Library / Tipiṭaka / တိပိဋက • Tipiṭaka / ဣတိဝုတ္တက-အဋ္ဌကထာ • Itivuttaka-aṭṭhakathā

    ၁၀. ဒေဝဒတ္တသုတ္တဝဏ္ဏနာ

    10. Devadattasuttavaṇṇanā

    ၈၉. ဒသမေ တီဟိ, ဘိက္ခဝေ, အသဒ္ဓမ္မေဟိ အဘိဘူတောတိ ကာ ဥပ္ပတ္တိ? ဒေဝဒတ္တေ ဟိ အဝီစိမဟာနိရယံ ပဝိဋ္ဌေ ဒေဝဒတ္တပက္ခိယာ အညတိတ္ထိယာ စ ‘‘သမဏေန ဂောတမေန အဘိသပိတော ဒေဝဒတ္တော ပထဝိံ ပဝိဋ္ဌော’’တိ အဗ္ဘာစိက္ခိံသု။ တံ သုတ္ဝာ သာသနေ အနဘိပ္ပသန္နာ မနုသ္သာ ‘‘သိယာ နု ခော ဧတဒေဝံ, ယထာ ဣမေ ဘဏန္တီ’’တိ အာသင္ကံ ဥပ္ပာဒေသုံ။ တံ ပဝတ္တိံ ဘိက္ခူ ဘဂဝတော အာရောစေသုံ။ အထ ဘဂဝာ ‘‘န, ဘိက္ခဝေ, တထာဂတာ ကသ္သစိ အဘိသပံ ဒေန္တိ, တသ္မာ န ဒေဝဒတ္တော မယာ အဘိသပိတော, အတ္တနော ကမ္မေနေဝ နိရယံ ပဝိဋ္ဌော’’တိ ဝတ္ဝာ တေသံ မိစ္ဆာဂာဟံ ပဋိသေဓေန္တော ဣမာယ အဋ္ဌုပ္ပတ္တိယာ ဣဒံ သုတ္တံ အဘာသိ။

    89. Dasame tīhi, bhikkhave, asaddhammehi abhibhūtoti kā uppatti? Devadatte hi avīcimahānirayaṃ paviṭṭhe devadattapakkhiyā aññatitthiyā ca ‘‘samaṇena gotamena abhisapito devadatto pathaviṃ paviṭṭho’’ti abbhācikkhiṃsu. Taṃ sutvā sāsane anabhippasannā manussā ‘‘siyā nu kho etadevaṃ, yathā ime bhaṇantī’’ti āsaṅkaṃ uppādesuṃ. Taṃ pavattiṃ bhikkhū bhagavato ārocesuṃ. Atha bhagavā ‘‘na, bhikkhave, tathāgatā kassaci abhisapaṃ denti, tasmā na devadatto mayā abhisapito, attano kammeneva nirayaṃ paviṭṭho’’ti vatvā tesaṃ micchāgāhaṃ paṭisedhento imāya aṭṭhuppattiyā idaṃ suttaṃ abhāsi.

    တတ္ထ အသဒ္ဓမ္မေဟီတိ အသတံ ဓမ္မေဟိ, အသန္တေဟိ ဝာ ဓမ္မေဟိ။ အတေကိစ္ဆောတိ ဗုဒ္ဓေဟိပိ အနိဝတ္တနီယတ္တာ အဝီစိနိဗ္ဗတ္တိယာ တိကိစ္ဆာဘာဝတော အတေကိစ္ဆော, အတိကိစ္ဆနီယောတိ အတ္ထော။ အသန္တဂုဏသမ္ဘာဝနာဓိပ္ပာယေန ပဝတ္တာ ပာပာ ဣစ္ဆာ ဧတသ္သာတိ ပာပိစ္ဆော, တသ္သ ဘာဝော ပာပိစ္ဆတာ , တာယ။ ‘‘အဟံ ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သာမိ, သင္ဃံ ပရိဟရိသ္သာမီ’’တိ တသ္သ ဣစ္ဆာ ဥပ္ပန္နာ။ ကောကာလိကာဒယော ပာပာ လာမကာ မိတ္တာ ဧတသ္သာတိ ပာပမိတ္တော, တသ္သ ဘာဝော ပာပမိတ္တတာ, တာယ။ ဥတ္တရိကရဏီယေတိ ဈာနာဘိညာဟိ ဥတ္တရိကရဏီယေ အဓိဂန္တဗ္ဗေ မဂ္ဂဖလေ အနဓိဂတေ သတိ ဧဝ, တံ အနဓိဂန္တ္ဝာတိ အတ္ထော။ ဩရမတ္တကေနာတိ အပ္ပမတ္တကေန ဈာနာဘိညာမတ္တေန။ ဝိသေသာဓိဂမေနာတိ ဥတ္တရိမနုသ္သဓမ္မာဓိဂမေန။ အန္တရာတိ ဝေမဇ္ဈေ။ ဝောသာနံ အာပာဒီတိ အကတကိစ္စောဝ သမာနော ‘‘ကတကိစ္စောမ္ဟီ’’တိ မညမာနော သမဏဓမ္မတော ဝိဂမံ အာပဇ္ဇိ။ ဣတိ ဘဂဝာ ဣမိနာ သုတ္တေန ဝိသေသတော ပုထုဇ္ဇနဘာဝေ အာဒီနဝံ ပကာသေသိ ဘာရိယော ပုထုဇ္ဇနဘာဝော, ယတ္ရ ဟိ နာမ ဈာနာဘိညာပရိယောသာနာ သမ္ပတ္တိယော နိဗ္ဗတ္တေတ္ဝာပိ အနေကာနတ္ထာဝဟံ နာနာဝိဓံ ဒုက္ခဟေတုံ အသန္တဂုဏသမ္ဘာဝနံ အသပ္ပုရိသသံသဂ္ဂံ အာလသိယာနုယောဂဉ္စ အဝိဇဟန္တော အဝီစိမ္ဟိ ကပ္ပဋ္ဌိယံ အတေကိစ္ဆံ ကိဗ္ဗိသံ ပသဝိသ္သတီတိ။

