો ઉપક્કમો હોતિ, સફલં પધાનં.

    12. ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu iti paṭisañcikkhati – ‘yathāsukhaṃ kho me viharato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti; dukkhāya pana me attānaṃ padahato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti. Yaṃnūnāhaṃ dukkhāya attānaṃ padaheyya’nti. So dukkhāya attānaṃ padahati. Tassa dukkhāya attānaṃ padahato akusalā dhammā parihāyanti kusalā dhammā abhivaḍḍhanti. So na aparena samayena dukkhāya attānaṃ padahati. Taṃ kissa hetu? Yassa hi so, bhikkhave, bhikkhu atthāya dukkhāya attānaṃ padaheyya svāssa attho abhinipphanno hoti. Tasmā na aparena samayena dukkhāya attānaṃ padahati. Seyyathāpi, bhikkhave, usukāro tejanaṃ dvīsu alātesu ātāpeti paritāpeti ujuṃ karoti kammaniyaṃ. Yato kho, bhikkhave, usukārassa tejanaṃ dvīsu alātesu ātāpitaṃ hoti paritāpitaṃ ujuṃ kataṃ 30 kammaniyaṃ, na so taṃ aparena samayena usukāro tejanaṃ dvīsu alātesu ātāpeti paritāpeti ujuṃ karoti kammaniyaṃ. Taṃ kissa hetu? Yassa hi so, bhikkhave, atthāya usukāro tejanaṃ dvīsu alātesu ātāpeyya paritāpeyya ujuṃ kareyya kammaniyaṃ svāssa attho abhinipphanno hoti. Tasmā na aparena samayena usukāro tejanaṃ dvīsu alātesu ātāpeti paritāpeti ujuṃ karoti kammaniyaṃ. Evameva kho, bhikkhave, bhikkhu iti paṭisañcikkhati – ‘yathāsukhaṃ kho me viharato akusalā dhammā abhivaḍḍhanti, kusalā dhammā parihāyanti; dukkhāya pana me attānaṃ padahato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti. Yaṃnūnāhaṃ dukkhāya attānaṃ padaheyya’nti. So dukkhāya attānaṃ padahati. Tassa dukkhāya attānaṃ padahato akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti. So na aparena samayena dukkhāya attānaṃ padahati. Taṃ kissa hetu? Yassa hi so, bhikkhave, bhikkhu atthāya dukkhāya attānaṃ padaheyya svāssa attho abhinipphanno hoti. Tasmā na aparena samayena dukkhāya attānaṃ padahati. Evampi, bhikkhave, saphalo upakkamo hoti, saphalaṃ padhānaṃ.

    ૧૩. ‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ઇધ તથાગતો લોકે ઉપ્પજ્જતિ અરહં સમ્માસમ્બુદ્ધો વિજ્જાચરણસમ્પન્નો સુગતો લોકવિદૂ અનુત્તરો પુરિસદમ્મસારથિ સત્થા દેવમનુસ્સાનં બુદ્ધો ભગવા. સો ઇમં લોકં સદેવકં સમારકં સબ્રહ્મકં સસ્સમણબ્રાહ્મણિં પજં સદેવમનુસ્સં સયં અભિઞ્ઞા સચ્છિકત્વા પવેદેતિ. સો ધમ્મં દેસેતિ આદિકલ્યાણં મજ્ઝેકલ્યાણં પરિયોસાનકલ્યાણં સાત્થં સબ્યઞ્જનં, કેવલપરિપુણ્ણં પરિસુદ્ધં બ્રહ્મચરિયં પકાસેતિ. તં ધમ્મં સુણાતિ ગહપતિ વા ગહપતિપુત્તો વા અઞ્ઞતરસ્મિં વા કુલે પચ્ચાજાતો. સો તં ધમ્મં સુત્વા તથાગતે સદ્ધં પટિલભતિ. સો તેન સદ્ધાપટિલાભેન સમન્નાગતો ઇતિ પટિસઞ્ચિક્ખતિ – ‘સમ્બાધો ઘરાવાસો રજાપથો, અબ્ભોકાસો પબ્બજ્જા. નયિદં સુકરં અગારં અજ્ઝાવસતા એકન્તપરિપુણ્ણં એકન્તપરિસુદ્ધં સઙ્ખલિખિતં બ્રહ્મચરિયં ચરિતું. યંનૂનાહં કેસમસ્સું ઓહારેત્વા કાસાયાનિ વત્થાનિ અચ્છાદેત્વા અગારસ્મા અનગારિયં પબ્બજેય્ય’ન્તિ. સો અપરેન સમયેન અપ્પં વા ભોગક્ખન્ધં પહાય મહન્તં વા ભોગક્ખન્ધં પહાય, અપ્પં વા ઞાતિપરિવટ્ટં પહાય મહન્તં વા ઞાતિપરિવટ્ટં પહાય કેસમસ્સું ઓહારેત્વા કાસાયાનિ વત્થાનિ અચ્છાદેત્વા અગારસ્મા અનગારિયં પબ્બજતિ.

