| Tipiṭaka / Tipiṭaka (English) / Majjhima Nikāya, English translation |
Show IAST transliterationมชฺฌิม นิกาย ๓
The Middle-Length Suttas Collection 3
ธมฺมทายาทสุตฺต
Heirs in the Teaching
เอวํ เม สุตํ—เอกํ สมยํ ภควา สาวตฺถิยํ วิหรติ เชตวเน อนาถปิณฺฑิกสฺส อาราเมฯ ตตฺร โข ภควา ภิกฺขู อามนฺเตสิ: “ภิกฺขโว”ติฯ
So I have heard. At one time the Buddha was staying near Sāvatthī in Jeta’s Grove, Anāthapiṇḍika’s monastery. There the Buddha addressed the bhikkhus, “Bhikkhus!”
“ภทนฺเต”ติ เต ภิกฺขู ภควโต ปจฺจโสฺสสุํฯ ภควา เอตทโวจ:
“Venerable sir,” they replied. The Buddha said this:
“ธมฺมทายาทา เม, ภิกฺขเว, ภวถ, มา อามิสทายาทาฯ อตฺถิ เม ตุเมฺหสุ อนุกมฺปา: ‘กินฺติ เม สาวกา ธมฺมทายาทา ภเวยฺยุํ, โน อามิสทายาทา'ติฯ
“Bhikkhus, be my heirs in the teaching, not in things of the flesh. Out of compassion for you, I think, ‘How can my disciples become heirs in the teaching, not in things of the flesh?’
ตุเมฺห จ เม, ภิกฺขเว, อามิสทายาทา ภเวยฺยาถ โน ธมฺมทายาทา, ตุเมฺหปิ เตน อาทิยา ภเวยฺยาถ: ‘อามิสทายาทา สตฺถุสาวกา วิหรนฺติ, โน ธมฺมทายาทา'ติ; อหมฺปิ เตน อาทิโย ภเวยฺยํ: ‘อามิสทายาทา สตฺถุสาวกา วิหรนฺติ, โน ธมฺมทายาทา'ติฯ
If you become heirs in things of the flesh, not in the teaching, that will make you liable to the accusation: ‘The Teacher’s disciples live as heirs in things of the flesh, not in the teaching.’ And it will make me liable to the accusation: ‘The Teacher’s disciples live as heirs in things of the flesh, not in the teaching.’
ตุเมฺห จ เม, ภิกฺขเว, ธมฺมทายาทา ภเวยฺยาถ, โน อามิสทายาทา, ตุเมฺหปิ เตน น อาทิยา ภเวยฺยาถ: ‘ธมฺมทายาทา สตฺถุสาวกา วิหรนฺติ, โน อามิสทายาทา'ติ; อหมฺปิ เตน น อาทิโย ภเวยฺยํ: ‘ธมฺมทายาทา สตฺถุสาวกา วิหรนฺติ, โน อามิสทายาทา'ติฯ
If you become heirs in the teaching, not in things of the flesh, that will make you not liable to the accusation: ‘The Teacher’s disciples live as heirs in the teaching, not in things of the flesh.’ And it will make me not liable to the accusation: ‘The Teacher’s disciples live as heirs in the teaching, not in things of the flesh.’
ตสฺมาติห เม, ภิกฺขเว, ธมฺมทายาทา ภวถ, มา อามิสทายาทาฯ อตฺถิ เม ตุเมฺหสุ อนุกมฺปา: ‘กินฺติ เม สาวกา ธมฺมทายาทา ภเวยฺยุํ, โน อามิสทายาทา'ติฯ
So, bhikkhus, be my heirs in the teaching, not in things of the flesh. Out of compassion for you, I think, ‘How can my disciples become heirs in the teaching, not in things of the flesh?’
