Library / Tipiṭaka / ತಿಪಿಟಕ • Tipiṭaka / ಚರಿಯಾಪಿಟಕ-ಅಟ್ಠಕಥಾ • Cariyāpiṭaka-aṭṭhakathā |
೮. ಧಮ್ಮದೇವಪುತ್ತಚರಿಯಾವಣ್ಣನಾ
8. Dhammadevaputtacariyāvaṇṇanā
೬೬. ಅಟ್ಠಮೇ ಮಹಾಪಕ್ಖೋತಿ ಮಹಾಪರಿವಾರೋ। ಮಹಿದ್ಧಿಕೋತಿ ಮಹತಿಯಾ ದೇವಿದ್ಧಿಯಾ ಸಮನ್ನಾಗತೋ। ಧಮ್ಮೋ ನಾಮ ಮಹಾಯಕ್ಖೋತಿ ನಾಮೇನ ಧಮ್ಮೋ ನಾಮ ಮಹಾನುಭಾವೋ ದೇವಪುತ್ತೋ। ಸಬ್ಬಲೋಕಾನುಕಮ್ಪಕೋತಿ ವಿಭಾಗಂ ಅಕತ್ವಾ ಮಹಾಕರುಣಾಯ ಸಬ್ಬಲೋಕಂ ಅನುಗ್ಗಣ್ಹನಕೋ।
66. Aṭṭhame mahāpakkhoti mahāparivāro. Mahiddhikoti mahatiyā deviddhiyā samannāgato. Dhammo nāma mahāyakkhoti nāmena dhammo nāma mahānubhāvo devaputto. Sabbalokānukampakoti vibhāgaṃ akatvā mahākaruṇāya sabbalokaṃ anuggaṇhanako.
ಮಹಾಸತ್ತೋ ಹಿ ತದಾ ಕಾಮಾವಚರದೇವಲೋಕೇ ಧಮ್ಮೋ ನಾಮ ದೇವಪುತ್ತೋ ಹುತ್ವಾ ನಿಬ್ಬತ್ತಿ। ಸೋ ದಿಬ್ಬಾಲಙ್ಕಾರಪಟಿಮಣ್ಡಿತೋ ದಿಬ್ಬರಥಮಭಿರುಯ್ಹ ಅಚ್ಛರಾಗಣಪರಿವುತೋ ಮನುಸ್ಸೇಸು ಸಾಯಮಾಸಂ ಭುಞ್ಜಿತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಅತ್ತನೋ ಘರದ್ವಾರೇಸು ಸುಖಕಥಾಯ ನಿಸಿನ್ನೇಸು ಪುಣ್ಣಮುಪೋಸಥದಿವಸೇ ಗಾಮನಿಗಮರಾಜಧಾನೀಸು ಆಕಾಸೇ ಠತ್ವಾ ‘‘ಪಾಣಾತಿಪಾತಾದೀಹಿ ದಸಹಿ ಅಕುಸಲಕಮ್ಮಪಥೇಹಿ ವಿರಮಿತ್ವಾ ತಿವಿಧಸುಚರಿತಧಮ್ಮಂ ಪೂರೇಥ, ಮತ್ತೇಯ್ಯಾ ಪೇತ್ತೇಯ್ಯಾ ಸಾಮಞ್ಞಾ ಬ್ರಹ್ಮಞ್ಞಾ ಕುಲೇ ಜೇಟ್ಠಾಪಚಾಯಿನೋ ಭವಥ, ಸಗ್ಗಪರಾಯನಾ ಹುತ್ವಾ ಮಹನ್ತಂ ಯಸಂ ಅನುಭವಿಸ್ಸಥಾ’’ತಿ ಮನುಸ್ಸೇ ದಸಕುಸಲಕಮ್ಮಪಥೇ ಸಮಾದಪೇನ್ತೋ ಜಮ್ಬುದೀಪಂ ಪದಕ್ಖಿಣಂ ಕರೋತಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ –
Mahāsatto hi tadā kāmāvacaradevaloke dhammo nāma devaputto hutvā nibbatti. So dibbālaṅkārapaṭimaṇḍito dibbarathamabhiruyha accharāgaṇaparivuto manussesu sāyamāsaṃ bhuñjitvā attano attano gharadvāresu sukhakathāya nisinnesu puṇṇamuposathadivase gāmanigamarājadhānīsu ākāse ṭhatvā ‘‘pāṇātipātādīhi dasahi akusalakammapathehi viramitvā tividhasucaritadhammaṃ pūretha, matteyyā petteyyā sāmaññā brahmaññā kule jeṭṭhāpacāyino bhavatha, saggaparāyanā hutvā mahantaṃ yasaṃ anubhavissathā’’ti manusse dasakusalakammapathe samādapento jambudīpaṃ padakkhiṇaṃ karoti. Tena vuttaṃ –
೬೭.
67.
‘‘ದಸಕುಸಲಕಮ್ಮಪಥೇ, ಸಮಾದಪೇನ್ತೋ ಮಹಾಜನಂ।
‘‘Dasakusalakammapathe, samādapento mahājanaṃ;
ಚರಾಮಿ ಗಾಮನಿಗಮಂ, ಸಮಿತ್ತೋ ಸಪರಿಜ್ಜನೋ’’ತಿ॥
Carāmi gāmanigamaṃ, samitto saparijjano’’ti.
ತತ್ಥ ಸಮಿತ್ತೋತಿ ಧಮ್ಮಿಕೇಹಿ ಧಮ್ಮವಾದೀಹಿ ಸಹಾಯೇಹಿ ಸಸಹಾಯೋ।
Tattha samittoti dhammikehi dhammavādīhi sahāyehi sasahāyo.
ತೇನ ಚ ಸಮಯೇನ ಅಧಮ್ಮೋ ನಾಮೇಕೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಕಾಮಾವಚರದೇವಲೋಕೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಿ। ‘‘ಸೋ ಪಾಣಂ ಹನಥ, ಅದಿನ್ನಂ ಆದಿಯಥಾ’’ತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಸತ್ತೇ ಅಕುಸಲಕಮ್ಮಪಥೇ ಸಮಾದಪೇನ್ತೋ ಮಹತಿಯಾ ಪರಿಸಾಯ ಪರಿವುತೋ ಜಮ್ಬುದೀಪಂ ವಾಮಂ ಕರೋತಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ –
Tena ca samayena adhammo nāmeko devaputto kāmāvacaradevaloke nibbatti. ‘‘So pāṇaṃ hanatha, adinnaṃ ādiyathā’’tiādinā nayena satte akusalakammapathe samādapento mahatiyā parisāya parivuto jambudīpaṃ vāmaṃ karoti. Tena vuttaṃ –
೬೮.