    13. ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, idha tathāgato loke uppajjati arahaṃ sammāsambuddho vijjācaraṇasampanno sugato lokavidū anuttaro purisadammasārathi satthā devamanussānaṃ buddho bhagavā. So imaṃ lokaṃ sadevakaṃ samārakaṃ sabrahmakaṃ sassamaṇabrāhmaṇiṃ pajaṃ sadevamanussaṃ sayaṃ abhiññā sacchikatvā pavedeti. So dhammaṃ deseti ādikalyāṇaṃ majjhekalyāṇaṃ pariyosānakalyāṇaṃ sātthaṃ sabyañjanaṃ, kevalaparipuṇṇaṃ parisuddhaṃ brahmacariyaṃ pakāseti. Taṃ dhammaṃ suṇāti gahapati vā gahapatiputto vā aññatarasmiṃ vā kule paccājāto. So taṃ dhammaṃ sutvā tathāgate saddhaṃ paṭilabhati. So tena saddhāpaṭilābhena samannāgato iti paṭisañcikkhati – ‘sambādho gharāvāso rajāpatho, abbhokāso pabbajjā. Nayidaṃ sukaraṃ agāraṃ ajjhāvasatā ekantaparipuṇṇaṃ ekantaparisuddhaṃ saṅkhalikhitaṃ brahmacariyaṃ carituṃ. Yaṃnūnāhaṃ kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajeyya’nti. So aparena samayena appaṃ vā bhogakkhandhaṃ pahāya mahantaṃ vā bhogakkhandhaṃ pahāya, appaṃ vā ñātiparivaṭṭaṃ pahāya mahantaṃ vā ñātiparivaṭṭaṃ pahāya kesamassuṃ ohāretvā kāsāyāni vatthāni acchādetvā agārasmā anagāriyaṃ pabbajati.

    ૧૪. ‘‘સો એવં પબ્બજિતો સમાનો ભિક્ખૂનં સિક્ખાસાજીવસમાપન્નો પાણાતિપાતં પહાય પાણાતિપાતા પટિવિરતો હોતિ નિહિતદણ્ડો નિહિતસત્થો, લજ્જી દયાપન્નો સબ્બપાણભૂતહિતાનુકમ્પી વિહરતિ. અદિન્નાદાનં પહાય અદિન્નાદાના પટિવિરતો હોતિ દિન્નાદાયી દિન્નપાટિકઙ્ખી, અથેનેન સુચિભૂતેન અત્તના વિહરતિ. અબ્રહ્મચરિયં પહાય બ્રહ્મચારી હોતિ આરાચારી વિરતો મેથુના ગામધમ્મા. મુસાવાદં પહાય મુસાવાદા પટિવિરતો હોતિ સચ્ચવાદી સચ્ચસન્ધો થેતો પચ્ચયિકો અવિસંવાદકો લોકસ્સ. પિસુણં વાચં પહાય પિસુણાય વાચાય પટિવિરતો હોતિ; ઇતો સુત્વા ન અમુત્ર અક્ખાતા ઇમેસં ભેદાય, અમુત્ર વા સુત્વા ન ઇમેસં અક્ખાતા અમૂસં ભેદાય – ઇતિ ભિન્નાનં વા સન્ધાતા સહિતાનં વા અનુપ્પદાતા સમગ્ગારામો સમગ્ગરતો સમગ્ગનન્દી સમગ્ગકરણિં વાચં ભાસિતા હોતિ. ફરુસં વાચં પહાય ફરુસાય વાચાય પટિવિરતો હોતિ; યા સા વાચા નેલા કણ્ણસુખા પેમનીયા હદયઙ્ગમા પોરી બહુજનકન્તા બહુજનમનાપા તથારૂપિં વાચં ભાસિતા હોતિ. સમ્ફપ્પલાપં પહાય સમ્ફપ્પલાપા પટિવિરતો હોતિ કાલવાદી ભૂતવાદી અત્થવાદી ધમ્મવાદી વિનયવાદી, નિધાનવતિં વાચં ભાસિતા કાલેન સાપદેસં પરિયન્તવતિં અત્થસંહિતં. સો બીજગામભૂતગામસમારમ્ભા પટિવિરતો હોતિ. એકભત્તિકો હોતિ રત્તૂપરતો વિરતો વિકાલભોજના. નચ્ચગીતવાદિતવિસૂકદસ્સના પટિવિરતો હોતિ. માલાગન્ધવિલેપનધારણમણ્ડનવિભૂસનટ્ઠાના પટિવિરતો હોતિ. ઉચ્ચાસયનમહાસયના પટિવિરતો હોતિ. જાતરૂપરજતપટિગ્ગહણા પટિવિરતો હોતિ. આમકધઞ્ઞપટિગ્ગહણા પટિવિરતો હોતિ. આમકમંસપટિગ્ગહણા પટિવિરતો હોતિ. ઇત્થિકુમારિકપટિગ્ગહણા પટિવિરતો હોતિ. દાસિદાસપટિગ્ગહણા પટિવિરતો હોતિ. અજેળકપટિગ્ગહણા પટિવિરતો હોતિ. કુક્કુટસૂકરપટિગ્ગહણા પટિવિરતો હોતિ. હત્થિગવસ્સવળવપટિગ્ગહણા પટિવિરતો હોતિ. ખેત્તવત્થુપટિગ્ગહણા પટિવિરતો હોતિ. દૂતેય્યપહિણગમનાનુયોગા પટિવિરતો હોતિ. કયવિક્કયા પટિવિરતો હોતિ. તુલાકૂટકંસકૂટમાનકૂટા પટિવિરતો હોતિ. ઉક્કોટનવઞ્ચનનિકતિસાચિયોગા 31 પટિવિરતો હોતિ. છેદનવધબન્ધનવિપરામોસઆલોપસહસાકારા પટિવિરતો હોતિ 32.