อิธาหํ, ภิกฺขเว, ภุตฺตาวี อสฺสํ ปวาริโต ปริปุณฺโณ ปริโยสิโต สุหิโต ยาวทตฺโถ; สิยา จ เม ปิณฺฑปาโต อติเรกธมฺโม ฉฑฺฑนียธมฺโมฯ อถ เทฺว ภิกฺขู อาคจฺเฉยฺยุํ ชิฆจฺฉาทุพฺพลฺยปเรตาฯ ตฺยาหํ เอวํ วเทยฺยํ: ‘อหํ โขมฺหิ, ภิกฺขเว, ภุตฺตาวี ปวาริโต ปริปุณฺโณ ปริโยสิโต สุหิโต ยาวทตฺโถ; อตฺถิ จ เม อยํ ปิณฺฑปาโต อติเรกธมฺโม ฉฑฺฑนียธมฺโมฯ สเจ อากงฺขถ, ภุญฺชถ, โน เจ ตุเมฺห ภุญฺชิสฺสถ, อิทานาหํ อปฺปหริเต วา ฉฑฺเฑสฺสามิ, อปฺปาณเก วา อุทเก โอปิลาเปสฺสามี'ติฯ
Suppose that I had eaten and refused more food, being full, and having had as much as I needed. And there was some extra almsfood that was going to be thrown away. Then two bhikkhus were to come who were weak with hunger. I’d say to them, ‘Bhikkhus, I have eaten and refused more food, being full, and having had as much as I need. And there is this extra almsfood that’s going to be thrown away. Eat it if you like. Otherwise I’ll throw it out where there is little that grows, or drop it into water that has no living creatures.’
ตเตฺรกสฺส ภิกฺขุโน เอวมสฺส: ‘ภควา โข ภุตฺตาวี ปวาริโต ปริปุณฺโณ ปริโยสิโต สุหิโต ยาวทตฺโถ; อตฺถิ จายํ ภควโต ปิณฺฑปาโต อติเรกธมฺโม ฉฑฺฑนียธมฺโมฯ สเจ มยํ น ภุญฺชิสฺสาม, อิทานิ ภควา อปฺปหริเต วา ฉฑฺเฑสฺสติ, อปฺปาณเก วา อุทเก โอปิลาเปสฺสติฯ วุตฺตํ โข ปเนตํ ภควตา: “ธมฺมทายาทา เม, ภิกฺขเว, ภวถ, มา อามิสทายาทา”ติฯ อามิสญฺญตรํ โข ปเนตํ, ยทิทํ ปิณฺฑปาโตฯ ยนฺนูนาหํ อิมํ ปิณฺฑปาตํ อภุญฺชิตฺวา อิมินาว ชิฆจฺฉาทุพฺพเลฺยน เอวํ อิมํ รตฺตินฺทิวํ วีตินาเมยฺยนฺ'ติฯ โส ตํ ปิณฺฑปาตํ อภุญฺชิตฺวา เตเนว ชิฆจฺฉาทุพฺพเลฺยน เอวํ ตํ รตฺตินฺทิวํ วีตินาเมยฺยฯ
Then one of those bhikkhus thought, ‘The Buddha has eaten and refused more food. And he has some extra almsfood that’s going to be thrown away. If we don’t eat it he’ll throw it away. But the Buddha has also said: “Be my heirs in the teaching, not in things of the flesh.” And almsfood is one of the things of the flesh. Instead of eating this almsfood, why don’t I spend this day and night weak with hunger?’ And that’s what they did.
อถ ทุติยสฺส ภิกฺขุโน เอวมสฺส: ‘ภควา โข ภุตฺตาวี ปวาริโต ปริปุณฺโณ ปริโยสิโต สุหิโต ยาวทตฺโถ; อตฺถิ จายํ ภควโต ปิณฺฑปาโต อติเรกธมฺโม ฉฑฺฑนียธมฺโมฯ สเจ มยํ น ภุญฺชิสฺสาม, อิทานิ ภควา อปฺปหริเต วา ฉฑฺเฑสฺสติ, อปฺปาณเก วา อุทเก โอปิลาเปสฺสติฯ ยนฺนูนาหํ อิมํ ปิณฺฑปาตํ ภุญฺชิตฺวา ชิฆจฺฉาทุพฺพลฺยํ ปฏิวิโนเทตฺวา เอวํ อิมํ รตฺตินฺทิวํ วีตินาเมยฺยนฺ'ติฯ โส ตํ ปิณฺฑปาตํ ภุญฺชิตฺวา ชิฆจฺฉาทุพฺพลฺยํ ปฏิวิโนเทตฺวา เอวํ ตํ รตฺตินฺทิวํ วีตินาเมยฺยฯ
Then the second of those bhikkhus thought, ‘The Buddha has eaten and refused more food. And he has some extra almsfood that’s going to be thrown away. If we don’t eat it he’ll throw it away. Why don’t I eat this almsfood, then spend the day and night having got rid of my hunger and weakness?’ And that’s what they did.