68.
‘‘ಪಾಪೋ ಕದರಿಯೋ ಯಕ್ಖೋ, ದೀಪೇನ್ತೋ ದಸ ಪಾಪಕೇ।
‘‘Pāpo kadariyo yakkho, dīpento dasa pāpake;
ಸೋಪೇತ್ಥ ಮಹಿಯಾ ಚರತಿ, ಸಮಿತ್ತೋ ಸಪರಿಜ್ಜನೋ’’ತಿ॥
Sopettha mahiyā carati, samitto saparijjano’’ti.
ತತ್ಥ ಪಾಪೋತಿ ಪಾಪಧಮ್ಮೇಹಿ ಸಮನ್ನಾಗತೋ। ಕದರಿಯೋತಿ ಥದ್ಧಮಚ್ಛರೀ। ಯಕ್ಖೋತಿ ದೇವಪುತ್ತೋ। ದೀಪೇನ್ತೋ ದಸ ಪಾಪಕೇತಿ ಸಬ್ಬಲೋಕೇ ಗೋಚರಂ ನಾಮ ಸತ್ತಾನಂ ಉಪಭೋಗಪರಿಭೋಗಾಯ ಜಾತಂ। ತಸ್ಮಾ ಸತ್ತೇ ವಧಿತ್ವಾ ಯಂಕಿಞ್ಚಿ ಕತ್ವಾ ಚ ಅತ್ತಾ ಪೀಣೇತಬ್ಬೋ, ಇನ್ದ್ರಿಯಾನಿ ಸನ್ತಪ್ಪೇತಬ್ಬಾನೀತಿಆದಿನಾ ನಯೇನ ಪಾಣಾತಿಪಾತಾದಿಕೇ ದಸ ಲಾಮಕಧಮ್ಮೇ ಕತ್ತಬ್ಬೇ ಕತ್ವಾ ಪಕಾಸೇನ್ತೋ। ಸೋಪೇತ್ಥಾತಿ ಸೋಪಿ ಅಧಮ್ಮೋ ದೇವಪುತ್ತೋ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಜಮ್ಬುದೀಪೇ। ಮಹಿಯಾತಿ ಭೂಮಿಯಾ ಆಸನ್ನೇ, ಮನುಸ್ಸಾನಂ ದಸ್ಸನಸವನೂಪಚಾರೇತಿ ಅತ್ಥೋ।
Tattha pāpoti pāpadhammehi samannāgato. Kadariyoti thaddhamaccharī. Yakkhoti devaputto. Dīpento dasa pāpaketi sabbaloke gocaraṃ nāma sattānaṃ upabhogaparibhogāya jātaṃ. Tasmā satte vadhitvā yaṃkiñci katvā ca attā pīṇetabbo, indriyāni santappetabbānītiādinā nayena pāṇātipātādike dasa lāmakadhamme kattabbe katvā pakāsento. Sopetthāti sopi adhammo devaputto imasmiṃ jambudīpe. Mahiyāti bhūmiyā āsanne, manussānaṃ dassanasavanūpacāreti attho.
೬೯. ತತ್ಥ ಯೇ ಸತ್ತಾ ಸಾಧುಕಮ್ಮಿಕಾ ಧಮ್ಮಗರುನೋ, ತೇ ಧಮ್ಮಂ ದೇವಪುತ್ತಂ ತಥಾ ಆಗಚ್ಛನ್ತಮೇವ ದಿಸ್ವಾ ಆಸನಾ ವುಟ್ಠಾಯ ಗನ್ಧಮಾಲಾದೀಹಿ ಪೂಜೇನ್ತಾ ಯಾವ ಚಕ್ಖುಪಥಸಮತಿಕ್ಕಮನಾ ತಾವ ಅಭಿತ್ಥವನ್ತಿ , ಪಞ್ಜಲಿಕಾ ನಮಸ್ಸಮಾನಾ ತಿಟ್ಠನ್ತಿ, ತಸ್ಸ ವಚನಂ ಸುತ್ವಾ ಅಪ್ಪಮತ್ತಾ ಸಕ್ಕಚ್ಚಂ ಪುಞ್ಞಾನಿ ಕರೋನ್ತಿ। ಯೇ ಪನ ಸತ್ತಾ ಪಾಪಸಮಾಚಾರಾ ಕುರೂರಕಮ್ಮನ್ತಾ, ತೇ ಅಧಮ್ಮಸ್ಸ ವಚನಂ ಸುತ್ವಾ ಅಬ್ಭನುಮೋದನ್ತಿ , ಭಿಯ್ಯೋಸೋಮತ್ತಾಯ ಪಾಪಾನಿ ಸಮಾಚರನ್ತಿ। ಏವಂ ತೇ ತದಾ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಉಜುವಿಪಚ್ಚನೀಕವಾದಾ ಚೇವ ಉಜುವಿಪಚ್ಚನೀಕಕಿರಿಯಾ ಚ ಹುತ್ವಾ ಲೋಕೇ ವಿಚರನ್ತಿ। ತೇನಾಹ ಭಗವಾ ‘‘ಧಮ್ಮವಾದೀ ಅಧಮ್ಮೋ ಚ, ಉಭೋ ಪಚ್ಚನಿಕಾ ಮಯ’’ನ್ತಿ।
69. Tattha ye sattā sādhukammikā dhammagaruno, te dhammaṃ devaputtaṃ tathā āgacchantameva disvā āsanā vuṭṭhāya gandhamālādīhi pūjentā yāva cakkhupathasamatikkamanā tāva abhitthavanti , pañjalikā namassamānā tiṭṭhanti, tassa vacanaṃ sutvā appamattā sakkaccaṃ puññāni karonti. Ye pana sattā pāpasamācārā kurūrakammantā, te adhammassa vacanaṃ sutvā abbhanumodanti , bhiyyosomattāya pāpāni samācaranti. Evaṃ te tadā aññamaññassa ujuvipaccanīkavādā ceva ujuvipaccanīkakiriyā ca hutvā loke vicaranti. Tenāha bhagavā ‘‘dhammavādī adhammo ca, ubho paccanikā maya’’nti.