    14. ‘‘So evaṃ pabbajito samāno bhikkhūnaṃ sikkhāsājīvasamāpanno pāṇātipātaṃ pahāya pāṇātipātā paṭivirato hoti nihitadaṇḍo nihitasattho, lajjī dayāpanno sabbapāṇabhūtahitānukampī viharati. Adinnādānaṃ pahāya adinnādānā paṭivirato hoti dinnādāyī dinnapāṭikaṅkhī, athenena sucibhūtena attanā viharati. Abrahmacariyaṃ pahāya brahmacārī hoti ārācārī virato methunā gāmadhammā. Musāvādaṃ pahāya musāvādā paṭivirato hoti saccavādī saccasandho theto paccayiko avisaṃvādako lokassa. Pisuṇaṃ vācaṃ pahāya pisuṇāya vācāya paṭivirato hoti; ito sutvā na amutra akkhātā imesaṃ bhedāya, amutra vā sutvā na imesaṃ akkhātā amūsaṃ bhedāya – iti bhinnānaṃ vā sandhātā sahitānaṃ vā anuppadātā samaggārāmo samaggarato samagganandī samaggakaraṇiṃ vācaṃ bhāsitā hoti. Pharusaṃ vācaṃ pahāya pharusāya vācāya paṭivirato hoti; yā sā vācā nelā kaṇṇasukhā pemanīyā hadayaṅgamā porī bahujanakantā bahujanamanāpā tathārūpiṃ vācaṃ bhāsitā hoti. Samphappalāpaṃ pahāya samphappalāpā paṭivirato hoti kālavādī bhūtavādī atthavādī dhammavādī vinayavādī, nidhānavatiṃ vācaṃ bhāsitā kālena sāpadesaṃ pariyantavatiṃ atthasaṃhitaṃ. So bījagāmabhūtagāmasamārambhā paṭivirato hoti. Ekabhattiko hoti rattūparato virato vikālabhojanā. Naccagītavāditavisūkadassanā paṭivirato hoti. Mālāgandhavilepanadhāraṇamaṇḍanavibhūsanaṭṭhānā paṭivirato hoti. Uccāsayanamahāsayanā paṭivirato hoti. Jātarūparajatapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Āmakadhaññapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Āmakamaṃsapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Itthikumārikapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Dāsidāsapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Ajeḷakapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Kukkuṭasūkarapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Hatthigavassavaḷavapaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Khettavatthupaṭiggahaṇā paṭivirato hoti. Dūteyyapahiṇagamanānuyogā paṭivirato hoti. Kayavikkayā paṭivirato hoti. Tulākūṭakaṃsakūṭamānakūṭā paṭivirato hoti. Ukkoṭanavañcananikatisāciyogā 33 paṭivirato hoti. Chedanavadhabandhanaviparāmosaālopasahasākārā paṭivirato hoti 34.

    ‘‘સો સન્તુટ્ઠો હોતિ કાયપરિહારિકેન ચીવરેન, કુચ્છિપરિહારિકેન પિણ્ડપાતેન. સો યેન યેનેવ પક્કમતિ સમાદાયેવ પક્કમતિ. સેય્યથાપિ નામ પક્ખી સકુણો યેન યેનેવ ડેતિ સપત્તભારોવ ડેતિ, એવમેવ ભિક્ખુ સન્તુટ્ઠો હોતિ કાયપરિહારિકેન ચીવરેન, કુચ્છિપરિહારિકેન પિણ્ડપાતેન; સો યેન યેનેવ પક્કમતિ સમાદાયેવ પક્કમતિ. સો ઇમિના અરિયેન સીલક્ખન્ધેન સમન્નાગતો અજ્ઝત્તં અનવજ્જસુખં પટિસંવેદેતિ.

    ‘‘So santuṭṭho hoti kāyaparihārikena cīvarena, kucchiparihārikena piṇḍapātena. So yena yeneva pakkamati samādāyeva pakkamati. Seyyathāpi nāma pakkhī sakuṇo yena yeneva ḍeti sapattabhārova ḍeti, evameva bhikkhu santuṭṭho hoti kāyaparihārikena cīvarena, kucchiparihārikena piṇḍapātena; so yena yeneva pakkamati samādāyeva pakkamati. So iminā ariyena sīlakkhandhena samannāgato ajjhattaṃ anavajjasukhaṃ paṭisaṃvedeti.

    ૧૫. ‘‘સો ચક્ખુના રૂપં દિસ્વા ન નિમિત્તગ્ગાહી હોતિ નાનુબ્યઞ્જનગ્ગાહી. યત્વાધિકરણમેનં ચક્ખુન્દ્રિયં અસંવુતં વિહરન્તં અભિજ્ઝાદોમનસ્સા પાપકા અકુસલા ધમ્મા અન્વાસ્સવેય્યું તસ્સ સંવરાય પટિપજ્જતિ, રક્ખતિ ચક્ખુન્દ્રિયં, ચક્ખુન્દ્રિયે સંવરં આપજ્જતિ. સોતેન સદ્દં સુત્વા…પે॰… ઘાનેન ગન્ધં ઘાયિત્વા…પે॰… જિવ્હાય રસં સાયિત્વા…પે॰… કાયેન ફોટ્ઠબ્બં ફુસિત્વા…પે॰… મનસા ધમ્મં વિઞ્ઞાય ન નિમિત્તગ્ગાહી હોતિ નાનુબ્યઞ્જનગ્ગાહી. યત્વાધિકરણમેનં મનિન્દ્રિયં અસંવુતં વિહરન્તં અભિજ્ઝાદોમનસ્સા પાપકા અકુસલા ધમ્મા અન્વાસ્સવેય્યું તસ્સ સંવરાય પટિપજ્જતિ, રક્ખતિ મનિન્દ્રિયં, મનિન્દ્રિયે સંવરં આપજ્જતિ. સો ઇમિના અરિયેન ઇન્દ્રિયસંવરેન સમન્નાગતો અજ્ઝત્તં અબ્યાસેકસુખં પટિસંવેદેતિ.

    15. ‘‘So cakkhunā rūpaṃ disvā na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇamenaṃ cakkhundriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ tassa saṃvarāya paṭipajjati, rakkhati cakkhundriyaṃ, cakkhundriye saṃvaraṃ āpajjati. Sotena saddaṃ sutvā…pe… ghānena gandhaṃ ghāyitvā…pe… jivhāya rasaṃ sāyitvā…pe… kāyena phoṭṭhabbaṃ phusitvā…pe… manasā dhammaṃ viññāya na nimittaggāhī hoti nānubyañjanaggāhī. Yatvādhikaraṇamenaṃ manindriyaṃ asaṃvutaṃ viharantaṃ abhijjhādomanassā pāpakā akusalā dhammā anvāssaveyyuṃ tassa saṃvarāya paṭipajjati, rakkhati manindriyaṃ, manindriye saṃvaraṃ āpajjati. So iminā ariyena indriyasaṃvarena samannāgato ajjhattaṃ abyāsekasukhaṃ paṭisaṃvedeti.