    Tattha asaddhammehīti asataṃ dhammehi, asantehi vā dhammehi. Atekicchoti buddhehipi anivattanīyattā avīcinibbattiyā tikicchābhāvato atekiccho, atikicchanīyoti attho. Asantaguṇasambhāvanādhippāyena pavattā pāpā icchā etassāti pāpiccho, tassa bhāvo pāpicchatā, tāya. ‘‘Ahaṃ buddho bhavissāmi, saṅghaṃ pariharissāmī’’ti tassa icchā uppannā. Kokālikādayo pāpā lāmakā mittā etassāti pāpamitto, tassa bhāvo pāpamittatā, tāya. Uttarikaraṇīyeti jhānābhiññāhi uttarikaraṇīye adhigantabbe maggaphale anadhigate sati eva, taṃ anadhigantvāti attho. Oramattakenāti appamattakena jhānābhiññāmattena. Visesādhigamenāti uttarimanussadhammādhigamena. Antarāti vemajjhe. Vosānaṃ āpādīti akatakiccova samāno ‘‘katakiccomhī’’ti maññamāno samaṇadhammato vigamaṃ āpajji. Iti bhagavā iminā suttena visesato puthujjanabhāve ādīnavaṃ pakāsesi bhāriyo puthujjanabhāvo, yatra hi nāma jhānābhiññāpariyosānā sampattiyo nibbattetvāpi anekānatthāvahaṃ nānāvidhaṃ dukkhahetuṃ asantaguṇasambhāvanaṃ asappurisasaṃsaggaṃ ālasiyānuyogañca avijahanto avīcimhi kappaṭṭhiyaṃ atekicchaṃ kibbisaṃ pasavissatīti.

    ဂာထာသု မာတိ ပဋိသေဓေ နိပာတော။ ဇာတူတိ ဧကံသေန။ ကောစီတိ သဗ္ဗသင္ဂာဟကဝစနံ။ လောကသ္မိန္တိ သတ္တလောကေ။ ဣဒံ ဝုတ္တံ ဟောတိ ‘‘ဣမသ္မိံ သတ္တလောကေ ကောစိ ပုဂ္ဂလော ဧကံသေန ပာပိစ္ဆော မာ ဟောတူ’’တိ။ တဒမိနာပိ ဇာနာထ, ပာပိစ္ဆာနံ ယထာ ဂတီတိ ပာပိစ္ဆာနံ ပုဂ္ဂလာနံ ယထာ ဂတိ ယာဒိသီ နိပ္ဖတ္တိ, ယာဒိသော အဘိသမ္ပရာယော, တံ ဣမိနာပိ ကာရဏေန ဇာနာထာတိ ဒေဝဒတ္တံ နိဒသ္သေန္တော ဧဝမာဟ။ ပဏ္ဍိတောတိ သမညာတောတိ ပရိယတ္တိဗာဟုသစ္စေန ပဏ္ဍိတောတိ ဉာတော။ ဘာဝိတတ္တောတိ သမ္မတောတိ ဈာနာဘိညာဟိ ဘာဝိတစိတ္တောတိ သမ္ဘာဝိတော။ တထာ ဟိ သော ပုဗ္ဗေ ‘‘မဟိဒ္ဓိကော ဂောဓိပုတ္တော, မဟာနုဘာဝော ဂောဓိပုတ္တော’’တိ ဓမ္မသေနာပတိနာပိ ပသံသိတော အဟောသိ။ ဇလံဝ ယသသာ အဋ္ဌာ, ဒေဝဒတ္တောတိ ဝိသ္သုတောတိ အတ္တနော ကိတ္တိယာ ပရိဝာရေန ဇလန္တော ဝိယ ဩဘာသေန္တော ဝိယ ဌိတော ဒေဝဒတ္တောတိ ဧဝံ ဝိသ္သုတော ပာကဋော အဟောသိ။ ‘‘မေ သုတ္တ’’န္တိပိ ပာဌော, မယာ သုတံ သုတမတ္တံ, ကတိပာဟေနေဝ အတထာဘူတတ္တာ တသ္သ တံ ပဏ္ဍိစ္စာဒိ သဝနမတ္တမေဝာတိ အတ္ထော။