ಏವಂ ಪನ ಗಚ್ಛನ್ತೇ ಕಾಲೇ ಅಥೇಕದಿವಸಂ ತೇಸಂ ರಥಾ ಆಕಾಸೇ ಸಮ್ಮುಖಾ ಅಹೇಸುಂ। ಅಥ ನೇಸಂ ಪರಿಸಾ ‘‘ತುಮ್ಹೇ ಕಸ್ಸ, ತುಮ್ಹೇ ಕಸ್ಸಾ’’ತಿ ಪುಚ್ಛಿತ್ವಾ ‘‘ಮಯಂ ಧಮ್ಮಸ್ಸ, ಮಯಂ ಅಧಮ್ಮಸ್ಸಾ’’ತಿ ವತ್ವಾ ಮಗ್ಗಾ ಓಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ದ್ವಿಧಾ ಜಾತಾ। ಧಮ್ಮಸ್ಸ ಪನ ಅಧಮ್ಮಸ್ಸ ಚ ರಥಾ ಅಭಿಮುಖಾ ಹುತ್ವಾ ಈಸಾಯ ಈಸಂ ಆಹಚ್ಚ ಅಟ್ಠಂಸು। ‘‘ತವ ರಥಂ ಓಕ್ಕಮಾಪೇತ್ವಾ ಮಯ್ಹಂ ಮಗ್ಗಂ ದೇಹಿ, ತವ ರಥಂ ಓಕ್ಕಮಾಪೇತ್ವಾ ಮಯ್ಹಂ ಮಗ್ಗಂ ದೇಹೀ’’ತಿ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಂ ಮಗ್ಗದಾಪನತ್ಥಂ ವಿವಾದಂ ಅಕಂಸು। ಪರಿಸಾ ಚ ನೇಸಂ ಆವುಧಾನಿ ಅಭಿಹರಿತ್ವಾ ಯುದ್ಧಸಜ್ಜಾ ಅಹೇಸುಂ। ಯಂ ಸನ್ಧಾಯ ವುತ್ತಂ –
Evaṃ pana gacchante kāle athekadivasaṃ tesaṃ rathā ākāse sammukhā ahesuṃ. Atha nesaṃ parisā ‘‘tumhe kassa, tumhe kassā’’ti pucchitvā ‘‘mayaṃ dhammassa, mayaṃ adhammassā’’ti vatvā maggā okkamitvā dvidhā jātā. Dhammassa pana adhammassa ca rathā abhimukhā hutvā īsāya īsaṃ āhacca aṭṭhaṃsu. ‘‘Tava rathaṃ okkamāpetvā mayhaṃ maggaṃ dehi, tava rathaṃ okkamāpetvā mayhaṃ maggaṃ dehī’’ti aññamaññaṃ maggadāpanatthaṃ vivādaṃ akaṃsu. Parisā ca nesaṃ āvudhāni abhiharitvā yuddhasajjā ahesuṃ. Yaṃ sandhāya vuttaṃ –
‘‘ಧುರೇ ಧುರಂ ಘಟ್ಟಯನ್ತಾ, ಸಮಿಮ್ಹಾ ಪಟಿಪಥೇ ಉಭೋ’’॥
‘‘Dhure dhuraṃ ghaṭṭayantā, samimhā paṭipathe ubho’’.
೭೦.
70.
‘‘ಕಲಹೋ ವತ್ತತೀ ಭೇಸ್ಮಾ, ಕಲ್ಯಾಣಪಾಪಕಸ್ಸ ಚ।
‘‘Kalaho vattatī bhesmā, kalyāṇapāpakassa ca;
ಮಗ್ಗಾ ಓಕ್ಕಮನತ್ಥಾಯ, ಮಹಾಯುದ್ಧೋ ಉಪಟ್ಠಿತೋ’’ತಿ॥
Maggā okkamanatthāya, mahāyuddho upaṭṭhito’’ti.
ತತ್ಥ ಧುರೇ ಧುರನ್ತಿ ಏಕಸ್ಸ ರಥೀಸಾಯ ಇತರಸ್ಸ ರಥೀಸಂ ಘಟ್ಟಯನ್ತಾ। ಸಮಿಮ್ಹಾತಿ ಸಮಾಗತಾ ಸಮ್ಮುಖೀಭೂತಾ। ಪುನ ಉಭೋತಿ ವಚನಂ ಉಭೋಪಿ ಮಯಂ ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಪಚ್ಚನೀಕಾ ಹುತ್ವಾ ಲೋಕೇ ವಿಚರನ್ತಾ ಏಕದಿವಸಂ ಪಟಿಮುಖಂ ಆಗಚ್ಛನ್ತಾ ದ್ವೀಸು ಪರಿಸಾಸು ಉಭೋಸು ಪಸ್ಸೇಸು ಮಗ್ಗತೋ ಓಕ್ಕನ್ತಾಸು ಸಹ ರಥೇನ ಮಯಂ ಉಭೋ ಏವ ಸಮಾಗತಾತಿ ದಸ್ಸನತ್ಥಂ ವುತ್ತಂ। ಭೇಸ್ಮಾತಿ ಭಯಜನಕೋ। ಕಲ್ಯಾಣಪಾಪಕಸ್ಸ ಚಾತಿ ಕಲ್ಯಾಣಸ್ಸ ಚ ಪಾಪಕಸ್ಸ ಚ। ಮಹಾಯುದ್ಧೋ ಉಪಟ್ಠಿತೋತಿ ಮಹಾಸಙ್ಗಾಮೋ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಿತೋ ಆಸಿ।
Tattha dhure dhuranti ekassa rathīsāya itarassa rathīsaṃ ghaṭṭayantā. Samimhāti samāgatā sammukhībhūtā. Puna ubhoti vacanaṃ ubhopi mayaṃ aññamaññassa paccanīkā hutvā loke vicarantā ekadivasaṃ paṭimukhaṃ āgacchantā dvīsu parisāsu ubhosu passesu maggato okkantāsu saha rathena mayaṃ ubho eva samāgatāti dassanatthaṃ vuttaṃ. Bhesmāti bhayajanako. Kalyāṇapāpakassa cāti kalyāṇassa ca pāpakassa ca. Mahāyuddho upaṭṭhitoti mahāsaṅgāmo paccupaṭṭhito āsi.