    ‘‘સો અભિક્કન્તે પટિક્કન્તે સમ્પજાનકારી હોતિ, આલોકિતે વિલોકિતે સમ્પજાનકારી હોતિ, સમિઞ્જિતે 35 પસારિતે સમ્પજાનકારી હોતિ, સઙ્ઘાટિપત્તચીવરધારણે સમ્પજાનકારી હોતિ , અસિતે પીતે ખાયિતે સાયિતે સમ્પજાનકારી હોતિ, ઉચ્ચારપસ્સાવકમ્મે સમ્પજાનકારી હોતિ, ગતે ઠિતે નિસિન્ને સુત્તે જાગરિતે ભાસિતે તુણ્હીભાવે સમ્પજાનકારી હોતિ.

    ‘‘So abhikkante paṭikkante sampajānakārī hoti, ālokite vilokite sampajānakārī hoti, samiñjite 36 pasārite sampajānakārī hoti, saṅghāṭipattacīvaradhāraṇe sampajānakārī hoti , asite pīte khāyite sāyite sampajānakārī hoti, uccārapassāvakamme sampajānakārī hoti, gate ṭhite nisinne sutte jāgarite bhāsite tuṇhībhāve sampajānakārī hoti.

    ૧૬. ‘‘સો ઇમિના ચ અરિયેન સીલક્ખન્ધેન સમન્નાગતો, (ઇમાય ચ અરિયાય સન્તુટ્ઠિયા સમન્નાગતો,) 37 ઇમિના ચ અરિયેન ઇન્દ્રિયસંવરેન સમન્નાગતો, ઇમિના ચ અરિયેન સતિસમ્પજઞ્ઞેન સમન્નાગતો વિવિત્તં સેનાસનં ભજતિ અરઞ્ઞં રુક્ખમૂલં પબ્બતં કન્દરં ગિરિગુહં સુસાનં વનપત્થં અબ્ભોકાસં પલાલપુઞ્જં. સો પચ્છાભત્તં પિણ્ડપાતપટિક્કન્તો નિસીદતિ પલ્લઙ્કં આભુજિત્વા, ઉજું કાયં પણિધાય, પરિમુખં સતિં ઉપટ્ઠપેત્વા. સો અભિજ્ઝં લોકે પહાય વિગતાભિજ્ઝેન ચેતસા વિહરતિ, અભિજ્ઝાય ચિત્તં પરિસોધેતિ. બ્યાપાદપદોસં પહાય અબ્યાપન્નચિત્તો વિહરતિ સબ્બપાણભૂતહિતાનુકમ્પી, બ્યાપાદપદોસા ચિત્તં પરિસોધેતિ. થિનમિદ્ધં પહાય વિગતથિનમિદ્ધો વિહરતિ આલોકસઞ્ઞી સતો સમ્પજાનો, થિનમિદ્ધા ચિત્તં પરિસોધેતિ. ઉદ્ધચ્ચકુક્કુચ્ચં પહાય અનુદ્ધતો વિહરતિ અજ્ઝત્તં વૂપસન્તચિત્તો , ઉદ્ધચ્ચકુક્કુચ્ચા ચિત્તં પરિસોધેતિ. વિચિકિચ્છં પહાય તિણ્ણવિચિકિચ્છો વિહરતિ અકથંકથી કુસલેસુ ધમ્મેસુ, વિચિકિચ્છાય ચિત્તં પરિસોધેતિ.

    16. ‘‘So iminā ca ariyena sīlakkhandhena samannāgato, (imāya ca ariyāya santuṭṭhiyā samannāgato,) 38 iminā ca ariyena indriyasaṃvarena samannāgato, iminā ca ariyena satisampajaññena samannāgato vivittaṃ senāsanaṃ bhajati araññaṃ rukkhamūlaṃ pabbataṃ kandaraṃ giriguhaṃ susānaṃ vanapatthaṃ abbhokāsaṃ palālapuñjaṃ. So pacchābhattaṃ piṇḍapātapaṭikkanto nisīdati pallaṅkaṃ ābhujitvā, ujuṃ kāyaṃ paṇidhāya, parimukhaṃ satiṃ upaṭṭhapetvā. So abhijjhaṃ loke pahāya vigatābhijjhena cetasā viharati, abhijjhāya cittaṃ parisodheti. Byāpādapadosaṃ pahāya abyāpannacitto viharati sabbapāṇabhūtahitānukampī, byāpādapadosā cittaṃ parisodheti. Thinamiddhaṃ pahāya vigatathinamiddho viharati ālokasaññī sato sampajāno, thinamiddhā cittaṃ parisodheti. Uddhaccakukkuccaṃ pahāya anuddhato viharati ajjhattaṃ vūpasantacitto , uddhaccakukkuccā cittaṃ parisodheti. Vicikicchaṃ pahāya tiṇṇavicikiccho viharati akathaṃkathī kusalesu dhammesu, vicikicchāya cittaṃ parisodheti.

    ‘‘સો ઇમે પઞ્ચ નીવરણે પહાય ચેતસો ઉપક્કિલેસે પઞ્ઞાય દુબ્બલીકરણે વિવિચ્ચેવ કામેહિ વિવિચ્ચ અકુસલેહિ ધમ્મેહિ સવિતક્કં સવિચારં વિવેકજં પીતિસુખં પઠમં ઝાનં ઉપસમ્પજ્જ વિહરતિ. એવમ્પિ , ભિક્ખવે, સફલો ઉપક્કમો હોતિ, સફલં પધાનં.

