Library / Tipiṭaka / తిపిటక • Tipiṭaka / ఇతివుత్తక-అట్ఠకథా • Itivuttaka-aṭṭhakathā

    ౩. దేవసద్దసుత్తవణ్ణనా

    3. Devasaddasuttavaṇṇanā

    ౮౨. తతియే దేవేసూతి ఠపేత్వా అరూపావచరదేవే చేవ అసఞ్ఞదేవే చ తదఞ్ఞేసు ఉపపత్తిదేవేసు. దేవసద్దాతి దేవానం పీతిసముదాహారసద్దా. నిచ్ఛరన్తీతి అఞ్ఞమఞ్ఞం ఆలాపసల్లాపవసేన పవత్తన్తి. సమయా సమయం ఉపాదాయాతి సమయతో సమయం పటిచ్చ. ఇదం వుత్తం హోతి – యస్మిం కాలే ఠితా తే దేవా తం కాలం ఆగమ్మ నం పస్సిస్సన్తి, తతో తం సమయం సమ్పత్తం ఆగమ్మాతి. ‘‘సమయం సమయం ఉపాదాయా’’తి చ కేచి పఠన్తి, తేసం తం తం సమయం పటిచ్చాతి అత్థో. యస్మిం సమయేతి యదా ‘‘అట్ఠికఙ్కలూపమా కామా’’తిఆదినా (మ॰ ని॰ ౧.౨౩౪; పాచి॰ ౪౧౭), ‘‘సమ్బాధో ఘరావాసో’’తిఆదినా (దీ॰ ని॰ ౧.౧౯౧; సం॰ ని॰ ౨.౧౫౪) చ కామేసు ఘరావాసే చ ఆదీనవా, తప్పటిపక్ఖతో నేక్ఖమ్మే ఆనిసంసా చ సుదిట్ఠా హోన్తి, తస్మిం సమయే. తదా హిస్స ఏకన్తేన పబ్బజ్జాయ చిత్తం నమతి. అరియసావకోతి అరియస్స బుద్ధస్స భగవతో సావకో, సావకభావం ఉపగన్తుకామో, అరియసావకో వా అవస్సంభావీ . అన్తిమభవికం సావకబోధిసత్తం సన్ధాయ అయమారమ్భో. కేసమస్సుం ఓహారేత్వాతి కేసే చ మస్సుఞ్చ ఓహారేత్వా అపనేత్వా. కాసాయాని వత్థాని అచ్ఛాదేత్వాతి కసాయేన రత్తతాయ కాసాయాని బ్రహ్మచరియం చరన్తానం అనుచ్ఛవికాని వత్థాని నివాసేత్వా చేవ పారుపిత్వా చ. అగారస్మా అనగారియం పబ్బజ్జాయ చేతేతీతి అగారస్మా ఘరా నిక్ఖమిత్వా అనగారియం పబ్బజ్జం పబ్బజేయ్యన్తి పబ్బజ్జాయ చేతేతి పకప్పేతి, పబ్బజతీతి అత్థో. ఏత్థ చ యస్మా అగారస్స హితం కసివణిజ్జాదికమ్మం అగారియన్తి వుచ్చతి, తఞ్చ పబ్బజ్జాయ నత్థి, తస్మా పబ్బజ్జా అనగారియన్తి ఞాతబ్బా.