ಅಞ್ಞಮಞ್ಞಸ್ಸ ಹಿ ಪರಿಸಾಯ ಚ ಯುಜ್ಝಿತುಕಾಮತಾ ಜಾತಾ। ತತ್ಥ ಹಿ ಧಮ್ಮೋ ಅಧಮ್ಮಂ ಆಹ – ‘‘ಸಮ್ಮ, ತ್ವಂ ಅಧಮ್ಮೋ, ಅಹಂ ಧಮ್ಮೋ, ಮಗ್ಗೋ ಮಯ್ಹಂ ಅನುಚ್ಛವಿಕೋ, ತವ ರಥಂ ಓಕ್ಕಮಾಪೇತ್ವಾ ಮಯ್ಹಂ ಮಗ್ಗಂ ದೇಹೀ’’ತಿ। ಇತರೋ ‘‘ಅಹಂ ದಳ್ಹಯಾನೋ ಬಲವಾ ಅಸನ್ತಾಸೀ, ತಸ್ಮಾ ಮಗ್ಗಂ ನ ದೇಮಿ, ಯುದ್ಧಂ ಪನ ಕರಿಸ್ಸಾಮಿ, ಯೋ ಯುದ್ಧೇ ಜಿನಿಸ್ಸತಿ, ತಸ್ಸ ಮಗ್ಗೋ ಹೋತೂ’’ತಿ ಆಹ। ತೇನೇವಾಹ –
Aññamaññassa hi parisāya ca yujjhitukāmatā jātā. Tattha hi dhammo adhammaṃ āha – ‘‘samma, tvaṃ adhammo, ahaṃ dhammo, maggo mayhaṃ anucchaviko, tava rathaṃ okkamāpetvā mayhaṃ maggaṃ dehī’’ti. Itaro ‘‘ahaṃ daḷhayāno balavā asantāsī, tasmā maggaṃ na demi, yuddhaṃ pana karissāmi, yo yuddhe jinissati, tassa maggo hotū’’ti āha. Tenevāha –
‘‘ಯಸೋಕರೋ ಪುಞ್ಞಕರೋಹಮಸ್ಮಿ, ಸದಾತ್ಥುತೋ ಸಮಣಬ್ರಾಹ್ಮಣಾನಂ।
‘‘Yasokaro puññakarohamasmi, sadātthuto samaṇabrāhmaṇānaṃ;
ಮಗ್ಗಾರಹೋ ದೇವಮನುಸ್ಸಪೂಜಿತೋ, ಧಮ್ಮೋ ಅಹಂ ದೇಹಿ ಅಧಮ್ಮ ಮಗ್ಗಂ॥
Maggāraho devamanussapūjito, dhammo ahaṃ dehi adhamma maggaṃ.
‘‘ಅಧಮ್ಮಯಾನಂ ದಳ್ಹಮಾರುಹಿತ್ವಾ, ಅಸನ್ತಸನ್ತೋ ಬಲವಾಹಮಸ್ಮಿ।
‘‘Adhammayānaṃ daḷhamāruhitvā, asantasanto balavāhamasmi;
ಸ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತುಮ್ಹಿ ತವಜ್ಜ ದಜ್ಜಂ, ಮಗ್ಗಂ ಅಹಂ ಧಮ್ಮ ಅದಿನ್ನಪುಬ್ಬಂ॥
Sa kissa hetumhi tavajja dajjaṃ, maggaṃ ahaṃ dhamma adinnapubbaṃ.
‘‘ಧಮ್ಮೋ ಹವೇ ಪಾತುರಹೋಸಿ ಪುಬ್ಬೇ, ಪಚ್ಛಾ ಅಧಮ್ಮೋ ಉದಪಾದಿ ಲೋಕೇ।
‘‘Dhammo have pāturahosi pubbe, pacchā adhammo udapādi loke;
ಜೇಟ್ಠೋ ಚ ಸೇಟ್ಠೋ ಚ ಸನನ್ತನೋ ಚ, ಉಯ್ಯಾಹಿ ಜೇಟ್ಠಸ್ಸ ಕನಿಟ್ಠ ಮಗ್ಗಾ॥
Jeṭṭho ca seṭṭho ca sanantano ca, uyyāhi jeṭṭhassa kaniṭṭha maggā.
‘‘ನ ಯಾಚನಾಯ ನಪಿ ಪಾತಿರೂಪಾ, ನ ಅರಹತಾ ತೇಹಂ ದದೇಯ್ಯ ಮಗ್ಗಂ।
‘‘Na yācanāya napi pātirūpā, na arahatā tehaṃ dadeyya maggaṃ;
ಯುದ್ಧಞ್ಚ ನೋ ಹೋತು ಉಭಿನ್ನಮಜ್ಜ, ಯುದ್ಧಮ್ಹಿ ಯೋ ಜೇಸ್ಸತಿ ತಸ್ಸ ಮಗ್ಗೋ॥
Yuddhañca no hotu ubhinnamajja, yuddhamhi yo jessati tassa maggo.
‘‘ಸಬ್ಬಾ ದಿಸಾ ಅನುವಿಸಟೋಹಮಸ್ಮಿ, ಮಹಬ್ಬಲೋ ಅಮಿತಯಸೋ ಅತುಲ್ಯೋ।
‘‘Sabbā disā anuvisaṭohamasmi, mahabbalo amitayaso atulyo;
ಗುಣೇಹಿ ಸಬ್ಬೇಹಿ ಉಪೇತರೂಪೋ, ಧಮ್ಮೋ ಅಧಮ್ಮ ತ್ವಂ ಕಥಂ ವಿಜೇಸ್ಸಸಿ॥
Guṇehi sabbehi upetarūpo, dhammo adhamma tvaṃ kathaṃ vijessasi.
‘‘ಲೋಹೇನ ವೇ ಹಞ್ಞತಿ ಜಾತರೂಪಂ, ನ ಜಾತರೂಪೇನ ಹನನ್ತಿ ಲೋಹಂ।
‘‘Lohena ve haññati jātarūpaṃ, na jātarūpena hananti lohaṃ;
ಸಚೇ ಅಧಮ್ಮೋ ಹಞ್ಛತಿ ಧಮ್ಮಮಜ್ಜ, ಅಯೋ ಸುವಣ್ಣಂ ವಿಯ ದಸ್ಸನೇಯ್ಯಂ॥
Sace adhammo hañchati dhammamajja, ayo suvaṇṇaṃ viya dassaneyyaṃ.
‘‘ಸಚೇ ತುವಂ ಯುದ್ಧಬಲೋ ಅಧಮ್ಮ, ನ ತುಯ್ಹಂ ವುಡ್ಢಾ ಚ ಗರೂ ಚ ಅತ್ಥಿ।
‘‘Sace tuvaṃ yuddhabalo adhamma, na tuyhaṃ vuḍḍhā ca garū ca atthi;
ಮಗ್ಗಞ್ಚ ತೇ ದಮ್ಮಿ ಪಿಯಾಪ್ಪಿಯೇನ, ವಾಚಾ ದುರುತ್ತಾನಿಪಿ ತೇ ಖಮಾಮೀ’’ತಿ॥ (ಜಾ॰ ೧.೧೧.೨೬-೩೨)।
Maggañca te dammi piyāppiyena, vācā duruttānipi te khamāmī’’ti. (jā. 1.11.26-32);
ಇಮಾ ಹಿ ತೇಸಂ ವಚನಪಟಿವಚನಕಥಾ।
Imā hi tesaṃ vacanapaṭivacanakathā.
ತತ್ಥ ಯಸೋಕರೋತಿ ಧಮ್ಮೇ ನಿಯೋಜನವಸೇನ ದೇವಮನುಸ್ಸಾನಂ ಯಸದಾಯಕೋ। ದುತಿಯಪದೇಪಿ ಏಸೇವ ನಯೋ। ಸದಾತ್ಥುತೋತಿ ಸದಾ ಥುತೋ ನಿಚ್ಚಪ್ಪಸತ್ಥೋ। ಸ ಕಿಸ್ಸ ಹೇತುಮ್ಹಿ ತವಜ್ಜ ದಜ್ಜನ್ತಿ ಸೋಮ್ಹಿ ಅಹಂ ಅಧಮ್ಮೋ ಅಧಮ್ಮಯಾನರಥಂ ಅಭಿರುಳ್ಹೋ ಅಭೀತೋ ಬಲವಾ, ಕಿಂಕಾರಣಾ ಅಜ್ಜ, ಭೋ ಧಮ್ಮ, ಕಸ್ಸಚಿ ಅದಿನ್ನಪುಬ್ಬಂ ಮಗ್ಗಂ ತುಯ್ಹಂ ದಮ್ಮಿ। ಪಾತುರಹೋಸೀತಿ ಪಠಮಕಪ್ಪಿಕಕಾಲೇ ಇಮಸ್ಮಿಂ ಲೋಕೇ ದಸಕುಸಲಕಮ್ಮಪಥಧಮ್ಮೋ ಪುಬ್ಬೇ ಪಾತುರಹೋಸಿ, ಪಚ್ಛಾ ಅಧಮ್ಮೋ। ಜೇಟ್ಠೋ ಚಾತಿ ಪುರೇ ನಿಬ್ಬತ್ತಭಾವೇನ ಅಹಂ ಜೇಟ್ಠೋ ಚ ಸೇಟ್ಠೋ ಚ ಪೋರಾಣಕೋ ಚ, ತ್ವಂ ಪನ ಕನಿಟ್ಠೋ, ತಸ್ಮಾ ‘‘ಮಗ್ಗಾ ಉಯ್ಯಾಹೀ’’ತಿ ವದತಿ।
Tattha yasokaroti dhamme niyojanavasena devamanussānaṃ yasadāyako. Dutiyapadepi eseva nayo. Sadātthutoti sadā thuto niccappasattho. Sa kissa hetumhi tavajja dajjanti somhi ahaṃ adhammo adhammayānarathaṃ abhiruḷho abhīto balavā, kiṃkāraṇā ajja, bho dhamma, kassaci adinnapubbaṃ maggaṃ tuyhaṃ dammi. Pāturahosīti paṭhamakappikakāle imasmiṃ loke dasakusalakammapathadhammo pubbe pāturahosi, pacchā adhammo. Jeṭṭho cāti pure nibbattabhāvena ahaṃ jeṭṭho ca seṭṭho ca porāṇako ca, tvaṃ pana kaniṭṭho, tasmā ‘‘maggā uyyāhī’’ti vadati.
ನಪಿ ಪಾತಿರೂಪಾತಿ ಅಹಞ್ಹಿ ಭೋತೋ ನೇವ ಯಾಚನಾಯ ನ ಪಟಿರೂಪವಚನೇನ ನ ಮಗ್ಗಾರಹತಾಯ ಮಗ್ಗಂ ದದೇಯ್ಯಂ। ಅನುವಿಸಟೋತಿ ಅಹಂ ಚತಸ್ಸೋ ದಿಸಾ ಚತಸ್ಸೋ ಅನುದಿಸಾತಿ ಸಬ್ಬಾ ದಿಸಾ ಅತ್ತನೋ ಗುಣೇನ ಪತ್ಥಟೋ ಪಞ್ಞಾತೋ। ಲೋಹೇನಾತಿ ಅಯೋಮುಟ್ಠಿಕೇನ। ಹಞ್ಛತೀತಿ ಹನಿಸ್ಸತಿ। ಯುದ್ಧಬಲೋ ಅಧಮ್ಮಾತಿ ಸಚೇ ತುವಂ ಯುದ್ಧಬಲೋ ಅಸಿ ಅಧಮ್ಮ। ವುಡ್ಢಾ ಚ ಗರೂ ಚಾತಿ ಯದಿ ತುಯ್ಹಂ ಇಮೇ ವುಡ್ಢಾ ಇಮೇ ಗರೂ ಪಣ್ಡಿತಾತಿ ಏತಂ ನತ್ಥಿ। ಪಿಯಾಪ್ಪಿಯೇನಾತಿ ಪಿಯೇನ ವಿಯ ಅಪ್ಪಿಯೇನ, ಅಪ್ಪಿಯೇನಪಿ ದದನ್ತೋ (ಜಾ॰ ಅಟ್ಠ॰ ೪.೧೧.೩೨) ಪಿಯೇನ ವಿಯ ತೇ ಮಗ್ಗಂ ದದಾಮೀತಿ ಅತ್ಥೋ।
Napipātirūpāti ahañhi bhoto neva yācanāya na paṭirūpavacanena na maggārahatāya maggaṃ dadeyyaṃ. Anuvisaṭoti ahaṃ catasso disā catasso anudisāti sabbā disā attano guṇena patthaṭo paññāto. Lohenāti ayomuṭṭhikena. Hañchatīti hanissati. Yuddhabalo adhammāti sace tuvaṃ yuddhabalo asi adhamma. Vuḍḍhā ca garū cāti yadi tuyhaṃ ime vuḍḍhā ime garū paṇḍitāti etaṃ natthi. Piyāppiyenāti piyena viya appiyena, appiyenapi dadanto (jā. aṭṭha. 4.11.32) piyena viya te maggaṃ dadāmīti attho.