    Gāthāsu ti paṭisedhe nipāto. Jātūti ekaṃsena. Kocīti sabbasaṅgāhakavacanaṃ. Lokasminti sattaloke. Idaṃ vuttaṃ hoti ‘‘imasmiṃ sattaloke koci puggalo ekaṃsena pāpiccho mā hotū’’ti. Tadamināpi jānātha, pāpicchānaṃ yathā gatīti pāpicchānaṃ puggalānaṃ yathā gati yādisī nipphatti, yādiso abhisamparāyo, taṃ imināpi kāraṇena jānāthāti devadattaṃ nidassento evamāha. Paṇḍitoti samaññātoti pariyattibāhusaccena paṇḍitoti ñāto. Bhāvitattoti sammatoti jhānābhiññāhi bhāvitacittoti sambhāvito. Tathā hi so pubbe ‘‘mahiddhiko godhiputto, mahānubhāvo godhiputto’’ti dhammasenāpatināpi pasaṃsito ahosi. Jalaṃva yasasā aṭṭhā, devadattoti vissutoti attano kittiyā parivārena jalanto viya obhāsento viya ṭhito devadattoti evaṃ vissuto pākaṭo ahosi. ‘‘Me sutta’’ntipi pāṭho, mayā sutaṃ sutamattaṃ, katipāheneva atathābhūtattā tassa taṃ paṇḍiccādi savanamattamevāti attho.

    သော သမာနမနုစိဏ္ဏော, အာသဇ္ဇ နံ တထာဂတန္တိ သော ဧဝံဘူတော ဒေဝဒတ္တော ‘‘ဗုဒ္ဓောပိ သက္ယပုတ္တော, အဟမ္ပိ သက္ယပုတ္တော, ဗုဒ္ဓောပိ သမဏော, အဟမ္ပိ သမဏော, ဗုဒ္ဓောပိ ဣဒ္ဓိမာ, အဟမ္ပိ ဣဒ္ဓိမာ, ဗုဒ္ဓောပိ ဒိဗ္ဗစက္ခုကော, အဟမ္ပိ ဒိဗ္ဗစက္ခုကော, ဗုဒ္ဓောပိ ဒိဗ္ဗသောတကော, အဟမ္ပိ ဒိဗ္ဗသောတကော, ဗုဒ္ဓောပိ စေတောပရိယဉာဏလာဘီ, အဟမ္ပိ စေတောပရိယဉာဏလာဘီ, ဗုဒ္ဓောပိ အတီတာနာဂတပစ္စုပ္ပန္နေ ဓမ္မေ ဇာနာတိ, အဟမ္ပိ တေ ဇာနာမီ’’တိ အတ္တနော ပမာဏံ အဇာနိတ္ဝာ သမ္မာသမ္ဗုဒ္ဓံ အတ္တနာ သမသမဋ္ဌပနေန သမာနံ အာပဇ္ဇန္တော ‘‘ဣဒာနာဟံ ဗုဒ္ဓော ဘဝိသ္သာမိ, ဘိက္ခုသင္ဃံ ပရိဟရိသ္သာမီ’’တိ အဘိမာရပယောဇနာ တထာဂတံ အာသဇ္ဇ အာသာဒေတ္ဝာ ဝိဟေဌေတ္ဝာ။ ‘‘ပမာဒမနုဇီနော’’တိပိ ပဌန္တိ။ တသ္သတ္ထော ‘‘ဝုတ္တနယေန ပမာဒံ အာပဇ္ဇန္တော ပမာဒံ နိသ္သာယ ဘဂဝတာ သဒ္ဓိံ ယုဂဂ္ဂာဟစိတ္တုပ္ပာဒေန သဟေဝ ဈာနာဘိညာဟိ အနုဇီနော ပရိဟီနော’’တိ။ အဝီစိနိရယံ ပတ္တော, စတုဒ္ဝာရံ ဘယာနကန္တိ ဇာလာနံ တတ္ထ ဥပ္ပန္နသတ္တာနံ ဝာ နိရန္တရတာယ ‘‘အဝီစီ’’တိ လဒ္ဓနာမံ စတူသု ပသ္သေသု စတုမဟာဒ္ဝာရယောဂေန စတုဒ္ဝာရံ အတိဘယာနကံ မဟာနိရယံ ပဋိသန္ဓိဂ္ဂဟဏဝသေန ပတ္တော။ တထာ ဟိ ဝုတ္တံ –