    ‘‘So ime pañca nīvaraṇe pahāya cetaso upakkilese paññāya dubbalīkaraṇe vivicceva kāmehi vivicca akusalehi dhammehi savitakkaṃ savicāraṃ vivekajaṃ pītisukhaṃ paṭhamaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Evampi , bhikkhave, saphalo upakkamo hoti, saphalaṃ padhānaṃ.

    ‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ વિતક્કવિચારાનં વૂપસમા અજ્ઝત્તં સમ્પસાદનં ચેતસો એકોદિભાવં અવિતક્કં અવિચારં સમાધિજં પીતિસુખં દુતિયં ઝાનં ઉપસમ્પજ્જ વિહરતિ. એવમ્પિ, ભિક્ખવે, સફલો ઉપક્કમો હોતિ, સફલં પધાનં.

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu vitakkavicārānaṃ vūpasamā ajjhattaṃ sampasādanaṃ cetaso ekodibhāvaṃ avitakkaṃ avicāraṃ samādhijaṃ pītisukhaṃ dutiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Evampi, bhikkhave, saphalo upakkamo hoti, saphalaṃ padhānaṃ.

    ‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ પીતિયા ચ વિરાગા ઉપેક્ખકો ચ વિહરતિ સતો ચ સમ્પજાનો, સુખઞ્ચ કાયેન પટિસંવેદેતિ. યં તં અરિયા આચિક્ખન્તિ – ‘ઉપેક્ખકો સતિમા સુખવિહારી’તિ તતિયં ઝાનં ઉપસમ્પજ્જ વિહરતિ. એવમ્પિ, ભિક્ખવે, સફલો ઉપક્કમો હોતિ, સફલં પધાનં.

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu pītiyā ca virāgā upekkhako ca viharati sato ca sampajāno, sukhañca kāyena paṭisaṃvedeti. Yaṃ taṃ ariyā ācikkhanti – ‘upekkhako satimā sukhavihārī’ti tatiyaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Evampi, bhikkhave, saphalo upakkamo hoti, saphalaṃ padhānaṃ.

    ‘‘પુન ચપરં, ભિક્ખવે, ભિક્ખુ સુખસ્સ ચ પહાના દુક્ખસ્સ ચ પહાના, પુબ્બેવ સોમનસ્સદોમનસ્સાનં અત્થઙ્ગમા, અદુક્ખમસુખં ઉપેક્ખાસતિપારિસુદ્ધિં ચતુત્થં ઝાનં ઉપસમ્પજ્જ વિહરતિ. એવમ્પિ, ભિક્ખવે, સફલો ઉપક્કમો હોતિ, સફલં પધાનં.

    ‘‘Puna caparaṃ, bhikkhave, bhikkhu sukhassa ca pahānā dukkhassa ca pahānā, pubbeva somanassadomanassānaṃ atthaṅgamā, adukkhamasukhaṃ upekkhāsatipārisuddhiṃ catutthaṃ jhānaṃ upasampajja viharati. Evampi, bhikkhave, saphalo upakkamo hoti, saphalaṃ padhānaṃ.

    ૧૭. ‘‘સો એવં સમાહિતે ચિત્તે પરિસુદ્ધે પરિયોદાતે અનઙ્ગણે વિગતૂપક્કિલેસે મુદુભૂતે કમ્મનિયે ઠિતે આનેઞ્જપ્પત્તે પુબ્બેનિવાસાનુસ્સતિઞાણાય ચિત્તં અભિનિન્નામેતિ. સો અનેકવિહિતં પુબ્બેનિવાસં અનુસ્સરતિ, સેય્યથિદં 39 – એકમ્પિ જાતિં દ્વેપિ જાતિયો તિસ્સોપિ જાતિયો ચતસ્સોપિ જાતિયો પઞ્ચપિ જાતિયો દસપિ જાતિયો વીસમ્પિ જાતિયો તિંસમ્પિ જાતિયો ચત્તાલીસમ્પિ જાતિયો પઞ્ઞાસમ્પિ જાતિયો જાતિસતમ્પિ જાતિસહસ્સમ્પિ જાતિસતસહસ્સમ્પિ અનેકેપિ સંવટ્ટકપ્પે અનેકેપિ વિવટ્ટકપ્પે અનેકેપિ સંવટ્ટવિવટ્ટકપ્પે – ‘અમુત્રાસિં એવંનામો એવંગોત્તો એવંવણ્ણો એવમાહારો એવંસુખદુક્ખપ્પટિસંવેદી એવમાયુપરિયન્તો, સો તતો ચુતો અમુત્ર ઉદપાદિં; તત્રાપાસિં એવંનામો એવંગોત્તો એવંવણ્ણો એવમાહારો એવંસુખદુક્ખપ્પટિસંવેદી એવમાયુપરિયન્તો, સો તતો ચુતો ઇધૂપપન્નો’તિ. ઇતિ સાકારં સઉદ્દેસં અનેકવિહિતં પુબ્બેનિવાસં અનુસ્સરતિ. એવમ્પિ, ભિક્ખવે, સફલો ઉપક્કમો હોતિ, સફલં પધાનં.

    17. ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte pubbenivāsānussatiñāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati, seyyathidaṃ 40 – ekampi jātiṃ dvepi jātiyo tissopi jātiyo catassopi jātiyo pañcapi jātiyo dasapi jātiyo vīsampi jātiyo tiṃsampi jātiyo cattālīsampi jātiyo paññāsampi jātiyo jātisatampi jātisahassampi jātisatasahassampi anekepi saṃvaṭṭakappe anekepi vivaṭṭakappe anekepi saṃvaṭṭavivaṭṭakappe – ‘amutrāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto amutra udapādiṃ; tatrāpāsiṃ evaṃnāmo evaṃgotto evaṃvaṇṇo evamāhāro evaṃsukhadukkhappaṭisaṃvedī evamāyupariyanto, so tato cuto idhūpapanno’ti. Iti sākāraṃ sauddesaṃ anekavihitaṃ pubbenivāsaṃ anussarati. Evampi, bhikkhave, saphalo upakkamo hoti, saphalaṃ padhānaṃ.