กิญฺจาปิ โส, ภิกฺขเว, ภิกฺขุ ตํ ปิณฺฑปาตํ ภุญฺชิตฺวา ชิฆจฺฉาทุพฺพลฺยํ ปฏิวิโนเทตฺวา เอวํ ตํ รตฺตินฺทิวํ วีตินาเมยฺย, อถ โข อสุเยว เม ปุริโม ภิกฺขุ ปุชฺชตโร จ ปาสํสตโร จฯ ตํ กิสฺส เหตุ? ตญฺหิ ตสฺส, ภิกฺขเว, ภิกฺขุโน ทีฆรตฺตํ อปฺปิจฺฉตาย สนฺตุฏฺฐิยา สเลฺลขาย สุภรตาย วีริยารมฺภาย สํวตฺติสฺสติฯ
Even though that bhikkhu, after eating the almsfood, spent the day and night rid of hunger and weakness, it is the former bhikkhu who is more worthy of respect and praise. Why is that? Because for a long time that will conduce to that bhikkhu being of few wishes, content, self-effacing, unburdensome, and energetic.
ตสฺมาติห เม, ภิกฺขเว, ธมฺมทายาทา ภวถ, มา อามิสทายาทาฯ อตฺถิ เม ตุเมฺหสุ อนุกมฺปา: ‘กินฺติ เม สาวกา ธมฺมทายาทา ภเวยฺยุํ, โน อามิสทายาทา'”ติฯ
So, bhikkhus, be my heirs in the teaching, not in things of the flesh. Out of compassion for you, I think, ‘How can my disciples become heirs in the teaching, not in things of the flesh?’”
อิทมโวจ ภควาฯ อิทํ วตฺวาน สุคโต อุฏฺฐายาสนา วิหารํ ปาวิสิฯ
That is what the Buddha said. When he had spoken, the Holy One got up from his seat and entered his dwelling.
ตตฺร โข อายสฺมา สาริปุตฺโต อจิรปกฺกนฺตสฺส ภควโต ภิกฺขู อามนฺเตสิ: “อาวุโส ภิกฺขเว”ติฯ
Then soon after the Buddha left, Venerable Sāriputta said to the bhikkhus, “Friends, bhikkhus!”
“อาวุโส”ติ โข เต ภิกฺขู อายสฺมโต สาริปุตฺตสฺส ปจฺจโสฺสสุํฯ อายสฺมา สาริปุตฺโต เอตทโวจ:
“Friend,” they replied. Sāriputta said this:
“กิตฺตาวตา นุ โข, อาวุโส, สตฺถุ ปวิวิตฺตสฺส วิหรโต สาวกา วิเวกํ นานุสิกฺขนฺติ, กิตฺตาวตา จ ปน สตฺถุ ปวิวิตฺตสฺส วิหรโต สาวกา วิเวกมนุสิกฺขนฺตี”ติ?
“Friends, how do the disciples of a Teacher who lives in seclusion not train in seclusion? And how do they train in seclusion?”
“ทูรโตปิ โข มยํ, อาวุโส, อาคจฺฉาม อายสฺมโต สาริปุตฺตสฺส สนฺติเก เอตสฺส ภาสิตสฺส อตฺถมญฺญาตุํฯ สาธุ วตายสฺมนฺตํเยว สาริปุตฺตํ ปฏิภาตุ เอตสฺส ภาสิตสฺส อตฺโถ; อายสฺมโต สาริปุตฺตสฺส สุตฺวา ภิกฺขู ธาเรสฺสนฺตี”ติฯ
“Friend, we would travel a long way to learn the meaning of this statement in the presence of Venerable Sāriputta. May Venerable Sāriputta himself please clarify the meaning of this. The bhikkhus will listen and remember it.”
“เตน หาวุโส, สุณาถ, สาธุกํ มนสิ กโรถ, ภาสิสฺสามี”ติฯ
“Well then, friends, listen and apply your mind well, I will speak.”