    So samānamanuciṇṇo, āsajja naṃ tathāgatanti so evaṃbhūto devadatto ‘‘buddhopi sakyaputto, ahampi sakyaputto, buddhopi samaṇo, ahampi samaṇo, buddhopi iddhimā, ahampi iddhimā, buddhopi dibbacakkhuko, ahampi dibbacakkhuko, buddhopi dibbasotako, ahampi dibbasotako, buddhopi cetopariyañāṇalābhī, ahampi cetopariyañāṇalābhī, buddhopi atītānāgatapaccuppanne dhamme jānāti, ahampi te jānāmī’’ti attano pamāṇaṃ ajānitvā sammāsambuddhaṃ attanā samasamaṭṭhapanena samānaṃ āpajjanto ‘‘idānāhaṃ buddho bhavissāmi, bhikkhusaṅghaṃ pariharissāmī’’ti abhimārapayojanā tathāgataṃ āsajja āsādetvā viheṭhetvā. ‘‘Pamādamanujīno’’tipi paṭhanti. Tassattho ‘‘vuttanayena pamādaṃ āpajjanto pamādaṃ nissāya bhagavatā saddhiṃ yugaggāhacittuppādena saheva jhānābhiññāhi anujīno parihīno’’ti. Avīcinirayaṃ patto, catudvāraṃ bhayānakanti jālānaṃ tattha uppannasattānaṃ vā nirantaratāya ‘‘avīcī’’ti laddhanāmaṃ catūsu passesu catumahādvārayogena catudvāraṃ atibhayānakaṃ mahānirayaṃ paṭisandhiggahaṇavasena patto. Tathā hi vuttaṃ –

    ‘‘စတုက္ကဏ္ဏော စတုဒ္ဝာရော၊ ဝိဘတ္တော ဘာဂသော မိတော။

    ‘‘Catukkaṇṇo catudvāro, vibhatto bhāgaso mito;

    အယောပာကာရပရိယန္တော၊ အယသာ ပဋိကုဇ္ဇိတော။

    Ayopākārapariyanto, ayasā paṭikujjito.

    ‘‘တသ္သ အယောမယာ ဘူမိ၊ ဇလိတာ တေဇသာ ယုတာ။

    ‘‘Tassa ayomayā bhūmi, jalitā tejasā yutā;

    သမန္တာ ယောဇနသတံ၊ ဖရိတ္ဝာ တိဋ္ဌတိ သဗ္ဗဒာ’’တိ။ (မ. နိ. ၃.၂၅၀; အ. နိ. ၃.၃၆; ပေ. ဝ. ၆၉၃-၆၉၄; ဇာ. ၂.၁၉.၈၆-၈၇)။

    Samantā yojanasataṃ, pharitvā tiṭṭhati sabbadā’’ti. (ma. ni. 3.250; a. ni. 3.36; pe. va. 693-694; jā. 2.19.86-87);

    အဒုဋ္ဌသ္သာတိ အဒုဋ္ဌစိတ္တသ္သ။ ဒုဗ္ဘေတိ ဒူသေယ္ယ။ တမေဝ ပာပံ ဖုသတီတိ တမေဝ အဒုဋ္ဌဒုဗ္ဘိံ ပာပပုဂ္ဂလံ ပာပံ နိဟီနံ ပာပဖလံ ဖုသတိ ပာပုဏာတိ အဘိဘဝတိ။ ဘေသ္မာတိ ဝိပုလဘာဝေန ဂမ္ဘီရဘာဝေန စ ဘိံသာပေန္တော ဝိယ, ဝိပုလဂမ္ဘီရောတိ အတ္ထော။ ဝာဒေနာတိ ဒောသေန။ ဝိဟိံသတီတိ ဗာဓတိ အာသာဒေတိ။ ဝာဒော တမ္ဟိ န ရူဟတီတိ တသ္မိံ တထာဂတေ ပရေန အာရောပိယမာနော ဒောသော န ရုဟတိ, န တိဋ္ဌတိ, ဝိသကုမ္ဘော ဝိယ သမုဒ္ဒသ္သ, န တသ္သ ဝိကာရံ ဇနေတီတိ အတ္ထော။