    ૧૮. ‘‘સો એવં સમાહિતે ચિત્તે પરિસુદ્ધે પરિયોદાતે અનઙ્ગણે વિગતૂપક્કિલેસે મુદુભૂતે કમ્મનિયે ઠિતે આનેઞ્જપ્પત્તે સત્તાનં ચુતૂપપાતઞાણાય ચિત્તં અભિનિન્નામેતિ. સો દિબ્બેન ચક્ખુના વિસુદ્ધેન અતિક્કન્તમાનુસકેન સત્તે પસ્સતિ ચવમાને ઉપપજ્જમાને હીને પણીતે સુવણ્ણે દુબ્બણ્ણે, સુગતે દુગ્ગતે યથાકમ્મૂપગે સત્તે પજાનાતિ – ‘ઇમે વત ભોન્તો સત્તા કાયદુચ્ચરિતેન સમન્નાગતા વચીદુચ્ચરિતેન સમન્નાગતા મનોદુચ્ચરિતેન સમન્નાગતા અરિયાનં ઉપવાદકા મિચ્છાદિટ્ઠિકા મિચ્છાદિટ્ઠિકમ્મસમાદાના, તે કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા અપાયં દુગ્ગતિં વિનિપાતં નિરયં ઉપપન્ના. ઇમે વા પન ભોન્તો સત્તા કાયસુચરિતેન સમન્નાગતા વચીસુચરિતેન સમન્નાગતા મનોસુચરિતેન સમન્નાગતા અરિયાનં અનુપવાદકા સમ્માદિટ્ઠિકા સમ્માદિટ્ઠિકમ્મસમાદાના, તે કાયસ્સ ભેદા પરં મરણા સુગતિં સગ્ગં લોકં ઉપપન્ના’તિ. ઇતિ દિબ્બેન ચક્ખુના વિસુદ્ધેન અતિક્કન્તમાનુસકેન સત્તે પસ્સતિ ચવમાને ઉપપજ્જમાને હીને પણીતે સુવણ્ણે દુબ્બણ્ણે, સુગતે દુગ્ગતે યથાકમ્મૂપગે સત્તે પજાનાતિ. એવમ્પિ, ભિક્ખવે, સફલો ઉપક્કમો હોતિ, સફલં પધાનં.

    18. ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte sattānaṃ cutūpapātañāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe, sugate duggate yathākammūpage satte pajānāti – ‘ime vata bhonto sattā kāyaduccaritena samannāgatā vacīduccaritena samannāgatā manoduccaritena samannāgatā ariyānaṃ upavādakā micchādiṭṭhikā micchādiṭṭhikammasamādānā, te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā apāyaṃ duggatiṃ vinipātaṃ nirayaṃ upapannā. Ime vā pana bhonto sattā kāyasucaritena samannāgatā vacīsucaritena samannāgatā manosucaritena samannāgatā ariyānaṃ anupavādakā sammādiṭṭhikā sammādiṭṭhikammasamādānā, te kāyassa bhedā paraṃ maraṇā sugatiṃ saggaṃ lokaṃ upapannā’ti. Iti dibbena cakkhunā visuddhena atikkantamānusakena satte passati cavamāne upapajjamāne hīne paṇīte suvaṇṇe dubbaṇṇe, sugate duggate yathākammūpage satte pajānāti. Evampi, bhikkhave, saphalo upakkamo hoti, saphalaṃ padhānaṃ.

    ૧૯. ‘‘સો એવં સમાહિતે ચિત્તે પરિસુદ્ધે પરિયોદાતે અનઙ્ગણે વિગતૂપક્કિલેસે મુદુભૂતે કમ્મનિયે ઠિતે આનેઞ્જપ્પત્તે આસવાનં ખયઞાણાય ચિત્તં અભિનિન્નામેતિ. સો ‘ઇદં દુક્ખ’ન્તિ યથાભૂતં પજાનાતિ, ‘અયં દુક્ખસમુદયો’તિ યથાભૂતં પજાનાતિ, ‘અયં દુક્ખનિરોધો’તિ યથાભૂતં પજાનાતિ, ‘અયં દુક્ખનિરોધગામિની પટિપદા’તિ યથાભૂતં પજાનાતિ; ‘ઇમે આસવા’તિ યથાભૂતં પજાનાતિ, ‘અયં આસવસમુદયો’તિ યથાભૂતં પજાનાતિ, ‘અયં આસવનિરોધો’તિ યથાભૂતં પજાનાતિ, ‘અયં આસવનિરોધગામિની પટિપદા’તિ યથાભૂતં પજાનાતિ. તસ્સ એવં જાનતો એવં પસ્સતો કામાસવાપિ ચિત્તં વિમુચ્ચતિ, ભવાસવાપિ ચિત્તં વિમુચ્ચતિ, અવિજ્જાસવાપિ ચિત્તં વિમુચ્ચતિ. વિમુત્તસ્મિં વિમુત્તમિતિ ઞાણં હોતિ. ‘ખીણા જાતિ, વુસિતં બ્રહ્મચરિયં, કતં કરણીયં, નાપરં ઇત્થત્તાયા’તિ પજાનાતિ. એવમ્પિ ખો, ભિક્ખવે, સફલો ઉપક્કમો હોતિ, સફલં પધાનં. એવંવાદી, ભિક્ખવે, તથાગતા. એવંવાદીનં, ભિક્ખવે, તથાગતાનં 41 દસ સહધમ્મિકા પાસંસટ્ઠાના આગચ્છન્તિ.