    82. Tatiye devesūti ṭhapetvā arūpāvacaradeve ceva asaññadeve ca tadaññesu upapattidevesu. Devasaddāti devānaṃ pītisamudāhārasaddā. Niccharantīti aññamaññaṃ ālāpasallāpavasena pavattanti. Samayā samayaṃ upādāyāti samayato samayaṃ paṭicca. Idaṃ vuttaṃ hoti – yasmiṃ kāle ṭhitā te devā taṃ kālaṃ āgamma naṃ passissanti, tato taṃ samayaṃ sampattaṃ āgammāti. ‘‘Samayaṃ samayaṃ upādāyā’’ti ca keci paṭhanti, tesaṃ taṃ taṃ samayaṃ paṭiccāti attho. Yasmiṃ samayeti yadā ‘‘aṭṭhikaṅkalūpamā kāmā’’tiādinā (ma. ni. 1.234; pāci. 417), ‘‘sambādho gharāvāso’’tiādinā (dī. ni. 1.191; saṃ. ni. 2.154) ca kāmesu gharāvāse ca ādīnavā, tappaṭipakkhato nekkhamme ānisaṃsā ca sudiṭṭhā honti, tasmiṃ samaye. Tadā hissa ekantena pabbajjāya cittaṃ namati. Ariyasāvakoti ariyassa buddhassa bhagavato sāvako, sāvakabhāvaṃ upagantukāmo, ariyasāvako vā avassaṃbhāvī . Antimabhavikaṃ sāvakabodhisattaṃ sandhāya ayamārambho. Kesamassuṃ ohāretvāti kese ca massuñca ohāretvā apanetvā. Kāsāyāni vatthāni acchādetvāti kasāyena rattatāya kāsāyāni brahmacariyaṃ carantānaṃ anucchavikāni vatthāni nivāsetvā ceva pārupitvā ca. Agārasmā anagāriyaṃ pabbajjāya cetetīti agārasmā gharā nikkhamitvā anagāriyaṃ pabbajjaṃ pabbajeyyanti pabbajjāya ceteti pakappeti, pabbajatīti attho. Ettha ca yasmā agārassa hitaṃ kasivaṇijjādikammaṃ agāriyanti vuccati, tañca pabbajjāya natthi, tasmā pabbajjā anagāriyanti ñātabbā.

    మారేనాతి కిలేసమారేన. సఙ్గామాయ చేతేతీతి యుజ్ఝనత్థాయ చిత్తం ఉప్పాదేతి, మారం అభివిజేతుం సన్నయ్హతి. యస్మా పన ఏవరూపస్స పటిపజ్జనకపుగ్గలస్స దేవపుత్తమారోపి అన్తరాయాయ ఉపక్కమతి, తస్మా తస్సపి వసేన మారేనాతి ఏత్థ దేవపుత్తమారేనాతిపి అత్థో వేదితబ్బో. తస్సాపి అయం ఇచ్ఛావిఘాతం కరిస్సతేవాతి. యస్మా పన పబ్బజితదివసతో పట్ఠాయ ఖురగ్గతో వా పట్ఠాయ సీలాని సమాదియన్తో పరిసోధేన్తో సమథవిపస్సనాసు కమ్మం కరోన్తో యథారహం తదఙ్గప్పహానవిక్ఖమ్భనప్పహానానం వసేన కిలేసమారం పరిపాతేతి నామ, న యుజ్ఝతి నామ సమ్పహారస్స అభావతో, తస్మా వుత్తం ‘‘మారేన సద్ధిం సఙ్గామాయ చేతేతీ’’తి.

    Mārenāti kilesamārena. Saṅgāmāya cetetīti yujjhanatthāya cittaṃ uppādeti, māraṃ abhivijetuṃ sannayhati. Yasmā pana evarūpassa paṭipajjanakapuggalassa devaputtamāropi antarāyāya upakkamati, tasmā tassapi vasena mārenāti ettha devaputtamārenātipi attho veditabbo. Tassāpi ayaṃ icchāvighātaṃ karissatevāti. Yasmā pana pabbajitadivasato paṭṭhāya khuraggato vā paṭṭhāya sīlāni samādiyanto parisodhento samathavipassanāsu kammaṃ karonto yathārahaṃ tadaṅgappahānavikkhambhanappahānānaṃ vasena kilesamāraṃ paripāteti nāma, na yujjhati nāma sampahārassa abhāvato, tasmā vuttaṃ ‘‘mārena saddhiṃ saṅgāmāya cetetī’’ti.

    సత్తన్నన్తి కోట్ఠాసతో సత్తన్నం, పభేదతో పన తే సత్తతింస హోన్తి. కథం? చత్తారో సతిపట్ఠానా, చత్తారో సమ్మప్పధానా, చత్తారో ఇద్ధిపాదా, పఞ్చిన్ద్రియాని, పఞ్చ బలాని, సత్త బోజ్ఝఙ్గా , అరియో అట్ఠఙ్గికో మగ్గోతి. ఏవం పభేదతో సత్తతింసవిధాపి సతిపట్ఠానాదికోట్ఠాసతో సత్తేవ హోన్తీతి వుత్తం ‘‘సత్తన్న’’న్తి. బోధిపక్ఖియానన్తి బుజ్ఝనట్ఠేన బోధీతి లద్ధనామస్స అరియపుగ్గలస్స మగ్గఞాణస్సేవ వా పక్ఖే భవానం బోధిపక్ఖియానం , బోధికోట్ఠాసియానన్తి అత్థో. ‘‘బోధిపక్ఖికాన’’న్తిపి పాఠో, బోధిపక్ఖవన్తానం, బోధిపక్ఖే వా నియుత్తానన్తి అత్థో. భావనానుయోగమనుయుత్తోతి విపస్సనం ఉస్సుక్కాపేత్వా అరియమగ్గభావనానుయోగమనుయుత్తో. విపస్సనాక్ఖణే హి సతిపట్ఠానాదయో పరియాయేన బోధిపక్ఖియా నామ, మగ్గక్ఖణేయేవ పన తే నిప్పరియాయేన బోధిపక్ఖియా నామ హోన్తి.

    Sattannanti koṭṭhāsato sattannaṃ, pabhedato pana te sattatiṃsa honti. Kathaṃ? Cattāro satipaṭṭhānā, cattāro sammappadhānā, cattāro iddhipādā, pañcindriyāni, pañca balāni, satta bojjhaṅgā , ariyo aṭṭhaṅgiko maggoti. Evaṃ pabhedato sattatiṃsavidhāpi satipaṭṭhānādikoṭṭhāsato satteva hontīti vuttaṃ ‘‘sattanna’’nti. Bodhipakkhiyānanti bujjhanaṭṭhena bodhīti laddhanāmassa ariyapuggalassa maggañāṇasseva vā pakkhe bhavānaṃ bodhipakkhiyānaṃ , bodhikoṭṭhāsiyānanti attho. ‘‘Bodhipakkhikāna’’ntipi pāṭho, bodhipakkhavantānaṃ, bodhipakkhe vā niyuttānanti attho. Bhāvanānuyogamanuyuttoti vipassanaṃ ussukkāpetvā ariyamaggabhāvanānuyogamanuyutto. Vipassanākkhaṇe hi satipaṭṭhānādayo pariyāyena bodhipakkhiyā nāma, maggakkhaṇeyeva pana te nippariyāyena bodhipakkhiyā nāma honti.

    ఆసవానం ఖయాతి కామాసవాదీనం సబ్బేసం ఆసవానం ఖయా. ఆసవేసు హి ఖీణేసు సబ్బే కిలేసా ఖీణాయేవ హోన్తి. తేన అరహత్తమగ్గో వుత్తో హోతి. అనాసవన్తి ఆసవవిరహితం. చేతోవిముత్తిం పఞ్ఞావిముత్తిన్తి ఏత్థ చేతోవచనేన అరహత్తఫలసమాధి, పఞ్ఞావచనేన తంసమ్పయుత్తా చ పఞ్ఞా వుత్తా. తత్థ సమాధి రాగతో విముత్తత్తా చేతోవిముత్తి, పఞ్ఞా అవిజ్జాయ విముత్తత్తా పఞ్ఞావిముత్తీతి వేదితబ్బా. వుత్తఞ్హేతం భగవతా –

    Āsavānaṃ khayāti kāmāsavādīnaṃ sabbesaṃ āsavānaṃ khayā. Āsavesu hi khīṇesu sabbe kilesā khīṇāyeva honti. Tena arahattamaggo vutto hoti. Anāsavanti āsavavirahitaṃ. Cetovimuttiṃ paññāvimuttinti ettha cetovacanena arahattaphalasamādhi, paññāvacanena taṃsampayuttā ca paññā vuttā. Tattha samādhi rāgato vimuttattā cetovimutti, paññā avijjāya vimuttattā paññāvimuttīti veditabbā. Vuttañhetaṃ bhagavatā –

    ‘‘యో హిస్స, భిక్ఖవే, సమాధి, తదస్స సమాధిన్ద్రియం. యా హిస్స, భిక్ఖవే, పఞ్ఞా, తదస్స పఞ్ఞిన్ద్రియం. ఇతి ఖో, భిక్ఖవే, రాగవిరాగా చేతోవిముత్తి, అవిజ్జావిరాగా పఞ్ఞావిముత్తీ’’తి (సం॰ ని॰ ౫.౫౧౬).