    Aduṭṭhassāti aduṭṭhacittassa. Dubbheti dūseyya. Tameva pāpaṃ phusatīti tameva aduṭṭhadubbhiṃ pāpapuggalaṃ pāpaṃ nihīnaṃ pāpaphalaṃ phusati pāpuṇāti abhibhavati. Bhesmāti vipulabhāvena gambhīrabhāvena ca bhiṃsāpento viya, vipulagambhīroti attho. Vādenāti dosena. Vihiṃsatīti bādhati āsādeti. Vādo tamhi na rūhatīti tasmiṃ tathāgate parena āropiyamāno doso na ruhati, na tiṭṭhati, visakumbho viya samuddassa, na tassa vikāraṃ janetīti attho.

    ဧဝံ ဆဟိ ဂာထာဟိ ပာပိစ္ဆတာဒိသမန္နာဂတသ္သ နိရယူပဂဘာဝဒသ္သနေန ဒုက္ခတော အပရိမုတ္တတံ ဒသ္သေတ္ဝာ ဣဒာနိ တပ္ပဋိပက္ခဓမ္မသမန္နာဂတသ္သ ဒုက္ခက္ခယံ ဒသ္သေန္တော ‘‘တာဒိသံ မိတ္တ’’န္တိ ဩသာနဂာထမာဟ။ တသ္သတ္ထော – ယသ္သ သမ္မာ ပဋိပန္နသ္သ မဂ္ဂာနုဂော ပဋိပတ္တိမဂ္ဂံ အနုဂတော သမ္မာ ပဋိပန္နော အပ္ပိစ္ဆတာဒိဂုဏသမန္နာဂမေန သကလဝဋ္ဋဒုက္ခသ္သ ခယံ ပရိယောသာနံ ပာပုဏေယ္ယ။ တာဒိသံ ဗုဒ္ဓံ ဝာ ဗုဒ္ဓသာဝကံ ဝာ ပဏ္ဍိတော သပ္ပညော, အတ္တနော မိတ္တံ ကုဗ္ဗေထ တေန မေတ္တိကံ ကရေယ္ယ, တဉ္စ သေဝေယ္ယ တမေဝ ပယိရုပာသေယ္ယာတိ။

    Evaṃ chahi gāthāhi pāpicchatādisamannāgatassa nirayūpagabhāvadassanena dukkhato aparimuttataṃ dassetvā idāni tappaṭipakkhadhammasamannāgatassa dukkhakkhayaṃ dassento ‘‘tādisaṃ mitta’’nti osānagāthamāha. Tassattho – yassa sammā paṭipannassa maggānugo paṭipattimaggaṃ anugato sammā paṭipanno appicchatādiguṇasamannāgamena sakalavaṭṭadukkhassa khayaṃ pariyosānaṃ pāpuṇeyya. Tādisaṃ buddhaṃ vā buddhasāvakaṃ vā paṇḍito sappañño, attano mittaṃ kubbetha tena mettikaṃ kareyya, tañca seveyya tameva payirupāseyyāti.

    ဣတိ ဣမသ္မိံ ဝဂ္ဂေ ဆဋ္ဌသတ္တမသုတ္တေသု ဝိဝဋ္ဋံ ကထိတံ, ဣတရေသု ဝဋ္ဋဝိဝဋ္ဋံ ကထိတံ။

    Iti imasmiṃ vagge chaṭṭhasattamasuttesu vivaṭṭaṃ kathitaṃ, itaresu vaṭṭavivaṭṭaṃ kathitaṃ.

    ဒသမသုတ္တဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

    Dasamasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.

    စတုတ္ထဝဂ္ဂဝဏ္ဏနာ နိဋ္ဌိတာ။

    Catutthavaggavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    တိပိဋက (မူလ) • Tipiṭaka (Mūla) / သုတ္တပိဋက • Suttapiṭaka / ခုဒ္ဒကနိကာယ • Khuddakanikāya / ဣတိဝုတ္တကပာဠိ • Itivuttakapāḷi / ၁၀. ဒေဝဒတ္တသုတ္တံ • 10. Devadattasuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact