| Library / Tipiṭaka / તિપિટક • Tipiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય (ટીકા) • Aṅguttaranikāya (ṭīkā) |
૪. ધમ્મઞ્ઞૂસુત્તવણ્ણના
4. Dhammaññūsuttavaṇṇanā
૬૮. ચતુત્થે સુત્તગેય્યાદિધમ્મં જાનાતીતિ ધમ્મઞ્ઞૂ. તસ્સ તસ્સેવ સુત્તગેય્યાદિના ભાસિતસ્સ તદઞ્ઞસ્સ સુત્તપદત્થસ્સ બોધકસ્સ સદ્દસ્સ અત્થકુસલતાવસેન અત્થં જાનાતીતિ અત્થઞ્ઞૂ. ‘‘એત્તકોમ્હિ સીલેન સમાધિના પઞ્ઞાયા’’તિ એવં યથા અત્તનો પમાણજાનનવસેન અત્તાનં જાનાતીતિ અત્તઞ્ઞૂ. પટિગ્ગહણપરિભોગપરિયેસનવિસ્સજ્જનેસુ મત્તં જાનાતીતિ મત્તઞ્ઞૂ. નિદ્દેસે પન પટિગ્ગહણમત્તઞ્ઞુતાય એવ પરિભોગાદિમત્તઞ્ઞુતા પબોધિતા હોતીતિ પટિગ્ગહણમત્તઞ્ઞુતાવ દસ્સિતા. ‘‘અયં કાલો ઉદ્દેસસ્સ, અયં કાલો પરિપુચ્છાય, અયં કાલો યોગસ્સ અધિગમાયા’’તિ એવં કાલં જાનાતીતિ કાલઞ્ઞૂ. તત્થ પઞ્ચ વસ્સાનિ ઉદ્દેસસ્સ કાલો, દસ પરિપુચ્છાય, ઇદં અતિસમ્બાધં, અતિક્ખપઞ્ઞસ્સ તાવતા કાલેન તીરેતું અસક્કુણેય્યત્તા દસ વસ્સાનિ ઉદ્દેસસ્સ કાલો, વીસતિ પરિપુચ્છાય, તતો પરં યોગે કમ્મં કાતબ્બં. ખત્તિયપરિસાદિકં અટ્ઠવિધં પરિસં જાનાતીતિ પરિસઞ્ઞૂ. ભિક્ખુપરિસાદિકં ચતુબ્બિધં, ખત્તિયપરિસાદિકં મનુસ્સપરિસંયેવ પુન ચતુબ્બિધં ગહેત્વા અટ્ઠવિધં વદન્તિ અપરે. નિદ્દેસે પનસ્સ ખત્તિયપરિસાદિચતુબ્બિધપરિસગ્ગહણં નિદસ્સનમત્તં દટ્ઠબ્બં. ‘‘ઇમં મે સેવન્તસ્સ અકુસલા ધમ્મા પરિહાયન્તિ, કુસલા ધમ્મા અભિવડ્ઢન્તિ, તસ્મા અયં પુગ્ગલો સેવિતબ્બો, વિપરિયાયતો અઞ્ઞો અસેવિતબ્બો’’તિ સેવિતબ્બાસેવિતબ્બપુગ્ગલં જાનાતીતિ પુગ્ગલપરોપરઞ્ઞૂ. એવઞ્હિ તેસં પુગ્ગલાનં પરોપરં ઉક્કટ્ઠનિહીનતં જાનાતિ નામ. નિદ્દેસેપિસ્સ સેવિતબ્બાસેવિતબ્બપુગ્ગલે વિભાવનમેવ સમણકથાકતન્તિ દટ્ઠબ્બં.
68. Catutthe suttageyyādidhammaṃ jānātīti dhammaññū. Tassa tasseva suttageyyādinā bhāsitassa tadaññassa suttapadatthassa bodhakassa saddassa atthakusalatāvasena atthaṃ jānātīti atthaññū. ‘‘Ettakomhi sīlena samādhinā paññāyā’’ti evaṃ yathā attano pamāṇajānanavasena attānaṃ jānātīti attaññū. Paṭiggahaṇaparibhogapariyesanavissajjanesu mattaṃ jānātīti mattaññū. Niddese pana paṭiggahaṇamattaññutāya eva paribhogādimattaññutā pabodhitā hotīti paṭiggahaṇamattaññutāva dassitā. ‘‘Ayaṃ kālo uddesassa, ayaṃ kālo paripucchāya, ayaṃ kālo yogassa adhigamāyā’’ti evaṃ kālaṃ jānātīti kālaññū. Tattha pañca vassāni uddesassa kālo, dasa paripucchāya, idaṃ atisambādhaṃ, atikkhapaññassa tāvatā kālena tīretuṃ asakkuṇeyyattā dasa vassāni uddesassa kālo, vīsati paripucchāya, tato paraṃ yoge kammaṃ kātabbaṃ. Khattiyaparisādikaṃ aṭṭhavidhaṃ parisaṃ jānātīti parisaññū. Bhikkhuparisādikaṃ catubbidhaṃ, khattiyaparisādikaṃ manussaparisaṃyeva puna catubbidhaṃ gahetvā aṭṭhavidhaṃ vadanti apare. Niddese panassa khattiyaparisādicatubbidhaparisaggahaṇaṃ nidassanamattaṃ daṭṭhabbaṃ. ‘‘Imaṃ me sevantassa akusalā dhammā parihāyanti, kusalā dhammā abhivaḍḍhanti, tasmā ayaṃ puggalo sevitabbo, vipariyāyato añño asevitabbo’’ti sevitabbāsevitabbapuggalaṃ jānātīti puggalaparoparaññū. Evañhi tesaṃ puggalānaṃ paroparaṃ ukkaṭṭhanihīnataṃ jānāti nāma. Niddesepissa sevitabbāsevitabbapuggale vibhāvanameva samaṇakathākatanti daṭṭhabbaṃ.
ધમ્મઞ્ઞૂસુત્તવણ્ણના નિટ્ઠિતા.
Dhammaññūsuttavaṇṇanā niṭṭhitā.
Related texts:
તિપિટક (મૂલ) • Tipiṭaka (Mūla) / સુત્તપિટક • Suttapiṭaka / અઙ્ગુત્તરનિકાય • Aṅguttaranikāya / ૪. ધમ્મઞ્ઞૂસુત્તં • 4. Dhammaññūsuttaṃ
અટ્ઠકથા • Aṭṭhakathā / સુત્તપિટક (અટ્ઠકથા) • Suttapiṭaka (aṭṭhakathā) / અઙ્ગુત્તરનિકાય (અટ્ઠકથા) • Aṅguttaranikāya (aṭṭhakathā) / ૪. ધમ્મઞ્ઞૂસુત્તવણ્ણના • 4. Dhammaññūsuttavaṇṇanā