“เอวมาวุโส”ติ โข เต ภิกฺขู อายสฺมโต สาริปุตฺตสฺส ปจฺจโสฺสสุํฯ อายสฺมา สาริปุตฺโต เอตทโวจ:
“Yes, friend,” they replied. Sāriputta said this:
“กิตฺตาวตา นุ โข, อาวุโส, สตฺถุ ปวิวิตฺตสฺส วิหรโต สาวกา วิเวกํ นานุสิกฺขนฺติ? อิธาวุโส, สตฺถุ ปวิวิตฺตสฺส วิหรโต สาวกา วิเวกํ นานุสิกฺขนฺติ, เยสญฺจ ธมฺมานํ สตฺถา ปหานมาห, เต จ ธมฺเม นปฺปชหนฺติ, พาหุลิกา จ โหนฺติ, สาถลิกา, โอกฺกมเน ปุพฺพงฺคมา, ปวิเวเก นิกฺขิตฺตธุราฯ ตตฺราวุโส, เถรา ภิกฺขู ตีหิ ฐาเนหิ คารยฺหา ภวนฺติฯ ‘สตฺถุ ปวิวิตฺตสฺส วิหรโต สาวกา วิเวกํ นานุสิกฺขนฺตี'ติ—อิมินา ปฐเมน ฐาเนน เถรา ภิกฺขู คารยฺหา ภวนฺติฯ ‘เยสญฺจ ธมฺมานํ สตฺถา ปหานมาห เต จ ธมฺเม นปฺปชหนฺตี'ติ—อิมินา ทุติเยน ฐาเนน เถรา ภิกฺขู คารยฺหา ภวนฺติฯ ‘พาหุลิกา จ, สาถลิกา, โอกฺกมเน ปุพฺพงฺคมา, ปวิเวเก นิกฺขิตฺตธุรา'ติ—อิมินา ตติเยน ฐาเนน เถรา ภิกฺขู คารยฺหา ภวนฺติฯ เถรา, อาวุโส, ภิกฺขู อิเมหิ ตีหิ ฐาเนหิ คารยฺหา ภวนฺติฯ ตตฺราวุโส, มชฺฌิมา ภิกฺขู …เป… นวา ภิกฺขู ตีหิ ฐาเนหิ คารยฺหา ภวนฺติฯ ‘สตฺถุ ปวิวิตฺตสฺส วิหรโต สาวกา วิเวกํ นานุสิกฺขนฺตี'ติ—อิมินา ปฐเมน ฐาเนน นวา ภิกฺขู คารยฺหา ภวนฺติฯ ‘เยสญฺจ ธมฺมานํ สตฺถา ปหานมาห เต จ ธมฺเม นปฺปชหนฺตี'ติ—อิมินา ทุติเยน ฐาเนน นวา ภิกฺขู คารยฺหา ภวนฺติฯ ‘พาหุลิกา จ โหนฺติ, สาถลิกา, โอกฺกมเน ปุพฺพงฺคมา, ปวิเวเก นิกฺขิตฺตธุรา'ติ—อิมินา ตติเยน ฐาเนน นวา ภิกฺขู คารยฺหา ภวนฺติฯ นวา, อาวุโส, ภิกฺขู อิเมหิ ตีหิ ฐาเนหิ คารยฺหา ภวนฺติฯ เอตฺตาวตา โข, อาวุโส, สตฺถุ ปวิวิตฺตสฺส วิหรโต สาวกา วิเวกํ นานุสิกฺขนฺติฯ
“Friends, how do the disciples of a Teacher who lives in seclusion not train in seclusion? The disciples of a teacher who lives in seclusion do not train in seclusion. They don’t give up what the Teacher tells them to give up. They’re indulgent and slack, leaders in backsliding, neglecting seclusion. In this case, the senior bhikkhus should be criticized on three grounds. ‘The disciples of a teacher who lives in seclusion do not train in seclusion.’ This is the first ground. ‘They don’t give up what the Teacher tells them to give up.’ This is the second ground. ‘They’re indulgent and slack, leaders in backsliding, neglecting seclusion.’ This is the third ground. The senior bhikkhus should be criticized on these three grounds. In this case, the middle bhikkhus and the junior bhikkhus should be criticized on the same three grounds. This is how the disciples of a Teacher who lives in seclusion do not train in seclusion.