    ‘‘Yo hissa, bhikkhave, samādhi, tadassa samādhindriyaṃ. Yā hissa, bhikkhave, paññā, tadassa paññindriyaṃ. Iti kho, bhikkhave, rāgavirāgā cetovimutti, avijjāvirāgā paññāvimuttī’’ti (saṃ. ni. 5.516).

    అపిచేత్థ సమథఫలం చేతోవిముత్తి, విపస్సనాఫలం పఞ్ఞావిముత్తీతి వేదితబ్బా. దిట్ఠేవ ధమ్మేతి ఇమస్మింయేవ అత్తభావే. సయం అభిఞ్ఞా సచ్ఛికత్వాతి అత్తనాయేవ అభివిసిట్ఠాయ పఞ్ఞాయ పచ్చక్ఖం కత్వా అపరప్పచ్చయేన ఞత్వా. ఉపసమ్పజ్జ విహరతీతి పాపుణిత్వా సమ్పాదేత్వా విహరతి. తమేవ సఙ్గామసీసం అభివిజియ అజ్ఝావసతీతి మారం అభివిజినిత్వా విజితవిజయత్తా తేన కతసఙ్గామసఙ్ఖాతస్స అరియమగ్గస్స సీసభూతం అరహత్తఫలసమాపత్తిఇస్సరియట్ఠానం, అభిభవన్తో ఆవసతి, సమాపజ్జతి ఇచ్చేవ అత్థో. ఇమే చ దేవసద్దా దిట్ఠసచ్చేసు దేవేసు పవత్తన్తి, విసేసతో సుద్ధావాసదేవేసూతి వేదితబ్బం.

    Apicettha samathaphalaṃ cetovimutti, vipassanāphalaṃ paññāvimuttīti veditabbā. Diṭṭheva dhammeti imasmiṃyeva attabhāve. Sayaṃ abhiññā sacchikatvāti attanāyeva abhivisiṭṭhāya paññāya paccakkhaṃ katvā aparappaccayena ñatvā. Upasampajja viharatīti pāpuṇitvā sampādetvā viharati. Tameva saṅgāmasīsaṃ abhivijiya ajjhāvasatīti māraṃ abhivijinitvā vijitavijayattā tena katasaṅgāmasaṅkhātassa ariyamaggassa sīsabhūtaṃ arahattaphalasamāpattiissariyaṭṭhānaṃ, abhibhavanto āvasati, samāpajjati icceva attho. Ime ca devasaddā diṭṭhasaccesu devesu pavattanti, visesato suddhāvāsadevesūti veditabbaṃ.

    గాథాసు మహన్తన్తి సీలాదిగుణమహత్తేన మహన్తం. వీతసారదన్తి సారజ్జకరానం కిలేసానం అభావేన విగతసారజ్జం అపగతమఙ్కుభావం. పురిసాజఞ్ఞాతి అస్సాదీసు అస్సాజానీయాదయో వియ పురిసేసు ఆజానీయభూతా ఉత్తమపురిసా. దుజ్జయమజ్ఝభూతి పచురజనేహి జేతుం అసక్కుణేయ్యం కిలేసవాహినిం అభిభవి అజ్ఝోత్థరి. ‘‘అజ్జయీ’’తిపి పఠన్తి, అజినీతి అత్థో. జేత్వాన మచ్చునో సేనం, విమోక్ఖేన అనావరన్తి లోకత్తయాభిబ్యాపనతో దియడ్ఢసహస్సాదివిభాగతో చ విపులత్తా అఞ్ఞేహి ఆవరితుం పటిసేధేతుం అసక్కుణేయ్యత్తా చ అనావరం, మచ్చునో మారస్స సేనం విమోక్ఖేన అరియమగ్గేన జేత్వా యో త్వం దుజ్జయం అజయి, తస్స నమో, తే పురిసాజఞ్ఞాతి సమ్బన్ధో.