    19. ‘‘So evaṃ samāhite citte parisuddhe pariyodāte anaṅgaṇe vigatūpakkilese mudubhūte kammaniye ṭhite āneñjappatte āsavānaṃ khayañāṇāya cittaṃ abhininnāmeti. So ‘idaṃ dukkha’nti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhasamudayo’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhanirodho’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ dukkhanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānāti; ‘ime āsavā’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ āsavasamudayo’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ āsavanirodho’ti yathābhūtaṃ pajānāti, ‘ayaṃ āsavanirodhagāminī paṭipadā’ti yathābhūtaṃ pajānāti. Tassa evaṃ jānato evaṃ passato kāmāsavāpi cittaṃ vimuccati, bhavāsavāpi cittaṃ vimuccati, avijjāsavāpi cittaṃ vimuccati. Vimuttasmiṃ vimuttamiti ñāṇaṃ hoti. ‘Khīṇā jāti, vusitaṃ brahmacariyaṃ, kataṃ karaṇīyaṃ, nāparaṃ itthattāyā’ti pajānāti. Evampi kho, bhikkhave, saphalo upakkamo hoti, saphalaṃ padhānaṃ. Evaṃvādī, bhikkhave, tathāgatā. Evaṃvādīnaṃ, bhikkhave, tathāgatānaṃ 42 dasa sahadhammikā pāsaṃsaṭṭhānā āgacchanti.

    ૨૦. ‘‘સચે , ભિક્ખવે, સત્તા પુબ્બેકતહેતુ સુખદુક્ખં પટિસંવેદેન્તિ; અદ્ધા, ભિક્ખવે, તથાગતો પુબ્બે સુકતકમ્મકારી યં એતરહિ એવરૂપા અનાસવા સુખા વેદના વેદેતિ. સચે, ભિક્ખવે, સત્તા ઇસ્સરનિમ્માનહેતુ સુખદુક્ખં પટિસંવેદેન્તિ; અદ્ધા, ભિક્ખવે, તથાગતો ભદ્દકેન ઇસ્સરેન નિમ્મિતો યં એતરહિ એવરૂપા અનાસવા સુખા વેદના વેદેતિ. સચે, ભિક્ખવે, સત્તા સઙ્ગતિભાવહેતુ સુખદુક્ખં પટિસંવેદેન્તિ; અદ્ધા, ભિક્ખવે, તથાગતો કલ્યાણસઙ્ગતિકો યં એતરહિ એવરૂપા અનાસવા સુખા વેદના વેદેતિ. સચે, ભિક્ખવે, સત્તા અભિજાતિહેતુ સુખદુક્ખં પટિસંવેદેન્તિ; અદ્ધા, ભિક્ખવે, તથાગતો કલ્યાણાભિજાતિકો યં એતરહિ એવરૂપા અનાસવા સુખા વેદના વેદેતિ. સચે, ભિક્ખવે, સત્તા દિટ્ઠધમ્મૂપક્કમહેતુ સુખદુક્ખં પટિસંવેદેન્તિ; અદ્ધા, ભિક્ખવે, તથાગતો કલ્યાણદિટ્ઠધમ્મૂપક્કમો યં એતરહિ એવરૂપા અનાસવા સુખા વેદના વેદેતિ.

    20. ‘‘Sace , bhikkhave, sattā pubbekatahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti; addhā, bhikkhave, tathāgato pubbe sukatakammakārī yaṃ etarahi evarūpā anāsavā sukhā vedanā vedeti. Sace, bhikkhave, sattā issaranimmānahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti; addhā, bhikkhave, tathāgato bhaddakena issarena nimmito yaṃ etarahi evarūpā anāsavā sukhā vedanā vedeti. Sace, bhikkhave, sattā saṅgatibhāvahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti; addhā, bhikkhave, tathāgato kalyāṇasaṅgatiko yaṃ etarahi evarūpā anāsavā sukhā vedanā vedeti. Sace, bhikkhave, sattā abhijātihetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti; addhā, bhikkhave, tathāgato kalyāṇābhijātiko yaṃ etarahi evarūpā anāsavā sukhā vedanā vedeti. Sace, bhikkhave, sattā diṭṭhadhammūpakkamahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti; addhā, bhikkhave, tathāgato kalyāṇadiṭṭhadhammūpakkamo yaṃ etarahi evarūpā anāsavā sukhā vedanā vedeti.

    ‘‘સચે, ભિક્ખવે, સત્તા પુબ્બેકતહેતુ સુખદુક્ખં પટિસંવેદેન્તિ, પાસંસો તથાગતો; નો ચે સત્તા પુબ્બેકતહેતુ સુખદુક્ખં પટિસંવેદેન્તિ, પાસંસો તથાગતો. સચે, ભિક્ખવે, સત્તા ઇસ્સરનિમ્માનહેતુ સુખદુક્ખં પટિસંવેદેન્તિ, પાસંસો તથાગતો; નો ચે સત્તા ઇસ્સરનિમ્માનહેતુ સુખદુક્ખં પટિસંવેદેન્તિ, પાસંસો તથાગતો. સચે, ભિક્ખવે, સત્તા સઙ્ગતિભાવહેતુ સુખદુક્ખં પટિસંવેદેન્તિ, પાસંસો તથાગતો; નો ચે સત્તા સઙ્ગતિભાવહેતુ સુખદુક્ખં પટિસંવેદેન્તિ, પાસંસો તથાગતો. સચે, ભિક્ખવે, સત્તા અભિજાતિહેતુ સુખદુક્ખં પટિસંવેદેન્તિ, પાસંસો તથાગતો; નો ચે સત્તા અભિજાતિહેતુ સુખદુક્ખં પટિસંવેદેન્તિ, પાસંસો તથાગતો. સચે, ભિક્ખવે, સત્તા દિટ્ઠધમ્મૂપક્કમહેતુ સુખદુક્ખં પટિસંવેદેન્તિ, પાસંસો તથાગતો; નો ચે સત્તા દિટ્ઠધમ્મૂપક્કમહેતુ સુખદુક્ખં પટિસંવેદેન્તિ, પાસંસો તથાગતો. એવંવાદી, ભિક્ખવે, તથાગતા. એવંવાદીનં, ભિક્ખવે, તથાગતાનં ઇમે દસ સહધમ્મિકા પાસંસટ્ઠાના આગચ્છન્તી’’તિ.

    ‘‘Sace, bhikkhave, sattā pubbekatahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, pāsaṃso tathāgato; no ce sattā pubbekatahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, pāsaṃso tathāgato. Sace, bhikkhave, sattā issaranimmānahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, pāsaṃso tathāgato; no ce sattā issaranimmānahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, pāsaṃso tathāgato. Sace, bhikkhave, sattā saṅgatibhāvahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, pāsaṃso tathāgato; no ce sattā saṅgatibhāvahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, pāsaṃso tathāgato. Sace, bhikkhave, sattā abhijātihetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, pāsaṃso tathāgato; no ce sattā abhijātihetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, pāsaṃso tathāgato. Sace, bhikkhave, sattā diṭṭhadhammūpakkamahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, pāsaṃso tathāgato; no ce sattā diṭṭhadhammūpakkamahetu sukhadukkhaṃ paṭisaṃvedenti, pāsaṃso tathāgato. Evaṃvādī, bhikkhave, tathāgatā. Evaṃvādīnaṃ, bhikkhave, tathāgatānaṃ ime dasa sahadhammikā pāsaṃsaṭṭhānā āgacchantī’’ti.

    ઇદમવોચ ભગવા. અત્તમના તે ભિક્ખૂ ભગવતો ભાસિતં અભિનન્દુન્તિ.

    Idamavoca bhagavā. Attamanā te bhikkhū bhagavato bhāsitaṃ abhinandunti.

    દેવદહસુત્તં નિટ્ઠિતં પઠમં.

    Devadahasuttaṃ niṭṭhitaṃ paṭhamaṃ.







    Footnotes:
    1. ગાળ્હપલેપનેન (ક॰)
    2. વેદનાહેતુ (સી॰ પી॰ ક॰)
    3. તિપ્પા (સી॰ સ્યા॰ કં॰ પી॰)
    4. અબ્બુય્હેય્ય (સી॰), અબ્ભૂણ્હેય્ય (સ્યા॰ કં॰)
    5. અબ્બુય્હનહેતુ (સી॰), અબ્ભૂણ્હનહેતુ (સ્યા॰ કં॰)
    6. અબ્બુય્હિ (સી॰), અબ્ભૂણ્હિ (સ્યા॰ કં॰)
    7. gāḷhapalepanena (ka.)
    8. vedanāhetu (sī. pī. ka.)
    9. tippā (sī. syā. kaṃ. pī.)
    10. abbuyheyya (sī.), abbhūṇheyya (syā. kaṃ.)
    11. abbuyhanahetu (sī.), abbhūṇhanahetu (syā. kaṃ.)
    12. abbuyhi (sī.), abbhūṇhi (syā. kaṃ.)
    13. નાથપુત્તો (સી॰)
    14. nāthaputto (sī.)
    15. એવંવાદીસુ (ક॰)
    16. કિઞ્ચિ (સી॰ પી॰ ક॰)
    17. evaṃvādīsu (ka.)
    18. kiñci (sī. pī. ka.)
    19. પુન ચ પનાહં (સી॰ પી॰ ક॰)
    20. તિપ્પો (પી॰)
    21. puna ca panāhaṃ (sī. pī. ka.)
    22. tippo (pī.)
    23. પધાનં, તિટ્ઠેય્યેવ તસ્મિં સમયે… વેદના (સી॰ સ્યા॰ કં॰ પી॰)
    24. padhānaṃ, tiṭṭheyyeva tasmiṃ samaye… vedanā (sī. syā. kaṃ. pī.)
    25. એવંવાદીસુપિ (ક॰)
    26. evaṃvādīsupi (ka.)
    27. યસ્સ ખો પનસ્સ (સી॰), યસ્સ ખ્વાસ્સ (પી॰)
    28. yassa kho panassa (sī.), yassa khvāssa (pī.)
    29. ઉજું કતં હોતિ (સી॰)
    30. ujuṃ kataṃ hoti (sī.)
    31. સાવિયોગા (સ્યા॰ કં॰ ક॰) એત્થ સાચિસદ્દો કુટિલપરિયાયો
    32. પસ્સ મ॰ નિ॰ ૧.૨૯૩ ચૂળહત્થિપદોપમે
    33. sāviyogā (syā. kaṃ. ka.) ettha sācisaddo kuṭilapariyāyo
    34. passa ma. ni. 1.293 cūḷahatthipadopame
    35. સમ્મિઞ્જિતે (સી॰ સ્યા॰ કં॰ પી॰)
    36. sammiñjite (sī. syā. kaṃ. pī.)
    37. પસ્સ મ॰ નિ॰ ૧.૨૯૬ ચૂળહત્થિપદોપમે
    38. passa ma. ni. 1.296 cūḷahatthipadopame
    39. સેય્યથીદં (સી॰ સ્યા॰ કં॰ પી॰)
    40. seyyathīdaṃ (sī. syā. kaṃ. pī.)
    41. તથાગતો, એવંવાદિં ભિક્ખવે તથાગતં (સી॰ સ્યા॰ કં॰ પી॰)
    42. tathāgato, evaṃvādiṃ bhikkhave tathāgataṃ (sī. syā. kaṃ. pī.)



    Related texts:



    અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / મજ્ઝિમનિકાય (અટ્ઠકથા) • Majjhimanikāya (aṭṭhakathā) / ૧. દેવદહસુત્તવણ્ણના • 1. Devadahasuttavaṇṇanā

    ટીકા • Tīkā / સુત્તપિટક (ટીકા) • Suttapiṭaka (ṭīkā) / મજ્ઝિમનિકાય (ટીકા) • Majjhimanikāya (ṭīkā) / ૧. દેવદહસુત્તવણ્ણના • 1. Devadahasuttavaṇṇanā


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact