| Library / Tipiṭaka / तिपिटक • Tipiṭaka / बुद्धवंसपाळि • Buddhavaṃsapāḷi |
१७. धम्मदस्सीबुद्धवंसो
17. Dhammadassībuddhavaṃso
१.
1.
तत्थेव मण्डकप्पम्हि, धम्मदस्सी महायसो।
Tattheva maṇḍakappamhi, dhammadassī mahāyaso;
तमन्धकारं विधमित्वा, अतिरोचति सदेवके॥
Tamandhakāraṃ vidhamitvā, atirocati sadevake.
२.
2.
तस्सापि अतुलतेजस्स, धम्मचक्कप्पवत्तने।
Tassāpi atulatejassa, dhammacakkappavattane;
कोटिसतसहस्सानं, पठमाभिसमयो अहु॥
Koṭisatasahassānaṃ, paṭhamābhisamayo ahu.
३.
3.
यदा बुद्धो धम्मदस्सी, विनेसि सञ्जयं इसिं।
Yadā buddho dhammadassī, vinesi sañjayaṃ isiṃ;
तदा नवुतिकोटीनं, दुतियाभिसमयो अहु॥
Tadā navutikoṭīnaṃ, dutiyābhisamayo ahu.
४.
4.
यदा सक्को उपागञ्छि, सपरिसो विनायकं।
Yadā sakko upāgañchi, sapariso vināyakaṃ;
तदा असीतिकोटीनं, ततियाभिसमयो अहु॥
Tadā asītikoṭīnaṃ, tatiyābhisamayo ahu.
५.
5.
खीणासवानं विमलानं, सन्तचित्तान तादिनं॥
Khīṇāsavānaṃ vimalānaṃ, santacittāna tādinaṃ.
६.
6.
यदा बुद्धो धम्मदस्सी, सरणे वस्सं उपागमि।
Yadā buddho dhammadassī, saraṇe vassaṃ upāgami;
७.
7.
पुनापरं यदा बुद्धो, देवतो एति मानुसं।
Punāparaṃ yadā buddho, devato eti mānusaṃ;
तदापि सतकोटीनं, दुतियो आसि समागमो॥
Tadāpi satakoṭīnaṃ, dutiyo āsi samāgamo.
८.
8.
पुनापरं यदा बुद्धो, पकासेसि धुते गुणे।
Punāparaṃ yadā buddho, pakāsesi dhute guṇe;
तदा असीतिकोटीनं, ततियो आसि समागमो॥
Tadā asītikoṭīnaṃ, tatiyo āsi samāgamo.
९.
9.
अहं तेन समयेन, सक्को आसिं पुरिन्ददो।
Ahaṃ tena samayena, sakko āsiṃ purindado;
दिब्बेन गन्धमालेन, तुरियेनाभिपूजयिं॥
Dibbena gandhamālena, turiyenābhipūjayiṃ.
१०.
10.
सोपि मं बुद्धो ब्याकासि, देवमज्झे निसीदिय।
Sopi maṃ buddho byākāsi, devamajjhe nisīdiya;
‘‘अट्ठारसे कप्पसते, अयं बुद्धो भविस्सति॥
‘‘Aṭṭhārase kappasate, ayaṃ buddho bhavissati.
११.
11.
‘‘पधानं पदहित्वान…पे॰… हेस्साम सम्मुखा इमं’’॥
‘‘Padhānaṃ padahitvāna…pe… hessāma sammukhā imaṃ’’.
१२.
12.
तस्सापि वचनं सुत्वा, भिय्यो चित्तं पसादयिं।
Tassāpi vacanaṃ sutvā, bhiyyo cittaṃ pasādayiṃ;
उत्तरिं वतमधिट्ठासिं, दसपारमिपूरिया॥
Uttariṃ vatamadhiṭṭhāsiṃ, dasapāramipūriyā.
१३.
13.
सरणं नाम नगरं, सरणो नाम खत्तियो।
Saraṇaṃ nāma nagaraṃ, saraṇo nāma khattiyo;
सुनन्दा नाम जनिका, धम्मदस्सिस्स सत्थुनो॥
Sunandā nāma janikā, dhammadassissa satthuno.