    Gāthāsu mahantanti sīlādiguṇamahattena mahantaṃ. Vītasāradanti sārajjakarānaṃ kilesānaṃ abhāvena vigatasārajjaṃ apagatamaṅkubhāvaṃ. Purisājaññāti assādīsu assājānīyādayo viya purisesu ājānīyabhūtā uttamapurisā. Dujjayamajjhabhūti pacurajanehi jetuṃ asakkuṇeyyaṃ kilesavāhiniṃ abhibhavi ajjhotthari. ‘‘Ajjayī’’tipi paṭhanti, ajinīti attho. Jetvāna maccunosenaṃ, vimokkhena anāvaranti lokattayābhibyāpanato diyaḍḍhasahassādivibhāgato ca vipulattā aññehi āvarituṃ paṭisedhetuṃ asakkuṇeyyattā ca anāvaraṃ, maccuno mārassa senaṃ vimokkhena ariyamaggena jetvā yo tvaṃ dujjayaṃ ajayi, tassa namo, te purisājaññāti sambandho.

    ఇతీతి వుత్తప్పకారేన. హి-ఇతి నిపాతమత్తం. ఏతం పత్తమానసం అధిగతారహత్తం ఖీణాసవం దేవతా నమస్సన్తీతి వుత్తమేవత్థం నిగమనవసేన దస్సేతి. అథ వా ఇతీతి ఇమినా కారణేన. కిం పన ఏతం కారణం? నముచిసేనావిజయేన పత్తమానసత్తం. ఇమినా కారణేన తం దేవతా నమస్సన్తీతి అత్థో. ఇదాని తం కారణం ఫలతో దస్సేతుం ‘‘తఞ్హి తస్స న పస్సన్తి, యేన మచ్చువసం వజే’’తి వుత్తం. తస్సత్థో – యస్మా తస్స పురిసాజఞ్ఞస్స పణిధాయ గవేసన్తాపి దేవా అణుమత్తమ్పి తం కారణం న పస్సన్తి, యేన సో మచ్చునో మరణస్స వసం వజే ఉపగచ్ఛేయ్య. తస్మా తం విసుద్ధిదేవా నమస్సన్తీతి.

    Itīti vuttappakārena. Hi-iti nipātamattaṃ. Etaṃ pattamānasaṃ adhigatārahattaṃ khīṇāsavaṃ devatānamassantīti vuttamevatthaṃ nigamanavasena dasseti. Atha vā itīti iminā kāraṇena. Kiṃ pana etaṃ kāraṇaṃ? Namucisenāvijayena pattamānasattaṃ. Iminā kāraṇena taṃ devatā namassantīti attho. Idāni taṃ kāraṇaṃ phalato dassetuṃ ‘‘tañhi tassa na passanti, yena maccuvasaṃ vaje’’ti vuttaṃ. Tassattho – yasmā tassa purisājaññassa paṇidhāya gavesantāpi devā aṇumattampi taṃ kāraṇaṃ na passanti, yena so maccuno maraṇassa vasaṃ vaje upagaccheyya. Tasmā taṃ visuddhidevā namassantīti.

    తతియసుత్తవణ్ణనా నిట్ఠితా.

    Tatiyasuttavaṇṇanā niṭṭhitā.







    Related texts:



    తిపిటక (మూల) • Tipiṭaka (Mūla) / సుత్తపిటక • Suttapiṭaka / ఖుద్దకనికాయ • Khuddakanikāya / ఇతివుత్తకపాళి • Itivuttakapāḷi / ౩. దేవసద్దసుత్తం • 3. Devasaddasuttaṃ


    © 1991-2023 The Titi Tudorancea Bulletin | Titi Tudorancea® is a Registered Trademark | Terms of use and privacy policy
    Contact