กิตฺตาวตา จ ปนาวุโส, สตฺถุ ปวิวิตฺตสฺส วิหรโต สาวกา วิเวกมนุสิกฺขนฺติ? อิธาวุโส, สตฺถุ ปวิวิตฺตสฺส วิหรโต สาวกา วิเวกมนุสิกฺขนฺติ—เยสญฺจ ธมฺมานํ สตฺถา ปหานมาห เต จ ธมฺเม ปชหนฺติ; น จ พาหุลิกา โหนฺติ, น สาถลิกา โอกฺกมเน นิกฺขิตฺตธุรา ปวิเวเก ปุพฺพงฺคมาฯ ตตฺราวุโส, เถรา ภิกฺขู ตีหิ ฐาเนหิ ปาสํสา ภวนฺติฯ ‘สตฺถุ ปวิวิตฺตสฺส วิหรโต สาวกา วิเวกมนุสิกฺขนฺตี'ติ—อิมินา ปฐเมน ฐาเนน เถรา ภิกฺขู ปาสํสา ภวนฺติฯ ‘เยสญฺจ ธมฺมานํ สตฺถา ปหานมาห เต จ ธมฺเม ปชหนฺตี'ติ—อิมินา ทุติเยน ฐาเนน เถรา ภิกฺขู ปาสํสา ภวนฺติฯ ‘น จ พาหุลิกา, น สาถลิกา โอกฺกมเน นิกฺขิตฺตธุรา ปวิเวเก ปุพฺพงฺคมา'ติ—อิมินา ตติเยน ฐาเนน เถรา ภิกฺขู ปาสํสา ภวนฺติฯ เถรา, อาวุโส, ภิกฺขู อิเมหิ ตีหิ ฐาเนหิ ปาสํสา ภวนฺติฯ ตตฺราวุโส, มชฺฌิมา ภิกฺขู …เป… นวา ภิกฺขู ตีหิ ฐาเนหิ ปาสํสา ภวนฺติฯ ‘สตฺถุ ปวิวิตฺตสฺส วิหรโต สาวกา วิเวกมนุสิกฺขนฺตี'ติ—อิมินา ปฐเมน ฐาเนน นวา ภิกฺขู ปาสํสา ภวนฺติฯ ‘เยสญฺจ ธมฺมานํ สตฺถา ปหานมาห เต จ ธมฺเม ปชหนฺตี'ติ—อิมินา ทุติเยน ฐาเนน นวา ภิกฺขู ปาสํสา ภวนฺติฯ ‘น จ พาหุลิกา, น สาถลิกา โอกฺกมเน นิกฺขิตฺตธุรา ปวิเวเก ปุพฺพงฺคมา'ติ—อิมินา ตติเยน ฐาเนน นวา ภิกฺขู ปาสํสา ภวนฺติฯ นวา, อาวุโส, ภิกฺขู อิเมหิ ตีหิ ฐาเนหิ ปาสํสา ภวนฺติฯ เอตฺตาวตา โข, อาวุโส, สตฺถุ ปวิวิตฺตสฺส วิหรโต สาวกา วิเวกมนุสิกฺขนฺติฯ
And how do the disciples of a teacher who lives in seclusion train in seclusion? The disciples of a teacher who lives in seclusion train in seclusion. They give up what the Teacher tells them to give up. They’re not indulgent and slack, leaders in backsliding, neglecting seclusion. In this case, the senior bhikkhus should be praised on three grounds. ‘The disciples of a teacher who lives in seclusion train in seclusion.’ This is the first ground. ‘They give up what the Teacher tells them to give up.’ This is the second ground. ‘They’re not indulgent and slack, leaders in backsliding, neglecting seclusion.’ This is the third ground. The senior bhikkhus should be praised on these three grounds. In this case, the middle bhikkhus and the junior bhikkhus should be praised on the same three grounds. This is how the disciples of a Teacher who lives in seclusion train in seclusion.
ตตฺราวุโส, โลโภ จ ปาปโก โทโส จ ปาปโกฯ โลภสฺส จ ปหานาย โทสสฺส จ ปหานาย อตฺถิ มชฺฌิมา ปฏิปทา จกฺขุกรณี ญาณกรณี อุปสมาย อภิญฺญาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตติฯ กตมา จ สา, อาวุโส, มชฺฌิมา ปฏิปทา จกฺขุกรณี ญาณกรณี อุปสมาย อภิญฺญาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตติ? อยเมว อริโย อฏฺฐงฺคิโก มคฺโค, เสยฺยถิทํ—สมฺมาทิฏฺฐิ สมฺมาสงฺกปฺโป สมฺมาวาจา สมฺมากมฺมนฺโต สมฺมาอาชีโว สมฺมาวายาโม สมฺมาสติ สมฺมาสมาธิฯ อยํ โข สา, อาวุโส, มชฺฌิมา ปฏิปทา จกฺขุกรณี ญาณกรณี อุปสมาย อภิญฺญาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตติฯ
The bad thing here is greed and hate. There is a middle way of practice for giving up greed and hate. It gives vision and knowledge, and leads to peace, direct knowledge, awakening, and Nibbana. And what is that middle way of practice? It is simply this noble eightfold path, that is: right view, right thought, right speech, right action, right livelihood, right effort, right mindfulness, and right immersion. This is that middle way of practice, which gives vision and knowledge, and leads to peace, direct knowledge, awakening, and Nibbana.
ตตฺราวุโส, โกโธ จ ปาปโก อุปนาโห จ ปาปโก …เป… มกฺโข จ ปาปโก ปฬาโส จ ปาปโก, อิสฺสา จ ปาปิกา มจฺเฉรญฺจ ปาปกํ, มายา จ ปาปิกา สาเฐยฺยญฺจ ปาปกํ, ถมฺโภ จ ปาปโก สารมฺโภ จ ปาปโก, มาโน จ ปาปโก อติมาโน จ ปาปโก, มโท จ ปาปโก ปมาโท จ ปาปโกฯ มทสฺส จ ปหานาย ปมาทสฺส จ ปหานาย อตฺถิ มชฺฌิมา ปฏิปทา จกฺขุกรณี ญาณกรณี อุปสมาย อภิญฺญาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตติฯ กตมา จ สา, อาวุโส, มชฺฌิมา ปฏิปทา จกฺขุกรณี ญาณกรณี อุปสมาย อภิญฺญาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตติ? อยเมว อริโย อฏฺฐงฺคิโก มคฺโค, เสยฺยถิทํ—สมฺมาทิฏฺฐิ สมฺมาสงฺกปฺโป สมฺมาวาจา สมฺมากมฺมนฺโต สมฺมาอาชีโว สมฺมาวายาโม สมฺมาสติ สมฺมาสมาธิฯ อยํ โข สา, อาวุโส, มชฺฌิมา ปฏิปทา จกฺขุกรณี ญาณกรณี อุปสมาย อภิญฺญาย สมฺโพธาย นิพฺพานาย สํวตฺตตี”ติฯ
The bad thing here is anger and hostility. … disdain and contempt … jealousy and stinginess … deceit and deviousness … obstinacy and aggression … conceit and arrogance … vanity and negligence. There is a middle way of practice for giving up vanity and negligence. It gives vision and knowledge, and leads to peace, direct knowledge, awakening, and Nibbana. And what is that middle way of practice? It is simply this noble eightfold path, that is: right view, right thought, right speech, right action, right livelihood, right effort, right mindfulness, and right immersion. This is that middle way of practice, which gives vision and knowledge, and leads to peace, direct knowledge, awakening, and Nibbana.”
อิทมโวจายสฺมา สาริปุตฺโตฯ อตฺตมนา เต ภิกฺขู อายสฺมโต สาริปุตฺตสฺส ภาสิตํ อภินนฺทุนฺติฯ
This is what Venerable Sāriputta said. Satisfied, the bhikkhus approved what Sāriputta said.
ธมฺมทายาทสุตฺตํ นิฏฺฐิตํ ตติยํฯ
The authoritative text of the Majjhima Nikāya is the Pāli text. The English translation is provided as an aid to the study of the original Pāli text. [CREDITS »]