१४.
14.
अट्ठवस्ससहस्सानि , अगारं अज्झ सो वसि।
Aṭṭhavassasahassāni , agāraṃ ajjha so vasi;
अरजो विरजो सुदस्सनो, तयो पासादमुत्तमा॥
Arajo virajo sudassano, tayo pāsādamuttamā.
१५.
15.
विचिकोळि नाम नारी, अत्रजो पुञ्ञवड्ढनो॥
Vicikoḷi nāma nārī, atrajo puññavaḍḍhano.
१६.
16.
निमित्ते चतुरो दिस्वा, पासादेनाभिनिक्खमि।
Nimitte caturo disvā, pāsādenābhinikkhami;
सत्ताहं पधानचारं, अचरी पुरिसुत्तमो॥
Sattāhaṃ padhānacāraṃ, acarī purisuttamo.
१७.
17.
ब्रह्मुना याचितो सन्तो, धम्मदस्सी नरासभो।
Brahmunā yācito santo, dhammadassī narāsabho;
वत्ति चक्कं महावीरो, मिगदाये नरुत्तमो॥
Vatti cakkaṃ mahāvīro, migadāye naruttamo.
१८.
18.
पदुमो फुस्सदेवो च, अहेसुं अग्गसावका।
Padumo phussadevo ca, ahesuṃ aggasāvakā;
१९.
19.
खेमा च सच्चनामा च, अहेसुं अग्गसाविका।
Khemā ca saccanāmā ca, ahesuṃ aggasāvikā;
बोधि तस्स भगवतो, बिम्बिजालोति वुच्चति॥
Bodhi tassa bhagavato, bimbijāloti vuccati.
२०.
20.
सुभद्दो कटिस्सहो चेव, अहेसुं अग्गुपट्ठका।
Subhaddo kaṭissaho ceva, ahesuṃ aggupaṭṭhakā;
२१.
21.
सोपि बुद्धो असमसमो, असीतिहत्थमुग्गतो।
Sopi buddho asamasamo, asītihatthamuggato;
अतिरोचति तेजेन, दससहस्सिम्हि धातुया॥
Atirocati tejena, dasasahassimhi dhātuyā.
२२.
22.
सुफुल्लो सालराजाव, विज्जूव गगने यथा।
Suphullo sālarājāva, vijjūva gagane yathā;
मज्झन्हिकेव सूरियो, एवं सो उपसोभथ॥
Majjhanhikeva sūriyo, evaṃ so upasobhatha.
२३.
23.
तस्सापि अतुलतेजस्स, समकं आसि जीवितं।
Tassāpi atulatejassa, samakaṃ āsi jīvitaṃ;
वस्ससतसहस्सानि, लोके अट्ठासि चक्खुमा॥
Vassasatasahassāni, loke aṭṭhāsi cakkhumā.
२४.
24.
ओभासं दस्सयित्वान, विमलं कत्वान सासनं।
Obhāsaṃ dassayitvāna, vimalaṃ katvāna sāsanaṃ;
चवि चन्दोव गगने, निब्बुतो सो ससावको॥
Cavi candova gagane, nibbuto so sasāvako.
२५.
25.
धम्मदस्सी महावीरो, सालारामम्हि निब्बुतो।
Dhammadassī mahāvīro, sālārāmamhi nibbuto;
तत्थेवस्स थूपवरो, तीणियोजनमुग्गतोति॥
Tatthevassa thūpavaro, tīṇiyojanamuggatoti.
धम्मदस्सिस्स भगवतो वंसो पन्नरसमो।
Dhammadassissa bhagavato vaṃso pannarasamo.
Footnotes:
Related texts:
अट्ठकथा • Aṭṭhakathā / सुत्तपिटक (अट्ठकथा) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / खुद्दकनिकाय (अट्ठकथा) • Khuddakanikāya (aṭṭhakathā) / बुद्धवंस-अट्ठकथा • Buddhavaṃsa-aṭṭhakathā / १७. धम्मदस्सीबुद्धवंसवण्णना • 17. Dhammadassībuddhavaṃsavaṇṇanā