೭೧. ಮಹಾಸತ್ತೋ ಹಿ ತದಾ ಚಿನ್ತೇಸಿ – ‘‘ಸಚಾಹಂ ಇಮಂ ಪಾಪಪುಗ್ಗಲಂ ಸಬ್ಬಲೋಕಸ್ಸ ಅಹಿತಾಯ ಪಟಿಪನ್ನಂ ಏವಂ ಮಯಾ ವಿಲೋಮಗ್ಗಾಹಂ ಗಹೇತ್ವಾ ಠಿತಂ ಅಚ್ಛರಂ ಪಹರಿತ್ವಾ ‘ಅನಾಚಾರ ಮಾ ಇಧ ತಿಟ್ಠ, ಸೀಘಂ ಪಟಿಕ್ಕಮ ವಿನಸ್ಸಾ’ತಿ ವದೇಯ್ಯಂ, ಸೋ ತಙ್ಖಣಞ್ಞೇವ ಮಮ ಧಮ್ಮತೇಜೇನ ಭುಸಮುಟ್ಠಿ ವಿಯ ವಿಕಿರೇಯ್ಯ, ನ ಖೋ ಪನ ಮೇತಂ ಪತಿರೂಪಂ, ಸ್ವಾಹಂ ಸಬ್ಬಲೋಕಂ ಅನುಕಮ್ಪನ್ತೋ ‘ಲೋಕತ್ಥಚರಿಯಂ ಮತ್ಥಕಂ ಪಾಪೇಸ್ಸಾಮೀ’ತಿ ಪಟಿಪಜ್ಜಾಮಿ, ಅಯಂ ಖೋ ಪನ ಪಾಪೋ ಆಯತಿಂ ಮಹಾದುಕ್ಖಭಾಗೀ, ಸ್ವಾಯಂ ಮಯಾ ವಿಸೇಸತೋ ಅನುಕಮ್ಪಿತಬ್ಬೋ, ತಸ್ಮಾಸ್ಸ ಮಗ್ಗಂ ದಸ್ಸಾಮಿ, ಏವಂ ಮೇ ಸೀಲಂ ಸುವಿಸುದ್ಧಂ ಅಖಣ್ಡಿತಂ ಭವಿಸ್ಸತೀ’’ತಿ। ಏವಂ ಪನ ಚಿನ್ತೇತ್ವಾ ಬೋಧಿಸತ್ತೇ ‘‘ಸಚೇ ತುವಂ ಯುದ್ಧಬಲೋ’’ತಿ ಗಾಥಂ ವತ್ವಾ ಥೋಕಂ ಮಗ್ಗತೋ ಓಕ್ಕನ್ತಮತ್ತೇ ಏವ ಅಧಮ್ಮೋ ರಥೇ ಠಾತುಂ ಅಸಕ್ಕೋನ್ತೋ ಅವಂಸಿರೋ ಪಥವಿಯಂ ಪತಿತ್ವಾ ಪಥವಿಯಾ ವಿವರೇ ದಿನ್ನೇ ಗನ್ತ್ವಾ ಅವೀಚಿಮ್ಹಿ ಏವ ನಿಬ್ಬತ್ತಿ। ತೇನ ವುತ್ತಂ ‘‘ಯದಿಹಂ ತಸ್ಸ ಕುಪ್ಪೇಯ್ಯ’’ನ್ತಿಆದಿ।
71. Mahāsatto hi tadā cintesi – ‘‘sacāhaṃ imaṃ pāpapuggalaṃ sabbalokassa ahitāya paṭipannaṃ evaṃ mayā vilomaggāhaṃ gahetvā ṭhitaṃ accharaṃ paharitvā ‘anācāra mā idha tiṭṭha, sīghaṃ paṭikkama vinassā’ti vadeyyaṃ, so taṅkhaṇaññeva mama dhammatejena bhusamuṭṭhi viya vikireyya, na kho pana metaṃ patirūpaṃ, svāhaṃ sabbalokaṃ anukampanto ‘lokatthacariyaṃ matthakaṃ pāpessāmī’ti paṭipajjāmi, ayaṃ kho pana pāpo āyatiṃ mahādukkhabhāgī, svāyaṃ mayā visesato anukampitabbo, tasmāssa maggaṃ dassāmi, evaṃ me sīlaṃ suvisuddhaṃ akhaṇḍitaṃ bhavissatī’’ti. Evaṃ pana cintetvā bodhisatte ‘‘sace tuvaṃ yuddhabalo’’ti gāthaṃ vatvā thokaṃ maggato okkantamatte eva adhammo rathe ṭhātuṃ asakkonto avaṃsiro pathaviyaṃ patitvā pathaviyā vivare dinne gantvā avīcimhi eva nibbatti. Tena vuttaṃ ‘‘yadihaṃ tassa kuppeyya’’ntiādi.
ತತ್ಥ ಯದಿಹಂ ತಸ್ಸ ಕುಪ್ಪೇಯ್ಯನ್ತಿ ತಸ್ಸ ಅಧಮ್ಮಸ್ಸ ಯದಿ ಅಹಂ ಕುಜ್ಝೇಯ್ಯಂ। ಯದಿ ಭಿನ್ದೇ ತಪೋಗುಣನ್ತಿ ತೇನೇವಸ್ಸ ಕುಜ್ಝನೇನ ಮಯ್ಹಂ ತಪೋಗುಣಂ ಸೀಲಸಂವರಂ ಯದಿ ವಿನಾಸೇಯ್ಯಂ। ಸಹಪರಿಜನಂ ತಸ್ಸಾತಿ ಸಪರಿಜನಂ ತಂ ಅಧಮ್ಮಂ। ರಜಭೂತನ್ತಿ ರಜಮಿವ ಭೂತಂ, ರಜಭಾವಂ ಪತ್ತಂ ಅಹಂ ಕರೇಯ್ಯಂ।
Tattha yadihaṃ tassa kuppeyyanti tassa adhammassa yadi ahaṃ kujjheyyaṃ. Yadi bhinde tapoguṇanti tenevassa kujjhanena mayhaṃ tapoguṇaṃ sīlasaṃvaraṃ yadi vināseyyaṃ. Sahaparijanaṃ tassāti saparijanaṃ taṃ adhammaṃ. Rajabhūtanti rajamiva bhūtaṃ, rajabhāvaṃ pattaṃ ahaṃ kareyyaṃ.
೭೨. ಅಪಿಚಾಹನ್ತಿ ಏತ್ಥ ಅಹನ್ತಿ ನಿಪಾತಮತ್ತಂ। ಸೀಲರಕ್ಖಾಯಾತಿ ಸೀಲರಕ್ಖಣತ್ಥಂ। ನಿಬ್ಬಾಪೇತ್ವಾನಾತಿ ಪಟಿಕಚ್ಚೇವ ಖನ್ತಿಮೇತ್ತಾನುದ್ದಯಸ್ಸ ಉಪಟ್ಠಾಪಿತತ್ತಾ ತಸ್ಮಿಂ ಅಧಮ್ಮೇ ಉಪ್ಪಜ್ಜನಕಕೋಧಸ್ಸ ಅನುಪ್ಪಾದನೇನೇವ ದೋಸಪರಿಳಾಹವೂಪಸಮನೇನ ಮಾನಸಂ ವೂಪಸಮೇತ್ವಾ। ಸಹ ಜನೇನೋಕ್ಕಮಿತ್ವಾತಿ ಮಯ್ಹಂ ಪರಿಜನೇನ ಸದ್ಧಿಂ ಮಗ್ಗಾ ಓಕ್ಕಮಿತ್ವಾ ತಸ್ಸ ಪಾಪಸ್ಸ ಅಧಮ್ಮಸ್ಸ ಅಹಂ ಮಗ್ಗಂ ಅದಾಸಿಂ।
72.Apicāhanti ettha ahanti nipātamattaṃ. Sīlarakkhāyāti sīlarakkhaṇatthaṃ. Nibbāpetvānāti paṭikacceva khantimettānuddayassa upaṭṭhāpitattā tasmiṃ adhamme uppajjanakakodhassa anuppādaneneva dosapariḷāhavūpasamanena mānasaṃ vūpasametvā. Saha janenokkamitvāti mayhaṃ parijanena saddhiṃ maggā okkamitvā tassa pāpassa adhammassa ahaṃ maggaṃ adāsiṃ.
೭೩. ಸಹ ಪಥತೋ ಓಕ್ಕನ್ತೇತಿ ವುತ್ತನಯೇನ ಚಿತ್ತಸ್ಸ ವೂಪಸಮಂ ಕತ್ವಾ ‘‘ಮಗ್ಗಂ ತೇ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ಚ ವತ್ವಾ ಥೋಕಂ ಮಗ್ಗತೋ ಸಹ ಓಕ್ಕಮನೇನ। ಪಾಪಯಕ್ಖಸ್ಸಾತಿ ಅಧಮ್ಮದೇವಪುತ್ತಸ್ಸ। ತಾವದೇತಿ ತಙ್ಖಣಂ ಏವ ಮಹಾಪಥವೀ ವಿವರಮದಾಸಿ। ಜಾತಕಟ್ಠಕಥಾಯಂ ಪನ ‘‘ಮಗ್ಗಞ್ಚ ತೇ ದಮ್ಮೀ’’ತಿ ಗಾಥಾಯ ಕಥಿತಕ್ಖಣೇಯೇವಾತಿ ವುತ್ತಂ।
73.Sahapathato okkanteti vuttanayena cittassa vūpasamaṃ katvā ‘‘maggaṃ te dammī’’ti ca vatvā thokaṃ maggato saha okkamanena. Pāpayakkhassāti adhammadevaputtassa. Tāvadeti taṅkhaṇaṃ eva mahāpathavī vivaramadāsi. Jātakaṭṭhakathāyaṃ pana ‘‘maggañca te dammī’’ti gāthāya kathitakkhaṇeyevāti vuttaṃ.
ಏವಂ ತಸ್ಮಿಂ ಭೂಮಿಯಂ ಪತಿತೇ ಚತುನಹುತಾಧಿಕದ್ವಿಯೋಜನಸತಸಹಸ್ಸಬಹಲಾ ಸಕಲಂ ವರಾವರಂ ಧಾರೇನ್ತೀಪಿ ಮಹಾಪಥವೀ ‘‘ನಾಹಮಿಮಂ ಪಾಪಪುರಿಸಂ ಧಾರೇಮೀ’’ತಿ ಕಥೇನ್ತೀ ವಿಯ ತೇನ ಠಿತಟ್ಠಾನೇ ದ್ವಿಧಾ ಭಿಜ್ಜಿ। ಮಹಾಸತ್ತೋ ಪನ ತಸ್ಮಿಂ ನಿಪತಿತ್ವಾ ಅವೀಚಿಮ್ಹಿ ನಿಬ್ಬತ್ತೇ ರಥಧುರೇ ಯಥಾಠಿತೋವ ಸಪರಿಜನೋ ಮಹತಾ ದೇವಾನುಭಾವೇನ ಗಮನಮಗ್ಗೇನೇವ ಗನ್ತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಭವನಂ ಪಾವಿಸಿ। ತೇನಾಹ ಭಗವಾ –
Evaṃ tasmiṃ bhūmiyaṃ patite catunahutādhikadviyojanasatasahassabahalā sakalaṃ varāvaraṃ dhārentīpi mahāpathavī ‘‘nāhamimaṃ pāpapurisaṃ dhāremī’’ti kathentī viya tena ṭhitaṭṭhāne dvidhā bhijji. Mahāsatto pana tasmiṃ nipatitvā avīcimhi nibbatte rathadhure yathāṭhitova saparijano mahatā devānubhāvena gamanamaggeneva gantvā attano bhavanaṃ pāvisi. Tenāha bhagavā –
‘‘ಖನ್ತೀಬಲೋ ಯುದ್ಧಬಲಂ ವಿಜೇತ್ವಾ, ಹನ್ತ್ವಾ ಅಧಮ್ಮಂ ನಿಹನಿತ್ವ ಭೂಮ್ಯಾ।
‘‘Khantībalo yuddhabalaṃ vijetvā, hantvā adhammaṃ nihanitva bhūmyā;
ಪಾಯಾಸಿ ವಿತ್ತೋ ಅಭಿರುಯ್ಹ ಸನ್ದನಂ, ಮಗ್ಗೇನೇವ ಅತಿಬಲೋ ಸಚ್ಚನಿಕ್ಕಮೋ’’ತಿ॥ (ಜಾ॰ ೧.೧೧.೩೪)।
Pāyāsi vitto abhiruyha sandanaṃ, maggeneva atibalo saccanikkamo’’ti. (jā. 1.11.34);
ತದಾ ಅಧಮ್ಮೋ ದೇವದತ್ತೋ ಅಹೋಸಿ, ತಸ್ಸ ಪರಿಸಾ ದೇವದತ್ತಪರಿಸಾ, ಧಮ್ಮೋ ಲೋಕನಾಥೋ, ತಸ್ಸ ಪರಿಸಾ ಬುದ್ಧಪರಿಸಾ।
Tadā adhammo devadatto ahosi, tassa parisā devadattaparisā, dhammo lokanātho, tassa parisā buddhaparisā.
ಇಧಾಪಿ ಹೇಟ್ಠಾ ವುತ್ತನಯೇನೇವ ಸೇಸಪಾರಮಿಯೋ ಯಥಾರಹಂ ನಿದ್ಧಾರೇತಬ್ಬಾ। ತಥಾ ಇಧಾಪಿ ದಿಬ್ಬೇಹಿ ಆಯುವಣ್ಣಯಸಸುಖಆಧಿಪತೇಯ್ಯೇಹಿ ದಿಬ್ಬೇಹೇವ ಉಳಾರೇಹಿ ಕಾಮಗುಣೇಹಿ ಸಮಪ್ಪಿತಸ್ಸ ಸಮಙ್ಗೀಭೂತಸ್ಸ ಅನೇಕಸಹಸ್ಸಸಙ್ಖಾಹಿ ಅಚ್ಛರಾಹಿ ಸಬ್ಬಕಾಲಂ ಪರಿಚಾರಿಯಮಾನಸ್ಸ ಮಹತಿ ಪಮಾದಟ್ಠಾನೇ ಠಿತಸ್ಸ ಸತೋ ಈಸಕಮ್ಪಿ ಪಮಾದಂ ಅನಾಪಜ್ಜಿತ್ವಾ ‘‘ಲೋಕತ್ಥಚರಿಯಂ ಮತ್ಥಕಂ ಪಾಪೇಸ್ಸಾಮೀ’’ತಿ ಮಾಸೇ ಮಾಸೇ ಪುಣ್ಣಮಿಯಂ ಧಮ್ಮಂ ದೀಪೇನ್ತೋ ಸಪರಿಜನೋ ಮನುಸ್ಸಪಥೇ ವಿಚರಿತ್ವಾ ಮಹಾಕರುಣಾಯ ಸಬ್ಬಸತ್ತೇ ಅಧಮ್ಮತೋ ವಿವೇಚೇತ್ವಾ ಧಮ್ಮೇ ನಿಯೋಜನಂ, ಅಧಮ್ಮೇನ ಸಮಾಗತೋಪಿ ತೇನ ಕತಂ ಅನಾಚಾರಂ ಅಗಣೇತ್ವಾ ತತ್ಥ ಚಿತ್ತಂ ಅಕೋಪೇತ್ವಾ ಖನ್ತಿಮೇತ್ತಾನುದ್ದಯಮೇವ ಪಚ್ಚುಪಟ್ಠಪೇತ್ವಾ ಅಖಣ್ಡಂ ಸುವಿಸುದ್ಧಞ್ಚ ಕತ್ವಾ ಅತ್ತನೋ ಸೀಲಸ್ಸ ರಕ್ಖಣನ್ತಿ ಏವಮಾದಯೋ ಮಹಾಸತ್ತಸ್ಸ ಗುಣಾನುಭಾವಾ ವಿಭಾವೇತಬ್ಬಾತಿ।
Idhāpi heṭṭhā vuttanayeneva sesapāramiyo yathārahaṃ niddhāretabbā. Tathā idhāpi dibbehi āyuvaṇṇayasasukhaādhipateyyehi dibbeheva uḷārehi kāmaguṇehi samappitassa samaṅgībhūtassa anekasahassasaṅkhāhi accharāhi sabbakālaṃ paricāriyamānassa mahati pamādaṭṭhāne ṭhitassa sato īsakampi pamādaṃ anāpajjitvā ‘‘lokatthacariyaṃ matthakaṃ pāpessāmī’’ti māse māse puṇṇamiyaṃ dhammaṃ dīpento saparijano manussapathe vicaritvā mahākaruṇāya sabbasatte adhammato vivecetvā dhamme niyojanaṃ, adhammena samāgatopi tena kataṃ anācāraṃ agaṇetvā tattha cittaṃ akopetvā khantimettānuddayameva paccupaṭṭhapetvā akhaṇḍaṃ suvisuddhañca katvā attano sīlassa rakkhaṇanti evamādayo mahāsattassa guṇānubhāvā vibhāvetabbāti.
ಧಮ್ಮದೇವಪುತ್ತಚರಿಯಾವಣ್ಣನಾ ನಿಟ್ಠಿತಾ।
Dhammadevaputtacariyāvaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
ತಿಪಿಟಕ (ಮೂಲ) • Tipiṭaka (Mūla) / ಸುತ್ತಪಿಟಕ • Suttapiṭaka / ಖುದ್ದಕನಿಕಾಯ • Khuddakanikāya / ಚರಿಯಾಪಿಟಕಪಾಳಿ • Cariyāpiṭakapāḷi / ೮. ಧಮ್ಮದೇವಪುತ್ತಚರಿಯಾ • 8. Dhammadevaputtacariyā